*پیش نیاز پزشک خانواده
حسینعلی شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز معتقد است: پزشک خانواده تنها راه برقراری عدالت نسبی در نظام سلامت است که البته اجرای آن الزاماتی دارد. الزاماتی که باید مردم و جامعه پزشکی به آن تن دهند، باید زیرساختهای لازم فنی و فرهنگی از جمله نظام ارجاع، راهنماهای بالینی، خرید راهبردی خدمات و پذیرش افکار عمومی برای اجرای این برنامه آماده شود.
او میگوید: با وجود این نیازها نباید برای اجرای این برنامه مهم و استراتژیک منتظر بمانیم تا همه زیرساختها فراهم شود، چنین روزی هرگز نخواهد رسید و برای اصلاح نظام سلامت هیچ راه دیگری جز اجرای برنامه پزشک خانواده نداریم.
اما چرا با گذشت 11 سال از شروع برنامه پزشک خانواده و در حالی که مسئولان از یک دوره 10 تا 15 ساله برای اجرای آن سخن میگفتند، هنوز این برنامه در مراحل اولیه است و پیشرفت چندانی به خصوص در شهرها نداشته است و در روستاها نیز هنوز نظام ارجاع و سطوح خدمات تخصصی اجرا نشده است.
حسن امامی رضوی، مشاور وزیر بهداشت و معاون سابق درمان وزارت بهداشت، نبود ثبات، تغییر مداوم دولتها و وزرای بهداشت و دیدگاههای متفاوت فردی آنان، پراکندگی تولیت نظام سلامت، نقص برنامه ریزی و بدنه کارشناسی ضعیف وزارت بهداشت و سیستم پزشک محور و به خصوص متخصص محور که باعث شده بدنه مدیریتی وزارت بهداشت ضعیف بماند را مهمترین عوامل اجرا نشدن برنامه پزشک خانواده و اصلاح نطام سلامت ایران می داند.
او میگوید: اگر از امروز بخواهیم برنامه پزشک خانواده را اجرا کنیم باید یک برنامهریزی حداقل هفت ساله داشته باشیم و یک دبیرخانه قدرتمند بین بخشی با حضور معاونان وزرای بهداشت و رفاه و سازمان مدیریت و برنامهریزی تشکیل دهیم طی دو سال پایلوت را تمام کنیم تا همه اشکالات بر طرف شود، بعد 30 درصد کشور را زیرپوشش ببریم و سپس در سال 99 کل کشور را زیر پوشش برنامه پزشک خانواده ببریم.
حسین ملک افضلی،پیر بهداشت، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و از بنیانگذاران شبکه بهداشتی-درمانی کشور در این مورد میگوید: پزشک خانواده تنها راه نجات نظام سلامت ایران است و اجرای آن دو شرط اساسی دارد اول حمایت عالیترین مقامات سیاسی کشور و دوم یک برنامه کلان 20 ساله که با تغییر دولتها، مسیر اجرای آن تغییر نکند.
او که سالها در کسوت معاون وزیر بهداشت در تصمیم گیری های کلان نظام سلامت نقش داشته است، می گوید: اجرای برنامه پزشک خانواده یک کار بزرگ در نظام سلامت است و تا زمانی که مردم و جامعه پزشکی آگاهی و آمادگی لازم را برای پذیرش آن نداشته باشد به سرانجام نمی رسد.
وی معتقد است: برای اجرای برنامه پزشک خانواده در دورههایی شتابزده عمل شد، اجرای پزشک خانواده یک برنامه مادر و طرح کلان 20 یا 25 ساله میخواهد که با عوض شدن دولتها مسیر آن تغییر نکند. اگر چنین برنامهای باشد تمام برنامههای دیگر باید در مسیر اجرای این طرح کلی در کشور اجرا شوند. کاری که هرگز انجام نشد.
ملک افضلی تاکید میکند: مجریان پزشک خانواده باید مراقب باشند که سطح اول خدمات را که بهورز است نباید حذف کنند، پزشک خانواده باید سطح دوم خدمات باشد و سطح سوم نیز خدمات تخصصی است اما بسیاری از مسئولان این نکته اساسی را در اجرای پزشک خانواده نادیده می گیرند.
وی برای اجرای پزشک خانواده پیشنهاد میکند: هر کس میخواهد این برنامه را اجرا کند، باید در گام اول برود تضمین سیاسی بگیرد. همه کسانی که صاحب قدرت هستند از بالاترین مقام و رئیس جمهوری تا بقیه مسئولان باید از وزیری که میخواهد مجری این برنامه باشد، حمایت سیاسی کنند و قبول کنند که این کاری اساسی است و اجازه دهند که وی با حمایت قوی سیاسی وارد میدان شود. اگر سلسله قوانین مجلس و سیاستهای رهبری ملاک باشد دیگر این طور نمیشود که یک دولت نسبت به تعهدات دولت قبلی تعهدی نداشته باشد.
علی اکبرسیاری ، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره سرنوشت برنامه پزشک خانواده توضیح میدهد: سیستمی که الان وزارت بهداشت اجرا می کند، توسعه پایگاه های سلامت و مراکز جامع خدمات سلامت است و اکنون 24 تا 25 میلیون نفر زیر پوشش این برنامه هستند.
سیاری میافزاید: اکثر افراد زیر پوشش این برنامه، ساکنان روستاها، شهرهای کوچک و حاشیه نشینان شهرهای بزرگ هستند و قصد داریم امسال تمام شهرنشینان نیز به این خدمات دسترسی پیدا کنند.
به گفته سیاری، پوشش خدمات نوین سلامت برای شهرنشینان، اکنون در برخی استان ها مانند قم، زنجان، کهگیلویه و بویراحمد و یزد کامل شده است اما برخی استان های دیگر عقب هستند و با مشکلاتی برای اجرای این برنامه مواجه هستند.
وی درباره نحوه اجرای این برنامه توضیح داد: روش اجرای برنامه نوین خدمات سلامت وزارت بهداشت، خرید خدمت از بخش خصوصی است و هیچ نیرویی برای اجرای این برنامه در وزارت بهداشت استخدام نمی کنیم.
وی ادامه داد: امیدواریم با ادامه روش خرید خدمت از بخش خصوصی بتوانیم تا پایان سال 95 بین 40 تا 50 میلیون نفر را در کشور زیر پوشش برنامه خدمات نوین سلامت ببریم.
برنامه خدمات نوین سلامت وزارت بهداشت شامل خدمات حدود 18هزار خانه بهداشت در روستاها، حدود دو هزار پایگاه سلامت و حدود 900 مرکز جامع خدمات سلامت در حاشیه شهرهاست که اکنون فعال هستند.مراکزی که در مجموع سطح اول خدمات شبکه بهداشتی- درمانی کشور را تشکیل می دهند.
حسن هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز پیش از این گفته بود: به جز خانه های بهداشت که از گذشته با حضور حدود 18 هزار بهورز وجود داشته است، حدود 9 هزار نفر نیروی جدید شامل850 پزشک، 529 کارشناس روانشناس بالینی و 475 کارشناس تغذیه به صورت خرید خدمت بکارگیری شده اند و برای تجهیز این مراکز حدود هزار میلیارد تومان در سال 94 هزینه شده است.
به گفته وزیر بهداشت، با ارائه خدمات نوین سلامت در پایگاه های سلامت برای هر 12 هزار و 500 نفر یک پایگاه بهداشتی و برای هر 30 تا 50 هزار نفر یک مرکز جامع خدمات سلامت ایجاد شده است که حدود 10میلیون نفر حاشیه نشین و پنج میلیون نفر ساکنان شهرهای کوچک را پوشش می دهند.
وزارت بهداشت اکنون در میانه راه پزشک خانواده و نظام نوین خدمات سلامت، مسیری را می رود که تعابیر مختلفی از آن می شود، از یک طرف برنامه پزشک خانواده در میانه راه در دو استان فارس و مازندران مانده است و هنوز زیرساختهای آن از جمله تربیت پزشکان خانواده و نظام ارجاع اجرا نشده است، از طرف دیگر طرحی جدید با نام تحول سلامت در سه سال گذشته اجرا شده است که با پزشک خانواده متفاوت است، گر چه مسئولان وزارت بهداشت معتقدند این طرح زمینه اجرای برنامه پزشک خانواده و تامین کننده زیر ساخت آن است.
حالا با گذشت بیش از یک دهه از آغاز اجرای برنامه ملی پزشک خانواده، هنوز این مصوبه قانونی برنامه توسعه چهارم و پنجم به سرانجام نرسیده است و حکایت قصه پر غصه آن در فضایی مه آلوده تکرار میشود.
@mignachannel
گزارشگر: افشین شاعری
خبرگزاری ایرنا
*پیش نیاز پزشک خانواده
حسینعلی شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز معتقد است: پزشک خانواده تنها راه برقراری عدالت نسبی در نظام سلامت است که البته اجرای آن الزاماتی دارد. الزاماتی که باید مردم و جامعه پزشکی به آن تن دهند، باید زیرساختهای لازم فنی و فرهنگی از جمله نظام ارجاع، راهنماهای بالینی، خرید راهبردی خدمات و پذیرش افکار عمومی برای اجرای این برنامه آماده شود.
او میگوید: با وجود این نیازها نباید برای اجرای این برنامه مهم و استراتژیک منتظر بمانیم تا همه زیرساختها فراهم شود، چنین روزی هرگز نخواهد رسید و برای اصلاح نظام سلامت هیچ راه دیگری جز اجرای برنامه پزشک خانواده نداریم.
اما چرا با گذشت 11 سال از شروع برنامه پزشک خانواده و در حالی که مسئولان از یک دوره 10 تا 15 ساله برای اجرای آن سخن میگفتند، هنوز این برنامه در مراحل اولیه است و پیشرفت چندانی به خصوص در شهرها نداشته است و در روستاها نیز هنوز نظام ارجاع و سطوح خدمات تخصصی اجرا نشده است.
حسن امامی رضوی، مشاور وزیر بهداشت و معاون سابق درمان وزارت بهداشت، نبود ثبات، تغییر مداوم دولتها و وزرای بهداشت و دیدگاههای متفاوت فردی آنان، پراکندگی تولیت نظام سلامت، نقص برنامه ریزی و بدنه کارشناسی ضعیف وزارت بهداشت و سیستم پزشک محور و به خصوص متخصص محور که باعث شده بدنه مدیریتی وزارت بهداشت ضعیف بماند را مهمترین عوامل اجرا نشدن برنامه پزشک خانواده و اصلاح نطام سلامت ایران می داند.
او میگوید: اگر از امروز بخواهیم برنامه پزشک خانواده را اجرا کنیم باید یک برنامهریزی حداقل هفت ساله داشته باشیم و یک دبیرخانه قدرتمند بین بخشی با حضور معاونان وزرای بهداشت و رفاه و سازمان مدیریت و برنامهریزی تشکیل دهیم طی دو سال پایلوت را تمام کنیم تا همه اشکالات بر طرف شود، بعد 30 درصد کشور را زیرپوشش ببریم و سپس در سال 99 کل کشور را زیر پوشش برنامه پزشک خانواده ببریم.
حسین ملک افضلی،پیر بهداشت، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و از بنیانگذاران شبکه بهداشتی-درمانی کشور در این مورد میگوید: پزشک خانواده تنها راه نجات نظام سلامت ایران است و اجرای آن دو شرط اساسی دارد اول حمایت عالیترین مقامات سیاسی کشور و دوم یک برنامه کلان 20 ساله که با تغییر دولتها، مسیر اجرای آن تغییر نکند.
او که سالها در کسوت معاون وزیر بهداشت در تصمیم گیری های کلان نظام سلامت نقش داشته است، می گوید: اجرای برنامه پزشک خانواده یک کار بزرگ در نظام سلامت است و تا زمانی که مردم و جامعه پزشکی آگاهی و آمادگی لازم را برای پذیرش آن نداشته باشد به سرانجام نمی رسد.
وی معتقد است: برای اجرای برنامه پزشک خانواده در دورههایی شتابزده عمل شد، اجرای پزشک خانواده یک برنامه مادر و طرح کلان 20 یا 25 ساله میخواهد که با عوض شدن دولتها مسیر آن تغییر نکند. اگر چنین برنامهای باشد تمام برنامههای دیگر باید در مسیر اجرای این طرح کلی در کشور اجرا شوند. کاری که هرگز انجام نشد.
ملک افضلی تاکید میکند: مجریان پزشک خانواده باید مراقب باشند که سطح اول خدمات را که بهورز است نباید حذف کنند، پزشک خانواده باید سطح دوم خدمات باشد و سطح سوم نیز خدمات تخصصی است اما بسیاری از مسئولان این نکته اساسی را در اجرای پزشک خانواده نادیده می گیرند.
وی برای اجرای پزشک خانواده پیشنهاد میکند: هر کس میخواهد این برنامه را اجرا کند، باید در گام اول برود تضمین سیاسی بگیرد. همه کسانی که صاحب قدرت هستند از بالاترین مقام و رئیس جمهوری تا بقیه مسئولان باید از وزیری که میخواهد مجری این برنامه باشد، حمایت سیاسی کنند و قبول کنند که این کاری اساسی است و اجازه دهند که وی با حمایت قوی سیاسی وارد میدان شود. اگر سلسله قوانین مجلس و سیاستهای رهبری ملاک باشد دیگر این طور نمیشود که یک دولت نسبت به تعهدات دولت قبلی تعهدی نداشته باشد.
علی اکبرسیاری ، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره سرنوشت برنامه پزشک خانواده توضیح میدهد: سیستمی که الان وزارت بهداشت اجرا می کند، توسعه پایگاه های سلامت و مراکز جامع خدمات سلامت است و اکنون 24 تا 25 میلیون نفر زیر پوشش این برنامه هستند.
سیاری میافزاید: اکثر افراد زیر پوشش این برنامه، ساکنان روستاها، شهرهای کوچک و حاشیه نشینان شهرهای بزرگ هستند و قصد داریم امسال تمام شهرنشینان نیز به این خدمات دسترسی پیدا کنند.
به گفته سیاری، پوشش خدمات نوین سلامت برای شهرنشینان، اکنون در برخی استان ها مانند قم، زنجان، کهگیلویه و بویراحمد و یزد کامل شده است اما برخی استان های دیگر عقب هستند و با مشکلاتی برای اجرای این برنامه مواجه هستند.
وی درباره نحوه اجرای این برنامه توضیح داد: روش اجرای برنامه نوین خدمات سلامت وزارت بهداشت، خرید خدمت از بخش خصوصی است و هیچ نیرویی برای اجرای این برنامه در وزارت بهداشت استخدام نمی کنیم.
وی ادامه داد: امیدواریم با ادامه روش خرید خدمت از بخش خصوصی بتوانیم تا پایان سال 95 بین 40 تا 50 میلیون نفر را در کشور زیر پوشش برنامه خدمات نوین سلامت ببریم.
برنامه خدمات نوین سلامت وزارت بهداشت شامل خدمات حدود 18هزار خانه بهداشت در روستاها، حدود دو هزار پایگاه سلامت و حدود 900 مرکز جامع خدمات سلامت در حاشیه شهرهاست که اکنون فعال هستند.مراکزی که در مجموع سطح اول خدمات شبکه بهداشتی- درمانی کشور را تشکیل می دهند.
حسن هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز پیش از این گفته بود: به جز خانه های بهداشت که از گذشته با حضور حدود 18 هزار بهورز وجود داشته است، حدود 9 هزار نفر نیروی جدید شامل850 پزشک، 529 کارشناس روانشناس بالینی و 475 کارشناس تغذیه به صورت خرید خدمت بکارگیری شده اند و برای تجهیز این مراکز حدود هزار میلیارد تومان در سال 94 هزینه شده است.
به گفته وزیر بهداشت، با ارائه خدمات نوین سلامت در پایگاه های سلامت برای هر 12 هزار و 500 نفر یک پایگاه بهداشتی و برای هر 30 تا 50 هزار نفر یک مرکز جامع خدمات سلامت ایجاد شده است که حدود 10میلیون نفر حاشیه نشین و پنج میلیون نفر ساکنان شهرهای کوچک را پوشش می دهند.
وزارت بهداشت اکنون در میانه راه پزشک خانواده و نظام نوین خدمات سلامت، مسیری را می رود که تعابیر مختلفی از آن می شود، از یک طرف برنامه پزشک خانواده در میانه راه در دو استان فارس و مازندران مانده است و هنوز زیرساختهای آن از جمله تربیت پزشکان خانواده و نظام ارجاع اجرا نشده است، از طرف دیگر طرحی جدید با نام تحول سلامت در سه سال گذشته اجرا شده است که با پزشک خانواده متفاوت است، گر چه مسئولان وزارت بهداشت معتقدند این طرح زمینه اجرای برنامه پزشک خانواده و تامین کننده زیر ساخت آن است.
حالا با گذشت بیش از یک دهه از آغاز اجرای برنامه ملی پزشک خانواده، هنوز این مصوبه قانونی برنامه توسعه چهارم و پنجم به سرانجام نرسیده است و حکایت قصه پر غصه آن در فضایی مه آلوده تکرار میشود.
@mignachannel
گزارشگر: افشین شاعری
خبرگزاری ایرنا