جام جم سرا: آیا سیبهای ارگانیکی که میخرید واقعا ارگانیکند؟ سبزیجات و سایر مواد غذایی که برچسب ارگانیک دارند چطور؟ آیا برچسبهای روی آنها واقعی و قابل اعتمادند؟
در آمریکا کارشناسان مواد غذایی به منظور حصول اطمینان از واقعی بودن برچسب ارگانیک روی محصولات غذایی و کشاورزی در این مطالعه گوجه فرنگیهای ارگانیک و غیرارگانیک را مورد مطالعه قرار دادند. امروزه صنعت غذاهای ارگانیک به یک تجارت بزرگ تبدیل شده به طوری که ارزش بازار جهانی این محصولات حد فاصل سالهای 2002 تا 2011 میلادی نزدیک به سه برابر شده و به 62 میلیارد و 800 میلیون دلار افزایش یافته است.
به نقل از ایسنا، از آنجا که قیمت محصولات ارگانیک اغلب دو برابر محصولات غیرارگانیک است لذا بازار این محصول میتواند بستر مناسبی برای کلاهبرداری و تقلب باشد. متاسفانه تشخیص اینکه کدام میوه یا سبزیجات ارگانیک هستند کار دشواری است. در حال حاضر قابل اعتمادترین راه برای تشخیص ارگانیک بودن یک محصول آزمایش ترکیب ایزوتوپهای پایدار نیتروژن در آنهاست. اگرچه با استفاده از این شیوه نیز نمیتوان به طور کامل ارگانیک یا غیرارگانیک بودن یک محصول را با قطعیت اثبات کرد و این مسئله باعث شد تا متخصصان به دنبال راهی جدید برای تشخیص برچسبهای قلابی محصولات غذایی ارگانیک باشند.
به نقل از ساینس ورلد ریپورت، آنها به همین منظور از شیوه جدیدی موسوم به «طیفسنج پژواکی آهنربایی هستهای» استفاده کردند. از این شیوه تاکنون در تشخیص اصالت مواد غذایی نظیر عسل و روغن زیتون استفاده شده است. این بار کارشناسان این شیوه را روی گوجه فرنگیهای کشت شده در گلخانهها و فضای باز که با کودهای شیمیایی یا ارگانیک تغذیه شدهاند، بکار بردند.
به گزارش جام جم سرا، یافتههای آنها راه جدیدی را برای تشخیص اینکه یک محصول واقعا ارگانیک است یا نه ارائه کرده است. با این حال گفته میشود که این آزمایش، مراحل اولیه را پشت سر میگذارد اما کارشناسان هشدار میدهند این شیوه میبایست برای ریشهکنی برچسبهای تقلبی ارگانیک به دقت کافی برسد. جزئیات کاملتر درباره این مطالعه در مجله شیمی غذا و کشاورزی منتشر شده است.
شاید به یاد داشته باشید که همیشه مادربزرگهایمان نصیحت میکردند هر چیزی طبیعیاش خوب است. حالا امروزه ثابت شده این گفته چندان هم بیراه نبوده است. بنابراین وقتی از غذاهای سالم سخن به میان میآید، با خیال راحت میتوان به فواید غذاهای ارگانیک که فاقد سموم آفتکشها و مواد افزودنی است، فکر کرد.
از روزی که اشتاینر، اقتصاددان آلمانی در سال 1924 تحت عنوان اقتصاد کشاورزی مساله غذاهای ارگانیک را مطرح کرد توجه افکار عمومی به این شیوه از تولید محصولات غذایی جلب شد. سپس سال 1980 میلادی کشورهای اروپایی قوانین مربوط به غذا و کشاورزی ارگانیک را وضع کردند و سال 1990 استانداردهایی برای این گونه محصولات تدوین شد.
فرانسه اولین کشوری بود که برای میوهها و سبزیجات و غلات، برچسب دولتی با عنوان کشاورزی ارگانیک ارائه داد. اکنون استرالیا 84 درصد از اراضی کشاورزی ارگانیک دنیا را داراست و اتحادیه اروپا گواهی کشاورزی ارگانیک صادر میکند. امروزه میل به مصرف محصولات ارگانیک در میان مردم بسیار بیشتر شده و همه افراد میخواهند با خوردن غذای تهیه شده از محصولات ارگانیک سلامت خود را تضمین کنند. جالب اینجاست که مصرفکنندگان محصولات ارگانیک معتقدند اصالت غذایی بهتری دارند و به نظر خوشمزهتر نیز هستند، اما آیا بهراستی محصولات ارگانیک سالم است؟
ارگانیک به چه محصولاتی میگوییم؟
محصولات ارگانیک شامل محصولاتی حیوانی و گیاهی است که در تولید آن از سیستم طبیعی استفاده شده و در تمام مراحل رشد با سیستم طبیعی هماهنگ باشند و در آنها اصلاح ژنتیک و مواد شیمیایی شامل حشرهکش، قارچکش، آفتکش و علفکشها به کار نرفته باشد.
معیارهای تشخیص محصول ارگانیک
از مهمترین شاخصهای گیاهان ارگانیک این است که از سه سال قبل، خاک کشاورزی با فاضلاب آبیاری نشده باشد و فاقد فلزات سنگین مثل سرب و کلرورپتاسیم باشد. همچنین در چرخه تولید این گیاهان از علفکشها، حشرهکشها، قارچکشها، آفتکشها، کودهای شیمیایی، لارو و تخمکش نیز استفاده نشده باشد. تغییرات ژنتیک، پرتودهی با اشعه گاما، یونیزان و مواد شیرینکننده و رنگدهنده مصنوعی هم در آن به کار نرفته باشد. همچنین در تولیدات حیوانی (گوشت، شیر و تخممرغ) نباید در زمان رشد حیوان از هورمون BST گاوی (Bovine Somatotropin) یا آنتیبیوتیکها (تتراسایکلین) و... استفاده شده باشد و باید خوراک و آب حیوانات کاملا از نوع ارگانیک باشد.
مردم راجع به محصولات ارگانیک چه میگویند؟
هفته گذشته نمایشگاه محصولات ارگانیک در تهران برپا شد و مورد اقبال عمومی هم قرار گرفت.
فاطمه صالحی ازجمله افرادی است که به این نمایشگاه سر زده است. وی با اشاره به اینکه اگر همه از محصولات ارگانیک استفاده کنند، مریض نمیشوند درباره ماهیت غذاهای ارگانیک به خبرنگار ما میگوید: محصولاتی را که در تولید آنها از کود شیمیایی و هورمون استفاده نمیشود ارگانیک میگویند.
وی با اشاره به اینکه ممکن است برخی افراد این نوع غذاها را غذاهای لوکسی بدانند، میافزاید: در حال حاضر جوانان به غذاهای لوکس و جدید روی آوردهاند و اینکه گفته شود این نوع غذاها گران است در مقایسه با سایر غذاها چندان قیمتی ندارد؛ بنابراین به فرزندان خود یاد دهیم از غذاهای سالم استفاده کنند، زیرا غذاهای سالم و ارگانیک طول عمر را بیشتر میکند.
حامد غفاری نیز یکی از خریداران محصولات غذایی ارگانیک است و با اشاره به اینکه مردم خیلی کم با غذاهای ارگانیک آشنایی دارند و تنها اسم این نوع غذاها را شنیدهاند، میگوید: محصولات گیاهی یا حیوانی که در تولید آنها از مواد شیمیایی استفاده نشده باشد، ارگانیک است.
وی با تاکید بر اینکه مواد شیمیایی امتحان خود را در سلامت انسان پس دادهاند، میافزاید: هر چه از مواد شیمیایی در غذاها استفاده نشود بهتر است، البته به نظر میرسد با گران بودن این غذاها آنها اندکی لوکس محسوب شوند، مانند مرغ سبز که در حال حاضر غذایی لوکس محسوب میشود.
اما الهام حقیقی که تولیدکننده مواد ارگانیک در مازندران است، میگوید: محصول ارگانیک غذایی است که کود شیمیایی ندارد و در تهیه آن از آب فاضلابها استفاده نشده باشد، حتی زمانی که میخواهند از کود حیوانی هم استفاده کنند باید از سلامت دام آگاه باشند.
وی با اشاره به اینکه استفاده از این محصولات صددرصد روی سلامت انسان موثر است و سیستم دفاعی بدن را تقویت میکند، درباره گرانی قیمت این محصولات میافزاید: کالاهای ارگانیک نهتنها محصولات لوکس به حساب نمیآیند و بلکه سنتی و بهداشتی هستند.
حقیقی با انتقاد از اینکه رسانهها نسبت به این محصولات اطلاعرسانی نمیکنند، میگوید: متاسفانه بیشتر فروشندگان محصولات غذایی به فکر سود بیشتر هستند.
علیرضا باقری، تولیدکننده محصولات ارگانیک نیز محصولات ارگانیک را محصولاتی میداند که در تولید و بستهبندی آنها از سموم دفع آفات نباتی و کودهای شیمیایی استفاده نشده است. وی با اشاره به اینکه در دنیا باید 36شاخص رعایت شود تا غذایی که میخوریم ارگانیک محسوب شود، میافزاید: در ایران انجمن ارگانیک فقط دو مورد ذکر شده را در نظر میگیرد.همچنین برای محصولاتی که به صورت خشک عرضه میشود نیز نباید از نیتراتها و سوختهای فسیلی برای خشک کردن آنها استفاده شده باشد. وی با اشاره به اینکه اطلاعرسانی درباره محصولات ارگانیک بسیار کم است، تاکید میکند: مردم محصولات ارگانیک را به درستی نمیشناسند، علت آن هم این است که برای تولیدکنندگان صرفه اقتصادی ندارد و نمیخواهند که محصولات بهدرستی به مردم معرفی شود و در کشور جا بیفتد.
این تولیدکننده محصولات ارگانیک میگوید: برای نمونه در یک هکتار کشت زعفران فقط یک کیلو محصول ارگانیک بهدست میآید، در صورتی که محصول غیرارگانیک آن تا سه کیلو در یک هکتار است. به همین دلیل تولیدکننده و شرکتهای بستهبندی سعی میکنند برای مردم فرق محصولات ارگانیک و غیرارگانیک را توضیح ندهند که مردم متوجه نشوند خواص آن چیست و چه کارایی دارد. وی درباره اینکه محصولات ارگانیک محصولاتی لوکس محسوب میشوند، تاکید میکند: اگر ضررها و هزینه درمان مصرف محصولات غیرارگانیک را در نظر بگیریم، واقعا مصرف محصولات ارگانیک هزینهای ندارد، به عنوان مثال نیتراتی که در محصولات برای بسته بندی و خشک کردن آن به کار گرفته میشود در بدن ذخیره شده، دفع نمیشود و سرطانزاست. وی این باور را که گفته میشود مواد ارگانیک خوشمزهتر هستند هم تائید میکند و میگوید: صددرصد خوشمزهتر هستند و علت آن این است که مواد غذایی قدیم را وقتی میخوردیم میدیدیم چه عطر و طعمی داشت چون در تولید و فرآوری آنها از مواد شیمیایی استفاده نشده بود.
این تولیدکننده درباره مواد حیوانی ارگانیک میافزاید: شما مقایسه کنید لبنیاتی را که حیوان آن با علفهای طبیعی و گیاهان کوهستانی تغذیه شده باشد تا لبنیاتی که در آن حیوان با کنسانتره تغذیه شده باشد، میبینید که به لحاظ طعم، مزه و خاصیت بسیار با یکدیگر متفاوت و حتی گوشت حیوان هم گرانتر است.
کارشناسان تغذیه چه میگویند؟
کارشناسان تغذیه بر این باورند که افراد بهتر است تا حد امکان از مواد غذایی ارگانیک استفاده کنند. این گروه میگویند: مصرف مواد غذایی سالم و ارگانیک حتی اگر قیمت آنها کمی بالاتر باشد، صرفهجویی در کاهش هزینههای درمانی آینده است.
مروارید برهانی، کارشناس ارشد تغذیه در این رابطه میگوید: هم اکنون در تولید بسیاری از مواد غذایی از مواد شیمیایی و هورمونها استفاده میشود که وجود این مواد شیمیایی و هورمونها در مواد غذایی باعث ابتلا به انواع سرطان و بیماریهای دستگاه گوارش و حتی بیماریهای قلبی میشود. همچنین این مواد در رشد جنین، شیر مادران شیرده و حتی عقیم شدن مردان و قاعدگی زنان تاثیر دارد.
وی با اشاره به اینکه حتی آفتها و حشرات نیز به سمت مواد غذایی که طبیعی تولید نشدهاند نمیروند، میافزاید: آفتها و حشرات میدانند مواد شیمیایی در پوست این میوهها ذخیره شده و از این رو به میوههای غیرطبیعی نزدیک نمیشوند.
برهانی مواد پروتئینی را از دیگر مواد غذایی میداند که بهتر است نوع ارگانیک آن مصرف شود و خاطرنشان میکند: بهتر است مردم تا حد امکان از مرغهای محلی یا مرغ سبز که به تازگی وارد بازار شده استفاده کنند، زیرا مقدار هورمون و آنتیبیوتیکهای موجود در این نوع مرغها به مراتب کمتر است. همچنین بهتازگی شیر و ماست ارگانیک وارد بازار شده که استفاده از این محصولات هم بهتر است.
وی با اشاره به اینکه مصرف محصولات ارگانیک کمکم بین مردم در حال جا افتادن است، میافزاید: اگرچه این محصولات قیمت بالاتری دارند، چون تولید آنها هزینهبر است، اما در نهایت نوعی پسانداز برای سلامت افراد است. یادمان باشد که افراد به دلیل مصرف همین مواد غذایی در قدیم طول عمر بیشتری داشتند و کمتر به بیماری مبتلا میشدند.
واژههای مربوط به موادغذایی ارگانیک
اگر هنگام خرید خواستید مواد ارگانیک بخرید باید با برخی واژهها آشنا باشید که نوشتن آنها روی برچسبهای مواد ارگانیک الزامیاست:
100 درصد ارگانیک: این واژه به معنی آن است که ماده غذایی دارای هیچ اجزای مصنوعی (سنتزی) نیست و میتوان برای آن از مهر ارگانیک استفاده کرد.
ارگانیک: این واژه به معنی آن است که دستکم 95 درصد از ماده غذایی را اجزای ارگانیک تشکیل میدهد. برای این ماده غذایی هم میتوان از مهر ارگانیک استفاده کرد.
تهیه شده از اجزای ارگانیک: این واژه به معنی آن است که ماده غذایی باید دست کم به میزان 70 درصد از اجزای ارگانیک تشکیل شده باشد. برای این ماده غذایی نمیتوان از مهر ارگانیک استفاده کرد.
گوشت، تخممرغ، گوشت طیور و لبنیاتی که دارای برچسب «ارگانیگ» است باید از حیواناتی بهدست آمده باشد که هرگز به آنها آنتیبیوتیک یا هورمونهای رشد نداده باشند.
کتایون مافی - چاردیواری
به گزارش جام جم آنلاین ، کم نیستند افرادی که بر این باورند به بعضی از طیور مثل مرغ هورمونهای استروئیدی تزریق میشود تا زودتر رشد کنند و برای تولیدکننده سود بیشتری داشته باشند، در حالی که به گفته متخصصان، این هورمونها بسیار گران هستند و از نظر اقتصادی استفاده از آنها برای مرغداران مقرون به صرفه نیست.
در مقابل به مرغها معمولا آنتیبیوتیک میدهند، چون آنتیبیوتیک علاوه براین که باعث میشود مرغها زودتر وزن بگیرند و رشد کنند، مقاومتشان هم در مقابل بیماریها بیشتر خواهد شد. حالا پرسش اینجاست که چرا متخصصان درباره خطرات مصرف این مرغها هشدار میدهند؟
بهطور کلی طیور باید زمانی ذبح شوند که عمر آنتیبیوتیکها به نیمه رسیده باشد تا وقتی مرغها به بازار مصرف ارائه میشوند، آنتیبیوتیکها به بدن انسان منتقل نشود، ولی متاسفانه در بسیاری از مرغداریها این نکته رعایت نمیشود و به همین دلیل شاهد مقاومت بسیاری از بیماریهای عفونی به درمان هستیم. در واقع آنتیبیوتیک اضافی در بدن مرغ میماند و محل تجمع آن بیشتر در کبد یا جگر سیاه و چربیهای زیرپوستی و کلیههای آن است. بنابراین مصرف هیچیک از این اعضا از نظر تغذیهای و بهداشت غذایی توصیه نمیشود.
همچنین بر خلاف باور عموم فقط بال و گردن حاوی آنتیبیوتیک نیست، چون دارو معمولا به شکل خوراکی و در آب اضافه میشود و جذب بدن حیوان خواهد شد. پس بال و گردن به دلیل چربیهای اشباعی که دارد، مضر هستند. در عین حال، احتمال مصرف آنتیبیوتیک در مرغی که دو ماه در مرغداری نگه داشته شده در مقایسه با مرغ 45 روزه بیشتر و احتمالا باقیماندههای دارویی در بدنش بالاتر است. پس بهتر است مرغ کوچک انتخاب کنیم.
به عنوان مثال، وزنی حدود 1200 تا 1800 گرم ایدهآل است، یعنی مرغهایی که نه خیلی ریز و نه خیلی درشت باشند. از طرفی نباید فراموش کنید استفاده از آنتیبیوتیکها در دامها، آبزیان و البته پرندگان یکی از مهمترین دلایل مقاومت بدن در برابر آنتیبیوتیکهاست که باید هر چه سریعتر ممنوع شود.
اما خیلیها میگویند تا آن زمان بهتر است خانوادهها به جای مصرف این مواد غذایی حاوی آنتیبیوتیک سراغ مرغهایی بروند که باعنوان ارگانیک یا همان طبیعی در فروشگاههای معتبر به فروش میرسد.
باید بدانید بر خلاف باور عموم، در حال حاضر هیچ تفاوتی میان مرغ سبز و مرغهای معمولی نیست. مرغ ارگانیک به مرغی گفته میشود که دانه و آبی که میخورد ارگانیک باشد؛ یعنی از هیچ نوع ماده غیرطبیعی، شیمیایی و افزودنیهای مختلف برای تغذیه و پرورش آن استفاده نشود. همچنین چنین مرغی نباید هیچگونه دارویی ازجمله انواع آنتیبیوتیکها را در طول دوران رشدش دریافت کرده باشد. با این حساب فعلا مرغ ارگانیک در کشور نداریم و نباید گول تبلیغات را بخورید.
این ماده غذایی که در واقع تخمهای بارور نشده تاسماهیان است از دیرباز به دلیل خاصیت شفادهندگی در کشورهای مختلف مرسوم و مشهور بوده است و برای درمان بسیاری از بیماری ها از جمله افسردگی، اختلال دوقطبی، افزایش توان باروری، جلوگیری از بروز مشکلات قلبی عروقی، محافظت از دندان ها و تقویت سیستم ایمنی بدن مفید است.
کارشناسان همچنین دریافتند مصرف خاویار توسط زنان باردار می تواند نقش موثری در رشد طبیعی مغز و چشم جنین داشته باشد و باعث افزایش هوشش شود.
مصرف این ماده غذایی می تواند باعث بهبود گردش خون، جلوگیری از ابتلا به بیماری پارکینسون، درمان و پیشگیری از سرطان، زیبایی و جوانسازی پوست، جلوگیری از ریزش مو، کاهش فشار خون، محافظت از بدن در برابر ویروس ها و رفع کم خونی بویژه در درمان کم خونی های مزمن شود.
این ماده غذایی همچنین نقش بسزایی در تقویت قوای جسمی بیماران تحت شیمی درمانی، افزایش حجم عضلات در ورزشکاران، افزایش توان بدنی در مسابقات ورزشی و تقویت سیستم عصبی در انسان دارد.
کارشناسان به افراد توصیه می کنند از نوع ارگانیک خاویار استفاده کنند زیرا فاقد سموم، هورمون ها و مواد شیمیایی و آفتکش ها است و باعث حفظ سلامت افراد می شود.
البته کارشناسان توصیه اکیدا می کنند که افراد تنها از نمونه های سالم و غیر تقلبی خاویار استفاده کنند و از مراکز معتبر این ماده خوراکی را خریداری کنند و قبل از مصرف حتما تست آلرژی انجام دهند زیرا در برخی افراد خاویار می تواند باعث حساسیت شود.
اصفهان- ایرنا- دبیر علمی کنفرانس بین المللی 'تحقیقات و نوآوری در کشاورزی ارگانیک' گفت: دنیا محصول های کشاورزی ارگانیک ایران را تائید کرده است.
غذای بدون گوشت می تواند برای وعده شام بسیار مناسب باشد و ما هم امروز غذایی کاملا ارگانیک و خوشمزه برای شما داریم. اگر بتوانید تا جای ممکن در این دستور پخت از مواد ارگانیک استفاده کنید بسیار عالی می شود. دستور پختی که خواهید دید بدون گوشت و سرشار از مواد مغذی و پروتئین است.
این غذا را می توانید در هر وعده ای که دوست داشتید میل کنید اما اگر می خواهید برای شام آن را سرو کنید بهتر است چند ساعت قبل از خوابتان باشد چون هضم پروتئین بالای آن ممکن است برای خواب شبتان مشکل به وجود بیاورد.
مواد لازم:
یک قاشق غذا خوری روغن زیتون خالص
3 قاشق غذا خوری موسیر خرد شده
یک قاشق چای خوری رزماری تازه و خرد شده
به اندازه یک بند انگشت پودر فلفل قرمز
یک حبه سیر که ریز خرد شده باشد
یک دوم فنجان سس مارینارا کم نمک ( دستور این سس را در ادامه خواهیم گفت )
یک قوطی کنسرو نخود، خشک نشده
دو فنجان اسفناج تازه
یک چهارم قاشق چای خوری نمک
یک هشتم قاشق چای خوری فلفل سیاه
4 عدد تخم مرغ بزرگ
56 گرم پنیر پیتزا
روش آماده سازی سس مارینارا:
روش تهیه این سس بسیار ساده است، چند عدد گوجه فرنگی تازه را پوره می کنید و به همراه سیر، پیاز و هر نوع سبزیجاتی که دوست دارید درون قابلمه روی حرارت بگذارید. خوب هم بزنید و تا همه مواد نرم و با هم ترکیب شوند. سس شما آماده است.
روش پخت:
1. یک ماهی تابه بزرگ را روی حرارت متوسط رو به بالا گرم کنید. به ماهی تابه روغن اضافه کنید، خوب تکانش دهید تا همه ماهی تابه چرب شود.
2. موسیر، رزماری، فلفل قرمز و سیر را اضافه کنید. به مدت دو دقیقه یا تا زمانی که موسیر ها نرم شوند به پختن ادامه دهید، مواد را مرتب هم بزنید.
3. سس مارینارا و نخود را اضافه کنید. محتویات ماهی تابه را به جوش بیاورید.
4. اسفناج، نمک و فلفل سیاه را اضافه کنید. تخم مرغ ها را روی محتویات ماهی تابه بشکنید. به مدت 15 دقیقه یا تا زمانی که سفیده تخم مرغ ها کاملا آماده شوند پختن را ادامه دهید. زرده ها نباید کاملا پخته و سفت شوند. پس از پخت تا غذا داغ است رویش پنیر پیتزا بریزید.
مسعود تجریشی عنوان کرد:
ایران برای تولید محصولات ارگانیک ظرفیت بالایی دارد
تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۱ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۵۲
محصولات ارگانیک
مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: به دلیل برخورداری ایران از گونه های مقاوم به خشکی و آفات، کشاورزی ارگانیک در کشور دارای زمینه ای مستعد پیشرفت است.
تجریشی با اشاره به مشاهدات خود در بخش کشاورزی دو استان آذریابجان غربی و شرقی، گفت: به طور نمونه در ازای هر یک مترمکعب آب، شاهد تولید حدود ۶۰۰ گرم ماده خوراکی در این دو استان هستیم و این در حالی است که در پاکستان شاهد تولید محصولی دو برابر مقدار یاد شده در ازای همین میزان آب هستیم.
تجریشی افزود: پاکستان معیار بسیار خوبی برای ارزیابی شاخصهای کشاورزی ایران است زیرا ما از یک کشور پیشرفته با اراضی بزرگ، ماشین آلات پیشرفته و برخوردار از آموزش های نوین کشاورزان صحبت نمی کنیم، بلکه از کشوری با شرایط مشابه ایران صحبت می کنیم.
مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه ضمن تاکید بر این موضوع که ایران برخوردار از فضای زیادی برای بهبود عملکرد حوزه کشاورزی است، تصریح کرد: فناوری یکی از بخش های مهم و تاثیرگذار در حوزه است زیرا به طور نمونه کمک می کند تا با همین حجم کم آبی که در اختیار داریم، محصولات بیشتری تولید کنیم.
وی با بیان اینکه بذرهایی که در ایران به کار برده می شود، بذرهای مطالعه شده نیست، گفت: نحوه کاشت، داشت و برداشت در کشور تلفات زیادی دارد به گونه ای که می توان گفت به صورت میانگین، محصولات کشاورزی از زمان برداشت تا رسیدن به دست مصرف کننده حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد تلفات دارد که ضرر آن برای کشاورز، مصرف کننده و منابع ملی است.
ضعف فناوری در کشاورزی مشهود است
تجریشی خاطرنشان کرد: فناوری نقشی مهم در زنجیره تولید محصولات کشاورزی دارد و این در حالی است که ضعف فناوری در تمامی مراحل کشاورزی ما مشهود است و از این رو چنین نمایشگاه هایی می تواند با برنامه ریزی درست فرصتی برای رفع این نقص مهم را ایجاد کند.
وی برای توضیح این موضوع، به کاشت برنج با دست در شمال کشور اشاره کرد و افزود: در حالیکه در تمام نقاط قابل کشت دنیا از دستگاه برای کاشت برنج استفاده می شود، در ایران به تازگی شاهد استفاده از فناوری های موجود در بازارهای جهانی آن هم به صورت محدود در حوزه کشت برنج هستیم.
به گفته او استفاده از بذرهای با ظرفیت بیشتر محصول دهی، ماشین آلات و فن آوری های نوین برای افزایش بهره وری و بهره گیری از روش گلخانه ای، راه کارهایی برای بهبود کشاورزی است که در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
تجریشی ضمن تاکید بر پتانسیل های کشاورزی ایران، تصریح کرد: کشاورزی ایران پتانسیل این را دارد که بسیار پربازده و پیشرفته باشد اما متاسفانه در دهه های گذشته سرمایه گذاری مناسبی روی این بخش صورت نگرفته و حتی در دانشکده های کشاورزی، تحقیق و پژوهش مغفول مانده تا در نهایت مجموع عوامل منجر به عقب افتادگی در بخش کشاورزی کشور شود.
وی خاطرنشان کرد: دولت از نقشی مهم در بهبود کمی و کیفی وضعیت تولید محصولات کشاورزی برخوردار است.
عدم تعادل استفاده از سم و کود در مناطق مختلف
تجریشی در خصوص استفاده از سم و کود در محصولات کشاورزی نیز با اشاره به عدم تعادل در این بخش، گفت: در برخی مناطق کشور، محصولات کشاورزی در چند مرحله مورد سم پاشی قرار می گیرند در حالی که در برخی نقاط دیگر هیچ سمی برای تولید محصول به کار برده نمی شود.
وی البته اشاره ای هم به سابقه تولید محصولات ارگانیک در ایران داشت و افزود: بسیاری از محصولات کشاورزی بومی ایران را می توان به صورت کاملا ارگانیک به دست مصرف کننده رساند.
تجریشی خاطرنشان کرد: به دلیل برخورداری ایران از گونه های مقاوم به خشکی و آفات، کشاورزی ارگانیک در کشور دارای زمینه ای مستعد پیشرفت است اما به این شرط که در کنار تولید به توزیع، بسته بندی و اتصال به بازارهای مختلف هم فکری شود. چرا که در بسیاری از موارد ما به دلیل فاصله زمانی طولانی مدت ایجاد شده میان تولید تا فروش برای ماندگاری بیشتر از سموم استفاده می کنیم و این موضوع زمینه کشت ارگانیک در ایران را کاهش می دهد.
وبسایت دکتر کرمانی: اگر بتوانید تا جای ممکن در این دستور پخت از مواد ارگانیک استفاده کنید بسیار عالی می شود. دستور پختی که خواهید دید بدون گوشت و سرشار از مواد مغذی و پروتئین است. این غذا را می توانید در هر وعده ای که دوست داشتید میل کنید اما اگر می خواهید برای شام آن را سرو کنید بهتر است چند ساعت قبل از خوابتان باشد چون هضم پروتئین بالای آن ممکن است برای خواب شبتان مشکل به وجود بیاورد.
روش تهیه این سس بسیار ساده است، چند عدد گوجه فرنگی تازه را پوره می کنید و به همراه سیر، پیاز و هر نوع سبزیجاتی که دوست دارید درون قابلمه روی حرارت بگذارید. خوب هم بزنید و تا همه مواد نرم و با هم ترکیب شوند. سس شما آماده است.
1. یک ماهی تابه بزرگ را روی حرارت متوسط رو به بالا گرم کنید. به ماهی تابه روغن اضافه کنید، خوب تکانش دهید تا همه ماهی تابه چرب شود.
2. موسیر، رزماری، فلفل قرمز و سیر را اضافه کنید. به مدت دو دقیقه یا تا زمانی که موسیر ها نرم شوند به پختن ادامه دهید، مواد را مرتب هم بزنید.
3. سس مارینارا و نخود را اضافه کنید. محتویات ماهی تابه را به جوش بیاورید.
4. اسفناج، نمک و فلفل سیاه را اضافه کنید. تخم مرغ ها را روی محتویات ماهی تابه بشکنید. به مدت 15 دقیقه یا تا زمانی که سفیده تخم مرغ ها کاملا آماده شوند پختن را ادامه دهید. زرده ها نباید کاملا پخته و سفت شوند. پس از پخت تا غذا داغ است رویش پنیر پیتزا بریزید.
این قلعه زاده افکار «رازران» و «گابریلا واسیل» است که از خانه شهریشان در بخارست به اینجا آمده اند تا قلعه رویایی خود را در واقعیت بسازند. آن ها دو سال با معمار «ایلیانا ماوردین» زمان صرف کردند تا ببینند چطور این ساختمان را از مواد 100% ارگانیک شامل نی، خاک رس، ستون های چوبی، شن و ماسه بسازند به طوری که در برابر عوامل قوی مقاومت کند.
اکنون این قلعه 10 اتاقه که قلعه خشتی دره پریا نام دارد به طور کامل ساخته شده و درحال تزئین و دکور داخلی است. خانواده وسیل برنامه داشتند که این قلعه به عنوان یک هتل و یک رستوران ارگانیک فعالیت کند. اگرچه این قلعه هنوز به طور کامل برای میهمانان در دسترس نیست اما بسیاری از گردشگران هر روزه به آن جا می آیند تا از منظره باشکوه کوه های کارپات لذت ببرند.
اگرچه این قلعه تنها 24 مایل بیرون از شهر «Sibiu» قرار دارد اما فضایی کاملا آرام و خلوت و ساکت و ساده برای کسانی که می خواهند از شلوغی زندگی شهری فرار کنند فراهم می کند. هم چنین این قلعه یک رستوران دارد که در آن تنها غذاهای محلی سرو می شود.
مجله سیب سبز - سارا میرشجاعی: گسترش علم در چند سال اخیر تا به آنجا رسیده که با استفاده از تکنیکهای ژنتیک در محیط آزمایشگاه و خارج از بدن مادر، گوسفند بهدنیا میآید، میتوان از بسیاری بیماریها پیشگیری کرد، بیماریهای جنین را در رحم تشخیص داد و... این واقعا جای حیرت و البته خوشحالی دارد. اما گاهی اوقات این خوشحالی از پیشرفت علم، چندان دوامی ندارد و جای خود را به نگرانی میدهد. این روزها صحبتهای زیادی راجع به محصولات دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته) در رسانهها منتشر شده که بسیاری از این صحبتها ضدونقیض اســت.
تفاوت محصولات ارگانیک و تراریخته
دکتر عمرانی درباره ویژگی ها و خصوصیات محصولات ارگانیک و تراریخته به ما میگوید: محصولات ارگانیک به محصولاتی گفته میشود که در هیچ یک از مراحل کاشت، داشت و برداشت از هیچ نوع فرآیند شیمیایی استفاده نمیشود، یعنی برای تولید محصولات از روشهای کاملا طبیعی استفاده میشود و هیچگونه آسیبی نه برای انسانها و نه برای محیطزیست وجود ندارد. اگر پس از بازرسیهای گوناگون انواع آلودگی شیمیایی در آب، خاک یا محصول وجود نداشته باشد و تمام استانداردها رعایت شود؛ محصول ارگانیک خواهد بود. از طرفی محصولات تراریخته یا دستکاری شده ژنتیکی، محصولاتی هستند که داخل آنها یک یا چند ژن و برای اهداف مختلفی وارد شده اســت.
به معنای عام یعنی محصولات را به شکل ژنتیکی دستکاری میکنند تا بتوانند به هدف خود در تولید محصولات دست یابند. بهعنوان مثال یک ژن که سم تولید میکند را از یک باکتری جدا کرده و به گیاه ذرت یا سویا منتقل میکنند. به این ترتیب ذرت یا سویا با تولید سم، در برابر آفات از خود محافظت میکنند و دچار آفتزدگی نمیشوند. بنابراین محصولات تراریخته، روند طبیعی رشد و تولید را طی نکرده و به شکل ژنتیکی دستکاری میشوند. لذا از زمانی که این محصولات وارد چرخه غذایی زمین شدند، یعنی از 20سال پیش تا به حال، بحثها و اما و اگرهای زیادی درباره آنها وجود داشته اســت.
روند تولید محصولات تراریخته
سازمانهای متولی امور بهداشت، محیطزیست و کشاورزی در سطح جهان اظهارنظرات مختلف و ضدونقیضی درباره محصولات دستکاری شده ژنتیکی داشتهاند. به این ترتیب رفتار مردم هم درباره انتخاب این محصولات و در کشورهای مختلف، متفاوت بوده اســت. اروپاییها معمولا نسبت به سلامت محصولات غذایی خود ایمنی و دقت بیشتری را مدنظر قرار میدهند و تا حد زیادی از مصرف محصولات تراریخته رویگردان هستند و قفسه مغازهها تا حد زیادی از این محصولات خالی شده، چون خریدار چندانی ندارند، بنابراین بهطور کلی اقبال عمومی در سطح جهان، نسبت به این محصولات رو به کاهش اســت. سطح زیر کشت محصولات تراریخته هم اگرچه تا سال2014 روند افزایشی داشت اما در سال2015 زمینهای کمتری به تولید این محصولات ادامه دادند. بنابراین تصمیم عمومی بر کاهش مصرف محصولات دستکاری شده، بوده اســت.
در ایران محصولات تراریخته تولید میشود؟
دکتر عمرانی صحبتهای خود را اینطور ادامه میدهد: آمار ضدونقیضی درباره تولید محصولات تراریخته در ایران وجود دارد. به ادعای برخی افراد، در سالهای83 ، 84 و 85 تولیداتی از این محصولات در ایران داشتهایم و تحقیقی هم انجام شد و پژوهشگرانی ادعا کردند که 47درصد از برنجهای موجود در بازار (ایرانی و خارجی) تراریخته بودهاند. در عمل وزارت کشاورزی اعلام میکند که تا به حال هیچ مجوزی برای تولید محصولات دستکاری شده ژنتیکی داده نشده اســت.
محصولات وارداتی تراریخته در بازار!
واردات محصولات تراریخته، طی این سالها وجود داشته و الان هم متاسفانه وجود دارد. به لحاظ قانونی، واردات این محصولات توسط اظهار خود واردکنندگان مشخص میشود. یعنی واردکننده اظهار میکند که یک محصول دستکاری ژنتیکی شده را وارد کرده و وزارت بهداشت براساس اطلاعات خود واردکنندگان این محصول را مورد بررسی قرار میدهد.
یعنی اگر یکی از واردکنندگان تراریخته بودن محصولات را عنوان نکند، احتمال دارد که بدون بررسیهای بیشتر، این محصول وارد چرخه غذایی روزمره مردم شود، بنابراین امکان تخلف وجود دارد و تا به حال هیچ اظهارنظر صریحی درباره اینکه نظارت وجود دارد یا نه، انجام نشده اســت. درحالی که قوانین بینالمللی به ما این اجازه را میدهد که جدای از ادعای تولیدکننده درباره سلامت محصول، در داخل کشور هم ارزیابی سلامت محصول انجام شده و بعد اجازه ورود کالا صادر شود.
سم گلایفوسیت سرطانزا نیست؟
این اظهارات درحالی اســت که دکتر عمرانی، عضو هیاترییسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی نظر دیگری در این باره دارد و میگوید: «مهم این اســت که استناد ما به چه مدرک و پشتوانه علمی باشد. به استناد تحقیقاتی که آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان در سال2015 انجام داده اســت، سرطانزایی سم علفکش گلایفوسیت روی حیوانات به اثبات رسیده اســت. نتایج این تحقیقات هم در یک مجله معتبر پزشکی و سرطانشناسی چاپ شده اســت. بهعلاوه در یک نشست مشترک بین سازمان بهداشت
وزارت بهداشت چه کرده؟
این اقدام وزارت بهداشت قابل تقدیر اســت که محصولاتی که خود واردکننده آن را تراریخته عنوان میکند یا بههرحال مشخص میشود که تراریخته اســت را با یک برچسب مشخص میکند که خریدار با آگاهی نسبت به این موضوع، انتخاب خود را انجام دهد. الان بعضی محصولات مثلا بعضی روغنها برچسب «دستکاری ژنتیکی شده» یا «تراریخته» دارند و میتوان از این طریق آن را تشخیص داد. خریدار میتواند با دیدن برچسب روی محصول به تراریخته بودن یا نبودن آن پی ببرد، وگرنه به لحاظ شکل ظاهری یا طعم و مزه آن نمیتوان به تراریخته بودن محصول پیبرد. اگر از ظاهر محصول میشد تراریخته بودن آن را تشخیص داد که این همه جنجال برای بررسی بیشتر بهوجود نمیآمد و در حقیقت در آزمایشگاههای مجهز میتوان این موضوع را تشخیص داد. راه تشخیص برای مردم فقط برچسب محصول اســت.
محصولات ارگانیک سمزده میشوند؟
این اظهارنظر که محصولات ارگانیک بهدلیل اینکه سم زده نمیشوند، دچار آفت و آفلاتوکسین میشود، علمی نیست و تشویش اذهان عمومی محسوب میشود. در محصولات ارگانیک هم اگرچه سمزده نمیشود اما برای مبارزه با آفت روشهای خاصی وجود دارد و اینطور نیست که محصول به حال خود رها شود. محصولات ارگانیک 11هزار سال اســت که غذای بشر را تامین کرده و امتحان خود را پس داده اســت.»
آیا محصولات تراریخته مضر هستند؟
دکتر عمرانی درباره جدی بودن خطر محصولات تراریخته میگوید: به استناد اظهارنظر صریح سازمان بهداشت جهانی یکی از دلایل مقاومت انسان نسبت به آنتیبیوتیکها، استفاده از محصولات تراریخته اســت. دلیل این موضوع این اســت که به محصولات تراریخته ژن مقاومت نسبت به آفات، عوامل میکروبی یا بیماریهای گیاهی منتقل میشود.
این ژنها بهعنوان یکی از ابزارهای مهندسی ژنتیک اســت که به خورد جامعه داده میشود. این قضیه مثل یک جراح اســت که ابزار جراحی را در شکم بیمار جا گذاشته باشد. نتیجه هم میشود ساخت آنتیبیوتیکها و داروهای قویتر و مصرف بیشتر دارو با تاثیر کمتر. ابتلا به بیماریهای دیگر را هم به این فهرست اضافه کنید.
اظهارنظرات مختلفی درباره محصولات تراریخته و مخاطرات این محصولات وجود دارد اما دکتر بهزاد قرهیاضی، رییس انجمن ایمنی زیستی در گفتوگو با ایسنا، درباره سم گلایفوسیت که در محصولات ارگانیک به کار رفته اســت، میگوید: «این سم سالمترین سم موجود در دنیاست، بهگونهای که سمیت آن کمتر از نمک طعام اســت. بر این اساس گلایفوسیت که برای علف کشی استفاده میشود، احتمال ندارد کشنده باشد و اجلاس مشترک فائو و بهداشت جهانی نتیجهگیری کرده اســت که گلایفوسیت احتمال ندارد برای انسان ریسک سرطانزایی در پی داشته باشد.
بهعلاوه به گزارش منتشر شده از سوی آکادمی علوم آمریکا، در این گزارش با مشارکت صدها دانشمند از سراسر جهان، تمام گذشته مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته طی 20سال گذشته مورد بررسی قرار گرفته و آینده آن پیشبینی شده اســت.»
چرا نباید به برنج ارگانیک اعتماد کرد؟
قره یاضی با تاکید بر این که محصولات تراریخته و ارگانیک به دنبال تغییر طعم محصولات نیستند، ادامه داد: به طور کلی قیمت محصولات ارگانیک از قیمت سایر محصولات کشاورزی بالاتر اســت؛ چون تولید آنها مشکل و گران اســت، به این دلیل که اگر بر روی زمینی که قرار اســت محصولات ارگانیک تولید شود، کود و یا سم استفاده شود، به مدت سه سال نباید کاشت انجام شود.
قره یاضی با اشاره به دلایل محال بودن تولید ارگانیک برنج توضیح داد: پیوستگی مزارع برنج در شمال کشور موجب شده تا آب یک مزرعه وارد سایر مزارع دیگر شود در حالی که در همه مزارع از سم برای از بین بردن آفات استفاده شده اســت. از این رو اگر مزرعهای بخواهد تولید ارگانیک برنج داشته باشد، باید جلوی ورود آب مزرعهای که سم خورده، گرفته شود.
جهانی و سازمان FAO، به این جمعبندی رسیدند که نتایج این گزارشها درست بوده و باید بررسی بیشتر انجام دهند. جالب اینجاست که در نشست بعدی که سه ماه قبل صورت گرفت، استنادهای آژانس تحقیقات سرطان را مدنظر قرار ندادند. مثل این اســت که قاضی دادگاه، برخی شواهد را مورد توجه قرار ندهد و حکم دهد. این موضوع باعث شد که یک افتضاح بزرگ بهوجود آید و مشخص شد که حتی یکسری بررسیها را انجام نداده و سهلانگارانه از کنار آن گذشتهاند. تا آنجا که در گزارش دفتر پاسخگویی دولت امریکا این عبارت قید شده که این یک اتفاق بیشرمانه بود که در ساختار دولتی امریکا رخ داد، بنابراین باید برای ادعاهای خود به اسناد اصیل استناد کنیم. مثلا برخی روسای انجمنهای علمی به یک گزارش سازمان بهداشت جهانی استناد میکنند که هیچ موردی از مخاطرات محصولات تراریخته مشاهده نشده اســت، درحالی که این گزارش برای سال2010 اســت و قدیمی محسوب میشود.
درحالی که مطالبی که ذکر کردم برای سال2015 به بعد اســت. این یک حقیقت اســت که شرکت تولیدکننده بذر دستکاری شده، دانش بیشتری از سازمان غذا و دارو دارد و اگر بخواهد برخی مستندات را پنهان کند بهراحتی میتواند اینکار را انجام دهد. این اســت که سازمان بهداشت جهانی به مدارک شرکتهای تولیدکننده استناد میکند و مسئولیتی در این باره عهدهدار نمیشود. به این ترتیب اگر اتفاق ناگواری رخ دهد هیچکسی نمیتواند سازمان بهداشت جهانی را مواخذه کند زیرا عنوان میکند که ما مسئول نیستیم و تولیدکننده اطلاعات غلط در این باره ارائه داده اســت.»
این رویه درستی نیست که به جای پاسخگویی برای رفتار خود، مسائل دیگر را پیش کشیده و اتفاقا اظهارات اشتباه هم مطرح کرد. وقتی ما میپرسیم که چرا محصولات تراریخته تولید یا وارد کشور میشود، میگویند چرا تا الان سکوت کرده بودید؟ پاسخ من این اســت که ما از زمانی که فهمیدیم واردات محصولات تراریخته انجام میشود اعلام مخالفت کردیم. بعضیها برای اینکه به هدف خود برسند، هدف را وسیله قرار میدهند و هر اظهارنظر اشتباهی را بیان میکنند. بحث آفلاتوکسین به آسیبهایی برمیگردد که برای محصولات پیش میآید. در حقیقت وقتی به یک محصول کشاورزی آسیب فیزیکی وارد میشود، محل آسیب میتواند محل رشد قارچها و بهدنبال آن آفلاتوکسین باشد.
بنابراین این قضیه ربطی به ارگانیک بودن محصول ندارد و برای هر محصول دیگری ممکن اســت این اتفاق بیفتد، بنابراین اگر اصول کشاورزی رعایت نشود و محصولات با سهلانگاری تولید شوند، این اتفاق خواهد افتاد. این اظهارنظر که محصولات ارگانیک بهدلیل اینکه سم زده نمیشوند، دچار آفت و آفلاتوکسین میشود، علمی نیست و تشویش اذهان عمومی محسوب میشود. در محصولات ارگانیک هم اگرچه سمزده نمیشود اما برای مبارزه با آفت روشهای خاصی وجود دارد و اینطور نیست که محصول به حال خود رها شود. محصولات ارگانیک 11هزار سال اســت که غذای بشر را تامین کرده و امتحان خود را پس داده اســت.»