جام جم سرا:
در روزهای تعطیل که کودک از ارائه تکالیف و پیروی از برنامه روزمره سال تحصیلی فراغت دارد باید از فرصت استفاده کرد و به انتقال ارزش ها و دانشی به کودک بپردازید که در دیگر زمان ها به علت محدودیت زمانی قادر نبوده اید برای آن وقت کافی اختصاص دهید.
توجه به علاقه کودک
در تنظیم برنامه های اوقات فراعت، علایق کودک را مد نظر قرار دهید. بنابراین ضروری است که دیدگاه او در زمینه نحوه سپری کردن اوقاتش را جویا شوید. همچنین از او بپرسید دوست دارد در انتهای این تابستان به چه اهدافی دست یافته باشد.
ورزش را فراموش نکنید
یکی از مهم ترین بخش های هر برنامه اوقات فراغت خصوصاً برای کودکان، پرداختن به فعالیت های جسمی به ویژه ورزش کردن است. کودکان برای بهبود فرآیند تحول روان شناختی و جسمانی خود به تحرک و فعالیت نیاز دارند. همچنین ورزش می تواند به پیشگیری از ابتلا به اختلال های روان شناختی خصوصاً اضطراب یا افسردگی منجر شود و گرایش به رفتارهای نامطلوبی همچون اعتیاد را در بزرگسالی می کاهد.
زمانی برای با هم بودن
همواره نیازی نیست که برای ایجاد نشاط و تحرک در کودک هزینه ای اختصاص دهید گاهی بردن کودک به نزدیک ترین فضای سبز نیز می تواند فرصتی نشاط آور و لذت بخش را برای کودک فراهم سازد. به خصوص این که در این زمان کودک می تواند لحظات خوبی را در کنار والدین سپری کند و با آن ها به تفریح و بازی بپردازد. البته این موضوع به آن معنا نیست که کودک دیگر از یک برنامه ورزشی منظم و تحت نظارت مربی ماهر در آن حوزه بی نیاز است.
ثبت نام در کلاس های بی شمار ممنوع
موضوعات متنوعی را در برنامه کودک قرار دهید، نه آنکه او را خسته کنید و به کلاس های بی شمار بفرستید بلکه جنبه های مختلف تحول روان شناختی و جسمانی کودک را در نظر بگیرید؛ مثلاً صرفاً او را در کلاس های تقویتی درس های مدرسه ثبت نام نکنید بلکه در نظر داشته باشید که برنامه های هنری یا تفریحی نیز برای او لازم است.
تقویت فرهنگ کتابخوانی
خواندن کتاب، مجله و روزنامه را به عادتی برای کودک تبدیل کنید. با او به خرید بروید و با مشارکت یکدیگر کتاب های مورد علاقه اش را تهیه یا او را در یک کتابخانه عضو کنید. مطالعه در حوزه های مختلف می تواند برای کودک فواید آموزشی بسیاری را فراهم آورد. همچنین او را برای شرایط و انتخاب های آینده آماده می سازد و مهارت های تحصیلی اش را تحت الشعاع قرار می دهد.
طبیعت گردی و درس های بی مانندش
برقراری ارتباط با طبیعت خارج از شهر نیز برای سلامت کودک اهمیت ویژه ای دارد. گردش در این فضا و تماس با محیط طبیعی درس ها و خاطراتی را برای فرزند شما خواهد داشت که درک آن در مکان های دیگر امکان پذیر نیست. همچنین تجارب متفاوت با محیط زندگی روزمره کودک دید او را وسعت می بخشد و نشاط و سرزندگی را برای او به همراه خواهد داشت. حتی اگر امکان مسافرت های چند روزه برای شما فراهم نیست می توانید حداقل یک روز را در روستاها و طبیعت اطراف شهرتان سپری کنید.
غنی سازی اوقات فراغت در منزل
یکی از مهم ترین مسائلی که باید در نظر داشته باشید انجام فعالیت هایی در جمع خانوادگی است. بنابراین کمک کردن در آشپزی، انجام بازی های خانوادگی یا تماشای یک برنامه تلویزیونی به طور دسته جمعی را فراموش نکنید. فرصت هایی برای دیدار با اقوام و تحکیم سنت های خانوادگی نیز برای کودک فراهم آورید. این ایام بهترین زمان برای مشارکت کودک در مسئولیت های خانه است، می توانید با تعیین پاداش برای انجام کارهایی که مدنظرتان است او را برای پذیرفتن نقش های آتی درزندگی آماده سازید.
از اعمال تغییرات کلی بپرهیزید
استراحت به موقع و کافی را برای کودک لحاظ کنید. کمی تغییر برنامه خواب و بیداری نسبت به روزهای مدرسه مشکل ساز نیست اما تغییر کلی در روند زمان خوابیدن و بیدار شدن کودک برای او صدمات جدی در پی دارد. همچنین الگوی غذایی کودک را کنترل کنید تا در این ایام دچار اضافه وزن یا کمبود مواد مغذی خاصی نشود.(زهرا حسین زاده ملکی – روانشناس/خراسان)
خانم خانه میگوید: «تو داری کمک میکنی یا کاری به کارهای من اضافه میکنی، کی این مدلی کار میکند که تو انجام میدهی، اصلا نمیخواهم کمک کنی!» مرد هم عصبانی شده، میگوید: «خسته شدم، چند بار باید فرش را پارو بکشم، چقدر پنجرهها را بشویم و بسابم، عوض دستت درد نکنه است، اصلا منم از همین لحظه دست به سیاه و سفید نمیزنم تا دستت بیاد دنیا دست کیه.»
خانم خانه دستمال خیسی را که در دست داشت را با تمام قدرت به گوشهای پرت میکند و میگوید: «چه بهتر، خودم انجام میدم با سلیقه خودم، از شلختهکاریها و غرهای تو هم خلاص میشم»؛ مرد خشمگینتر میشود و میگوید: «اصلا تو نمکنشناسی، عوض دستت درد نکنه است؟! حالا ما رو باش که دلمون سوخت برات» و...
اینجاست که دعوا شروع میشود و ممکن است تا لحظه سال تحویل یا بعد از آن ادامه یابد، اما براستی در این روزهای پایانی سال، چه رازی در این دعواها نهفته استیا این که چه چیزی باعث میشود آرامش خانه بههم بریزد و زن و شوهرها در طول خانهتکانی، با هم دعوا کنند و قهر و آشتی راه بیندازند؟
یکضرب کار کردن
بسیاری از زوجها دوست دارند سریعتر و در کوتاهترین زمان ممکن، کار خانهتکانیشان را به پایان برسانند، به همین دلیل تصمیم میگیرند یکضرب و بدون هیچ استراحتی کار کنند. گرچه در ظاهر این روش بسیار عالی به نظر میرسد و باعث میشود این زوجها در مقایسه با آنهایی که آرامآرام پیش میروند و کار یکروزه را در چند روز انجام میدهند و در طول خانهتکانی نیز سعی میکنند به بدنشان احترام بگذارند و استراحت کردن را فدای عجله نکنند، پیش بیفتند، اما معمولا سرانجام داستان این مدل از خانهتکانی، به جر و بحث و مشاجره ختم میشود و اینچنین است که باز هم از بقیه عقبتر میمانند؛ درست مثل حکایت خرگوشی که با لاکپشت مسابقه داد، زمانی که در چند قدمی موفقیت و برنده شدن بود از فرط خستگی در گوشه جاده برای خواب ایستاد و لاکپشت از او جلو زد و برنده مسابقه شد.
گرچه میتوان با کار بیشتر، در روزهای کمتری به نتیجه رسید، اما نادیده گرفتن یا حذف استراحت و تفریح از برنامه روزانه، فقط به هوای زودتر به نتیجه رسیدن، هرگز مصلحت نیست. بیوقفه کار کردن باعث میشود شما از نظر روانی و جسمی خسته و فرسوده شوید و آستانه تحملتان کاهش یابد و به همین علت ساده، ممکن است با نخستین تحریک، هرچند مسالهای کوچک و جزئی، به جوش بیایید و عصبی شوید و با همسرتان درگیری و مشاجره داشته باشید. بله، درست متوجه شدهاید؛ خستگی مفرط از مهمترین دلایل دعوای زوجها در روزهای خانهتکانی است.
نکته اول:
اختصاص زمانهایی برای استراحت و خستگی رفع کردن، هرچند شاید، یکی دو ساعت یا چند روزی به زمان کاریتان اضافه کند، اما بسیار به نفعتان است. بهتر است متناسب با نوع و سختی کارتان، برای هر یکی دو ساعت کار کردن، استراحتی یک ربع تا نیم ساعتی در نظر بگیرید و این زمان را با خوردن چای و میوه، گفتوگو و خنده با همسرتان بگذرانید.
بدون برنامهریزی حرکت کردن
زن و شوهرها گاهی با هم دعوا و مشاجره میکنند، چون شیوه صحیح برنامهریزی را نمیدانند و نمیتوانند کارها را بین هم تقسیم کنند، به همین دلیل ناگهان احساس سردرگمی و حیرانی میکنند و ممکن است کار را به جر و بحث و دعوا بکشانند. شرایط زمانی بدتر میشود که آنها تصمیم میگیرند چند کار غیرمرتبط با هم را در یک زمان انجام دهند. برای مثال در حالی که پردهها را از میل پرده درمیآورند و گوشه اتاق قرار میدهند، چینیها و کریستالهای داخل ویترین را روی میز ناهارخوری و زمین پهن میکنند، همزمان با آن نیز سعی میکنند فرشها را لول کنند، چون باید آنها را به قالیشویی بفرستند، از سوی دیگر محتویات کابینت آشپرخانه را با هم بیرون میریزند، چون تصمیم دارند شیشهها را هم دستمال بکشند آب و کف حاضر میکنند، اما ناگهان به ذهنشان میرسد لوسترها فراموش شده است باید آنها را پایین بیاورند و گردگیریشان کنند...
در چنین آشفتهبازار بلبشو، حتی آرامترین و خونسردترین افراد هم احساس سردرگمی و نگرانی میکنند، چه برسد به کسانی که بالقوه عصبی هستند و مدام تلاش میکنند خودشان را کنترل کنند و... قطعا چنین شرایطی، دیر یا زود، بهانه دستشان میدهد تا روی اژدهاییشان را نشان دهند و صدا و فریادی بلند کنند!
نکته دوم:
پیش از شروع خانهتکانی، فهرستی از کارهای خانهتکانیتان تهیه کنید، از کلیترین تا جزئیترین کارها را یادداشت کنید. سعی کنید مکان به مکان خانه را در برنامهریزیتان مورد توجه کنید و کارهای مرتبط با آنجا را بنویسید. آشپزخانه، اتاقهای خواب، اتاق پذیرایی، سرویس بهداشتی و... در نهایت این که هر روز را فقط به انجام بخشی از برنامه تنظیمشدهتان بپردازید که صرفا آن روز را به تمیز کردن و انجام کارهای آن بخش اختصاص دادهاید.
امان از وسواس بیش از حد
وسواسی بودن یکی از همسران، بخصوص خانم خانه، از جمله دلایل دعوای زوجهاست. در چنین حالتی، یکی از دو طرف مدام مشغول شستن و سابیدن است و آن دیگری در نقش یک بازرس ریزبین و ایرادگیر به کارها سرک میکشد و اشکالات را کار میگیرد، گاه حتی دائم غر میزند که چرا خوب و به اندازه کافی تمیزکاری نشده و لازم است دوباره بیشتر اشیا گردگیری یا شسته شوند.
نکته سوم:
بر وسواستان غلبه کنید و سعی کنید بیش از حد، مته به خشخاش نگذارید. بپذیرید هر چقدر هم بشویید و بسابید و برق بیندازید ، با حساسیت بسیاری که دارید، هرگز دلتان گواهی نمیدهد که کارتان را بخوبی انجام داده و همه چیز را خوب تمیز کردهاید.
تلاش کنید شب عیدی، کمتر موجب آزار خود و همسرتان شوید و به یک یا حداکثر دو مرتبه انجام کاری، قناعت کرده تا بتوانید از بسیاری دلخوریها و ناراحتیها پیشگیری کنید.
وقتی همکاری معنایی ندارد
بسیاری از زوجها، فارغ از چند سال سابقه زندگی هنوز بلد نیستند و نمیدانند چگونه باید با مشارکت یکدیگر فعالیتی را انجام دهند، اما در عوض یاد گرفتهاند و جالبتر آن که بخوبی خبره این کار شدهاند؛ کاری را با تحمل تمام سختیهایش به تنهایی انجام دهند یا اینکه آن را به دوش دیگری بیندازند و بزن در رو ماجرا شوند؛ گویی هرگز نیاموختهاند که هر کدام میتوانند بخشی از مسئولیت را بپذیرند و در کنار هم آن را انجام دهند.
نکته چهارم:
با پذیرفتن مسئولیت بخشی از کارهای خانهتکانی، میتوانید در این رسم خوشایند نوروزی سهیم شوید، احساس خوش همبستگی و با هم بودن را به خود و همسرتان یا دیگر اعضای خانوادهتان القا کنید و در پرورش و تقویت حس زیبای همکاری و مشارکت، گامهای محکمتری را بردارید.
نادیده گرفتن کارهای مفید یکدیگر
زوجهایی هم وجود دارند که با یکدیگر در خانهتکانی مشارکت و همکاری میکنند، اما عاقبت کار آنها به دعوا و جر و بحث ختم میشود. این گروه معمولا افرادی هستند که کار یکدیگر را نادیده میگیرند یا ارزش آن را کم جلوه میدهند، اما در عوض کار خویش را بسیار بزرگ و ارزشمند قلمداد میکنند. برای مثال زن خانه، کابینتها را دستمال میکشد و کف آشپزخانه را میشوید و مرد خانه هم پاک کردن لوسترها را بهعهده میگیرد، اما همین که بر سر موضوعی حرف و نظرشان یکی نباشد، یکی از زوجین شروع به غرولند کردن میکند و میگوید: اصل همه کارها بهعهده من بوده است و کارهایی که دیگری انجام داده، نهتنها جدی و مهم نبوده، بلکه در پیشرفت کار، بیارزش و کماهمیت هم بوده است، همین چند جمله از سر عصبانیت کافی است که فرد احساس خشم و ناراحتی کند و برای تلافی هم شده در گوشه ذهنش پی جوابی باشد یا اوقات تلخی راه بیندازد و... .
نکته پنجم:
قبول کنید کار هر یک از شما هر چند کوچک و جزئی، باارزش و محترم است و هرکس متناسب با توان و شرایط خود وقتی باری از دوش این روزهای خانهتکانی برمیدارد، کار بسیار بزرگی انجام داده است.
تلاش کنید مسئولیتهای خود و دیگری را ارزشگذاری کنید و به دنبال برتریجویی و احیانا حقارت دیگری نباشید، چهبسا دود این کار اول از همه به چشم خودتان میرود.
یکی، زیادی بیخیال است
گاهی اوقات زوجها با هم بگو مگو میکنند، چون یکی از آنها به دلیل خونسردی و بیخیالی افراطی، تمایلی به کمک در کارها از خود نشان نمیدهد و حتی مانع انجام کارها هم میشود یا این که ممکن است به علت خوشخیالی و مثبتنگری بسیار تصور کند چون فرصت زیادی تا شروع لحظه تحویل سال نو مانده، بنابراین ضرورتی نیست که برای انجام همه کارها عجله کرد!
نکته ششم:
خونسردی و داشتن آرامش در انجام کارهای خانهتکانی مولفه بسیار مهمی است، اما زیادهروی در آن نه تنها خوب و مناسب نیست، بلکه ممکن است باعث نگرانی و تکدر خاطر دیگران شود.
اگر شما هم جزو آن همسران خونسرد هستید، توصیه میکنیم در این روزهای آخر سالی بر این خصیصهتان غلبه کنید و اندکی هم به فکر همسرتان باشید که مثل شما نیست و نگران انجام کارهاست.
تحملنکردن اشتباهات یکدیگر
ناتوانی در تحمل اشتباهات یکدیگر از مهمترین عوامل جرو بحث همسران در این روزهاست. مثلا اگر یکی از همسران در طول خانهتکانی مرتکب خطایی شود؛ مثلا چیزی را بشکند، آب کثیفی را روی زمین بریزد و... با حرفها و رفتارهایمان، دائم او را تنبیه و مواخذه کرده یا اشتباهش را گوشزد میکنیم؛ خلاصه این که آنچنان بد رفتار میکنیم که گویی او دست و پاچلفتی است و خرابکاریاش هرگز قابل جبران نیست.
نکته هفتم:
ارتکاب اشتباهات ممکن است کمی کارتان را به تعویق بیندازد، اما در کل تاثیری بر روند انجام کارهایتان نخواهد نداشت. گرچه عجله دارید و دوست دارید سریعتر از شر خانهتکانی خلاص شوید، اما بپذیرید این اشتباه، اتفاقی است که افتاده، حالا با گوشه و کنایه زدن، تحقیر کردن، بگو مگو کردن نه تنها مشکلی را حل نمیکنید، بلکه باعث میشوید اعصابتان به دلیل دعواهایتان که گاه ادامهدار هم میشود، بیش از ارتکاب آن اشتباه خرد شود، بنابراین عاقلانه است که به خود بقبولانید این اتفاقات در هر خانهتکانی امکان دارد پیش بیاید و نباید خودتان و دیگران را به علت وقوع آنها ناراحت و سرزنش کنید. (چاردیواری، ضمیمه دوشنبه روزنامه جام جم)
برای هر یک از ما ممکن است پیش آمده باشد که نزدیک ساعت اذان باشد اما ندانیم در جایی که قرار داریم کدام طرف قبله است یا اینکه دقیقاً چه ساعت خورشید طلوع یا غروب میکند.
منبع : روزنامه ایران
الف- کارکردهای مثبت:
اوقات فراغت به عنوان یک الگوی منظم رفتاری، خود را به افراد جامعه تحمیل می کند و در مقیاس یک نهاد اجتماعی، کارکردهای متفاوتی دارد. بر این اساس، به عنوان یک نهاد اجتماعی، نیازهای اجتماعی افراد جامعه را تأمین می کند و گذران مناسب اوقات فراغت وسیله ای مؤثر برای پرورش توان فکری، جسمی و اخلاقی افراد بوده و عاملی برای جلوگیری از کجروی های اجتماعی و اخلاقی اسـت (عطائی سعیدی و همکاران، 1388: 209). دومازدیه 3 کارکرد برای ایام فراغت ذکر می کند:ب- کارکردهای منفی:
از آن جایی که اوقات فراغت یکی از مسائل مهم انسان هاست و بخش مهمی از زندگی آنها را تشکیل می دهد؛ به همین دلیل اگر افراد برنامه ای مشخص برای گذراندن اوقات فراغت خود نداشته باشند، این بی برنامگی سایر جنبه های زندگی را به طور چشم گیری تحت تأثیر قرار داده و فسادانگیز می شود (اکبری، 1385: 305 -301). به طور مثال، پر کردن اوقات فراغت با استفاده از موسیقی نامناسب، کُتب، نشریات و مجله های محرک و شهوت انگیز به تخیل جوانان و نوجوانان دامن زده و خیال و شهوت آنها را درهم آمیخته و آنان را از لحاظ روحی در شرایطی خطرناک قرار می دهد (شامبیاتی، 1385: 275). از طرفی، داشتن اوقات فراغت زیاد می تواند باعث تباهی و فساد شود. در این باره رسول گرامی اسلام (ص) می فرمایند: «دو صفت اسـت که بیشتر مردم با آن فریب می خورند. یکی سلامتی و دیگری فراغت؛ زیرا وقتی فرد سالم بوده و فراغت داشته باشد و وقت او برای کار یا فعالیتی تنظیم نشده باشد احتمال کشش او به جانب دوستان ناباب و رفتارهای نامناسب بیشتر می شود» (اکبری، 1385: 359). این نکته نیز درخور توجه اسـت که نوجوانان و جوانان برای پذیرفته شدن در گروه هم سالان، گاهی ممکن اسـت خود را با مصرف مواد مخدر تطبیق دهند. آنان مایل به شکستن مرزهای ممنوع بزرگسالان و عبور از آن می باشند که این تمایل بازتاب خود را در برخی از رفتارهای گروهی خاص در قالب مصرف مواد مخدر نشان می دهد. آنان در دوران بلوغ نیاز به امکانات ارضاء کننده ای دارند که زمان فراغت خود را که هر روز از محدودیت آن کاسته می شود با آن پر کنند. در این میان، در دسترس بودن مواد مخدر، گرایش جوانان را به مصرف آن به منظور گذران اوقات فراغت تسهیل می کند (احمدی، 1384: 147). البته مسئله اوقات فراغت ممکن اسـت برای بزرگسالان هم زمینه نامناسبی باشد؛ اما با توجه به طبع خاص نوجوانان و جوانان، زمینه انحراف در هنگام اوقات فراغت برای آنان بیشتر اسـت (سهراب پور، 1386: 85). نتایج بسیاری از مطالعات تأیید کرده اند که چگونگی گذراندن اوقات فراغت، حداکثر همبستگی را با انحرافات رفتاری دارد و قادر به تبیین بیشترین تغییرات انحرافات رفتاری اسـت (اکبری، 1385: 301). بنابراین، عدم برنامه ریزی جامع در ارتباط با اوقات فراغت فرزندان به خصوص دوران نوجوانی باعث می شود تا خلاقیت ذهنی آنها بارور نشود و بی نظمی های فکری، رفتاری و مشغولیت های طولانی بر نوجوانان غالب شود که این امر از عوامل گرایش نوجوانان به بزهکاری به شمار می آید (معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم، 1383: 301-299). از جنبه ای دیگر، پژوهش گران عرصه اوقات فراغت، پی آمدهای مسئله اوقات فراغت را در تضادهای ارزشی، شکاف نسلی، ناآرامی، نیاز به هیجان، ناتوانی از تنها ماندن، فقدان انضباط شخصی، کسالت، خستگی مفرط و فقدان تجربه بازی و مواردی از این قبیل می دانند. به عقیده آنان، عمده تهدیدی که در فراغت وجود دارد به دلیل استفاده نامعقول از آن اسـت. مطالعاتی که در حوزه جامعه شناسی اوقات فراغت انجام شده اسـت نشان می دهد که اساساً اوقات فراغت مسئله آفرین نیست؛ بلکه بعضی از انواع اجرای اوقات فراغت مسئله آفرین اسـت. یکی از الگوهای مسئله آفرین گذران اوقات فراغت، الگوی اوقات فراغت خانه محور، فردی و خصوصی شده اسـت. این الگو، بر اعتماد بین شخصی، مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی تأثیر گذاشته و سرمایه اجتماعی را کاهش می دهد. زیرا افراد بیش تر به آیین های شخصی گرایش می یابند. در چنین حالتی خانواده ها تک تک هستند و ارتباطات شبکه ای بین اعضای خانواده وجود ندارد. افراد سعی می کنند به صورت انفرادی از اَعمال خود لذت ببرند. در جامعه ای که رفتارهای فردی و فراغت های خانه محور وجود دارد، رفتارهای فردگرا ترجیح پیدا می کند. همچنین فراغت خانه محور موجب سنت زدایی می شود؛ زیرا یکی از ویژگی های سنت، برگزاری آیین های جمعی اسـت (عطائی سعیدی و همکاران، 1388: 207 و 206).برنامه ریزی برای پر کردن بهینه اوقات فراغت:
با توجه به مطالب گفته شده، ضرورت برنامه ریزی برای فعالیت های اوقات فراغت نوجوانان و برآورده کردن نیازمندی های آنان از جنبه های فردی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دینی باید مورد توجه قرار گیرد. در جنبه فردی مسئله، اساس هر برنامه ریزی باید کمک به نوجوانان برای کشف خویشتن و شکوفایی امکانات بدنی، عاطفی، شناختی و اجتماعی آنها باشد. این نیازمندی ها چیزی نیست که به سود این یا آن گروه اجتماعی و این یا آن ایدئولوژی معین تعیین شود؛ بلکه باید ناشی از مطالعات تخصصی روان شناسی و جامعه شناسی باشد. برنامه ریزی جنبه اجتماعی و سیاسی مسئله نیز باید چنان باشد که زمینه های تربیت اجتماعی برای بهبود مناسبات نوجوانان با خانواده، دوستان و به طور کلی زندگی در جامعه را فراهم آورد. توجه به استقلال نوجوانان اقتضا می کند که به آنان کمک شود تا در ارتباط های متقابل اجتماعی خود احساس شخصیت کنند و بتوانند با دیگران روابط سالم مبتنی بر حقوق برابر و دور از احساس کوچک تری و تبعیت از دیگران برقرار سازند. در برنامه ریزی برای رشد سیاسی نوجوانان هم باید بر آموزش فلسفه سیاسی و مناسبات جهانی آن طور که واقعاً هست، آموزش واقعیت های تاریخی و سیاسی کشور و آینده آن تأکید شود تا نوجوانان تحت تأثیر سیاسی کاران داخلی و خارجی قرار نگیرند و بر مبنای واقعیت های تاریخی گذشته و حال به رأی سیاسی مستقل برسند و یاد بگیرند که چگونه باید در مقابل هجوم فرهنگ ها ایستادگی کرده و از استقلال سیاسی کشور خود دفاع کنند. همچنین برنامه ریزی اقتصادی برای نوجوانان به معنای تدوین هدف ها و راه و روش های پرورش مهارت های شغل برای دستیابی تدریجی به استقلال اقتصادی نوجوانان و کمک به کسب آمادگی های لازم و شرکت فعال و مؤثر در تولید و خدمات اقتصاد ملی اسـت. در این میان، برنامه ریزی های فرهنگی و اخلاقی و دینی در عصر حاضر ضرورت بیشتری دارد. کمک به نوجوانان برای آراستن اندیشه و احساس و رفتار خود به تعالیم الهی، ایمان و عمل به موازین متعالی فرهنگی کشور، تقویت فضائل اخلاقی، بهره گیری از فرهنگ و هنر و ادبیات ملی و جهانی و استفاده از فرهنگ انسانی در عرصه های گوناگون در کتاب و فیلم و نمایش و موسیقی و دیگر هنرها بهترین راه ها و امکانات تربیتی برای نوجوانان اسـت (لطف آبادی، 1385: 162 و 161). برنامه ریزی برای بهره مندی از وقت بچه ها به صورت مسافرت های خانوادگی، ایجاد کار و سرگرمی هایی که نوجوانان بتوانند از مزایای مادی آن نیز بهره مند شوند تا خود را فردی مفید و لایق احساس کنند، پرداختن به کارهای هنری، ورزشی و شرکت در مجامع علمی، آموزشی و دینی، فعالیت در زمینه تولید صنایع دستی و هنری در خانه از جمله فعالیت هایی اسـت که از رهگذر آن، کودکان و نوجوانان ضمن رشد اجتماعی و بالا رفتن اعتماد به نفسشان، از تعطیلات خود نیز لذت می برند و با نشاط و امیدواری به کسب مهارت های مفید زندگی و تجربیات سازنده می پردازند (کساییان، 1388: 3). آمارهایی که ذکر خواهد شد تا حدودی اهمیت برنامه ریزی برای اوقات فراغت جوانان را نشان می دهد. طبق برآورد سازمان ملی جوانان (1382)، متوسط زمان اوقات فراغت در ایران 90 روز در سال و در جهان 80 روز در سال اسـت. از 8760 ساعت عمر 1 ساله انسان، 78 درصد به تأمین نیازهای ضروری و 22 درصد به فراغت اختصاص دارد. میانگین ساعت فراغت روزانه در جهان 5 ساعت و در ایران 5/23 ساعت اسـت. بیشترین فراوانی در استفاده از وقت آزاد جوانان مربوط به استفاده از رسانه های صوتی و تصویری با 23/5 درصد، مطالعه با 22/7 درصد و استراحت با 15/7 درصد اسـت. این فعالیت ها با احتساب 5/7 درصد زمان برای فعالیت های شخصی، 67/6 درصد از زمان اوقات فراغت جوانان را به خود اختصاص می دهد. به عبارت دیگر، در حدود 66 درصد از زمان آزاد جوانان ایرانی به شیوه های غیر فعال گذران اوقات فراغت اختصاص دارد. طبق همین بررسی، 62/8 درصد از جوانان، زمان اوقات فراغت خود را درون خانه، در تنهایی و به صورت فردی می گذرانند. اولویت های نیازهای فراغتی جوانان طبق مطالعه سال 1383 سازمان ملی جوانان نیز به ترتیب ورزشی، هنری، سیاحتی، آموزشی و مذهبی اسـت (فصل نامه مطالعات جوانان، 1387: 240-238). در خصوص نحوه پر کردن اوقات فراغت جوانان ایرانی، یک نظر سنجی نشان می دهد که 60 درصد جوانان از نحوه گذراندن اوقات فراغت خود رضایت ندارند و از نظر 90 درصد آنها نیز توزیع موجود برای گذراندن اوقات فراغت ناعادلانه اسـت که البته بیشتر این جوانان شهرستانی هستند. طبق همین نظرسنجی، اکثر جوانان ترجیح می دهند اوقات فراغت خود را با دوستان بگذرانند. 22/2 درصد از آنها، مطالعه و تحقیق را بهترین فعالیت برای پر کردن اوقات فراغت خود می دانند و 11/8 درصد نیز یادگیری و آموزش را بهترین فعالیت عنوان کردند. اما مسافرت رفتن که بسیار فرح بخش اسـت، تنها برای 11/2 درصد از جوانان به عنوان بهترین فعالیت برای پر کردن اوقات فراغت محسوب می شود. این نظر سنجی، احساس نشاط در جوانان را 40/3 درصد و آرامش خاطر در آنها را 44/7 درصد گزارش کرده اسـت (اکبری، 1385: 303).مهم ترین اقدامات و راه کارهای مناسب:
با توجه به مطالب گفته شده و از آن جایی که کشور ایران دارای یکی از جوان ترین جمعیت های جهان اسـت و این پدیده در سال های آینده و بلکه چند دهه آینده هم چنان استمرار خواهد یافت؛ بنابراین این مسئله، لزوم توجه جدی، همه جانبه، دقیق و مدبرانه و علمی به ابعاد مختلف حیات جوانان و سیاست گذاری، برنامه ریزی و اقدام در زمینه های متعدد مرتبط با آن را روشن می سازد. پر واضح اسـت که این توجه و تدبیر، زمانی به موفقیت نزدیک خواهد شد که مبتنی بر اصول علمی و یافته های پژوهشی متقن و اطمینان بخش باشد (فصل نامه مطالعات جوانان، 1387: 58). در این راستا اقدامات زیر به منظور پر کردن صحیح اوقات فراغت مفید به نظر می رسد:برخی اوقات هوس می کنیم که یک خوراکی شور بخوریم،یا به سمت خوردن شیرینی ها می رویم. به نظر شما دلیل این امر چیست؟ ما همه این حس را تجربه کردهایم که لحظهای انگار حتماً باید یک همبرگر، یا یک بسته چیپس بخوریم و هیچ چیز جز چیزی که هوس کردهایم، به دلمان نمیچسبد.
چرا هوس خوراکی های مختلف می کنیم؟
بسیاری افراد فکر میکنند که هوس فلان چیز را کردن، ناشی از کمبود یک مادۀ مغذی خاص است. مثلاً خیلی وقتها هوس شکلات کردن را به گردن کمبود منیزیم بدن میاندازند. اما اکثر متخصصان میگویند که تحقیقات کافی در تایید این نظر وجود ندارد. شواهد علمی بسیار کمی در مورد ارتباط هوس غذا با کمبود مواد مغذی وجود دارد. و اگر هوس غذا کردن به نیاز به مواد مغذی مرتبط بود،
چرا شما به جای بستنی و سیب زمینی سرخ کرده، هوس سیب و کلم نمیکند؟ در مقابل، مردم چیزهایی را هوس میکنند که از نظر چربی، کربوهیدرات و شکر غنی هستند (علی الخصوص شکر).
حتی نظریۀ مشهور شکلات هم، وقتی این را در نظر بگیرید که هر ۳۰ گرم تخم کدو تنبل دو برابر بیشتر از ۳۰ گرم شکلات منیزیم دارد، بیاساس میشود. تا حالا کسی را دیدهاید که هوس تخم کدو تنبل کند؟! علاوه بر این، یک پژوهش دریافته است که حتی کسانی که رژیم غذاییشان از نظر دارا بودن مواد مغذی تکمیل است نیز هوس خوردنیهای مختلف را میکنند.
اینها به این معنی نیست که هوس خوردنی کردن توهم هست. مسئله این است که وقتی دلتان پیتزا میخواهد، احتمالاً پای مسائل احساسی در میان است نه مسائل تغذیهای. دیگر تحقیقات نشان میدهند که هوس خوردنی کردن میتواند ناشی از رژیم غذایی محدود و یکنواخت هم باشد، و ناشی از آن است که شما دلتان چیزی را میخواهد که نمیتوانید داشته باشید.
با همۀ اینها، بعضی از هوس کردنها، علامت مشکلات مربوط به سلامت هستند. در نتیجه حواستان به موارد زیر باشد:
هوس نمک می تواند ناشی از بیماری آدیسون باشد
ما به خاطر نیاز بدن به نمک نیست که هوس نمک میکنیم. در واقع اکثر مردم بیش از حد نیاز بدنشان نمک مصرف میکنند (البته ورزشکاران ورزش های استقامتی مستثنی هستند، چرا که به خاطر تعریق زیاد، زیاد نمک از دست میدهند). هوس شدید به نمک، ممکن است نشانۀ بیماری آدیسون باشد. در بیماری آدیسون، غدد فوق کلیوی به اندازۀ کافی هورمون تولید نمیکنند.
به گزارش پارس ناز هرمونهایی که این غدد تولید میکنند، اهمیت بسزایی دارند، از جمله کورتیسول که به واکنش بدن نسبت به استرس کمک میکند و آلدوسترون که فشار خون را تنظیم میکند. این بیماری اگر درمان نشود، میتواند باعث افت فشار خون شما به سطحی خطرناک شود. بنابراین اگر به تازگی به شدت و بیش از حد هوس غذاهای خوش نمک میکنید، به پزشک مراجعه کنید.
هوس یخ می تواند ناشی از کمبود آهن باشد
هوس چیزهایی که ارزش غذایی ندارند، نظیر یخ، کاغذ، گل و خاک، پدیدهای است که با عنوان «پیکا» شناخته میشود. و اگرچه دانشمندان هنوز به درستی علت این نوع هوسها را نمیدانند، اما برخی از تحقیقات این نوع هوسها را با کمبود آهن در بدن مرتبط دانستهاند. در تحقیقی که به تازگی منتشر شده، علت جویدن غیر ارادی یخ را، نقش آن در افزایش جریان خون به مغز دانسته تا بدن بتواند با سستی ناشی از کمبود آهن مبارزه کند.
هوس آب می تواند از علائم اولیه دیابت باشد
تشنگی بیش از حد، از نشانههای زود هنگام دیابت است و مثلاً با آن تشنگیای که بعد از ورزش احساس میکنید متفاوت است. این تشنگی شدیدتر است و معمولاً همراه با آن ادرار بیش از حد معمول نیز به سراغتان میآید. اگر دیابت داشته باشید، شکر اضافه در خونتان جمع میشود و کلیههایتان برای تصفیه و جذب شکر باید بیشتر کار کنند.
اما بعضاً نمیتوانند به طور کامل کارشان را انجام دهند و در نتیجه شیرینیجات اضافه به ادرار منتقل میشوند. این موضوع باعث میشود که مکرراً دستشویی لازم شوید و در پی آن بیشتر تشنه شوید.
تعریف و بیان موضوع:
فراغت در لغت نامه عمید به معنای: «آسودگی و آسایش از کار و شغل» آمده اســت. ماکس کاپلان (Max Kaplan) فراغت را «خاطره ای دلپذیر، نوعی رهایی از وظایف اجتماعی، ادراک روانی، آزادی و فعالیت فرهنگی و سرشتی از بازی و تفریح» تعریف کرده و آن را شامل دو جنبه می داند. جنبه فردی که می تواند رضایت درونی را دربرگیرد و جنبه اجتماعی که مبتنی بر ارزشی اســت که جامعه برای آن قائل اســت. کمیته بررسی گذراندن اوقات فراغت (1352) نیز مفهوم اصطلاحی اوقات فراغت را چنین تعریف کرده اســت: «فراغت، نخست نوعی رهایی از وظایف اساسی اســت که از جامعه، خانواد و مذهب نشأت می گیرد» (اکبری، 1385: 305-302). اما افروز معتقد اســت: «اوقات فراغت، فرصت هایی اســت که انسان مسئولیت پذیر هیچ گونه تکلیف و یا کار موظفی را عهده دار نبوده و زمان در اختیار اوست که با میل و انگیزه شخصی به امر خاصی بپردازد». گروه بین المللی جامعه شناسی فراغت نیز اوقات فراغت را «مجموعه ای از اشتغالات تعریف می کند که فرد با رضایت خاطر برای استراحت و یا تفریح و یا به منظور توسعه آگاهی ها و یا فراگیری غیر انتفاعی و مشارکت اجتماعی داوطلبانه، بعد از رهایی از الزامات شغلی، خانوادگی و اجتماعی به آن می پردازد» (بختیاری، 1388: 162). به طور کلی می توان گفت که منظور از اوقات فراغت، ساعاتی اســت که فرد مشغول کاری اعم از: کارهای فرهنگی، هنری، تولیدی، خدماتی، سرگرمی سودمند و غیره نباشند (سهراب پور، 1386: 85). بعضی، فراغت را کاملاً انحصاری تعریف می کنند. به نظر سباستین دی گرازیا (Sebastian Degrazia) «فراغت یک مقوله کم یاب و غریب اســت که ممکن اســت بیشتر مردم نتوانند هرگز به آن دست یابند. هر نشانه ی از کنترل اجتماعی، یا فقدان آزادی بیان مانع از تعریف درست تجربه فوق به عنوان فراغت می شود و نتیجه ای که حاصل می شود بسیار اندک اســت. روی هم رفته هر کاری که ما انجام می دهیم عناصری دارد که آزادی ما را محدود می کند» (لکی، 1384: 101).نظرات مربوط به اوقات فراغت:
بوردیو معتقد اســت که پرورش شخص در خانواده و طبقه ای خاص، بر انتخاب اوقات فراغت او بسیار تأثیرگذار اســت. از نظر وی، علاقه ها، سلیقه ها، خواسته ها و برداشت های مربوط به فعالیت های فراغت، در دوران کودکی و در درون خانواده ها و محیط اجتماعی پیرامون آن فراگرفته می شود. مطابق دیدگاه بوردیو، تجربه های دوران کودکی منجر به ترکیب و شکل گیری منش می شود. این ترکیب نظامی از حالات و خواست های قابل انتقال اســت که به عنوان مجموعه ای از ادراک ها، سلیقه ها، علاقه ها، احساسات و کنش ها عمل می کند و راهی برای درک جهان و تمییز فعالیت های مناسب و نامناسب اســت (رفعت جاه، 1387: 157). اما از میان انبوه نظریه های اوقات فراغت، می توان به 3 نظریه نسبتاً متمایز از یکدیگر اشاره کرد. 1) اوقات فراغت از دیدگاه زمانی. 2) اوقات فراغت به معنای فعالیت و 3) اوقات فراغت به معنای حالتی از بودن. نظریه اوقات فراغت از دیدگاه زمانی، اوقات فراغت را به منزله وقت آزادی تعریف می کند که پس از پرداختن به ضروریات عملی زندگی باقی می ماند. این تعریف، اوقات فراغت را وقت آزادی می داند که فرد در آن، اوقات خود را همان گونه مایل اســت می گذراند. هوگو ون دِر پُل (Hugo Van Der Poel) اوقات فراغت را از زمان هایی که انسان به دنبال نیازهای ضروری زندگی اســت جدا می کند و آن را زمانی می داند که فرد می تواند آزادانه فعالیت های خود را انجام دهد. به نظر پارکر (Parker) نیز وقت آزاد وقتی اســت که پس از پرداختن به همه اموری که تفریح به حساب نمی آید، باقی مانده باشد. در این معنا، ملاک زمان فراغت انجام اموری اســت که تفریح به شمار می آید. به زعم کلارک و کریچر (Clark & Critcher) نیز زنان وقت کمتری برای اوقات فراغت دارند و دامنه گزینه های فراغتی آنان محدودتر اســت و بیشتر اوقات فراغت خود را در خانه و خانواده می گذرانند. همچنین فضاهای فیزیکی که زنان می توانند از آن استفاده کنند محدود اســت. نظریه دوم این اســت که اوقات فراغت از فعالیت هایی تشکیل یافته اســت که آموزنده و آگاهی بخش اســت. از این منظر، اوقات فراغت فعالیت های زیادی را دربرمی گیرد. پیاده روی، تماشای تلویزیون، گوش دادن به موسیقی، رفتن به رستوران، بازی با کامپیوتر، انواع ورزش ها، هنر، ملاقات با دوستان و مطالعه می تواند فعالیت های فراغتی محسوب شود. کاپلان با توصیف اوقات فراغت به منزله فعالیتی متمایز از کار، به عنوان هدف به آن نگاه می کند و فراغت را شامل شماری از فعالیت ها می داند که ممکن اســت فرد به اختیار خود در آنها برای استراحت، سرگرم ساختن خود، افزودن دانش یا توسعه مهارت هایش بهره گیرد. در نظریه سوم، مطابق الگوی انسان شناختی، اوقات فراغت در ذات خود به عنوان هدف تلقی می شود و حالتی از بودن اســت. پی یر معتقد اســت اوقات فراغت نتیجه ساده و اجتناب ناپذیر عوامل خارجی یا وقت آزاد نیست؛ بلکه در درجه اول یک نوع طرز فکر و یک حالت روحی - روانی اســت. فراغت یا فارق بودن در این معنا، حالت آرام یک وقار فکورانه اســت. دی گرازیا فراغت را به معنای رها بودن از ضروریات زندگی روزمره می داند. او معتقد اســت که ذهنیت نگاه کردن به ساعت، شتابی بی روح و اعمالی غیر فکورانه را به وجود می آورد. به اعتقاد او، فراغت، زنان و مردان را به کمال رسانده و دریچه ای را به آینده می گشاید (عطائی سعیدی و همکاران، 1388: 213-210).جنسیت و اوقات فراغت:
گرین (Green-1990) به طور مشخصی به تأثیر جنسیت در اوقات فراغت پرداخته اســت. به نظر وی، در تحلیل فراغت زنان توجه به مسائل مربوط به مراحل زندگی و فعالیت های مرتبط با زنان نقش مهمی در فهم الگوهای فراغتی دارد. از نظر گرین، اوقات فراغت مانند آفتاب پرست با تغییر شرایط و جدیت رقبایش رنگ عوض می کند. نقش های جنسیتی یکی از این رقباست که گرین معتقد اســت نقش مهمی در مطالعات فراغت دارد. از محدودیت های آشکار فراغت زنان می توان به کمبود زمان، کمبود فضاهای فراغتی و در نتیجه محدودیت گزینه های فراغت اشاره کرد. کلارک و کریچر نیز تأثیر جنسیت در گزینش فرصت ها و اوقات فراغت را مورد توجه قرار داده و تفاوت در فراغت دو جنس را چنین مطرح می کنند: زنان وقت کمتری برای اوقات فراغت دارند؛ در بیشتر فعالیت های فراغتی، کمتر شرکت می کنند و دامنه گزینه های فراغتی آنان محدودتر اســت. همچنین آنان بیشتر اوقات فراغت خود را در خانه و خانواده می گذرانند. البته در دهه های اخیر بروز برخی دگرگونی های فرهنگی و اجتماعی باعث شده که زنان و دختران از حصار محدود خانه وارد فضای عمومی شوند. طبق نظر لس هی وود، طبقه، درآمد و تحصیلات، پاره ای از محدودیت هایی را که جامعه سنتی بر فرصت های اوقات فراغت زنان تحمیل می کند کاهش داده اســت. در هر حال، این تغییرات، حضور زنان در عرصه ها و فضاهای شهری را اجتناب ناپذیر ساخته و نحوه ساماندهی شهری را دگرگون می سازد. با دگرگونی تدریجی سبک زندگی، زنان و دختران جوان برای سلامت، سرگرمی و فعالیت های فراغتی برون خانگی اهمیت بیشتری قائل می شوند. پژوهش های اخیر نشان می دهد الگوهای اوقات فراغت دختران جوان شهری به ویژه در اقشار متوسط از شکل انفعالی و درون خانگی به شکل فعالانه و برون خانگی میل می کند که این موضوع در شهر تهران بیشتر به چشم می خورد. اما با محدودیت ها و موانعی که امروزه برای حضور دختران در اغلب فضاهای عمومی شهری وجود دارد به نظر می رسد فراغت این قشر می تواند از بیرون به مکان های سربسته ای که آسیب های بیشتری در پی دارد کشانده شود و در این راستا سیاست های فرهنگی معطوف به فضاهای فراغتی می تواند گذران فعالانه و خلاقانه و غیر آسیب زای اوقات فراغت دختران جوان را بارور سازد. در زمینه آسیب زایی اوقات فراغت، علاوه بر خانواده، رسانه ها و نهادهای مربوط نیز تأثیر به سزایی دارند؛ به این ترتیب که نهادهای ذی ربط با ایجاد تسهیلات لازم در زمینه اوقات فراغت جوانان، می توانند محیط های آزاد و امن را برای دختران جوان به وجود آورند تا ضمن تأمین اطمینان و آرامش والدین، دختران جوان بتوانند در محیطی امن با دوستان و هم سالان خود معاشرت کرده و اوقات مفرّح و پر باری داشته باشند. به نظر می رسد دختران جوان به علت وضعیت خاص بیولوژیکی، اجتماعی و عرفی جامعه ایران نیاز به برنامه های فراغتی متفاوت از برنامه های فراغتی پسران داشته باشند. خستگی مفرط و افسردگی علاوه بر کاهش کارآیی در محیط کار و تحصیل، باعث تخریب روابط انسانی در حوزه های اجتماعی و خانوادگی می شود. این در حالی اســت که طبق آخرین بررسی ها، نسبت افسردگی زنان بیشتر از مردان اســت. به طور مثال، ذاکری پور (1387) بر اساس تحقیقات و آمار اظهار داشته که نسبت افسردگی زنان 2 برابر مردان اســت؛ که یکی از دلایل مهم آن کمبود یا نبود فعالیت های فراغتی و تفریحی مطلوب زنان و دختران جوان به علت شرایط خاص جامعه اســت (رفعت جاه، 1387: 155-158). این در حالی اســت که برخی مطالعات از جمله «ارزش یابی اثربخشی اوقات فراغت سازمان تبلیغات اسلامی برای دختران دانش آموز در تابستان سال 1387 استان خراسان شمالی» نشان داده اســت که اوقات فراغت می توند منجر به شکل گیری نظم اجتماعی شود و برنامه ریزی صحیح، نظارت و ایجاد تسهیلات لازم در زمینه اوقات فراغت دختران محیط و فضایی آزاد و امن را برای دختران فراهم می کند تا بتوانند به فعالیت های فراغتی گسترده بپردازند و این برنامه ریزی میزان دینداری، شادابی و نشاط و مشارکت اجتماعی دانش آموزان دختر را افزایش می دهد (عطائی سعیدی و همکاران، 1388: 234-231).تعریف فراغت به طور جامع
تعریف واژه اوقات فراغت
ضرورت برنامه ریزی برای اوقات فراغت
فواید برنامه ریزی برای اوقات فراغت
اصول برنامه ریزی برای اوقات فراغت
زیان های عدم برنامه ریزی اوقات فراغت
نتیجه گیری
هیچ چیزی ناامید کنندهتر از این نیست که همهی دنیا به خواب رفته باشد و شما هنوز بیدار باشید. اگر چندین ادامه ...
رویای تلسکوپهای مستقر در ماهاستقرار تلسکوپی بر سطح ماه که بتواند سیاراتی شبیه به زمین را در منظومههای دیگر رؤیت کند، یکی از برنامههای ادامه ...
روز خود را هر شب بررسی کنیدیکی از بهترین راهها برای اینکه دورنمایی از زندگی خود و جهان اطرافتان داشته باشید این اسـت که هر شب قبل ادامه ...
روشهای خود – انگیزیروشهای خود – انگیزی برای هر کسی مفید هستند. با سبک زندگی پر سرعت و وجود رقابت شدید، زندگی حتی برای بهترین ادامه ...
رصدهای آتی با استفاده از امواج گرانشیمشاهده مستقیم امواج گرانشی، یعنی شکنهایی که در اثر حرکت اجرام در فضا – زمان پدید میآید، دریچه دیگری ادامه ...
رژیم غذایی متعادل برای کودکانچاقی در کودکان نگرانی بزرگی در جهان امروز به حساب میآید. این امر ممکن اسـت منجر به بیماریهای مختلف قلبی ادامه ...
رباتهای هوشمند با واکنشهای عاطفیهمانند داستانهای تخیلی به زودی ماشینهای هوش مصنوعی قادر به تقلید و دست کاری عواطف انسانی با مهارتهای ادامه ...
رایجترین آسیبهای اسکیمهمترین دلیل برای بیشترین میزان آسیبهای زانو در اسکی این واقعیت اسـت که وقتی پا و قوزک پا به طور ایمن ادامه ...
راههایی موثر برای برقراری ارتباط با رئیس خودنگران در مورد چگونگی صحبت با رئیس خود در مورد مرخصی فوری هستید؟ نگران از دست دادن شغل خود بابت یک اشتباه ادامه ...
نگاه جامعه شناس: دکتر امانالله قراییمقدم، استادیار دانشگاه تربیت معلم
وقت تلف کردن را با تفریح اشتباه نگیریمنگاه روان پزشک: دکتر محمدرضا خدایی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی
تفریح بخشی از کار اســتنگاه روانشناس: دکتر پرویز رزاقی، مدرس دانشگاه
هدفمند تفریح کنید