زمانیکه در دهه ۱۳۸۰ هنوز بازار خودروهای وارداتی در کشور ما داغ نشده بود، پروتون بعنوان یکی از شرکت‌های خودروسازی نوپای آسیایی همکاری خود را برای تولید محصولاتش در ایران شروع کرد. همه ما این شرکت مالزیایی را بواسطه برخی تولیدات همچون ویرا، ایمپین و جن ۲ می‌شناسیم. به اعتقاد بسیاری، در زمان فروش رسمی این محصولات در کشور ما، قیمت بالا و همچنین بازاریابی نچندان خوب شرکت زاگرس خودرو بعنوان نماینده پروتون در ایران، از عوامل اصلی در فروش پایین آنها محسوب می‌شدند.
البته در حال حاضر نیز مالکان این خودرو به اتفاق از کیفیت بالای محصولات پروتون در مقایسه با تولیدات داخلی، تعریف می‌کنند. اما بنا به دلایلی از جمله مشکلات مالی و داخلی شرکت زاگرس خودرو و همینطور مسئله تحریم‌ها، پروتون از بازار ایران رفت و عرضه تولیدات جدیدتر این شرکت متوقف شد. اما اخیرا نشست‌های مشترکی بین مقامات حوزه صنعت و اقتصاد دوکشور اتفاق افتاده که نشان می‌دهد پروتون تمایل دارد به ایران بازگردد. گفته شده درصورت بازگشت این شرکت به بازار ایران، چندین مدل جدید با همکاری زاگرس خودرو عرضه خواهد شد. به همین بهانه قصد داریم نگاهی به یکی از خودروهای اقتصادی و خانوادگی این شرکت، یعنی ساگا بیاندازیم.
تاریخچه
در سال ۱۹۸۴ میلادی و درست یکسال بعد از اینکه شرکت پروتون تاسیس شد، اولین خودروی این شرکت با همکاری میتسوبیشی ژاپن و با عنوان ساگا توسعه یافت و در سال ۱۹۸۵ میلادی راهی بازار شد. بنابراین ساگا را می‌توان اولین و قدیمی‌ترین خودروی تولیدی این شرکت به حساب آورد که در کلاس یک سدان کوچک و جمع و جور پایه ریزی شد. نسل اول پروتون ساگا بین سال‌های ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۸ میلادی تولید شد. پلتفرم اصلی این خودرو به میتسوبیشی لنسر فیوره تعلق داشت و در طول نزدیک به سه دهه، تغییرات ظاهری متنوعی را به خود دید.
اما نسل دوم که بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶ میلادی عرضه شد، با جهش ظاهری خوبی برای ساگا همراه بود. شرکت زاگرس خودرو قرار بود نسخه ۲۰۰۹ این خودرو را بعنوان رقیبی برای ریو، ۲۰۶ صندوق دار و ال ۹۰ و با قیمتی در حدود ۲۰ میلیون تومان به بازار عرضه کند که این امر محقق نشد. در ادامه چندین تغییر ظاهری هم برای ساگا اتفاق افتاد تا این خودرو که آمار صادرات بسیار خوبی هم برای پروتون ثبت کرده، فروش موفقیت آمیزی را داشته باشد.
پروتون نسل سوم ساگا را چند ماه پیش (سپتامبر ۲۰۱۶) معرفی و روانه بازار کرد که با تغییرات خوبی از لحاظ ظاهری، فنی و ایمنی نسبت به نسل قبل همراه شده است.
طراحی ظاهری و فضای کابین
اصولا زمانیکه از یک خودروی ارزان‌قیمت و اقتصادی صحبت می‌کنیم، نباید انتظارات زیادی از طراحی و همینطور جذابیت‌های بصری آن داشته باشیم. اما امروزه خودروسازان نشان داده‌اند که با کمی خلاقیت می‌توان محصولات ارزن‌قیمت را هم جذاب و مدرن طراحی کرد. شاید پروتون ساگا را نتوان یک خودروی خیلی جذاب و زیبا به حساب آورد، ولی بی‌انصافی است اگر آن‌را زشت بدانیم.
تیم طراحی پروتون تمام تلاش خود را به کار گرفته تا با بهره‌مندی از یکسری المان‌های روز و استفاده از خطوط متعدد برروی بدنه، یک ظاهر قابل قبول را برای نسل سوم ساگا به ارمغان بیاورد. شاید اگر کمی مجموعه رینگ و لاستیک این خودرو بزرگتر بود و یا کشیدگی بیشتری در صندوق عقب وجود داشت، نمره بهتری دریافت می‌کرد. از لحاظ استایل، این خودرو ما را به یاد فیات سینا می‌اندازد که بعضا در خیابان ها به چشم می‌خورد.
پروتون سعی کرده تا کمی ابعاد این خودرو را در نسل جدید تغییر دهد. ساگا جدید دارای ۴۳۳۱ میلی‌متر طول، ۱۶۸۹ میلی‌متر عرض و ۱۴۹۱ میلی‌متر ارتفاع است. فاصله دومحور این خودرو با اندازه ۲۴۶۵ میلیمتری، نسبت به قبل تغییری نداشته اما طول و عرض آن به ترتیب ۷۴ و ۹ میلی‌متر افزایش و ارتفاع آن ۱۱ میلی‌متر کاهش داشته است.
استفاده از قطعات دکوری از جنس کروم در جلو پنجره و بین چراغ‌های عقب و همینطور دیفیوزر مشکی رنگ در پایین سپر عقب، توانسته تا حدودی جذابیت را به ظاهر خودرو ببخشد. در تریم معمولی که حتی رنگ آینه‌ها و دستگیره‌ها نیز هم رنگ بدنه نیست، و از لاستیک‌هایی با رینگ‌های ۱۳ اینچی فولادی و قالپاق پلاستیکی استفاده شده، به هیچ عنوان حس خوبی از این خودرو منتقل نمی‌شود اما شرایط برای تریم‌های بالاتر، به مراتب بهتر است.
با ورود به فضای داخل کابین، با یک طراحی ساده و به دور از هرگونه خلاقیت مواجه هستیم. در بخش مرکزی داشبورد، خبری از تهویه اتوماتیک نیست و حتی در تریم پریمیوم نیز از همان اهرم‌های دایره‌ای شکل که نمونه آن در محصولات وطنی به‌وفور به‌چشم می‌خورد، برای کنترل تهویه استفاده شده است. در مجموعه پشت آمپر نیز نباید به دنبال هنرنمایی بود چراکه تمامی مواردی که در خانواده X100 سایپا (پراید) وجود دارند، بدون اضافه شدن مورد خاصی، اینجا هم به‌چشم می‌خورند.
پروتون ساگا از لحاظ فضای نشستن و همینطور قرارگیری پاها برای سرنشینان، در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارد و نمی‌توان مشکل خاصی را مشاهده کرد. فضای صندوق عقب نیز با ظرفیت ۴۲۰ لیتر، برای یک خودروی سدان کوچک بسیار مناسب به‌نظر میرسد و این درحالیست که می‌توان صندلی‌های ردیف عقب را تا کرد و برای جابه‌جایی وسایل بزرگ از آن استفاده کرد.
پیشرانه و عملکرد
پروتون ترجیح داده تا فقط پیشرانه‌ای با حجم ۱.۳ لیتری را برای تمامی تریم‌های ساگا جدید استفاده کند در صورتیکه پیش از این در نسل‌های قبلی، شاهد حضور حجم ۱.۵ لیتری نیز درکنار مدل ۱.۳ لیتری بودیم. این پیشرانه ۴ سیلندر به فناوری زمانبندی متغیر سوپاپ‌ها (VVT) مجهز بوده و پروتون در مدل آیریز هم دقیقا از این پیشرانه استفاده کرده است. این پیشرانه میتواند در ۵۷۵۰ دور در دقیقه ۹۴ اسب بخار قدرت و ۱۲۰ نیوتن برمتر گشتاور را تولید و به چرخ‌های جلو انتقال دهد. این انتقال بوسیله یک جعبه دنده ۵ سرعته دستی و یا یک سیستم انتقال CVT صورت می‌گیرد.
پروتون مدعی شده که عملکرد مجموعه موتور و کارکرد خودرو نسبت به نسل قبل با بهبودهایی همراه شده است. درحالت دنده دستی، برای رسیدن به سرعت ۱۰۰ کیلومتر برساعت از حالت سکون، ۱۲.۲ ثانیه زمان لازم است درحالیکه در نسل قبلی این زمان ۱۳ ثانیه بود. این عملکرد برای سیستم انتقال CVT به ۱۳.۱ ثانیه رسیده که در مقایسه با ۱۴.۵ ثانیه نسل قبلی، کمی سریعتر شده است.
به لطف بهره‌مندی از سیستم هوشمند رانندگی اقتصادی (ECO Drive Assist)، مصرف سوخت ساگا جدید در یک سیکل ترکیبی و به ازای ۱۰۰ کیلومتر طی مسافت، به ۵.۴ لیتر در حالت دستی و ۵.۶ لیتر درحالت اتوماتیک رسیده است. استفاده از مهار کننده‌های سه نقطه‌ای جدید در پیشرانه باعث شده تا لرزش و صدای آن کاهش یابد و انجام اصلاحات اساسی در ECU نیز منجر به پاسخگویی بهتر آن شده است. از آنجائیکه پروتون ساگا یک خودروی معمولی و سطح پایین به حساب می‌آید، نباید خیلی برروی لذت رانندگی آن حساب باز کرد. اما روی هم رفته سواری نسبتا نرم و کابین کم صدا از ویژگی‌های خوب آن به حساب می‌آیند.
ایمنی و قیمت
پروتون بواسطه ارتقاء ساختار اصلی ساگا و اعمال برخی تغییرات در شاسی این خودرو، نسل جدید را ۲۰ درصد مستحکم‌تر از قبل روانه بازار کرده است. موسسه ایمنی ارزیابی خودرو در کشورهای آسیای شرقی (ASEAN NCAP) که وظیفه سنجش ایمنی خودروها در تصادفات را برعهده دارد، به این خودرو ۴ ستاره ایمنی را اعطاء کرده است. این خودرو به امکانات ایمنی همچون، دو ایربگ جلویی، کنترل پایداری الکترونیکی (ESC)، کنترل کشش، سیستم کمکی شروع به حرکت در سراشیبی، ترمز کمکی، ایزوفیکس برای صندلی‌های عقب، حسگرهای پارک جلو و عقب و دوربین عقب با نمایشگر برروی آینه مجهز شده است.
پروتون ساگا در سه تریم متفاوت به بازار عرضه شده است. تریم Standard ارزانترین نسخه محسوب میشود که با دنده دستی قیمتی در حدود ۸ هزار دلار دارد و نسخه اتوماتیک آن ۵۰۰ دلار گرانتر است. تریم بعدی Executive حدودا ۹ هزار دلار و گرانترین تریم، یعنی نسخه Premium، ۱۰ هزار دلار قیمت گذاری شده‌اند. استفاده از رینگ‌های ۱۵ اینچی آلیاژی، سیستم صوتی دو طبقه (Double-DIN) مجهز به بلوتوث، کنترل‌های سیستم صوتی برروی فرمان، دوربین عقب، سیستم کنترل پایداری، سیستم کمکی حرکت در سطوح شیب‌دار، روکش‌های فابریکی طرح‌دار و اجزاء تزئینی براق برای داشبورد بخشی از امکانات نسخه Premium هستند. در صورت ورود این خودرو به کشور، انتظار می‌رود قیمتی در حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان برای آن تعیین شود.
