در وضع طبیعی لازم است شانه‌ها موازی با تنه قرار بگیرند. در واقع، گردشدگی شانه به معنی این است که به دلایل مختلف شانه‌ها از وضع طبیعی خارج شده و به سمت جلوی بدن متمایل شده است.
دکتر امیر احمدی، دکترای فیزیوتراپی با اشاره به این که تغییر فرم شانه‌ها به علت نبود تعادل در طول عضلات جلویی و عقبی ناحیه شانه ایجاد میشود، می‌گوید: این وضع ممکن است به علت انجام غلط ورزش‌های حرفه‌ای یا نشستن‌های طولانی‌مدت، بخصوص در افرادی که ساعت‌های طولانی پشت کامپیوتر می‌نشینند، ایجاد شود.
بلند کردن اجسام سنگین یا پرکردن بیش از اندازه کیف، بویژه در دانش‌آموزان نیز به افتادگی و دردهای شانه منجر میشود. این دردها در دانش‌آموزانی که کیف‌های سنگین خود را روی یک شانه حمل می‌کنند، نیز دیده میشود که بی توجهی به این مساله باعث تبدیل دردهای زودگذر به دردهای دائمی و تغییر فرم شانه با افزایش سن میشود.
دکتر احمدی، در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید می‌کند: نحوه غلط نشستن و ایستادن، انجام ورزش‌هایی که تقارن در قدرت عضلات جلویی و پشتی بدن را مختل می‌کند، تمرکز بیش از حد بر تقویت عضلات جلویی در بدنسازی و شنا و انجام ندادن تمرینات کششی قبل از شروع ورزش از عواملی است که باعث ایجاد و تشدید مشکل میشود. همچنین این مشکل در افرادی که مبتلا به گرد پشتی مادرزادی هستند نیز دیده میشود که لازم است درمان برای هر دو مشکل صورت پذیرد.
درمان با اصلاح روش زندگی
درمان گردشدگی شانه از سوی فیزیوتراپیست‌ها و از طریق تجویز ورزش‌های لازم برای اصلاح این مشکل و همچنین تغییر در قامت نشسته و ایستاده ممکن است.
دکتر احمدی به نکاتی برای اصلاح افتادگی شانه اشاره کرده و می‌گوید: در مورد برخی ورزشکاران حرفه‌ای که در بدنسازی فقط به تقویت عضلات سینه‌ای می‌پردازند و از تقویت عضلات پشتی شانه غافلند، لازم است تمرینات جدیدی برای آنها تجویز شود. در مورد افرادی که به صورت غلط می‌نشینند نیز باید علت‌های احتمالی که باعث این نوع نشستن میشود را شناسایی و برطرف کنند. مثلا در اغلب موارد میز کامپیوتر و صندلی از نظر ارتفاع تناسب ندارد و لازم است از نظر ارگونومی اصلاح شود.
این فیزیوتراپیست تاکید می‌کند: در برخی از مراجعینی که مبتلا به گردشدگی شانه هستند و دردهای عضلانی و مفصلی نیز دارند لازم است این‌گونه مشکلات نیز به صورت همزمان درمان شود و بی‌شک، آگاهی از چگونگی نشستن و ایستادن صحیح و همچنین توجه به نحوه صحیح انجام ورزش‌های حرفه‌ای باعث پیشگیری از ایجاد این مشکل میشود. حتی بسیاری از شناگران حرفه‌ای از وجود این مشکل غافلند و معمولا توجه چندانی به انجام ورزش‌های کششی ندارند و به این علت، مستعد ابتلا به دردها و آسیب‌های مفصل شانه هستند.
ورزش درمانی
انجام تمرینات ورزشی کششی و تمرینات تقویتی بهترین توصیه برای رفع بدشکلی و تغییرفرم شانه‌هاست.
دکتر احمدی در این باره توضیح می‌دهد: تمرینات کششی برای عضلات سینه‌ای کوچک و بزرگ توصیه میشود. تمرینات تقویتی نیز برای عضلات متصل به استخوان کتف تجویز میشود. همچنین به منظور انجام تمرینات تقویتی لازم است عضلات مذکور، بخصوص عضلات نزدیک‌کننده استخوان کتف تقویت شود.
وی تاکید می‌کند: حرکات اصلاحی شامل تمرینات درمانی مذکور و همچنین اصلاح قامت ایستاده و نشسته است. لازم است تمرینات درمانی با هدف قرینه‌کردن قدرت عضلات سینه‌ای با عضلات پشتی شانه انجام پذیرد. توجه به اصلاح قامت نیز باید در حرکات اصلاحی مدنظر قرار بگیرد. اصلاح قامت به این مفهوم است که هرگونه بدقامتی در اجزای مختلف بدن شامل سر، ستون فقرات گردنی، اندام‌های فوقانی، ستون فقرات پشتی، تنه، ستون فقرات کمری و اندام‌های تحتانی باید مورد توجه قرار بگیرد و اصلاح شود. بدقامتی به این مفهوم است که هریک از اجزای نامبرده نسبت به هم و بخصوص نسبت به خط شاقولی که از این اجزاء می‌گذرد در راستای نادرستی قرار گرفته باشد. در اغلب موارد، بدقامتی در ستون فقرات پشتی با گردشدگی شانه همراه است.
اختلالی که پس از نوجوانی بروز می‌کند
توجه داشته باشید گردشدگی یا افتادگی شانه‌ها اختلالی است که در اغلب موارد بعد از سنین نوجوانی بروز می‌کند و لازم است از همین سنین تا آخر عمر از آن پیشگیری کرد.
دکتر احمدی با اشاره به این مطلب می‌گوید: در صورتی که این اختلال، شناخته و درمان نشود باعث بروز مشکلات جدی در مفصل شانه همچون خشکی مفصلی، تاندونیت‌ها و آرتروز میشود.
پونه شیرازی / گروه سلامت