دکتر حسین ابراهیمی مقدم روانشناس بالینی در گفت و گو با جام جم آنلاین بیان کرد : افسردگی های فصلی نوعی اختلال ، تحت عنوان SAD یا اختلالات فصلی اسـت که به نظر می رسد در برخی از فواصل بخصوص در پاییز و زمستان بیشتر حالت غم زدگی و افسردگی و خلق پایین ، افراد را درگیر می کند و در برخی از فصل ها مانند بهار و تابستان برعکس، افراد خلق و خوی بهتر و بالاتری دارند و حالات نسبتا نرمالی را پیدا می کنند .
در واقع مسئله ای که می تواند در این موضوع تاثیر گذار باشد چرخه طبیعی وجود انسان اسـت و چون تحت تاثیرعوامل طبیعی مانند نور خورشید و دمای هوا قرار می گیرد این چرخه زیستی نیز تحت تاثیر قرار می گیرد .
وی در ادامه افزود : مهمترین عامل افسردگی پاییزی کاهش نور اسـت، این نوع از افسردگی در زنان نسبت به مردان شیوع بیشتری دارد به طور کل زنان نسبت به مردان بیشتر دچار انواع افسردگی ها می شوند . از طرف دیگر افسردگی در فصل پاییز و زمستان مربوط به ترشح هورمون ملاتونین از غده پینه آل در مغز اسـت .
در پاییز و زمستان که طول روز کوتاه و طول شب بلند میشود، میزان ترشح این هورمون در بدن بیشتر میشود و در فرد ایجاد علائم افسردگی می‌کند. میزان این افسردگی در کشورهای سردسیر با زمستان‌های طولانی معمولا بیشتر اسـت و حتی آمار خودکشی را در این فصل‌ها بالا می‌برد.
ابراهیمی مقدم متذکر شد : افسردگی فصلی به خودی خود خطرناک نیست اما اگر ادامه پیدا کند یا در مواجه به مشکلات جدی زندگی عمیق‌تر شود، میتواند افراد را مبتلا به افسردگی کند که درمان آن سخت‌تر اسـت.
یکی از درمان‌های اساسی که برای این اختلال پیشنهاد میشود «نوردرمانی» اسـت که باعث میشود از ترشح زیاد ملاتونین در بدن جلوگیری کند یعنی فرد در معرض یک منبع نوری قرار می گیرد و همان طور که کاراهای روزانه خود را انجام می دهد این منبع نوری به وی میتابد که باعث می شود کمبود نور و مواردی از این قبیل تامین شود .
نور از مردمک چشم وارد می شود و آن جا روی غده ای که در پشت پلاسمای بینایی قرار دارد اثر می گذارد و به نوبه خود روی غدد دیگر مانند هیپوفیز در ارتباط اسـت و باعث ترشح و فعال شدن غدد دیگر می شود .
تغذیه به خودی خود در افسردگی پاییزی و به کل افسردگی نقش بسزایی دارد اما به عنوان درمان اصلی محسوب نمی شود در واقع نقش مکملی را ایفا می کند ،حتی با بهبود شرایط تغذیه می‌توانید از بروز این اختلال می توانید پیشگیری کنید.به افراد توصیه می شود غذا های گرم و شادی بخش مانند زعفران ، خرما و عسل که تاثیرات مثبت بسزایی دارد بیشتر استفاده کنند و غذاهای سرد مانند لبنیات را که موجب کسلی می شود در این فصل تا حدی کاهش دهند.
این روانشناس بالینی اظهار کرد : همچنین کمبود آهن، امگا ۳ و اسیدفولیک تاثیر مستقیمی با بروز علائم افسردگی دارد. ویتامین گروه B که در گوشت قرمز، جگر، تخم مرغ، غلات، دانه‌های خوراکی و ماهی هستند، تاثیر بسزایی دارند و توصیه می شود در رژیم غذایی افراد قرار بگیرد . مصرف قهوه و شکر را در تا حد ممکن کاهش دهید چرا که این 2 تاثیر ویتامین گروه B در بدن کم کرده و علائم افسردگی را بیشتر می‌کند. خوراکی‌های حاوی ویتامین C مثل پرتقال و کیوی را هم فراموش نکنید.
وی در پایان اشاره کرد : بررسی ها نشان داده اسـت که «تلقین» در افراد ممکن اسـت حال را بد و یا حال بد فرد را بدتر کند به همین خاطر تصمیمات و افکار مثبت می تواند به نوبه خود تاثیر گذار باشد همچنین شناخت درست ، استفاده از کارهای مفید و مثبت ،احساس مفید بودن و رابطه اجتماعی سالم و مثبت داشتن بسیار به این افراد در بهبودی کمک می کند .
کم خوابی، بد خوابیدن، تغییر الگوی تغذیه و اشتها، استرس و اضطراب شدید، کاهش میل جنسی و فعالیت های جنسی ، دنبال کردن اخبار منفی بخصوص خودکشی ، از دست رفتن علاقه فرد نسبت به چیزهایی که قبلا از آنها لذت می برده، افکار پوچ، احساس گناه و سرزنش خود، مقصر دانستن خود در همه موارد، بی تفاوتی به مسائل زندگی، بدبینی و نگرانی بیش از اندازه از جمله دیگر علائم افسردگی پاییزی اسـت.
نکته مهم که تمام متخصصان به افراد توصیه می کنند و از اهمیت زیادی در این رابطه برخوردار اسـت عدم استفاده خودسرانه از قرص های ضد افسردگی اسـت چرا که هر دارویی عوارض جانبی خود را دارد و مصرف خودسرانه آن عوارض جبران ناپذیری را به دنبال دارد. وابستگی و اضافه وزن 2 عامل شایع در استفاده خودسرانه از این قرص ها اسـت .
بیتا نوروزی - خبرنگار جام جم آنلاین