عکاسی در شب به مراتب سختتر از عکاسی در نور روز است. عدم وجود نور کافی باعث اعمال تنظیمات بیشتر در هنگام عکسبرداری میشود و کار عکاس را برای گرفتن یک عکس خوب سختتر میکند.
عکسبرداری در شب، موقعیتهای مختلفی را شامل میشود. از گرفتن عکسهای پرتره در زیر نور لامپ گرفته تا چشماندازهای طبیعی در زیر نور ماه. نکات و تکنیکهایی که در این مقاله با شما در میان خواهیم گذاشت در اکثر شرایط کاربرد دارند.
چرا عکاسی در شب دشوار است؟
اغلب عکسهایی که در شب گرفته میشوند خراب از کار درمیآیند، زیرا سرعت شاتر در هنگام گرفتن عکس بسیار پایین است. اگر این زمان طولانیتر از ۱/۵۰ ثانیه باشد و دوربین نیز در دست شما باشد (روی سه پایه نباشد)، تصویر تار خواهد شد. تصویر زیر با سرعت شاتر ۱/۱۳ ثانیه گرفته شده است. مشکل تاری در این تصویر کاملا قابل مشاهده است.
حتی اگر سرعت شاتر به اندازه کافی سریع بوده و دوربین هیچ گونه لرزشی نداشته باشد، باز هم ممکن است سرعت برای گرفتن سوژه کافی نباشد. اگر قصد عکاسی از سوژههای متحرک را دارید سرعت شاتر باید در محدوده صدم ثانیه تنظیم شود. به همین خاطر است که عکاسی ورزشی، آن هم در شب جز سختترین نوع عکاسی است.
فوکوس اشتباه نیز یکی دیگر از مشکلات است. اغلب دوربینها قابلیت فوکوس خودکار در شب را دارند. سیستم دوربین، تضاد را تشخیص داده و فوکوس را بصورت خودکار تنظیم میکند؛ که البته این کار را در تاریکی مطلق نمیتواند انجام دهد. حتی اگر عکس گرفته شده به علت حرکت سوژه و لرزش دوربین هم تار نشود، حتما به دلیل فوکوس نامناسب و اشتباه تار خواهد شد.
بنابراین در اکثر موارد یکی از سه عامل فوق باعث میشوند عکسهای تار و نامناسبی در شب گرفته شود.
چند تکنیک در مورد عکاسی در شب
اگر قصد عکسبرداری در شب را دارید، در اکثر موارد لازم است از قسمت تنظیم دریچه دیافراگم، این پارامتر را تنظیم نمایید. در این حالت دیافراگم را بین f/1.8 و f/1.4 قرار دهید. مقدار دقیقی که انتخاب میکنید به میزان پهنای لنز و عمق زمینه تصویر بستگی دارد. هر چه دریچه دیافراگم بازتر باشد اجازه ورود نور بیشتری را میدهد و از طرفی میزان فوکوس روی سوژه را نیز کاهش میدهد.
تنظیم سرعت شاتر، مهمترین عامل برای عکاسی در شب است. در هنگام عکسبرداری در شب سرعت شاتر را بین ۱/۵۰ تا ۱/۲۰۰ ثانیه تنظیم کنید. هر چه سرعت کمتر باشد بهتر است، ولی به این نکته توجه داشته باشید که اگر سوژه متحرک باشد باید سرعت شاتر نیز بیشتر باشد. به هر حال زمانی که در حالت تنظیم دریچه دیافراگم هستید، نمیتوانید بصورت مستقیم سرعت شاتر را کنترل کنید. در این حالت به جای تنظیم سرعت شاتر، باید گزینههای مربوط به دیافراگم و ISO را کنترل کنید. فرض کنید که دیافراگم را در بهترین حالت تنظیم کردهایم، اکنون تنها چیزی که باقی میماند مدیریت ISO است.
ISO را روی کمترین مقدار ممکن که سرعت شاتر دلخواه را در اختیار شما قرار میدهد، تنظیم کنید. به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است مقدار ISO در این حالت کمی بالاتر از میزان ایدهآل باشد، ولی قطعا این بهترین تنظیمی است که میتوانید انجام دهید. برای گرفتن عکسهای پرتره در شب بهتر است ISO را روی ۳۲۰۰ یا ۶۴۰۰ تنظیم کنید. اگر در این حالت سرعت شاتر سریعتر از ۱/۲۰۰ ثانیه شده است، نشان دهنده این است که ISO را خیلی بالا تنظیم کردهاید و باید آن را کمتر کنید.
چند نکته و ترفند دیگر
در هنگام عکسبرداری در شب، شرایط به سرعت تغییر میکند. یک لحظه در زیر نور چراغ در خیابان در حال عکسبرداری هستید و لحظه بعد در تاریکی مطلق باید عکس بگیرید. اگر در جایی که نور ثابت است در حال عکسبرداری هستید، دوربین را در حالت تنظیم دستی قرار داده و گزینههای مربوط به دیافراگم، سرعت شاتر و ISO را تنظیم نمایید.
درست درآوردن رنگها در هنگام عکاسی در شب نیاز به مهارت زیادی دارد. بسیاری از عکسهای گرفته شده در شب یک نور ناخوشایند نارنجی دارند که حتی با فتوشاپ هم نمیتوان آن را اصلاح کرد. اگر احساس خوبی نسبت به رنگهای موجود در عکس ندارید، آنها را به حالت سیاه و سفید تغییر دهید.
اگر لنز دوربین شما ویژگی تثبیت تصویر دارد از آن استفاده کنید. این قابلیت به شما اجازه میدهد در صورتی که دوربین را در دست گرفتهاید، سرعت شاتر را کمی آهستهتر تنظیم کنید. ولی مراقب باشید، این ویژگی فقط تاری تصویر ناشی از لرزش دست را متوقف میکند و در مورد سوژههای متحرک کاربردی ندارد.
عکاسی در شب معمولا با استفاده از نورهای مصنوعی انجام میشود. اگر در شهر در حال عکسبرداری هستید، از نور چراغهای خیابان، پنجرههای فروشگاهها، نور چراغ اتومبیلها یا هر منبع روشنایی دیگری که میتوانید استفاده کنید.
اگر از چشماندازها و مناظر طبیعی عکس میگیرید، شرایط بسیار سادهتر خواهد شد. از یک سهپایه استفاده کنید و سرعت بسته شدن شاتر را تا جایی که میخواهید طولانیتر کنید. عکس زیر یک تصویر HDR واقعی است، ولی گرفتن این عکس ۸ ثانیه به طول انجامیده است. دیافراگم روی f/5.6 و ISO روی ۴۰۰ تنظیم شده است.
در خصوص تصاویر HDR، اگر سوژه یک منظره است، با چندین سرعت مختلف شاتر کار عکسبرداری را انجام دهید. در این صورت میتوانید عکسها را با هم ترکیب کنید یا از بین عکسهای گرفته شده بهترین آنها را انتخاب کنید.
همانطور که گفته شد دوربینها کار فوکوس خودکار را انجام میدهند. لازم است بدانید این کار را با عجله هم انجام میدهند. بنابراین اگر عکس شما نیازمند زمان است، فوکوس را بصورت دستی تنظیم نمایید. در عکس زیر فوکوس بر روی نور موبایلی که در دست فردی که پایین سمت راست تصویر حضور دارد تنظیم شده است.
اگر دوربین در حال تلاش برای یافتن فوکوس است، بهترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که با روش سعی و خطا و استفاده از فوکوس خودکار بر روی قسمتی از سوژه که بیشترین تضاد رنگی را دارد، بهترین حالت فوکوس را بیابید. سپس فوکوس را به حالت دستی تغییر داده و مجددا عکس را بگیرید.
هرگز از فلشهای موجود بر روی دوربینهای DSLR استفاده نکنید زیرا اصلا جلوه خوبی به عکس شما نمیدهند. بهتر است همواره ISO را تنظیم کرده و عکس را به حالت سیاه و سفید تغییر دهید.
عکاسی در شب واقعا لذت بخش است. فقط کافی است کمی بیشتر کار کنید تا بتوانید عکسهایی زیبا و به یاد ماندنی بگیرید. مطمین باشید که نتیجهای که میگیرید ارزش این تلاش را دارد.
جام جم سرا: میآید مینشیند روی صندلی و تندتند حرف میزند که «باید بریم ستارخان، اتوبان ستاری، پارک شوش، پشت ترمینال جنوب و...» تند و تند حرف میزند. جنگزده که شدهاند آن سالهای جنگ به تهران آمدهاند. سه شماره موبایل میدهد. شمارههای خودش و بهار دخترش. قرار میگذاریم هشتشب از در خانهشان سوارش کنیم. من و او به پاتوقها برویم و راننده منتظرمان بماند. یکی از همکاران آقایمان با من همراه میشود. کمی دلشوره دارم. هر چه به هشتشب نزدیک میشویم دلشورهام بیشتر میشود از آنچه قرار است اتفاق بیفتد.
50هزار تومان میگیرد تا با ما همراه شود. خانهاش اتاقی هشتمتری است در حیاطی شبیه حیاط خانه قمرخانم در کوچهپسکوچههای دروازه غار. به زحمت پیدا میکنیم. ابوالفضل پسرکی سهساله در را باز میکند. با موهای بور پشت بلند. خاله و دایی صدایمان میکند و به خانم الف میگوید عمه. از هشت تا 10شب منتظر میمانیم تا هوا تاریک شود و زنان کارتنخواب بیواهمه گشتهای جمعآوری به پاتوقهایشان بیایند. با آبخوردن و تخمه از ما پذیرایی میکند؛ تنها چیزهایی که دارد. پایپ و جلدهای نوشمک خالی توجهم را جلب میکند. جلد نوشمک را برمیدارد. وسط جلد نوشمک را سوراخ کرده و لوله پایپ را کرده تو. کنار دستش نعلبکی است با دستمالکاغذیهای خیس.
در میزنند و دختر خانم الف «بهار» و دوستش «مرضیه» میآیند داخل. هر دو زیبا هستند و جوان. ابوالفضل با خانم الف صمیمی است. خانم الف برایش تخمه مغز میکند. ابوالفضل میگوید: «عمه چرا دیشب در را باز نکردی اومدم شببخیر بگم؟» خانم الف میگوید: «شبها که ما نیستیم ابوالفضل میاد شببخیر بگه میگیم ما خواب بودیم.» بعد اشاره میکند به ابوالفضل و میگوید: «مادرش ایدز داشته مرده، بهش گفتن بیمارستانه. پدرش هم دزده، شبا میره سرقت. خلافش سنگینه سرقت مسلحانه و انبار خالیکردن و اینا.» نگاهم میافتد روی تبلت دست بهار. کمی مینشینند و میروند. موبایلهایشان دایما زنگ میخورد. از خانم الف درباره بهار و مرضیه میپرسم. میگوید: «مرضیه دوست بهار 21سالشه. هشتماهیه بچهاش به دنیا اومده اما پدرش فراریه. دخترم بهار دوبار شوور کرده. شوور دومیش زندونه به جرمه حمل موادمخدر. الان یه سال پاکی داره. سه تا بچه داره. اولی پیش شوور اولشه، دومیرو شوور دومش فروخت، سومیرو هم دادیم بهزیستی.» دو پک میزند. بعد پایپ را با دستمالکاغذیها خنک میکند و از نو. ساعت از 10 میگذرد و میرویم برای شام. تا خیابانها باز هم خلوتتر شود. در را قفل میکند و کلید را میگذارد برای دخترش توی جاکفشی. میرویم سمت ماشین و چند دقیقهای غیب میشود. وقتی میآید با تخمه و نوشمک و بستنی میآید. میگوید: «بیتنقلات نمیگذره» ضبط را که روشن میکنیم خوشحال میشود. راه میافتیم. زنان و مردان گروهگروه در خیابان مولوی مشغول پهنکردن رختخوابهایشان هستند؛ کنار پیادهرو خیابان اصلی. خانم الف میگوید: «معمولا هر کدوم از زنها با یک گروه سه، چهارنفره مردان همراه میشه یا دوتادوتا، تک نمیافتن. اینطوری اگر گشت بیاد، میگن زنوشووریم و آدرس یه خونه را هم حفظ میکنن که بدن تا دربرن.» میپرسم «چی میل دارین؟» میگوید: «من فقط اروندکنار و البرز و هانی میرم.» مسیر دروازه غار تا ولیعصر را بالا میرویم تا به رستوران برسیم. تلویزیون رستوران ویژهبرنامه جامجهانی دارد. اطلاعات خانم الف از فوتبال دقیق است و به روز: «قرعهمون خوب افتاده فقط آرژانتینش سخته. دیدین برنامه 90 نشون داد تیم جوانان 20میلیون پول قلیونش را نداده است؟ من نمیدونم اینا چه ورزشکارایین که آنقدر قلیون میکشن.» شام چلو جوجهای به قیمت 70هزارتومن سفارش میدهد ولی نصف غذایش را نمیخورد. ظرف میگیریم که ببرد خانه. میگوید «شبها تا صبح بیدارم گرسنهام میشود. شبهایی هم که ستارخان میروم از سوپرمارکت شبانهروزی کنار پمپ بنزین، ساندویچ و کلاپ میخرم». راه میافتیم... میپرسم چطور میروی ستارخان؟ توضیح میدهد که «هرشب حدودای 12 سوار بیآرتی خاوران به آزادی میشم بعد از اونجا میرم ستارخان.» پاتوقش آنجاست. از پشتسرم صدای چلیکچلیک پایپ خانم الف میآید. از توی آینه عقب را نگاه میکنم دارد شیشه میکشد. «خیلی از کارتنخوابها شب تا صبحرو تو همین اتوبوسهای خاوران- آزادی صبح میکنن.»
در ستارخان هنوز خبری نیست. راهی اتوبان ستاری میشویم. به گلفروشهای زن و دختر اشاره میکند و میگوید: «اینها کارشون پوشش برا کارای دیگهست.» میگوید: «جنگل و پارک حاشیه اتوبان ستاری پاتوق موادفروشای زن و مرد است.» با چراغ قوه میزنیم به دل محدوده درختکاریشده حاشیه اتوبان اما خبری نیست. زنی آنسوتر میدود و از دید پنهان میشود. میگوید: «حتما ماموربازار شده من خیلی شبا میام اینجا برا تهیه مواد.»
گشت نیروی انتظامی را که میبینیم، میگوید: «گفتم چرا اینقدر خلوته ماموربازاره.» میرویم سمت تختطاووس و فاطمی، هنوز خبری نیست. پارک ساعی هم خبری نیست. زیر پل کریمخان میرویم. ساعت نزدیکیهای دو است. دخترکی خوشپوش و جوان از ماشینی پیاده میشود و سوار ماشینی دیگر میشود. مقصد بعدیمان پارک مشرف به اتوبان شیخ فضلالله همت است؛ بالای تپه. دوستم میگوید: «اینجا همان جایی است که علی سنتوری را فیلمبرداری کردهاند.» اینجا پاکسازی شده است؛ این را نگهبان بوستان میگوید.
خانم الف را صدا میکنم که چهکار کنیم؟ کجا برویم؟ جواب نمیدهد. رو برمیگردانم. خوابش برده. حوالی فلسطین که میرسیم بیدار میشود. زنگ میزند 118 میگوید: «شماره ستارخان را میخوام نه ببخشید داروخانه... . در ستارخان رو.» بعد به داروخانه زنگ میزند. جواب نمیدهند. میپرسم برای چی؟ میگوید: «آمار بگیرم چه خبر بوده جواب نمیدن.»
میرویم سمت شوش. در پارک محلهای شوش زن جوانی با پسر و پیرمردی نشستهاند. از چهرهشان مشخص است که اعتیاد دارند. ساعت چهارصبح است. وقتی میپرسم «کارتونخوابید؟» به انکار میگویند: «نه ما خانهمان همینجاست. اومدیم اینجا هوایی بخوریم. کارتنخوابها دور میدان مینشینن.» تمام نیمکتهای پارک و ایستگاه تاکسی پر از کارتنخوابهای خواب است. میرویم سمت میدان.
زن موهایش بور است که ریشه سیاهش درآمده. مانتو و شال سنتی به سر دارد. روی سکوی دور میدان شوش نشسته به همراه دو مرد. کمی آنسوتر ردیف آدمها تا میانه خیابان نشستهاند مواد میکشند. انگار که دارند آب میخورند یا ساندویچ. بیهیچ ترسی.
شما کارتنخوابید؟
میگوید: من بچه دارم، خونه دارم الحمدالله. من شوور دارم. کارم تو خونه است. پرستارم. یک بدبخت بیچاره را نگهداری میکنم. منیژه کوچیکم؛ کنیز شمام 40سالمه.
الان اومدی دنبال مواد؟
من مواد میکشم. اما گاهگداری. هر دقه و ثانیه نمیکشم. تریاک میخورم.
الان اینجا چیکار میکنی؟
اومدم منتظرم کسی بیاد منو برسونه.
اشاره میکنم به آقای کنار دستش و میپرسم
الان این آقا دوستتونه؟
نه آشناست.
اینجا نشستی نمیترسی؟
نه چون از خودم اطمینان دارم دیگه سنی از من گذشته.
ردیف مردها نشستهاند به چرخیدن پایپها، کشیدن هرویین. یکیشان رو به من میگوید: «بفرمایید شیشه.»
ساعت چهارصبح دور میدان شوش. دنیای شبانهاش با دنیای روزهایش فرق دارد. با شبهای دیگر نقاط تهران هم. این حوالی پاتوق حکمرانی معتادان کارتنخواب است. کلاه به سر دارد. ریزنقش است. دستمالگردن بسته. ظاهرش با تمام زنان اینجا فرق دارد. چشمهای عسلی دارد. حدودا 40ساله. حتی با وجود گونههای تورفته و ردیف ریخته دندانهایش هم زیباست. پسر جوانی همراهش است. میایستد به صحبت.
اعتیاد داری؟
تقریبا.
چی مصرف میکنی؟
شیشه و دوا.
اینجا دنبال موادی؟
نه.
پس چیکار میکنی؟
قدم میزنیم.
کارت چیه؟
ضایعات جمع میکنیم.
کار دیگهای نداری؟
نه اصلا من تنها زنی هستم که اینجا کار دیگهای نمیکنم.
این آقا کیه؟
آشنامونه.
نمیترسی؟
پسر میاد جلو و میگوید: «میخوایی خیالت رو راحت کنم. من خودم انجمنی هستم. یک ساله پاکم انبار دارم.»
عسل میگوید: «من از ترسم دارم راه میرم چون به محض اینکه بخوام یه جایی بایستم و استراحت کنم خفتم میکنند.»
کارتنخوابی؟
آره.
چه مشکلاتی داره؟
«بزرگترین مشکل خفتگیریه. با زنهای اینجا نمیتونم ارتباط برقرار کنم. من دوتا پسر دارم یکیشون متولد 67 و یکی 73. 20ساله ندیدمشون. من از آمریکا دیپورت شدم ایران. چون طلاق گرفتم. دیگه سفارت نذاشت بچههامو بیارم. الان 20ساله تو ایران دارم تنها زندگی میکنم. 15سال سابقه آموزش رانندگی دارم. برا خودم خونه داشتم زندگی داشتم. یه شوهر صیغهای کردم. اعتیاد داشت. من اولین کسی بودم که تو ایران مربی خانم شدم. چون تصدیق بینالمللی داشتم. بعد آموزش دادم برا خانمها. کلاس گذاشتم که مربی شوند و خودم هم آموزش میدادم. تقدیرنامه دارم از آقای... بهعنوان پرکارترین. از پنجصبح کلاس داشتم تا 10شب. فعالترین مربیشون من بودم. این شوهر من «هی یه دود بگیر یه دود بگیر خستگیات درمیره» مام هی یه دود بگیر، یه دود بگیر معتاد شدم. شیشه میکشیدم چرتم رو بپرونه. سرهنگ فهمید کارتمرو سوراخ کردن. دیگه اجازه کار بهم ندادن. رفتم پرستار سالمندان شدم. اونجام بالاخره بعد پنجسال فهمیدن مواد مصرف میکنم. دیپورتم کردن. حالا ضایعات جمع میکنم. اگه هم با بچههای این سنی میپرم چون احساس میکنم پسر خودم همرامه. اینها همه بهم میگن ننهعسل یا مهربونجون. زنهای دیگه چون کار خلاف دارن من نمیتونم باهاشون ارتباط برقرار کنم.»
یه 24 ساعتترو تعریف میکنی که چیکار میکنی؟
«من از ساعت 9شب تا پنجصبح ضایعات جمع میکنم. ضایعاتمرو صبح میبرم میفروشم تا هشت، هشت جرمم (مواد) رو میگیرم میرم یه گوشه میشینم میکشم. بعد میرم دیآیسی ناهارم رو میخورم. تا سه حمومی چیزی میخوام بکنم دیآیسی میکنم. سه به بعد هم همینطوری میچرخم تا 9 شب شه.»
میرویم سمت ایستگاه بیآرتی. فوج فوج جمعیت معتادان نشستهاند به مصرف. روبهرویشان معتادانی دیگر بساط کردهاند. بساطهای کوچک؛ کفش دستهدو، دمپایی، شارژر، گوشی، کیف میهمانی، لباسهای دسته دو و... . دود فضا را گرفته است. خانم الف مردی میانسال با پیراهن چهارخانه را نشان میدهد و میگوید: «این موادفروش عمده است، یککیلو، دوکیلو.» دختران و زنهای کارتنخواب را از ردیف آدمها نشان میکنم برای مصاحبه.
دختر موهای فر دارد. چشمهای درشت. روسری گلگلی. مینشینم کنارش و میگویم: «میشود چندتا سوالم را جواب بدهی؟» پسر جوان کنار دستش در حال لولهکردن دستمال کاغذی برای آتش زدن زیر زرورق هرویین است. میگوید: «لازم نکرده بفرمایید بفرمایید.» پسر یک جفت کفش میگذارد جلو دختر و میگوید: بیا. دختر دمپاییهای پاره و پوره را درمیآورد و کفشهای کتانی دستهدو را میپوشد.
میگویم:
چندسالته؟ چیکار میکنی؟
پسر عصبانی میشود لازم نکرده. لازم نکرده. بفرمایید.
میگویم:
میشه خواهش کنم اجازه بدین جواب بده؟
دخترک میگوید: ببخشین بفرمایین. من نمیخوام جواب بدم. اینم بگه جواب نمیدم.
خانم میانسال دیگری با مقنعه نشسته. مینشینم کنارش و باز درخواستم را تکرار میکنم و میگویم:
از مشکلات کارتنخوابی میگویی؟
میگوید: «مشکلی ندارم با من حرف نزن.»
میپرسم:
چی مصرف میکنی؟
میگوید: از این همه آدم بپرس چی مصرف میکنن. یکیش هم من.
شیشه، هرویین، کراک؟
هرویین نمیکشم از هرویین بدم میاد.
چرا؟
همینجوری الکی... حرف نمیزنم. بفرمایید.
پسر جوانی پایپ به دست رد میشود و میگوید: «بیبیسی نیوز، سیانان.»
سخت میگذره تو خیابون، آواره، دربهدر. به نظرت آسون میگذره؟ نه با این کرایهخونههای گرون. اتاقهای پولی، پولی که ما نداریم. اتاقم بهمون نمیدن. مشکلات بچه و نداری و بیماری و دربهدری. صبح که بلند میشیم اینقدر بدو بدو، اینور اونور، میکنیم بتونیم پول عملمون رو جور کنیم |
مردان معتاد صدایم میزنند که بیا با ما حرف بزن. پسرکی کیف میهمانی را نشانم میدهد که بیا این را بخر. آن یکی میگوید: سیدی شاد میخوای؟ خانم الف میآید جلو میگوید: «دو تومن به من میدهی یک سیدی بخرم؟» در اینگیرودار دخترک جوان به سراغم میآید و میگوید: «بیا اینجا حرف بزنیم» میرویم آنسوی خیابان کنار در بسته گاراژی مینشینیم به صحبتکردن.
- میگوید: دنبال چی هستی؟
- تهیه گزارش درباره وضعیت زنان کارتنخواب.
- که چی شود؟
- که رسیدگی کنند.
یعنی جمعمان کنند؟
نه. امکانات برایتان بگذارند مثل مردان.
میگوید: باور میکنی من الان موندم واسه شناسنامهام که دست مادرمه. نمیدونم کجا زندگی میکنه که. خواهر و برادر بزرگم میدونن. سر اینکه وکالت نمیدم بهشون سر ارث و ورثه بابام به من نمیگن. الان نمیدونم موسسه اصلی یارانه که ثبتنام میکنن کجاست. چون شناسنامهام دست مادرمه.
صدایش گرفته انگار که ساعتها گریه کرده باشد. چشمهایش هم غم دارند. خیلی.
میگوید: بابام تازه فوت کرده.
چند سالته؟
28 سال.
چند وقته اعتیاد داری؟
از بچگی بابام معتاد بود. من آخرین بچه خونواده بودم. بابام مامانمو طلاق داد. 9ساله بودم. بعدم با دوست و رفیقاش رفیقبازی میکرد. زیاد دست به خودکشی و خودزنی زدم که بابائه موادرو بذاره کنار. از رفیقبازی دست برداره. اما فایده نداشت. اصلا تازه منو پرت میکرد بیرون. اولین روزایی که کارتونخواب شدم پنجسالوششماه و هشتروز پاکی داشتم. خونمون دهکده المپیک بود. زن صیغه کرده بود وضعشم خراب بود. بعدشم دیگه زنهرو گرفت. زیاد دعوا داشتم. 28 رهجو داشتم. میرفتیم صندوقهای ایرانکاوهرو مونتاژ میکردیم. بعدم که مارو با پا زد و انداخت بیرون. من یه هاچبک قسطی برداشته بودم. چند وقت بعدش که منو انداخت بیرون شنیدم زنه مخ بابائهرو به کار گرفته و خونهرو به اسم زنه کرده. بابائهرو میندازه بیرون. آخرسرم میره خونه بهبودی شهرک کاروان میخوابه. بعد هفت، هشتماه که قسط ماشینرو میدادم با صاحبکارم میخواستیم یکسری کار و بار ببریم نیشابور بفروشیم. دوماهی طول کشید که جمعوجور کنیم. چون شناسنامه دست ننه بود و میخواستیم بریم خونه بگیریم به اسم بابائه زدیم ماشینو. آخرسر یکقرون از پول ماشینمو نداد که نداد.» حرف ماشینش را که میزند حسی مانند غرور در چهرهاش میدود.
الان چیکار میکنی؟
ول میچرخم تو خیابونا.
چند وقته؟
نزدیک 9ساله.
چه سختیهایی داری؟
حسابشرو بکن چقدر راحتی با لباس راحت بگردی تو خونه. هرکاری بخوایی بکنی. کسی نگه بالای چشت ابروئه. ما نه امنیت جانی داریم نه مالی نه... .
یه 24 ساعترو تعریف میکنی چهکار میکنی؟
صبح پا میشم، یک دو میکنم واسه پول، نیم یا یک گرم دوایی که میگیرم یک خردشرو واسه خودم برمیدارم. بقیهاش هم چی؟ سه، چهار دونه پنجی درست میکنم دوا رو میفروشم. خرج دوای فردامو درمیارم. اینطوری خرجمرو درمیارم. باز بهتر از اینه که برم فلان کارها را بکنم یا دزدی بکنم. جرممرو کشیدم تمام شد واسه خورد و خوراک بعضی بچهها هستن زیاد باهاشون خودمونیام چه واسه لباسمباس باشه، چه خوردوخوراک. خلاصه مصرف میکنیم که زندگی کنیم زندگی میکنیم که مصرف کنیم.
اینجا امن هست؟ کسی هست حمایتت کند؟
چرا فکر میکنید خطرناکه. آدم بستگی به خودش داره. آخه خر که دیگه نیستیم طرف را که نگاه کنیم میفهمیم. من زیاد با آشناها نشست و برخاست نمیکنم چه برسه به غریبهها. چون میدونم دیگه اول و آخرش به چی ختم میشه. خودمو تو موقعیتش قرار نمیدم.
آرزوت چیه؟
آرزوم اینکه برم ترک کنم. برم زودتر ارث و ورثهامرو بگیرم. برم یه جای دورتر از اینجا. واسه اینکه فکر مواد تو سرم نیاد برم یه جایی هست کارگاه شابلونزنی. همهشون پاکی بالان، کار کنم.
«فری» خانم کوتاهقد، با ابروهای تتو، آرایش غلیط، موهای چتری. سیگار بهمن میکشد. میگوید: بیا من حرف میزنم باهات.
چندسالته؟
42 سال.
اعتیاد به چی داری؟
شیشه.
یه 24 ساعترو تعریف میکنی؟
سخت میگذره تو خیابون، آواره، دربهدر. به نظرت آسون میگذره؟ نه با این کرایهخونههای گرون. اتاقهای پولی، پولی که ما نداریم. اتاقم بهمون نمیدن. مشکلات بچه و نداری و بیماری و دربهدری. صبح که بلند میشیم اینقدر بدو بدو، اینور اونور، میکنیم بتونیم پول عملمونرو جور کنیم. با کار خونه مردم. مردم هم برای رضای خدا یه چیزی میدن به ما.
شبها اینجایی؟ تو پاتوق؟
پاتوق نیست که، جاییه برای زندگیمونه. خونمونه. خونه زندگی، همه چیز همین جاست. هر کی خونه نداره اینجا است. ما بزرگتر و قدیمیتر اینجاییم. اولین نفریم. ما که اعتیاد داریم نمیتونیم بریم گرمخونه. اگه نکشیم شب با غم و غصه چطور میتونیم سر کنیم. بعدم اینکه مگه شب بتونیم یه پولی جور کنیم واسه عمل فردامون. روز که مامورا نمیذارن.
الان چی میخوایی از زندگی؟
از ما گذشت، هرکاری میکنن واسه دختر پسرای اینجا بکنن. اینا از زمین و زمان مونده و روندهان. اگه آدم کمبود نداشته باشه سراغ مواد نمیره. الان دوتا بچههام بهزیستیان چهارساله نرفتم ببینمشون. یکی 15سالشه، یکی 10سالشه. کمی آنسوتر تنها نشسته بر لبه جدول. با موهای زرد کوتاه. مقنعه، مانتو فرم و شلوار جین. میروم سمتش، مینشینم کنار دستش با پرخاش میگوید: «بلند شو. من حوصله هیچی رو ندارم.» و بلند میشود و میرود. خانم الف میرود دنبالش که بیا، بیا حرف بزن ندا. نمیماند. میزند به دل خیابان. بعد خانم الف میگوید: «بچهاش رو پریروز تو پارک دزدیدهان. چرتش برده که بچه را بردن.»
مطمئنی نفروخته؟
آره، اگه میفروخت اینقد ایندر و اوندر نمیزد برای پیداکردنش.
ساعت پنجونیمصبح است. خانم الف را میرسانیم و راه میافتیم سمت خانه. آفتاب دارد بالا میزند و پایپها همچنان میچرخند و شبی دیگر برای کارتنخوابها میگذرد با سختی و نشئگی.
رهجو: معتادانی که حول یک معتاد بهبودیافته در گروههای انای جمع میشوند.
پاکی بالان: کسانی که چندسالی از پاکی آنها گذشته.(فاطمه جمالپور/شرق)
*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوما به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر میشود.
جام جم سرا: این افراد همان کسانی هستند که در شیفت شب کار میکنند و بناچار برنامه زندگی و خواب و خوراکشان هم دستخوش تغییر میشود. بر همین اساس، بسیاری از کسانی که ساعات کاریشان در شیفت شب است، توجهی هم بهغذاهایی که میخورند، ندارند و چندان به این موضوع اهمیت نمیدهند. از طرف دیگر خیلی از آنها هم به مصرف قهوه و نسکافه رو میآورند تا خوابشان کم شود و راحتتر بتوانند در طول شب بیدار بمانند. در صورتیکه متخصصان تغذیه میگویند افراد شبکار برای حفظ سلامتشان، باید بیشتر به برنامه غذاییشان توجه داشته باشند و از تمام گروههای غذایی در ساعاتی که بیدار هستند، استفاده کنند.
دکتر میترا زراتی، متخصص تغذیه نیز در اینباره بهجامجم میگوید: افرادی که در شیفت شب مشغول کار هستند و بناچار ساعت خواب و بیداریشان تغییر میکند، باید به نوع مواد غذایی که در طول مدت بیداری مصرف میکنند توجه خاصی داشته باشند تا نیازهای بدنشان تامین شود و مشکلی برایشان پیش نیاید.
وی میافزاید: این افراد برای افزایش راندمان کاری و بالا رفتن کیفیت کارشان باید از رژیم غذایی متعادل و متناسبی استفاده کنند تا هم از نظر ذهنی و هم از نظر جسمی بازده کارشان افزایش پیدا کند و راحت بتوانند مشغول کار شوند.
جابهجایی وعدههای غذایی
شام برایشان حکم صبحانه را دارد و صبحانه همان شامشان است! کسانی که شیفت شب هستند و باید تمام شب را بیدار بمانند و کار کنند، ناچارند با چنین تغییراتی کنار بیایند، اما آنطور که دکتر زراتی میگوید این گروه از افراد حتما باید به مصرف میان وعدهها هم توجه داشته باشند و با اینکه بهدلیل ساعات کاری، وعدههای غذاییشان را کمی جابهجا میکنند، نباید میان وعدهها را براحتی کنار بگذارند.
این متخصص تغذیه با بیان اینکه وعده شام برای این گروه مانند صبحانه دیگر افراد خواهد بود، یادآور میشود: کسانی که شب کار هستند در مقایسه با دیگران باید وعده شام سبکتری را انتخاب کنند. همچنین یک وعده صبحانه کامل نیز برای آنها میتواند جایگزین وعده شب یا شامشان باشد.
وی برای افزایش توان فکری و جسمی به این گروه از افراد توصیه میکند در ساعات شب از مواد غذایی که حاوی آنتیاکسیدان است و مواد غذایی که پروتئین کافی دارد، استفاده کنند، چون هورمونها و آنزیمهایی که در سیستم عصبی و مغز ترشح میشود، برای فعالیتشان به پروتئین و بعضی از ویتامینها و املاح نیاز دارند که باید تامین شود.
برهمین اساس به گفته این متخصص تغذیه، افرادی که شب کار هستند باید حتما از میوهها و سبزیجات استفاده کنند و مصرف این مواد را در برنامه شبانه خود قرار دهند. بنابراین کسانی که شب کار هستند نباید منتظر بمانند ساعات کاری تمام شود و پس از آن، در طول روز از این مواد استفاده کنند. پس به آنها توصیه میشود از یک میانوعده به شکل دو واحد میوه در طول ساعات شب استفاده کنند تا هم آب مورد نیاز بدن تامین شود و هم آنتیاکسیدانهای مورد نیاز به بدنشان برسد.
همچنین این افراد باید پس از گذشت چند ساعت از شب، یک وعده سبک که حاوی پروتئین و کربوهیدرات باشد نیز مصرف کنند که به گفته دکتر زراتی مصرف نانهای سبوسدار و پروتئینهایی مانند پنیر، عدسی، شیر یا تخممرغ میتواند کمک کننده باشد و نیازهای بدن را تامین کند.
مقابله با خوابآلودگی به کمک موادغذایی
آنهایی که شبکار هستند و در طول شب بیدار میمانند، معمولا به فکر راهی برای کاهش احساس خوابآلودگیشان هستند و میخواهند به کمک مصرف مواد غذایی این حس را کمتر کنند. برای همین هم به نوشیدن مایعاتی مانند قهوه و نسکافه رو میآورند و با این روش میخواهند احساس خوابآلودگیشان را کاهش دهند.
دکتر زراتی در اینباره میگوید: افرادی که شب کار هستند ممکن است دچار خستگی سلولی شده و احساس خوابآلودگی، بازده کاریشان را کم کند و به همین دلیل توصیه میشود از ترکیباتی مانند چای استفاده کنند که احساس خوابآلودگیشان را کاهش دهد.
البته وی توضیح میدهد: این افراد باید از چای کمرنگ استفاده کنند چون مصرف چای پررنگ به دلیل کافئینی که دارد به مرور زمان میتواند آنها را وابسته کرده و در نتیجه به بروز اختلالات استخوانی و پوکی استخوان منجر شود.
خیلی از کسانی که شبکار هستند هم به مصرف قهوه و نسکافه رو میآورند که به گفته این متخصص تغذیه، این روش هم مناسب نیست، چون کافئین موجود در آن بتدریج میتواند فرد را به مصرف این مواد وابسته کند؛ طوری که بعضیها نمیتوانند براحتی مصرف این مواد را کنار بگذارند. از طرفی هم باید به این موضوع توجه داشته باشیم که مصرف بیش از حد کافئین موجب بروز پوکی استخوان میشود و میتواند احتمال ابتلا به سرطان سینه را در خانمها افزایش دهد.
بنابراین، مصرف همیشگی چنین موادی توصیه نمیشود. وی با تاکید بر این موضوع، ادامه میدهد: از طرف دیگر، بدن بتدریج به مصرف مواد حاوی کافئین عادت میکند و کمکم فرد ناچار است برای اینکه همان حس را داشته باشد، میزان مصرفش را افزایش دهد که این کار هم اثرات مضر مصرف این مواد را تشدید خواهد کرد.
حجم زیاد غذا و افزایش خوابآلودگی
دکتر زراتی به افراد شبکار توصیه میکند برای حفظ آرامش و افزایش توان کاریشان، حتما از قندهای پیچیده مانند نانهای سبوسدار و مواد غذاییای مانند نشاستهها، ماکارونی و برنج استفاده کنند، اما نه در حجم زیاد.
وی میافزاید: افزایش حجم معده باعث احساس خوابآلودگی فرد خواهد شد و به همین دلیل توصیه میشود به مقدار کافی از این مواد غذایی استفاده کنید.
این متخصص تغذیه با تاکید بر نقش ورزش، خاطرنشان میکند: حتما باید ساعاتی از روز را که بیدار هستید، مشغول ورزش و فعالیت جسمی شوید، زیرا این فعالیتهای بدنی مانع اضافه وزن خواهد شد و شادابی بیشتری هم به شما میبخشد. وی ادامه میدهد: خیلیها هم هستند که در طول این ساعات به مصرف تنقلاتی مانند چیپس و پفک، آجیل، شکلات و آبنبات، بیسکویت و... رو میآورند و چون ممکن است فرصت کافی برای ورزش کردن نداشته باشند، دچار چاقی و اضافه وزن خواهند شد. بنابراین توصیه میشود این افراد هم به جای چنین تنقلاتی از موادی مانند میوههای خشک و تنقلات سادهتر و سالمتر مثل نان و پنیر استفاده کنند.
دکتر زراتی به افراد شبکار توصیه میکند حتی زمانی که تشنه نیستند هم از آب و مایعات استفاده کنند تا نیاز بدنشان تامین شود و مصرف لبنیات را نیز حتما در برنامه غذاییشان داشته باشند.
نیلوفر اسعدیبیگی / گروه سلامت
مهناز زرافشار اظهار کرد: برخی افراد تصور میکنند که استعمال سیگار و دخانیات به بهبود خواب کمک کرده و احساس آرامش به فرد میدهند، سخت در اشتباهند.
به گفته وی از دیدگاه طب نوین خوردن مواد کافئیندار و نیکوتین است. نیکوتین ماده اصلی سیگار است که فرد شاید به صورت مصنوعی احساس آرامش داشته باشد ولی سیستم یا سیکل خواب را به هم میزند.
این دکترای طب مکمل افزود: مصرف الکل قبل از خواب نیز خود باعث اختلال خواب میشود زیرا الکل مادهای است که باعث کندی سیستم مغز و اعصاب میشود در واقع سیستم اعصاب مرکزی را مختل میکند. در واقع، الکل سیستم خواب را به هم میزند. همچنین، از دیدگاه شرع و اسلام مصرف الکل به طور کل حرام است؛ در طب نوین به صورت علمی ثابت کردند که مصرف الکل برای سیستم مغز و اعصاب واقعاً میتواند مضر باشد.
وی بیان داشت: از دیدگاه طب نوین خواب به ۲ بخش عمیق و سبک تقسیم میشود و کسانی که تا دیر وقت با رایانه کار میکنند؛ در واقع ذهنشان کاملاً فعال است و اجازه آرامبخشی، ترمیم و تجدید قوا به سلولهای مغزی خود نمیدهند. کار با کامپیوتر موجب میشود که سلولهای چشمی نیز استراحت نکنند، این در حالی است که در خواب سیستم عضلانی کاملا فعال است. ما حرکت سریع چشم داریم ولی در همان زمان که حرکت سریع چشم اتفاق میافتد در هنگام خواب باز هم باعث تجدید قوا و بازسازی بخش ضعیف و آسیب دیده سیستم مغزی عصبی میشود.
زرافشار خاطرنشان کرد: افرادی که شب تا دیر وقت با رایانه کار میکنند، در واقع فشار مضاعفی بر سیستمهای بدن وارد میکنند و همین باعث اختلال میشود، شاید در کوتاه مدت اثری نداشته باشد ولی در دراز مدت تاثیر مخرب دارد. (تسنیم)
541
اخترشناسان چنین ستارهای را «نواختر» (Nova) مینامند. حدود یک ماه پیش در 24 اسفند، جان سیک استرالیایی در عکسی که از صورت فلکی قوس گرفته بود، متوجه ظهور نواختری در آسمان شب شد و آن را بلافاصله به مرکز تلگرامهای نجومی در هاروارد گزارش کرد. این نواختر که Nova Sagittarii 2015 No. 2 نام دارد، در ایام نوروز به بیشترین حد درخشش رسید. این ستاره نوظهور اکنون در آسمان تاریک خارج از شهر با چشم غیرمسلح در کنار سایر ستارهها دیده میشود و درخشانترین نواختری است که در دو سال اخیر در آسمان مشاهده شده است. در گذشته ظهور نواخترها را نشانی از تولد ستارهای نو در آسمان میدانستند و از همینرو آنها را نواختر خواندهاند؛ این در حالی است که در این رویداد، نور ستارهای که از قبل وجود داشته است، ناگهان افزایش مییابد. در واقع امروزه اخترشناسان بروز چنین پدیدهای را مترادف با پایان عمر یک ستاره در نظر میگیرند. با این حال یک سوال کماکان پابرجاست: چه اتفاقی در دوردستهای کیهان میافتد که ناگهان ستارهای نوظهور در آسمان شب هویدا میشود؟
سرنوشتهای مختلف برای یک ستاره
ستارههایی که همواره در آسمان میدرخشند، به نظر نمیرسد هیچ وقت در وضعیتشان تغییری ایجاد شود. از همینرو بوده است که در قرون گذشته برخی اندیشمندان درخشش ستارگان را نسبت به اجسام فانی زمینی، نوری جاودان میپنداشتند. اما امروزه میدانیم که دنیای ستارگان کاملا پویاست. گرچه این پویایی در مقیاس سن ستارگان وجوه خود را نشان میدهد. البته که یک ستاره فاقد ویژگیهایی است که بتوان آن را یک موجود زنده در نظر گرفت، با این حال سرگذشتی شبیه به موجودات زنده دارد و معمولا در دل ابری از گازها که عمدتا متشکل از هیدروژن است، متولد میشود؛ سپس دوران میانسالی چند میلیون یا چند میلیارد سالهای را سپری میکند که طی آن معمولا چهار اتم هیدروژن را با هم ترکیب و یک اتم هلیم همراه با مقادیر زیادی نور و گرما تولید میکند و سپس وارد مرحلهای دیگر برای تولید سایر عناصر میشود. پس از آن بسته به جرمی که دارد دچار انفجارهای بسیار مهیب کیهانی از نوع انفجارهای نواختری و ابرنواختری میشود و در مرحله بعد به سیاهچالهها و ستارههای نوترونی تبدیل میشود. در اینجا اگر ستاره جرم کمتری در مقایسه با ستارههای بسیار پرجرم داشته باشد، ممکن است در فرآیندی کمهیاهوتر به ستارهای کوچکتر و البته بسیار داغ از نوع کوتولههای سفید تبدیل شود. سناریوی آخر سرنوشتی است که به احتمال زیاد در انتظار خورشید ماست. البته نه به این زودی! خورشید حدود پنج میلیارد سال پیش از دل ابری بسیار بزرگ که عمدتا از هیدروژن تشکیل شده بود در کهکشان راه شیری به وجود آمد و تابش نخستین فوتونها را آغاز کرد. بنابر دانستههای ما که ناشی از پژوهشهای اخیر اخترفیزیکدانان است، به نظر میرسد کماکان تا حدود پنج میلیارد سال دیگر نیز خورشید به همین ترتیب خواهد درخشید و پس از آن به ستارهای از نوع کوتوله سفید تبدیل خواهد شد.
در انفجار یک نواختر چه رخ میدهد؟
مطالعاتی که از طریق طیفنگار روی طیف نور به دست آمده از نواخترها انجام شده، نشان میدهد که در ضمن انفجار یک نواختر، پوسته بیرونی ستاره میترکد و کل این لایه منبسط شونده از ستاره جدا میشود. سپس در اثر انفجار، مواد پرتاب شده بتدریج رقیق میشود، تا آن حد که از درخشش میافتد. در این حالت به نظر میرسد ستارهای که ظهور کرده بود، خاموش شده است.در حقیقت ماجرا از این قرار است که برخی ستارهها در مرحلهای از تکامل خود بیش از آنچه ظرفیت تابش دارند انرژی تولید میکنند. در این حالت در فرآیندی فیزیکی از طریق ترکیدن پوسته نازک بیرونی، ستاره از شر انرژی اضافیاش رها میشود. اینها ستارههایی هستند که نسبت به خورشید کمی پرجرمترند (به عبارت دقیقتر بیش از 2/1 برابر خورشید جرم دارند). چنین ستارههایی پیش از آنکه به کوتوله سفید تبدیل شوند ناگزیرند این جرم اضافی را از دست بدهند. این کار ممکن است به یکباره انجام شود و ناگهان انفجار نواختری در ستاره رخ دهد. یا اینکه ممکن است در چند انفجار نواختری بیش از یک لایه از سطح ستاره از طریق انفجارهای نواختری از دست برود و در نتیجه ما از زمین شاهد پرنور شدن و کمنورشدن چند باره یک نواختر در آسمان شویم که به چنین نواخترهایی، نواخترهای تکرار شونده میگویند. اما چه اتفاقی برای کوتولههای سفید رخ میدهد که ناگزیر به از دست دادن انرژی اضافی از طریق انفجار میشوند؟
یکی از واقعیتهای جالب توجه در دنیای نجوم این است که بسیاری از ستارهها، یک ستاره منفرد مانند خورشید نیستند. آنها در حقیقت ستارههای دوتایی هستندکه از دو مؤلفه مجزا تشکیل شدهاند. این دو به دور یک مرکز جرم مشترک در حال چرخش هستند و چون ریشه مشترکی دارند، از نظر گرانشی کاملا به یکدیگر وابستهاند. در بسیاری از این منظومههای دوتایی ممکن است یک مولفه کوتوله سفید و مولفه دیگر ستارهای از نوع غولهای سرخ باشد که ابعاد بسیار بسیار بزرگ و دمای سطحی پایین دارند و نورشان به سرخی میگراید. در این منظومهها هر دو مولفه در مداری نزدیک به دور یکدیگر میگردند. در اینجا گرانش نیرومند کوتوله سفید موجب کشیده شدن ماده از غول سرخ به کوتوله سفید میشود که به صورت لایهای سطح ستاره کوتوله سفید را فرا میگیرد. سپس بتدریج با بیشتر شدن مقدار ماده در سطح کوتوله سفید؛ فشار در قسمتهای زیرین بسیار بالا میرود. آنگاه با شروع واکنشهای هستهای در ستاره، انفجاری بزرگ رخ میدهد که در نتیجه آن لایه بیرونی به فضا پرتاب میشود و افزایش ناگهانی روشنایی ستاره ناشی از چنین انفجاری است. پیشبینی اخترشناسان این است که نواختر Nova Sagittarii 2015 No. 2 ظرف چند هفته آینده بتدریج کمنور و پس از آن فقط با تلسکوپ دیده شود.
کاظم کوکرم / سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
کوکا : عکاس آلمانی یاکوب واگنر تصاویری فوق العاده زیبا و خیره کننده از افق شگفت انگیز و آسمان خراش های بلند منهتن نیویورک گرفته است. منهتن جایی ست که هرگز نمی خوابد و عکاس آلمانی به شکار نور و روشنایی ساختمان ها و خیابان های منهتن رفته است.
افق آسمان خراش های منهتن در شبافق آسمان خراش های منهتن در شبافق آسمان خراش های منهتن در شبافق آسمان خراش های منهتن در شبافق آسمان خراش های منهتن در شبافق آسمان خراش های منهتن در شبافق آسمان خراش های منهتن در شبافق آسمان خراش های منهتن در شبافق آسمان خراش های منهتن در شبافق آسمان خراش های منهتن در شبافق آسمان خراش های منهتن در شبافق آسمان خراش های منهتن در شباگر هر شب تا صبح خواب به چشمتان نمیآید از بس که فرزندتان بیدار میشود و گریه میکند، احتمالا کاری را اشتباه انجام میدهید.
پنج روش زیر به کمک بچههایی میآید که تازه به دنیا آمدهاند و هنوز راه نیفتادهاند.
بین خودمان باشد اما خواب را به چشم شما هم برمیگرداند!
تخت خواب متحرک نشوید
سه ماه اول بعد از تولد نوزاد، معمولا پدر و مادر هر کاری میکنند که گریهی بچه بند بیاید. بغل کردن و تکان دادن او هم سادهترین راه به نظر میرسد اما یک ایراد بزرگ دارد.
آن هم این است که نیمه شب، هر بار که نوزاد از خواب بیدار شود والدین هم باید بلند شوند، او را بغل بگیرند و راه بروند.
بهتر است بچه را در تختش بگذارید و اجازه دهید بخوابد.
ممکن است اوایل گریه کند اما کمکم عادت میکند و خودش به خواب میرود.
در حین حرکت چرت نزند!
نوزادان زیاد چرت میزنند و معمولا هم این اتفاق خیلی سریع میافتد.
سعی کنید نگذارید چرت زدنشان روی ننو یا داخل صندلی ماشین اتفاق بیفتد چون این شرایط هم باعث میشوند بچه در صورتی راحت بخوابد که در حال حرکت یا تکان خوردن باشد.
همیشه قبل از خواب شیر ندهید
شیر دادن به نوزاد بلافاصله قبل از اینکه به خواب بروند خیلی طبیعی به نظر میرسد اما بهتر است این کار را همیشه انجام ندهید
چون فرزندتان عادت میکند تا شیر نخورده به خواب نرود. بعد هم هر بار که نیمه شب از خواب بپرد تا به او شیر ندهید خوابش نمیبرد.
سعی کنید بین زمان شیر دادن و خواباندن فرزندتان کمی فاصله بیندازید.
حرفهای برخورد کنید
دو روش برای خواباندن بچهها وجود دارد. اولی این است که موقع خواب آنها را داخل تختشان بگذارید و با اینکه حواستان به او هست از اتاق خارج یا از او دور شوید.
در این وضعیت او آنقدر گریه میکند تا خوابش ببرد. روش دوم اما تدریجی است و به این صورت است که به مدت سه شب، پنج دقیقه یک بار به اتاق نوزاد سر میزنید تا بالاخره خوابش ببرد.
بعد، این مدت زمان را به ده دقیقه افزایش میدهید و این کار را تا جایی ادامه میدهید که فرزندتان آرام کردن خودش را یاد بگیرد و تنها بخوابد.
به خاطر داشته باشید هر بار که وارد اتاق میشوید نباید او را نوازش کنید یا با او ارتباط چشمی برقرار کنید. فقط مطمئن شوید که او شما را دیده و متوجه حضورتان شده است.
بگذارید کمی سر و صدا کند
با شنیدن کوچکترین صدایی که نوزاد از خودش در میآورد دوان دوان به طرفش نروید.
بگذارید هر بار که از خواب بیدار میشود، دوباره تلاش کند تا به خواب برود. اگر نیمه شبها با شنیدن کوچکترین صدایی که نوزاد تولید میکند بالای سرش حاضر شوید دست کمی از هیولایی که خواب را از سرش میپراند و او را بد راه میکند پیدا نمیکنید! با وجود این همیشه حواستان به او باشد و مراقبش باشید.
منبع : نی نی سایت
ninisite.com
درباره فضیلت نماز شب روایت بسیار است
یکی از حکمت های خواب ماندن نماز شب گزاران
تقریباً همه ما از فضیلت نماز شب خبر داشته و توصیه و سفارش های فراوان در باره آن را نیز شنیده ایم. برخی افراد از این توفیقات بی نصیب نمانده و شب را با یاد محبوب به صبح می رسانند . در این میان گاه اتفاق افتاده، افرادی که نزد خدا از جایگاه برجسته ای برخورداند از توفیق نماز محروم می شوند، سوال این است آیا همیشه خواب ماندن و بی نصیب ماندن از نماز شب نشان از محرومیت دارد؟ آیا خدا بدین وسیله آنان را تنبیه کرده است؟
فضیلت نماز شب
درباره فضیلت نماز شب روایت بسیار است، از آن جمله روایت شده است که نماز شب شرف مومن است و باعث صحت بدن و کفاره گناهان روز و برطرف کننده وحشت قبر، روی را سپید و بوی را پاکیزه روزی را جلب می نماید. نماز شب ضامن روزی روز است. و از حضرت صادق (علیه السلام ) روایت است که فرموده بود در وصیت رسول خدا به حضرت علی (علیه السلام ): یا علی وصیت می کنم تو را در باب نفس خودت به چند خصلت، پس حفظ کن آنها را بعد از آن فرمود خداوندا یاری کن او را و ذکر فرمود جمله ایی از خصلت ها تا آنکه فرمود: بر تو باد نماز شب، بر تو باد نماز شب و بر تو باد نماز شب، بر تو باد نماز زوال و بر تو باد نماز زوال و بر تو باد نماز زوال(ظهر). اینها بیانگر اهمیت نماز شب است.
نماز شب شرف مومن است و باعث صحت بدن و کفاره گناهان روز و برطرف کننده وحشت قبر میشود
شب زنده داران
حضرت علی (علیه السلام) نیز درمیان سخنان خویش اشاراتی به این موضوع داشتند، «ای نوف همانا داوود پیامبر در چنین ساعتی از شب بر می خواست و می گفت: این ساعتی است که دعای هر بنده ای به اجابت می رسد جز باج گیران، جاسوسان، شب بگردان، نیروهای انتظامی حکومت ستمگر یا نوازنده طنبور و طبل»(نهج البلاغه ، حکمت ۱۰۴) حضرت در خطبه ۲۱ ، یکی از اوصاف یاران شهید خود را رنگ زرد صورت ، ناشی از شب زنده داری معرّفی می کنند و همچنین در خطبه ۸۳ یکی از اوصاف پرهیزگاران را اینگونه معرفی می کند؛« و شب زنده داری خواب از چشم او ربوده است.»
جا ماندن نماز شب گزاران از قافله
در میان ما کسانی هستند که هنگام شب از خواب برخاسته و با پروردگار خویش خلوت میکنند. اینان دست رد بر سینه خواب شیرین نزدیک صبح زده و از بستر، به امید جلب رضایت دوست بر می خیزند و وای به روزی که از خواب برخیزند و متوجه شوند که شب را به صبح رسانده اند در حالی که از معبود خود غافل گشته و خواب چشمانشان را ربوده است. در این هنگام خیالات و سرزنشها به سوی او هجوم آورده و فرد خود را انسانی محروم و بی لیاقت و گناهکار می پندارد . در این حال به این می اندیشد که خدای من چه کردم که عمل من مستوجب دوری از تو و این محرومیت گشت؟ لابد گناهی را مرتکب شده ام که نخواستی صدای مرا بشنوی و مرا از لذت عبادت محروم کرده ایی و شاید …
خواب هدیه خداوند رئوف به چشمان نمازگزار
یکی از صفات خداوند رحیم و رحمان است. خداوند مهربان از خود فرد آگاهتر به شب زنده داری های او و مشقّتی است که در این راه تحمّل می کند ، بنابراین گاهی بر فرد نمازگذار کسالت و خواب را یک شب و یا دو شب مسلط میکند و این امر از جهت نظر کردن خدا به او و ترحّم و مهربانی خداوند است به او . و هر آینه اگر نمازگذار از این امر آگاه شود امکان دارد او را عُجب فرا بگیرد و خود را دیگر مقصر ندانسته و خود را فوق همه عابدان پندارد و در این حال عُجب است که از خداوند دور گشته و فکر می کند که به خدا نزدیک است .
بنابراین هر خوابی دلیل بر محرومیت و اثر گناه و اعمال انسان نیست . گاهی این خواب هدیه خداوند به چشمان نماز گذار است تا خستگی و ضعف را از او دور سازد، اما در عین حال باید مراقب بود تا دچار عُجب نگشت.
منابع:
۱٫ نهج البلاغه ترجمه دشتی
۲٫ کاشف الاسرا ، ملانظر علی طالقانی
۳٫ مفاتیح الجنان
تبیان
نوشته فضیلت بسیار برای نماز شب اولین بار در بامداد پدیدار شد.
این غذای پروتئینی را در اوقات اول شب میل کنید تا عملیات هضم در معده به نحو عالی انجام گردد و شما اذیت نشوید. اگر بتوانید تا جای ممکن در این دستور پخت از مواد ارگانیک استفاده کنید بسیار عالی می شود. دستور پختی که خواهید دید بدون گوشت و سرشار از مواد مغذی و پروتئین است.
این غذا را می توانید در هر وعده ای که دوست داشتید میل کنید اما اگر می خواهید برای شام آن را سرو کنید بهتر است چند ساعت قبل از خوابتان باشد چون هضم پروتئین بالای آن ممکن است برای خواب شبتان مشکل به وجود بیاورد.
مواد لازم:
یک قاشق غذا خوری روغن زیتون خالص
3 قاشق غذا خوری موسیر خرد شده
یک قاشق چای خوری رزماری تازه و خرد شده
به اندازه یک بند انگشت پودر فلفل قرمز
یک حبه سیر که ریز خرد شده باشد
یک دوم فنجان سس مارینارا کم نمک ( دستور این سس را در ادامه خواهیم گفت )
یک قوطی کنسرو نخود، خشک نشده
دو فنجان اسفناج تازه
یک چهارم قاشق چای خوری نمک
یک هشتم قاشق چای خوری فلفل سیاه
4 عدد تخم مرغ بزرگ
56 گرم پنیر پیتزا
روش آماده سازی سس مارینارا:
روش تهیه این سس بسیار ساده است، چند عدد گوجه فرنگی تازه را پوره می کنید و به همراه سیر، پیاز و هر نوع سبزیجاتی که دوست دارید درون قابلمه روی حرارت بگذارید. خوب هم بزنید و تا همه مواد نرم و با هم ترکیب شوند. سس شما آماده است.
روش پخت:
1. یک ماهی تابه بزرگ را روی حرارت متوسط رو به بالا گرم کنید. به ماهی تابه روغن اضافه کنید، خوب تکانش دهید تا همه ماهی تابه چرب شود. موسیر، رزماری، فلفل قرمز و سیر را اضافه کنید.
2. به مدت دو دقیقه یا تا زمانی که موسیر ها نرم شوند به پختن ادامه دهید، مواد را مرتب هم بزنید.
3. سس مارینارا و نخود را اضافه کنید.
4. محتویات ماهی تابه را به جوش بیاورید.
5. اسفناج، نمک و فلفل سیاه را اضافه کنید.
6. تخم مرغ ها را روی محتویات ماهی تابه بشکنید. به مدت 15 دقیقه یا تا زمانی که سفیده تخم مرغ ها کاملا آماده شوند پختن را ادامه دهید. زرده ها نباید کاملا پخته و سفت شوند.
7. پس از پخت تا غذا داغ است رویش پنیر پیتزا بریزید.
یکی از اعمالی که مورد تأکید همه علما می باشد بحث نماز شب اســت و این سیره علما برگرفته از سفارش و تأکید ایمه اطهار علیه سلام می باشد در این مقاله نکاتی هر چند کوتاه از لسان ایمه اطهار و علما بزرگوار خدمت شما بیان خواهد شد.
نماز شب
نماز شب یکی از اعمالی اســت که مورد تأکید همه علما می باشد
یکی از اعمالی که مورد تأکید همه علما می باشد بحث نماز شب اســت و این سیره علما برگرفته از سفارش و تأکید ایمه اطهار علیه سلام می باشد در این مقاله نکاتی هر چند کوتاه از لسان ایمه اطهار و علما بزرگوار خدمت شما بیان خواهد شد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: جبرئیل به من گفت: ای محمد عش ما شئت فانک میت؛ هرچه می خواهی زندگی کن، عاقبت میرنده هستی؛ عمر جاوید برای کسی نیست.
و احب من شئت فانک مفارقه؛ هرکه را دلت می خواهد دوست داشته باشی دوست داشته باش، اما این را هم بدان که از او جدا می شوی.
معلوم اســت که در زیر اینها چه مستتر اســت؛ یعنی پس انسان باید کسی را دوست داشته باشد که از او جدا نمی شود. این حساب را داشته باش، هر که را می خواهی دوست داشته باشی دوست داشته باش، اما بدان که تو از همه اینها جدا می شوی؛ فقط یک حقیقت اســت که از او جدا نمی شوی.
اعمل ما شئت فانک ملاقیه؛ هرچه می خواهی عمل کنی بکن، اما این را هم بدان که تو به عمل خود خواهی رسید و با عمل خودت در یک وقتی ملاقات خواهی کرد.
بعد فرمود: جبرئیل به من فرمود: شرف المؤمن صلاته اللیل و عزه کف الاذی عن الناس؛ شرافت مؤمن در نمازی اســت که شب می خواند و عزت مؤمن در این اســت که اذیتش به هیچ انسانی نرسد.
امام صادق علیه السلام فرمود: ان البیوت التی یصلی فیها باللیل بتلاوة القرآن تضیی لاهل السماء کما تضیئ نجوم السماء لاهل الارض؛ خانه هایی که در آن خانه ها شب خیزی برای نماز شب می شود و قرآن تلاوت می شود، برای مردم آسمانها آنچنان می درخشد که ستارگان برای مردم زمین.
فضیلت نماز شب در کلمات علمای اخلاق
آخوند ملاحسینقلی همدانی(ره) میگوید: از طالبان آخرت، احدى به مقامى از مقامات دینى نرسید مگر آنانکه اهل تهجد و شب زندهدارى بودند.[2]
شیخ أنصارى(ره) به شاگردان دستور مى داد که حتماً باید نماز شب بخوانند و خیلى روى این معنى تأکید داشت.[3]
علامهی طباطبایی(ره) امر شانزدهم از امور ضروری برای سالک را شبزندهداری میداند[4] و نقل میکند که در آغاز ورودم به نجف یک روز درِ مدرسه اى ایستاده بودم که مرحوم قاضى از آنجا عبور مى کردند، چون به من رسیدند دست خود را روى شانه من گذاردند و گفتند: «اى فرزند! دنیا مى خواهى نماز شب بخوان؛ و آخرت مى خواهى نماز شب بخوان!»
عوامل محروم کننده از نماز شب
1. تنبلی: حضرت نبىّ اکرم(ص)فرمود: کسى نیست مگر اینکه در شبى دو مرتبه فرشته اى او را از خواب بیدارش میکند و میگوید: بندهى خدا بنشین و به یاد خدا باش در مرتبه ى سوم که فرشته او را بیدار مىکند اگر آگاه نشد شیطان در گوشش ادرار میکند.[5]
2. پرخوری سبب پرخوابی میشود و پرخوابی نیز سبب از دست رفتن نماز شب میشود.[6]
3. مطلق گناهان[7] بهویژه دروغ.[8]
4. در روایات آمده اســت که بنده یک یا دو شب از تهجد و شب زنده دارى محروم مى گردد براى اینکه به خود عجب نکند.[9]
گناه مانع نماز شب
امام علی (ع ): جاء رجل الی امیرالمؤمنین - علیه السلام - فقال : یا امیرالمؤمنین انی قد حرمت الصلاة باللیل ، فقال امیرالمؤمنین -علیه السلام - : انت رجل قد قیدتک ذنوبک .مردی نزد امیرالمؤمنین (ع ) آمد وگفت : ای امیر مؤمنان ! من از نماز شب محروم شدم . علی (ع ) فرمود: تو مردی هستی که گناهانت تو را زندانی (اسیر) کرده اســت . (10)
======================================
پی نوشت ها :
1. کتاب خانه طهور
2. ملکى تبریزى، میرزا جواد آقا؛ پیشین، ص 462 و 463.
3. طهرانی، سید محمّد حسین حسینی؛ ولایت فقیه در حکومت اسلام(4-1)، علامه طباطبایى - مشهد مقدس، چاپ سوم، 1428ه.ق، ج4، ص 96.
4. طهرانی، سید محمّد حسین حسینی؛ رسالة لُبّ اللباب فى سیر وسلوک أولی الألباب، دار المحجة البیضاء - بیروت، چاپ چهارم، 2010 – 1431، ص 132.
5. شیخ حسن دیلمى؛ پیشین، ج1، ص 91.
6. نراقى، ملا احمد؛ معراج السعادة، انتشارات هجرت، چاپ پنجم، 1377،ص 314.
7. کلینى، پیشین، ج2، ص 272.
8. شیخ صدوق؛ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، دار الرضى - قم، چاپ: اول، 1406ق، ص 42.
9. ملکى تبریزى، میرزا جواد آقا؛ پیشین، ص 403
10. میزان الحکمه ، ج 5، ص 422
تبیان
مطالب مرتبط :
چگونه نماز شب بخوانیم
اگر اثرات نماز شب را می دانستید، هرگز آن را ترک نمی کردید
کلمهای که خاصیت نماز شب را دارد!
برکات نماز شب در دنیا+کیفیت خواندن آن
طریقه خواندن نماز شب