درباره شایع ترین مشکل بیماری مری چه اطلاعاتی دارید؟ با دلگرم همراه باشید تا در مورد بیماری و سرطان
مری و درمان آن بیشتر بدانید.
همه چیز درباره بیماری های مری
مری لوله ای است که غذا، مایعات و بزاق دهان را به معده می رساند. شایع ترین مشکل بیماری مری ریفلاکس معده به مری است. ریفلاکس، به مری و تحریک آن با گذشت زمان، می تواند به مری صدمه بزند.بیماری های مری شایع هستند و از آنجا که مری در قفسه سینه قرار دارد و از پشت قلب عبور می کند، گاهی دردهایش با درد قلبی اشتباه گرفته می شود.سرطان مری (به انگلیسی: Esophageal cancer) نوعی سرطان است که در لولهٔ غذایی، ایجاد میشود.
این لولهٔ غذایی که مری نام دارد، بین گلو و معده قرار می‌گیرد.علائم این بیماری شامل سختی در بلعیدن و کاهش وزن میشود. از نشانه‌های دیگرِ این بیماری می‌توان به درد هنگام بلعیدن، گرفتگی صدا، گره‌های لنفاوی متورم شده، (ایجاد غده) اطراف استخوان ترقوه، سرفهٔ خشک و احتمالاً سرفه کردن یا استفراغ خون اشاره کرد.دو نوع اصلی انواع زیرین از این بیماری معمول است که شامل کارسینوم سلول-سنگفرشی مری که اغلب آن را به صورت ESCC مخفف می‌کنند و بیشتر در کشورهای در حال توسعه به وجود می‌آید و آدنوکارسینوم مری که در کشورهای توسعه‌یافته معمول است.
انواع دیگری هم از این بیماری اتفاق می‌افتند که کمتر معمول هستند. کارسینوم سلول سنگفرشی از سلول‌های سنگفرشی ناشی میشود که مری را تشکیل می‌دهند. آدنوکارسینوم از سلول‌های غده‌ای که در یک سوم پایینی مری موجود هستند، ناشی میشود. اغلب در این قسمت تبدیل شده به نوع سلول روده‌ای وجود دارد (که به نام مری بارت شناخته میشود).معمول‌ترین عوامل بیماری نوع سلول سنگفرشی عبارتند از: تنباکو، الکل، نوشیدنی‌های بسیار داغ و رژیم غذایی نامناسب.
معمول‌ترین عوامل نوع آدنوکارسینوم شامل کشیدنِ تنباکو، مرض چاقی و رفلاکس اسید می‌باشد.این بیماری با بافت‌برداری تشخیص داده میشود که این امر توسط آندوسکوپی (با یک دوربین فیبر نوری) صورت می‌گیرد. پیشگیری از این بیماری شامل مواردی همچون ترک سیگار و استفاده از رژیم غذایی مناسب میشود.درمان این بیماری بر اساس مواردی مانند مرحله سرطان و موقعیت بیماری به همراه شرایط عمومی شخص و اولویت‌های فردی صورت می‌گیرد. سرطان سلول سنگفرشی موضعی کوچک را احتمالاً می‌توان با جراحی در کنار مراقبت‌های درمانی درمان کرد.
در بسیاری از موارد دیگر، شیمی‌درمانی با یا بدون پرتودرمانی در کنار جراحی به کار می‌رود. رشد تومورهای بزرگ‌تر احتمالاً با شیمی‌درمانی و پرتودرمانی کاهش می‌یابد. در صورتی که بیماری گسترش زیادی یافته باشد یا سلامت شخص به صورتی باشد که امکان جراحی نباشد، مراقبت تسکینی اغلب توصیه میشود. برآمدهای این روند، در صورتی که تشخیص دیر صورت گیرد با گسترش بیماری و دیگر شرایط پزشکی مرتبط است، اما به طور معمول احتمال این امر نسبتاً ضعیف است. نرخ بقای پنج ساله حدود ۱۳٪ تا ۱۸٪ است.
در سال ۲۰۱۲، بیماری سرطان مری هشتمین سرطان در دنیا از نظر بیشترین تعداد وقوع بوده که در طول آن سال ۴۵۶ هزار نمونهٔ جدید مشاهده شد. این بیماری منجر به ۴۰۰ هزار مرگ شد که این عدد در سال ۱۹۹۰، ۳۴۵ هزار مرگ بود. نرخ این بیماری در کشورهای مختلف متفاوت است، اما نیمی از تمامی موارد در چین روی می‌دهد. وقوع این بیماری در مردان سه برابر زنان است.
مری لوله رابطی است بین حلق و معده که غذای جویده شده در دهان را به سوی معده که داخل شکم قرار گرفته، هدایت می کند. این عضو نقش چندانی در هضم و جذب غذا ندارد ولی سلامت و وجودش مثل همه اعضای بدن ضروری است و اگر دچار بیماری شود، می تواند باعث آزار و گاهی هم به خطر انداختن سلامت بیمار شود.بیماری های مری شایع هستند و چون مری در قفسه سینه قرار دارد و از پشت قلب عبور می کند ممکن است درد آن با دردهای قلبی اشتباه گرفته شود ولی بیماران باید به این نکته توجه داشته باشند که دردهای قلبی با فعالیت و حرکت بیمار ایجاد می شوند و دردهای مری معمولا با خوردن غذا.
از آنجایی که بیماری های قلبی اهمیت زیادی دارند و اگر از آنها غفلت شود ممکن است حتی به قیمت از دست رفتن جان بیماران شود، اگر بیمار از درد قفسه سینه شکایت می کند ابتدا باید از نبود مشکل قلبی در او مطمئن شد. اما شایع ترین علت درد قفسه سینه همچنان بیماری های مری است. بعضی از افراد هم مری حساسی دارند و بدون دلیل در ناحیه مری احساس درد می کنند. گاهی درد سینه به دلیل گرفتگی یا انقباض عضلات مری است که در بیماری های حرکتی مانند آشالازی و اسپاسم (انقباض) منتشر دیده می شود.
به طور کلی در مورد بیماریهای مری علائم مختلفی وجود دارند که اغلب شامل موارد زیر می‌باشد :
الف- دشواری بلع (دیسفاژی) : دشواری بلع به معنی گیر کردن غذا در طول مسیر طبیعی آن از دهان به معده و دشواری بلع است. در این مورد فرد بیمار از گیر کردن غذا، مکث غذا و خوب پایین نرفتن غذا شکایت می‌کند. دشواری بلع یکی از مهمترین علامات بیماریهای مری است که باید مورد توجه قرار گیرد
ب- سوزش سر دل : سوز سردل از شایعترین علامتهای تمامی بیماریهای مری است و دراثر برگشت محتویات معده به درون مری ایجاد می‌گردد. درد ناشی از سوزش همانند ریختن آب داغ است، که به علت برگشت اسید معده به مری ایجاد می‌گردد .
این درد در پشت جناق نیمه سینه همچون موجی به طرف بالا و پایین سینه حرکت می‌کند و ممکن است در صورت شدید بودن به طرفین سینه، لگن و انتشار یابد. سوزش سردل توسط عوامل مختلفی شدت می‌یابد که عبارتند از : برخی غذاها (همانند غذاهای چرب، شکلات، غذاهای ادویه دار)، خم شدن یا دراز کشیدن بیمار (به ویژه پس از خوردن غذا)، مصرف الکل، مصرف کافئین (مثلاً قهوه و چای) کشیدن سیگار و هیجانات می باشندسوزش سردل میتواند به طور موقتی با خوردن ضد اسیدها، جوش شیرین و یا شیر بهبود یابد، همچنین قرار گرفتن در وضعیت ایستاده و بلعیدن بزاق یا آب، در تسکین سوزش سر دل موثر است
ج- درد به هنگام بلع (ادینوفاژی) : به معنی بلع دردناک و در هنگام بلع است که معمولاً در اثر خوردن مواد سوزاننده و یا التهاب مری ایجاد میشود. علل ایجاد کننده التهاب در مری عبارتند از : عفونت، مواد شیمیایی سوزاننده مواد درمانی مثل قرص، تابش اشعه، عوامل ویروسی و یا قارچی و ....
د- درد شدید قفسه سینه : بعد از دردهای قلبی، شایعترین علت دردهای قفسه سینه مربوط به مری و انقباضات آن است که این درد اغلب از دردهای قلبی غیرقابل تشخیص است زیرا محل هر دو مشترک است .هر دو به قرص نیتروگلسیرین زیر زبانی پاسخ می‌دهند و در آنها درد به سمت دست چپ انتشار می‌یابد، البته دردهایی که منشا مروی دارند با بلع و یا خوردن غذاهای داغ تشدید می‌شوند.
بیماریهای شایع مری
التهاب مری (ازوفاژیت)
التهاب مری به دلایل مختلفی می تواند ایجاد شود. بیش از نیمی از موارد التهاب مری ناشی از قرص و مخصوصاً مصرف تتراساکین و مشتقات آن به ویژه داکسی سایکلین است. باز شدن داروها در مری، التهاب مری ناشی از دارو ایجاد می‌کند. علت باز شدن این داروها در مری معمولاً مصرف قرص با مقدار ناچیز آب، یا مصرف قرص بلافاصله قبل از خواب و در حالت دراز کشیده است. این داروها باید کمی قبل از خواب و به همراه آب کافی با غذا مصرف شوند.
گاهی اوقات التهاب مری ناشی از آلودگی با قارچها و ویروس‌هاست که در افراد سالم مشکلی ایجاد نمی‌کند بلکه در افرادی که سیستم ایمنی‌آنها ضعیف یا سرکوب شده است هماند افراد مبتلا به ایدز و افراد مبتلا به سرطان به دلیل مصرف داروهای سرکوبگر ایمنی دیده میشود. همچنین افراد مبتلا به دیابت، افراد پیر دچار سوء تغذیه و بیمارانی که به تازگی جراحی شده‌اند، همچنین بیماری تحت درمان با آنتی بیوتیک‌ها نیز می‌توانند دچار التهاب مری شوند. موادی نظیر قلیاها (شوینده‌ها) عفونت با عوامل بیماری‌زا، مصرف قرص‌هایی نظیر تتراسایکلین و داکسی سایکلین، تابش اشعه و آسیب و ضربه به مری موجب التهاب مری میشود
برگشت غذا از معده به مری(ریفلاکس)
به برگشت محتویات معده به مری ریفلاکس گفته می شود در حالت عادی ممکن است مقدار کمی اسید از معده به مری وارد شود که این مقدار اسید با حرکات مری که سریعاً حجم مایع برگشتی را از مری پاک می‌کند، خنثی میشود. عوامل حفاظتی دیگر مری عبارتند از : ترشح بزاق که حاوی مواد پاک کننده و قلیایی است. هنگامی که این حالات شدید باشد یا آسیب به مخاط مری (پوشش درون مری) همراه باشد این برگشت غذا به صورت بیماری در می‌آید. ، مقاومت گردش خون مری، کاهش یا فقدان انقباض دریچه تحتانی مری، نقص در حرکات مری، مقاصد غیر طبیعی بزاق و اسید معده، تاخیر در تخلیه معده، افزایش فشار داخل شکمی (بخصوص در بارداری) و برخی هورمونها می‌توانند در ایجاد برگشت غذا از معده به مری دخیل باشند.
مهمترین علامت این بیماری سوزش سردل است که با خوردن آنتی اسید بهبود می‌یابد. در بیماری علائمی وجود که عبارتند از : درد قفسه سنیه، اختلال تنفسی، مشکلات مربوط به گوش و حلق و بینی (شامل خشونت صدا، گلو درد، احساس ناراحتی در گلو احساس پری) و مشکلات تنفسی شامل سرفه مزمن، ورود مواد غذایی به دستگاه تنفس و آسم می باشد.
روشهای تشخیصی برگشت غذا از معده به مری(ریفلاکس)
شامل اندازه گیری PH مری برای ۲۶-۱۲ساعت، آندوسکوپی، پایش بیلی روبین جهت اندازه گیری برگشت صفرا
پیشگیری از برگشت غذا از معده به مری(ریفلاکس)
توصیه می شود که در وضعیت هایی که باعث فشار داخل شکم می شود(مثل خم شدن، سرفه کردن، بلند کردن اجسام سنگین وانجام ورزش های سنگین) اجتناب شود.در هنگام خوابیدن زیر سر۲۰-۱۵ سانتی متر بالا آورده شود.از غذا خوردن تا ۲ ساعت قبل از خواب اجتناب شود.از مصرف غذاهای حاوی کافئین(چای و قهوه) و نوشابه های گاز دار اجتنای شود.توصیه به مصرف رژیم غذایی کم چرب و پرپروتئین، از غذاهای سرخ کرده استفاده نشود، رژیم غذایی پر پروتئین شامل تخم مرغ، حبوبات و لبنیات می باشند.
از مصرف الکل خوداری شود.غذا در وعده های زیاد وبا حجم کم میل شود.غذا به اندازه کافی جویده شود و همراه غذا آب به اندازه نیاز مصرف شود.از خوردن غذاهای که باعث سوزش سر دل می شوند، مانند غذاهای پر ادویه اجتناب شود.از استرس واضطراب خوداری شود.
اقدامات درمانی ساده برای درمان این بیماری شامل تغییر در شیوه‌های زندگی را در برمی‌گیرد و عبارتند از : بالا گذاشتن سر به هنگام خواب، اجتناب از خوردن غذای یا مایعات (به ویژه غذای سنگین) قبل از خواب، پرهیز از خوردن غذاهای غذاهای چرب و ادویه‌دار ترش و الکل، پرهیز از مصرف سیگار، کاهش وزن، مصرف آنتی اسیدها نظیر هیدروکسید آلومینیوم و هیدروکسید منیزیم، پرهیز از خوردن مقدار زیاد مایعات به همراه وعده‌های غذایی
اختلال حرکتی مری
حرکات مری به صورت امواج دودی شکل و هماهنگی است که ابتدا تا انتهای مری را طی می‌کند و موجب پیشبرد غذا در طول مری می‌گردد. در اختلالات مری این حرکت دچار مشکل میشود
آشالازی
نوعی اختلال حرکتی دستگاه گوارش است که به ویژه در مورد مری دیده میشود در این اختلال محل اتصال مری به معده دچار انقباض بیش از حد بوده و دریچه‌های این محل هنگام بلع غذاش شل نمی‌شوند علائم آن دشواری بلع، بازگشت مواد غذائی، کاهش وزن، درد قفسه سینه و عفونت ریه است راههای درمانی گوناگونی از جمله استفاده از درمان دارویی و همچنین جراحی وجود دارد
اسپاسم منتشر مری
در این اختلال انقباض سرتاسر مری به صورت ناهماهنگی افزایش می‌یابد که مهمترین علامت آن درد قفسه سینه است، محل این درد در پشت قفسه سینه است، مدت زمان این درد از چند ثانیه تا چند دقیقه متفاوت است این بیماری نیز با استفاده از داروی (مانند نیتروگلسیرین) می‌باشد
شیوع بیماری مری
ریفلاکس شایع ترین بیماری مری
این بیماری بسیاری شایع است.
بیماران ریفلاکس را به شکل ترش کردن، سوزش سر دل و درد سینه توصیف می کنند. بعضی از آنها ممکن است احساس تلخی یا برگشت غذاهای بلعیده شده به دهان را بعد از خوردن غذا یا هنگام خم شدن و دراز کشیدن داشته باشند.
درمان:ریفلاکس معمولا با نوشیدن آب یا خوردن شربت معده تسکین می یابد.
دشواری بلع چگونه است؟
بیماری زایی: ماده سرطان زایی به نام استالدیید در برنامه غذایی مردم این مناطق به وفور وجود دارد. این ماده در اثر متابولیسم الکل ایجاد می شود. استالدیید علاوه بر الکل و سیگار، در میوه های نرم و شل یا زیادی رسیده که خیلی هم شیرین هستند، غذاهای مانده و خوب محافظت نشده، غذاهایی که روی زغال یا اجاق طبخ می شوند مانند گوشت و کباب زغالی یا سیاه شده و نان هایی که منبع حرارتی شان زغال چوب و گازوییل است و مستقیما خمیر نان روی آن قرار می گیرد (بهترین پخت نان استفاده از حرارت الکتریکی و برقی یا نان ماشینی است) وجود دارد. البته با چند بار مصرف این غذاها اتفاقی برای فرد نمی افتد ولی اگر فردی عادت به مصرف چنین غذاهایی به مدت طولانی یعنی ده ها سال.
عوامل خطرساز:زمینه ژنتیکی مناسبی هم داشته، احتمال ابتلا به سرطان مری در او بالا می رود. گاهی گفته می شود غذاهای داغ باعث سرطان مری می شوند که این گفته تا حدودی درست است. البته رابطه ضعیفی بین این 2 مورد وجود دارد. بهداشت ضعیف دهان و دندان نیز باعث می شود باکتری های داخل دهان مواد استالدییدی و سرطان زا ایجاد کند. مصرف مداوم انواع سبزی و میوه های تازه باعث محافظت از مری می شود.
درمان: بیشتر بیمارانی که به سرطان مری مبتلا هستند در مراحل پیشرفته بیماری مراجعه می کنند و شاید جراحی زیاد مفید نباشد. در این شرایط پزشکان سعی می کنند با رادیوتراپی و شیمی درمانی بیمار را زنده نگه دارند ولی درمان قعطی معمولا امکان پذیر نیست. به همین دلیل در افرادی که زمینه ژنتیکی سرطان مری دارند یا در مناطقی که سرطان مری در آن شایع است، زندگی می کنند از روش تشخیصی زودهنگام برای یافتن سلول های سرطانی در مری به نام آندوسکوپی استفاده می کنند.
غربالگری: در شمال ایران، بندر ترکمن و گرگان، مشکین شهر و استان اردبیل از سال های قبل افرادی که احتمال بروز این نوع سرطان در آنها بالاست از سنین 50-40 سال به بالا آموزش می بینند تا خودشان برای آندوسکوپی مراجعه کنند.
اسپاسم منتشر
تعریف: در بیماری اسپاسم منتشر مری، حرکات دودی ضعیف و منظم طبیعی از بین می رود و مری دچار انقباض های بسیار قوی و طولانی می شود.بیماری زایی: انقباض مری باعث می شود غذا نتواند حرکت کند و یک جا ثابت بماند.علائم:این بیماران هم درد شدید قفسه سینه دارند و غذا در مری آنها گیر می کند. این درد نیز معمولا با درد قلبی اشتباه گرفته می شود.
صدا در مری
تعریف:بعضی از بیماران احساس می کنند مری صدا می دهد.علل: این صداها ممکن است به دلیل ریفلاکس هوا باشد. گاهی هم تیک عصبی است که بیمار به طور ناخودآگاه غذا را به طرف بالا هدایت می کند.درمان: این حالت اصلا خطرناک نیست و به درمان هم نیاز ندارد.
التهاب مری
تعریف: ازوفاژیت یا التهاب مری معمولا در اثر ریفلاکس یا برگشت اسید مری ایجاد می شود ولی به ندرت بیماری های قارچی مانند برفک دهان و مونیلیا هم ممکن است مری را گرفتار و التهاب ایجاد کنند.
عوامل خطرساز: بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند مبتلایان به ایدز بیمارانی که شیمی درمانی می شوند یا فارادی که به سیتومگالو ویروس و هرپس مبتلا هستند هم ممکن است دچار التهاب مری شوند. التهاب مری باعث بلع دردناک و گیر کردن غذا می شود.تشخیص: بیماران باید آندوسکوپی شوند و نمونه برداری انجام شود تا با مشخص شدن علت التهاب درمان دقیقی انجام شود.
تنگی مری
تعریف:گاهی بیماری های بدخیم، ریفلاکس شدید و طولانی، تماس مواد سوزاننده با دیواره مری در گذشته یا صدماتی که با مصرف بعضی از قرص ها به مری وارد شده است.علائم:تنگی مری و گیر کردن غذا در حدی می شود که بیمار به هیچ وجه نمی تواند غذا را بالا بیاورد یا قورت بدهد و احساس خفگی می کند.
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
+ 1 - 0
