کاهش میزان تاب آوری جامعه در برابر مسائل اجتماعیمیگنا: دکتر سید حسن هاشمی در سی و سومین همایش سالیانه انجمن علمی روانپزشکان گفت: همه شما باور دارید که حوزه سلامت محور توسعه است. البته این باور نزد همه سیاستمداران نیست، اما خوشحالیم که در دولت یازدهم توجهی نسبی به حوزه سلامت شد.
وی با بیان اینکه باید توجه کرد که سلامت موضوعی بین رشته‌ای است، افزود: سلامت جوامع تامین نمی‌شود، مگر اینکه همه پای کار بوده و مسئولیت‌پذیر باشند. در بهترین شرایط وزارت بهداشت میتواند ۲۰ درصد سلامت را تامین کند و درصد باقیمانده به سایر دستگاه‌ها مانند وزارت کشاورزی، وزارت نیرو و ... بستگی دارد که این موضوع در حوزه سلامت روان نیز صدق می‌کند.
هاشمی با بیان اینکه در حوزه سلامت روان از مباحث بین رشته‌ای مانند جامعه شناسی و... محرومیم، اظهار کرد: هر چند جدایی ما از آموزش عالی به نفع خدمات است و امروز گروههای پزشکی تمایلی به بازگشت به آموزش عالی و وزارت علوم ندارند، اما از بحث‌های بین رشته‌ای محروم شده‌ایم. در عین حال در بحث‌های سلامت جسمی، اجتماعی و معنوی می‌توان گفت که این آمیختگی با سایر ارکان اداره جامعه که به تعیین وضعیت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بازمی‌گردد هم به نوعی موضوعی بین رشته‌ای است که تا کنون محروم مانده است.
هاشمی افزود: به نظر می‌رسد زمانی می‌توانیم در تحلیل‌هایمان موفق باشیم که همه این مسائل را به صورت جامع تبیین کرده و در سلامت روان هم از موضوعات زیستی و اجتماعی بهره بریم.
وی، مسائل زیستی و اجتماعی موثر در سلامت روان را گسترده دانست و گفت: این عوامل اعم از رضایت از زندگی زناشوئی و ... بسیار در سلامت روان تاثیرگذار است. حال یکی از وظایف دولت‌ها افزایش تاب‌آوری جامعه در برابر حوادث زندگی اجتماعی و روزمره است و دولت‌ها باید بتوانند مردم را برای حل مسائل، توانمند بار بیاورند. این در حالیست که متاسفانه این موضوعات نه در آموزش و پرورش و نه در آموزش عالی مورد توجه قرار نمی‌گیرد و به همین جهت شکنندگی در نسل‌های جدید بیش از نسل‌های گذشته است. همچنین عدم توجه به این مسائل باعث میشود که افراد جامعه نتوانند مسائل‌شان را حل کنند.
وزیر بهداشت همچنین اظهار کرد: اگر بخواهیم در حوزه سلامت بار بیماری‌ها را کاهش دهیم، باید به این موضوعات توجه کافی داشته باشیم. در حال حاضر آمار کشوری ما نشان می‌دهد که تاب‌آوری به تدریج کاهش یافته که این موضوع از مشکلات جامعه ما و از مشکلات سیاستمداران‌مان است.
هاشمی با بیان اینکه توجه به فرهنگ، ارتقای دانش و توانمند کردن مردم نسبت به مسائل سلامت و موضوعات اجتماعی بسیار مهم است، گفت: قرار بود سازمانی مانند صدا و سیما دانشگاه باشد و در راستای این اهداف عمل کند.
آمار ۲۶ درصدی اختلال رفتاری در کشور
هاشمی با اشاره به مسئولیت سنگین انجمن روانپزشکان و سایر گروههای مرتبط با این حوزه ادامه داد: باید بدانید که همگی یک تیم هستید و کار سختی در پیش دارید. البته بخش عمده‌ای از کار دست شما نیست و شما با علت سوء رفتار دیگران مواجهید. این خوب نیست که آمارمان نشان دهد ۲۶ درصد اختلال رفتاری در جامعه وجود دارد و نسبت به سال‌های گذشته رو به افزایش است. البته آمار ما نسبت به آمار جهان نگران کننده نیست، اما چون در جامعه اسلامی زندگی می‌کنیم این آمار برایمان قابل قبول نیست. بنابراین با توجه به این آمار به نظر می‌رسد که کارمان آسان نیست؛ چرا که بخشی از این افراد هم تصمیم گیرنده هستند. حال وقتی فرد تصمیم گیرنده‌ای دچار این گرفتاری‌ها باشد بسیار در جامعه تاثیرگذار است و خدانکند که وکیل و وزیر و ... به چنین مشکلاتی دچار باشند.
هاشمی همچنین ادامه داد: یکی دیگر از مشکلاتی که به عنوان یک ایرانی از آن رنج می‌بریم، وجود خود شیفتگی در کشور است که البته در همه رده‌ها وجود دارد و جایی که این خود شیفتگی به مسئولان ختم میشود کار را بسیار دشوارتر می‌کند. باید توجه کرد که اضطراب و افسردگی که از عمده‌ترین اختلالات اعصاب و روان هستند از عدم آرامش ریشه می‌گیرند. خداوند پدر رئیس جمهور را بیامرزد که مردم به ایشان
وزیر بهداشت با ابراز تاسف از عدم پوشش بیمه‌ای مناسب برای خدمات روانپزشکی گفت: متاسفانه مردم هر روز در معرض شایعات اضطراب‌زا هستند و این برای آرامش مردم مناسب نیست.
رای دادند و اکنون آرامش نسبی دارند، اما امیدواریم این آرامش قبل از طوفان نباشد و دولت‌های بعدی نیز این موضوع را رعایت کنند.
هاشمی با بیان اینکه وجود این خود شیفتگی کار دست مردم می‌دهد اظهار کرد: به عنوان مثال کسی می‌خواهد در حوزه اقتصادی خود شیرینی کند، با حرفی جامعه را مضطرب می‌کند. بنابراین مردم هر روز در معرض چنین شایعات اضطراب‌زایی قرار دارند. به عنوان مثال خبری را از صدا و سیما پخش می‌کنند که ۸۰ میلیون نفر آن را می‌بینند و به تبعات آن هم فکر نمی‌کنند.
بیتوجهی بیمهها به حوزه سلامت روان
هاشمی در ادامه صحبت‌هایش با بیان اینکه در حوزه سلامت روان اقداماتی در وزارت بهداشت انجام گرفته که کافی نیستند، گفت: من تعجب می‌کنم که برخی از همکاران شما در بیمهها هستند، اما توجهی به این حوزه ندارند. باید پرسید آیا مظلوم تر از افرادی که در حوزه اعصاب و روان مشکل دارند هم هست؟ باید توجه کرد که بیماران اعصاب و روان محروم‌ترینند و در عین حال در دریافت خدمات نیز مظلوم‌ترین هستند.
وزیر بهداشت ادامه داد: واقعا جای تاسف دارد که یک بیمار اعصاب و روان که میتواند یک فامیل را دچار مشکل کند، نمی‌تواند بستری شود و داروهایش را تامین کند. علاوه بر این چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی تخت‌های روانپزشکی کمتر از چیزیست که باید باشد و این موضوع باعث میشود که هزینه زیادی به دولت و کشور تحمیل شود که شاید نتوانیم این هزینه‌ها را جبران کنیم.
هاشمی تاکید کرد: بنابراین انتظار می‌رود آنطور که شایسته است به بیماران اعصاب و روان توجه کنیم؛ چرا که اگر هزینه نکنیم باعث بروز جرم و جنایت حتی در لباس ما میشود.
*** کمبود پوشش بیمه ای خدمات روانپزشکی وزیر بهداشت همچنین با اشاره به ناچیز بودن پوشش خدمات بیمه ای روانپزشکی افزود: آنچه در مورد بیماری های اعصاب و روان مغفول مانده این است که بیماران این حوزه به رسمیت شناخته نمی شوند. وی با طرح این سوال که آیا مظلوم تر از این بیماران هم بیماری هست، افزود: رابطه بین فقر و پایین بودن تحصیلات با بیماری های اعصاب و روان به خوبی مشخص است؛ بیماران روانی محروم ترین افراد جامعه هستند و در حوزه دریافت خدمات مظلوم ترین هستند.
هاشمی افزود: بیمه ها کمترین پوشش بیمه ای را برای این بیماران قائل است در حالی که این بیماران باید در راس خدمات بیمه ای باشند، یک بیمار روانی می تواند کل خانواده را دچار مشکل کند و در جامعه حادثه بیافریند با این حال بیمه ها از آنها حمایت نمی کنند.
وی ادامه داد: در بخش های دولتی و خصوصی تخت های بیمارستانی برای این بیماران بسیار کمتر از حد نیاز است این در حالی است که دولت در بخش های دیگر هزینه های ناشی از این عدم توجهات مانند تبعات ناشی از جرم های اجتماعی را پرداخت می کند؛ اینها هزینه هایی را بر دولت تحمیل می کنند که شاید نتوانیم آنها را تامین کنیم. وزیر بهداشت، سلامت را محور توسعه دانست و گفت: این باور نزد همه سیاستمداران در دولت ها نیست اما در دولت یازدهم توجه نسبی به آن شده است.
هاشمی همچنین گفت: در حوزه روانپزشکی هم شما باید به سمت حل مشکلات مردم و آموزش و پژوهش ملی بروید و مسائل را بین خودتان حل کنید؛ چرا که این کار به صلاح مردم است. من همواره درباره روانشناسی بالینی نظرم این بوده که اینها باید به گروههای ما باز گردند و همه باید تابع قانون باشند و قطعا منافع‌شان در این صورت بهتر رعایت میشود.
هاشمی مبحث مردم و شرایط روحی و روانی جامعه را پراهمیت عنوان کرد و گفت: امیدواریم سیاستمداران، مجلس، دولت و هر کسی که تریبون دارد، در این حوزه کمک کند یا حداقل اگر آبی به دست شما نمی‌دهند، کوزه را هم نشکنند و هر روز با روح و روان مردم بازی نکنند و دروغ، استرس و تهمت را ترویج ندهند.
وزیر بهداشت با اشاره به اقدامات وزارت بهداشت در حوزه تکمیل شبکه بهداشت و قرار دادن یک مراقب سلامت در پایگاه‌های بهداشت به ازای هر ۳۰۰۰ نفر جمعیت، گفت: اینکه داریم شبکه بهداشتی را تکمیل می‌کنیم، کار ارزشمندی است که باعث میشود شما بتوانید همه ایرانیان را ببینید. در عین حال باید حتما از مردم حمایت مالی هم بشود که امیدواریم با بیمهها به سرانجام نیکویی در این حوزه برسیم.
هاشمی در پایان درباره تخت‌های روان پزشکی گفت: در حال حاضر تخت‌های روانپزشکی، تخت‌های عمومی است که برای بیماران جراحی، داخلی و ... نیز استفاده میشود و تخت روانپزشکی بسیار کم داریم. البته طی بخشنامه‌ای اعلام کردیم که ۱۰ درصد تختها به بیماران روانپزشکی اختصاص یابد، اما در شهرستان‌ها آنقدر از نظر تخت مشکل دارند که دیگر به روانپزشکی نمیرسند.
هاشمی اظهار کرد: در حوزه روانپزشکی ۴۰ هزار تخت می‌خواهیم و اکنون ۱۰ هزار تخت داریم. بر این اساس از نهادها و دستگاه‌های مختلف از جمله بانک‌ها و موسسات مالی می‌خواهیم که برای ایجاد سرمایه اجتماعی در این زمینه کمک کنند.
-
ایسنا - ایرنا
عکاس: محمد نسیمی
