چرا رفتارهای پرخطر با افزایش سن کاهش می‌یابد

[ad_1]

چرا رفتارهای پرخطر با افزایش سن کاهش می‌یابد

دانش > دانش - همشهری آنلاین:
افرادی که سن و سالی دارند، مانند نوجوانان و جوانان تمایل چندانی به دست زدن به رفتارهای خطرآفرین از خود نشان نمی‌دهند.

ممکن است این وضعیت را خردمندی یا تجربه آموخته‌شده بنامید؛ اما بر اساس یافته‌های یک بررسی جدید این وضعیت ممکن است نتیجه مقدارهای کمتر ماده خاکستری در مغز باشد.

به گزارش لایوساینس پژوهشگران در دانشگاه ییل و نیویورک دریافتند که بزرگ‌سالانی که در بررسی آن‌ها تمایل کمتری به خطر کردن نشان می‌دهند، ماده خاکستری کمتری در منطقه‌ای مغزشان به نام «قشر آهیانه‌ای پشتی راست» دارند که همان‌طور که احتمالاً حدس زده‌اید با تصمیم‌گیری‌های که متضمن خطر کردن هستند، ارتباط دارد.

پژوهشگران در این بررسی، از داوطلبان بزرگ‌سال در طیف سنی ۱۸ تا ۸۸ سال خواستند که یک بازی شامل خطر کردن را انجام دهند. این داوطلبان اجازه داشتند تا میان یک امتیاز تضمین‌شده، برای مثال به جیب زدن ۵ دلار یا یک امتیاز غیرقطعی مانند بردن ۵ دلار و ۱۲۰ دلار در یک لاتاری با بخت‌های گوناگون بردن یا باختن انتخاب کنند.

همان‌طور که پژوهشگران انتظار داشتند، شرکت‌کنندگانی که امتیاز تضمین‌شده - به عبارت دیگر در معرض خطر نبودن- را انتخاب کردند نسبت به افرادی که لاتاری را انتخاب کردند، سالمندتر بودند. این همبستگی نزدیک بود، اما کامل نبود. ممکن است بتوان این وضعیت خردمندی سالمندی نامید.

با این وجود هنگامی‌که پژوهشگران اسکن‌های مغز این داوطلبان را که از طریق یک تکنیک ام‌آرآی به نام «مورفومتری بر اساس وکسل» (VBM) به دست آمده بود، تجزیه و تحلیل کردند، دریافتند که میزان‌های کمتر ماده خاکستری، حتی بیشتر از سن و سال فرد، با عدم تمایل به خطر کردن همبستگی دارد.

به گفته این پژوهشگران این تغییرات در مغز که در افراد سالمند سالم رخ می‌دهد ممکن است بیشتر از اندازه‌ای که تصور می‌شد، زمینه‌ساز الگوها و ترجیحات تصمیم‌گیری ما باشد. یافته‌های این بررسی در ۱۳ دسامبر در ژورنال HLNature Communications منتشر شده است.

ایفات لویِ استادیار پزشکی تطبیقی و علوم اعصاب در دانشگاه ییل و نویسنده ارشد مقاله این بررسی می‌گوید رابطه میان کاهش خطرپذیری، کاهش ماده خاکستری مغز و سالمندی از دیدگاه تکاملی معنادار است.

لوی گفت:‌ »اینکه بزرگ‌سالان سالمندتر نسبت به جوان‌ترها کمتر خطر می‌کنند، به دلایل بسیار معنی‌دار است، همین به علت که این افراد ممکن است کمتر بتوانند در برابر پیامدهای این خطر کردن تاب بیاورند و هم به‌این‌علت که آنان عمر کمتری برای رفع کردن آسیب احتمالی ناشی از آن دارند. یک دیدگاه دیگر به این مسئله این است که برای افراد سالمندتر ممکن است فقط مقدار اندکی - غذا، پول و غیره- کافی باشد که به زندگی‌شان ادامه دهند، بنابراین، آنان نیاز به امتحان کردن بخت خود ندارند. جوان‌ترها نیاز دارند که  مسئول مراقبت از فرزندانشان و چیزهای دیگر باشند و گزینه «ایمن» ممکن است برای دستیابی آنان به چیزهایی که نیاز دارند، کافی نباشد.»

این پژوهشگران قصد دارند کارشان را به پژوهش درباره مغز نوجوانان گسترش دهند. آنان می‌گویند عوامل پیچیده‌ای در دست زدن نوجوانان به کارهای پرخطر دخیل پیچیده باشد از عدم رشد کامل مغز گرفته تا فشار افراد هم‌سن.

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
برای پسرها و دخترها پزشکان ایرانتقریبا تمام خانم ها از یک تا دوسال قبل از رسیدن به سن بلوغ تغییرات چشمگیری را در بدن اخبار کلینیک نوین مرکز تخصصی جامع اعصاب و …در این مطلب شما را با چند کمبود ماده‌ی مغذی آشنا می‌کنیم که امکان افسرده شدن را بالا داروسازی پزشکان ایران داروهایی که با تلاش دانش پزشکی برای مقابله با بیماری‌ها تولید می‌شوند اگر بدون ازدواج سن مناسب معیار مناسب و انگیزه ازدواج در افراد ازدواج سن مناسب معیار مناسب و انگیزه ازدواج در افراد مختلف مرجع کامل اطلاعاتروانشناسی اختلالات کودکانتمام حقوق این وب سایت و مطالب آن متعلق به روانشناسی می باشد کد نویسی و گرافیک قالب اطلاعات دارویی،شناخت داروها،عوارض داروها،داروشناسی اطلاعات دارویی آکاایران جهت آشنایی بیشتر شما با عوارض دارویی تهیه شده است اکیدا در اخبار پزشکی ایران سایت پزشکان بدون مرزدکتر محمد حسین ماندگار، پدر پیوند قلب ایران، نسبت به کاهش سن سکته های مغزی و قلبی به میگنا رابطه با جنس مقابل و گرایش به هم‌جنس در …دوستی‌های دوران کودکی با کیفیت و اهمّیّت بیش‌تری در دوره‌ی نوجوانی ادامه می‌یابداخبار مامایی سایت پزشکان بدون مرزسرطان پستان از جمله سرطان های قابل پیشگیری و قابل تشخیص زودرس است که با ارائه انجمن علمی سرطان های زنان ایران پنجمین کنگره بین …انجمن علمی سرطان های زنان ایران با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشگاه علوم اخبار کلینیک نوین مرکز تخصصی جامع اعصاب و روان کلینیک در این مطلب شما را با چند کمبود ماده‌ی مغذی آشنا می‌کنیم که امکان افسرده شدن را بالا می برای پسرها و دخترها پزشکان ایران تقریبا تمام خانم ها از یک تا دوسال قبل از رسیدن به سن بلوغ تغییرات چشمگیری را در بدن خود حس روانشناسی اختلالات کودکان تمام حقوق این وب سایت و مطالب آن متعلق به روانشناسی می باشد کد نویسی و گرافیک قالب توسط داروسازی پزشکان ایران داروهایی که با تلاش دانش پزشکی برای مقابله با بیماری‌ها تولید می‌شوند اگر بدون مشورت پزشک اطلاعات دارویی،شناخت داروها،عوارض داروها،داروشناسی مقالات سلامت اطلاعات دارویی آکاایران جهت آشنایی بیشتر شما با عوارض دارویی تهیه شده است اکیدا در نظر بهترین درمان دیسک کمر روش جدید درمان کمردرد علل مختلف کمر درد صدمات رگ به رگ شدن و کشیدگی ها لغزش مهره ای یا سر خوردن اخبار پزشکی ایران سایت پزشکان بدون مرز دکتر محمد حسین ماندگار، پدر پیوند قلب ایران، نسبت به کاهش سن سکته های مغزی و قلبی به زیر۴۰ ازدواج سن مناسب معیار مناسب و انگیزه ازدواج در افراد مختلف ازدواج سن مناسب معیار مناسب و انگیزه ازدواج در افراد مختلف مرجع کامل اطلاعات میگنا رابطه با جنس مقابل و گرایش به هم‌جنس در دانش آموزان دوستی‌های دوران کودکی با کیفیت و اهمّیّت بیش‌تری در دوره‌ی نوجوانی ادامه می‌یابد اخبار مامایی سایت پزشکان بدون مرز سرطان پستان از جمله سرطان های قابل پیشگیری و قابل تشخیص زودرس است که با ارائه راهکارهای

بررسی اندیشه‌ها و رفتارهای گروه تکفیری بوکوحرام

[ad_1]

چکیده:

بیش از یک دهه است که مردم و دولت نیجریه با گروهی اسلام گرا دست و پنجه نرم می‌کنند که موسوم به بوکوحرام است. این گروه در زمره سلفیان مسلمان قرار می‌گیرد و در ابتدای حضورش گرایش‌های فکری و فرهنگی داشت و مناسبت‌های خود را بدون فعالیت‌های خشونت آمیز و رعب آور پی‌گیری می‌کرد، اما از پنج سال گذشته با تغییر تاکتیک به رفتارهای خشونت بار و نظامی‌ روی آورد و دغدغه‌ای‌ تلخ و پیچیده برای مردم و دولت غرب گرای نیجریه و به تبع آن هم پیمانان غربی‌اش، مثل فرانسه و ... شد. این پژوهش ضمن معرفی شخصیت‌های مؤثر این گروه و رفتارهای تکفیری بوکوحرام، با بررسی مبانی رفتاری آنها، از نگاهی ویژه و فضایی نزدیک تر، اسلام ستیزی و تکفیر را در این گروه بررسی کرده است.
کلید واژه : بوکوحرام، نیجریه، مبانی فکری، اسلام گرایی، سلفی گری، تکفیر.

مقدمه

نیجریه یکی از بزرگترین کشورهای آفریقایی و پرجمعیت‌ترین کشور قاره آفریقا و به طور بالقوه یکی از ثروتمندترین آنهاست. جمعیت این کشور طبق آخرین آمار بیش از 160 میلیون نفر تخمین زده شده که 50 درصد از این ترکیب جمعیتی مسلمان در شمال و غرب نیجریه پراکنده شده اند و نیمی‌ دیگر مسیحی هستند که در مرکز و جنوب نیجریه ساکن‌اند که بیش از 60 درصد به شغل کشاورزی مشغول‌اند. (2) این کشور در 1960 استقلال خود را به دست آورد و پس از استقلال، این کشور همواره با عنادهای قومی‌- منطقه‌ای‌ و وجود تضاد میان قوانین نظامی ‌و غیرنظامی‌ همراه بوده است.
عزل دولت به دست ارتش (نظامیان) در 1966، جنگ داخلی از 1967 تا 1979 و به اجرا در آمدن قوانین دولت نظامی ‌در سال‌های 1970 تا 1979 همگی از جمله عواملی محسوب می‌شود که باعث به اجرا درنیامدن قوانین غیرنظامی ‌و ایجاد آزادی در این کشور شده است. تنوعات قومی ‌و نژادی، به معنای واقعی آن، در کشور نیجریه وجود دارد، چرا که در این کشور بالغ بر 250 گروه قومی ‌تمرکز یافته است. رئیس جمهور فعلی نیجریه شخصی مسیحی به نام جونتان گودلاک است.
امروزه آفریقا یکی از متشنج ترین مرزهای میان اسلام و جهان غیراسلامی‌ را تشکیل می‌دهد. ضروری است که بدانیم اسلام همچنان در کشمکش‌های محلی بر سر قدرت بسیار مؤثر است. نیجریه، که به مناطق مسلمان و مسیحی تقسیم شده، نیز در چنین جنگی درگیر است. بسیاری از اسلام‌گرایان نیجریه درصدد تبدیل این کشور به یک کشور اسلامی ‌هستند. (3)
با توجه به اینکه ورود اسلام به آفریقا نه از طریق غلبه و سلطه جویی، بلکه از طریق گرایش‌های دینی، برادری و بازرگانی بوده است، کشور پرجمعیت نیجریه در غرب آفریقا به لحاظ وجود روحیات و خواسته‌های قوی اسلامی ‌توام با آگاهی‌های سیاسی می‌تواند رهبری بالقوه حرکت اسلامی‌ را داشته باشد، کما اینکه در تاریخ گذشته ‌این سرزمین نیز چنین تجربه‌ای‌ را با یکصد سال حکومت اسلامی‌ رقم زده است. در واقع، تاریخ تحولات دینی این کشور تغییرات ادواری احیاگری اسلامی‌ را نشان می‌دهد. ابراهیم ای. گامباری، نویسنده مسلمان نیجریه‌ای‌، معتقد است قومیت چند مذهبی در این جامعه شباهتی به جامعه مصر دارد که دولتی غیرمذهبی را در کنار بنیادگرایی اسلامی‌ در بردارد.

تحولات معاصر اسلام گرایی در نیجریه

- جنبش میتاتسین به رهبری میتاتسین با فعالیت‌های خشونت آمیز و تلفات و خسارات مالی فراوان در مناطق شمالی کشور در دهه 1980 (احیاگری اسلامی‌ با الهام‌گیری از انقلاب اسلامی‌ ایران)
- مباحث شریعت در مجلس مؤسسان سال 1978 و سال‌های 1988-89 با وظیفه تدارک قانون اساسی برای بازگشت به حاکمیت غیرنظامیان در جمهوری دوم و سوم (دادگاه شریعت و مناقشه و درگیری‌های میان مسلمانان و مسیحیان).
- مجادلات عضویت نیجریه در سازمان کنفرانس اسلامی ‌و برخوردهای شدید میان مسلمانان و مسیحیان ایالت کادونا در 1987 و در نتیجه‌ ایجاد بحران برای دولت و جامعه (شورش‌های دینی در کادونا در دهة 80).
- تحرکات و جنبش‌های اسلامی‌ برگرفته از انقلاب‌ها و دگرگونی‌های سیاسی، دینی، اقتصادی و اجتماعی جهان با توجه به بافت جوان جمعیت نیجریه با عنایت به شرایط خاصی مذهبی، اقتصادی و اجتماعی در مناطق مسلمان نشین شمال کشور (کانو).
- احیای گرایش‌های نهفته اصلاحات اسلامی ‌در نیجریه پس از انقلاب اسلامی‌ ایران و تأثیرات آن. (4)
- از زمان استقلال نیجریه در 1963 مسلمانان و مسیحیان در کنار هم زندگی کرده، مشکل خاصی نداشتند، اما دیرزمانی نگذشت که شکنندگی روابط بر هر دو جناح دینی کشور غلبه یافت. مسلمانان، که اکثریت جمعیت را شامل می‌شوند، در شمال و مسیحیان در جنوب اقامت داشته‌اند. دلایل مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی برای درگیری‌های طرفداران دو دین الاهی ذکر کرده‌اند، اما از میان آنها می‌توان به چند مورد بارز اشاره کرد:
* تناقضات فرهنگی، دینی و نژادی (حادثه کشته شدن 100 نفر در درگیری کفنچان در می‌2000)
* اختلاف بر سر حاکمیت قانون شریعت اسلامی ‌و گنجانده شدن آن در قانون اساسی
* اختلاف بر سر نحوه عضویت نیجریه در سازمان کنفرانس اسلامی
* انتخاب رئیس جمهور مسیحی در کشور نیجریه (5)

شیعه در نیجریه

جمعیت شیعیان نیجریه بالغ بر هفت میلیون نفر گزارش شده است. برخی منابع، جمعیت آنها را تا ده میلیون نفر هم اعلام کرده‌اند. نیجریه با این وصف در رتبه سومین کشور شیعه نشین دنیا بعد از ایران و عراق قرار گرفته است. شیعیان همه دوازده امامی‌ بوده، بیشتر در شمال نیجریه سکونت دارند. در گزارشی که اخیراً بنگاه خبری وزارت خارجه انگلیس، بی. بی. سی.، در هشدار نسبت به وضعیت شیعیان نیجریه منتشر کرده، آمده است:
درست در زمانی که جنبش اسلامی‌ سنّی «بوکوحرام»، در رأس عناوین خبرها در نیجریه قرار دارد، گروهی از شیعیان نیز در این کشور وجود دارند که توجه‌ها را به خود جلب کرده‌اند. شهر «کادونا» مهم‌ترین شهر شیعه نشین نیجریه است. در این شهر می‌توان آثار و بناهای قدیمی‌ مربوط به قرن 19 میلادی، یعنی زمان ورود اسلام به نیجریه، را مشاهده کرد. این شهر مورد توجه بسیاری از رسانه‌ها قرار گرفته، زیرا میزبان دفاتر اسلامی‌ بسیاری از جنبش‌های اسلامی‌ شیعی نیجریه است.
جنبش شیعیان در نیجریه از 20 سال پیش تاکنون به طور روزانه، روزنامه منتشر کرده و به زودی شبکه‌های تلویزیونی و رادیوی اینترنتی راه اندازی می‌کنند. همچنین بسیاری از فیلم‌های مستند درباره ویژگی‌های مثبت شیعیان و سران آنها به زبان سواحیلی محلی دوبله و به صورت دی وی دی در مکان‌های پرتردد این شهر در معرض فروش قرار دارد. در گذشته، این جنبش، کوچک و محدود بود، اما هم اکنون گسترش یافته، افراد بسیاری عضو آن شده اند و به جنبش بزرگی تبدیل شده است. این در حالی است که همه نگاه‌ها متوجه جنبش بوکوحرام، یک جنبش اسلامی‌ سنّی است که برای ایجاد دولت اسلامی‌ در نیجریه می‌جنگد. با این حال، برخی در نیجریه، از رشد جنبش شیعیان در این کشور بدون وجود نظارت حکومت مرکزی ابراز نگرانی می‌کنند.
بنا به نقل این خبرگزاری، آمار قابل اتکایی برای تعیین تعداد شیعیان این کشور وجود ندارد، ولی برآوردها حاکی از آن است که نیجریه حدود سه تا هفت میلیون شیعه دارد. گفته می‌شود 95 درصد شیعیان کنونی، پیش تر مذهب یا دین دیگری داشتند ولی در سه دهه اخیر به تشیع گرویده‌اند. (6)

آشنایی با بوکوحرام

الف. بنیان‌گذار و رهبران بوکوحرام

1. محمد یوسف

در اواسط دهه 90 میلادی (دهه 70 شمس)، گروهی از جوانان مسلمان نیجریه در گروهی که «الشباب» نام داشت و رهبری آن بر عهده «ملام لاوال» بود، عضویت داشتند. این گروه، تحت رهبری لاوال به مطالعات دینی می‌پرداخت. پس از اینکه لاوال گروه را ترک کرد تا به ادامه تحصیلاتش در حوزه دین بپردازد، رهبری گروه به «محمد یوسف» رسید که جوانی تأثیرگذار بود. (7) به صراحت می‌توان گفت بنیان گذار و معمار فرقه تکفیری بوکوحرام، محمد یوسف است. او که هنگام دستگیری حدود سی سال سن داشت، تحصیلات خود را در عربستان آغاز کرد و در آنجا با تفکرات تکفیری ابن تیمیه آشنا شد. او ریشه همه مشکلات نیجریه را در «آموزش غربی» می‌دانست و به بهانه‌های مختلف با علوم غربی مخالفت می‌کرد.
محمد یوسف به صراحت اعتقاد داشت الگوی آموزشی غرب، که در نیجریه جریان دارد، ریشه تمام مشکلات کشور است. وی عنوان «بوکوحرام» را برای مجموعه تحت اختیار خود برگزید، تا بدین وسیله بیان کند که از نظر اسلام، آموزش و پرورش با شیوه غربی ممنوع است. انکار تکامل داروینی و نفی کروی بودن زمین و مقابله با واکسن سراسری فلج اطفال و حرمت استفاده از ابزارهای غربی و حتی کلاه‌ ایمنی برای موتورسواران از جمله موارد مقابله محمد یوسف با نظام آموزشی غرب است. (8)
او روحانی کاریزماتیکی است که خواستار حکومت ناب اسلامی‌ در نیجریه بود، با اینکه در 2002 سه استان قانون شریعت را اجرا می‌کردند، اما بهره آنها از نظام مترقی اسلام فقط به قوانین جزایی و کیفری اسلام محدود می‌شد و دغدغه‌ای‌ برای تحقق قوانین مدنی اسلام نداشتند. (9)
پس از حوادث 11 سپتامبر 2001، محمد یوسف سی ساله، یک گروه مذهبی را در مایدوگری، مرکز استان بونو در شمال نیجریه، تأسیس کرد. او برای گروه خود عنوان «جماعة اهل السنة الدعوة والجهاد» را انتخاب کرد، اما بعدها نامش به بوکوحرام (القاعده غرب آفریقا) تغییر کرد که به زبان محلی می‌شود: آموزش غربی گناه است.
این گروه شروع به یارگیری از میان مسلمانان کرد و یک مسجد همراه یک مدرسه علوم دینی به پایگاه اصلی آنها تبدیل شد. علوم اسلامی، سنت‌های پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، دستورهای قرآنی و انکار آموزه‌های غربی از جمله موضوعاتی بود که ‌این افراد فرا می‌گرفتند. به تدریج تعداد این مدارس افزایش یافت و خاستگاه دانشجویانی شد که موفق به ورود به دانشگاه‌های دولتی نمی‌شدند.
سی و یکم دسامبر 2003 آغاز مخالفت علنی بوکوحرام با دولت نیجریه بود. اعضای این گروه سعی در کنترل بیشتر مدارس و مراکز عمومی‌ داشتند و دولت عمر یارادوا، رئیس جمهور وقت نیجریه به مقابله با آنها می‌پرداخت. تا سال 2006، مناطق شمالی نیجریه شاهد مقابله نیروهای دولتی با بوکوحرام بود.
تا ده سال پیش بوکوحرام در واقع فرقه‌ای وهابی بود که در آن زمان محمد یوسف آن را رهبری می‌کرد. این فرقه در آن دوران هیچ خطر جدی‌ای ایجاد نمی‌کرد و فقط در خصوص سیستم آموزشی و تحصیل دختران حساسیت نشان می‌داد و از والدین می‌خواست که فرزندان خود را از رفتن به مدرسه منع کنند. محمد یوسف کار کردن برای دولتی که آن را کافر می‌خواند، ممنوع کرد و همه نیروهای امنیتی، اعضای پارلمان و رؤسای دولتی را کافر خواند. (10)
بر اساس باورهای بوکوحرامی‌ها، هر کس که از ایدئولوژی سخت گیرانه آنها پیروی نکند کافرشمرده می‌شود، خواه آن فرد مسیحی باشد یا مسلمان. (11) شخص یوسف نیز واعظی بود که در یکی از مساجد شهر میداقوری به تبلیغ وهابیت می‌پرداخت و مدتی نیز به اتهام وعظ بدون مجوز به زندان افتاد. پس از آن بود که یوسف اقدام به تشکیل گروهی با شرکت هوادارانش کرد و تا زمانی که فتوای وی مبنی بر حرام بودن واکسن فلج اطفال صادر نشده بود، هنوز هم مقامات نیجریه به خطر بالقوه بوکوحرام پی نبرده بودند. در ژوئن 2009 نیروهای امنیتی نیجریه صدها نفر از افراد بوکوحرام و رهبر آنها محمد یوسف را در یک حمله غافل‌گیرانه به هلاکت رساندند. (12)

2. ابوبکر شیکاو

درباره شخصیت و افکار و روش زندگی رهبر فعلی بوکوحرام اطلاعات کافی وجود ندارد. تنها منبعی که شخصیت او را تا حدودی از ابهام خارج کرده و اطلاعات اجمالی به محققان می‌دهد، گزارشی از سعید احمد، گزارشگر شبکه تلویزیونی سی. ان. ان. است که صحت و سقم آن در ‌هاله‌ای از ابهام است. در این گزارش آمده است که او رهبری بی رحم با ایدئولوژی ای منحرف، و معمار آزارگر جنبشی است که نتیجه اش خشونت و فلاکت است. با وجود این، هنوز آنچه درباره ابوبکر شیکاو، رهبر بوکوحرام، می‌دانیم بسیار اندک است. او اقداماتش را در سایه انجام می‌دهد، و اجرای دستورهای تنفرآورش را به زیردستانش می‌سپارد. هر از چندی از طریق پیام‌های ویدئویی چهره نشان می‌دهد تا ناتوانی ارتش نیجریه را به تمسخر بگیرد. او دین خود را وسیله‌ای‌ کرده تا افراد اثرپذیر و آسیب پذیر را به سمت اهداف خود جذب کند.
محل تولد او در شیکاو، روستایی در مجاورت مرز نیجر، است. او تحت نظارت یک عالم دینی درس خواند و پس از آن برای ادامه مطالعات اسلامی، به دانشکده مطالعات حقوقی و اسلامی‌ بورنو استیت رفت. به همین دلیل او را به نام دارالتوحید نیز می‌شناسند، که به معنای متخصص در یگانگی خداوند است. وی به چند زبان مختلف به روانی تکلم می‌کند: هوسه، فولانی، کنوری، و عربی؛ اما به انگلیسی حرف نمی‌زند. گذشته از همه چیز، او گروهی را رهبری می‌کند که هر چیز غربی را نفی می‌کند.
از نکات مهم این است که حتی سن او مشخص نیست؛ سن او را بین 38 و 49 تخمین زده‌اند. وزارت خارجه آمریکا تاریخ تولد شیکاو را 1965، 1969 و 1975 اعلام کرده است. تحلیل گران، شیکاو را فردی منزوی و استاد تغییر چهره وصف می‌کنند. او مستقیماً با اعضای گروه خود حرف نمی‌زند، و ترجیح می‌دهد از طریق چند فرد رازدار و برگزیده ارتباط برقرار کند. او از چندین اسم مستعار استفاده می‌کند، از جمله ابوبکر سکیکوا، امام ابوبکر شیکو، و ابومحمد ابوبکر بن محمد الشکوی المسلمی‌بیشکو.
پس از ترور محمد یوسف به همراه 700 نفر از پیروانش در یک حمله امنیتی پلیس نیجریه در 2009، شیکاو مسئول بوکوحرام شد. او پیمان بست که‌این حمله را پاسخ دهد، و تأکید کرد که گروهش هیچ کس را از قلم نینداخته است: کارمندان دولتی، افسران پلیس، روزنامه نگاران، روستاییان، دانشجویان و اعضای کلیسا. سازمان دیده بان حقوق بشر تخمین می‌زند که در پنج سال گذشته، بیش از سه هزار نفر به دست بوکوحرام کشته شده‌اند. (13) ارتش نیجریه بارها مرگ شیکاو را اعلام کرد و اندکی بعد که او زنده و سرحال در ویدئوهای تبلیغاتی ظاهر شد، ارتش مجبور به پس گرفتن ادعای خود شد. طبق گزارش گروه بین المللی بحران، ارتش در سپتامبر 2012 فاصله چندانی تا دستگیری او نداشت. در آن موقع به خانه شیکاو حمله شد که او برای اجرای مراسم نام گذاری فرزند شش روزه‌اش پنهانی به آنجا رفته بود. او موفق شد علی رغم زخم گلوله در پایش فرار کند؛ همسر و سه فرزندش به اسارت ارتش درآمدند.
او از اسلام برای جذب و افراطی سازی افراد بهره می‌گیرد. شمال شرق نیجریه، که بیشترین فعالیت بوکوحرام در آن بخش است، از لحاظ اقتصادی در مضیقه است و دارای پایین‌ترین سطح تحصیلات در بین مناطق نیجریه است. او ساکنان این منطقه را به خوبی قانع کرده است که مسئولان حاکم در ابوجا (پایتخت نیجریه) فاسد هستند و نظام بهتر دولتی با اجرای اکید قوانین شریعت اسلام در نیجریه‌ ایجاد خواهد شد. وعده او، که همراهش یک اسلحه و مجوزی برای چپاول هم اعطا می‌شود، صدها مرد جوان را فریفته است.
در اجرای تهدیدهای بی رحمانه‌اش موفق بوده است و ماه مه 2013 بود که شیکاو برای اولین بار در ویدئویی اعلام کرد که بوکوحرام اقدام به ربایش دختران خواهد کرد. او گفت که گروگان‌گیری‌ها در پاسخ به اقدام نیروهای امنیتی نیجریه است که زنان و کودکان اعضای گروه را ربوده‌اند. هولناک ترین نمونه، مربوط به ماه گذشته می‌شود که 276 دختر از یک مدرسه دخترانه ربوده شدند. شیکاو در ویدئویی که چندی پیش منتشر شد با لبخندی ترس آور گفت: «من دختران شما را ربودم، بازاری برای فروش انسان‌ها وجود دارد. خدا می‌گوید که من باید آنها را بفروشم. او به من دستور می‌دهد که بفروشم». (14)
در گزارشی از اشپیگل آمده است که یکی از بازجویان پلیس نیجریه، که نمی‌خواهد نامش فاش شود، می‌گوید: «شیکاو دیوانه ترین فرمانده تروریست‌ها به حساب می‌آید. او فکر می‌کند این حق را دارد که هر کسی را که فکر دیگری دارد از بین ببرد». در عین حال شیکاو در مواردی بسیار حرفه‌ای‌ عمل می‌کند. او با بدنه گروه خود ارتباط دارد و البته به راحتی مخفی می‌شود. شیکاو بیش از همه از درس و مدرسه نفرت دارد و همواره در سخنرانی‌هایش این جملات را تکرار می‌کند:
آیا این معلم‌ها همان کسانی نیستند که تربیت غربی را اشاعه می‌دهند؟ پس ما آنان را خواهیم کشت! ما آنها را در برابر دیدگان دانش آموزانشان خواهیم کشت و اعلام می‌کنیم که از این پس فقط باید قرآن بخوانند.
رهبر بوکوحرام معتقد است از سوی خداوند برای از بین بردن دشمنان خدا مأموریت دارد. (15)

ب. اقدامات تکفیری بوکوحرام

در اوایل 2010 چندین انفجار و حمله به مراکز پلیس، پایگاه‌های نظامی‌ و مراکز امنیتی صورت گرفت که گروه بوکوحرام مسئولیت این حملات را بر عهده گرفت. در بیانیه منتشر شده‌ این گروه اعلام شده است که ‌این حملات به انتقام کشته شدن محمد یوسف بوده است. آنها خواستار محاکمه عاملان کشتار افراد گروه بوکوحرام، آزادی بازداشت شدگان، بازسازی مساجد این گروه و دریافت خسارت برای بازماندگان کشته شدگان شدند. می‌توان گفت گروه بوکوحرام از سال 2010 روند حرکتی خود را تغییر داده، اقدام به درگیری مسلحانه با دولت نیجریه کرده است. (16)
در تفکر جدید این گروه، دیگر فقط مراکز امنیتی و پلیس آماج حملات نیست، بلکه ترور مسئولان دولتی، سیاست‌مداران، عالمان مسلمان و مسیحی و رهبران مذهبی نیز در طراحی جدید محل توجه قرار گرفته است. (17) انفجار بازار ابوجا در پایتخت نیجریه در دسامبر 2010، انفجار ایستگاه پلیس مادیگوری در ژانویه 2011، انفجار دفتر ملی انتخابات محلی در مادیگوری در آوریل 2011، و نیز انفجار مقر سازمان ملل در ابوجا در اوت 2011 از مهم ترین حملات بوکوحرام پس از تغییر رویکرد خود بود. (18) همچنین:
- حمله به یک زندان و آزاد کردن اعضای دستگیرشده خود در 2010
- قتل عام حدود80 مسیحی در آستانه سال نوی میلادی 2011
- حمله به مرکز پلیس در ژوئیه 2011
- حمله به دفتر سازمان ملل متحد در 2011
- گروگان گرفتن غربی‌ها در 2013
- و اخیراً نیز حمله به مدارس و خوابگاه‌ها و گروگان گرفتن حدود 300 نفر از دخترانی که به زعم آنها به شیوه غربی آموزش می‌بینند. (19)
در گزارشی دیگر از اقدامات تروریستی بوکوحرام آمده است:
ابوبکر شیکاو در پیامی‌ اعلام کرده‌ این گروه آمادگی دارد منافع غرب را در نیجریه هدف حملات خود قرار دهد. این گروه در ماه دسامبر 2010 مسئولیت بمب گذاری در مناطق مرکزی نیجریه و حمله به کلیساها را در شمال شرق این کشور به عهده گرفت. در این حملات دست کم هشتاد و شش نفر کشته شدند. در تاریخ شانزدهم ژوئن 2011، یک خودروی بمب گذاری شده در پارکینگ محوطه مقر پلیس نیجریه در ابوجا منفجر شد که در این حادثه دست کم دو نفر کشته شدند. بوکوحرام روز بعد مسئولیت این انفجار را به عهده گرفت.
در تاریخ بیست و ششم ژوئن 2011، انفجار چند بمب در یک رستوران در بخش «دالا» شهر «مایدوگوری» به کشته شدن بیست و پنج نفر منتهی شد. شاهدان عینی اعلام کردند اعضای بوکوحرام، بمب‌ها را به درون رستوران پرتاب کردند. به گفته گروه‌های مدافع حقوق بشر، حملات گروه بوکوحرام از ماه ژوئیه 2010 به بعد دست کم دویست و پنجاه قربانی گرفته است. در تاریخ بیست و پنجم ماه اوت، اعضای بوکوحرام به یک پاسگاه پلیس در شهر «گومبی» در شمال شرق این کشور حمله کردند. در جریان این حمله چهار افسر پلیس و یک سرباز کشته شدند. مهاجمان سپس به بانک‌های فرست بانک و یونیون بانک در این شهر حمله کردند و پس از کشتن هفت کارمند این بانک‌ها، مقدار نامعلومی پول به سرقت بردند. در اقدامی‌ دیگر در تاریخ بیست و ششم ماه اوت یک بمب‌گذار انتحاری به ساختمان سازمان ملل متحد در ابوجا حمله کرد. در این حمله دست کم بیست و سه نفر کشته و هفتاد و شش نفر زخمی شدند. انفجار بمب باعث شد طبقه همکف ساختمان سازمان ملل ویران شود و تقریباً تمام شیشه‌های این ساختمان فرو بریزد. بوکوحرام در تاریخ بیست و نهم ماه اوت مسئولیت این حمله را پذیرفت و درخواست کرد تا زندانیان این گروه آزاد شوند. این گروه همچنین خواستار لغو تدابیر امنیتی شد که با هدف پیش‌گیری از وقوع انفجارهای بیشتر به اجرا گذاشته شده بود. این انفجار نخستین انفجار انتحاری در نیجریه شمرده می‌شد. (20)
در آخرین اقدام این گروه حدود 276 تن از دختران مدارس غربی را، که تا فارغ التحصیلی فاصله کمی داشتند، ربود و شرط آزادی آنها را مسلمان شدن یا آموزش قرآن و دوری از آموزش‌های غربی اعلام کرد. (21)

ج. بنیان‌های فکری بوکوحرام

اساس فکری و اندیشه‌های این گروه، بر پایه چند اصل بنیادین استوار است. مهم‌ترین این اصول تأسیس حکومت اسلامی‌ در نیجریه با قدرت نظامی ‌و سپس اجرای قوانین اسلامی ‌در تمامی‌ استان‌های این کشور است. این در حالی است که قوانین اسلامی‌ در 12 استان شمالی نیجریه حاکم بوده، ولی به طور دقیق اجرا نمی‌شود و در دستگاه‌های دولتی نیز خبری از اجرای قوانین اسلامی‌ نیست. فعالیت‌های اولیه‌ این گروه را تعدادی از جوانان هم فکر با محمد یوسف در مسجد مرکزی شهر مادیگوری در ایالت بورنو آغاز کردند. (22)
محمد یوسف در ابتدای فعالیت چندان به سمت کارهای خشن گرایش نداشت و انتقاداتی را به دولت مرکزی مطرح می‌کرد. وی در این راه با چند تن از فرمانداران نیجریه نیز ارتباطات نزدیکی
داشت که چندین بار دستگیری او به دست همین افراد منجر به آزادی وی شد. وی در 2003 در جریان یکی از این درگیری‌ها به عربستان سعودی فرار کرد و به ظاهر اعلام داشت که برای ادامه یادگیری دروس اسلامی‌ به‌ این کشور رفته است. محمد یوسف در این مدت با معاون فرماندار ایالت بورنو دائماً ملاقات داشت که نهایتاً با وساطت این فرد در 2004 به نیجریه مراجعت کرد. پس از چند سال تنش و حوادث جزئی، در ژوئیه 2009 اتفاقی افتاد که منجر به افزایش درگیری این گروه با پلیس و نیروهای دولتی شد.

د. ویژگی‌های بوکوحرام

1. تکفیر

بوکوحرام نیجریه، همانند بیشتر سلفیان، تکفیر را فصل الخطاب و مهم‌ترین رفتار عملی در مقابل سایر تفکرات قرار داده‌اند. بررسی اقدامات بوکوحرام در زمان ریاست محمد یوسف (2009) و پس از او نشان دهنده تأثیر رفتارهای تکفیری سلفیون در میان آنهاست. هرچند در زمان محمد یوسف اقدامات علمی‌ چاشنی این تکفیر می‌شد، ولی در زمان ریاست ابوبکر شیکاو تکفیر بسیار پررنگ تر شد. این نکته در سابقه تحصیل محمد یوسف در عربستان و آشنایی او با تفکرات ابن تیمیه و تأثیرپذیری از سلفیان خود را بروز داد و در زمان رهبری این قوم به منصه ظهور رسید. (23)
در زمان رهبری ابوبکر شیکاو، سیاست اصلی بوکوحرام، تغییر برای تکفیر، بسیار قوی‌تر می‌شود. لذا اقدامات تکفیری آنها، از جمله حمله به دانشگاه علوم کشاورزی، حمله به مدارس نیجریه، ربایش دختران بی گناه، حمله به محل سازمان ملل و گروگان گرفتن غربی‌ها، و حمله به کلیساها به همین منظور انجام شد. مقابله تکفیر محورانه و زورگویانه با مدارس آموزشی غربی در نیجریه و فقدان ارزیابی آموزه‌ها در محیط سالم علمی ‌و پژوهشی حاکی از هیمنه تکفیر در رفتارهای رهبر این گروه است.
دامنه ‌این جنگ‌ها و خون ریزی‌ها فقط به دو طرف جهان غرب با گروه‌های مسلح اسلامی‌ ختم نمی‌شود. اصل و اساس تفکر گروهای تکفیری بر همان قضیه تکفیر استوار است که در صورت تشخیص کافر بودن شخص، عقیده یا پدیده‌ای‌ بلافاصله جنگیدن با او تا نابودی‌اش یک تکلیف می‌شود. بهتر آنکه در راه انجام دادن این تکلیف جان نیز بدهی، پس باید بمبی به خود بست و به کافران کوبید. اما دایره مفهوم «کافر» وسعت پیدا می‌کند، به نحوی که پیروان سایر مذاهب اسلامی ‌نیز ممکن است کافر تلقی شوند. حتی در مواردی گروه‌های تندرو با یکدیگر به جدال خونین پرداخته‌اند که نمونه آن را این روزها می‌شود در سوریه و شمال نیجریه دید.

2. عقل‌گریزی

به دلیل آشنا نبودن محمد یوسف، معمار بوکوحرام، با آموزه‌های عقل محور اسلام و آموختن تفکرات ضد عقلی سلفی در عربستان این سبک تفکر حدیث‌گرایی در نهاد این گروه ریشه دوانده است. به علاوه، فقه مالکی، که جهت گیری ضد عقلی بر آن حاکم است، در شمال و غرب آفریقا طرفدارانی دارد. محمد یوسف در ابتدا مشکلات اصلی نیجریه را در آموزش غربی معرفی می‌کند. (24) همچنین، در نقلی که به او منتسب است کروی بودن زمین را انکار می‌کند. (25)
بدیهی است این سخن سخیف، در دورانی که ابزارهای مدرن ماهواره‌ای‌ از زمین مخابره می‌کنند، ناشی از مخالفت با علوم تجربی و حاکمیت فکر رنسانسی بر بوکوحرام است. این مسئله زمانی دچار انحطاط بیشتری می‌شود که کروی نبودن را به قرآن، که کتابی است عقل محور، استناد می‌دهند.
روی دیگر مبارزه عقل‌گریزانه محمد یوسف در تقابل او با واکسن فلج اطفال در نیجریه و فتوای حرمت استفاده از آن آشکار شد که درگیری سختی برای او در همان زمان به وجود آورد. (26) آشنا نبودن وی با مقتضیات زمان و برخوردهای مسلحانه با مسیحیان و نپذیرفتن زندگی مسالمت آمیز با مسیحیان نیجریه و صراحت شیکاو در کنیز خواندن دختران گروگان و تن دادن به نزاع‌های دینی، ناشی از ناآگاهی از آموزه‌های عقل محورانه اسلام است. تأکید بر غربی بودن آموزش ناصحیح است، چرا که علم و دانش بشری در غرب و شرق عالم تعلیم داده می‌شود و اختصاص به جغرافیای خاصی ندارد. علم مرز ناشناس است. تحریم تعلیمات به مثابه تحریم دانش بشری است. غرب به کسی آموزش‌های دینی نمی‌دهد و کاری به تعلیمات دینی هیچ آیینی ندارد. تعلیماتی که بوکوحرام تحریم کرده و به بهانه آن دختران مردم را دزدیده، علوم، تکنولوژی، ریاضیات، فیزیک و ... است. از همین جاست که مخالفت بوکوحرام با دموکراسی و مردم سالاری در اندیشه‌های عقل ستیزشان سر بر می‌آورد.
اقدامات و تفکرات گروه بوکوحرام کاملاً در تعارض با آیین اسلام است. زیرا اگرچه در چند دهه گذشته در غرب حق تحصیل و آموزش جزء ابتدایی‌ترین و بدیهی‌ترین حق بشری شناخته شده، اما 14 قرن پیش اسلام تحصیل را برای زنان و مردان فریضه دانست. در دین اسلام تحصیل علم و کسب دانش از تعالیمی‌ است که در آن، میان زن و مرد تفاوتی نیست و این دین آسمانی هرگز جنسیت را مانعی در راه دانش اندوزی نمی‌داند. اسلام «علم» را نور و بینایی و «جهل» را ظلمت و نابینایی می‌داند. در قرآن سوره زمر آیه 9 آمده است: «بگو آیا کسانی که می‌دانند و کسانی که نمی‌دانند یکسان‌اند، فقط خردمندان‌اند که پندپذیرند». همچنین پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز فرموده‌اند: «تحصیل علم برای تمام مردان و زنان مسلمان واجب است». (27) پس اسلام برای پیکار با جهل و بی سوادی، دانستن و علم آموختن را برای همگان نه تنها آزاد دانسته، بلکه آن را «فریضه» شمرده است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) مبارزه با بی سوادی را از خانه خود آغاز کرد. هنگام ظهور اسلام در مکه فقط هفده نفر باسواد بودند که یکی از آنها زنی به نام «شفا» بود. این زن به دستور پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به حفصه، همسر ایشان، نوشتن آموخت. این عمل پیامبر برای آموختن به دختران و زنان الگو و نمونه شد. دیری نپایید که در مدینه افراد باسواد رو به فزونی نهادند و آمار باسوادها به طور چشم‌گیری بالا رفت. در میان زنان و دختران هم کسانی پیدا شدند که خواندن و نوشتن را فرا گرفتند. شخص پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز بخشی از اوقات خود را به آموزش زنان در مسائل دینی اختصاص داده بود. به برکت تعالیم اسلام و دستور پیامبر خیراندیش اسلام بود که زنان همدوش مردان به دانش آموزی روی آوردند. این شیوه نوین پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) انقلاب عظیم فرهنگی بود که جهان اسلام را فرا گرفت. زنان در صدر اسلام نه تنها از حق تحصیل دانش برخوردار بودند بلکه‌ این حق را هم داشتند که به تعلیم و نشر دانش به زنان و مردان بپردازند و در بین آنها معلمان و استادانی در بخش‌های مختلف علوم اسلامی‌ وجود داشتند؛ به ویژه در زمینه علم حدیث که زنان می‌توانستند در آن رشته به درجه استادی نائل شوند و در این باره با محدثان و حافظان بزرگ به رقابت برخیزند.

3. تمسک افراطی به خشونت و ترور

با بررسی و واکاوی اقدامات یک دهه حضور بوکوحرام در نیجریه، می‌توان خشونت را یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های اصلی این گروه افراطی برشمرد. برخورد قهری با مؤلفه‌های جدید دنیای معاصر از طریق خشونت و رفتارهای مسلحانه از جمله سیاست‌های آنهاست. ترس و رعب حاکم بر والدین دانش آموزان و دانشجویان نیجریه‌ای‌ ناشی از این سیاست رعب است و تهدید برای تعطیلی کل مدارس نیجریه از اهداف خشونت طلبانه آنهاست. (28)

4. غارت اموال مردم به نام اسلام

از دیگر بنیان‌های رفتاری بوکوحرام، که مخصوصاً از 2009 به بعد بسیار پررنگ شده، دزدی و چپاول اموال مردم تحت سایه سلفی گری و توحش است. در گام نخست، حمله به اموال مردم و در آخرین مرحله فروش دختران مسیحی به دوازده دلار- آن هم به فرمان خدا- بخشی از غارت اموال مردم را در این فرقه نوظهور نشان می‌دهد.
متیو گیدر، استاد دانشگاه، اسلام شناسی، نویسنده و کارشناسی مسائل ژئوپولیتیک جهان عرب و اسلام، در این زمینه می‌گوید:
در واقع، هر غارتی واقعیت دارد. به‌ این دلیل که حمله به مدارس و دانشگاه‌ها بخشی از مارک تجاری بوکوحرام است. تحول بسیار جالب این است که شکائو (29) و بوکوحرام وارد یک منطق قرون وسطایی شده‌اند و ایدئولوژی سلفی را بین اعضای گروه ترویج می‌کنند. این گروه گرویدن به سلفی گری را به بخشی از دختران ربوده شده پیشنهاد خواهند کرد. آنهایی که بپذیرند، از مرگ نجات می‌یابند، اما در عین حال مجبورند در گروه بمانند و با اعضای بوکوحرام ازدواج کنند. با به کار گرفتن همین تفکر، دیگر دختران ربوده شده به شبکه‌های مختلفی فروخته می‌شوند. به‌ ا‌ین ترتیب گروه، منابع مالی متفاوتی دارد. امروز دیگر، منبع تأمین پول محدود به گروگان‌گیری، راهزنی و قاچاق اسلحه و مواد مخدر نیست. باید راه اندازی باندهای روسپی‌گری را هم به‌ این فهرست افزود. (30)

هـ- علل و عوامل پیدایش بوکوحرام

درباره علل شکل گیری و نضج و پیشرفت بوکوحرام در نیجریه دیدگاه‌های متفاوتی مطرح شده است از جمله:
گروه نخست معتقد است بوکوحرام زاییده افراط‌گرایی اواخر قرن بیستم میلادی است که شاید بتوان گروه طالبان افغانستان را نخستین تجربه آن تلقی کرد. بر اساس این دیدگاه، تفکرات خطرناک «دگرمذهب ستیزی» ابن تیمیه در شبه قاره هند، (شامل هند، پاکستان و افغانستان و حتی بنگلادش)، به زایش طالبان و القاعده منجر شد که در نهایت بعد از 11 سپتامبر دامنه آن به خاورمیانه و آفریقا کشیده شد.
معتقدان به ‌این دیدگاه می‌گویند حمایت‌های مالی برخی کشورهای ثروتمند عرب از جریان‌های تندرو که به دنبال رهبری جهان اسلام بودند، این گروه‌ها را که عمدتاً از طیف‌های فقیر و آسیب پذیر یارگیری می‌کنند، پر و بال داد و قدرتمند کرد. این نکته هنگامی ‌تقویت می‌شود که بدانیم بخش عمده‌ای‌ از تحصیلات محمد یوسف در مکه و مدینه تحت آموزه‌های ابن تیمیه شکل گرفته است. (31)
گروه دوم معتقدند نگرانی‌های مسلمانان از رشد مسیحیت و تبلیغات گسترده مسیحیت و سایر مذاهب موجب پدید آمدن گروه‌های تکفیری است. آنها معتقدند گروه‌های سلفی به فراخور وضعیت قومی ‌و مذهبی، فعالیت‌های خود را سازماندهی کرده‌اند. در سوریه کوشیدند جنگ شیعه و سنی راه بیندازند و در بخش‌هایی از آفریقا هم جنگ اسلام و مسیحیت را ساماندهی کردند. کشتار توریست‌های غربی و گروگان گرفتن دختران مسیحی و طیف 50 درصدی مسیحیان در جنوب و شرق نیجریه شاهدی از این دیدگاه است. (32)
گروه سوم هم به‌ این باور رسیده‌اند که ‌این گروه‌ها ساخته و پرداخته آمریکا و قدرت‌های جهانی (33) است که قصد دارند با ایجاد این گروه‌ها، حضور خود را برای غارت منابع این منطقه توجیه کنند و از طرفی چهره‌ای‌ منفور از دین اسلام در جهان نمایش دهند. لذا این گروه‌ها همچنان تحت کنترل سرویس‌های امنیتی غربی هستند. (34)
دیدگاه دیگری هم درباره ‌این گروه‌ها وجود دارد؛ و آن اینکه ‌این گروه‌ها تحت تبلیغات فرقه‌های انحرافی از جمله وهابیت و نحله‌هایی از سلفی گری و با حمایت برخی دولت‌های ثروتمند عرب پا گرفتند و در رشد آنها قدرت‌های غربی هم نقش داشته‌اند. (35)
برخی‌ها نیز معتقدند مدیریت ضعیف، فساد، مشکلات اقتصادی پایدار و افزایش نابرابری‌ها باعث رشد گروه‌های افراط‌گرا شده است، به طوری که یکی از اسقف‌های نیجریه می‌گوید گروه بوکوحرام بیش از آنکه گروهی اسلام‌گرا باشد، جنبش مقاومتی است که در مقابل حکومت ضعیف و ناتوان نیجریه شکل گرفته است. (36)
جاکوب زن، تحلیل‌گر مسائل آفریقا در بنیاد جیمزتاون، نیز می‌گوید: «بسیاری از سربازان این گروه تروریستی از میان جوانان فقیر و بدون هر گونه تحصیلات دینی جذب شده‌اند». طرفداران این گروه، به توافق نامه همکاری ضدتروریستی امضا شده در ده سال پیش اشاره دارند که دو سوی منطقه نفت خیز صحرا را به هم متصل کرد و بعدها عنوان آن به «ابتکار عمل ضدتروریستی فراصحرا» تغییر یافت.
به گفته جرمی‌کینان، کارشناسی ارشد الجزایری در دانشکده مطالعات شرق و آفریقا، رشد و گسترش شاخه القاعده در مغرب در سراسر شمال آفریقا بر مناطق نفت خیز، به ویژه الجزایر، دلتای نیجر، نیجریه، و چاد متمرکز شده است. (37) او استدلال می‌کند که طمع سیری ناپذیر غرب در زمینه نفت و گاز باعث شده است دولت‌های غربی چشم‌ها را به روی نقش دولت‌های دارای نفت، همچون الجزایر، در بال و پر دادن به تروریسم منطقه‌ای‌ ببندند و به جای آن از هرج و مرج ایجاد شده برای مشروعیت بخشیدن به تلاش‌هایشان برای افزایش دسترسی به باقی مانده ذخایر انرژی قاره آفریقا استفاده کنند.
واقعیت دیگری که نمی‌توان نادیده گرفت این است که برخی جریان‌های تکفیری و تروریستی منطقه، بعد از حمله غربی‌ها به لیبی و ساقط کردن رژیم قذافی، جان گرفتند، به ویژه بعد از آنکه القاعده توانست با ایجاد بزرگ ترین پایگاه خود در کشورهای اسلامی‌ بر بن غازی و بخش‌هایی از شرق نفت خیز لیبی مسلط شود و به طور مستقل اقدام به فروش نفت کند. (38) اکنون نیز نگرانی‌هایی در این خصوص وجود دارد که اگر بوکوحرام بتواند بر مناطق نفت‌خیز نیجریه دست یابد، ریشه دین را نیز خواهد خشکاند. (39)

نتیجه

گروه تکفیری (بوکوحرام) در یک دهه اقدامات تکفیری خود و در پی تشدید قدرت سکولارها در حاکمیت نیجریه و افزایش ضریب نفوذ شیعه در میان توده مردم نیجریه و در اثر ناآشنایی با مبانی عقل‌گرایی تفکر اسلامی ‌احیای اسلام را از طریق خشونت و ارعاب پی‌گیری می‌کند. بوکوحرام با تمسک به حربه تکفیر و فراموش کردن شیوه‌های تبلیغی مصلحانه، که در رأس آنها (ادعُ إِلِى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالحِکمَة وَ المَوعِظَةِ الحَسَنَةِ) است، و تمسک به اولین و ساده ترین شیوه، که تکفیر و تسلیح است، بهترین خوراک را برای امپراتوری رسانه‌ای غرب فراهم کرده، به موج اسلام‌ستیزی دامن می‌زند و بهترین منبع برای معرفی اسلام تکفیری است. مقابله بی مبنای آنها با «آموزش‌های علوم غربی» و هر محصولی از تمدن غرب دستاویزی برای بزرگ ترین «دختر ربایی» جهان امروز شده و کنیز خواندن آنها و فروش دختران مسلمان و مسیحی لکه ننگین جدیدی بر دامن اسلام تکفیری نشانده است.

پی‌نوشت‌ها:

1. دانشجوی دکتری مذاهب اسلامی‌دانشگاه ادیان و مذاهب قم.
2. نیجریه، کتاب سبز، ص259.
3. Nehemia Levtzion &Randall L. Pouwels (eds.), The History of Islam in Africa.
4. http://iranbazgoo.persianblog.ir/post/381.
5. محمد حسن ایپکچی، برگرفته از مقاله «بیداری اسلامی‌ زیر صحرای آفریقا»، در:
http://iranbazgoo.persianblog.ir/page/6.
6. جانین دوجیووانی، «دختران ربوده شده ... در بند شیکائو»، ترجمه در: نشریه پنجره، ش 198، ص 35؛ www.mouood.org.
7. سید امین ‌هاشمی، «تحصیل ممنوع»، در: donya-e-eqtesad.com/news/803785.
8. «بوکوحرامیسم، علیه دین»، به نقل از سایت شفقنا؛ و نیز http://www.jamesamonline.ir/newspreview/1543577432674328010.
9. «حرم حرام بوکوحرام»، ترجمه: پرناز طالبی، نشریه پنجره، س 6، ش198، ص33.
10. «مرگ رهبر طالبان نیجریه؛ پایان درگیری‌ها یا آغاز موج جدید نزاع خونین» در: avapress.com.
11. «تجارت دختران 12 دلاری» در: afghanirca.com.
12. «معمای حل نشده‌ی بوکوحرام)، ترجمه: محمدعلی فیروز آبادی، به نقل از سایت شفقنا.
13. «حرم حرام بوکوحرام»، ترجمه: پرناز طالبی، نشریه پنجره، س6، ش198، ص34.
14. http://www.shafaqna.com/persian/articels/item/73496.
15. اشپیگل، ترجمه: محمدعلی فیروز آبادی، به نقل از سایت شفقنا.
16. «بوکوحرام رعب و وحشت را در نیجریه حاکم کرده است»، در: persian.euronews.com.
17. سی‌. ان. ان.، «بوکوحرام، شورشی خونین، چالشی بزرگ»، ترجمه: فرهاد فرجاد، به نقل از سایت شفقنا.
18. trackingterrorism.org/article/danger at home"book haram.
19. «بوکوحرام رعب و وحشت را در نیجریه حاکم کرده است»، در: persian.euronews.com.
20. «با بوکوحرام آشنا شویم»،khabaronline.ir/service/Politics.
21. اشپیگل، ترجمه: محمدعلی فیروزآبادی، به نقل از سایت شفقنا.
22. The Rise of Boko Haram in Nigeria, Sep 26, 2011, Author: David Cook www.ctc.usma.edu.
23. http://www.aljazeera.com/news/africa/2010/02/2010298114949112.html.
24. http://www.jameiamonline.ir/newspreview/1543577432674328010.
25. http://www.shafaqna.com/persian/other-services/other news/item/73652-
%D8%A8%D9%.88%DA%A9%D9%88%D8%AD D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C9% D8%B3%DB%8C9%D9%85 D8%B9%D9%84%DB%8C9%D9%87%D8%AF%DB%8C9%D9%86.html.
26. http://www.jamejamonline.ir/newspreview/1543577432674328010.
27. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج1، ص172.
28. «بوکوحرامیسم علیه دین»، به نقل از سایت شفقنا.
29. یا شیکاوه.
30. «بوکو حرام؛ جهاد با طعم تجارت»، در: euronews.com.
31. http://www.jameiamonline.ir/newspreview/1543577432674328010.
32. «با بوکوحرام آشنا شویم»، در: khabaronline.ir/service/Politics.
33. سید محمد فضل الله، «پدیده تکفیر و خطرات آن برای جامعه اسلامی»، در:
http://www.bayynat.ir/index/?state=article&id=1110.
«بوکوحرام دست نشانده رژیم صهیونیستی»، در: http://www.adyannet.com/news/12574.
34. محمدرضا بدیعی، «جایگاه بوکوحرام در تاکتیک و استراتژی غرب»، در: http://alefir/vtpejb2295h8.ib.html.
35. «بوکوحرام؛ یک تیر و چند نشان سفارت آمریکا در قلب آفریقا»، در: .www.mashreghnews.ir.
36. «بوکوحرامی‌ها چهره‌ای‌ منفور از دین در جهان به نمایش گذاشته‌اند»، در:
http://dornews.com/News.Details.aspx News=2333516.
37. به نقل از اسلام تایمز، به آدرس:http://www.islamtimes.org/prob5fbsorhbw9p.uiur.html.
38. به نقل از اسلام تایمز، به آدرس: ..http://www.islamtimes.org/prob5fbf?rhbw9p.uiur.html.
39. «بوکوحرامیسم علیه دین»، در: http://www.shafaqna.com/persian/other-services/other.

منابع تحقیق :
1. نیجریه، کتاب سبز 259، چاپ اول، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران، 1388.
2. دوجیووانی، جانین، «دختران ربوده شده ... در بند شیکائو»، نشریه پنجره، ش198.
3. «حرم حرام بوکوحرام»، ترجمه: پرناز طالبی، نشریه پنجره، س6، ش198.
4. Nehemia Levtzion & Randall L. Pouwels (eds.), The History Of Islam in Africa, Ohio University Press, U.S.A, 2000.
5. adyannet.com.
6. afghanirca.com.
7. alef.ir.
8. aljazeera.com.
9. avapress.com.
10. bayynat.ir.
11. donya-e-eqtesad.com.
12. dornews.com.
13. euronews.com. 14.iranbazgoo.persianblog.ir.
15. islamtimes.org .
16. jamesamonline.ir.
17. khabaronline.ir.
18. khabaronline.ir.
19. mashreghnews.ir.
20. shafaqna.com.
21. trackingterrorism.org.
22. cte.usma.edu.
23. mouood.org.

منبع مقاله :
به کوشش مهدی فرمانیان؛ (1393)، مجموعه مقالات کنگره جهانی «جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام»، قم: دارالإعلام لمدسة اهل بیت (علیه السلام) ، چاپ اول

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
بررسی اندیشه‌ها و رفتارهای گروه تکفیری بوکوحرام بررسی اندیشه‌ها و رفتارهای گروه تکفیری بوکوحرام

رفتارهای حیرت‌انگیز از حس مادری حیوانی درنده+عکس

جام جم سرا:ماجرا از آنجا آغاز می شود که دسته ای از بابون ها با صروصدای بسیار زیاد مشغول فرار از لابلای بوته ها و بالا رفتن از درختان بوده اند.

پس از مدتی مشخص می شود که دلیل ترس بابون ها دو شیر ماده هستند که به قصد شکار به بابون ها حمله کرده اند. در این میان یکی از شیرها یک بابون ماده را که سعی در فرار داشت به دندان گرفته او خفه می کند.

در حالی که بابون ماده در آرواره های شیر جان می دهد یک بچه بابون کمتر از یک ماهه که مادر خود را در آغوش گرفته کم کم از بغل مادر به روی زمین می افتد.

بچه بابون کوچک بر اساس غریزه به سمت درخت حرکت کرده، سعی می کند از درخت بالا رفته و فرار کند اما توان جسمی و قدرت بالا رفتن از درخت را ندارد. این صحنه توجه شیر را بخود جلب می کند.

.

بچه بابون نمی تواند از درخت بالا برود و ماده شیر او را به دندان میگیرد.

اما در کمال ناباوری پس از مدتی شیر بچه بابون را به زمین گذاشته و آنرا درمیان دستان خود می گیرد.

بچه بابون کوچک سعی می کند سینه های شیر را گاز بزند.

و با او بازی می کند...

در این حین شیر نری از راه می رسد اما یکی از ماده ها بچه بابون را در حمایت خود داشته و ماده شیر دیگر با خشونت اجازه نزدیک شدن به شیر نر را نمی دهند.

جدال شیر نر و ماده ها به خشونت کشیده می شود و بابون پدر که در تمام این مدت بر روی درخت مجاور نظاره گر فرزندش بود از فرصت استفاده کرده، با شجاعت از درخت پایین می آید و بچه بابون را از میان شیرها به دندان گرفته و به بالای درخت منتقل می کند.

بابون پدر فرزندش به جایی امن در بالای درخت برده و او را در آغوش می گیرد.

تصاویر فوق العاده زیبا و کم نظیرند اما این رفتار خاص ماده شیرها در مراقبت از بچه بابون و اقدام بابون پدر در این ماجراست که داستان را منحصر بفرد و حیرت انگیز می کند. (دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران)

رفتارهای جنسی جوانان در ایران

جام جم سرا: بخش خبری وب‌سایت یاهو، گزارشی را به نقل از خبرگزاری فرانسه منتشر کرده که در آن با ذکر آمارهایی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی پیرامون وضعیت عفاف و حجاب و به میان آوردن مسائل و مشکلات ازدواج و رابطه دختران و پسران جوان ایرانی، در ‌‌نهایت، این موضوع را به عنوان یک مسئله بغرنج برای ایرانیان ذکر کرده است.

بر اساس گزارش مشرق،در این گزارش آمده است : دختران و پسرانی در ایران زندگی می‌کنند که سالهاست با یکدیگر دوست و همخانه‌اند و هرچند که نگاه‌های سنگین صاحبخانه و همسایه‌ها آنان را می‌آزارد، اما این امر در ایران در حال همه گیر شدن است.

این گزارش افزوده است:همچنان که تعداد ایرانیان رو به افزایش است، تعداد طلاق رو به افزایش گذاشته است. مهناز یکی از کسانی است که پس از ازدواج، به دلیل فشارهای جامعه محافظه‌کار خود در مورد عنصر مهم یک رابطه عاطفی یعنی عشق، ناچار به طلاق شده است. وی در زمان ازدواجش فقط ۲۱ سال سن داشت و به اجبار پدر و مادرش تن به این کار داد.

این گزارش می افزاید:داستان مهناز در جامعه ایران در حال همه گیر شدن است. میانگین طلاق در ایران در سال گذشته ۲۱ درصد بود و این آمار در شهرهای بزرگ بالا‌تر نیز هست. در تهران از هر سه ازدواج یکی به طلاق می‌انجامد و در شهرهای شمالی بزرگ این آمار بالا‌تر است. دلایل اصلی این رشد، کاهش عاطفه میان همسران، مداخلات خانواده‌ها، خشونت و اعتیاد اعلام شده است.طبق گزارش منتشره از سوی مرکز تحقیقات مجلس ایران در ماه ژوئن ۸۰ درصد دختران دبیرستانی دوست پسر دارند.

از سوی دیگر دختران و پسرانی هستند که سالهاست با یکدیگر دوست و هم خانه هستند. هرچند که نگاه‌های سنگین صاحبخانه و همسایه‌ها آنان را می‌آزارداما این امر در ایران در حال افزایش است. در ایران تنها زندگی کردن برای مردان زیاد سخت نیست اما برای زنان دشوار‌تر است.

این گزارش می افزاید: طبق تحقیقات مجلس، ساده‌ترین راه برای حل مسئله جنسی ازدواج موقت است هرچند که این کار هم در جامعه ایران با واکنش های متفاوتی مواجه است. (مشرق)

آیا میزان درآمد بر رفتارهای بزهکارانه اثر دارد؟

جام جم سرا: روزگاری ارسطو گفته بود که «فقر، مادر همه جرایم است». این گفته تا چه حد درست است؟
همه ما می‌دانیم فقر و بزه با یکدیگر ارتباط دارند، اما اینکه کم بودن درآمد موجب سوق دهی فرد به انجام اعمال خلاف قانون می‌شود، نکته‌ای قابل تامل است. پژوهشی جدید که توسط دانشمندان به انجام رسیده، به بررسی رابطه سطح درآمد و جرایمی نظیر اعتیاد و خشونت پرداخته است.

یک تیم پژوهشی با استفاده از اطلاعات دولت سوئد در مورد شهروندان، به بررسی وضعیت معیشت بیش از نیم میلیون کودک متولد در سوند که بین سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۳ در این کشور به دنیا آمدند پرداختند. این اطلاعات شامل وضعیت تحصیلی، درآمد سالیانه خانواده و سابقه کیفری این افراد بود. همچنین در این مطالعه، خواهران و برادران هر یک از افراد نیز مورد بررسی قرار گرفتند.

در سوئد، افراد از سن ۱۵ سالگی در برابر اعمال خود در جامعه مسئول هستند و در صورت قانون شکنی، مورد تعقیب قرار می‌گیرند. به همین دلیل این پژوهشگران به بررسی نوجوانان از پانزده سالگی تا سه سال و نیم بعد پرداختند. همان طور که انتظار می‌رفت، احتمال ارتکاب جرایم خشونت بار در میان نوجوانانی که در خانواده‌های با سطح درآمد کمتر زندگی می‌کردند و در یک پنجم پایینی جامعه قرار داشتند، هفت برابر خانواده‌های یک پنجم پردرآمد جامعه بود. همچنین احتمال اعتیاد به مواد مخدر نیز در میان این خانواده‌های تنگدست، دو برابر خانواده‌های ثروتمند بود.

نکته شگفت انگیز در این مطالعه آن بود که وقتی خانواده‌هایی که در ابتدا فقیر بودند و پس از مدتی وضعیت مالی آن‌ها بهتر شده بود، صاحب فرزند می‌شدند، احتمال بزهکاری این فرزندان درست به اندازه فرزندان بزرگ‌تر این خانواده‌ها بود. در واقع احتمال جرایم خشونت بار و اعتیاد در این نوجوانان، با احتمال خلافکاری برادر و خواهرهای بزرگترشان که در فقر بزرگ شده بودند یکی بود.

این پژوهشگران برای توضیح این نتیجه، دو ریشه اصلی را پیشنهاد می‌کنند. نخست اینکه فرهنگ خانواده‌ها چیزی نیست که خیلی زود اصلاح شود و به همین خاطر، فضای فرهنگی موجود در خانواده‌های فقیر، حتی پس از ثروتمند شدن همچنان تا مدت‌ها پابرجا می‌ماند. همچنین این نوجوانان ممکن است از برادر و خواهرهای بزرگ‌تر خود الگوبرداری کنند و همین موجب تکرار ویژگی‌های برجا مانده از دوران کودکی در وضعیت تنگدستی می‌شود.

احتمال دوم این است که ریشه این رفتارهای خلافکارانه را باید در ژن‌های انسان جست. پیش از این پژوهش‌های دیگری به انجام رسیده بود و نشان می‌داد که برخی از ژن‌ها عامل فزونی رفتارهای بزهکارانه در افراد طبقه پایین نسبت به شهروندان متمول می‌شود. همچنین شاید این ژن‌ها سبب کاهش توانایی کنترل تکانش در افراد پایین دست جامعه و در نتیجه عدم موفقیت آن‌ها در محیط‌های شغلی و در نتیجه کم بودن درآمد آن‌ها شود.

نتایج این مطالعه شاید خبر چندان خوشایندی برای مسئولان و سیاستگذاران کشورهای مختلف جهان نباشد، زیرا بر اساس احتمال اول، فرهنگ بزهکاری حتی با وجود بهبود وضعیت مالی خانواده همچنان پابرجا می‌ماند و بر اساس فرض دوم نیز، بزهکاری امری ژنتیکی است و نمی‌توان آن را برطرف کرد.

با این حال، این پژوهش تنها به بررسی بخش محدودی از رابطه فقر و سطح درآمد خانوار‌ها پرداخته است. شاید پژوهش‌های آینده بتواند جنبه‌های دیگری از این قضیه را روشن سازد. (سیناپرس)

---

*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر می‌شود.

لجبازی و دلیل اصرار بر رفتارهای بد در کودکان

جام جم سرا: دکتر مهدی بیاتی تصریح کرد: دانستن مراحل رشد کودک توسط والدین از مهم‌ترین عواملی است که در تربیت مناسب کودک نقش بسیار موثری دارد. کودکان در گروه سنی یک تا سه سال به خودباوری می‌رسند و «من» در آن‌ها شکل می‌گیرد و می‌خواهند با انجام راهکارهای مختلف مانند انجام دادن کارهای روزمره، انتخاب لباس و غیره این استقلال را به والدین خود اثبات کنند.

وی افزود: متاسفانه عوام از این مراحل رشدی کودک که رشد استقلال و منیت آن است به عنوان «لجبازی» یاد می‌کنند. اگر تصور ما از استقلال کودک، لجبازی‌ کردن وی باشد، متناسب با همین طرز فکر رفتارهای نامناسبی را در مقابل کودک انجام می‌دهیم تا لجبازی وی کمتر شود و این رفتار‌ها کاملا نتیجه عکس دارد.

بیاتی در ارتباط با شکل گیری خودباوری در کودک و نقش آن در آینده فرد گفت: کودک برای اینکه بتواند آینده خوبی داشته باشد باید خود باوری در آن شکل بگیرد و تنها راه آن نشان دادن منیت کودک در گروه سنی یک تا سه سال است. این بدان معناست که باید به کودک فرصت دهیم فعالیت‌های روزمره از قبیل خوردن غذا، پوشیدن لباس و غیره را خودش انجام دهد. اینکه والدین خود باوری کودک را نپذیرند و از آن با عنوان لجبازی یاد کنند باعث می‌شود عزت نفس کودک رشد نکند و فرد دچار کمبود اعتماد به نفس در آینده شود و این مسئله در موضوعات مختلف اجتماعی، ‌تحصیلی، کاری و ازدواج و غیره فرد مشکلات جدی را به وجود می‌آورد.

این روان‌شناس کودک ادامه داد: والدین باید قبول کنند در گروه سنی زیر شش سال واژه‌ای به نام لجبازی نداریم و رفتارهای کودکان در این دوره تنها تقلید و انعکاس از رفتار والدین است و برای اثبات خود این رفتار‌ها را انجام می‌دهند. اگر والدین به فرزندان خود اجازه ندهند که خودباوری و استقلال خود را به نمایش بگذارند فرد در آینده در تمام تصمیمات خود دچار شک و دودلی می‌شود.

بیاتی همچنین درباره رفتارهایی از قبیل ایستادن جلوی تلویزیون، ریختن آب و غذا بر روی فرش و زمین گفت: جلب توجه در این گروه سنی مهم‌ترین هدف است و دلیل آن شکل گیری استقلال و «من» در فرد است. کودک در این سن می‌خواهد فعالیت‌هایی را انجام دهد که مورد توجه و دیده شدن واقع شود و اگر والدین به نکات مثبت کودک توجه نکنند، وی از طریق رفتارهای منفی که حساسیت پدر و مادر را بر می‌انگیزد مانند ایستادن جلوی تلویزیون، ‌ریختن آب و غذا روی زمین، پرت کردن اشیا و غیره اقدام به جلب توجه می‌کنند.

وی همچنین گفت: او می‌داند با انجام این کار‌ها والدین سریعاً به آن واکنش نشان داده و اعتراض می‌کنند و همین باعث می‌شود کودک مرتبا آن کار‌ها را تکرار کند.

بیاتی هشدار داد: امروزه والدین باید بسیار دقت کنند که نیازهای فرزندانشان چیست و به نیازهای مثبت آنان پاسخ دهند و در مقابل نیازهای منفی آنان رفتارهای صحیح داشته باشند زیرا در غیر این صورت کودک دست به کارهای منفی می‌زند. (ایسنا)

رفتارهای آسیبی در جشنواره گیاهخواری! [مجموعه‌عکس]

چهارشنبه 9 مهر 1393 ساعت 14:57

«فوکت»، جزیره‌ای در تایلند است که عمدتا با سواحل زیبا و اقامتگاه‌های مجللش شناخته می‌شود. این جزیره سالی یک بار میزبان جشنواره سبزی خواران است که به مدت ۹ روز در نهمین ماه از سال چینی برگزار می‌شود. مهر در گزارشی از این جشنواره، تصاویری منتشر کرده که بیشتر نمایانگر رفتارهای مازوخیست‌هاست! اعمالی که معلوم نیست چه جایگاهی در سبزیخوری و گیاهخواری دارد. این تصاویر را در ادامه پیش رویتان گذاشته‌ایم.

رفتارهای خطرناک برای قوه‌ شنوایی

جام جم سرا: بدون شک کسی دوست ندارد گوش‌هایش نشنود یا وزوز کند. برای این کار لازم است برخی عادت‌های نادرست را ترک کنیم، چون به سلامت گوش‌هایمان آسیب جدی می‌زند.

بوسیدن لاله‌ گوش

شاید بوسیدن لاله‌ گوش فرزند یا همسر کاری دلنشین و برای ابراز محبت باشد، اما همین عادت بظاهر ساده و آکنده از عشق ممکن است برای قوه شنوایی خطرساز باشد. این کار دَمشی روی پرده‌ گوش و در پی آن تلاطمی در مایع حلزونی گوش یا گوش درونی ایجاد می‌کند که متاسفانه گاهی به بروز مشکلات شنوایی منجر می‌شود. دکتر لوی ریتر، استاد شنوایی‌شناسی دانشگاه هوفسترای نیویورک، تاکنون بیش از سی مورد اختلالات شنوایی ناشی از بوسه شناسایی کرده است. به گفته‌ بیماران این پزشک، بوسیدن گوش قابل مقایسه با صدای توپی است که به گوش برخورد می‌کند. بهتر است از بوسیدن این ناحیه‌ حساس بپرهیزید.

فریاد کشیدن در گوش

هیچ‌وقت به شوخی یا از روی عصبانیت در گوش فرد دیگری فریاد نکشید. این کار بیش از این‌که آزاردهنده باشد، برای قوه‌ شنوایی خطرآفرین است. فریاد زدن در‌گوش‌باعث بروز ترومای صوتی می‌شود. در واقع اگر صدای ما به‌طور متوسط 50 دسی‌بل باشد وقتی فریاد می‌کشیم به صد دسی‌بل هم می‌رسد و گوش انسان ممکن است با 80 دسی‌بل نیز کر شود. از فریاد زدن در حفره‌ گوش دیگران خودداری کنید و به هیچ‌کس اجازه ندهید این کار را با شما بکند.

مصرف دارو بدون در نظر گرفتن عوارض آن

برخی داروها که به اتوتوکسیک یا سم گوش معروف هستند، تاثیر منفی روی گوش داخلی دارند و ممکن است باعث سنگینی گوش، وزوز گوش یا سرگیجه شوند. این مساله ممکن است موقتی یا دائمی باشد. در حالت کلی بعد از مصرف برخی داروها یا تزریق آنها، هر دو گوش انسان به طور متقارن تاثیر می‌پذیرند و دچار مشکل می‌شوند، اما اگر دارو مستقیما داخل یک گوش استفاده شود، روی همان عضو تاثیر می‌گذارد.

از بین این داروها می‌توان به داروهای دیورتیک (ادرارآور) مانند آلداکتون اشاره کرد که برای مقابله با فشار خون بالا یا نارسایی قلبی نیز استفاده می‌شود. این داورها ممکن است باعث بروز مشکلات شنوایی شوند که خوشبختانه با توقف مصرف‌شان مشکل رفع می‌شود. مصرف داروهای ضدالتهاب مانند آسپرین با دوز‌های بالا نیز گاهی باعث کم‌شنوایی موقت می‌شوند. علاوه بر اینها داروهای ضدسرطان نیز باعث بروز مشکلات شنوایی می‌شود که ‌مانند سنگین‌شدن گوش ناشی از سالمندی است.

رانندگی با شیشه‌های پایین

کودکان وقتی سوار ماشین می‌شوند دل‌شان می‌خواهد کنار پنجره بنشینند و شیشه‌ها را تا آخر پایین بکشند. تکرار این کار باعث کم‌شنوایی گذرا می‌شود که ممکن است در طولانی‌مدت آزاردهنده‌تر و جدی‌تر شود. توجه داشته باشید پایین آمدن از جاده کوهستانی با شیب تند نیز به دلیل اثرات فشار هوا ممکن است برای گوش‌های بچه‌های کم‌سن‌وسال آسیب‌رسان باشد.

رفتارهای مشکوک شنوایی در کودکان

در موارد کم‌شنوایی متوسط، کودکان اختلالاتی در تشخیص صدا، اختلالات رفتاری، تاخیر در حرف‌زدن یا واکنش‌های ناپایدار به هیاهو یا صداهای پیرامون خود نشان می‌دهند. توصیه می‌کنیم نسبت به ورم گوش مداوم نیز هشیار باشید. اگر کم‌شنوایی کودک جدی‌تر باشد ممکن است به اختلالات زبانی یا رفتاری منجر شود. اگر به رفتارهای کودک خود مشکوک هستید حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.

کارکردن با مته و دریل‌ بدون محافظت از گوش‌ها

اگر عادت دارید شخصا به تعمیرات منزل بپردازید یا شغل‌تان ایجاب می‌کند مدام با دریل و مته سروکار داشته باشید، حواس‌تان بیشتر به سلامت گوش‌هایتان باشد. سروصدایی که این ابزارها ایجاد می‌کنند، بالاتر از 85 دسی‌بل است که ممکن است سلامت سلول‌های شنوایی گوش داخلی را به خطر بیندازد و در‌طولانی‌مدت باعث آسیب‌های جدی شود. متاسفانه خطر ابتلا به سنگینی گوش در کارگرهایی که مدام در معرض این‌گونه صداها قرار دارند، بیشتر است. این مشکل قابل جراحی نیست و معمولا با وزوز گوش نیز همراه است. باید بدانید سنگینی گوش یا کم‌شنوایی با سالانه 750 مورد جدید، دومین بیماری مربوط به مشاغل محسوب می‌شود. اگر قرار است به‌ مدت یک یا چند روز از این ابزارهای پرسروصدا استفاده کنید حتما گوش‌هایتان را با کلاه کاسکت یا گوشی‌های مخصوص بپوشانید.

تشخیص‌علائم سنگینی‌گوش‌یا کم‌شنوایی

تغییرات رفتاری یا تغییر در صدا یا نحوه‌ ادای کلمات جزو علائم ابتدایی شروع مشکلات شنوایی است. وقتی فردی مدام از مخاطب خود می‌خواهد حرف خود را تکرار کند یا از او می‌خواهد کمی بلندتر صحبت کند، لازم است به پزشک مراجعه کند.

شیرجه زدن زیاد در استخر

شیرجه‌زن‌های حرفه‌ای که مدام در استخر شیرجه می‌زنند باید حواس‌شان به احتمال ابتلا به کم‌شنوایی موقت باشد. در این موارد فشار آب مشکل‌ساز می‌شود و درد جزئی در گوش‌ها پدید می‌آورد. توجه داشته باشید شیرجه‌زدن از ارتفاع خیلی زیاد ممکن است باعث بروز مشکلات دائمی شنوایی شود. در این مواقع برای بالا آمدن به سطح آب حتما حواس‌تان به دوره‌ تعدیل فشار آب باشد. برای پیشگیری از مشکل کم‌شنوایی موقت حتما از گوش‌گیرهای مخصوص شنا استفاده کنید.

گوش‌دادن به موزیک با صدای بلند به مدت 4 ساعت

گوش دادن طولانی‌مدت به موسیقی با دستگاه پخشmp3 ، داخل اتومبیل یا حتی در منزل آن هم با صدای بلند به قوه‌ شنوایی آسیب می‌زند و باعث وزوز گوش می‌شود. خطر اصلی موسیقی این است که لذت گوش‌دادن به آن، میزان انرژی دریافتی از طریق گوش‌ها را می‌پوشاند. یعنی شما اصلا متوجه فشاری که به گوش‌هایتان وارد می‌شود، نمی‌شوید.

وقتی با صدای بلند به موسیقی گوش می‌دهید، سلول‌های گوش داخلی شروع به تولید ماده‌ای سمی می‌کند که به خودی خود خطرناک نیست؛ اما ترشح زیاد آن باعث از بین بردن همین سلول‌های تولیدکننده می‌شود. هرچه صدای موسیقی بلندتر باشد روند ترشح این ترکیب با سرعت بیشتری رخ می‌دهد. محدوده دسی‌بل قبل از تولید این ترکیب 85 دسی‌بل در دوره زمانی 8 ساعت تخمین زده شده است.‌ وقتی صدا به 88 دسی‌بل می‌رسد باید مدت زمان گوش‌دادن به آن به چهار ساعت کاهش یابد. در واقع قانون اصلی این است که به‌ازای هر سه دسی‌بل افزایش صدا باید مدت زمان قرارگیری در معرض آن صدا به نصف کاهش باید. توصیه می‌کنیم صدای دستگاه پخشmp3 را کم کنید. وقتی در کنسرت یا مراسم‌ پرسروصدا هستید، حتما از گوشی استفاده کنید تا برخورد صدای بلند با گوش‌هایتان کمتر شود.

تغذیه‌ نامناسب

گوش‌ها علاوه بر آرامش صوتی به تغذیه‌ مناسب نیز نیاز دارند. نتایج پژوهش‌های متعدد نشان داده افرادی که به ناشنوایی مبتلا هستند، کمبود مواد مغذی داشته‌اند. گوش مانند اعضای دیگر بدن نیاز به تغذیه دارد. اگرچه غذا خوردن باعث نمی‌شود بهتر بشنوید، اما تغذیه‌ سالم باعث افزایش سلامت گوش‌هایتان می‌شود.

چه بخوریم؟

امگا3ها: به عقیده‌ متخصصان تغذیه، موادغذایی حاوی امگا3ها مانند روغن کلزا، آجیل‌ها، ماهی‌های چرب و... در جهت افزایش سلامت گوش‌ها در الویت قرار دارند، زیرا این مواد به عملکرد خوب مغز کمک می‌کنند و در نتیجه برای تمییز اطلاعات شنوایی نیز مفیدند.

منیزیم: غذاهای دریایی، غلات کامل، کاکائو و سبزیجات سبز جزو منابع غذایی منیزیم هستند که آنتی‌اکسیدانی قوی برای مقابله با پیری سلول‌های بدن محسوب می‌شود.

اسید آلفالینوئیک و ویتامین E: این مواد مغذی در سیب‌زمینی، گوشت گاو، دل و قلوه وجود دارند و قادر هستند آسیب‌های وارده به گوش و خطر کاهش شنوایی را به میزان زیادی کاهش دهند.

ویتامین 9 B: نتایج یک پژوهش در هلند نشان می‌دهد این ویتامین باعث بهبود انتقال سیگنال‌های شنوایی به مغز می‌شود. ویتامین‌9 B در اسفناج، زیتون، کاهو و تخم‌مرغ به‌وفور وجود دارد.

کرستین: کرستین، آنتی‌اکسیدانی قوی است و باعث بهبود گردش‌ خون در مویرگ‌های موضعی، بخصوص در گوش داخلی می‌شود. پیاز، مرکبات، سیب با پوست، چای سبز یا سیاه سرشار از این آنتی‌اکسیدان هستند.

ویتامین‌D: ویتامین D باعث جذب بهتر کلسیم و تقویت غضروف‌ها می‌شود و برای سلامت گوش‌ها نیز مفید است. ماهی ساردین، ماهی تن، ماهی خال‌مخالی، تخم‌مرغ و قارچ جزو منابع غذایی سرشار از ویتامین‌D محسوب می‌شوند.

مترجم: فاطمه مهدی‌پور / سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)

خیلی مشکوکم: تازگی‌ها مادرم رفتارهای عجیبی دارد!

پاسخ مشاور: همان طور که می‌دانید، قدرت تفکر به عنوان یکی از ویژگی‌های متمایزکننده انسان از دیگر موجودات زنده به شمار می‌رود و شکل‌گیری و تکوین آن در همه انسان‌ها با یکدیگر تفاوت دارد. تفکر، نیروی مثبت و سازنده است، اما ممکن است مانند هر سیستم دیگری در بدن دچار اختلال و بیماری شود. بالطبع به علت قدرت و نفوذ اندیشه و فکر در زندگی، اختلال در آن اثری مخرب در زندگی افراد خواهد داشت.

کدام تفکر، کدام اختلال؟

تفکر به ۲ بخش تقسیم می‌شود؛ یکی شکل ظاهری تفکر یا در حقیقت روش بیان فکر و دیگری محتویات تفکر است که هرکدام از آن‌ها ممکن است دچار اختلال شوند.

از مهم‌ترین اختلال‌های تفکر می‌توان به حاشیه‌پردازی در ذکر جزئیات بی‌اهمیت، نپرداختن به فکر اصلی و پرش افکار از یک موضوع به موضوع دیگر اشاره کرد. این اختلال‌ها ممکن است در حالت عادی در بسیاری از انسان‌ها دیده شود، اما معمولاً درجه‌های شدید آن در بیماری‌های مهم روان پزشکی مثل شیدایی یا افسردگی شدید است که زندگی انسان را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
آنچه به عنوان اختلال در تفکر شناخته می‌شود مربوط به محتوای فکر است و طیف وسیعی از اختلال‌ها از افکار منفی گرفته، تا وسواس‌های فکری و هذیان‌های مختلف را دربرمی گیرد.

کمک گرفتن از روان‌پزشک

با توجه به توصیف‌هایی که از رفتارهای مادرتان ارائه کرده‌اید، فقط می‌توان به بیان کلیات در این باره بسنده کرد. بخصوص آنکه اطلاعات مهم دیگری مانند سن مادرتان، سابقه بیماری‌های روانی، وجود مشکلات خانوادگی و... نیز مشخص نیست. لذا پیشنهاد می‌شود قبل از هر تشخیصی و قبل از در پیش گرفتن هر نوع رفتاری، مادرتان را به یک روانپزشک نشان دهید و این مطلب را به مادرتان القا کنید که روان‌شناس و روانپزشک مختص بیماران روانی نیست و هرکسی در اثر فشارهای زندگی ممکن است نیاز به کمک گرفتن از روان‌شناس یا روانپزشک پیدا کند‌‌؛ چنان که یک بیمار قلبی هم بدون هیچ واهمه‌ای از متخصص قلب کمک می‌گیرد.
برای اینکه نگرانی مادرتان در این باره تشدید نشود سعی کنید دیگران بخصوص آن دسته از اقوام که مادرتان با آن‌ها رودربایستی دارد از این قضیه مطلع نشوند. همچنین در جلسات مشاوره به اتفاق یکدیگر حضور یابید. علاوه بر این، طوری هم وانمود نکنید که هیچ مشکلی متوجه رفتارهای شما نیست و این مادرتان است که همه رفتار‌هایش عجیب و غیرمنطقی است. (نسیم احمدی- کار‌شناس ارشد روان شناسی/ خراسان)

---

*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر می‌شود.

تاثیر «اُمگا ۳» در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه کودکان

تحقیقات جدید پژوهشگران به اهمیت رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب اُمگا ۳، برای داشتن یک زندگی سالم تاکید می کند.

این پژوهش ها نشان می دهد که اُمگا ۳ می تواند بر فعالیت های اجتماعی کودکان موثر باشد و یک کودک ضداجتماع را به یک فعال اجتماعی تبدیل سازد.

این مطالعات نشان می دهد که مصرف اسیدهای چرب اُمگا ۳ که معمولا در روغن ماهی دیده می شود، باعث کاهش مشکلات رفتاری ضداجتماعی و پرخاشگرانه کودکان خواهد شد.

ماهی های روغنی آب های سرد مانند قزل آلا، شاه ماهی و ساردین نیز سرشار از اسیدهای چرب اُمگا ۳ هستند.

دکتر «جیانگ هونگ لیو»، استادیار دانشکده پرستاری دانشگاه پنسیلوانیا، در این باره می گوید: «تغذیه یکی از عوامل محافظتی برای کاهش مشکلات رفتاری و اجتماعی کودکان محسوب می شود. ما شاهد بوده ایم که وضعیت ضعیف تغذیه در رفتارهای ضداجتماعی، پرخاشگرانه و حتی مجرمانه کودکان موثر بوده است.»

در این پژوهش به صد کودک در رده سنی ۸ تا ۱۶ سال روزانه یک بار ماده غذایی حاوی یک گرم اُمگا ۳ به مدت ۶ ماه داده شد. در کنار این گروه، به ۱۰۰ کودک دیگر در همین زمان ماده غذایی مذکور فاقد مکمل اُمگا ۳ داده شد.

محققان با کمک توضیحات والدین آنها به بررسی و ارزیابی رفتارهای برونگرایانه این کودکان از قبیل رفتار پرخاشگرانه و ضداجتماعی، خشونت و میل به دعوا کردن و دروغ گفتن و همچنین رفتارهای درون گرایانه همچون افسردگی و اضطراب پرداختند.

پس از ۶ ماه در هر دو بخش رفتارهای برون گرایانه و درون گرایانه هر دو گروه، بهبود حاصل شده بود. اما نکته جالب تاثیر این روند در یک سال بوده است.

پژوهش ها نشان دادند که در گروه اول مصرف کننده امگا ۳، پس از یک سال بهبود قابل توجهی در رفتارهای برون گرایانه و درون گرایانه شان مشاهده شده بطوریکه ۴۲ درصد بهبود در رفتارهای برون گرایانه و ۶۲ درصد بهبود در رفتارهای درون گرایانه آنها به وجود آمد.(مهر)