امروزه روان‌شناسان و محققان در کشورهای پیشرفته در‌یافته‌اند معلولان باید در جامعه و درکنار افراد عادی فعالیت، زندگی و تحصیل کنند چراکه این نوع زندگی علاوه بر بهبود روحیه آنان، به بازتوانی معلولان و فرهنگ‌سازی در جامعه برای پذیرش آنان کمک می‌کند.اما حضور یک معلول در خانواده و جامعه چه هزینه‌هایی دارد؟
کمک هزینه‌های ناچیز
مریم ـ ع مادر یک نوجوان معلول ذهنی است. او می‌گوید: دخترم قد بلند و سنگین وزن است و وقتی که در وضع نامطلوبی قرار می‌گیرد، خود را کثیف می‌کند و فریاد می‌کشد و خرابکاری می‌کند. در این مواقع من کار زیادی از دستم برنمی‌آید، فقط می‌توانم او را در حیاط خلوت نگه دارم. نه می‌توانم لباسش را عوض کنم و نه جرات می‌کنم به او نزدیک شوم. من از ته دل آرزو می‌کردم در چنین مواقعی یک متخصص از بهزیستی در کنارم بود تا مرا راهنمایی می‌کرد. قدرت استخدام پاره وقت یک پرستار یا مددکار را هم ندارم.
سازمان بهزیستی برای نگهداری از کودکان معلول در کنار خانواده کمک‌هایی می‌کند که حتی کفاف هزینه ایاب و ذهاب کودکان معلول را هم نمی‌دهد.
دراین طرح که از استان‌های محروم آغاز شده است بهزیستی بابت نگهداری از معلولان به خانواده 100 تا 150 هزار تومان می‌پردازد.
ما هم حق زندگی داریم
حمید دشتی یک معلول جسمی است که قدرت حرکت ندارد. او بسیاری از کارهایش را خودش انجام می‌دهد و می‌گوید: می‌توانم کار کنم، اما فرصت اشتغال برای من نیست.وی می‌افزاید: مهندس نرم‌افزار هستم و اگر محدودیت حرکتی نداشتم آگهی می‌دادم و برای تعمیر سیستم مردم به خانه‌هایشان می‌رفتم، اما فعلا نزد یکی از دوستان همکلاسی موبایل تعمیر می‌کنم و نرم‌افزار نصب می‌کنم، اما این کار فقط یک سرگرمی است زیرا اگر بخواهم به ازدواج و تشکیل خانواده فکر کنم با پولش فقط می‌توانم به خانواده نان خالی بدهم!
سمیرا ـ ن نیز یک جوان بیست و پنج ساله نابیناست که می‌خواهد ازدواج کند، اما امکانی برایش فراهم نیست. او می‌گوید: من هم‌اکنون بعد از سال‌ها تلاش از خانواده مستقل شده‌ام. مربی موسیقی هستم و از این کار بسیار راضی‌ام، اما نابینایی من سبب شده است که برخوردهای اجتماعی ناراحت‌کننده‌ای با من بشود.
وی می‌افزاید: باید مراکز مشاوره ویژه معلولان وجود داشته باشد تا به مسائل روحی روانی آنان رسیدگی کند. این مراکز میتواند زمینه ازدواج جوانان معلول را فراهم کند، زیرا یک معلول هم نیازهایی دارد که شبیه نیازهای همه مردم است و نباید به صرف این که معلول است، فکر کنیم باید به حداقل‌های زنده ماندن راضی شود.
به جامعه بیایید
در کشورهای پیشرفته دنیا موسسات مددکاری اجتماعی نقش مهمی در تامین رفاه معلولان و سالمندان ایفا می‌کنند.همچنین شبکه‌های خدمات اجتماعی خیریه نیز در این زمینه فعال هستند.خدماتی از قبیل تامین معاش، مسکن، کار و ازدواج جوانان معلول در کشورهایی مانند انگلیس طبق نیازهای یک معلول به او ارائه میشود.
زهرا کرمی، مربی کودکان استثنایی می‌گوید: گروه معلولان براساس تعاریف کشورمان در پنج دسته بینایی، شنوایی، حسی حرکتی، معلولان ذهنی و گروه اختلال رفتاری طبقه‌بندی می‌شوند. در گروه آخر کودکانی دارای بیماری‌هایی مثل اوتیسم، بیش‌فعالی و گروه‌های طبقه‌بندی نشده قرار می‌گیرد.گروه اختلال رفتاری گروهی است که از همه کمتر شناخته شده است.خانواده‌های کودکان معلول نسبت به آینده بچههای خود بسیار نگران هستند.
کرمی می‌افزاید: در حالی که در ایران خیلی از والدین اصرار دارند کودکان آنها در مدارس خاص درس بخوانند، در کشورهایی مثل کانادا که برنامه‌ریزی‌های دقیقی در مورد معلولان دارند، آنان را از زمان مهد کودک به بعد در جامعه و در کنار بچههای دیگر نگه می‌دارند و تا هجده سالگی جامعه با آنان و آنها با جامعه آشنا می‌شوند و پس از آن اگر بخواهند از خانوده مستقل شوند برای کار و اشتغال و مسکن مشکل زیادی ندارند. به این ترتیب نگرانی‌ها کاهش می‌یابد و معلول و خانواده‌اش می‌توانند ذهن خود را فقط روی آموزش و پیشرفت معلول متمرکز و روی داشته‌های او سرمایه‌گذاری کنند، به جای این که برای نداشته‌هایش غصه‌دار شوند.
او تاکید می‌کند: این گام بلندی است که در کشور ما به مدد دولت، موسسات خیریه و ایجاد شبکه‌های حمایتی میسر میشود و یک همکاری همه جانبه می‌طلبد و نمی‌توانیم تنها منتظر بودجه دولتی باشیم تا به یکباره شرایط تغییر کند.(ماندانا ملاعلی )