جام جم سرا: بروز اولین قاعدگی در دختران جوان نباید موجب ترس و نگرانی آنها شود. این امر نشان می‌دهد که آنها سالم هستند و آمادگی مادرشدن را در آینده دارند. درضمن، مادر، خواهر بزرگ‌تر، اولیای مدرسه و کارکنان بهداشتی می‌توانند درباره این پدیده با نوجوانان صحبت کرده و نگرانی و ترس آنها را برطرف کنند و به آنها توضیح دهند که قاعدگی نه تنها بیماری نیست بلکه امری ضروری و طبیعی برای بدن است، اگرچه ممکن است به ظاهر موجب ناراحتی شود.
باید بدانید که رعایت بهداشت فردی در این دوران به علت باز بودن دهانه رحم بسیار ضروری است و رعایت نکردن آن ممکن است به ایجاد عفونت و عوارضی مانند نازایی در آینده منجر شود. این عوارض میتواند فرد را از نعمت مادر شدن محروم کرده و ممکن است زندگی خانوادگی آینده وی را دچار مشکل بکند، بنابراین توجه به نکات بهداشتی و رعایت آنها اهمیت دارد:
نوار بهداشتی: سعی کنید در دوران قاعدگی از نوار بهداشتی استاندارد استفاده کرده و آن را مرتب و زود به زود تعویض کنید. اهمیت این موضوع به‌خصوص زمانی که خونریزی بیشتر است، پدیدار میشود. با این کار، علاوه بر رعایت بهداشت جسم، از آلوده شدن لباس‌های دیگر نیز خودداری میشود. پس از استفاده، نواربهداشتی مصرف شده را باید داخل کاغذ پیچیده و دور انداخت. دقت کنید نوار بهداشتی را نباید به طور مستقیم در توالت انداخت زیرا موجب گرفتگی چاه توالت میشود. چنانچه امکان استفاده از نواربهداشتی را ندارید، می‌توانید از پارچه‌های معمولی و قابل شستشو استفاده کرده و سپس آنها را با آب سرد و صابون شسته و در آفتاب خشک و در صورت امکان اتو کنید. سعی کنید تا حد امکان از پنبه یا دستمال کاغذی استفاده نکنید و در صورت استفاده، یک عدد گاز استریل روی پنبه قرار دهید زیرا ممکن است قطعات خرد شده دستمال و پنبه جذب شده و موجب عفونت شود. با توجه به اینکه در اوایل بلوغ، شروع قاعدگی نامنظم است، می‌توان با علامت‌زدن تاریخ قاعدگی در تقویم، حول و حوش تاریخ شروع آن را به خاطرسپرده و نوار بهداشتی را به‌خصوص در مدرسه به همراه داشت تا مشکلی ایجاد نشود.
لباس زیر مناسب: از لباس‌های نخی استفاده کنید و آنها را زود به زود عوض کنید. لباس‌های زیر را باید جدا از سایر لباس‌ها بشویید و درآفتاب خشک کنید. هیچ‌گاه از لباس زیر دیگران استفاده نکنید.
ورزش: انجام فعالیت‌ها و ورزش‌های عادی و سبک در این دوران نه تنها هیچ‌گونه منعی ندارد بلکه مفید هم است و به آرامش عضلات کمک می‌کند. باید بدانید که بد‌ترین کار، درازکشیدن روی تخت و بی‌حرکت ماندن است.
تغذیه: به منظور جبران خون از دست رفته در این دوران می‌توانید از غذاهای مقوی مانند شیر، گوشت، حبوبات، انواع سبزی، لبنیات و انواع میوه‌های تازه و... بیشتر استفاده کنید. توصیه میشود برای کاهش عوارض اختلالات پیش از قاعدگی، از یک هفته پیش از شروع قاعدگی از رژیم غذایی حاوی ویتامین B۶ و آهن مانند گوشت، ماهی، دانه‌های بدون نمک و غلات سبوس‌دار مصرف کنید. توجه داشته باشید که سبزی‌ها و موز حاوی ویتامین B۶ و دانه‌های بدون نمک، تخم‌مرغ، گوشت، جگر، نخود‌فرنگی و لوبیا منبع آهن هستند.
حمام کردن: حمام‌کردن در دوران قاعدگی نه تنها ضرر ندارد بلکه لازم است. البته باید از نشستن کف حمام خودداری و تا حد امکان به شکل ایستاده حمام کنید تا بدن شما به آلودگی‌های میکروبی کف حمام مبتلا نشود. اما لازم است بدانید که در این دوران باید از رفتن به استخر و یا دریا اجتناب کنید.
استفاده از مسکن: وجود درد در روزهای اول قاعدگی مساله‌ای طبیعی است. علت این امر، آزاد شدن موادی در جداره داخلی رحم است که موجب انقباض رحم و در نتیجه درد میشود. در صورت شدت درد می‌توانید با تجویز پزشک یا ماما از داروهای تسکین‌دهنده استفاده کنید. البته بهتر است ۴۸ تا ۷۲ ساعت پیش از شروع قاعدگی از این دارو‌ها استفاده شود. در ضمن، استفاده از حوله یا پارچه گرم در موضع درد هم مفید است زیرا گرما موجب شل‌شدن عضلات شده و میتواند انقباضات را متوقف کند. رژیم غذایی مناسب و اجتناب از مصرف زیاد شکر، قهوه، چای و استراحت کافی نیز میتواند در تسکین درد موثر باشد.
بهداشت ناحیه تناسلی: در خانم‌ها به علت نزدیک بودن مقعد با فرج و نیز مجرای خروج ادرار، امکان انتقال انواع میکروب‌ها به دستگاه تناسلی وجود دارد، بنابراین برای پیشگیری از وقوع عفونت به هنگام طهارت باید ابتدا فرج یا قسمت جلویی دستگاه خارجی تناسلی و سپس مقعد شسته شود. در دوران قاعدگی نیز باید پس از هر بار دست‌شویی رفتن به‌خصوص پس از اجابت مزاج شستشو به طریقه فوق صورت گیرد و پس از شستشو در صورت امکان با دستمال تمیز خشک شود. تا حد امکان سعی کنید برای طهارت از آب سرد استفاده نکنید، زیرا ممکن است سبب به‌وجود آمدن انقباض و درد زیر شکم شود. دقت کنید هیچ‌گاه با دست کثیف یا آلوده طهارت نگیرید.
آکنه: یکی از عوارض شایع دوران نوجوانی آکنه یا جوش غرور است که علت آن تغییراتی است که در هورمون‌ها صورت می‌گیرد و در دختران، به خصوص پیش از شروع عادت ماهیانه شدت می‌یابد. این مشکل با عواملی مانند پوست چرب و شیوه تغذیه نادرست شدت می‌یابد. بنابراین راه درمان آکنه‌های ساده رعایت بهداشت پوست، شستشوی مرتب صورت با صابون‌های غیرمحرک و پرهیز از دست‌زدن به آنها و درباره آکنه‌های شدید مراجعه به متخصص پوست است. (سلامت)