کشورهای شرق و جنوب آسیا با ۱۰درصد رشد؛ بهترین عملکرد را در بین نقاط مختلف جهان از نظر توسعه گردشگری داشته‌اند و اروپای مرکزی و شرقی نیز با ۷درصد رشد در جایگاه بعدی توسعه گردشگری قرار دارند. ایران نیز ظرفیت‌های بسیار مناسبی در این‌باره دارد و اگرچه رشد لاک‌پشتی ما در عرصه گردشگری باعث شده جای چندان مناسبی در آمارهای جهانی نداشته باشیم اما به هر حال شرایط تا حدودی رو به بهبودی است. مارتین باک، رییس نمایشگاه بین‌المللی گردشگری «آی‌تی‌بی» برلین درباره صنعت گردشگری و ظرفیت‌های کشورمان می‌گوید: «ایران کشوری ۴ فصل است و هر گوشه‌ای از این سرزمین ظرفیت‌های مهمی در عرصه گردشگری دارد. در این شرایط همه کشورهای اروپایی به همکاری با ایران به‌عنوان شریکی رسمی امیدوار هستند. آرزوی بزرگ من این است ایران را به‌عنوان یک هدف ایده‌آل گردشگری در کنار خودمان داشته باشیم و امیدوارم چنین آرزویی به زودی محقق شود. »
در دو سال اخیر، ایران به مقصد گردشگری شناخته شده‌ای تبدیل شده و روزبه‌روز بر شمار گردشگرانی که علاقه‌مند به دیدار از این کشور در منطقه خاورمیانه هستند، افزوده میشود. اگرچه در تمام این سال‌ها تبلیغات منفی علیه امنیت ایران باعث شده بود شرایط برای جذب گردشگر نامساعد شود اما دیپلماسی بین‌المللی دولت یازدهم در ماجرای برجام موجب شد تا متمدن بودن و صلح طلب بودن کشورمان به همه کشورهای دنیا ثابت شود. غیراز اینها حضور خوب کشورمان در نمایشگاههای بین‌المللی خارجی باعث شد شرایط برای جذب گردشگران مختلف، از همیشه ایده‌آل‌تر و راحت‌تر باشد. همین امر نشان می‌دهد صنعت نمایشگاهی میتواند نقش موثری در تغییر آینده کشورها داشته باشد. براساس آمارهای موجود به‌طور تقریبی همه کشورها یک رویداد نمایشگاهی مهم در زمینه گردشگری برای خودشان دارند که اغلب آنها در زمستان برگزار میشود. به بهانه نزدیک شدن به زمان برگزاری رویددهای گردشگری، سعی داریم نگاهی بیندازیم به برخی از مهمترین رویدادهای گردشگری در جهان.
نمایشگاه گردشگری کیش
جزیره کیش به‌عنوان قطب گردشگری کشور و یکی از مراکز اصلی توسعه صنعت گردشگری در دوران پساتحریم، علاوه بر اقدامات گسترده خود در راستای جذب ۲میلیون گردشگر در سال با استفاده از تمامی ظرفیت‌ها، در جهت تحقق اهداف کلان دولت تلاش می‌کند. نمایشگاه بین‌المللی گردشگری، هتلداری و صنایع وابسته حدود ۹ سال است به میزبانی سایت بین‌المللی کیش برگزار میشود. رویدادی که به گفته کارشناسان یکی از نقش‌های کلیدی را در توسعه این صنعت ایفا کرده و فرصتی را فراهم می‌کند که تمام بخش‌های موثر جامعه از نهادهای اجرایی تا اقشار مختلف مردم و سازمان‌های غیردولتی در توسعه گردشگری مشارکت فعالانه داشته و توانمندی‌های خود را به نمایش بگذارند. هدف اصلی این رویداد به نمایش گذاشتن ظرفیت‌ها و قابلیت‌های گردشگری کشور در قالب یک گردهمایی جذاب و نوین است. ویژگی جالب این رویداد روش بازاریابی در برابر بازاریابی است. در این روش نیمی از غرفه‌داران به‌عنوان صاحبان کالا و خدمات و نیمی دیگر به‌عنوان مشتریان آنها در نمایشگاه فعال هستند. در واقع در کنار مخاطبانی که برای بازدید به نمایشگاه می‌آیند، خود غرفه‌داران نیز مشتری یکدیگر به شمار آمده و می‌توانند با هم به تبادل کالا و خدمات بپردازند. این نمایشگاه ابزاری برای سیاستگذاران و برنامه‌ریزان بخش گردشگری است تا تمام ارائه‌کنندگان محصولات و خدمات گردشگری را به سمت‌وسوی اهداف برنامه‌های توسعه گردشگری هدایت کنند حتی می‌توانند بازارهای هدف خود را به فعالان این بخش معرفی کرده و ارزش و آرمان‌های خود را که تکلیف سرمایه‌گذاری بخش گردشگری را معلوم می‌کند شفاف و تبیین کنند. در سال‌های گذشته به‌طور کلی کشورهای آلمان، مصر، مراکش، ژاپن، قزاقستان، کرواسی و ترکیه به‌صورت مستقل در نمایشگاه کیش حضور داشته و هرکدام در زمان حضور معمولا یک برنامه انحصاری برای خودشان ارائه می‌دهند.
نمایشگاه گردشگری تهران (TITE)
نمایشگاه بین‌المللی تهران میزبان این رویداد است. هر سال در نیمه دوم بهمن نمایشگاه گردشگری و صنایع وابسته تهران با عنوان تجاری (TITE) برگزار میشود. غرفه‌داران این نمایشگاه متخصصان صنعت گردشگری هستند، در نتیجه تجربه مفید و منحصربه‌فردی برای بازدیدکنندگان و غرفه‌داران رقم می‌خورد. سازمان‌های مربوط در بخش فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری این رویداد ۱۰ساله را به‌عنوان مهمترین فضای تخصصی در کشور برای گردهمایی‌های حوزه گردشگری قلمداد می‌کنند. امسال این رویداد قرار است در ۶ سالن و در فضایی به مساحت حدود ۴۰هزار مترمربع برگزار شود. این دوره نمایشگاه نسبت به سال قبل ۵۵درصد رشد داشته است. تفکیک سالن‌های این دوره به شکلی تقسیم‌بندی‌شده که مخاطبان برای بازدید از هر بخش آمادگی داشته باشند.
سالن ۳۱A: برای تجهیزات و خدمات هتل‌ها و سایر صنایع مربوط گردشگری
سالن ۳۸: تمام استان‌های مختلف به‌صورت کاروانسرایی، به ارائه ظرفیت‌ها و توانایی‌های گردشگری خود می‌پردازند
سالن ۴۴A: برای هتل‌ها، اقامتگاه‌ها و استراحتگاه‌ها
سالن ۴۱: مخصوص گروه‌های دیگر و تجهیزات جانبی مربوط
براساس آمارهای منتشر شده از ستاد برگزاری، شرکت‌هایی از ترکیه، ایتالیا، تایلند، مالزی، قبرس، چین، آلمان، کره، تونس، ونزوئلا، فرانسه و ارمنستان در این دوره حضور خواهند داشت. غرفه‌داران نمایشگاه تهران را مدیران پارک‌های تفریحی و آبی، فعالان حوزه اکوتوریسم (گردشگری طبیعت)، فعالان گردشگری سلامت، مدیران مربوط به حوزه خدمات بیمه، صاحبان موزه‌ها، گردشگری زیارتی، گردشگری ورزشی، وزارتخانه‌ها و سازمان‌های گردشگری، شرکت‌های خدمات گردشگری، فروشندگان تجهیزات و ملزومات مسافرتی و اردو و... تشکیل می‌دهند. همچنین فعالان شناخته شده در زمینه‌های مربوط به هتل مانند تجهیزات، مبلمان و اثاثیه، طراحی و دکوراسیون هتل‌ها و صنایع مربوط، تجهیزات و ملزومات رستورانی، تجهیزات و خدمات استخر و باشگاه در این نمایشگاه حضور دارند. بازدیدکنندگان نمایشگاه سفر و گردشگری تهران را به‌طور کلی تمام مدیران، سرمایه‌گذاران، فعالان، کارمندان، استادان و دانشجویان صنعت گردشگری تشکیل می‌دهند. این نمایشگاه از سوی طیف وسیعی از رسانه‌های جمعی تبلیغ و اطلاع‌رسانی میشود.
نمایشگاه آی‌تی‌بی برلین
نمایشگاه بین‌المللی گردشگری «آی‌تی‌بی» برلین از مهمترین رویدادهای حوزه گردشگری جهان است. به عقیده بسیاری از کارشناسان این رویداد اهمیتی برابر با فیتور اسپانیا دارد و هر سال نیمه دوم اسفند و در دهه نخست ماه مارس در کشور آلمان و در شهر برلین برگزار میشود. این نمایشگاه به‌دلیل شمار زیاد بازدیدکنندگان جزو پیشتازان سکوی تجارت رودررو «B۲B» در صنعت جهانگردی است.
«در نمایشگاه «آی‌تی‌بی» بازیگران اصلی صنعت گردشگری جهان جمع می‌شوند. بسیاری از تصمیمات مهم در اینجا گرفته میشود و غرفه‌داران تلاش می‌کنند تا خریداران را در نخستین روزهای برگزاری نمایشگاه متقاعد کنند. بیش از نیم قرن است این رویداد به‌طور مستمر برگزار میشود و اکنون حدود ۵۰سال سابقه برگزاری دارد. در آخرین دوره این رویداد در مجموع ۱۰هزار و ۱۴۷ شرکت و موسسه فعال در صنعت گردشگری از کشورهای مختلف جهان حضور داشتند و تلاش خود را برای جذب گردشگر به کار بستند.
براساس آخرین آمارها بیش از ۱۸۰هزار نفر شامل ۱۰۸هزار بازدیدکننده عمومی و متخصص و حدود هزار شرکت‌کننده از ۱۸۰ کشور جهان برای معرفی دستاوردهای خود در زمینه‌های مختلف گردشگری گردهم می‌آیند. «آی‌تی‌بی» بزرگترین بازار همایش‌های گردشگری، گرایش‌ها و ابداعات نوین و فرصت‌های منحصربه‌فرد برای پیشگامان صنعت گردشگری جهان به شمار می‌رود. «آی‌تی‌بی» ۲۰۱۷ به زودی و در نیمه دوم اسفند ۹۵ برگزار خواهد شد.
سال‌های گذشته غرفه کشورمان به‌عنوان یکی از کشورهای مطرح در عرصه گردشگری بین‌المللی در این نمایشگاه حضور داشته و امسال نیز قرار است چند شرکت و موسسه فعال در زمینه گردشگری در غرفه‌ای به مساحت ۱۲۰ مترمربع در فضایی متفاوت از سال‌های گذشته، جاذبه‌های فرهنگی‌ـ تاریخی کشورمان را به علاقه‌مندان سفربه ایران معرفی کنند.
در سال ۲۰۱۳میلادی جذابیت‌های گردشگری در غرفه ایران با فضای سنتی و جذابی که داشت، به عکس و تیتر نخست بسیاری از خبرگزاری‌ها ازجمله رویترز، دویچه‌وله و راشا تودی تبدیل شد.
سماورهای سنتی و چای گوارایی که در غرفه ایران برای بازدیدکنندگان قل‌قل می‌کردند باعث شده بود این پاویون جزو شلوغ‌ترین‌ها باشد.
و اما فیتور
بزرگترین نمایشگاه گردشگری جهان سابقه‌ای بیش از ۱۰۰ سال دارد. با شنیدن قدمت این نمایشگاه احتمالا ذهن شما به سمت رویدادهای قدیمی آلمان معطوف میشود اما نمایشگاه گردشگری فیتور در اسپانیا برگزار میشود.
رویدادی تخصصی با بیش از ۱۷۰ نماینده از کشورهای مختلف جهان و دفاتر نمایندگی در سراسر اروپا. در این رویداد که از ۲۰ تا ۲۴ ژانویه (۳۰دی تا ۴ بهمن) برگزار میشود، نمایندگان کشورهای مختلف سعی می‌کنند در فرصت محدودی که دارند، بهترین و گویاترین تصویر را از فرهنگ و تمدن و البته مناطق دیدنی کشورشان به بازدیدکنندگان ارائه کنند.
فیتور شباهت بسیار زیادی به اکسپوهای جهانی دارد. اکسپوها در نگاه کلی و بدون در نظر گرفتن شعار متغیری که برای هر دوره دارند، محفلی بلندمدت هستند برای معرفی تمام و کمال فرهنگ، اقتصاد و در مجموع هویت یک کشور. این دقیقا اتفاقی است که در فیتور رخ می‌دهد و البته اهمیت ویژه‌ای هم به آن بخشیده است.
نمایشگاه بین‌المللی گردشگری اسپانیا که یکی از بزرگترین نمایشگاههای گردشگری در بازار امریکای لاتین، اسپانیا، پرتغال، افریقا، اسپانیا وآسیا به نوعی نقطه مرجع گردشگری دنیا به‌شمار می‌آید، هر ساله پذیرای بیش از ۳۰۰هزار بازدیدکننده از دیگر کشورهای جهان است. این رویداد فضای تجاری مناسبی برای حضور، گردهمایی و ملاقات آژانس‌های گردشگری، گردانندگان تور، هتل‌ها، مشاوران و کارشناسان توسعه گردشگری و سایر متخصصان حرفه گردشگری جهانی و مکانی برای ارائه خدمات و محصولات جدید صنعت گردشگری و بازاریابی است. کیفیت، تنوع، تخصص و نوآوری از ویژگی‌های این نمایشگاه است.
یکی از شاخص‌های اصلی نمایشگاه فیتور بهره‌مندی از مزیت‌های تجاری گردشگری با سوددهی بالاست. براساس نظر اتحادیه نمایشگاههای بین‌المللی (یوفی)، حضور در چنین رویدادی سبب صرفه‌جویی ۴۲درصدی در مقایسه با روش‌های تبلیغاتی سنتی دیگر میشود، بنابراین در یک جمله می‌توان گفت که فیتور مورد تایید اتحادیه نمایشگاههای بین‌المللی و سازمان گردشگری بین‌المللی است.
فرودگاه بین‌المللی «Barajas» در ۱۵ کیلومتری مرکز شهر قرار گرفته و فقط ۱۰ دقیقه با محل دائمی نمایشگاه فاصله دارد. خط ۸ مترو این منطقه قابلیت دسترسی آسان از تمامی نقاط شهر به مرکز نمایشگاه را فراهم کرده و خروجی مترو به در ورودی جنوبی مرکز نمایشگاه منتهی میشود. همچنین خط ۸ مترو بین مرکز نمایشگاه و پایانه‌های مختلف فرودگاه بین‌المللی مادرید تردد دارد. این مرکز در هر سال برگزارکننده بیش از ۸۰ رویداد و نمایشگاه مهم است.