وی درباره فرآیند تجاری‌سازی خدمات گردشگری تصریح کرد: «آنچه موضوع تجاری کردن گردشگری را امروز مطرح می‌کند، هدفی کمی است که به دستگاه‌ها تکلیف کرده تا سال 1404 رقم ورود گردشگران باید 4 برابر شود و میزان درآمدهای گردشگری نیز به صورت چشمگیری افزایش یابد.
این ارقام دیگر پایلوت و آزمایشگاهی نیست و باید عملی شود. از این رو، وقتی چنین هدف‌گذاری صورت می‌گیرد باید نگاه به گردشگری، تجاری باشد و برای تجاری‌سازی آن برنامه‌ریزی انجام شود.» خسروتاج ادامه داد: «باید از رقم‌های پایین به رقم‌های بالا برسیم. برای این کار لازم است خود را با جهان مقایسه کنیم و ببینیم کجای این معادله قرار داریم. تجاری‌سازی در این راستا به ما کمک می‌کند که از بحث‌های خرد وارد مباحث کلان شویم.»
این مقام مسوول در وزارت صنعت خاطرنشان کرد: «در چنین شرایطی برای عملی کردن امر تجاری‌سازی باید خدمات، مخاطبان، زنجیره خدمات، بازاریابی، کشورهای هدف و... تعیین شود.» خسروتاج با ذکر مثالی افزود: «مثلا در حوزه توریسم سلامت باید ببینیم چه دستگاه‌هایی درگیر هستند و چه دستگاه‌هایی لازم است ورود پیدا کنند. همچنین باید بازار هدف و مخاطبانمان را در این حوزه شناسایی و برای آنها برنامه‌ریزی کنیم.» وی با اشاره به همایش هفته آینده، یادآور شد: «در این همایش برآنیم تا به چنین پرسش‌هایی پاسخ دهیم و وظایف را تعریف کنیم.»
رئیس سازمان توسعه تجارت با تاکید بر اینکه در بسیاری از شهرها و روستاهای ما ظرفیت‌های نهفته بسیاری برای توسعه گردشگری وجود دارد، گفت: «ما نباید اشتغال را حتما در واحدهای صنعتی بزرگ ببینیم. وقتی ما با معضل بیکاری مواجهیم، باید همه فرصت‌های زمینه‌ساز اشتغال را دریابیم و از آنها بهره بگیریم و گردشگری یکی از همین موارد است.»
محورهای همایش
در همین حال به گفته خسروتاج، بررسی نحوه و نوع حمایت‌ها از صادرات خدمات و نحوه تعامل سازمان توسعه تجارت با متولیان بخش‌های دولتی و خصوصی و تشکلهای صادراتی صنعت گردشگری یکی از محورهای این همایش است.
از طرف دیگر، تحلیل وضعیت تجارت جهانی در حوزه گردشگری؛ شناسایی و معرفی توانمندی‌ها و مزیت‌های گردشگری ایران در بازار جهانی؛ گردشگری سلامت به عنوان مزیتی مهجور؛ گردشگری تجاری- صنعتی به عنوان مزیتی ناشناخته؛ شاخص‌های شهرهای پذیرای گردشگران بین‌المللی؛ مناطق آزاد به منزله پتانسیل ویژه رونق گردشگری؛ نقش بانک‌ها و موسسات مالی و بیمه‌ای در توسعه صنعت گردشگری؛ ناوگان حمل و نقل مسافری؛ صنایع دستی و هنرهای فولکلور؛ صنایع مرتبط با گردشگری به عنوان فرصتی ایده‌آل برای رشد اقتصادی؛ جایگاه صادرات خدمات گردشگری در اقتصاد مقاومتی؛ شیوه‌های جذب سرمایه‌گذاری خارجی؛ نقش رسانه‌های تخصصی در گسترش فعالیت‌ها و ایجاد بسترهای مناسب در زمینه صادرات محصولات گردشگری؛ نقش دانش و شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه گردشگری و در نهایت برندسازی در سطح بین‌المللی 15 محور دیگر این همایش است که در پنل‌ها و سخنرانی‌ها به بحث و گفت‌وگو گذاشته خواهد شد.
نگاه به گردشگری از زاویه تجاری
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز در این نشست با ابراز خرسندی از اینکه دستگاه‌های مختلف با توجه به ظرفیت‌های درون‌دستگاهی خود به کمک به توسعه گردشگری می‌پردازند، گفت: «وقتی می‌خواهیم اقتصاد گردشگری به بحث ملی تبدیل شود و درصد آن را افزایش دهیم، باید به بحث‌های زیرساختی و کلیه زنجیره خدمات گردشگری انسجام و پیوستگی ببخشیم.»
مرتضی رحمانی‌موحد افزود: «در همایش مذکور فرض ما این است که از مرحله اول توسعه زیرساخت‌ها عبور کرده‌ایم و اقبال عمومی گردشگران خارجی برای بازدید از ایران افزایش یافته است. از طرف دیگر این اقبال بین گردشگران داخلی نیز وجود دارد و در میان مسوولان کشور هم اهتمام ویژه‌ای برای توسعه گردشگری درون کشور به وجود آمده است.»
وی با تاکید بر اینکه چنین شرایطی موقعیت مناسبی را برای توسعه گردشگری فراهم کرده، خاطرنشان کرد: «اکنون باید از زاویه تجاری به این بحث نگاه کنیم و ببینیم چطور می‌توانیم از ظرفیت‌های خود در راستای اشتغال‌زایی و توسعه پایدار بهره ببریم.»
به گفته رحمانی‌موحد، بحث‌های زیادی را می‌توان در این همایش طرح کرد که یکی از آنها حوزه ICT یا گردشگری الکترونیکی است. وی در این باره تصریح کرد: «هم‌اکنون گردشگری در دنیا حجم بالایی از حوزه ICT را به خود اختصاص داده و از آنجا که طبق آمارهای جهانی ICT نسبت به زیرساخت‌های قدیمی و مخابراتی تا 10 سال آینده توسعه فراوانی خواهد داشت، میتواند بستر مناسبی برای فعالیت جوانان ما در امر گردشگری نیز باشد.»
معاون گردشگری ادامه داد: «بحث دیگر ما نگاه کردن به گردشگری در فاز صادراتی است. به اعتقاد بنده صادرات گردشگری امری پیچیده است ولی باید بدانیم به همان اندازه صادرات دیگر کالاها و خدمات برای کشور اهمیت خواهد داشت و میتواند پایدار باشد.»
وی توجه به مناطقی از کشور که پتانسیل گردشگری دارند اما زیرساخت مناسبی برای پذیرش توریست ندارند را به‌عنوان یکی دیگر از مسائل مطرح اعلام کرد و یادآور شد: «سواحل جنوبی کشور یکی از همین مناطق دارای پتانسیل توریستی است که زیرساخت مناسب ندارد. در چنین شرایطی لازم است دولت با ارائه بسته‌های تشویقی و تسهیلات مناسب، انگیزه ورود سرمایه‌گذاران را در آن بخش‌ها افزایش دهد و سرمایه‌گذاران را به آن سمت هدایت کند.»
رحمانی‌موحد همچنین شرایط مطلوب خروجی همایش تجاری‌سازی گردشگری را ترسیم کرد و گفت: «اگر بتوانیم از همایش تجاری‌سازی خدمات گردشگری به فرمول‌ها و پیشنهادهایی برسیم تا فعالان توسعه و تجارت و شرکت‌های سرمایه‌گذار برای توسعه این روند به کمک صنعت گردشگری بیایند و نگاه‌های جامع و فرابخشی به این حوزه صورت گیرد، بسیار مطلوب است.»
بودجه گردشگری دستگاه‌ها چه میشود؟
در ادامه این نشست، خسروتاج در پاسخ به پرسش درباره چالش نبود سازوکاری برای به‌کارگیری بخشی از بودجه نهادهای مختلف که به نوعی به حوزه گردشگری اختصاص داده شده، توضیح داد: «ما باید براساس بودجه‌ای که در سازمان تعریف میشود، منابع را تخصیص دهیم. در بخش صادرات کالا و خدمات ما منابعی داریم که به بخش‌های مختلف تعلق می‌گیرد.
در خصوص تخصیص این منابع باید امنیت و جایگاه گردشگری را در نظر بگیریم.» وی افزود: «از طرف دیگر، تسهیلات ارزان‌قیمت نیز برای صادرات کالا و خدمات از سوی بانک‌ها ارائه میشود که در این زمینه نیز سازمان توسعه تجارت
نقش‌آفرینی کرده و افرادی را که می‌خواهند این تسهیلات را دریافت کنند، به صندوق توسعه معرفی می‌کند.»
به گفته این مقام مسوول، این سازمان براساس وظایف خود در این زمینه اقدامات لازم را انجام می‌دهد. خسروتاج البته تاکید کرد که هر قدر شناخت این سازمان از زمینه صادراتی بیشتر باشد، تخصیص منابع نیز بهتر صورت خواهد گرفت.
معاون گردشگری نیز در پاسخ به همین سوال گفت: «برخی اسناد بالادستی نظیر سند چشم‌‌انداز، قانون‌ها، برنامه ششم توسعه، سیاست‌های ابلاغی و تکلیفی موتور محرک صنعت گردشگری در کشور محسوب می‌شوند و دستگاه‌ها باید براساس آنها عمل کنند.» رحمانی‌موحد افزود: «وقتی می‌گوییم نگاه به گردشگری باید فرابخشی باشد، این نگاه فرابخشی باید در بودجه و سیاست‌های دستگاه‌ها خود را نشان دهد.
از این رو، ایده‌آل ما این است که هرگونه طرح و دستورالعمل و سیاست در حوزه ملی، استانی و منطقه‌ای با پیوست گردشگری همراه باشد. بر این اساس است که اگر می‌خواهیم مثلا در حوزه حمل و نقل بودجه‌ای تخصیص دهیم، به ابعاد توسعه‌ای گردشگری آن نیز توجه می‌کنیم.» وی ادامه داد: «ما منابعی داریم که می‌توان از آنها محصول گردشگری تولید کرد.
مثلا وقتی میراثی مانند تخت جمشید وجود داشته باشد و نگاه‌ها به آن به عنوان جاذبه گردشگری باشد در آن صورت می‌توان خدمات ارائه‌شده در آنجا را تجاری‌سازی و گردشگر داخلی و بین‌المللی جذب کرد.» به گفته این مقام مسوول، در همایش تجاری‌سازی گردشگری باید از همه نهادها پرسید که برای توسعه این صنعت چه کرده‌اند و چه خواهند کرد.
رحمانی‌موحد همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره گردشگری مناطق آزاد، تصریح کرد: «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان یکی از اعضا در شورای‌عالی مناطق آزاد حضور دارد. اخیرا با دستور رئیس‌جمهوری مناطق آزاد موظف شدند تا موضوع گردشگری را به برنامه‌های توسعه‌ای خود اضافه کنند. از این رو هم‌اکنون بودجه گردشگری هم برای این مناطق به صورت جداگانه تعریف شده است و این موضوع به توسعه گردشگری در این مناطق کمک خواهد کرد.»
براساس این گزارش، همایش تجاری‌سازی خدمات گردشگری اهدافی همچون تجلیل از برگزیدگان، فعالان و حامیان صادرات خدمات گردشگری؛ بررسی شاخص‌های توسعه پایدار در برنامه‌ریزی گردشگری؛ بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای این بخش و ارائه راهکارها؛ شناسایی بازارهای هدف و نحوه ورود و ماندگاری در این بازارها و توسعه آنها را دنبال می‌کند.