بامداد – پروفسور کامران وفا ، استاد دانشگاه هاروارد و نظریهپرداز تئوری ریسمان در عالم فیزیک و به اعتقاد بسیاری از فیزیکدانان، سرشناسترین فیزیکدان ایرانی حال حاضر در جهان است. سالهاست، پژوهشهای وی در زمینه ماهیت گرانش کوانتومی و رابطه بین هندسه و نظریه میدانهای کوانتومی متمرکز است.
نتیجه تحقیقات پروفسور کامران وفا ، منجر به ارائه فرضیه «گوپاکومار- وفا» شده است که این موضوع با عنوان «مهندسی هندسی نظریههای میدان کوانتومی» شناخته میشود. جالب است بدانید، دکتر کامران وفا یک هفته پیش از سفر به ایران، میزبان استیون هاوکینگ (از نامدارترین فیزیکدانان جهان) در خانهاش بود. او در یک مهمانی کاملا ایرانی با حضور جمعی از محققان ایرانی ساکن ایالات متحده از فرهنگ ایرانی برای هاوکینگ سخن گفته بود و هاوکینگ هم متقابلا از سفر خود به ایران در سال ۱۳۴۱ و آنچه در ایران دیده بود، صحبت کرد. دکتر کامران وفا، مصداق ضربالمثل «درخت هرچه بارش بیشتر میشود، سرش پایینتر میآید» است.
وقتی برای گفتوگویی کوتاه درباره اهمیت و ضرورت توسعه علم در ایران و شناخت راهکارها با وی همکلام شدم، چنان دلسوزانه به سوالاتم پاسخ داد که گاهی به خودم یادآوری میکردم، با یکی از بزرگترین نظریهپردازان تئوری ریسمان در حال گفتوگو هستم.
آقای دکتر وفا تعریف شما از توسعه علمی که این روزها در کشور ما نیز بحثهایش مطرح میشود، چیست؟
توسعه علم یعنی به صورت بنیادی، فهم علم را در جامعه ترویج دهیم. مسلما علم فقط با کپیبرداری رشد نمی کند. شناخت اقدامات انجام شده، آگاهی از مسائل روز و طرح ایدههای جدید، مراحل توسعه علم است.
توسعه علمی را در ایران چگونه میبینید و برای موفقیت در این زمینه چه گام هایی باید برداریم؟
اجازه دهید اشاره کنم، من درباره توسعه علم در زمینه علوم پایه یا همان علوم تجربی صحبت میکنم و نظراتم درباره دیگر بخشهای علم نیست. به اعتقاد من، پذیرش سرمایهگذاری در رشتههای علوم پایه همچون فیزیک در جامعه ایرانی، گام اولی است که باید برداشته شود. جامعه باید سرمایهگذاری برای علم را جزو اولویتهای خود قرار دهد. تاجایی که من اطلاع دارم، در رابطه با این بخش از علم، در ایران به صورت جدی سرمایهگذاری نشده است.
به این ترتیب که اگر علم به صورت مالی سودآور نباشد، در آن سرمایهگذاری نمیشود؛ در صورتی که برای هر بخش علم، فارغ از میزان سوددهی آن در کوتاهمدت یا بلندمدت باید سرمایهگذاری شود تا تمام بخشها به صورت متوازن توسعه پیدا کنند. باید به افرادی که در رشتههای غیرکاربردی علم تلاش میکنند، بیشتر توجه شود تا فردی که تمام وقت و کارش را به فعالیت در این رشتهها اختصاص میدهد، احساس نکند از نظر مالی در مضیقه است و جامعه برای کارش ارزش قائل نیست.
نقاط قوت و ضعف توسعه علم را در ایران چطور میبینید؟
علاقه و استعداد ایرانیها از نقاط قوت آنها و قابل توجه است. در نشستهای علمی داخل کشور بکرات میبینم، جوانان ایرانی چه علاقه و اشتیاق وافری برای فهم و درک علم دارند. آنان را تشنه علم دیدهام. با آنچه از من میپرسند، نشان دادهاند، سطح نگاهشان به علم چقدر قوی است و هدفشان فقط طرح سوال نیست؛ بلکه علاقهمند به یادگیری و درک علم هستند. لازم است از افرادی که نگاه حرفهای به علم دارند و افراد با استعدادی هستند، در ابعاد مختلف حمایت شود.
در دورانی که من تحصیل میکردم، افراد بااستعداد ـ متاثر از فرهنگ جامعه ـ سراغ انتخاب رشتههایی مثل فیزیک نمیرفتند و معمولا رشتههای مهندسی و پزشکی را انتخاب میکردند در صورتی که جامعه باید برای علاقهمندان همه رشتهها فرصتسازی کند و این حمایت برای رشد و ترویج علم لازم است. لازم است مسئولان توجه داشته باشند که ممکن است سرمایهگذاری در برخی رشتهها در کوتاهمدت بازدهی نداشته باشد و چه بسا ۲۰ سال زمان ببرد تا سود حاصل از آن سرمایه برگردد، اما باید صبور باشند و از سرمایهگذاری در این بخشها صرفنظر نکنند.
ارزیابی شما از سرمایهگذاریهایی که چند سال اخیر در حوزههایی مانند IT، نانوفناوری، زیستفناوری و هوافضا انجام شده است، چیست؟
من اطلاعات کافی درباره سرمایهگذاریهایی که در ایران انجام شده ندارم و بهتر است درباره آن صحبت نکنم. علوم پایه بخشهای مختلفی دارد. در رشتههای کاربردی همچون پزشکی و نانوفناوری، سرمایهگذاری بیشتر مورد توجه است. رشتههای غیرکاربردی علوم پایه ممکن است کاربرد روزمره نداشته باشند؛ اما در درازمدت میتوانند به حل بسیاری از مسائل جامعه بشری کمک کنند. باید کمک کنیم ایران در سرمایهگذاری رشتههای بنیادی پیشرو باشد و آنها را نیز جزو اولویتهای خود قرار دهد.
میزان و نحوه مشارکت محققان ایرانی در طرحهای بزرگ بینالمللی را چگونه ارزیابی میکنید؟ پیشنهاد شما برای رفع موانع در این زمینه چیست؟
تلاشهایی در این زمینه انجام شده است. ایرانیها در آزمایشهایی که در سرن(CERN) ـ سازمان پژوهشهای هستهای اروپا (بزرگترین آزمایشگاه فیزیک ذرات جهان) ـ انجام میشود، حضور دارند و چند نمونه وسایل آزمایشگاهی آنها در ایران ساخته شده است. این حضور باعث میشود ایرانیها با فرآیند کارهای آزمایشگاهی آشنا شوند ونیز در سطح بینالمللی کارهای درجه یک انجام دهند، ضمن آن که توسعه ارتباطات با هدف حضور بیشتر دانشمندان خارجی در ایران و شرکت محققان داخلی در کنفرانسهای بینالمللی باعث تقویت همکاری میشود و البته لازم است برنامههای حمایتی در این زمینه بیش از پیش باشد.
به نظر من باید سازمانی مانند National Science Foundation آمریکا برای حمایت از علم در ایران تشکیل شود. این سازمان بودجه عظیمی را صرف گسترش علم میکند و توجه آن، لزوما سرمایهگذاری روی علوم کاربردی نیست. معتقدم چنین موسسهای نیز باید در ایران بنا شود و از استادان و دانشمندان علوم پایه حمایتهای مالی انجام دهد تا آنان بتوانند با بودجهای که در اختیار دارند، از محققان خارجی برای مشارکت در اجرای پروژههای داخلی دعوت کنند. چنین سازمانی میتواند کمک کند، به جای اینکه استادان وقتشان را با کلاسهای متعدد دانشگاهی پر کنند، با پذیرش کلاسهای کمتر، بیشتر وقتشان را به تحقیق اختصاص دهند.
عبدالسلام، فیزیکدان پاکستانی و دریافت کننده جایزه نوبل درباره اثربخشی فیزیک نظری حرف خیلی خوب میزند. وی در پاسخ این پرسش که «فیزیک نظری که هیچ ربطی با امور کاربردی ندارد چگونه میتواند به کشاورزی کمک کند و اصولا چرا باید در این بخش سرمایهگذاری شود؟»، گفته است: اگر شما در حوزه فیزیک نظری چند استاد پرورش دهید، پیرامون آن استاد چند ریاضیدان و مهندس است که مستقیما با هم کاری ندارند، اما با یکدیگر در ارتباط هستند. کسی که کار نظری میکند تجهیزات فنی کشاورزی نمیسازد؛ اما میتواند درباره نحوه عملکرد و رفع مشکلات آن کمک کند تا کشاورزی انجام شود. این نشان میدهد که فعالان و استادان بخشهای مختلف علم به طور غیرمستقیم با یکدیگر ارتباط دارند. علاوهبر این داشتن چنین ساختاری کمک میکند دانشجویان خوب و درجه یک پرورش یابند. با توجه به تاثیرات و ارتباطی که علوم با یکدیگر دارند، اگر بخواهید حساب کنید علمی همچون فیزیک چه سود مالیای دارند، باید گفت عواید و فواید آن بینهایت است.
پس از آشکارسازی امواج گرانشی در زمستان سال گذشته که از مهمترین کشفیات فیزیک در دهه اخیر بود، پیشبینی شما درباره کشف مهم بعدی فیزیک چیست؟
پیشبینی کشفیاتی که در فیزیک انجام میشود، خیلی سخت است. ما فیزیکدانها در پیش بینی کشفهای احتمالی، خیلی قوی نیستیم. کشف امواج گرانشی، دریچهای برای دیدن اتفاقات در کهکشانهای دوردست و از جمله ادغام سیاهچالهها و ستارههای نوترونی باز کرده است. کشف ذرات ابر تقارن میتواند یکی از احتمالات باشد. اخیرا NSF ذرهای را کشف کرده است که تا چند ماه آینده روشن خواهد شد، آن ذره جدید است یا نه، ضمن آن که کشفیات جدیدی نیز ممکن است درباره تابش پس زمینه ی کیهانی اتفاق بیفتد و مشخص کند دلیل آغاز کیهان در اثر بیگ بنگ و گسترش آن چه بوده است. این کشف میتواند بسیار مهم باشد.
اگر سرمایهگذاری روی علوم پایه مخصوصا فیزیک در کشور تقویت شود آیا شاهد حضور بیشتر و چه بسا بازگشت شما به ایران خواهیم بود؟
توجه به این بخشها نباید منوط به حضور یا نبود من باشد. اهمیت رشد جایگاه علمی ایران در دنیا فراتر از آن است که وابسته به حضور افراد خاص باشد.
نقش خیرین برای توسعه علم در ایران
دکتر کامران وفا برای رشد و توسعه علم در ایران، مشارکت خیرین را موثر میداند و میگوید: خیلی خوشحال میشوم اگر روزی بشنوم، علاوه بر نهادهای دولتی که به گسترش علم کمک میکنند، افراد خیر نیز در تقویت و رشد علوم پایه مشارکت دارند. همانگونه که خیرین سایر کشورهای دنیا به صورت جدی در این زمینه سرمایهگذاری میکنند، خوب است ایرانیها هم در این زمینه فعالتر عمل کنند.
پروفسور کامران وفا را بیشتر بشناسید
کامران وفا سال ۱۳۳۹ در تهران به دنیا آمد. وی تحصیلات ابتدایی خود را در دبیرستان البرز به پایان رساند و سال ۱۳۵۶ به ایالات متحده مهاجرت کرد. وی مدرک کارشناسی خود را در فیزیک و ریاضی از دانشگاه امآیتی به دست آورد و سال ۱۹۸۵ میلادی، موفق به دریافت درجه دکتری خود با سرپرستی ادوارد ویتن از دانشگاه پرینستون شد. پس از آن، عضو جونیور هاروارد شد که بعدها همان جا یک کرسی جونیور گرفت.
پروفسور کامران وفا نظریه پرداز در زمینه نظریه ریسمان است. پژوهشهای وی بر ماهیت گرانش کوانتومی و رابطه بین هندسه و نظریههای میدانهای کوانتومی متمرکز شده است. او در جامعه نظریه ریسمان به دلیل کشف مشترکش با اشترومینگر شناخته میشود. این دو کشف کردند، انتروپی بکنشتاین ـ هاوکینگ یک سیاهچاله را میتوان با استفاده از حالتهای سالیتونی نظریه ابرریسمان بیان کرد. وی همچنین به دلیل توضیح رابطه بین هندسه و نظریههای میدان که از دوگانگی ریسمانها برمیآید، شناخته میشود. (این نظریه منجر به فرضیه گوپاکومار ـ وفا شد) این موضوع را با عنوان مهندسی هندسی نظریههای میدان کوانتومی میشناسند. بعلاوه وی سال ۱۹۹۷ نظریه اف را ارائه داد که جزو نظریههای شناخته شده در ابرریسمان است. همچنین در فیزیک نظری، قضیه وفا ـ ویتن، به نام کامران وفا و ادوارد ویتن، نشان میدهد تقارنهای جهانیبردار مانند ایزواسپین و عدد باریونی نمیتوانند تا زمانی که زاویه تتا صفر گردد، شکسته شوند. سال ۱۹۸۹ به او یک کرسی ارشد (سینیور) در دانشگاه هاروارد پیشنهاد شد و از آن زمان تاکنون، او همان جا مشغول فعالیت بوده است. اکنون او استاد علوم دانر در دانشگاه هاروارد است.
منبع: سایت علمی بیگ بنگ
نوشته به گفته کامران وفا با ساماندهی میتوان از علم حمایت کرد اولین بار در بامداد پدیدار شد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اعلام اینکه وزارت علوم از فعالیت هایی که در زمینه توسعه محصولات دانش بنیان ساخت داخل است، حمایت کامل می کند، گفت: تولیدکنندگان نیز باید با بهره گیری از علم و دانش، محصولات خود را عرضه کنند.
مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی معاونت علمیوفناوری ریاستجمهوری گفت: این شبکه در بسته حمایتی مراکز عضو برای خرید تجهیزات آزمایشگاهی، از خرید نمونه خارجی تجهیزاتی که دارای مشابه ساخت ایران هستند، حمایت نمیکند و خرید تجهیزات آزمایشگاهی را که در کشور ساخته میشوند، در اولویت حمایت قرار داده است.
به گزارش ایسنا رضا اسدیفرد با اشاره به رشد مطلوب به کارگیری تجهیزات آزمایشگاهی ساخت ایران در عرصه پژوهشهای کشور اظهار کرد: ضمن افزایش توانمندی کشور در تولید تجهیزات آزمایشگاهی ساخت ایران، نگرش خوبی نسبت به استفاده از این تجهیزات ایجاد شده است و این در حالی است که افزایش میزان استقبال از تولیدات این شرکت ها از سوی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی پژوهشی و آزمایشگاهی، رشد قابل توجه این حوزه را نشان میدهد.
وی با بیان اینکه کارشناسانی به طور مستمر نظرات و میزان رضایت خریداران تجهیزات داخلی خریداری شده از نمایشگاه ساخت ایران را ارزیابی میکنند، ادامه داد: خوشبختانه سطح رضایت از تجهیزات آزمایشگاهی ساخت داخل بالا است و ارزیابیهای صورت گرفته از مراکز استفادهکننده از این تجهیزات، کارآیی و بهرهوری نسبتاً مطلوب تولیدات داخلی در حوزه آزمایشگاهی را نشان میدهد.
اسدیفرد به ارزیابی مستمر و دریافت بازخورد از خریداران تجهیزات آزمایشگاهی نمایشگاه ساخت ایران اشاره کرد و گفت: به طور میانگین در هر دانشگاهی تعداد مشخصی از تجهیزات تولیدشده توسط شرکتهای فناور داخلی در نمایشگاه وجود دارد که در دانشگاههای بزرگ بیش از 100 مورد است و همه در حال فعالیت هستند. البته تعداد معدودی هم بوده است که ایراداتی وجود داشته ولی این ایرادات به شرکتهای دانش بنیان منتقل شده است.
مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری با بیان اینکه تجهیزات آزمایشگاهی ساخت ایران مشمول حمایت شبکه آزمایشگاهی میشوند، افزود: در شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی نیز یک بسته حمایتی برای آزمایشگاههای عضو شبکه داریم که در آن از خرید نمونه خارجی هر دستگاهی که نمونه داخلی داشته باشد حمایت نمیکنیم و صرفا خریداری تولیدات ساخت کشور مشمول تسهیلات میشوند. در بسته حمایتی شبکه برای آزمایشگاههایی که عضو شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی هستند، علاوه بر یارانه معمول معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری در نمایشگاه ساخت ایران، 10 درصد حمایت بیشتر برای اعضای شبکه در نظر گرفته شده است.
بر اساس اعلام روابط عمومی معاونت علمیوفناوری ریاست جمهوری، وی تصریح کرد: این روش حمایتی برای ترغیب بیشتر مراکز به استفاده از تولیدات داخلی انجام میگیرد و خریدهای خارجی که با حمایت شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی صورت میگیرد، صرفا مربوط به تجهیزاتی است که نمونه مشابه داخلی ندارند.
تبیان به نقل از گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ستاد خبری دهه بزرگداشت وقف، حجت الاسلام سیدمصطفی حسینی، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف با تبیین دستاوردهای این مرکز در سال جاری گفت: این سازمان به صورت سالیانه اقدام به برگزاری مسابقات قرآنی برای افزایش سطح علمی و فنی قاریان کشور می کند که این مهم تأثیرات ارزشمندی در گسترش فرهنگ قرآنی داشته است.
وی افزود: برگزاری مسابقات قرآنی در ابعاد مختلف می تواند بر فضای معنوی جامعه اثر گذار باشد و نقش مهمی را در ترویج فرهنگ و آموزه های قرآنی ایفا کند.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور با اشاره به برگزاری سی و سومین دوره مسابقات بین المللی قرآن کریم با حضور قاریان مختلف از کشورهای جهان، اشاره کرد و ادامه داد: سی و سومین دوره مسابقات بین المللی قرآن کریم به عنوان بزرگترین رویداد قرآنی جهان اسلام با حضور ۱۳۰ نفر از مسابقه دهندگان در رشته های حفظ کل و قرائت قرآن کریم و از ۷۵ کشور جهان برگزار شد.
حجت الاسلام حسینی تأکید کرد: در این مسابقات ۱۳۰ نفر شرکت کننده حضور یافتند و ۱۷ داور ایرانی و غیر ایرانی این مسابقات را داوری کردند.
حجت الاسلام حسینی با اشاره به بخش دیگری از فعالیتهای مرکز امور قرآنی ، به اعزام حفّاظ، قاریان و داوران به مسابقات بین المللی قرآن اشاره کرد و گفت: به طور کلی در۶ مسابقه بین المللی در رشته های قرائت و حفظ کل حضور پیدا کرده ایم که مجموعا سه رتبه نخست،سوم و چهارم را هم نفرات اعزامی کسب کرده اند.
وی ادامه داد: این مسابقات در کشورهای اردن، ترکیه، کویت،مالزی، امارات و الجزایر برگزار شده که در تمامی آنها نمایندگان ایرانی حضور فعال و چشمگیری داشته اند.
حجت الاسلام حسینی با اشاره به بخش دیگری از فعالیتهای مرکز امور قرآنی ، به اعزام حفّا1 قاریان و داوران به مسابقات بین المللی قرآن اشاره کرد و گفت: به طور کلی در6 مسابقه بین المللی در رشته های قرائت و حفظ کل حضور پیدا کرده ایم که مجموعا سه رتبه نخست،سوم و چهارم را هم نفرات اعزامی کسب کرده اند.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف در ادامه به دیگر برنامه های قرآنی این سازمان اشاره و خاطرنشان کرد: برگزاری مسابقه سراسری حفظ، قرائت، ترتیل و مفاهیم قرآن کریم در مقطع بزرگسالان، مسابقات مدیحه سرایی، اذان و ابتهال در دو گروه برادران و خواهران، ، همایش تجلیل از بانوان فعال قرآنی کشور، حمایت از تحصیل رایگان حدود ۶۰۰ نفر از حافظان کل قرآن کریم براساس مصوبه منشور توسعه فرهنگ قرآنی کشور و برگزاری بیش از ۳۱۷ محفل قرآنی با حضور قاریان مصری و کشورمان در ماه مبارک رمضان دیگر عناوین مهم برنامه های قرآنی این سازمان است.
حجت الاسلام حسینی به برگزاری آزمون اعطای مدرک به حفّاظ قرآن کریم با همکاری سازمان سنجش آموزش اشاره کرد و گفت: در این آزمون تعداد ۴۲۰ نفر از حافظان کل قرآن کریم از سوی سازمان سنجش و آموزش کشور، مجاز به شرکت در این آزمون شدند که از این تعداد ۱۷۰ نفر برادر و تعداد ۲۵۲ نفر از خواهران بودند.
وی با اشاره به نبود موقوفات قرآنی برای حمایت از فعالیت های قرآنی کشور از برگزاری هم اندیشی توسعه وقف های قرآنی در روز ۱۵ آذرماه با حضور صاحب نظران در این مرکز خبرداد
هم اندیشی ایده های برتر در پایان نامه های دین پژوهی در قم برگزار می شود
رییس انجمن ژنتیک پزشکی ایران با اشاره به ضرورت رفع برخی از ابهامات حقوقی فعالیتهای حوزه ژنتیک، گفت: عدم وجود حمایت حقوقی شفاف از جمله دغدغههای حوزه ژنتیک در کشور است.
سیدمحمد اکرمی در حاشیه چهارمین کنگره بینالمللی حقوق ژنتیک که به میزبانی دانشگاه یزد برگزار شد، در گفتگوی اختصاصی با ایسنا با اشاره به ضرورت برگزاری دورههای موضوعات بین رشتهای، اظهار کرد: علم ژنتیک پزشکی با سرعت زیاد در حال گسترش است و اگر اساتید مربوط به دو رشته حقوق و ژنتیک با یکدیگر هماهنگ نباشند احتمال اینکه هر کدام از مسیر درست خود منحرف شوند بسیار زیاد است.
وی با بیان اینکه ژنتیک پزشکی با سلامت انسانها ارتباط اجتنابناپذیری دارد، گفت: دستاوردهای علم ژنتیک به دلیل تأثیرات مختلفی که بر فرد، خانواده و جامعه دارد مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.
رییس انجمن ژنتیک پزشکی ایران در ادامه افزود: بسیاری از کشورها تا قبل از اینکه وارد رشته تخصصی خاصی بشوند، مسائل حقوقی، اخلاقی، علمی و مذهبی مربوط به آن رشته را حل و فصل و پیش میبرند.
اکرمی با اشاره به ضرورت توجه به مباحث حقوقی ژنتیک توسط حقوقدانان، تصریح کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا دپارتمانهای حقوق ایجاد شده در کنار آزمایشگاههای ژنتیک در حال فعالیت هستند و این اقدامی ارزشمند در این حوزه است.
وی بحث و گفتگوی مشترک بین اساتید رشتههای حقوق، اخلاق و الهیات را از جمله راهکارهای توسعه بیش از پیش علم ژنتیک در ابعاد مختلف دانست و بیان کرد: استفاده از اساتید حقوق و ژنتیک به صورت همزمان یکی از ضرورتهای آموزش و تبیین راهکاری ترویج فرهنگ ژنتیک در دانشگاهها است.
رییس انجمن ژنتیک پزشکی ایران در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که حجم علم ژنتیک هر پنج سال، دو برابر میشود، اظهار کرد: گسترش و سرعت تشخیص بیماریهای ژنتیکی و دستگاههای در اختیار حجم اطلاعات این حوزه را روز به روز افزایش میدهد.
این مقام مسئول بحثهای کمک باروری، ژنتیک سرطان، دوپینگ ژنتیکی و بحث مواد غذایی تراریخته را از جمله دغدغههای حوزه ژنتیک پزشکی عنوان کرد و ادامه داد: ایران اسلامی در مسائل حقوقی و اخلاقی مرتبط با رشتههای مختلف پزشکی توفیقات مطلوبی داشته است.
اکرمی تعیین حمایتهای حقوقی را از دیگر ضرورتهای حوزه ژنتیک دانست و بیان کرد: اگر در مباحث حقوقی علم ژنتیک به سمت شفافیت پیش نرویم خطر انحراف زیادی متوجه این حوزه خواهد بود.
وی با بیان اینکه متخصصین رشتههای مختلف و صاحب نظران علم ژنتیک باید با تبادل نظر و مشورت نسبت به تصویب و تنظیم قوانین حقوقی مربوط به فعالیتهای ژنتیکی اقدام کنند، گفت: عدم وجود حمایت حقوقی شفاف از دیگر دغدغههای حوزه ژنتیک در کشور است.
رییس انجمن ژنتیک پزشکی ایران در مورد جایگاه ایران در حوزه علم ژنتیک، خاطرنشان کرد: خوشبختانه طی 20 سال گذشته وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با اعزام دانشجویان به خارج از کشور، اقدامات مطلوب آموزشی در بحث ژنتیک انجام داده است.
اکرمی با اشاره به اینکه در 10 سال گذشته دانشگاههای کشور فاقد رشته ژنتیک پزشکی بودند، اظهار کرد: در حال حاضر بیش از 15 دانشگاه کشور در حال آموزش مقاطع فوق لیسانس و پیاچدی ژنتیک پزشکی هستند.
وی در ادامه گستره قومیتی ایران را از جمله ویژگیهای این کشور در حوزه پیشرفت بیش از پیش علم ژنتیک دانست و خاطرنشان کرد: خوشبختانه ایران اسلامی نسبت به کشورهای منطقه در بحث علم ژنتیک پزشکی، شرایط بسیار مطلوبتری دارد.
این مقام مسئول در پایان بر گسترش فعالیتها و پژوهشهای بین رشتهای در حوزه ژنتیک با هدف افزایش فارغ التحصیلان علم ژنتیک، ترویج علم و ساده بیان کردن علم ژنتیک برای اقشار مختلف جامعه به ویژه در مدارس را از جمله راهکارهای جذب اعتماد و آگاهسازی آحاد جامعه در مورد علم ژنتیک دانست.
یکی از این افراد که در سال ۹۳ حکم نمایندگی ایران را گرفت، حسین اربابی است که ۳۱ سال پیش در ایتالیا زندگی میکند و در شهر لچه ایتالیا وی را به عنوان تاجر فرش و مبتکر پیتزای قرمه میشناسند.
انتقادهایی را به عملکرد کانون در حمایت از نمایندگیهای اطلاع رسانی گردشگری مطرح میکند.
اربابی با اداره کل میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان همکاری کرده است و در سفری به این استان قرار شده طی تفاهمنامهای، در زمینه ورود توریسم از ایتالیا به این استان کمک کند. او سفرهای زیادی در ایران انجام داده و معتقد است که عشق به ایران موجب شده تا در فعالیتهای مربوط به ایران شرکت کند.
نماینده اطلاعرسانی گردشگری ایران در ایتالیا میگوید: در ایتالیا شب ایرانی و نمایشگاههای فرش و صنایع دستی برگزار کردم. با وزیر فرهنگ دولت قبلی ایتالیا نیز درباره سیستان و جاذبههایش صحبت کرده بودم و او مشتاق به سفر شد و بالاخره شهر سوخته را دید.
وی ادامه میدهد: در نمایشگاه غذای میلان برای معرفی غذاهای ایرانی شرکت کردم. در همایشهای بینالمللی نیز اگر دعوت شوم، از هر فرصتی برای معرفی جاذبههای ایران استفاده میکنم. در نمایشگاه شهرداری نیز بعد از یک سال غرفه دائمی به من دادند تا جاذبههای ایران را تبلیغ کنم. همچنین در نمایشگاهی شرکت کردم که افراد شرکت کننده در آن بیزینس گردشگری داشتند.
روز آخر نمایشگاه کنفرانسی نیز درباره ایران برگزار کردیم و تمام استانداران، شهرداران، تجار ایتالیایی و... حضور پیدا کردند. از ایران چند مقام دولتی آمده بودند. اما وقتی مقامات ایرانی از غرفه ایران دیدن کردند به جای اینکه من را تشویق کنند اعتراض کردند که چرا غرفهات کوچک است و هیچ صنایعدستی، پوستر و دکوری نصب نکرده ای!
دریغ از یک تماس!
اربابی ادامه می دهد: متأسفانه کانون اتومبیلرانی و سازمان میراث فرهنگی بعد از اینکه حکم نمایندگی اطلاعرسانی گردشگری را به افراد می دهند، هیچ کاری و کمکی برای انجام بهتر کارها نمی کنند. من به آنها گفتم حقوق نمیخواهیم ولی حداقل میتوانید کمک کنید که در نمایشگاهها شرکت کنیم.
برخی از هنرمندان از جمله هنرمندان صنایع دستی به ایتالیا می آیند تا در نمایشگاهی شرکت کنند اما تا بخواهند در این کشور جا بیفتند زمان نمایشگاه تمام می شود ولی من میتوانم در این کشور به آنها کمک کنم چه اشکالی دارد که افراد در این مواقع به نمایندگی های اطلاع رسانی آن کشور مراجعه کنند؟ چرا از این ظرفیت استفاده نمیشود؟ متاسفانه چند وقت پیش مسئولان کانون اتومبیلرانی به ایتالیا آمدند اما به من خبر ندادند در حالی که زیر مجموعه آنها هستم و خودشان حکم نمایندگی به من دادند حتی دریغ از یک تلفن.
وی درباره اطلاع رسانی درباره کنوانسیون راهنمایان گردشگری ۲۰۱۷ نیز می گوید: در یک همایش طوری تبلیغ کردم که شرکتکنندگان به وجد آمدند و همه چند صد نفری که آنجا بودند شعار کنوانسیون را در آخر سخنرانی فریاد میزدند، من فیلم گرفتم و آن را برای دبیرخانه کنوانسیون فرستادم. اما دبیرخانه کنوانسیون گفت باید ثبتنام کنی با این احوال باز هم در همان نمایشگاهی که اجازه نمیدادند پوستر نصب کنم، پوستر کنوانسیون را روی میز کنار کتابها گذاشتم تا اگر کسی سؤالی درباره آن کرد، جواب بدهم.
اربابی که کار اصلی اش تجارت فرش است می گوید: زمانی که نمایندگی ایران را گرفتم می دانستم که قرار نیست حقوقی بگیرم اما فکر نمی کردم که تا این حد بی اعتنایی از سوی سازمان میراث فرهنگی وجود داشته باشد که حتی برای ما کتاب، پوستر و عکس از جاذبهها هم نفرستند. این درحالی است که در انبارهایشان عکس و پوستر و اقلام تبلیغاتی زیادی خاک می خورد.
نماینده اطلاع رسانی گردشگری ایران در ایتالیا ادامه می دهد: کسانی که همراه من حکم نمایندگی گرفتند یا آژانس مسافرتی داخل ایران دارند و یا نمایندگی شرکت های هوایی را. بنابراین نمایندگی کانون برای آنها تبلیغ محسوب میشود. من هر کاری می کنم برای این است که ایتالیاییها به ایران بروند اما برای برخی افراد دیگر مهم این است که خارجی ها با آژانس آنها به ایران بروند.
ایتالیایی عاشق فرهنگ ایران هستند
اربابی طراح غذا نیز هست و توانسته مبتکر پیتزای قرمهسبزی باشد و در مسابقات جهانی شرکت و به عنوان یک ایرانی غذای ایرانیها را معرفی کند. او به چهار زبان تسلط دارد و مترجم رسمی پلیس و دادگاه ایتالیاست او معتقد است که ایتالیایی ها با وجود اینکه کشورشان جاذبه های گردشگری و تاریخی کمی ندارد اما عاشق فرهنگ ایران هستند و در هر برخوردی از او درباره ایران سوال می کنند. هر جایی، هر نقطه و کشوری زیباییهای خود را دارد.
اربابی درباره برخی از رایزنیهایش صحبت می کند که نتیجه نداشته است. او در این باره می گوید: در ایتالیا به افرادی برخورد کردهام که مشتاق هستند با ایرانیها کار کنند مثلاً ورکشاپ بگذارند یا در حوزه تحقیقاتی فعالیت کنند اما متأسفانه وقتی همه چیز برای همکاری دو طرف آماده میشود، طرف ایرانی پا پیش نمیگذارد اما ایتالیاییها پیگیر هستند ولی ایرانیها نه.
وی ادامه داد: به عنوان مثال یک بار استاد دانشگاهی در چابهار گفت که در حوزه لاکپشتها کار تحقیقاتی میکند. من او را به مدیر موزه طبیعی در نزدیکی شهر خودمان وصل کردم. آنها گفتند که سفر برای او فراهم میکنند تا به اینجا بیاید اما از آن زمان دیگر خبری از آن فرد نشد در حالی که در مرحله اول از این کار استقبال کرده بود. از این عدم همکاریها زیاد اتفاق میافتد.
در یک مورد دیگر شهردار یکی از شهرهای ایتالیا به واسطه ارتباطی که داشتم، نامه رسمی داد که با شهری در استان سیستان و بلوچستان تفاهم خواهرخواندگی بسته شود. دو سال است که مسئولان مربوطه در ایران حتی یک دستخط ننوشتند که نامه شما را دریافت کردیم و از این بابت خوشحالیم.
وئب سایت کلیک: بنیاد ملی بازیهای رایانهای امسال با سیاست حمایت از گیمرها قصد دارد با ایجاد انگیزه در بازیکنان، آنها را به دنبال کردن حرفهای گیم تشویق کند. کریمی قدوسی مدیر عامل این بنیاد در حاشیه دومین لیگ بازیهای رایانهای ایرانIGL تاکید کرد که حمایت از بازیکنان، موجب رونق صنعت گیم میشود و همچنان که این ارگان دولتی نظارت بر تفکیک سنی بازیها و جلوگیری از اشاعه بازیهای نامناسب را رسالت خود میداند، از بازیهای مناسب نیز حمایت میکند.
این حمایت و برگزاری مسابقات، موجب تشویق گیمرها در سنین مختلف، به انجام بازیهای مناسب و سالم میشود. بنیاد بازیها رایانهای با ایجاد امتیاز برای اعزام بازیکنان برتر به مسابقات جهانی، در راستای شناسایی صنعت گیم به جهان نیز قدم بر میدارد.
آرین وطن خواه، قهرمان خاورمیانه و نفر هشتم جهان معتقد اســت که سطح ایران در بازیهای رایانهای بسیار بالاست و ایرانیان در همه تورنومنتهای جهانی حرفی برای گفتن دارند.
مرتضی منتظر الظهور قهرمان ۵ کاپ آنلاین جهان و دارنده اولین مدال طلای آسیایی ایران از گیمرهای با تجربه این لیگ اســت که اکنون در کسوت مربی به فعالیت میپردازد. او بر این باور اســت که در صورت ایجاد تعادل بین بازی رایانهای مناسب و زندگی روزمره، نه تنها ادامه دادن بازیها خللی در زندگی ایجاد نمیکند. بلکه موجب افزایش هوش و تمرکز نیز میشود.
معین عمو زاده، که برنده بزرگترین جایزه جهان در رشته PES اســت، اشاره میکند طی تجربه ما، اکثر افرادی که در حیطه گیم فعال هستند، از لحاظ اخلاقی بسیار سلامت و کوشا هستند و بازی رایانهای مناسب، موجب دور شدن جوانان از برخی تفریحات ناسالم میشود. اگر خانوادهها از فرزندان خود حمایت کنند، آنها میتوانند به صورت حرفهای وارد این مقوله شوند.
خشایار ثابت، گیمر سابق تیم ملی ایران و مسئول فعلی استعداد یابی رشته fifa در یکی از تیم های شیراز معتقد اســت خانوادهها باید نگاه سنتی خود را نسبت به گیم تغییر دهند چرا که علاوه بر استعدادهای بسیار درخشان در ایران، این نوع بازیها در سراسر جهان به عنوان یک شغل شناخته میشوند.
مدیر عامل یکی از شرکتهای واردکننده لوازم و تجهیزات گیم نیز میگوید:«با شناخته شدن سطح بازی ایرانیان در جهان، وارد کنندگان نیز در مذاکرات و تجارت پیرامون صنعت گیم موفقتر عمل خواهند کرد.»
امسال مسئولین برگزاری لیگ، در راستای شناساندن جو مسابقات بازیهای رایانهای به علاقمندان و خانوادهها، تصمیم گرفتهاند تا فینال این مسابقات را در فضای باز برج میلاد برگزار کند تا علاوه بر تشویق جوانان به بازیهای مناسب، خانوادهها نیز با این نوع فعالیت ها آشنا شوند.
این مراسم در روز یکشنبه ۲۱ شهریور ماه ۹۵ ساعت ۲۰ الی ۲۳ در سایت ورزش برج میلاد برگزار میشود.
لازم به ذکر اســت هزینه بلیط تماشای این قبیل مسابقات به دلیل استقبال زیاد مخاطبان، در همه جای جهان بسیار بالاست. اما این فینال به صورت رایگان برای عموم برگزار میشود. امشب قهرمانان ایران برای اعزام به مسابقات جهانی فرانسه نیز مشخص خواهند شد.
وزیر بهداشت در برنامه «نبض» شبکه خبر که جمعه شب روی آنتن رفت، پاسخگوی مسائل و مشکلات حوزه سلامت کشور بود.
به گزارش مشرق، «سیدحسن قاضیزاده هاشمی» وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در برنامه «نبض» شبکه خبر در پاسخ به این گلهمندی مردم که پزشکان وقت کافی برای پاسخگویی به بیمار نمیگذارند، گفت: ما در نظام سلامت کشور با کمبود امکانات ازجمله پزشکان، پیراپزشکان و پرسنل مواجه هستیم و همه اینها سبب میشود گروه پزشکی ما مجبور باشند در بیمارستانهای دولتی در هر ساعت حجم زیادی از بیماران را پذیرش کنند و این خود سبب نقص در ارائه خدمت و نارضایتی مردم خواهد شد. باید انتظارات در نظام سلامت متناسب با امکانات موجود باشد،اما با همه اینها میتوان گفت مردم بیشترین رضایتمندی را از حوزه سلامت کشور دارند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا کادر درمانی خود را موظف نمیداند برای همراهان بیمار توضیح کافی را ارائه کند، گفت: متأسفانه ما ایرانیان خود را در همه مسائل صاحبنظر میدانیم و این سبب میشود که همراه بیمار در روند مداوای بیمار دخالت کند یا توقع حضور در ICU و CCU را داشته باشد. همچنین مردم باید بدانند گروه پزشکی تنها وظیفه توضیح برای یکی از همراهان بیمار را دارد نه کل طایفه و کسانی که در آنجا حضور مییابند.
هاشمی گفت: توهین کردن چه از طرف مراجعهکننده صورت گیرد چه از طرف ارائهکننده خدمت، پذیرفتنی نیست و شاکی میتواند با حضور در کمیته رسیدگی اعتراض خود را بیان کند.
وی در خصوص گسترش بیمارستانها، گفت: هماکنون در کل کشور تجهیز بیمارستان یا افتتاح آن در حال انجام اســت. در استان البرز در مقایسه با ادوار قبل که با کمبود شدید تخت مواجه بودیم، 500 تخت برای زنان ساخته شده اســت یا در بعضی شهرستانها در طول 50 سال گذشته، حتی یک بیمارستان جدید ساخته نشد، اما به دلیل در اولویت بودن سلامت در این دولت تجهیز و ساخت بیمارستان با سرعت بیشتری در دستور کار قرار گرفت.
وزیر بهداشت افزود: متأسفانه دولت در همه حوزهها سرمایهگذاری میکند، اما با رسیدن به حوزه بیمارستانسازی حاضر به حمایت نیست، در حالی که معتقدم اگر سرمایهگذاری خصوصی در بخش سلامت را داشته باشیم و دولت نیز سرمایهگذاریها را تضمین کند، نتیجه بسیار خوبی خواهیم گرفت.
هاشمی در واکنش به مشکلات پرستاران گفت: یکی از مشکلات دوره ما کمبود پرستار بوده اســت و در حال حاضر 100 هزار نفر پرسنل داریم که حقوقبگیر دولت نیستند و حقوق آنها را از درآمد بیمارستان پرداخت میکنیم. سازمان امور استخدامی باید در این باره چارهای بیندیشد یا حداقل اجازه داده شود پرستاران جوان جایگزین نیروهای بازنشسته شوند، کمبود پرستار و پرسنل باعث نقص در ارائه خدمت و نارضایتی مردم از نظام سلامت خواهد شد.
وی افزود: در اورژانس کشور پرستارانی داریم که بیش از 300 ساعت کار میکنند و به دلیل کمبود نیرو دائماً اضافهکار میخورند و همه اینها به نداشتن نیرو برمیگردد.
وزیر بهداشت گفت: هماکنون تعدادی از پزشکان ما چندین ماه حقوق خود را دریافت نکردهاند و ما منتظر فروش 8 هزار میلیارد اوراق مالی هستیم که مجلس تصویب کرده تا از این طریق و همچنین با کمک 2 هزار میلیاردی که از تأمین اجتماعی طلبکاریم، بتوانیم بدهیهای پرسنل، شرکتهای دارویی و تجهیزات پزشکی را پرداخت کنیم.
وی در پاسخ به پزشکمحور بودن نظام سلامت گفت: باید بپذیریم که بین مشاغل تفاوت وجود دارد، اما از طرفی هم سعی کردهایم بیتوجهی که در ادوار گذشته به پیراپزشکان صورت گرفته بود را برطرف کنیم به این صورت که کارانه پرستاران را تا سه برابر افزایش دادهایم.
هاشمی در توضیح حقوق پزشکان، گفت: یک پزشک از دو طریق درآمد دارد، یک حقوقی که از دولت دریافت میکند که میتوان گفت برای یک متخصص حدود 2 میلیون تومان اســت و دوم پول حاصل از کارانه که شامل 30 درصد خدمت پزشک میشود، یعنی با انجام هر عمل یا خدمت دیگر 30 درصد سود حاصل از آن به پزشک برمیگردد و این بهرهمندی شامل حال دولت و همه میشود.
وی افزود: تغییر نظام پرداخت به این راحتیها امکانپذیر نیست که یک دلیل عمده آن به کمبود متخصص در کشور برمیگردد.
وزیر بهداشت درخصوص انتقاد برخی به حمایت اندک بیمهها گفت: دولت در جهت حمایت از تولید داخل موظف به حمایت از برندهای داخلی اســت، یعنی در صورتی که مشابه ایرانی یک داروی خارجی وجود داشته باشد، حمایت بیمه به داروی داخلی تعلق میگیرد و به صورت کلی باید گفت در صورتی که تمایل به پوشش بیشتر از سوی بیمهها داریم، باید منابع بیشتری را برای آنها تعریف کنیم.
هاشمی در پایان گفت: در جلسهای که با حضور رئیس بیمه مرکزی ایران داشتیم، اعلام شد تأخیر بیمهها بیشتر از دو ماه نیست، بیمه آتیهساز یک بیمه تجاری نیست و وابسته به دولت اســت که باید از این قالب درآید.
ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی در تشریح مسائل فضای مجازی در سومین اجلاس فصل وصل در مشهد اظهار داشت: هم اکنون نسل پنجم شبکه های مجازی با اینترنت اشیا که این سیستم با نظام های ابری یا مجازی کار می کند، متقارن است.
دبیر شورای عالی فضای مجازی، در خصوص شبکه اینترنتی کشور، خاطر نشان کرد: اکنون نظام اینترنتی ما، شبکه ای است که هدایت آن در آمریکا است. در نسل پنجم، اطلاعاتی که روی اپلیکیشن ها وجود دارد در غرب ذخیره می شود و این اطلاعات به دست غربی ها می افتد.
وی همچنین تصریح کرد: در نسل پنجم یکی از برنامه ها این است که خودروها بدون راننده هدایت شود که برای مثال می توان گوگل مپ را یک نمونه از این ابزارها در این راستا نامید.
فیروزآبادی با بیان اینکه احتمال وقوع پیش بینی ها در فضای مجازی، زیاد است، گفت: من فکر می کنم این رویدادها که در عرصه فضای مجازی در قالب پیش بینی است، در آینده اتفاق خواهد افتاد.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به لزوم وجود یک مدل اقتصادی برای فعالیت در فضای مجازی، اظهار داشت: ما امروز نگرانی های مبنی بر این که ما چگونه باید مدل اقتصادی خود را به جهان ارائه دهیم، داریم.
وی افزود: آمریکایی ها در توزیع علم صنعت فضای مجازی، اروپایی ها را غیر خودی می دانند اما در این بازی چینی ها شریک امریکا هستند و از پیشرفت آن ها در عرصه فضای مجازی جلوگیری نمی کنند.
فیروز آبادی در ادامه خاطر نشان کرد: تمامی کمپانی های چینی که در حال حاضر فعالیت می کنند، بدون مخالفت امریکا اداره می شوند. در واقع تمامی چیزهایی که امریکایی ها دارند و اروپایی ها از آن بی بهره اند، در اختیار چینی ها قرار دارد و این به سبب استقلال طلبی چینی هاست بنابراین ما نیز باید در این عرصه به سمت استقلال طلبی حرکت کنیم.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با تاکید بر اهمیت ایجاد مدل اقتصادی در فضای مجازی، اظهار داشت: من نمی گویم در عرصه فضای مجازی مسائل مالی مهم نیست. در واقع پول نقد خونی در بدن اقتصاد است و همانطور که یک انسان بدون خون زنده نمی ماند، اقتصاد نیز بدون پول نقد زنده نمی ماند.
وی در ادامه سخنانش با اشاره به سیاست تبدیل مخاطب به کارگر توسط غربی ها در فضای مجازی، اذعان داشت: در سرمایه گذاری های که در این قرن ها صورت گرفته است، از سیاست های مختلفی پیگیری شده است که می توان به استفاده از انسان بر بودن و یا استفاده از نیروی انسانی اشاره کرد. اما چیزی که الان بسیار مهم است بحث نو آوری در طراحی است که تحت تاثیر نیازهای واقعی و کاذب صورت گرفته است.
فیروزآبادی با اشاره به فراگیر شدن تلگرام بین همه اقشار جامعه، خاطر نشان کرد: این هنری که تلگرام را فراگیر کرده است، نوآوری شرکت پدید آورنده آن است. تلگرام در تاریخ اقتصادی کشور ما بی نظیر و کم سابقه است.
وی با اشاره به این که مردم باید در عرصه فضای مجازی فعال باشند، گفت: در صحنه فضای مجازی باید همه کسانی که در فضای های اجتماعی فعالیت می کنند باید تدبیر کنند. اصل چالش نبرد نرم افزاری مبتنی بر اندیشه و نسل جوان است که با خلاقیت به نبرد خلاقیت است. در واقع باید با خلاقیت در این عرصه به جنگ نوآوری و خلاقیت رفت، حال دولت حمایت کند و یا اینکه دولت حمایت نکند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با تاکید بر لزوم حضور مردم در عرصه فضای مجازی، خاطر نشان کرد: اصلا نباید منتظر کسی ایستاد چرا که وقتی معجزه صورت می گیرد، که مردم بیایند در این عرصه کمک کنند.
فیروزآبادی گفت: اگر بخواهید جمع دنیا و آخرت را داشته باشید باید بتوانید جذب حداکثری از مردم را انجام دهید. در واقع مهمترین کار در این عرصه جذب مردم و مخاطب می باشد.
وی افزود: بخش بزرگی از ساختار اقتصاد کشورمان فاقد ابزار تبلیغاتی است. وقتی این اتفاق در یک جامعه می افتد واقعا باید برای این جامعه دعا کرد. این در حالی است که یکی از نیاز های اصلی، بحث وجود فضای تبلیغاتی مناسب است.
دبیر شورای عالی فضای مجازی، گفت: سی و هفت میلیون پلت فرم وجود دارد که بتوانیم تبلیغ انقلاب را انجام دهیم و همچنین شما بخشی از این بازار را در اختیار بگیرید. من در جلسات متعدد اعلام کردم که دولت باید از بخشی از درآمد خود در فضای مجازی را در اختیار تولید محتوا در عرصه فرهنگی و خدمات فرهنگی هزینه کند.
فیروز آبادی، با بیان اینکه لزوم یک نهضت در فضای مجازی احساس می شود، گفت: تقسیم پول و تزریق اقتصاد در فضای مجازی کشور با مشکلات متعددی مواجه است و بنابراین الان بیش از هر لحظه دیگر، ایجاد یک نهضت در فضای مجازی احساس می شود.
دبیر شورای عالی فضای مجازی، افزود: تدبیر مقام معظم رهبری در خصوص فضای مجازی ایجاد شورای عالی فضای مجازی است و بنابراین توقع می رود که این شورا، فضای اقتصادی در این حوزه را گسترده کند. در پایان باید بگوییم که نباید منتظر کسی ایستاد و خودتان باید در عرصه فضای مجازی پیش قدم شوید.