حتی اگر متخصصان و دانشمندان شبانه روز از مضرات کلسترول بگویند و نهی کنند، گذشتن از جگر و مغز کار ساده ای نیست. درست است که با مطالب ارائه شده در رسانه ها بسیاری از مردم نسبت به مواد غذایی چرب هشیارتر شده و کمتر مصرف می کنند اما همچنان تعداد افرادی که لذت یک دست کله پاچه را با دنیا عوض نمی کنند زیاد است. اخیرا حتی در آن طرف آب ها نیز مصرف مواد غذایی مانند جگر، خوئک (خوش گوشت یا تیموس و لوزالمعده) و سیرابی رواج بیشتری یافته و وارد منوی رستوران ها شده است.
فواید و مضرات جگر: یک از پرطرفدارترین ها
* حتی اگر کسی کله پاچه هم نخورد به احتمال زیاد جگر و دل و قلوه دوست دارد. جگر سرشار از ویتامین A، آهن و ترکیبات دیگر بوده و یکی از گوشت های مغذی دنیا محسوب می شود. در واقع 115 گرم جگر گاو بیش از 10 برابر نیاز روزانه ویتامین آ، 50 برابر بیشتر ویتامین B12 و 50 درصد یا بیشتر فولات، نیاسین، آهن و زینک وارد بدن می کند.
* همین 115 گرم جگر 200 کالری دارد و بیشترین عیب جگر را در میزان بالای کلسترول آن می دانند. چون همین میزان جگر گاو 400 میلی گرم کلسترول وارد بدن می کند.
* خوشبختانه اگر رژیم غذایی کم چربی داشته باشید و هر از گاهی نیز جگر میل کنید جای نگرانی نیست البته به شرطی که جزو بیماران قلبی یا کلسترول بالا نباشید.
* یادتان باشد که مهم ترین کار جگر (همان کبد) سوخت و ساز و تصفیه کردن ترکیبات شیمیایی بدن است. بنابراین ممکن است که بقایای آنتی بیوتیک ها، داروها یا سموم محیط زیست در آن مانده باشد. به همین دلیل نیز برخی از پزشکان توصیه می کنند از مصرف منظم جگر خودداری شود.
* جگر یکی از بهترین منابع غذایی ویتامین A است. از آنجایی که ویتامین مصرف نشده در بدن ذخیره می شود ممکن است به مرور زمان این ویتامین انباشته شده و به کبد انسان آسیب زند. در این صورت نیز احساس خستگی و مشکلات دیگری خواهید داشت.
* نتایج بررسی ها نشان می دهند که مصرف 5 تا 6 برابر بیشتر از نیاز روزانه به ویتامین A قبل و در شروع بارداری می تواند خطر ناهنجاری های مادرزادی جنین را افزایش دهد. بنابراین جگر یکی از خوراکی های توصیه نشده برای خانم های باردار است.
* به طور معمول بسیار مشکل و حتی غیرممکن است که بتوان در چهارچوب یک تغذیه عادی به میزان اضافی و آسیب رسان ویتامین A جذب کرد. اما افرادی که هر هفته چندین مرتبه جگر مصرف می کنند میزان بسیار زیادی از این ویتامین را دریافت کرده و در معرض مسمومیت به آن قرار می گیرند.
با توجه به موارد ذکر شده مشخص است که زیاده روی در مصرف جگر نیز یک ماده غذایی سالم را تبدیل به یک ماده غذایی ناسالم و آسیب رسان می کند.
در احوالات مغز و دیگر اعضای کله پاچه
درست است که جگر یکی از معروف ترین امعا و احشای حیوانات محسوب می شود اما مواد غذایی دیگری نیز هستند که در شهرت کم از جگر نداشته و طرفداران بی شماری دارند:
خیلی از افراد هم هستند که از تمام کله پاچه به همان مغز بسنده می کنند و خیلی شیک و مجلسی مغزخور هستند. مغز مغذی است و یک ماده غذایی سرشار از کلسترول محسوب می شود. در واقع هر 115 گرم مغز گاو بیش از 2000 کالری دارد. مغز همچنین یکی از منابع معروف و البته خوشمزه ویتامین B12 نیز محسوب می شود. بنابراین متوجه هستید که می توانید هر از گاهی در چهارچوب یک رژیم غذایی سالم و کم چرب ناخنکی به مغز کله پاچه هم بزنید.
دل و قلوه
دل نیز سرشار از ویتامین B12، آهن و پتاسیم است. این مواد غذایی پروتئین باکیفیتی به بدن می رسانند و حاوی چربی و کلسترول کمتری نسبت به دیگر امعا و احشا هستند. قلوه کم چرب تر و حاوی میزان پروتئین بیشتری است. این ماده غذایی نیز ویتامین B12، ریبوفلاوین، آهن و همچنین ویتامین B6، اسیدفولیک و نیاسین زیادی است.
خوئک
خوش گوشت (تیموس و لوزالمعده) نیز از موارد پرطرفدار این غذا محسوب می شود. خوئک حاوی چربی زیادی است و در عین حال پتاسیم بالایی دارد. افرادی که دچار کمبود پتاسیم هستند می توانند خوئک بخورند البته بدون زیاده روی.
زبان
زبان نیز مانند مغز طرفداران خاص خود را دارد. خیلی از افراد که لب به کله پاچه و حتی مغز نمی زنند نیز خوراک زبان را می پسندند. زبان نیز چرب است و در عین حال میزان زیادی ویتامین B و به ویژه ویتامین B12 فراوانی به بدن می رساند.
سیرابی
خیلی ها هم کله پاچه را به صفای سیرابی می خورند. سیرابی تأمین کننده پروتئین باکیفیتی است و در عین حال منبع پتاسیم و برخی از مواد معدنی مورد نیاز محسوب می شود.
البته اعضای کله پاچه به مواردی که اشاره شد ختم نمی شود و کله پاچه خورهای قهار عاشق چشم و بناگوش و غیره هستند. به طور کلی امعا و احشا نقاط قوت و ضعف کمابیش یکسانی دارند. بهتر است فواید و مضرات غذایی که میل می کنید را مد نظر داشته باشید و پیش از آنکه هفته ای چند بار راه طباخی سر خیابان را در پیش بگیرید نوع رژیم غذایی تان را بررسی کنید. اگر اهل تحرک بدنی هستید و در طول روز نیز رژیم غذایی تان سرشار از چربی و قند نیست می توانید هر از گاهی کله پاچه نیز میل کرده و از خوردن یک غذای لذیذ لذت ببرید. اما اگر کلسترول خونتان بالاست، مشکلات قلبی دارید و به طور کلی کم تحرک هستید از مصرف چنین غذاهایی بپرهیزید و سلامت خود را فدای لذت آنی نکنید.