جام جم سرا: این خوراکی لذیذ که اصلیترین ماده تشکیلدهنده آن کاکائو است، آثار مثبت متعددی بر سلامت دارد؛ البته این امر فقط در شرایطی محقق خواهد شد که افراد در مصرف شکلات، اعتدال و میانهروی را رعایت کنند.
شکلات مهربان با قلب
آثار پیشگیرانه شکلات از بروز بیماریهای قلبی ـ عروقی به دلیل تاثیر مثبت آن بر کاهش فشار خون است. شکلات برای سرخرگها مفید است. این اثر را به پلیفنولها و بهطور مشخصتر به فلاونوئیدهایی که در کاکائو وجود دارند و از قویترین مولکولهای آنتیاکسیدانی به شمار میآیند، نسبت میدهند.
شکلات و مبارزه با سرطانها
علاوه بر پلیفنولها، شکلات سیاه حاوی پروآنتوسیانیدین نیز هست؛ مولکولهای آنتیاکسیدانی دیگری که در تأخیر رشد سلولهای سرطانی و محدودکردن پیشروی عروق تغذیهکننده این سلولها سهیم هستند. بنابراین با کند کردن رشد سلولهای سرطانی و محدود کردن غذارسانی به آنها، ضد سرطان عمل میکند.
شکلات، خوشاخلاقتان میکند
در ترکیب کاکائو مولکولهایی هست که آثار مثبتی بر خلق و خو دارند.
• برای نمونه، منیزیم که در کاکائو یافت میشود، دارای اثر آرامبخش و ضداسترسی است.
• شکلات، در خود تریپتوفان نیز دارد؛ تریپتوفان اسیدآمینهای است که شرایط را برای فعالیت سروتونین فراهم میآورد. این در حالی است که انتقالدهنده عصبی مورد اشاره، بشدت روی تنظیم و بهبود خلق و خو تأثیر دارد.
• فنیل اتیل آمین نیز در شکلات یافت میشود که اثر ضدافسردگی دارد.
• و در نهایت، باید از آناندامید نام برد که شادیآور است.
خلاصه آنکه کاکائو بهراستی در پدید آوردن حس و حال خوب و اخلاق خوش نقش دارد.
نکات احتیاطی درباره شکلات
شکلات نیز مانند تمام خوراکیهای دیگر در شرایطی مفید و اثربخش است که در مصرف آن تعادل و میانهروی رعایت شود.
دو تکه مربعی شکلات سیاه میزان مناسبی برای بهرهمندی از خواص این خوراکی پرطرفدار به شمار میآید. مصرف مقادیر زیاد و افراطی شکلات ممکن است آثار سویی بر سلامت داشته باشد که افزایش چربی، قند خون و اثر منفی بر دندانها از آن جملهاند.
برخی تصورات نادرست درباره شکلات
* شکلات باعث تشدید میگرن نمیشود. این تصور سراپا اشتباه است. البته شکلات حاوی دو ماده تیرامین و فنیل اتیلآمین است که ممکن است میگرن را تحریک یا تشدید کند، اما در میزان کم باعث بروز جدی حمله میگرنی نخواهد شد.
* کاکائو باعث بروز جوش نمیشود. در این مورد باید دقت کرد. شکلات سرشار از قند است و قند مشکوک به تولید ایجاد جوش است؛ بنابراین کاکائو به تنهایی عامل جوش زدن نیست.
* مصرف شکلات، افزایش وزن را به دنبال ندارد. در این مورد باید گفت اگرمصرف شکلات منطقی باشد و شکلاتهایی بخورید که درصد کاکائو آن بالا و میزان قندشان اندک باشد، مشکلی نیست و مصرف زیاد از حد شکلات برای کبد خطرناک است. (ضمیمه سیب)
مترجم: ندا فراهانی
منبع: ای سانته
جام جم سرا: مرتضی صفوی گفت: ژله از مادهای به نام ژلاتین تهیه میشود. این ماده حاوی پروتئین است و مصرف این ماده غذایی حاوی پروتئین و آمینواسید نقش موثری در استخوانسازی و رشد دارد.
وی با اشاره به اینکه ژلاتین به عنوان ماده اصلی سازنده ژله طبیعتا ماده سالمی است، افزود: ژله چاق کننده نیست و در تهیه آن از مقدار کمی شکر استفاده میشود که ضرر چندانی برای بدن ندارد. با این حال، کودکان نباید زیاد ژله و پاستیل مصرف کنند، زیرا ارزش غذایی ژله بالا نیست و نمیتواند جایگزین وعدههای اصلی غذا باشد و معمولا از آن به عنوان دسر و میان وعده استفاده میشود.
صفوی با اشاره به اینکه در ساخت پودر ژله از رنگها و اسانسهای خوراکی استفاده میشود، گفت: تنها در صورت اضافه کردن رنگها و اسانسهای غیراستاندارد است که مصرف ژله ضرر خواهد داشت؛ بنابراین مصرف کنندگان باید به نشان پروانه بهداشتی محصول توجه کنند.
این متخصص تغذیه گفت: در صورتی که ژلهها از مواد خوب و سالم تهیه شده باشند، مشکلی برای بدن ندارند. هنگام خرید نیز باید به تاریخ مصرف، پروانه بهداشتی و علامت استاندارد حک شده بر روی بسته بندی محصول توجه کرد.
صفوی در مورد فواید ژله گفت: ژله حاوی آمینواسیدهای طبیعی است که برای پوست و سایر بافتهای بدن مفید است و کالری آن بسیار کم و به دلیل داشتن ویتامین B برای افرادی که از افسردگی رنج میبرند، مفید است.
وی با اشاره به اینکه ژله منبعی غنی از اسیدفولیک است، افزود: مصرف ژله برای سلامت مو و جلوگیری از نازک شدن مو نیز بسیار مفید است؛ این ماده غذایی همچنین به کاهش کلسترول خون نیز کمک میکند.
این مشاور تغذیه اضافه کرد: در صورتی که مصرف ژله تنها در مهمانیها، موردی و هفتهای یکی-دوبار باشد، مشکلی ندارد؛ اما اگر مصرف آن عادت شود، جای بخشی از وعدههای غذا را خواهد گرفت و منجر به کم اشتهایی خواهد شد. (ایسنا)
جام جم سرا: آزاده آذرپیرا با اشاره به اینکه کفیر فرآوردهای تخمیری بوده که تا حدودی به ماست شباهت دارد، تصریح کرد: در هر فرآورده تخمیری از باکتریهای لاکتیک و مخمرها استفاده میشود و امروزه خواص ویژه محصولات تخمیری ثابت شده، بنابراین کفیر مورد توجه ویژهای قرار گرفته است.
وی افزود: نخستین تولیدکنندگان کفیر چوپانان قفقازی بودند که توانستند این نوشیدنی خوشمزه را از دانههای آن تهیه کنند، افسانههای مردم قفقاز میگوید که دانههای کفیر هدایایی از طرف خداوند هستند.
کارشناس نظارت بر مواد غذایی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان اظهار کرد: کفیر بر گرفته از کلمه کف «Kef» در زبان ترکی است که به معنای خوشی و لذت است، ابتدا مانند سایر فرآوردههای شیری به طور سنتی تولید میشد اما امروزه این محصول به علت دارا بودن خواص ویژه به طور صنعتی تهیه میشود.
وی در ادامه با اشاره به فواید کفیر اظهارکرد: کفیر سرشار از ویتامین، مواد معدنی، اسیدهای آمینه ضروری و پروتئین با قابلیت هضم آسان است که به نگهداری و شفای بدن کمک میکند.
آذرپیرا اضافه کرد: همچنین کفیر سرشار از ویتامین ب۱۲، ویتامین ب۱، کلسیم، آمینو اسیدها، متیونین، اسید فولیک، ویتامین k، منیزیم، فسفر و مس بوده که به اتولیز کربوهیدراتها، چربیها، پروتئینها، رشد سلولها و تولید انرژی کمک میکند.
کفیر عمر را طولانی میکند
کارشناس نظارت بر موادغذایی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان اظهارکرد: کفیر محصولی است که در راستای سالم سازی باعث طول عمر، بهبود سیستم گوارشی و مانع تکثیر باکتریهای ترشح کننده سموم (که پوست و مو را خراب میکنند) میشود، بنابراین کسانی که کفیر مصرف میکنند پوست و موی سالم تری دارند.
وی از دیگر فواید کفیر را جلوگیری از پوکی استخوان، تنظیم فشار خون، درمان طبیعی برای هر گونه آلرژی، قویترین آنتیبیوتیک و مفید در درمان اگزما، بیماری کبد، ورم معده، سرطان روده بزرگ، سندرم روده تحریکپذیر، ورم مفاصل، کولیت، آسم، برونشیت، هپاتیت و سنگ کلیه است.
آذر پیرا ادامه داد: کفیر می تواند به کاهش بسیاری از نشانههای مرتبط با عدم تحمل لاکتوز از جمله نفخ شکمی، اسهال و گاز کمک کند، همچنین کفیر همچون شیر دارای نمایه گلایسمی کمی است و میتواند به تنظیم میزان انسولین ترشح شده از لوزالمعده کمک کند. علاوه بر این، غذاهای با شاخص قند خون پایین مانند کفیر با ایجاد احساس سیری و در نتیجه کمک به کاهش وزن همراه است.
آلرژی خود را با کفیر برطرف کنید
وی با تاکید بر اینکه کفیر خواص درمانی بسیاری دارد گفت: از جمله خواص کفیر میتوان به اصلاح سیستم گوارش در زمان مصرف داروهای آنتی بیوتیک، افزایش حرکات دودی روده و درمان یبوست، جلوگیری از بیماری پوکی استخوان، درمان آلرژیها، درمان اسهال و ضد عفونی کننده محیط روده، درمان بیماری عدم تحمل لاکتوز در کسانی که نمیتوانند شیر بخورند، درمان بیماریهای گوارشی، درمان فشار خون، درمان کودکان مبتلا به بیش فعالی یا هایپر اکتیویتی، مؤثر در زیبایی پوست (مورد استفاده در کرمها و پاک کنندههای آرایشی)، مقاوم کردن سیستم ایمنی بدن در مقابل عوامل بیماری زا، ممانعت از نفخ رودهای، ممانعت کننده از اثر پرتودهی رادیولوژیک و هضم راحتتر شیر و جذب بهتر مواد مغذی موجود در آن اشاره کرد. (ایسنا)
جام جم سرا: سایت پزشکی «پَسیون سانته» در مقالهای نوشت: پیاز یکی از سبزیجات معطر سرشار از آنتی اکسیدانهاست، کم کالری است و اثر زیاد و مفیدی در برابر انواع سرطان و بیماریهای قلبی ـ عروقی دارد.
پیاز یک طعم دهنده بسیار عالی در غذاهاست؛ برخی به دلیل بدبو شدن دهان، پیاز خام نمیخورند اما بزرگترین اشتباه زندگیشان در همین است چون اگر با خواص پیاز آشنا شوند مطمئناً هیچوقت آن را به هیچ دلیل کنار نمیگذارند؛ بدبو شدن دهان را میتوان با آدامس، دارچین، چای خشک، موز، جعفری و کیوی برطرف کرد اما با کنار گذاشتن پیاز از پیشرفت بیماری نمیتوان جلوگیری کرد.
پیاز دارای ویتامین C، کورسیتین و فلاونوئید، منگنز، ویتامین B6، تریپتوفان، فیبر، فسفر، مس، پتاسیم و فولات است و باعث کاهش قند خون، کلسترول و تری گلیسیرید میشود.
پیاز، تری گلیسیریدهای چربیهای انباشته شده در بافت بدن (در شکم، رانها) را کاهش میدهد، به دلیل داشتن فیبر گرسنگی را کاهش میدهد و باعث لاغری میشود و این خود به سلامت قلب کمک میکند زیرا چاقی نیز یکی از دلایل مبتلا شدن به بیماریهای قلبی است.
به گفته دانشمندان، پیاز را به هر شکلی (خام یا پخته) در رژیم غذایی خود استفاده کنید زیرا از لخته شدن خون جلوگیری میکند و بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی حتماً هر روز با غذا پیاز بخورند چرا که خوردن پیاز با غذای چرب از فعالیت مضر چربی در لخته شدن خون جلوگیری میکند. (فارس)
انجیر منبع غنی از بسیاری املاح و ویتامینها شامل پتاسیم، منیزیم، کلسیم، فسفر و ویتامینهای C، B، A است.
انجیر همچنین منبع غنی از فیبر خوراکی است. «لیگنین» نوعی فیبر خوراکی غیرمحلول است که به مقدار زیاد در انجیر موجود است و نقش مهمی در پیشگیری و نیز درمان یبوست دارد.
در این نوشتار به برخی از خواص مهم درمانی این میوه بهشتی اشاره شده است:
- انجیر سدیم و چربی ندارد و مانند سایر میوهها بدون کلسترول است. از انجیر میتوان در رژیمهای غذایی خاص مثل رژیم کمچرب، کم سدیم، پرفیبر، کاهش وزن، دیابتی و حتی رژیم غذایی مدیترانهای استفاده کرد.
- انجیر تعرق بدن را زیاد میکند و همچنین حرارت بدن را کاهش میدهد.
- این میوه ادرارآور است و اگر ادرار کم باشد، خوردن انجیر باعث ازدیاد آن میشود.
- انجیر تازه یا خشک یبوست را برطرف میکند و یکی از بهترین میوهها برای تمیز کردن روده بزرگ و رفع یبوست است.
- این میوه شیرین و مقوی دستگاه گوارش را تقویت میکند و برای درمان سوءهاضمه مفید است.
- برخی مطالعات نشان داده که انجیر خاصیت ضدسرطانی دارد.
- سرشار بودن انجیر از پتاسیم، تامینکننده سلامتِ کودکان ضعیف، کمخون و بیاشتها است.
- شربت انجیر، تسکیندهنده دردهای گلو و سرفه است.
علاوه بر اینها انجیر به علت دارا بودن دانههای ریز باعث تقویت معده و روده میشود اما البته برای کبدهای ضعیف زیانآور است.(ایسنا)
کاهش مصرف آب و نهایتا کاهش آب دریافتی بدن باعث بروز اختلالاتی در بدن میشود. مصرف روزانه آب برای عملکرد صحیح بدن، مانند دفع مواد زائد از بدن، تنظیم دما و پیشگیری از یبوست لازم است.
انواع نوشیدنیها
- آبهای قابل شرب: آب لوله کشی تصفیه شده بهترین و سالمترین نوشیدنی است که پایه تمام نوشیدنیها از آن است. آب معدنی که آبی است زلال و شفاف که محتوی املاح معدنی خاص، عناصر کمیاب و دیگر ترکیبات مشخص میباشد و باید از منابع طبیعی مانند چشمه و نقاط حفاری شده از سفرههای آب زیرزمینی بدست آید و کلیه اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از هرگونه آلودگی یا تاثیرات خارجی روی کیفیت آن انجام شود. مصرف آب معدنی برای نوزادان و کودکان کمتر از هفت سال و همچنین برای تهیه شیر خشک مناسب نیست.
- شیر: ترکیب شیر در انواع مختلف پستانداران متفاوت و مطابق با نیازهای تغذیهای نوزاد دام است. عمدهترین منبع تولید شیر در دنیا شیر گاو است. تعادل و تنوع مواد مغذی در شیر باعث شده که با مصرف یک لیوان از آن در روز بتوان بخش عمدهای از مواد ضروری مورد نیاز بدن را تامین کرد. ۸۷ درصد شیر را آب، ۳. ۵ تا چهار درصد پروتئین، ۳. ۵ درصد لاکتوز یا قند شیر، ۴. ۷ درصد املاح و ۰. ۸ درصد باقی مانده را ویتامینها تشکیل میدهند. پروتئین موجود در شیر منبع مهمی در تامین پروتئین روزانه به حساب میآید به طوری که نیم لیتر شیر ۲۰ تا ۲۵ درصد از کل پروتئین مورد نیاز روزانه افراد بالغ را تامین میکند و حاوی مقادیر قابل توجهی از تمام اسیدهای آمینه ضروری بدن است. مصرف دو تا سه واحد شیر یا فرآوردههای آن حدود ۱۰۰ درصد از کل نیاز روزانه بالغین به کلسیم را برآورده میکند. دریافت کافی کلسیم در برنامه غذایی روزانه برای پیشگیری از پوکی استخوان ضروری است.
انواع شیر
- شیرهای کم چرب، معمولی و پرچرب: درصد چربی موجود در شیر بسته به نیاز تغذیهای افراد خاص متفاوت است. افراد باید با توجه به نیازهای تغذیهای خود یکی از انواع شیر را انتخاب کنند. امروزه شیر با نسبت درصدهای متفاوت چربی در بازار موجود است. مقدار چربی شیر استاندارد یا شیر معمولی در ایران ۲. ۵ درصد است. شیر کم چرب حدود یک درصد و شیر پرچرب با شیر کامل حدود ۳. ۳ درصد چربی دارد. چربی شیر حاوی ویتامینهای محلول در چربی مثل ویتامین آ، کلسترول و اسیدهای چرب اشباع است. ویتامین موجود در شیر برای رشد کودکان بسیار حائز اهمیت است.
طبق آخرین توصیه سازمان جهانی بهداشت ۲۵ تا ۳۰ درصد از کل انرژی دریافتی روزانه افراد بالغ میتواند از روغن و چربی تامین شود که این مقدار شامل چربی شیر و لبنیات نیز میشود. مصرف شیر کم چرب مخصوصا برای افراد مبتلا به بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت و افراد چاق به جای شیر معمولی توصیه میشود. به خاطر داشته باشید یک لیوان شیر (۲۴۰ میلی لیتر) در صورت پرچرب بودن ۱۵۰ کیلوکالری، در صورت داشتن چربی معمولی ۱۲۰ کیلوکالری و در صورت کم چرب بودن ۱۰۲ کیلوکالری تولید خواهد کرد.
- شیر کم لاکتوز: به طور طبیعی حساسیت به قند شیر (لاکتوز) در برخی از بزرگسالان وجود دارد. این حساسیت در اثر عدم ترشح آنزیم لاکتاز در روده انسان به وجود میآید. عدم تحمل لاکتوز یا حساسیت به قند شیر در اثر عدم هضم لاکتوز و باقیماندن آن در دستگاه گوارش و سپس تخمیر توسط باکتریهای روده بزرگ موجب تولید گاز و اسید در لوله گوارش و بروز عوارض گوارشی مانند دل درد و تهوع میشود. اگر فردی دچار این عارضه است میتواند از سایر فراوردههای شیری مثل ماست استفاده کند. همچنین اگر شیر قبل از مصرف گرم شود و یا هر روز به مقدار کم مصرف شود و به تدریج به مقدار آن اضافه شود، دستگاه گوارش آنزیم لاکتاز را تولید میکند و تحمل نسبت به شیر ایجاد خواهد شد.
امروزه با تغییر در فرمولاسیون شیر تولید شیر کم لاکتوز یا حتی بدون لاکتوز میسر شده است. خوشبختانه این فراورده در کشور ما نیز تولید میشود. شیر کم لاکتوز به راحتی قابل هضم است و برای تمام افراد جامعه مناسب است. در این فراورده قند لاکتوز به قندهای ساده تبدیل شده است و به همین دلیل دارای طعم شیرین است.
- شیر غنی شده: غنیسازی شیر یعنی افزودن یک یا چند ریز مغذی به شیر که با هدف مغذی کردن آن و مصرف توسط گروههای خاص که در معرض کمبود ریزمغذیها قرار دارد، انجام میشود. غنیسازی شیر با ویتامینهای آ، د، ب و املاحی مانند کلسیم و فسفر انجام میشود. در هر کشوری بسته به نوع کمبودهایی که در مردم وجود دارد، نوع و مقدار ویتامینها و یا املاح اضافه شده به شیر تعیین میشود. در کشور ما غنیسازی شیر با ویتامین «D» انجام شده است. با مصرف یک لیوان شیر غنی شده با ویتامین D تا ۲۵ تا ۳۰ درصد نیاز افراد به این ویتامین برآورده میشود.
- شیر طعم دار: به منظور ایجاد تنوع و تطابق با ذائقه مصرف کنندگان مختلف شیرهای طعم دار تهیه شدهاند. شیر کاکائو و شیرهای با طعم میوه از انواع این فراوردهها هستند که با اضافه کردن افزودنیهای مجاز نظیر پودر کاکائو، شکر، کنسانتره یا آب میوه دارای کالری بیشتری است.
- شیرهای پاستوریزه: پاستوریزاسیون از نظر صنعتی یعنی حرارت دادن شیر در دمای ۷۱ تا ۷۴ درجه سانتیگراد به مدت ۴۰ ثانیه یا ۸۵ درجه سانتیگراد به مدت ۱۵ تا ۲۰ ثانیه، این دما برای از بین بردن میکروبهای بیماریزا و کاهش بار میکروبی شیر مناسب است. شیر تولید شده با این روش باید در شرایط حمل زنجیره سرد منتقل و توزیع شود و مدت ماندگاری آن در یخچال سه تا چهار روز است.
- شیرهای استریلیزه: استریلیزاسیون از نظر صنعتی یعنی حرارت دادن شیر در دمای ۱۱۰ تا ۱۲۰ درجه سانتیگراد به مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه یا در دمای ۱۳۵ تا ۱۵۰ درجه سانتیگراد به مدت چند ثانیه، این دما برای از بین بردن کلیه میکروبهای بیماریزا و غیر بیماریزا مناسب است. شیری که تحت این شرایط تهیه میشود مدت ماندگاری حدود چهار تا شش ماه نیازی به حفظ زنجیره سرد ندارد ولی به محض باز شدن پاکت شیر باید در یخچال نگهداری شده و طی مدت سه تا چهار روز مصرف شود.
- نوشابههای گازدار: تهیه نوشابههای گازدار ترکیبی از آب، مواد رنگی و طعم دهندهها و گاز کربنیک یا دی اکسید کربن خوراکی است. مصرف مستمر آنها به دلیل وجود مواد رنگی و گاز کربنیک سبب بروز اختلالاتی مانند پوکی استخوان، کهیر، عوارض تنفسی، گوارشی و رفتاری میشود. از طرفی قند موجود در این نوشابهها موجب افزایش وزن، چاقی و عوارض ناشی از آن مانند دیابت، بیماریهای قلب و عروق و... پوسیدگی دندان بویژه در کودکان و نوجوانان میشود. لذا از مصرف مداوم این نوشیدنیها باید خودداری شود. سود سرشار از تهیه این نوشیدنیها باعث تولید انواع این نوشابهها شده به طوری که تبلیغات غیرواقعی و ظاهر فریب باعث جلب مشتریهای بسیار خصوصا کودکان و نوجوانان شده است، مصرف بیرویه این نوشیدنیها خطرها و آسیبهای جدی را به دنبال خواهد داشت.
انواع آب میوه
- آب میوههای تازه و طبیعی: این نوع از آب میوهها از جمله نوشیدنیهای سالم و مغذی هستند که سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و رنگدانههای گیاهی بوده که تامین کننده بخشی از نیاز بدن به این مواد است. نوشیدن آب میوههای غنی از ویتامین ث مانند آب مرکبات به جذب آهن کمک میکند و نوشیدن آب میوههایی که دارای رنگدانههای ارغوانی تا قرمز هستند به دلیل داشتن آنتی اکسیدانها خطر ابتلا به بیماریهای قلبی - عروقی و سرطان را کاهش میدهد. توصیه میشود این آب میوهها به صورت تازه و بهداشتی در منزل تهیه و بلافاصله پس از تهیه شدن جهت حفظ ارزش غذایی آن را مصرف شوند. مصرف آب میوههای طبیعی بازاری به دلیل احتمال وجود آلودگیهای ثانویه یا استفاده از یخهای غیربهداشتی و یا میوههای کپک زده توصیه نمیشود.
- آبمیوههای صنعتی: انواع آبمیوههای صنعتی در بسته بندیهای مختلف امروزه در تمام دنیا در دسترس همه هستند که عمدتا مخلوطی از شربت غلیظ شده یا عصاره میوه همراه با آب، شکر، اسانس و ممکن است. در بعضی از انواع آب میوهها مقداری پالپ میوه (گوشت میوه) وجود داشته باشد. این نوع آب میوهها از جهت سهولت دسترسی و مصرف آسان مورد توجه مصرف کنندگان بوده ولی مصرف روزانه آن به دلیل داشتن شکر زیاد و سایر افزودنیها به هیچ وجه جانشین مناسبی برای آب میوههای طبیعی نیستند و توصیه میشود از مصرف زیاد آن خودداری گردد. آب میوههای صنعتی که فاقد شکر هستند برای مصرف مناسبترند.
انواع دوغ
- دوغ ساده و بدون گاز: نوعی نوشیدنی است که پایه لبنی دارد و بیشترین مصرف و تنوع را در کشور ما دارد. دوغ به دلیل دارا بودن کلسیم و انواع ویتامینها میتواند از بروز کمبود این ریزمغذیها پیشگیری کند. مصرف یک لیوان دوغ یک چهارم نیاز روزانه بدن به کلسیم را تامین میکند.
- دوغهای گازدار و با اسانس: دوغ گازدار CO۲ اگرچه ممکن است طعم بهتری داشته باشد، اما این گاز ارزش غذایی آن را میکاهد و پس از مصرف، آزاد شدن گاز CO۲ در معده سبب ناراحتیهای گوارشی میشود. دوغهای با اسانسهای نعنا، آویشن و... برای تشویق به مصرف دوغ مناسب هستند.
- دوغ کفیر: دوغی است که حاصل تخمیر باکتری به نام پروبیوتیک در شیر میباشد. پروبیوتیکها باکتریهای زنده و مفیدی هستند که میتوانند در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها مفید باشند. دوغ کفیر میتواند جانشین مناسبی برای کسانی باشد که روزانه از شیر استفاده نمیکنند. نکته قابل توجه برای تمامی دوغها این است که رنگ دوغ باید سفید، سفید شیری و از نظر طعم و بو مطبوع و فاقد هرگونه طعم و بوی خارجی باشد. توصیه میشود در صورت تمایل به مصرف دوغ نوع کفیر و یا دوغهای ساده و کم نمک و بدون گاز را انتخاب نمایید.
انواع چای
- یکی از پر مصرفترین نوشیدنیها در دنیا و خصوصا در کشورهای آسیایی مانند ایران چای است که انواعی دارد. روزانه بیش از یک میلیارد فنجان چای در دنیا مصرف میشود. وجود کافئین، فلوئور و به خصوص آنتی اکسیدانها و تاننها از بروز برخی سرطانها پیشگیری میکند. نکته حائز اهمیت این است که مصرف بیش از سه فنجان چای به دلیل دریافت کافئین زیاد، قند و شکری که همراه با چای مصرف میشود و همچنین کاهش جذب آهن موجود در مواد غذایی توصیه نمیشود. عادت به مصرف روزانه چای در کودکان میتواند به مرور باعث کم اشتهایی و کم آبی بدن در آنان شود.
- چای سفید: این نوع از چای بیشترین مقادیر آنتی اکسیدانها و کمترین مقدار کافئین را در مقایسه با سایر چایها داراست و به دلیل عدم انجام فرایندهای مرسوم رنگ سفید آن غالب است.
- چای سبز: نوعی چای است که آنزیمهای موجود در برگ سبز چای را به وسیله بخار غیرفعال میکنند. بنابراین مقدار پلیفنلها یا همان آنتی اکسیدان موجود در برگ سبز چای بیشتر از چای سیاه بوده و خواص درمانی آن بیشتر است. اثربخشی چای سبز زمانی است که روزانه دو فنجان به صورت مستمر مصرف شود.
- چای سیاه: پرطرفدارترین و پرمصرفترین گونه چای در دنیا چای سیاه یا چای تخمیر شده میباشد که به دلیل داشتن کافئین در رفع خستگی و خواب آلودگی موثر میباشد. یک فنجان چای سیاه حدود ۶۰ میلی گرم کافئین دارد.
- چایهای طعم دار: انواع چاییهای که با طعم میوه و یا مخلوط بعضی میوهها است که این نوع از چای اگر مخلوط با میوههای خشک طبیعی یا ادویه (دارچین، هل) تهیه شده باشد دارای طعم خوب و خواص آنتی اکسیدانی مضاعف نیز خواهد بود. در صورتی که فقط از اسانس میوه یا ادویهها استفاده شود مصرف زیاد آن توصیه نمیشود.
- قهوه و نسکافه: نسکافه در واقع یک نوع قهوه فوری است که مصرف آن در کشور ما رو به افزایش است. حدود ۹۵ میلی گرم کافئین در یک فنجان قهوه وجود دارد.
انواع شربت
- شربتهای خانگی و سنتی: یکی از بهترین نوشیدنیها که سابقه در سنتهای ما ایرانیان دارد تهیه و استفاده از شربتهای خانگی مانند انواع شربت آلبالو، به لیمو، لیمو، خاک شیر، گلاب، سکنجبین و... میباشد به شرط اینکه از شکر کم تهیه شده باشد میتواند یک نوشیدنی سالم و گوارا باشد. از آنجا که این روزها شربتهای سنتی توسط برخی دستفروشان در گوشه و کنار خیابانها در شرایط کاملا غیر بهداشتی با یخها و آب آلوده تهیه و عرضه میشوند بنابراین بهتر است این شربتها را به صورت خانگی تهیه و برای خارج از منزل همراه ببرید.
- شربتهای صنعتی و بازاری: امروزه به دلیل پیشرفتهای اقتصادی و حضور زنان در عرصههای کار و عدم وجود فرصت کافی برای پارهای از فعالیتهای مربوط به طبخ غذا و یا انواع نوشیدنیها مصرف انواع شربتهای صنعتی افزایش داشته است. این شربتها به دلیل داشتن رنگ، افزودنی و شکر زیاد جایگزین مناسبی برای یک نوشیدنی سالم نیست. لذا توصیه میشود مصرف اینگونه نوشیدنیها به حداقل برسد.
دمنوشها
دم نوشها هم از خانواده نوشیدنیها است که البته بر خلاف بیشتر نوشیدنیها به صورت گرم مصرف میشود و قسمتهای مختلف گیاه شامل ریشه، ساقه و برگ مورد استفاده قرار میگیرد. بیشتر دم نوشها خاصیت درمانی داشته و جزو نوشیدنیهای روزانه به حساب نمیآیند. مصرف این نوع از نوشیدنیها باید با دقت کامل صورت گیرد. برای مثال گیاه مورد نظر نه تنها از نظر ظاهر بلکه از نظر رنگ، بهداشت، شرایط نگهداری و نحوه تهیه آنکه بتواند بیشترین تاثیرگذرای را داشته باشد باید مورد توجه قرار گیرد. امروزه برای سهولت در مصرف بعضی از این دم نوشها به صورت دم نوشهای فوری (کیسهای) تهیه شده است. نکته حائز اهمیت این است که این دم نوشها را هم باید با قند و یا شکر کم مصرف کرد.
توصیههای کاربردی و تغذیهای
- روزانه ۶ تا هشت لیوان آب ساده و سالم بنوشید.
- شیر پاستوریزه به دلیل داشتن درصد بالای آب و کلسیم و پروتئین یک نوشیدنی بسیار خوب است.
- مصرف انواع نوشابههای گازدار و آب میوههای صنعتی را به دلیل داشتن گاز، مواد رنگی، مواد نگهدارنده و شکر محدود کنید.
- نوشیدن انواع دوغ کم نمک یا ترجیحا دوغ کفیر، شربتهای خانگی کم شیرین مثل شربت گلاب، آبلیمو، خاکشیر و... علاوه بر داشتن ارزش غذایی و رفع تشنگی میتواند مقداری از نیاز روزانه بدن را به مایعات تامین کند.
- از نوشیدن چای، قهوه یا هر نوع دم نوش گیاهی بلافاصله قبل و یا بعد از غذا به دلیل کاهش جذب آهن غذا خودداری کنید.
- آب بهترین نوشیدنی هنگام مصرف دارو است.
- نوشابههای گازدار، آبمیوهها و شربتهای صنعتی و تجاری جایگزین مناسبی برای دریافت مایعات روزانه نیست.
- در صرت مشکلات گوارشی (عدم تحمل لاکتوز شیر) هنگام مصرف شیر میتوانید از شیرهای کم لاکتوز یا بیلاکتوز استفاده کنید.
- کودکان خود را عادت دهید روزانه آب، شیر و دوغ ساده مصرف کنند و ذائقه آنان را با سایر نوشیدنیها آشنا نکنید.
- اگر شاغل هستید همواره یک پارچ یا بطری آب روی میز کار خود داشته باشید و به طور مرتب آب بنوشید.
- همواره یک بطری آب همراه خود داشته باشید.
- از نوشیدن آبهای یخ زده در بطریهای یک بار مصرف و یا آبهای موجود در بطریهایی که ساعتهای زیاد در معرض تابش نور خورشید قرار گرفته خودداری کنید.
- در طول انجام ورزش به فاصله هر۱۰ تا ۱۵ دقیقه کمی آب بنوشید.
- در مناطق گرمسیر و یا در فوصل گرم سال بیشتر آب بنوشید.(ایسنا)
مصرف روغن نارگیل به صورت خوراکی اثرات مضری برای سیستم قلبی - عروقی نداشته بلکه به واسطه هضم آسان و تبدیل سریع به انرژی اثرات محافظتکنندگی نیز دارد و نیز میتواند با کاستن از فعالیت کبد، اثرات مفیدی نیز برای این ارگان حیاتی بدن داشته باشد، ولی باید در نظر داشت چنانچه این روغن در هنگام پخت در معرض حرارت بالا قرار بگیرد میتواند خواص مفید خود را از دست بدهد.
این روغن گیاهی به سبب ترکیب و خواص متعددی که دارد به عنوان یک لوسیون طبیعی برای محافظت از پوست و مو شناخته میشود.
روغن نارگیل به سبب وجود آنتیاکسیدانها اثرات مفیدی برای پوست دارند که علاوه بر رفع خشکی پوست، چه به شکل استفاده معمول و چه برای مقابله با مسائلی نظیر اگزما و پسوریازیس، به جوانسازی آن نیز کمک میکند و در پیشگیری و رفع چین و چروک پوستی مؤثر است.
اثر ضد میکروبی این روغن که به واسطه وجود اسید لوریک است میتواند هم تقویتکننده سیستم ایمنی بدن باشد و هم به صورت موضعی از پوست در برابر عفونتهای جلدی باکتریایی و ویروسی محافظت کند. به علاوه بوی مطبوع آن میتواند حس خوشایندی برای مصرفکننده ایجاد کند.
این روغن همچنین حالتدهنده خوبی برای موهاست و از آنجایی که مقادیری پروتئین نیز در ترکیب خود دارد، مصرف آن بویژه برای ترمیم موهای آسیبدیده بسیار مفید است.
تمام این خواص موجب شده تا از روغن نارگیل به عنوان یکی از مواد اصلی در ترکیب انواع کرمها و صابونهای محافظتکننده پوست و مو استفاده شود.
از آنجایی که این روغن میتواند موجب افزایش جذب مواد معدنی نظیر کلسیم و منیزیم شود لذا مصرف آن به رشد، استحکام و سلامت استخوانها و دندانها کمک میکند. هرچند روغن نارگیل به واسطه اسیدهای چرب با زنجیر متوسط و کوتاه هضم آسانی داشته و در رژیمهای کاهش وزن میتواند کاربرد داشته باشد نباید از خاطر برد که هر یک گرم آن مانند سایر روغنها حاوی ۹ کیلوکالری انرژی بوده و مصرف بیش از نیاز آن، میتواند منجر به اضافهوزن شود. (دکتر محمد هاشمی- دبیر انجمن علمی پیشگیری و درمان چاقی/ایران)
گوشت غاز تقویت کننده نیرو و ضد تب روماتیسمی است و یکی از روشهای درمانی در چین محسوب میشود. در کاهش عطش، سرفه، اشتها و بزاق، حل کردن سموم بدن، تقویت نیرو، افزایش ترشح مایع معده، تنگی نفس و در خستگی خوردن گوشت غاز یا سوپ آن میتواند به بهبود وضعیت کمک کند.
در بیماری دیابت میتواند باعث کنترل پیشرفت بیماری شود و در درمان بیماریهایی مثل سرماخوردگی، برونشیت مزمن، نفریت، ادم، آمفیزم و آسم موثر میباشد.
گوشت غاز حاوی فاکتورهای ضد سرطانی در خون است و باعث تقویت ایمنی هومورال میشود و میتواند باعث تولید آنتی بادی در خون شود. ناگفته نماند که کاهش عملکرد سیستم ایمنی در بدن با ایجاد تومور در ارتباط است. ایمونوگلبولینهای گوشت غاز فعالیت ضد سرطانی دارند و با تقویت سیستم ایمنی بدن میتواند در درمان سرطان مفید باشد. این گوشت طعم شیرینی دارد و برای تقویت نیروی طحال و ریه مناسب است. گوشت غاز همچنین از اولئیک اسید غنی است که میتواند سطح کلسترول خون را کاهش دهد. این گوشت حاوی 58 درصد اولئیک اسید است که در مقایسه با سایر گوشتهای حیوانی بالاترین میزان را دارد.
چربی به عنوان بخش مهمی از تعادل رژیم میباشد. از جمله ویتامینهای محلول در چربی K, E, D, A و اسیدهای چرب ضروری که برای حفظ سلامتی و عملکرد بدن مورد نیاز است. اگرچه چربیهای حیوانی به نظر بد میباشند اما چربی موجود در گوشت غاز در مقایسه با سایر گوشتهای حیوانی، برای سلامتی مفید است؛ زیرا حاوی اسیدهای چرب اشباع کمتر و اسیدهای چرب غیراشباع بیشتر میباشد در نتیجه میتواند باعث کاهش سطح کلسترول خون شود از این رو برای قلب مفید است.
گوشت غاز حاوی پروتئین بالا، چربی کم و کلسترول پایین میباشد. همچنین این گوشت حاوی فسفر، کلسیم، سدیم و پتاسیم میباشد. گوشت غاز حاوی آمینواسیدهای ضروری برای رشد بدن است. پروتئینهای گوشت غاز با کیفیت بالا میباشد. چربی آن اندکی از چربی مرغ بالاتر است اما از دیگر گوشتها بسیار پایین تر است. این گوشت نه تنها حاوی چربی کم و با کیفیت خوب است، بلکه حاوی اسیدها چرب غیر اشباع به خصوص لینولنیک اسید میباشد که برای سلامتی مفید است.
نقطه ذوب این گوشت بسیار پایین است و هضم و جذب آن به وسیله بدن آسان است. پروتئین گوشت غاز و اردک از گوشت قرمز، مرغ، گوشت گاو بالاتر است و حاوی لیزین بالایی است. (همشهری آنلاین به نقل از دنیای تغذیه)
546
چای باکیفیت از جوانههای تازه، شامل دو یا سه برگ اول به علاوه شکوفههای در حال رشد به دست میآید اما چایی که کیفیت پائینی دارد از برگهای پائین ساقه چای به دست میآید که در تهیه چایهای فوری و brick tea استفاده میشود.
سه نوع اصلی چای در جهان شناخته شده است، چای سیاه، بیشتر از نوع تجاری چای است که به فاصله کوتاهی پس از چیده شدن، در طی مراحل خشک شدن و نگهداری دچار اکسیداسیون آنزیمی (تخمیر) میشود.
موادی بنام کاتشین (Catechin) و پلیفنولهای موجود در برگهای چای تبدیل به ترکیبات قهوهای یا قرمزی بنام تئوفلاوین و تئوروبیجین میشوند که چای دم کرده را به رنگ سیاه در میآورد. چای اولانگ (Olang) که به رنگ قرمز یا زرد است و با تخمیر نسبی بدست میآید. چای سبز که دچار تخمیر نمیشود و بلافاصله پس از چیدن از اکسیداسیون کاتشین محافظت میشود که اکثر فوائد درمانی چای را به آن نسبت میدهند.
مطالعهای تازه در ژاپن نشان میدهد که نوشیدن چای سبز میتواند خطر مرگ بر اثر ابتلا به طیفی از بیماریها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. محققان با بررسی اطلاعات پزشکی بیش از ۴۰ هزار نفر دریافتند که چای سبز خطر مرگ در اثر بیماری قلبی را بیش از ۲۵ درصد کاهش میدهد.
اما متخصصان قلب در بریتانیا میگویند که این فوائد ممکن است ناشی از رژیم غذایی ژاپنیها در کل باشد، چون غذاهایی که مردم این کشور عادت به مصرف آنها دارند از غذاهای رایج در غرب سالمتر است. نتایج این تحقیق در نشریه انجمن پزشکی آمریکا چاپ شده است.
صرفنظر از آب، چای پرمصرفترین نوشیدنی در جهان است و هر سال سه میلیارد کیلوگرم چای در جهان تولید میشود. مطالعات انجام شده در آزمایشگاهها و به روی حیوانات نشان داده است که به خصوص چای سبز (در مقایسه با چای تیره) دارای فواید زیادی برای سلامتی است.
بیشترین بهره برای زنان
در این مطالعه که در سال ۱۹۹۴ آغاز شد محققان دانشگاه توهوکو فواید احتمالی چای سبز برای انسان را بررسی کردند. آنها اطلاعات مربوط به ۴۰ هزار و ۵۳۰ فرد سالم ۴۰ تا ۷۹ ساله اهل شمال ژاپن، جایی که چای سبز مصرف زیادی دارد، را بررسی و تحلیل کردند. در حدود ۸۰ درصد مردم این منطقه چای سبز مینوشند بهطوریکه بیش از نیمی از آنها روزانه سه فنجان یا بیشتر از آن مصرف میکنند.
اطلاعات مربوط به این افراد برای مدت ۱۱ سال (۱۹۹۵ تا ۲۰۰۵) دنبال شد در پایان این دوره ۴۲۰۹ نفر از آنها به علل گوناگون درگذشته بودند. پژوهشگران همچنین دادههای جمعآوری شده در طول ۷ سال (۱۹۹۵ تا ۲۰۰۱) را بررسی کردند تا مرگ و میر در اثر علل مشخص را بررسی کنند. در این دوره هفت ساله، ۸۹۲ نفر از بیماری قلب و یک هزار و ۱۳۴ نفر در اثر سرطان درگذشتند.
در طول مطالعه ۱۱ ساله، نرخ مرگ در اثر کلیه عوامل، برای کسانی که روزانه پنج فنجان یا بیشتر چای سبز نوشیده بودند در مقایسه با کسانی که یک فنجان یا کمتر نوشیده بودند ۱۶ درصد کمتر بود.
مطالعه هفت ساله برای کشف علل خاص مرگ و میر نیز نشان داد که خطر مرگ در اثر بیماری قلبی برای گروهی که پنج فنجان یا بیشتر چای سبز مینوشند، ۲۶ درصد کمتر بود. اما هیچ رابطه قابل توجهی میان مصرف چای سبز و مرگ در اثر سرطان مشاهده نشد.
در سراسر این مطالعه فوائد چای سبز ظاهراً برای زنان بیشتر بود. زنانی که روزانه پنج فنجان یا بیشتر چای سبز مینوشیدند - در مقایسه با کسانی که یک فنجان یا کمتر مصرف میکردند - ۳۱ درصد کمتر با خطر مرگ در اثر بیماری قلبی روبرو بودند. اما این مطالعه رابطهای میان مصرف چای سیاه یا اولانگ و کاهش خطر مرگ در اثر بیماری قلبی نیافت.
آمار پایین بیماری
دکتر شینیچی کوریاما، که این مطالعه تحت سرپرستی او انجام شد، گفت: «مهمترین یافته این است که چای سبز ممکن است عمر افراد را از طریق کاهش خطر بیماری قلبی افزایش دهد».
اما الن میسون، پرستار قلب در بنیاد قلب بریتانیا، گفت که رژیم غذایی ژاپنیها در مجموع خیلی سالم است و این یافتهها ممکن است در مورد کسانی که به سبک غربی غذا میخورند صادق نباشد.
وی گفت: «آمار بیماری قلبی در ژاپن هم اکنون یکی از کمترینها در جهان است و تصور میشود رژیم غذایی ژاپنیها نقشی عمده در پائین نگاه داشتن آن بازی میکند».
او با اشاره به اینکه چربی اشباع شده در غذاهای رایج در بریتانیا بیشتر از ژاپن است، ابراز تردید کرد که نوشیدن همان مقدار چای سبز در بریتانیا تأثیری عمده بر نرخ ابتلا به بیماری قلبی داشته باشد.
قدمت استفاده از چای به بیش از ۵۰۰ هزار سال قبل میرسد. شواهد گیاهشناسی نشان میدهند که هند، چین، برمه و تایلند خاستگاه چای هستند. به نظر میرسد کلمه انگلیسی Tea هم از کلمه مالاکائی «teh» یا کلمهای چینی گرفته شده باشد. اصطلاح چینی «Ch a» منشاء نامگذاری چای در سایر زبانهاست. هلندیها و پرتغالیها که اولین وارد کنندههای اصلی چای بودند احتمالاً این نامها را به کشورهای اروپایی و خاورمیانه معرفی کردند.
از چای سبز در طب سنتی هند به عنوان نشاطآور ضعیف، محرک، مدر و قابض و در طب سنتی چین به عنوان قابض، تقویتکننده قلب، محرک سیستم عصبی مرکزی و مدر استفاده شده است. سایر کاربردهای سنتی آن در درمان نفخ، تنظیم درجه حرارت بدن، تسریع هضم و بهبود روندهای تفکر بوده است. (ایسنا)
288
مطالعات متعدد حاکی است افرادی که آجیل و این قبیل دانههای خوراکی را در رژیم غذایی خود قرار میدهند از سلامت بیشتری برخوردارند و تناسب اندام بهتری نسبت به دیگران دارند و اندازه دور کمرشان کمتر است. در اینجا نگاهی داریم به خواص برخی از دانههای آجیل.