این بیماری عفونی در میمون ها دیده می شود و انسان هایی که در تماس با میمون های آلوده به این ویروس خطرناک باشند.
بیماری مرگبار واگیردار انسان و میمون
با علائم جدی مواجه می شوند خطرات مرگبار ناشی از این ویروس و روش های تشخیص آن را در ادامه برایتان توضیح خواهیم داد از میمون های باغ وحش دوری کنید به خصوص اگر از گونه رزوس یا سینومولگوس باشند.
عفونت ویروسی B در انسان و میمون:
عامل: شبیه میمون ویروس هرپس (ویروس B)
راه انتقال: تماس مستقیم
میزبان مهره دار متداول: بوزینگان
شیوع در انسان: پراکنده و انفرادی
حدت عفونت در انسان: مخاطره آمیز و جدی
آلودگی انسان به ویروس B اگرچه نادر است ولی معمولا کشنده بوده باعث تورم میلین اعصاب می گردد که در اثر فلج دستگاه تنفس منجر به مرگ می شود. این ویروس در سال ۱۹۳۴ برای اولین بار توسط Wright , Sabin از اعصاب مرکزی یکی از کارمندان آزمایشگاه که به وسیله یک میمون رزوس ظاهرا سالم گاز گرفته شده بود جدا شده است.
آلودگی انسان به این ویروس از زمانی که بافت سلول های کلیه میمون به طور وسیعی جهت تحقیقات بیماری پولیومیلیت به منظور رشد ویروس تهیه واکسن مورد استفاده قرار گرفته است و همچنین از وقتی که این نوع بافتها به عنوان منبعی برای مطالعات ویروس شناسی جهت کشت بافت به کار رفته اند افزایش پیدا کرده است.
ویروس B از نظر شکل خارجی، خواص بیولوژی و پادگنی رابطه نزدیکی با ویروس Herpes simplex انسان دارد که این نوع ویروس در انسان بیماری نسبتا خفیفی ایجاد کرده تظاهراتی به صورت تبخال دارد. اختلاف اساسی بین این دو نوع ویروس در نسبت قدرت بیماری زایی آنهاست به طوری که ویروس تبخال در انسان عامل عفونتی عود کننده است.
که تحت شرایط ضعف بدن و استرس بیماری خفیفی ایجاد می کند ولی ویروس B کشنده ترین ویروسی می باشد که قادر است در انسان بیماری حاد میلیت بالا رونده ای را موجب شده منجر به مرگ گردد.
اگرچه تصور می رود در شرایط طبیعی این بیماری محدود به میمونهای نوع رزوس باشد و چنین استنباط می شود که رزوس میزبان طبیعی ویروس B می باشد ولی عفونت ویروس B در میمونهای سینومولگوس نیز گزارش شده است. بیماری در میمونها بر عکس انسان کشنده نمی باشند و تظاهرات بیماری به صورت تاول و زخمهایی روی لبها و یا در داخل حفره دهانی و بافت پوششی مخاطی بروز می کند.
این جراحات به تنهایی مشخص کننده بیماری در میمون نبوده ممکن است با علائم بالینی دیگری در حیوان همراه باشد.
ویروس B آزاد شده در اثر پاره شدن تاولها در ترشحات بزاقی میمون وجود داشته و خطر انتقال بیماری را از طریق گاز گرفتگی به افرادی که به علل کارهای آزمایشگاهی و یا درمانگاهی و یا حرفه ای در باغ وحشها با میمون تماس دارند افزایش می دهد. البته انتقال بیماری از میمون به انسان از طریق خراشهای جلدی نیز گزارش شده و به همان اندازه مخاطره آمیز است.
بروز بیماری در انسان خیلی نادر است ولی با توجه به مخاطرات بهداشتی آن بایستی در موقع نزدیک شدن و یا مقید کردن میمون از دستکش و ماسک صورت استفاده نمود و تمام خراشها و گزشهای ایجاد شده در انسان را پس از تماس با حیوان بایستی بلافاصله با آب و صابون شستشو داده سپس با محلول آب اکسیژنه ضد عفونی نمود.
بیماری در انسان:
ویروس B از طریق تماس با میمون ظاهرا سالم به وسیله گاز گرفتگی و یا چنگ زدن این حیوان و یا از طریق آلوده شدن زخمهای سطحی بدن به بزاق یا بافتهای بدن میمون به انسان سرایت می کند.
مکن است بزاق میمون قفس را آلوده کند. تلفاتی در بین نگهبانان میمونها وجود داشته است و این نوع مرگ و میرها حتی در بین افرادی که هیچ سابقه ای از گاز گرفتگی و یا ایجاد خراش به وسیله میمون نداشته اند نیز ایجاد شده است و به نظر می رسد که استنشاق ذرات ویروسی به خصوص در مورد حیواناتی که سرفه می کرده اند عامل ایجاد بیماری شده است.
یک مورد مرگ تنها در اثر تماس با کشت بافت کلیه میمون اتفاق افتاده است.شکل معمولی بیماری ۷ تا ۱۴ روز بعد از گاز گرفتگی یا ایجاد خراش اغلب با تشکیل تاول و بروز درد در ناحیه زخم توام با لفنانژیت و تورم غدد لنفاوی موضعی شروع می شود.
سردرد، دوبینی، اختلالات روانی، ضعف عضلات، پیچش های شدید شکم و متعاقب آنها فلج پاها از نشانه های بیماری است. فلج در عرض ۲ تا ۳ روز از قسمتهای خلفی بدن به طرف بالا گسرتش می یابد تا اینکه به عضلات سینه می رسد و همراه با این حالت آنسفالیت و یا آنسفالومیلیت نیز وجود خواهد داشت و سرانجام پس از ۳ تا ۲۱ روز در اثر کلاپس دستگاه تنفس، بیمار تلف می گردد.
بافت مغز و نخاع شوکی در بعضی از قسمتها نکروز شده و گنجیدگیهایی مشابه آنسفالیت ناشی از ویروس Herpes simplex را نشان خواهند داد.
شکل بالینی عفونت ویروس B به نحو بسیار وسیعی متغیر است. ایجاد آنسفالیت یا آنسفالومیلیت را در فردی که با میمون یا بافتهای بدن این حیوان تماس داشته باید منسوب به آلودگی با ویروس B دانست مگر آنکه عکس این مطلب ثابت شود.
تشخیص:
تشخیص بیماری با نشان دادن افزایش تیتر پادتن های ویروس B در خون بیمار با روش آزمایش نوترالیزاسیون و یا در مواردی که منجر به مرگ شده است با جدا کردن ویروس از سلسله اعصاب مرکزی امکان پذیر است. معمولا پولیومیلیت را می توان از روی نشانه های بالینی آن از این بیماری تفکیک کرد ولی تشخیص عامل بیماری منحصرا در یک آزمایشگاه ویروس شناسی صورت می گیرد.
درمان:
در مواردی که بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود و یا به آن مشکوک می گردند مقادیر زیادی گاماگلوبولین و کورتن تجویز می گردد ولی در صورتی که بیماری در بدن به طور کامل جایگزین شده باشد شانس بهبود بسار کم خواهد بود. محل گاز گرفتگی، زخم و خراش را بایستی بلافاصله با آب کافی و صابون و با داروهای ضد عفونی کننده شستشو داد.
بیمار بایستی تحت نظر بوده و در صورتی که نشانه ای چه موضعی و چه غیر اختصاصی مشابه نشانه های آنفلوآنزا و یا نشانه های عصبی در او ظاهر گردد باید به بیمارستان منتقل گردد تا با امکانات موجود در بیمارستان از ایجاد نارسایی دستگاه تنفس جلوگیری شود. تهیه واکسن از نوع ویروس کشته شده در مراحل تجربی در دست بررسی است. تجویز کورتن ها امکان دارد در مراحل اولیه بیماری مفید واقع شود.
احتیاطات:
ویروس B در جنگلهایی که میمونها را از آن نقاط برای کارهای تجربی و تحقیقات بیولوژیکی می آورند به شکل بومی وجود دارد.
بنابراین تماس کارکنان آزمایشگاهها باغ وحشها و یا فروشگاههای مخصوص حیوانات که در برخی کشورها وجود دارند با این ویروس ها اجتناب ناپذیر خواهد بود. لذا تمام میمونهای رزوس به طور اخص و سایر میمونها را به طور اعم بایستی بدوا از نظر انتقال عفونت ویروس B خطرناک تلقی کرده، با احتیاط کامل به آنها نزدیک شد.
لازم است کارمندان آزمایشگاهها میمونها را به خصوص آنهایی که به تازگی آورده اند با احتیاط کامل و با استفاده از وسایل محافظتی به دست گیرند.
گسترش ویروس را می توان با قرنطینه کردن میمونهای تازه وارد شده به مقدار زیادی کاهش داد. قرنطینه این حیوانات در موارد مشکوک در قفس های انفرادی به مدت ۶ تا ۸ هفته قبل از آنکه در آزمایشگاهها مورد استفاده رار گیرند صورت می گیرد. وجود اتاق مخصوص تعویض لباس و دوش حمام برای افرادی که با میمون کار می کنند اهمیت دارد.
معدوم کردن لاشه حیوان بایستی با احتیاط انجام گیرد. گرفتار کردن مجدد یک میمون فراری عملی خطرناک می باشد و برای این کار لازم است از افراد مجرب و متخصص کمک گرفته شود. در تمام مراحلی که در آزمایشگاهها از بافتهای بدن میمون برای تهیه واکسن های ویروسی استفاده می شود بایستی آزمایشهای لازم جهت اثبات عدم وجود ویروس B صورت گیرد