رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری روز گذشته میهمان کمیسیون گردشگری اتاق تهران شد تا فصل جدیدی در رابطه این سازمان با پارلمان بخش خصوصی آغاز شود. زهرا احمدی‌پور با حضور در جمع فعالان گردشگری، ضمن گوش دادن به دغدغه‌ها، مشکلات و مسائل، انتقادها و پیشنهادهای آنها، از تشکیل یک اتاق فکر در مسیر پرداختن به راه‌حل‌های ممکن برای تسریع روند رشد گردشگری کشور خبر داد و از رئیس کمیسیون گردشگری اتاق تهران خواست سه نفر از اعضای این کمیسیون را برای شرکت در جلسات این اتاق فکر معرفی کند؛ پیشنهادی که با استقبال نایب‌رئیس اتاق بازرگانی تهران مواجه شد و مهدی جهانگیری از رئیس کمیسیون گردشگری خواست در این‌باره سریعا اقدام و کارشناسانی را معرفی کند.
از طرف دیگر، مطالباتی از جمله ساماندهی تعطیلات و افزایش تعطیلات آخرهفته، لزوم ارائه تضامین لازم به سرمایه‌گذاران خارجی، تدوین سند جامع گردشگری، بهبود زیرساخت‌های گردشگری، توجه به سه مقوله بازاریابی، تبلیغات و برندسازی، همسو کردن دستگاه‌ها برای توسعه گردشگری کشور، برگزاری سمینارها در فصول غیرپیک سفر، حضور اعضای کمیسیون‌های گردشگری اتاق‌ها در مقام مشاور سه قوه و... از سوی اعضای اتاق تهران و دیگر فعالان بخش خصوصی گردشگری مطرح شد.
خصوصی‌ها چه گفتند؟
در آغاز این نشست، نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران با طرح این مساله که فعالان صنعت گردشگری نمی‌دانند چه نقش و جایگاهی در اقتصاد کشور دارند، گفت: «اگر بنا است به درآمد ۲۵ میلیارد دلاری برسیم و سهم این صنعت از درآمد جهانی به یک و نیم تا دو درصد افزایش یابد، طبیعتا باید نقش صنعت گردشگری در اقتصاد کشور پررنگ شود.»
مهدی جهانگیری ادامه داد: «کسب درآمد هشت میلیارد دلاری آن هم در شرایط رکود اقتصادی و تحریم اتفاق بزرگی بود که بدون ادعا انجام شد؛ اما کوچک‌ترین توجهی به آن در حوزه اقتصادی کشور نشده است.» وی اظهار کرد: «انتظار ما از متولیان و سیاست‌گذاران این حوزه آن است که زمینه راه‌اندازی نهضت ملی در این صنعت به‌دلیل فرابخشی بودن آن فراهم شود.»
عضو هیات رئیسه کمیسیون گردشگری اتاق تهران همچنین با اشاره به انتظاراتی که بخش خصوصی از دولت دارد، افزود: «این بخش در شرایط کنونی باید بداند با چه روشی و چگونه فعالیت کند تا بازگشت سرمایه داشته باشد، اما در این وانفسا مساله ما این است که در شهری مثل تهران، شهرداری با نگاه کاسب‌مآبانه با فعالان گردشگری برخورد می‌کند.»
به گفته جهانگیری، در شهری مثل استانبول که سه ساعت فاصله پروازی با تهران دارد، ۸۰ هتل پنج ستاره موجود است و دبی با دو میلیون جمعیت نیز بیش از ۸۰ هتل پنج ستاره دارد؛ اما در تهران بعد از گذشت ۴۰ سال از پیروزی انقلاب چند هتل پنج ستاره ساخته شده است؟
مشاور کمیسیون گردشگری اتاق تهران نیز با تاکید بر مشارکت دادن بخش خصوصی در تدوین قوانین مربوط به گردشگری، نسبت به اجرا نشدن برخی از قوانین مصوب انتقاد کرد. یعقوب امین‌زاده به برخی از مصادیق این موضوع اشاره و اضافه کرد: «گرچه در قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی بر ارائه تضامین لازم به سرمایه‌گذاران خارجی تاکید شده، اما در عمل تعهدات قانونی که به صورت ضمنی بازگشت و خروج سرمایه آنها را تضمین کند، وجود ندارد.» وی همچنین به ضعف در زیرساخت‌های گردشگری اشاره کرد و گسترش و نوسازی ناوگان هوایی و ریلی را از جمله اقداماتی دانست که باید در صدر اولویت‌ها قرار گیرند.
مشاور کمیسیون گردشگری اتاق تهران احصا و مدنظر قرار دادن اولویت‌های عملیاتی و اجرایی در تدوین برنامه‌های خرد و کلان این صنعت را پس از اشراف بر وضعیت فعلی گردشگری و آسیب‌شناسی شرایط موجود، بسیار مهم دانست و خاطرنشان کرد: «تدوین سند جامع گردشگری انسجام‌بخش طرح‌ها و برنامه‌هایی است که امروز به صورت پراکنده و بعضا موازی دنبال می‌شوند و از این‌رو باید در اسرع وقت نگارش آن به پایان رسد.»
وی همچنین ضمن تاکید ویژه بر مقوله بازاریابی، تبلیغات و برندسازی، این سه حوزه را در شمار وظایف سازمانی معاونت گردشگری قرار داد و گفت: «تبلیغات درگردشگری، آن‌چنان حائز اهمیت است که به نظر می‌رسد باید سهم آن در ردیف بودجه‌ای سازمان برنامه و بودجه مشخص شود.»
امین‌زاده، در پایان سخنانش از رئیس سازمان میراث فرهنگی خواست، با توجه به اینکه اتاق بازرگانی، محل استقرار دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی است، سه نفر از اعضای کمیسیون گردشگری اتاق‌ها در مقام مشاور سه قوه در جلسات هیات دولت حاضر شوند و به این صورت تعامل میان بخش خصوصی و دولت بر این محور شکل بگیرد.
در ادامه این نشست، یکی از اعضای کمیسیون گردشگری اتاق تهران، ساماندهی تعطیلات را به‌عنوان یکی از موضوعات اصلی در دستور کار این کمیسیون مطرح و اظهار کرد: «تصویب تعطیلی دو روزه جمعه و شنبه، موضوعی است که به نفع اقتصاد و صنعت گردشگری خواهد بود و تاثیرات بسیار مثبتی از نظر اجتماعی خواهد داشت.» محمدرضا خائف، به مهیا نبودن شرایط برای فعالیت سرمایه‌گذاران خارجی نیز اشاره کرد و از ورود 17 گروه از برندهای هتلداری مطرح دنیا به ایران در بهمن ماه خبر داد.
رئیس جامعه تورگردانان اما مطالبات صنف خود را به گونه‌ای دیگر مطرح و خطاب به رئیس سازمان گردشگری، گفت: «تکرار کلیات در عمل منجر به تغییرات نخواهد شد و من فکر می‌کنم در مقطع کنونی، بیان پیشنهادها و خواسته‌ها به صورت صریح راهگشا خواهد بود.» ابراهیم پورفرج ادامه داد: «خواسته ما از شما این است که با توجه به محدودیت زیرساخت‌های اقامتی کشور، برگزاری سمینارها، کنفرانس‌ها و نمایشگاه‌ها به فصل‌هایی موکول شود که در تداخل با زمان اوج ورود گردشگران خارجی به کشور نباشد.»
او با بیان اینکه در این صورت معضل خالی بودن اتاق هتل‌ها در ماه‌هایی از سال و فصلی بودن این صنعت نیز رفع خواهد شد، خاطر نشان کرد: «فصل بهار و پاییز، دو فصل مطلوب برای سفر به ایران است و غالب گردشگران خارجی در این 6 ماه به کشور ما می‌آیند؛ بنابراین تابستان و زمستان، دو فصلی است که باید از طریق برگزاری گردهمایی‌ها، رونق را به هتل‌های کشور بازگرداند.»
اما یکی از آژانس‌داران نیز ضمن این جلسه گران بودن خدمات گردشگری در ایران، مشکلات حمل‌ونقل، اخذ مالیات بر درآمد و ارزش افزوده از صاحبان کسب و کارهای گردشگری و حضور کمرنگ ایران در عرصه‌های بین‌المللی را به‌عنوان مجموعه مشکلاتی که فعالان این صنعت را در مسیر حرفه‌ای‌شان دچار دردسر می‌کند، عنوان کرد.
اکبر غمخوار، با اشاره به محدودیت‌هایی که در کشور برای گردشگران ورودی وجود دارد، خلق جذابیت برای جبران این کاستی‌ها را بسیار مهم دانست و خاطر نشان کرد: «میهمان نوازی، امکان دسترسی راحت به کشور و همچنین ارزانی سفر به ایران، میتواند این محدودیت‌ها را تا حد زیادی پوشش دهد.» به عقیده این فعال گردشگری، توزیع مکانی و همچنین زمانی که با ساماندهی تعطیلات در کشور محقق خواهد شد، با مدیریت طرف تقاضا، به تعدیل قیمت‌ها خواهد انجامید. غمخوار شناور بودن نظام تعطیلات بر اساس اقلیم را یکی از راه‌های مدیریت این مقوله دانست.
وعده مطرح‌کردن مطالبات در هیات دولت
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در پایان این نشست با بیان اینکه این دیدار سرآغازی برای در کنار هم قرار گرفتن توان بخش خصوصی و دولتی با هدف ایجاد تحول در صنعت گردشگری کشور خواهد بود، گفت: «بنده معتقدم تنها زمانی قادر به حل مشکلات خواهیم بود که این مسائل از زبان فعالان این حوزه مطرح شود؛ از این‌رو دیدار و گفت‌وگو با تشکل‌ها، اصناف و سمن‌ها را از همان شروع کارم در سازمان در دستور کار قرار داده‌ام.»
زهرا احمدی‌پور نظر به منابع مالی محدودی که در اختیار دولت قرار و نیز موانعی که برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور وجود دارد، امکان رشد اقتصادی از طریق تمرکز بر صنایع سنگین را غیرمحتمل دانست و تصریح کرد: «گردشگری ازجمله صنایعی است که به خوبی میتواند به حل مشکلات اقتصادی کشور پاسخ دهد.»
معاون رئیس جمهوری به استفاده از تجارب دیگر کشورها در زمینه گردشگری از جمله ترکیه و نیز تشکیل و تقویت خوشه‌های گردشگری اشاره و اظهار کرد: «طراحی برند گردشگری در سطح محلی، استانی و گردشگری با کمک گرفتن از ظرفیت‌های میراثی و صنایع‌دستی کشور، از دیگر اولویت‌های کاری ما در سازمان میراث فرهنگی خواهد بود.»این مقام مسوول همچنین وعده داد که آن دسته از مطالب بیان شده در این نشست که امکان طرحشان در هیات دولت وجود داشته باشد، در جلسات قوه مجریه مطرح خواهند شد.
احمدی‌پور در ادامه با تاکید بر اینکه انتخاب مقصد حق طبیعی مردم هر کشور است، از گران‌بودن سفرهای داخلی در مقایسه با سفرهای خارجی گلایه و آن را آفتی برای توسعه این صنعت در کشور دانست. رئیس سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری در پایان سخنانش از تلاش برای تشکیل بانک اطلاعات گردشگری کشور خبر داد و اعلام کرد که این پروژه در استان‌ها در حال پیگیری است.
سرنوشت طرح «تعطیلات»
معاون گردشگری کشور نیز یکبار دیگر بر تهیه سند جامع گردشگری با رویکردی متفاوت نسبت به دو برنامه موجود تاکید کرد و گفت: «پس از نهایی شدن این سند، آن را تقدیم هیات‌دولت خواهیم کرد تا پس از تصویب به‌عنوان نقشه‌راه گردشگری کشور به تمامی دستگاه‌ها ابلاغ شود.» مرتضی رحمانی‌موحد همچنین تعیین سرنوشت ساماندهی تعطیلات را همچون قبل در انتظار تشکیل جلسه شورای اجتماعی و رای این شورا دانست و تاکید کرد: «پس از نظر این شورا، طرح برای تصویب نهایی به هیات‌دولت خواهد رفت.»
به گفته رحمانی‌موحد، در طرح مذکور ارکان تعطیلات مناسبتی کنونی تغییری نخواهد کرد و تنها بحث تعطیلات ثابت و شناور مطرح شده است. رئیس کمیسیون گردشگری اتاق تهران نیز در پایان این نشست و در جمع‌بندی مسائل مطرح شده، درخصوص تعطیلات پایان هفته و مناسب‌سازی و جابه‌جایی آن گفت: «بخش خصوصی تلاش خود را در این زمینه انجام داده و با رسانه‌ای کردن و شفاف صحبت کردن در مورد مزیت‌های آن سعی کرده مقاومت سنتی در برابر تغییر را از بین ببرد.» محسن مهرعلیزاده با اشاره به تلاش‌های کمیسیون گردشگری اتاق تهران در دو سال گذشته، اعلام آمادگی کرد که برنامه توسعه ملی گردشگری را با کمک تشکل‌ها بازتنظیم خواهد کرد.
