جام جم سرا: زنان برای زیباترشدن یا به دلایل خرافی مثل افزون‌شدن مهر شوهر، سپیدبختی یا دورکردن چشم بد، از خالکوبی استفاده می‌کردند. لوتی‌ها، پهلوانان و شبه‌پهلوانان قدیم نیز معمولا بر بازو یا سینه نقش شیر و اژدها می‌کشیدند.
محل خالکوبی بستگی به دلیل خالکوبی داشت برای مثال، طرح بوته گل یا گنجشک در زیر گردن برای زیبایی به کار می‌رفت و نقش شیر و اژدها بر بازوی پهلوانان نقش می‌‌‌بست.
از خالکوبی گاهی به‌عنوان یک روش درمانی برای گلودرد یا ترس نیز استفاده میشد. این هنر در قدیم با اهداف پیام‌های عاطفی استفاده میشد ولی امروزه بیشتر به منظور زیبایی به کار گرفته میشود.
در روزگار ما خالکوبی دیگر مختص لوتی‌ها و پهلوانان نیست بلکه، جوانان و نوجوانان و حتی ورزشکاران نیز اقدام به خالکوبی طرح‌هایی مانند گل و ستاره و پروانه و یا خالکوبی برندهایی مانند نایک و آدیداس بر بدن خود میکنند. همچنین بسیاری از خانم‌ها برای برخورداری از یک آرایش دائمی اقدام به این کار میکنند. علاوه بر این، گاهی تاتو به‌عنوان یک نماد مطرح شده و از آن استفاده‌های تبلیغاتی هم میشود.
روش انجام خالکوبی
در روش قدیمی خالکوبی که به نام خالکوبی گوشتی شناخته میشد، ابتدا نقش را با سوزنی بر پوست حک می‌کردند تا اندکی خون بیاید. سپس ماده رنگی را بر این زخم قرار می‌دادند تا به تدریج جذب پوست شود. ماده رنگی می‌توانست شامل نیل، سرمه، دوده چراغ، آب تره یا هر رنگ طبیعی ماندگار دیگر به صورت مایع یا جامد باشد. در روش‌های جدید ازسوزن‌های معروف به سوزن سرطلایی استفاده میشود، در ابتدا طرح خالکوبی را با خودکار روی بدن می‌کشند، سپس سوزن سرطلایی را درون جوهر میزنند و به آرامی به زیر پوست بدن وارد میکنند که بدون درد و خونریزی است.
خالکوبی چقدر هزینه دارد؟
قیمت خالکوبی و تاتو که اغلب هم در آرایشگاه‌های زنانه و مردانه انجام میشود، به نسبت نوع طرح و محل طراحی، متفاوت است. قیمت تاتو در ناحیه‌های حساس بدن به نسبت بالاتر است. اگر قیمت تاتوی طرحی بزرگ روی بازو ۱۰۰ هزار تومان شود. علاوه بر این، قیمت‌های تاتوی دائم از ۳۰ هزار تومان شروع میشود و تا دو میلیون تومان قیمتش بالاتر می‌رود. البته، قیمت تاتو و خالکوبی و تاتو ممکن است در هر محله با تغییر روش کار یا با توجه به موادی که به کار میبرند متفاوت باشد. مثلا قیمت تاتوی ابرو در سالن آرایشی که در جنوب شهر تهران قرار دارد بین 90 تا 100 هزار تومان است اما همین کار در آرایشگاه شمال تهران قیمتی بین 250 تا 300 هزار تومان دارد.
علاوه بر این، بسیاری از زنانی که اقدام به تاتو میکنند، حداکثر تا 5 سال بعد به دلایل مختلف از کار خود پشیمان می‌شوند، پاک‌کردن تاتو با لیزر، مواد و کرم‌های خاص پاک‌کننده و یا با روغن‌های مخصوص انجام میشود که قیمت پاک‌کردن آن بسته به اندازه و نوع کار، بین 50 هزار تا یک میلیون تومان هزینه دارد.
تاتوکاران مجوز دارند؟
درحال حاضر هیچ یک از آرایشگاه‌ها مجوز انجام چنین کاری را ندارند چراکه، اداره بهداشت به صنف آرایشگران اجازه تاتوکردن نمی‌دهد و میگوید این کار حتما باید تحت نظارت پزشک انجام بشود. این در حالیست که هر آرایشگری که این کار را انجام ندهد، می‌بیند بقیه آرایشگران انجام میدهند، پس به خودش میگوید چرا او تاتو کند و من نه! این اقدام وزارت بهداشت به این خاطر است که تاتو کاربردهایی پزشکی در زمینه پوشاندن و از میان‌بردن نقایص مختلف مانند نقایص مادرزادی یا اکتسابی دارد که دلیل خوبی برای سپردن آن به دست پزشکان است.
عوارض تاتو
به تازگی محققان آلمانی اعلام کرده‌اند یک‌سوم جوهرهایی که برای تاتوکردن مورد استفاده قرار می‌گیرند، حاوی مواد غیرمجاز و سمی است که به هیچ عنوان نباید به داخل پوست انسان تزریق شود چراکه، عوارضی مانند التهاب، تحریک پوستی، حساسیت و حتی سرطان به همراه دارد. نتایج این تحقیق نشان میدهد دوسوم این مواد حاوی ترکیباتی است که در جوهرهای پرینتر و رنگ‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اثرات جبران‌ناپذیر تاتوهای غیراصولی
یک متخصص پوست میگوید: جامعه پزشکی هر روز شاهد حوادث جبران‌ناپذیر این عمل است؛ تاتوهای غیراصولی با اهدافی تعریف نشده، که به سختی و با صرف هزینه‌‌ای گزاف می‌‌‌توان وجود آن را قابل‌قبول‌تر کرد.
مریم ملکی می‌‌‌افزاید: انجام این کار با درد زیاد و با خونریزی همراه است و در صورتی که در هنگام تاتو بهداشت رعایت نشود احتمال ابتلا به بیماریهای خطرناکی مانند هپاتیت B ، C و ایدز وجود دارد. بیماریهای عفونی دیگری مانند سفلیس، سل، تبخال، تغییر رنگ پوست و تحریک بیماریهای زمینه‌‌‌ای نیز ممکن است از طریق خالکوبی رخ دهد.
او تصریح میکند: مواد رنگی زیادی در تاتو استفاده میشود که ممکن است به بافت اپیدرم رفته و به غدد لنفاوی راه یابد. از این رو این عمل در افراد با سابقه حساسیت‌ها، بیماریهای دیابت، هموفیلی، قلبی، اختلالات انعقادی، افراد با سابقه بیماریهای ایمنی، افراد دارای بیماریهای چشمی و افراد زیر 18 سال نباید انجام شود.
ملکی ادامه میدهد: مشکل اینجاست که اکثر کسانی که این کار را انجام میدهند، اطلاعات لازم پزشکی به ویژه در زمینه عصب‌شناسی ندارند و ممکن است خسارات جبران‌ناپذیری را به فرد وارد کنند بنابراین، لازم است این نیاز نادیده گرفته نشود و با کنترل شاغلین این حرفه و علمی‌کردن اطلاعات ایشان با برگزاری کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی مربوطه اعم از نکات بهداشتی، تکنیک اجرا و انتخاب علمی موادمصرفی، مانند بسیاری از کشورهای توسعه یافته، خدمتی نظارتی به مردم ارائه شود.
سختگیری بی جا نشود
یک روانشناس هم در رابطه با منشا و تبعات روانی این اقدام از سوی جوانان، میگوید: خالکوبی موضوعی است که در سطح دنیا و در اغلب کشورها در بین جوانان مطرح است و مشکل و ضرر خاصی را هم متوجه کسی نمی‌کند.
امیرهوشنگ مهریار ادامه میدهد: در کشور ما این موضوع تا حدی دچار تبلیغات منفی شده است اما، در هر حال باید متوجه باشیم که دنیا در حال کوچک شدن است و در این دهکده جهانی فرهنگ کشوری که پیشرفت علمی کرده سریع‌تر فراگیر میشود و از این روست که بسیاری از فرهنگ‌های غربی وارد جامعه ما شده است ضمن اینکه پدیده خالکوبی به هیچ وجه به معنای غرب زدگی نیست و از دیرباز سابقه چنین عملی در کشور ما وجود داشته است.
او تاکید میکند: این اقدام از سوی جوانان بیشتر یک نوع بازی جوانی است که جامعه نباید نسبت به آن سختگیری کند چرا که، اگر نادیده گرفته شود بعد از مدتی فروکش میکند. تنها مشکل این موضوع مربوط به موارد پزشکی و بهداشتی است که دولت باید بر این موضوع نظارت داشته باشد تا عوارض منفی در این زمینه به وجود نیاید. (هانیه حقیقی/آرمان)