کرج- ایرنا- پژوهشگر فرهنگ و تاریخ البرز با اشاره به فرارسیدن سالروز فوت پدر گرافیک مدرن ایران، گفت: استاد مرتضی ممیز تا ابد میهمان استان البرز است.
حسین عسکری روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار با اشاره به اینکه امروز، پنجم آذرماه، یازدهمین سالروز مرگ استاد مرتضی ممیّز (1315 - 1384ش)، افزود: مزار استاد ممیز در سراشیبی تپّه ای در روستای 'تکیه اغشت' از توابع شهرستان ساوجبلاغ واقع در استان البرز است.
وی اظهار داشت: سنگ ساده اش امضای او را بر خود دارد و سمت چپ او، مزار فیروزه صابری است، همسر اوّلش که همه به نیکی از او یاد می کنند.
وی گفت: 11 سال پیش در چنین روزی بود که شاگردان، دوستان و آشنایان استاد ممیز برای مراسم تدفین او بالای تپّه رفتند و به طور حتم همه به خوبی به یاد می آورند که از لب جاده تا پای تپّه، ردّی از نقاشی های کودکان روستای باغبان کلا (محل سکونت استاد) زمین را فرش می‌کرد و مرتضی ممیز بر فرشی رنگارنگ از نقّاشی کودکان پا به منزل ابدی خود گذاشت.
عسگری افزود: کتاب 'رو به رو' گفت و گوی ابراهیم حقیقی با استاد ممیز است که در سال 1390 از سوی انتشارات خجسته منتشر شد.
وی ادامه داد: مولّف این کتاب در این باره می نویسد 'نیمه دوّم اردیبهشت 1377 در فرصت تعطیلات سه روزه ای، با قرار و بنا به خواست او به خلوت خانه اش در روستای باغبان کلا از توابع ساوجبلاغ رفتیم و گفت و گو در آنجا و در آن شب آغاز شد.
این گفت و گو در تعطیلات بین هفته ای و جمعه های پی درپی ادامه داشت تا اینکه در آبان ماه همان سال به پایان رسید.'
عسکری ادامه داد: بی شک گرافیک ایران ورود خود را به دنیای گرافیک مدرن، مدیون فعالیت های برخی از نامداران این هنر است، کسانی که با ورود خود به دنیای هنرهای تجسمی ایران به ویژه گرافیک، علاوه بر اینکه خود را به دنیای هنر معرفی کردند، مدرنیته و هنر مدرن گرافیک را هم به ایران آورده، پایه گذاری کرده و به بلوغ رساندند.
وی با بیان اینکه در این میان برخی بیش از سایرین چهره شدند و به حق نام آنها بیشتر درخشید، گفت: استاد ممیز در سال 1344 از دانشگاه تهران، دانشکده هنرهای زیبا فارغ التحصیل شد و 3 سال بعد گواهینامه طراحی غرفه و ویترین و معماری خود را از مدرسه عالی هنرهای تزیینی پاریس دریافت کرد.
وی افزود: دوره اخذ لیسانس استاد 11 سال به طول انجامید و او در این دوره به کارهای مختلفی چون کار در آتلیه گرافیکی و... مشغول بود.
وی اضافه کرد: از دوستان بسیار صمیمی و هم رشته او می توان به محمود جهان پناه اشاره کرد، وی در سال 1348 پیشنهاد ایجاد رشته گرافیک را به دانشکده هنرهای زیبا ارایه کرد، بنیانگذاری این رشته برای دانشجویان هنر، باعث شد تا سیستم ناقص گرافیک جان بگیرد و تلاشی را آغاز کند.
این پژوهشگر البرزی گفت: تا این سال، استاد ممیز به غیر از طراحی گرافیک برای کتاب ها و پوسترها، تلاشی را با عنوان مدیر هنری در مجلاتی چون ایران آباد، کتاب هفته، کیهان هفته، فرهنگ، کاوش و نگین آغاز کرد، مجلاتی که نحوه و سبک کاری استاد را در جامعه، تثبیت و معرفی کرده است.
وی افزود: آثار استاد در این دوره در کتاب هفته به چنان پرکاری و دوره خلاقی بدل می شود که نام ممیز را به عنوان گرافیستی مؤلف و کم نظیر بر سر زبان ها می اندازد.
عسکری بیان داشت: همچنین ادامه کار ممیز در نشریات فرهنگ و نگین، راه را برای ورود گرافیست های جوان و نوجوی دهه 40 مانند فرشید مثقالی باز کرد.
وی گفت: آثار روی جلد استاد برای نشریه 'کتاب هفته' نمونه هایی از چاپ (سیلک و لیتوگرافی) موفق و خلاقانه ای است که ارزش های گرافیکی بسیار مفیدی را با خود به همراه دارد.
وی افزود: استاد ممیز در همان سال ها یکی از مهم ترین اثر مدرن تاریخ معاصر را با طراحی چاقوهای واژگون شکل داد و اثر چاقوهای او، اجتماعی ترین اثر است که از دهه 40 به بعد پدید آمده است.
وی اضافه کرد: استاد ممیز در طول نیم قرن فعالیت هنری خود در ایران و عرصه هنر بین المللی، در احیا و ابداع هنر گرافیک در ایران و پیشبرد و گسترش فرهنگ ملّی و سنّت های هنری نقش بارزی داشت و آذر ماه سال 1383 به عنوان استاد برجسته فرهنگستان هنر، در مراسمی، از سوی رییس جمهوری وقت تجلیل شد.
عسگری گفت: این هنرمند در طول فعالیت های هنری خود، بیش از 10 نمایشگاه اختصاصی و بیش از 70 نمایشگاه گروهی در ایران و سایر کشورهای جهان برپا کرد و طراحی گرافیکی و تهیه پوستر برای صدها جلد کتاب و نشریات مختلف به وسیله او انجام گرفت.
وی افزود: استاد ممیز را بیشتر به عنوان سکان یا میله پرچم انجمن گرافیک می دانند ولی او به جز مدیریت بر امور انجمن گرافیک مسوولیت های دیگری نیز داشته که از جمله آن می توان به مدیریت گروه گرافیک و عکاسی دانشکده مدیریت، گروه گرافیک و عکاسی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، مدیریت و طراحی هنری جشنواره بین المللی فیلم تهران (1356- 1352)، ریاست هیأت مدیره انجمن طراحان گرافیک، ریاست دوسالانه های گرافیک ششم، هفتم و هشتم، مشاور هنری کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه تهران و ریاست کمیته ایرانی طراحان گرافیک دنیا (AGI) اشاره کرد.
این پژوهشگر البرزی ادامه داد: استاد ممیز در سال های پایانی عمر خویش با بیماری سرطان دست و پنجه نرم می کرد و از 23 آبان ماه 1384 برای تازه ترین دوره شیمی درمانی، در بیمارستان آبان تهران بستری شده بود که چند روز بعد حالش رو به وخامت نهاد و سرانجام در سن 69 سالگی روز شنبه پنجم آذر 1384 درگذشت.
پیکر او هفتم آذر همان سال، تشییع و در روستای تکیه اغشت واقع در شهرستان ساوجبلاغ به خاک سپرده شد.
6156/1535خبرنگار: نوشین طهماسبی**انتشار دهنده:داریوش غفاری
