ضعف معده یکی از بیماری های شایع امروزه اســت که دلایل مختلفی دارد که در زیر مهم ترین دلایل ضعف معده را برایتان گفته ایم با دلگرم همراه باشید تا با دلایل ضعف معده و درمان آن آشنا شوید.
ضعف معده و ضعف در هضم بیشتر به دلیل عادات ناپسند غذایی اســت که رعایت صحیح آداب غذا خوردن در رفع ضعم هضم موثر اســت و بهترین درمان ضعف معده تقلیل غذاست.اگر هنگام بلعیدن درد وجود داشت و در غیر زمان بلعیدن نیز درد در پشت گردن وجود داشت و بیمار احساس کرد که محل عبور غذا تنگ اســت ، علت ورم در مری اســت .
توت میوه ای که اکثرن تا حدودی با خواص آن آشنا هستیم. این میوه ، میوه ی بومی کشور چین و ژاپن اســت. رشد این درخت بسیار زیاد اســت و چوب آن نرم بوده و بیشتر در کشتی سازی از آن استفاده میشود. این میوه در چین و هند مصرف طبی دارد. همچینین این گیاه خاصیت ادرار آورد دارد.و استفاده از توت برای درمان ضعف معده راه خیلی مناسبی اســت.
زخم شدن مخاط معده یا روده کوچک را زخم معده گویند.
که از این بیماری با اصطلاح اولسر پپتیک (زخم دستگاه گوارش) نیز یاد میشود. این زخمها در صورتی بروز مییابند که لایه ضخیم مخاطی حفاظت کننده از معده در برابر مایعات ترشح شده توسط غدههای دیوارهی دستگاه گوارش نازک شود. خوشبختانه این مشکل به سادگی درمان میشود، اما چنانچه به موقع به پزشک مراجعه نشود وخیم میگردد.
یک بیمار از هر ده بیماری که دچار خونریزی زخم میشود هیچ دردی را تجربه نمیکند. بنابراین آگاهی از دیگر نشانههای خونریزی معده میتواند سرنوشتساز باشد. زخم معده معمولاً هنگام تماس یافتن با اسید معده باعث درد بیمار میشود. اما با شروع خونریزی زخم، خون اثر اسید معده را کاهش میدهد و درد معمول بیمار را ساکت میکند.
زمانی که خونریزی زخم شروع میشود، خون اسید معدهی موجود در اطراف زخم را خنثی میکند و در نتیجه اسید خنثی شده ناحیههای حساس نزدیک زخم را نمیسوزاند.
پیآمد این واکنش متوقف شدن احساس درد و بروز مشکلات جدی و وخیم اســت. ممکن اســت بیمار با متوقف شدن احساس درد فکر کند که زخم معده اش التیام یافته اســت. حال آن که شرایط در واقع رو به وخامت نهاده اســت. زخم تشدید شده اســت و خونریزی آنقدر شدید اســت که بیمار، به دلیل توضیح داده شده در بالا، هیچ دردی حس نمیکند.
بیمار گاهی دچار خونریزی معده بدون درد و کمخونی میشود که چون عارضههای گوناگون بسیاری با این دو نشانه همراه هستند، ممکن اســت تشخیص اشتباه صورت گیرد. همچنین گاهی بیمار به دلیل از دست دادن خون دچار سرگیجه میشود، اما باز هم اضطراب یا فشار روانی یا حتی کمخوابی را به اشتباه مسبب این سرگیجه میداند و ردّ پای این نشانهها را در سبک زندگی خود دنبال میکند تا به تصور خود علت بروز مشکل را بیابد.
پزشک برای تأیید ابتلا به زخم معده و احتمال بروز خونریزی معده آتی دستور انجام آزمایشهای تصویربرداری تشخیصی میدهد. دو آزمایش رایج عبارتاند از:
عکسبرداری گوارشی فوقانی (UGI)
این روش نوعی رادیوگرافی (اشعه ایکس) اســت که در آن، بیمار برای افزایش کنتراست مایعی گچی مینوشد و در نتیجه تصویری واضحتر از بخشهای معین به دست میآید. چون این مایع حاوی باریم اســت، این آزمایش را گاهی اوقات بلع باریم نیز مینامند.
آندوسکوپی (EGD)
آندوسکوپ (درونبین) لوله انعطافپذیر باریکی اســت که دوربین بسیار کوچکی در سر آن قرار دارد. مسکن ملایمی به بیمار داده میشود و سپس لوله از راه دهان وارد معده میشود. پزشک لایه مخاطی معده را جهت تشخیص زخم معده بررسی میکند و نمونههای بسیار کوچک بافتی (نمونهبرداری) برای معاینات میکروسکوپی گرفته میشود. چنانچه در آزمایشهای تصویربرداری ابتلا به زخم معده مشخص شود، به احتمال زیاد آزمایشی به منظور تعیین وجود هلیکوباکترپیلوری انجام میشود.
پزشک باید در مورد وجود هلیکوباکترپیلوری مطمئن باشد، چون رفع این باکتری احتمالاً می تواند باعث درمان زخم معده شود.شیوه درمان زخم معده ناشی از هلیکوباکترپیلوری با روش درمان زخمهای ایجاد شده به دلیل مصرف دارو متفاوت اســت.
از سه نوع آزمایش برای تعیین وجود هلیکوباکترپیلوری استفاده میشود که از قرار زیر اســت:
آزمایشهای خون
این آزمایشها با اندازهگیری آنتی بادیهای باکتری، وجود آن را مشخص میسازند.
آزمایش تنفسی
در این آزمایش دی اکسید کربن موجود در بازدم بیمار پس از نوشیدن مایعی خاص اندازهگیری میشود.
آزمایشهای بافت
این آزمایشها تنها پس از انجام نمونهبرداری آندوسکوپی کاربرد دارند، چون متخصصین برای شناسایی باکتریها به نمونه بافت معده نیاز دارند.
اگر هنگام بلعیدن درد وجود داشت و در غیر زمان بلعیدن نیز درد در پشت گردن وجود داشت و بیمار احساس کرد که محل عبور غذا تنگ اســت ، علت ورم در مری اســت .
انواع ورم های مری عبارتند از :
زخم معده زمانی رخ میدهد که اسید دستگاه گوارش به سطح داخلی مری، معده یا روده کوچک آسیب بزند. اسید، زخم باز دردناکی را ایجاد میکند که ممکن اســت خونریزی کند.
دستگاه گوارش با لایه مخاطی پوشیده میشود که در حالت طبیعی از اثر خورندگی اسید جلوگیری میکند. اما چنانچه میزان اسید افزایش یا مقدار مخاط کاهش یابد، زخم ایجاد میشود. از دیگر علت های زخم معده می تاون به موارد زیر اشاره کرد:
باکتری
باکتری هلیکوباکترپیلوری معمولاً در لایه مخاطی پوشاننده و حفاظت کننده بافتهای سطح داخلی معده و روده کوچک زندگی میکند. هلیکوباکترپیلوری غالباً هیچ مشکلی به وجود نمیآورد، اما گاهی باعث التهاب لایه داخلی معده میشود و به زخم شدن آن میانجامد. نحوه پخش شدن هلیکوباکترپیلوری مشخص نیست، اما احتمالاً از راه تماس نزدیک میان دو فرد، مانند بوسیدن، از فردی به فرد دیگر انتقال مییابد. ضمناً گاهی اوقات هلیکوباکترپیلوری از راه غذا و آب منتقل میشود.
مصرف مداوم بعضی از داروها
مسکنهای تجویزی و غیرتجویزی خاص لایهی مخاطی معده و روده کوچک را تحریک میکند و ملتهب میسازد. آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسین و کتوپروفن از این داروها محسوب میشوند. سالمندان یا بیماران مبتلا به استئوآرتریت که این مسکنها را به طور مداوم مصرف میکنند بیش از دیگران در معرض ابتلا به زخم معده قرار دارند. از دیگر داروهای تجویزی به وجود آورندهی زخم معده میتوان به داروهایی موسوم به بیسفوسفونات (اکتونل، فوساماکس و اقلام مشابه) و مکملهای پتاسیم اشاره کرد که برای درمان پوکی استخوان مصرف میشود.
از جمله عوارض زخم معده می توان به خونریزی زخم اشاره کرد. از آنجایی که خونریزی در زخم ها معمولا رایج می باشد در ادامه به بررسی علت خونریزی معده می پردازیم.
با بزرگتر شدن زخم، فرسایش و خوردگی عضلههای معده یا دیواره دوازدهه (جایی که غذا با اسید مخلوط می شود.) شروع میشود و در طی این فرایند تخریب، رگهای خونی آسیب میبیند و در نتیجه خونریزی معده شروع میشود. اگر میزان آسیب رگهای خونی کم باشد، جریان خون آهسته میشود و معمولاً خون سرانجام به طریقی وارد دستگاه گوارش میگردد. اما اگر رگهای خونی به شدت آسیب ببیند، خونریزی معده سریع و بسیار خطرناک خواهد بود.
درمان ناراحتی های معده را میتوان با رژیم غذائی ویژه شروع کرد وبه کمک دارودرمانی تکمیل نمود.
رژیم غذائی
چون معده و روده علاوه بر اینکه هرکدام اندامی ازاندام های بدن هستند بنا براین اولا تر کیب ثابت مواد مختلف یا غلظت مناسب مواد درون خون وآب میان بافتی در سلامتی یا بیماری آنها موثر اســت، به عبارت دیگر اگر غلظت مناسبی ازاکسیژن ، گلوکز، اسیدهای آمینه ، ذرات چربی ،الکترولیت ها در خون وآب میان بافتی باشند سلول های معده وروده هم مانند سلول های سایر اندام ها کارخود را انجام می دهند .
هر تغییری در غلظت مواد در بدن ویا کم وزیاد شدن مواد درون بدن باعث اختلال درکار معده وروده شده در نتیجه باعث ناراحتی وزخم معده، اثنی عشر وروده میگردد چون معده وروده تحویل گیرنده وعمل کننده غذا ، آب والکترولیت ها هستند.
رژیم غذائی ویژه
الف:
مرحله حاد وزخم های معده خونریز ، دراین مرحله باید همه غذاها خوراکی تا سه روز قطع شوند در 12تا 24ساعت اول بیمارحتی آب هم نخورند بعد از 12تا24ساعت اول بیمار باید ازعسل به مقدار 75تا120گرمدر چندین نوبت هربار به انداره 10تا20گرم بخورد
ب :
مرحله غیرحاد . در این مرحله بیمار مانند مرحله حاد 12تا 24ساعت همه غذاها را باید قطع کند وتغذیه دهانی با 100تا300گرم کربوهیدراتهای کم پروتئین مانند نان و برنج در شبانه روز به نان وبرنج را به تنهائی یا مواد کم پروتئین مثل شیر ماست معمولی ، سیب زمینی پخته وعسل خرما باید خورد.
نکته اول :
یرای پیشگیری از فشار مکانیکی به معده بایدازخوردن میوه سبزی سالاد ، پرهیز کرد.
نکته دوم :
برای پیشگیری از کاهش اسیدیته معده که سبب افزایش فعالیت باکتریها در معده وروده بویژه هیلیو باکتر باید از خوردن غذا ونوشابه ها چندین بار در روز بویژه در فواصل غذا باید پرهیز کرد.
دارو درمانی
دارو درمانی در نارحتی وزخم های معده وروده با سه دسته از داروها با اهداف مشخصی انجام میگیرد
1- داروهای استروئیدی برای جای گزین کردن هومون های استروئیدی که در بیماران مبتلا به ناراحتی معدوروده در اثر افزایش قند وچربی ترشح نمی شوند یا ترشح آنها کم اســت(( میدانیم قند وچربی خون اگر به مقدار طبیعی درخون برسند وکمی افزایش یابند ترشح هورمونهای استروئیدی وهورمون رشدکم یا قطع میشود))
2- داروهای آنتی اسید
3- داروهای مسکن احشائی وداروهای آرام بخش
4- در افراد غذا دوست و همیشه خور چون در 24ساعت چندین بار غذا می خورند ومایعات می نوشند اولا اسید معده آنها چندین بار درپاسخ به غذا ترشح نمیشود ومقدار کم ترشح اسید توسط خوردن وآشامیدن مکرر وزیاد رقیق می شود وقادر به کشتن باکتریها نمیشود ناراحتی معده این افراد با" کوتریموکسازول "
درمان ضعف معده و تقویت آن با عسل طبیعی
الف: با آرد گندم و عسل و زعفران حلوا درست نموده و میل نمایید.
ب: ریشه و برگ تازه کرفس را کوبیده و با مقدار کافی عسل مخلوط نموده و روزی سه بار هر وعده یک قاشق مربا خوری بعد از غذا میل نمایید .
ج: شیر و عسل برای معده بسیار نافع اســت و روده ها را نرم می کند.
به سالمندان توصیه می شود اگر میخواهند شیر در معده آنها سریع تر هضم شود با عسل میل نمایند.
درمان خانگی ضعف معده
درد ناشی از زخم معده با رعایت نکتههای زیر کاهش مییابد:
استرس نشانهها و علائم زخم معده را تشدید میکند. عوامل استرسزای زندگی خود را تعیین کنید و نهایت سعی خود را برای برطرف کردن آنها به کار بندید. به سختی میتوان مانع بروز بعضی استرسها شد
ناساگارها با معده
بدترین دشمن برای معده ، پرکردن آن از خوراک اســت . همچنین خود داری از خارج کردن مدفوع برای معده زیان آور اســت و ان را سست و ضعیف می کنند ،داروها و غذاهایی که با معده ناسازگارند و به معده زیان می رسانند عبارتند از میوه ی صنوبر ، چغندر ، ریحان کوهی ، شلغم بسیار نپخته ، ترشک ، سرمک ، بقله یمانیه ، شنبلیله ، کنجد ، شیر و خوردن مغز استخوان ها و مغز حیوانات .
1. سوء مزاج ساده ی بدون ماده .
2. سوء مزاج همراه با ماده .
3. گسستگی پیوندی که ممکن اســت علت آن کشیدگی معده از باد و یا علل دیگر باشد .
4. قرحه ی خوره.
5. مبتلا بودن به مالیخولیای مراقی یا خلط سودایی.
6. درد معده ی زن باردار
7. ورم معده؛
8. نوشیدن آب سرد؛
9. احساساتی بودن بیش از اندازه.
تذکر مهم:
با وجود اینکه کلیه توصیه های فوق صرفا بر اساس کتب علمی می باشد لیکن فقط و فقط باید تحت نظر پزشک معالج استفاده گردد.
ویدئو های مربوطه به درمان ضعف و زخم معده
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی