علامت ایجاد دیسک کمر، در واقع همان درد معروف سیاتیک است. البته سیاتیک برخلاف تصوری که از آن وجود دارد، یک بیماری نیست بلکه یک علامت است و به دردی گفته میشود که از کمر شروع شده و مانند یک نوار به پشت یک یا هر دوپا ادامه مییابد.
البته باید بدانید که بیرون زدن دیسک جز در موارد ضربههای شدید معمولا با زمینه قبلی اتفاق میافتد و به گفته دکتر آرش طبیب خویی، جراح مغز و اعصاب، شیوه نادرست زندگی و البته افزایش سن به بالای 40 سال، مهمترین عامل از دست رفتن مایع داخل دیسک کمر است. در واقع، دیسکی که خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده به دنبال حرکتی نامناسب یا فعالیتی سنگین و در برخی موارد به صورت خودبهخود بیرون میزند و درد ایجاد میکند.
این متخصص در گفتوگو با جامجم در پاسخ به این پرسش که چه روشهای درمانی برای درمان دیسک کمر وجود دارد، توضیح میدهد: اولین و مهمترین گام در درمان مبتلایان به دیسک کمر، استراحت است که در روزهای اول به صورت مطلق بوده و بهتر است بیمار هیچ حرکتی، حتی بلند شدن از بستر نیز نداشته باشد، اما در روزهای بعدی به صورت نسبی به معنی حرکات محدود در منزل است.
وی تاکید میکند: دارو درمانی جزء مهمی از درمان این بیماران است، برخلاف آنچه تصور میشود تجویز دارو فقط برای کنترل درد نیست گرچه کنترل درد هم از اهمیت زیادی برخوردار است، ولی داروهای مورد استفاده در واقع، کاهش التهاب موضعی در ناحیه دیسک و عصب مجاور آن را هدف قرار میدهد و به دنبال آن درد بیمار هم کاهش مییابد. بعد از درمان اولیه و بهبود نسبی علائم از فیزیوتراپی، آب درمانی و ورزش برای تکمیل درمان و جلوگیری از بازگشت درد استفاده میشود.گرچه به نظر میرسد که ریشهیابی درد کمر و ستون فقرات باید از سوی ارتوپد صورت بگیرد، اما باید بدانید که در کنار متخصصان ارتوپد، جراحان مغز و اعصاب نیز در زمینه مشکلات ستون فقرات فعالیت میکنند. البته ارتوپدها بیشتر به تشخیص و درمان انحرافات ستون فقرات و جراحان مغز و اعصاب به درمان بیماریهای دیسک و تومورهای ناحیه کمر و ستون فقرات میپردازند.
چرا دیسک کمر بیرون میزند؟
دکتر طبیب خویی با بیان مطالب فوق میافزاید: مبتلایان به دیسک کمر معمولا با ایستادن یا راه رفتن دچار درد میشوند و با استراحت، درد شان تخفیف پیدا میکند. امروزه ثابت شده است که بسیاری از بیماران، دارای زمینه ارثی این بیماری در خانواده خود هستند. البته سبک زندگی امروزه، همه ما را در معرض آسیبهای ستون فقرات قرار میدهد. به بیان دیگر، نشستنهای طولانی و بویژه به شیوه نامناسب، رانندگی طولانی، فقدان فعالیت ورزشی صحیح و محیط کار نامناسب و غیراستاندارد ما را در معرض صدمه به ستون فقرات قرار میدهد.
دردهایی که نباید با دیسک کمر اشتباه بگیرید
خیلیها دردهای آرتروزی را با دیسک کمر اشتباه میگیرند. در حالی که آرتروز در واقع به معنی پیری بافتهای استخوانی و مفصلی است.
دکتر طبیب خویی درباره دردهای آرتروزی توضیح میدهد: البته پیری بافتهای استخوانی و مفصلی ناشی از آرتروز شامل از دست رفتن خاصیت ارتجاعی دیسکها نیز میشود. در واقع با از دست رفتن این خاصیت، دیسکها به تدریج به خارج از فضای خود برجسته میشوند یا حتی بیرون میزنند.
این جراح مغز و اعصاب با اشاره به این که دردهای کمر و بیماری بیرون زدگی دیسک کمر در خانمها شایعتر است، میافزاید: البته بسیاری از خانمها در دوران بارداری دچار دردهای کمر میشوند که معمولا با اتمام دوران بارداری بهبود مییابند. جدا از افزایش وزن خانمها در این دوره، تغییرات هورمونی نیز در بروز این دردها نقش زیادی دارند. البته این دردها معمولا موقتی است و رعایت برخی موارد در سبک زندگی از جمله نحوه نشست و برخاست، استفاده از دارو و انجام حرکات ورزشی توصیه شده از سوی پزشک به رفع آن کمک میکند.
تنگی کانال نخاع پس از دیسک کمر
روند پیری در ستون فقرات فقط دیسکها را درگیر نمیکند بلکه با افزایش سن، تغییراتی هم در ستون فقرات اتفاق میافتد که سبب تنگ شدن کانال نخاعی میشود. به بیان دیگر، اعصاب نخاعی که از ستون فقرات خارج میشود با این تنگی، تحت فشار قرار میگیرد و درد و محدودیتهای حرکتی در بیمار ایجاد میکند. دکتر طبیب خویی با اشاره به مطالب فوق میافزاید: مهمترین علامت این بیماران اختلال در راه رفتن است به این صورت که بیمار بعد از مدت کوتاهی پیادهروی دچار درد یا گزگز یا ضعف در پاها میشود. در چنین شرایطی معمولا احساس درد یا ناراحتی در کمر و پاها با خم شدن به جلو کمی بهبود مییابد.
البته بسته به شدت علائم بیمار و شدت تنگی، درمان دارویی و فیزیوتراپی در درمان بسیاری از بیماران موثر خواهد بود. وی تاکید میکند: کاهش وزن و انجام ورزشهای صحیح نیز برای بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاع، مفید است. البته در مواردی نیز از تزریق داروهای ضدالتهاب داخل فضای نخاعی استفاده میشود و در نهایت در موارد شدید و مقاوم به درمانهای طبی و ورزشی، جراحی توصیه میشود. به بیان دیگر، گرچه جراحی تنگی کانال نخاعی و همین طور جراحی بیرون زدگی دیسک کمر مانند هر جراحی دیگری با خطراتی همراه است، اما در مواردی میتواند فرد را به زندگی بازگرداند یا از بروز عوارض جدی و غیرقابل برگشت جلوگیری کند.
جراحی، آخرین اقدام برای درمان دیسک کمر
خوشبختانه اکثر بیماران مبتلا به دیسک کمر نیاز به جراحی پیدا نمیکنند، ولی انجام جراحی در سه حالت به بیمار توصیه میشود.
دکتر طبیب خویی با توضیح این وضعیتها میگوید: اول این که درد بیمار بسیار شدید باشد و به درمانهای طبی و ورزشی جواب نداده باشد، دوم وقتی که فشار زیاد روی عصب، باعث ضعف در پاها و کاهش قدرت پاها شده باشد و سوم در مواردی که بیمار دچار بی اختیاری در کنترل ادرار و مدفوع شده باشد که در دو مورد آخر، عمل جراحی در واقع، اورژانس محسوب میشود.
وی درباره روشهای جراحی بسته مانند لیزر در درمان دیسک کمر توضیح میدهد: در مواردی که میزان بیرونزدگی دیسک، خفیف باشد بهکارگیری این روشها کاربردی و کمککننده است. تزریقهای داخل فضای نخاعی نیز روش درمانی دیگری است که گرچه گاهی لازم است به فواصل چند ماهه تکرار شود، ولی معمولا برای بیمارانی به کار گرفته میشود که جراحی با توجه به شرایط جسمانی برایشان سنگین و خطرناک است.
پونه شیرازی / گروه سلامت
به گزارش جام جم آنلاین ، جالب آن که بیرون زدگی دیسک کمر معمولا در مقابل انجام فعالیت مکرر سنگین و خارج از توان بدن ایجاد میشود، اما بد نشستن طولانی، خم و راست شدن مکرر، فعالیت پس از خسته شدن عضلات کمر و برخی مشاغل مانند رانندگی طولانی مدت ، افراد را مستعد ضایعات دیسک کمر میکند.
دکتر علیرضا بصامپور، متخصص ارتوپد و فوقتخصص جراحی ستون فقرات در گفتوگو با جامجم در این باره بیشتر توضیح میدهد: برخی عوامل مکانیکی بلند کردن و هول دادن اجسام سنگین به صورت مکرر یا قرار گرفتن در وضعیتهایی که باعث میشود فشار بیش از حد به دیسک بیمار وارد شود، مثل دولا ماندن یا این که وسیله سنگینی را روی دوش قرار دادن در ابتلا به دیسک کمر موثر هستند. توجه داشته باشید طولانی نشستن هم باعث تخریب دیسک میشود.
وقتی دیسک کمر آسیب میبیند
وقتی دچار فتق دیسک کمر میشویم بیشک باید برای درمان آن اقدام کنیم. در مرحله اول این درمان شامل اصلاح سبک زندگی اشتباه فرد میشود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش در این باره میگوید: یعنی اگر کسی ورزش و فعالیت نمیکند باید فعالیتش را تصحیح و ورزش کند. اگر کسی اشتباه یا زیاد از حد ورزش میکند هم باید روش خود را اصلاح کند. اگر کسی طولانیمدت رانندگی میکند بدون آن که پیاده شود و راه برود هم باید این رویه را اصلاح کند. این متخصص ارتوپد میافزاید: همینطور عادتهای غذایی نیز باید اصلاح شود. اگر چاق است باید وزناش کم شود. اگر سیگار میکشد باید مصرفاش را کم کند.
وی تاکید میکند: در فاز حاد یا مرحله دردناک دیسک کمر ضروری است یک دوره استراحت دو سه روزه به بیمار داده شود. البته اصلا لازم نیست بیمار کاملا دراز بکشد یا تکان نخورد. فقط باید از فعالیت سنگین اجتناب شود. یعنی به استراحت مطلق نیازی نیست. البته باید به بیمار دارو نیز داده شود تا دردش کم شود.
جراحی تنها روش درمان فتق دیسک کمر نیست
به محض آن که بیمار پس از درمانهای کمکی و دارویی توان لازم را پیدا کرد به بیمار توصیه میکنیم حرکات اصلاحی را انجام دهد که این حرکات اصلاحی معمولا زیر نظر فیزیوتراپ یا متخصص طب فیزیکی صورت میگیرد.
به گفته دکتر بصامپور، گاهی دیسک آسیبدیده بیمار علامتهایی را بروز میدهد که خطرناک بوده و نشاندهنده آن است که عصبهایشان درگیر میشود که این آسیبدیدگی هم شدید است. این نشانههای خطرناک عبارت است از: بیحسی منطقه بین آلت تناسلی (پرینه) و از کار افتادگی عصبهای پا که براساس آن بیمار نمیتواند پاهایش را بالا بیاورد. همچنین سخت شدن فرآیند ادرار کردن و اجابت مزاج نیز که از نشانههای جدی و پرخطر آسیبدیدگی دیسک کمر محسوب میشود.
این جراح تاکید میکند: الزامی نیست هر کسی که دیسک کمر دارد تن به جراحی دهد، مگر این که علائم خطر فوق را بیمار بروز دهد که در این صورت گاهی به جراحی اورژانسی نیاز است. اصولا از دیسکهایی که علامتدار میشوند کمتر از 10 درصد منجر به جراحی میشوند. توجه داشته باشید عوارض دیسک در مراحل اولیه چندان خاص نیست. اصولا کمر درد باعث میشود بیماران ابتدا به پزشک مراجعه کنند، ولی اگر درد به دلیل فتق دیسک بین مهرهای باشد خیلی شایع نیست و معمولا نیاز به جراحی هم پیدا نمیکند.
آرتروز؛ ایستگاه بعدی دیسک کمر
اگر دیسک به صورت غیرعلمی درمان شود کمکم فضای دیسک کاهش مییابد و محل خروج اعصاب آن ناحیه تحت فشار قرار میگیرد و آرتروز کمر اتفاق میافتد. اگر بیماری باشد که خوب درمان نشود ممکن است دچار مشکلات و عوارض عصبی ماندگار شود و حتی تا آخر عمر نتواند راه برود.
روشهای غیرجراحی در درمان دیسک کمر
فراموش نکنید تقویت ماهیچههای کمر، نقش اصلی در درمان این بیماری ایفا میکند.
به گفته این جراح ستون فقرات، روشهای غیرجراحی در درمان دیسک کمر شامل فیزیوتراپی، آبدرمانی، ورزش درمانی و روشهای دارویی، استراحت و تغییر شیوه زندگی میشود. وقتی دیسکی آسیبدیده و دچار فتق دیسک میشود با روشهای درمانی دیگری غیر از جراحی میتوان آن را درمان کرد. این روشها شامل تزریق ژل، لیزر، تزریق اوزون و روشهای جراحی کمتر تهاجمی و مداخلهای و نیز آندوسکوپی میشود.
وقتی چارهای جز جراحی نیست
وقتی بیماری دچار آسیبهای عصبی ازجمله افتادگی مچ پا میشود یعنی دیگر نمیتواند زانو را بلند کند باید جراحی شود، اما داشتن درد شدید به معنای ضرورت جراحی برای درمان دیسک کمر نیست.
دکتر بصامپور تاکید میکند: اگر بیمار تحت شرایطی قرار بگیرد که باید جراحی کند نباید از آن امتناع ورزد، زیرا بیرونزدگی دیسک کمر در برخی موارد،صرفا با استراحت و فیزیوتراپی نهتنها درمان نمیشود بلکه ممکن است بیمار را به عوارض ماندگار عصبی از جمله بیاختیاری ادرار یا بتدریج دچار تنگی کانال و آرتروز کند.
زندگی پس از جراحی دیسک
فراموش نکنید همه باید یاد بگیریم بهگونهای زندگی کنیم که آسیب نبینیم. این جراح ارتوپدی تاکید میکند محدودیت غیرمعمولی بعد از جراحی دیسک کمر برای بیمار وجود ندارد، ولی فرد ممکن است با بیتوجهی و سبک زندگی نادرست حتی پس از جراحی دیسک کمر دوباره دچار بیرون زدگی دیسک شود. با این حال کسانی که جراحی میکنند حتی میتوانند بعد از گذشت زمان بازتوانی ورزش و فعالیت کنند و منعی نیز برای رانندگی و زندگی معمولشان وجود ندارد.
نخستین جراحی ستون فقرات به روش بسته در خاورمیانه
دکتر بصامپور، نخستین جراح ایرانی است که عمل جراحی ویژهای را برای درمان دیسک کمر در منطقه خاورمیانه در سال 92 انجام داد.
این نوع جراحی کمتهاجمی از طریق آندوسکوپی صورت میگیرد. در این روش که برای درمان جراحی شکستگیها، تنگیها و تخریب ستون فقرات پشت و کمر انجام میشود، جراح از طریق آندوسکوپ و تصویربرداری همزمان حین عمل، از طریق برشی یک سانتیمتری وارد فضای بین مهرههای ستون فقرات میشود و تعویض دیسک آسیبدیده و همچنین پیچ کردن و تثبیت مهرههای محل را انجام میدهد.
در این روش به علت بسته بودن جراحی، دوره استراحت و بستریشدن بیمار در بیمارستان از یک هفته به یک روز کاهش مییابد ضمن این که درد و خونریزی بیمار نیز به مراتب کمتر خواهد بود.در این روش به دلیل دستکاری و برش کوچک، احتمال عفونت نیز بشدت کم میشود و نیازی نیز به درمانهای بازتوانی پس از عمل مانند فیزیوتراپی وجود ندارد. بعلاوه در این روش جراحی مهرهها، نیازی به بیهوشی کامل نیست و معمولا جراحی از طریق بیحسی موضعی یا اسپاینال (تزریق داروی بیحسی به اطراف نخاع) صورت میپذیرد.
وبسایت کرمانی: کمر درد سمجی که دست از سرتان بر نمی دارد ممکن است تنها به دلیل پارو زدن، بلند کردن وزنه های سنگین یا استفاده از کفش پاشنه بلند نباشد. این نشانه ها می گوید کمر دردتان ممکن است در واقع آرتروز یا آرتروز ستون فقرات باشد.
اگر صبح که از خواب بیداری می شوید کمرتان درد می کند، ممکن است این درد به دلیل مشخصه های التهابی آرتروز باشد. وقتی التهاب داشته باشید تغییرات ناشی از آرتروز نیست که اذیتتان می کند، عصب ها هستند که در واقع موجب ناراحتی تان شده اند.
درد همچنین ممکن است به دلیل فتق دیسک اتفاق بیفتد چون به بیرون فشار می آورد و به عصب های نخاع ضربه می زند.
فتق دیسک با بیماری دژنراتیو دیسک مشترک هستند که معمولا آرتروز نیز به همراهشان است. حواستان به کمر درد هایی که اول صبح شروع می شود و تا نیم ساعت نیز ادامه پیدا می کند باشد.
در افراد مبتلا به آرتروز، درد در ادامه روز رو به بهبودی می رود اما با شروع شب دوباره بدتر می شود. با این حال دردهای شبانه ممکن است به دلیل آرتروز نباشد بلکه دلیلشان فشاری باشد که از کارهای روزانه به بدن وارد شده است.
وقتی آرتروز ستون فقرا پیشرفت می کند، ساییدگی و پارگی استخوان های مهره می تواند باعث فشار روی نخاع و اعصاب شود. از آنجا که اعصاب از کمر پایین رفته و به دیگر نقاط بدن متصل می شوند ممکن است در ران ها، باسن، پاها و کف پاها نیز احساس درد، بی حسی، مور مور شدن یا ضعف داشته باشید. این عصب ها به عضلات پاها می روند و به همین دلیل است که احساس ضعف می کنید.
ستون فقراتتان بیش از حد سفت شده است
صبح ها حتی اگر درد هم نداشته باشید ممکن است در قسمت کمر احساس سفتی کنید. در بیشتر موارد وقتی به حرکت در می آیید سفتی از بین می رود اما با فرا رسیدن شب و به دلیل فشار های روز ممکن است دوباره درد به سراغتان بیاید.
خم شدن و قوس دادن به کمر ممکن است درد آور باشد و همچنین این درد ممکن است از یک نقطه به نقاط دیگر بدن برود – برای مثال یک روز شانه ها درد می کند و روز دیگر گردن.
هرکسی به گونه ای درد را تجربه می کند و زمان درست یا غلطی برای مراجعه به پزشک نیست. برخی بیماران به دلیل دردی بسیار جدید مراجعه می کنند و بعضی دیگر پس از گذشت ماه ها یا شاید سال ها از دردی که می کشیدند تازه به فکر مراجعه به پزشک افتاده اند.
اگر دردهایی که به سراغتان می آیند بیش از چهار تا شش هفته دوام دارند به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از کشیدگی های عضله یا آسیب های جزئی بعد از این دوره زمانی بهبود می یابند. بنابراین اگر درد به قوت خود باقی ماند یا بدتر هم شد حتما مراجعه به پزشک را در برنامه خود قرار دهید.
کمر دردی که شب ها اجازه نمی دهد به خواب روید باعث ایجاد چرخه ای معیوب می شود: اگر به اندازه کافی نخوابید درد ممکن است بدتر شود اما اگر درد باعث شده شب ها بیدار بمانید راهی برای بهتر شدنش نمی ماند.
اگر دردی که دارید آنقدر شدید است که مزاحم خوابیدنتان شده و روی کیفیت زندگی تان تاثیر گذاشته توصیه می کنم هرچه زودتر به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
به گزارش جام جم آنلاین ، جالب آن که بیرون زدگی دیسک کمر معمولا در مقابل انجام فعالیت مکرر سنگین و خارج از توان بدن ایجاد میشود، اما بد نشستن طولانی، خم و راست شدن مکرر، فعالیت پس از خسته شدن عضلات کمر و برخی مشاغل مانند رانندگی طولانی مدت ، افراد را مستعد ضایعات دیسک کمر میکند.
دکتر علیرضا بصامپور، متخصص ارتوپد و فوقتخصص جراحی ستون فقرات در گفتوگو با جامجم در این باره بیشتر توضیح میدهد: برخی عوامل مکانیکی بلند کردن و هول دادن اجسام سنگین به صورت مکرر یا قرار گرفتن در وضعیتهایی که باعث میشود فشار بیش از حد به دیسک بیمار وارد شود، مثل دولا ماندن یا این که وسیله سنگینی را روی دوش قرار دادن در ابتلا به دیسک کمر موثر هستند. توجه داشته باشید طولانی نشستن هم باعث تخریب دیسک میشود.
وقتی دیسک کمر آسیب میبیند
وقتی دچار فتق دیسک کمر میشویم بیشک باید برای درمان آن اقدام کنیم. در مرحله اول این درمان شامل اصلاح سبک زندگی اشتباه فرد میشود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش در این باره میگوید: یعنی اگر کسی ورزش و فعالیت نمیکند باید فعالیتش را تصحیح و ورزش کند. اگر کسی اشتباه یا زیاد از حد ورزش میکند هم باید روش خود را اصلاح کند. اگر کسی طولانیمدت رانندگی میکند بدون آن که پیاده شود و راه برود هم باید این رویه را اصلاح کند. این متخصص ارتوپد میافزاید: همینطور عادتهای غذایی نیز باید اصلاح شود. اگر چاق اســت باید وزناش کم شود. اگر سیگار میکشد باید مصرفاش را کم کند.
وی تاکید میکند: در فاز حاد یا مرحله دردناک دیسک کمر ضروری اســت یک دوره استراحت دو سه روزه به بیمار داده شود. البته اصلا لازم نیست بیمار کاملا دراز بکشد یا تکان نخورد. فقط باید از فعالیت سنگین اجتناب شود. یعنی به استراحت مطلق نیازی نیست. البته باید به بیمار دارو نیز داده شود تا دردش کم شود.
جراحی تنها روش درمان فتق دیسک کمر نیست
به محض آن که بیمار پس از درمانهای کمکی و دارویی توان لازم را پیدا کرد به بیمار توصیه میکنیم حرکات اصلاحی را انجام دهد که این حرکات اصلاحی معمولا زیر نظر فیزیوتراپ یا متخصص طب فیزیکی صورت میگیرد.
به گفته دکتر بصامپور، گاهی دیسک آسیبدیده بیمار علامتهایی را بروز میدهد که خطرناک بوده و نشاندهنده آن اســت که عصبهایشان درگیر میشود که این آسیبدیدگی هم شدید اســت. این نشانههای خطرناک عبارت اســت از: بیحسی منطقه بین آلت تناسلی (پرینه) و از کار افتادگی عصبهای پا که براساس آن بیمار نمیتواند پاهایش را بالا بیاورد. همچنین سخت شدن فرآیند ادرار کردن و اجابت مزاج نیز که از نشانههای جدی و پرخطر آسیبدیدگی دیسک کمر محسوب میشود.
این جراح تاکید میکند: الزامی نیست هر کسی که دیسک کمر دارد تن به جراحی دهد، مگر این که علائم خطر فوق را بیمار بروز دهد که در این صورت گاهی به جراحی اورژانسی نیاز اســت. اصولا از دیسکهایی که علامتدار میشوند کمتر از 10 درصد منجر به جراحی میشوند. توجه داشته باشید عوارض دیسک در مراحل اولیه چندان خاص نیست. اصولا کمر درد باعث میشود بیماران ابتدا به پزشک مراجعه کنند، ولی اگر درد به دلیل فتق دیسک بین مهرهای باشد خیلی شایع نیست و معمولا نیاز به جراحی هم پیدا نمیکند.
آرتروز؛ ایستگاه بعدی دیسک کمر
اگر دیسک به صورت غیرعلمی درمان شود کمکم فضای دیسک کاهش مییابد و محل خروج اعصاب آن ناحیه تحت فشار قرار میگیرد و آرتروز کمر اتفاق میافتد. اگر بیماری باشد که خوب درمان نشود ممکن اســت دچار مشکلات و عوارض عصبی ماندگار شود و حتی تا آخر عمر نتواند راه برود.
روشهای غیرجراحی در درمان دیسک کمر
فراموش نکنید تقویت ماهیچههای کمر، نقش اصلی در درمان این بیماری ایفا میکند.
به گفته این جراح ستون فقرات، روشهای غیرجراحی در درمان دیسک کمر شامل فیزیوتراپی، آبدرمانی، ورزش درمانی و روشهای دارویی، استراحت و تغییر شیوه زندگی میشود. وقتی دیسکی آسیبدیده و دچار فتق دیسک میشود با روشهای درمانی دیگری غیر از جراحی میتوان آن را درمان کرد. این روشها شامل تزریق ژل، لیزر، تزریق اوزون و روشهای جراحی کمتر تهاجمی و مداخلهای و نیز آندوسکوپی میشود.
وقتی چارهای جز جراحی نیست
وقتی بیماری دچار آسیبهای عصبی ازجمله افتادگی مچ پا میشود یعنی دیگر نمیتواند زانو را بلند کند باید جراحی شود، اما داشتن درد شدید به معنای ضرورت جراحی برای درمان دیسک کمر نیست.
دکتر بصامپور تاکید میکند: اگر بیمار تحت شرایطی قرار بگیرد که باید جراحی کند نباید از آن امتناع ورزد، زیرا بیرونزدگی دیسک کمر در برخی موارد،صرفا با استراحت و فیزیوتراپی نهتنها درمان نمیشود بلکه ممکن اســت بیمار را به عوارض ماندگار عصبی از جمله بیاختیاری ادرار یا بتدریج دچار تنگی کانال و آرتروز کند.
زندگی پس از جراحی دیسک
فراموش نکنید همه باید یاد بگیریم بهگونهای زندگی کنیم که آسیب نبینیم. این جراح ارتوپدی تاکید میکند محدودیت غیرمعمولی بعد از جراحی دیسک کمر برای بیمار وجود ندارد، ولی فرد ممکن اســت با بیتوجهی و سبک زندگی نادرست حتی پس از جراحی دیسک کمر دوباره دچار بیرون زدگی دیسک شود. با این حال کسانی که جراحی میکنند حتی میتوانند بعد از گذشت زمان بازتوانی ورزش و فعالیت کنند و منعی نیز برای رانندگی و زندگی معمولشان وجود ندارد.
نخستین جراحی ستون فقرات به روش بسته در خاورمیانه
دکتر بصامپور، نخستین جراح ایرانی اســت که عمل جراحی ویژهای را برای درمان دیسک کمر در منطقه خاورمیانه در سال 92 انجام داد.
این نوع جراحی کمتهاجمی از طریق آندوسکوپی صورت میگیرد. در این روش که برای درمان جراحی شکستگیها، تنگیها و تخریب ستون فقرات پشت و کمر انجام میشود، جراح از طریق آندوسکوپ و تصویربرداری همزمان حین عمل، از طریق برشی یک سانتیمتری وارد فضای بین مهرههای ستون فقرات میشود و تعویض دیسک آسیبدیده و همچنین پیچ کردن و تثبیت مهرههای محل را انجام میدهد.
در این روش به علت بسته بودن جراحی، دوره استراحت و بستریشدن بیمار در بیمارستان از یک هفته به یک روز کاهش مییابد ضمن این که درد و خونریزی بیمار نیز به مراتب کمتر خواهد بود.در این روش به دلیل دستکاری و برش کوچک، احتمال عفونت نیز بشدت کم میشود و نیازی نیز به درمانهای بازتوانی پس از عمل مانند فیزیوتراپی وجود ندارد. بعلاوه در این روش جراحی مهرهها، نیازی به بیهوشی کامل نیست و معمولا جراحی از طریق بیحسی موضعی یا اسپاینال (تزریق داروی بیحسی به اطراف نخاع) صورت میپذیرد.
به گزارش جام جم آنلاین ، جالب آن که بیرون زدگی دیسک کمر معمولا در مقابل انجام فعالیت مکرر سنگین و خارج از توان بدن ایجاد میشود، اما بد نشستن طولانی، خم و راست شدن مکرر، فعالیت پس از خسته شدن عضلات کمر و برخی مشاغل مانند رانندگی طولانی مدت ، افراد را مستعد ضایعات دیسک کمر میکند.
دکتر علیرضا بصامپور، متخصص ارتوپد و فوقتخصص جراحی ستون فقرات در گفتوگو با جامجم در این باره بیشتر توضیح میدهد: برخی عوامل مکانیکی بلند کردن و هول دادن اجسام سنگین به صورت مکرر یا قرار گرفتن در وضعیتهایی که باعث میشود فشار بیش از حد به دیسک بیمار وارد شود، مثل دولا ماندن یا این که وسیله سنگینی را روی دوش قرار دادن در ابتلا به دیسک کمر موثر هستند. توجه داشته باشید طولانی نشستن هم باعث تخریب دیسک میشود.
وقتی دیسک کمر آسیب میبیند
وقتی دچار فتق دیسک کمر میشویم بیشک باید برای درمان آن اقدام کنیم. در مرحله اول این درمان شامل اصلاح سبک زندگی اشتباه فرد میشود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش در این باره میگوید: یعنی اگر کسی ورزش و فعالیت نمیکند باید فعالیتش را تصحیح و ورزش کند. اگر کسی اشتباه یا زیاد از حد ورزش میکند هم باید روش خود را اصلاح کند. اگر کسی طولانیمدت رانندگی میکند بدون آن که پیاده شود و راه برود هم باید این رویه را اصلاح کند. این متخصص ارتوپد میافزاید: همینطور عادتهای غذایی نیز باید اصلاح شود. اگر چاق اســت باید وزناش کم شود. اگر سیگار میکشد باید مصرفاش را کم کند.
وی تاکید میکند: در فاز حاد یا مرحله دردناک دیسک کمر ضروری اســت یک دوره استراحت دو سه روزه به بیمار داده شود. البته اصلا لازم نیست بیمار کاملا دراز بکشد یا تکان نخورد. فقط باید از فعالیت سنگین اجتناب شود. یعنی به استراحت مطلق نیازی نیست. البته باید به بیمار دارو نیز داده شود تا دردش کم شود.
جراحی تنها روش درمان فتق دیسک کمر نیست
به محض آن که بیمار پس از درمانهای کمکی و دارویی توان لازم را پیدا کرد به بیمار توصیه میکنیم حرکات اصلاحی را انجام دهد که این حرکات اصلاحی معمولا زیر نظر فیزیوتراپ یا متخصص طب فیزیکی صورت میگیرد.
به گفته دکتر بصامپور، گاهی دیسک آسیبدیده بیمار علامتهایی را بروز میدهد که خطرناک بوده و نشاندهنده آن اســت که عصبهایشان درگیر میشود که این آسیبدیدگی هم شدید اســت. این نشانههای خطرناک عبارت اســت از: بیحسی منطقه بین آلت تناسلی (پرینه) و از کار افتادگی عصبهای پا که براساس آن بیمار نمیتواند پاهایش را بالا بیاورد. همچنین سخت شدن فرآیند ادرار کردن و اجابت مزاج نیز که از نشانههای جدی و پرخطر آسیبدیدگی دیسک کمر محسوب میشود.
این جراح تاکید میکند: الزامی نیست هر کسی که دیسک کمر دارد تن به جراحی دهد، مگر این که علائم خطر فوق را بیمار بروز دهد که در این صورت گاهی به جراحی اورژانسی نیاز اســت. اصولا از دیسکهایی که علامتدار میشوند کمتر از 10 درصد منجر به جراحی میشوند. توجه داشته باشید عوارض دیسک در مراحل اولیه چندان خاص نیست. اصولا کمر درد باعث میشود بیماران ابتدا به پزشک مراجعه کنند، ولی اگر درد به دلیل فتق دیسک بین مهرهای باشد خیلی شایع نیست و معمولا نیاز به جراحی هم پیدا نمیکند.
آرتروز؛ ایستگاه بعدی دیسک کمر
اگر دیسک به صورت غیرعلمی درمان شود کمکم فضای دیسک کاهش مییابد و محل خروج اعصاب آن ناحیه تحت فشار قرار میگیرد و آرتروز کمر اتفاق میافتد. اگر بیماری باشد که خوب درمان نشود ممکن اســت دچار مشکلات و عوارض عصبی ماندگار شود و حتی تا آخر عمر نتواند راه برود.
روشهای غیرجراحی در درمان دیسک کمر
فراموش نکنید تقویت ماهیچههای کمر، نقش اصلی در درمان این بیماری ایفا میکند.
به گفته این جراح ستون فقرات، روشهای غیرجراحی در درمان دیسک کمر شامل فیزیوتراپی، آبدرمانی، ورزش درمانی و روشهای دارویی، استراحت و تغییر شیوه زندگی میشود. وقتی دیسکی آسیبدیده و دچار فتق دیسک میشود با روشهای درمانی دیگری غیر از جراحی میتوان آن را درمان کرد. این روشها شامل تزریق ژل، لیزر، تزریق اوزون و روشهای جراحی کمتر تهاجمی و مداخلهای و نیز آندوسکوپی میشود.
وقتی چارهای جز جراحی نیست
وقتی بیماری دچار آسیبهای عصبی ازجمله افتادگی مچ پا میشود یعنی دیگر نمیتواند زانو را بلند کند باید جراحی شود، اما داشتن درد شدید به معنای ضرورت جراحی برای درمان دیسک کمر نیست.
دکتر بصامپور تاکید میکند: اگر بیمار تحت شرایطی قرار بگیرد که باید جراحی کند نباید از آن امتناع ورزد، زیرا بیرونزدگی دیسک کمر در برخی موارد،صرفا با استراحت و فیزیوتراپی نهتنها درمان نمیشود بلکه ممکن اســت بیمار را به عوارض ماندگار عصبی از جمله بیاختیاری ادرار یا بتدریج دچار تنگی کانال و آرتروز کند.
زندگی پس از جراحی دیسک
فراموش نکنید همه باید یاد بگیریم بهگونهای زندگی کنیم که آسیب نبینیم. این جراح ارتوپدی تاکید میکند محدودیت غیرمعمولی بعد از جراحی دیسک کمر برای بیمار وجود ندارد، ولی فرد ممکن اســت با بیتوجهی و سبک زندگی نادرست حتی پس از جراحی دیسک کمر دوباره دچار بیرون زدگی دیسک شود. با این حال کسانی که جراحی میکنند حتی میتوانند بعد از گذشت زمان بازتوانی ورزش و فعالیت کنند و منعی نیز برای رانندگی و زندگی معمولشان وجود ندارد.
نخستین جراحی ستون فقرات به روش بسته در خاورمیانه
دکتر بصامپور، نخستین جراح ایرانی اســت که عمل جراحی ویژهای را برای درمان دیسک کمر در منطقه خاورمیانه در سال 92 انجام داد.
این نوع جراحی کمتهاجمی از طریق آندوسکوپی صورت میگیرد. در این روش که برای درمان جراحی شکستگیها، تنگیها و تخریب ستون فقرات پشت و کمر انجام میشود، جراح از طریق آندوسکوپ و تصویربرداری همزمان حین عمل، از طریق برشی یک سانتیمتری وارد فضای بین مهرههای ستون فقرات میشود و تعویض دیسک آسیبدیده و همچنین پیچ کردن و تثبیت مهرههای محل را انجام میدهد.
در این روش به علت بسته بودن جراحی، دوره استراحت و بستریشدن بیمار در بیمارستان از یک هفته به یک روز کاهش مییابد ضمن این که درد و خونریزی بیمار نیز به مراتب کمتر خواهد بود.در این روش به دلیل دستکاری و برش کوچک، احتمال عفونت نیز بشدت کم میشود و نیازی نیز به درمانهای بازتوانی پس از عمل مانند فیزیوتراپی وجود ندارد. بعلاوه در این روش جراحی مهرهها، نیازی به بیهوشی کامل نیست و معمولا جراحی از طریق بیحسی موضعی یا اسپاینال (تزریق داروی بیحسی به اطراف نخاع) صورت میپذیرد.