کابوس ها بیشتر حوالی صبح اتفاق می افتند و شروع آن ها از سنین 4 تا 6 سالگی است و بیشترین شیوع در سنین 10 تا 12 سالگی است. دیدن کابوس الزاما غیر طبیعی نیست. تقریبا همه افراد طی عمرشان کابوس دیده اند و 50 درصد بزرگسالان گاهی دچار کابوس می شوند؛ اما کابوس های هر فرد دارای معانی روانشناختی است که با توجه به زندگی شخصی و روانی او معنا می شود.
همیشه کابوس، حول زندگی شخصی و روانی بیننده خواب ساخته می شود. در واقع می توان گفت خواب و کابوس هر فرد معرف وضعیت روانی و حالات روحی اوست. زمانی که انسان در زندگی خود تحت تاثیر فشارهای روانی قرار می گیرد مسلما یکی از تغییرات مهمی که ممکن است رخ دهد، تغییر در خواب و کابوس دیدن است.
دلایل تکرار شدن یک کابوس
افراد تحت تنش روانی بیشتر دچار کابوس می‌شوند. کابوس نوعی از حملات اضطراب به هنگام خواب است و علامت یک بیماری نیست. کابوس ها معمولا تجلی اتفاقات روزمره، دغدغه های فکری، ناراحتی ها، نگرانی های هیجانی و عاطفی خواب بیننده است. اگر فرد، خواب هایی با یک محتوا و به طور مکرر می بیند نشان می دهد که یک مسئله، یک اختلال یا یک موضوع فکر او را آزار می دهد. مثلا فردی که دائم خواب می بیند دارد از دست فردی فرار می کند، به نظر می آید که زمینه اضطراب، خود را در ناخودآگاه به این فرم نشان می دهد.
7 توصیه برای پیشگیری از کابوس
1- قبل از خوابیدن، کاغذ و قلم کنار رختخواب بگذارید و به مجردی که بیدار شدید کابوس هایی را که دیده اید ، یادداشت کنید. پس از یادداشت به مدت یک یا دو دقیقه افکار، احساسات و خاطره هایی را که نسبت به کل و اجزاء کابوس در شما بیدار می شود، بنویسید. پس از آن به این پرسش ها پاسخ دهید: هر یک از افراد و اشیاء درون کابوس شما، چه حالت و رفتاری دارند؟ درباره آن ها چه موضع و حالتی داشته اید؟ منظورشان از آنچه می کنند یا می گویند، چیست؟
2- درباره کابوس هایتان حرف بزنید. آن ها را به دنیای بیرون منتقل و سعی کنید ریشه این کابوس ها را بیابید.
3- از خود بپرسید هم اکنون در زندگی‌تان چه چیز شما را نگران می کند؟! وقتی نگران هستید به چه می اندیشید؟ چه تصویری در ذهنتان می آید؟ آیا با همین نگرانی ها به رختخواب می روید؟ آیا همیشه نگران هستید یا وقت خاصی دچار نگرانی و اضطراب می شوید؟ لازم است نگرانی ها، دغدغه های ذهنی، ترس ها و افکارتان را مرور و بررسی کنید.
4- وضعیت خانوادگی و شغلیتان را بررسی کنید. آیا در حال حاضر رضایت و آرامش کافی در خانه دارید؟ آیا در رابطه با همسرتان احساس آرامش می کنید؟ اگر مسئله ای هست که به حل و پیگیری نیاز دارد توصیه می شود آن را برطرف کنید؛ زیرا مسائل استرس زا به میزان زیادی می تواند کابوس هایتان را تشدید کند و موجب تداوم آن شود.
5- از خوردن پیش از خوابیدن خودداری کنید. خوردن پیش از رفتن به رختخواب می تواند موجب کابوس دیدن شود چون غذا سرعت متابولیسم شما را افزایش می دهد و سیگنال‌هایی به مغز ارسال می کند که فعال‌تر شود؛ بنابراین بهتر است از صرف غذا یا میان وعده پیش از خواب پرهیز کنید، به ویژه غذاهایی که قند زیادی دارند.
6- حتما استرس تان را کاهش دهید. استرس می تواند در کابوس شبانه نقش داشته باشد؛ بنابراین زمانی در روز را صرف آرام سازی بدن و ذهن کنید و با ذهنی آرام به رختخواب بروید. فعالیت هایی مانند عبادت و دعا کردن می تواند باعث کاهش تشنج شما شود و شما را آرام کند. فعالیت های دیگری مانند مطالعه، دویدن، بافتنی یا تنها صرف زمان بیشتر با خانواده و عزیزان، می تواند استرس را کاهش دهد. در ضمن توصیه می شود پیش از خواب حمام گرم بگیرید تا به خالی شدن ذهنتان از استرس های روز و آرام شدن شما کمک کند.
7- اتاق خواب خود را به محیطی آرام تبدیل کنید. اتاق خواب خود را تمیز و مرتب نگه دارید، به اندازه کافی آن را تاریک کنید و دمای اتاق را مساعد کنید (خیلی گرم یا خیلی سرد نباشد). مطمئن شوید رختخواب‌تان راحت است. اتاق خواب را مختص خواب کنید و از کار کردن در آن بپرهیزید چون موجب می شود اتاق خواب برایتان با استرس همراه باشد.
هشدار
اگر کابوس دیدن تان پس از یک ماه متوقف نشد، باید به دنبال کمک حرفه ای باشید. ممکن است به دلیل از دست دادن فرد نزدیکی دچار کابوس شده اید، در این موارد غلبه بر این شرایط بسیار دشوار است. اگر دائم در فائق آمدن بر مسئله ای در زندگی مشکل دارید و همیشه درباره آن موضوع کابوس می بینید با متخصص صحبت کنید.