اسلام به کیفیّت بیشتر توجّه دارد یا به کمّیت؟

[ad_1]

اسلام گاهی تکیه اش بر کمیت هست؛ مانند تعداد نمازگزاران که وجود هر یک نفر تاثیر زیادی در ثواب نماز جماعت دارد و گاهی تکیه اش بر کیفیت: مانند توصیه ای که بر انفاق دارد که در اینجا به مقدار اهمیت نمی دهد بلکه کیفیت مدنظر اسـت ...

فرآوری: زهرا اجلال - بخش قرآن تبیان

اسلام گاهی تکیه اش بر کمیت هست؛ مانند تعداد نماز گزاران که وجود هر یک نفر تاثیر زیادی در ثواب نماز جماعت  دارد و گاهی تکیه اش بر کیفیت: مانند توصیه ای که بر انفاق  دارد که در اینجا به مقدار اهمیت نمی دهد بلکه کیفیت مد نظر اسـت. به عنوان مثال در سوره انسان آیه 8 می فرماید: « وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکِینًا وَیَتِیمًا وَأَسِیرًا»: که در این جا اشاره ای به کمیت انفاق نمی کند بلکه با توجه به قرائن توجه بر اخلاص انفاق کنندگان دارد .
و گاهی تکیه بر هر دو دارد مثلاً در سوره احزاب آیه 41 می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا»
و سپس در سوره مومنون آیه 2 اشاره به کیفیت آن می کند: فِی صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ.

اگر چه کمّیت، در تاثیر بخشی اذکار و ادعیه و به طور مطلق در ملکه شدن روح عمل صالح در نهاد آدمی مهم اسـت اما مهمتر از آن، اهتمام ورزیدن به احسنیّت و کیفیّت نفس عمل صالح اسـت که خداوند در قرآن کریم از آن با کلمه «احسن عملا» یاد کرده اسـت

اگر آیات و روایات را با دقت بررسی نمائیم خواهیم دید که خداوند متعال در قرآن کریم و نفوس مطهره انبیاء و ائمه علیهم السلام در احادیث و روایات همواره بر کیفیت اعمال تأکید و سفارش دارند و نه صرفاً بر کمیت آنها. اگرچه کمیت اعمال  نیز در جای خود مهم اسـت: مثلاً آنجا که از جانب امام معصوم عدد خاصی برای تأثیر یک ذکر خاص بیان شده اسـت حتماً باید عدد آن مراعات شود، چرا که اگر ذکر و دعا را کلید عطا خوانده اند، عدد آن، به منزله دندانه کلید اسـت که به زیاد یا کم نمودن آن در باز نمى شود اما باید توجه داشت که اگر چه کمّیت، در تاثیر بخشی اذکار  و ادعیه و به طور مطلق در ملکه شدن روح عمل صالح در نهاد آدمی مهم اسـت اما مهمتر از آن، اهتمام ورزیدن به احسنیّت و کیفیّت نفس عمل صالح اسـت که خداوند در قرآن کریم از آن با کلمه «احسن عملا» یاد کرده اسـت، مثل آنجا که فرموده اسـت: «إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُواالصَّالِحاتِ إِنَّا لا نُضیعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلاً» (الکهف/30) و نیز فرموده: «لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلا» (هود/7) یعنی خداوند برای آشکار شدن بهترین اعمالتان شما را می آزماید و نفرموده: «لیبلوکم اکثر عملا» ابرام و اهتمام شریعت مطهره رابر احسنیّت و کیفیت عمل ، غیر از این تصریح کلامی، از سفارشات و تاکیدات دیگر شارع مقدس نیز می توان استفاده نمود.
مثلا تمامی آیات و روایاتی که ما را به اخلاص در عمل دعوت نموده اند خود یکی از مصادیق این حقیقت اسـت.

اگر آیات و روایات را با دقت بررسی نمائیم خواهیم دید که خداوند متعال در قرآن کریم و نفوس مطهره انبیاء و ائمه علیهم السلام در احادیث و روایات همواره بر کیفیت اعمال تأکید و سفارش دارند و نه صرفاً بر کمیت آنها. اگرچه کمیت اعمال نیز در جای خود مهم اسـت

مثل آنجا که خداوند عبودیت بندگانش را قرین به اخلاص عملشان نموده و می فرماید: «وَ ما أُمِرُوا إِلاّ لِیَعْبُدُوا اللّهَ مُخْلِصینَ لَهُ الدِّینَ»(بینه/5) و یا مثل آنجا که خداوند ملاقات خویش را مشروط به عمل صالح و عدم شرک در عبادت نموده و می فرماید: «فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحًا وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا»(الکهف/110) همه اینها دلالت بر ضرورت احسنیّت عمل صالح دارد نه صرفا انجام هیئات و بدنه ظاهری آن.
چنانچه در روایات، «احسن عملا» به «احسن عقلا و اورع عن محارم اللّه و اسرع فی طاعة اللّه» (تفسیر مجمع البیان) و در بعضی روایات به «ازهد فی الدنیا» (بحار، ج 74، ص 93) تفسیر شده اسـت، چنانکه امام صادق علیه السلام می فرماید: حُسن عمل ، یعنی عملِ همراه علم، اخلاص و تقوی، نه عمل زیاد. (تفسیرکنز الدقائق)

---

منابع:
پرسش و پاسخ؛ حجت الاسلام قرائتی
رهپویان قرآن

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط



کلماتی برای این موضوع
زبان شناسی همگانی موسسه و چگونگی ارسال مقاله علمی به همه چیز درباره آزمون دکتری زبان‌شناسی کتاب‌های زبانشناسی مقالات زبانشناسی به زبان چگونه سوره یس را بخوانیم تا بیشتر نتیجه بگیریمانسان با اندک توجّهی به بیانات پیامبر اکرم ص و ائمه اطهار ع و بزرگان مکاشفه و سیر و داستان های زیبا در باره نمازداستان های زیبا در باره نماز داستان های از نماز توبه ‎ سر دسته ‎ راهزنان یکی صوت‌های سال قرن اسلام مردم موجبات رحمت الهی را بزرگترین سایت دانلود پایان نامه و پروزه پایان …پایان نامه پیرامون بررسی تفاوت بلوغ عاطفی در بین دانشجویان خانم مجرد و متأهل تا مجموعه مقالات گردآوری شده اینترنتیمتن زیر برگردان فارسی بخشی از کتابی است به نام که خانم در سال ‌طب اسلامی وسنتی حکیم عقیلی خراسانیاین سلسله مباحث، شامل جلسه آموزشی راجع به بیماری های زنان می باشد قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران – نرگس آباده زبان و ادبیات فارسی فولکلور ایران، توده شناسیشماره‌ی نوشته ٢٠ ١٨ پروفسور الول ساتن برگردان مجید مصطفوی افسانه‌ها و