جام جم سرا: اگرچه جنین در رحم تشکیل و به زندگی خود ادامه می دهد، اما درواقع جنین در کیسه حاملگی قرار دارد که از جنس خاصی است که کاملا از جنین حمایت می کند و از طرفی در اطراف جنین مایع آمنیوتیک قرار دارد که نقش ضربه گیر دارد و اجازه نمی دهد ضربه هایی که به شکم مادر وارد می آید، به جنین آسیبی برساند. همین طور دیواره گوشتی رحم مقاومت زیادی در برابر محیط ایجاد می کند. بنابراین انجام نزدیکی هیچ آسیبی به جنین نمی رساند.
از طرفی بسیاری از مادران باردار و برخی مردان به دلیل همین ترس ها دچار کاهش میل جنسی می شوند و برخی در کل دوران بارداری نزدیکی نمی کنند؛ در حالی که این عمل موجب سست شدن بنیاد زندگی آنان می شود و کاملا بدون علت است.
البته در برخی موارد به دلیل خطرات خاص، نزدیکی از سوی پزشک ممنوع می شود، از جمله در کسانی که خونریزی دارند یا سابقه سقط مکرر دارند یا کسانی که در سه ماهه سوم بارداری دچار جفت سرراهی هستند و جفت پایین قرار دارد، همین طور کسانی که دچار نارسایی دهانه رحم و کوتاهی سرویکس هستند، نباید نزدیکی داشته باشند و بخصوص کسانی که در معرض زایمان زودرس هستند، مثل کسانی که دچار انقباضات رحمی شده اند یا سابقه زایمان زودرس دارند، نباید نزدیکی کنند.
گاهی به دنبال نزدیکی، خونریزی از واژن اتفاق می افتد که در این موارد باید تا چند روزی از نزدیکی اجتناب کرد تا خونریزی قطع شود.
به طور کلی تمایل به روابط جنسی به علت های گفته شده کمتر می شود، اما در مواردی نیز مادر به دلیل نداشتن نگرانی بابت بارداری و افزایش هورمون های جنسی دچار افزایش میل جنسی می شود. در مردان هم به همین ترتیب برخی دچار افزایش و برخی کاهش این میل می شوند.
از موارد دیگری که باید به آن توجه کرد، مساله خونرسانی به جنین بخصوص در سه ماهه آخر است. در این زمان چنانچه مادر به مدت طولانی به پشت (طاقباز) بخوابد، احتمال کاهش خونرسانی به جنین وجود دارد که به این مساله حین نزدیکی باید دقت کرد.
از موارد دیگر ممنوعیت نزدیکی در زمان هایی است که مرد دچار تبخال تناسلی شده است زیرا این بیماری در صورت انتقال به مادر برای جنین خطرناک است.
از موارد دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، شرایط مادر پس از زایمان است. در این زمان به علت افت شدید هورمون های جنسی، بافت داخلی بدن مادر مثل افراد یائسه خشک می شود و در نتیجه نزدیکی دردناک خواهد شد.
از طرفی در این زمان به دلیل افسردگی خفیف پس از زایمان، همین طور کم خونی و کم خوابی دوران شیردهی و پس از زایمان، میل جنسی در زنان بشدت افت می کند، اما با کمی ملاحظه، صبر و تحمل، وضع مادر به حالت عادی برمی گردد.
همچنین باید دانست در مادرانی که زایمان طبیعی دارند، تا شش هفته امکان نزدیکی وجود ندارد و در افرادی که سزارین شده اند، این مدت به دو هفته تقلیل می یابد، اما در تمام موارد باید به تمایل مادر به روابط جنسی اهمیت داده شود و توجه ویژه به این موضوع معطوف شود.(طب ایرانیان)
جام جم سرا: مطالعات محققان مرکز پژوهشی بیماریهای تنفسی بیمارستان کپنهاک دانمارک نشان میدهد، زنانی که مبتلا به آسم هستند بیش از دیگران با مشکلات بارداری مواجه خواهند شد. محققان دانمارکی این مرکز بیش از 15 هزار زن را در این پژوهش مورد مطالعه قرار دادند و از آنها پرسیدند که آیا در یک سال اخیر تلاشی برای باردارشدن داشتهاند یا خیر؟ 27 درصد از پاسخدهندگان که مبتلا به آسم بودند اظهار کردند که بیش از یک سال را در انتظار باردارشدن گذراندهاند؛ درحالیکه این عدد در میان غیرآسمیها21 درصد بوده است. در ادامه نتیجه این پژوهش آمده است زنان مبتلا به آسم که اقدامی برای درمان خود انجام ندادهاند چند برابر بیشتر از آنهایی که برای درمان بیماریشان تلاش کردهاند از ناباروری رنج بردهاند.
بهبود پس از بارداری
دکتر آونر هرشلاگ، یکی از محققان این پژوهش میگوید: «یکی از اصلیترین دلایل تاخیر طولانیمدت در باروری زنان، عدمدرمان یا درمان نامناسب بیماری آسم است. در واقع تمایل آنها برای بچهدارشدن باید بهواسطه اقدامات درمانی تکمیل شود؛ وگرنه انتظار برای باردارشدن سریع را باید به فراموشی بسپارند. به هر ترتیب، در طولانیمدت و با پشت سر گذاشتن زمانی قابل توجه، زنان مبتلا به آسم نیز باردار خواهند شد، اما میان آنها و سایر زنان تفاوتی در توانایی بارداری وجود ندارد.» با اینحال، محققان مطالعات خود را درباره وضع التهابهایی که موجب بروز آسم میشود و سایر اندامهای بدن را هدف میگیرد، ادامه میدهند. یکی از اعضای گروه در این باره میگوید: «این التهاب حتی ممکن است به رحم نیز برسد و مانع لانهگزینی تخمک بشود.» دکتر هرشلاگ با اشاره به روشهای درمانی موثر آسم میافزاید: «همانطور که میدانید روشهای درمانی متعددی، از جمله درمانهای دارویی برای مبارزه با آسم وجود دارد؛ اما نکته بسیار مهمی که در رابطه با این بیماری و بارداری باید ذکر شود، عوارض جانبی برخی داروها روی جنین است. در واقع پس از بارداری نیز درمان آسم باید ادامه داشته باشد، اما مادر باید تحت جدیترین مراقبتهای پزشکی قرار بگیرد. نخستین اقدام نیز در اینخصوص، اعلام بارداری به پزشک معالج بیماریهای تنفسی است. وی با در نظر گرفتن شرایط مادر، داروهای مناسبی که عوارض کمتری دارند، تجویز میکند.»
منبع: یورو نیوز / سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
جام جم سرا: بر اساس قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده و هم راستا با سیاستهای کلان کشور مبنی بر افزایش جمعیت، این سازمان محدودیتهای قانونی تحت پوشش قرار گرفتن بیمه فرزندان چهارم و به بعد و همچنین محدودیت درپرداخت کمک هزینه ایام بارداری و دیگر مزایای قانونی به این بیمه شدگان را لغو کرده است.
برای دریافت کمک هزینه بارداری بیمه شدگان این سازمان باید ظرف یک سال پیش از زایمان، حق بیمه ۶۰ روز کار را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کرده باشند، در مدت استراحت مشغول کار نبوده، مزد یا حقوق دریافت نکرده باشند و در تاریخ اعلام بیماری، مشغول به کار بوده و یا در مرخصی استحقاقی باشند.
لازم به ذکر است میزان کمک هزینه بارداری، معادل دو سوم آخرین مزد یا حقوق بیمه شده با در نظر گرفتن روزهای استراحت است که از اولین روز شروع استراحت، محاسبه و پرداخت میشود. مدت مرخصی زایمان برای مادرانی که فرزاندانشان را از شیر خود تغذیه میکنند، شش ماه است که سه ماه آن باید بعد ازتاریخ زایمان باشد.
براساس مصوبه سال ۸۶ مجلس شورای اسلامی، مدت استراحت دوران بارداری، زایمان و شیر دهی (موضوع ماده ۳ قانون ترویج تغذیه با شیر مادر) از چهار به شش ماه افزایش یافته است. مدت مرخصی زایمان برای وضع حملهای دوقلو شش ماه و برای زایمانهای سه قلو یا بیشتر یکسال خواهد بود.
همچنین چنانچه بیمه شده زن در طول دوره بارداری به عوارضی دچار شود که سلامتی مادر و فرزند را تهدید کند و طبق نظرپزشک معالج و تائید شورای پزشکی سازمان نیاز به استراحت پزشکی داشته باشد، غرامت دستمزد این ایام پرداخت خواهد شد.(مهر)
دکتر آمنه لاهوتی در گفتوگو با جامجم با تاکید بر این که ویتامین D در تامین استحکام دندانها و استخوانها، تقسیم سلولی و عملکرد درست سیستم دفاعی بدن نقش مهمی دارد، گفت: در بعضی مطالعات، کمبود ویتامین D به عنوان عامل افزایش احتمال مسمومیت بارداری مطرح شده است، اما همه مطالعات، نقش کلسیم یا ویتامین D در کاهش فشارخون دردوران بارداری را تائید نکرده است، بنابراین هنوز نمیتوان با قاطعیت در این مورد نظر داد. در بعضی مطالعات نیز ارتباطی بین کمبود ویتامین D در بارداری و کم وزن بودن نوزاد مطرح شده، اما هنوز مطالعات بیشتری دراین زمینه مورد نیاز است.
این متخصص زنان و زایمان با تاکید بر این که بهتراست همه مادران قبل از اینکه باردار شوند یک بار آزمایش خون از نظر اندازهگیری میزان ویتامین D در خونشان انجام دهند،افزود: مادرانی که کمبود این ویتامین را داشته باشند باید مکملهای ویتامینی مصرف کنند حتی در شدیدترین موارد، معمولا مصرف هفتگی قرصها به مدت هشت تا 12 هفته کمبود ویتامین D را برطرف میکند. درمورد مصرف مکملهای کلسیم و ویتامین D در بارداری تقریبا با قاطعیت میتوان گفت مشکلی وجود ندارد، ولی مطالعات درمورد مکملهایی با دوز بالا هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است و به همین دلیل بهتر است در دوران بارداری مصرف نشوند و سطح این ویتامین قبل از اقدام به بارداری اندازهگیری و در صورت کمبود اصلاح شود.
روشهای ساده درمان شوره سر
شوره سر از مشکلات بهداشتی است که تقریبا 50 درصد مردم با آن مواجهاند و داروخانهها و فروشگاههای لوازم بهداشتی مملو از محصولات مختلف برای درمان این عارضه هستند.
به گزارش ایسنا، شوره سر با پوستهپوسته شدن پوست کف سر شناخته میشود و میتواند از عوامل دیگری هم ناشی شود. پوست خشک به طور معمول عامل پوستهپوسته شدن به حساب میآید، اما برخی انواع شوره سر به دلیل فعالیت بیش از حد غدد چربی بروز میکنند. محققان با تاکید بر این که بهترین روش درمانی برای این عارضه تا حد زیادی بستگی به عامل به وجود آورنده آن دارد چند توصیه مفید برای درمان شوره سر ارائه میکنند:
روغن بوته چای: روغن بوته چای، روش درمانی شناخته شده برای شوره سر است، بخصوص در صورتی که علت این عارضه قارچها باشند. میتوان این روغن را با شامپوهای بدون بو ترکیب و استفاده کرد.
روغن اوکالیپتوس: این روغن نیز حاوی خواص ضدمیکروبی و ضدقارچی است و تاثیرات قابل توجهی در درمان شوره سر دارد.
محدود کردن استفاده از محصولات آرایشی و پیرایشی: برخی شامپوها و ژلها نهتنها میتوانند موجب پوستهپوسته شدن کف سر شوند، بلکه کف سر را تحریک کرده و موجب واکنشهای حساسیتزا یا خشکی پوست میشوند.
شستوشو و شانه کردن روزانه موها: تمیز کردن موها اغلب در کاهش علائم شوره سر تاثیر دارد. شانه کردن روزانه موها نیز در از بین بردن پوستهها و شورهها موثر است.
مطالعات نشان میدهد این احتمال وجود دارد که از هر دو زن باردار یک نفر به آکنه مبتلا شود و دلیل آن افزایش سطح هورمون در سه ماهه نخست بارداری است. وجود سطح بالای هورمون موجب میشود پوست میزان چربی طبیعی بیشتری تولید کند که عامل بروز آکنه است.
پزشکان معتقدند زنان بارداری که در طول سه ماهه نخست حاملگی به آکنه مبتلا نمیشوند کمتر احتمال دارد دچار این عارضه شوند زیرا شروع این عارضه در سه ماهه دوم و سوم بارداری غیرمعمول است.
همچنین در صورتی که قبلا به آکنه مبتلا نشدهاید این احتمال وجود دارد در دوران بارداری آن تجربه را داشته باشید. علاوه بر این، شیوهای برای جلوگیری از بروز آن وجود ندارد هرچند میتوان با رعایت نکاتی از گسترش این عارضه پیشگیری کرد و میتوان در ابتدا با محلولهای ساده، شستوشوی صورت را انجام داد و در صورت نیاز روشهای دیگر را امتحان کرد.
پزشکان همچنین اظهار داشتند کرمهایی که زنان باردار مبتلا به آکنه در این دوران مصرف میکنند جذب بدن میشود اما به این مفهوم نیست که خطری را متوجه نوزاد میکنند. هرچند لازم است پیش از کاربرد آنها با پزشک معالج خود مشورت شود.
به نقل از عربنیوز، با رعایت نکات ساده زیر میتوان این عارضه پوستی را کاهش داد یا حتی برطرف کرد:
۱- شستوشوی صورت را به دو بار در روز کاهش دهید.
۲- هنگام شست و شوی صورت از شست و شودهندههای فاقد چربی و الکل استفاده شود.
۳- برای هر بار خشک کردن صورت از دستمال حولهای تمیز استفاده کنید.
۴- پس از شستوشوی صورت از کرمهای مرطوب کننده استفاده کنید.
۵- در صورت استفاده از لوازم آرایشی از محصولات فاقد چربی استفاده کنید. (ایسنا)
برای بالا بردن احتمال باروری کارشناسان پیشنهادهای متعددی دارند که برخی از آنها در مطلب پیش رو آورده شده است.
از سه ماه قبل از اقدام به بارداری، قرص نخورید
مصرف قرصهای ضدبارداری آسیبی به کیفیت دورههای قاعدگی یا باروری شما نمیزند؛ اما بدن نیاز به کمی زمان دارد تا دوباره آمادگی لازم برای باروری را پیدا کند. احتمالا بعد از قطع مصرف این داروها بینظمیهایی در قاعدگی یا لکهبینی بین عادتها خواهید داشت؛ اما لازم است که از سه ماه قبلتر از اقدام به بارداری، مصرف این قرصها بهطور کامل قطع شود. به عقیده متخصصان زنان و زایمان، اگر بدن بهطور کامل از اثرات هورمونهای ناشی از قرصهای ضدبارداری خلاص نشده باشد، امکان سقطجنین بالا خواهد رفت؛ در نتیجه توصیه میشود قبل از بارداری بهتر است سه بار پریود شوید.
چکاپ کامل داشته باشید
نگرانی از وضع سلامت بدن ممکن است باعث کاهش باروری شود؛ برای مثال، داشتن اضافهوزن، مصرف دخانیات، تغذیه نامناسب، خستگی زیاد، استرسهای شدید و... ممکن است روی احتمال باروری تاثیر منفی بگذارد؛ در نتیجه لازم است قبل از اقدام به باروری به پزشک مراجعه کنید و چکاپ کامل شوید. علاوه بر این، در صورت وجود هر نوع بیماری مزمن یا ژنتیکی، درمانهای سنگین دارویی، کمکاری تیروئید، دیابت، فشارخون بالا یا سابقه خانوادگی بیماریهای جدی لازم است که قبل از بارداری بررسیهای لازم روی سلامت زن و شوهر انجام شود. بهتر است آزمایش خون بدهید، هورمونهایتان بررسی شود و واکسنهای لازم را بزنید. داشتن آگاهی از وضع سلامتتان باعث میشود با خیال راحت و آرامش بیشتری اقدام به بارداری بکنید. حتما با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا آزمایشهای لازم را برایتان تجویز کند.
به دوره تخمکگذاری حساستر باشید
اگر سیکل قاعدگیتان مرتب است، میتوانید بسادگی دوره تخمکگذاری را که 14 روز قبل از شروع قاعدگی است، تخمین بزنید. از سه روز قبل تا سه روز بعد از این تاریخ، دوره باروری شما کلید میخورد. چون اسپرم به مدت سه روز در داخل دستگاه تناسلی زن زنده میماند. اگر قاعدگی نامنظمی دارید، باید زمان تخمکگذاری را به شیوه دیگری محاسبه کنید. در این صورت باید به علائم فیزیکی بدن مانند درد در زیر شکم، ترشحات واژینال و احساس درد در ناحیه سینهها حساستر باشید. دمای بدن نیز نشاندهنده زمان تخمکگذاری است. از روز بعد از تخمکگذاری دمای بدن افزایش چشمگیری مییابد. میتوانید هر روز صبح در یک ساعت و شرایط مشخص دمای بدن خود را اندازه بگیرید. همچنین میتوانید از تستهای تخمکگذاری استفاده کنید. این تستها میزان هورمون Lh در ادرار را (که 24 تا 36 ساعت قبل از تخمکگذاری آزاد میشود) اندازهگیری میکند.
نزدیکی را بیشتر کنید
علاوه بر شناسایی دوره تخمکگذاری بهتر است که برقراری رابطه را بیشتر کنید؛ چون در اوج نظم دوره قاعدگی نیز امکان دارد تاریخ تخمکگذاری جابهجا شود. مراقب خود و همسرتان باشید و سعی کنید روابط بیشتری برقرار کنید. چهار بار نزدیکی در هفته به جای یک بار، احتمال بارداری در عرض شش ماه را از 17 به 83 درصد افزایش میدهد.
حالتهای مناسبی انتخاب کنید
منیدانهها شناور هستند و بهواسطه سیگنالهای شیمیایی هدایت میشوند؛ اما بیشتر متخصصان توصیه میکنند که برای هدایت هرچه بیشتر منیدانه وضع مناسبی برای آمیزش انتخاب شود. یعنی بدن در وضعی قرار بگیرد که بیشترین منیدانه به گردنه رحم برسد. در نتیجه لازم است حالتی انتخاب کنید که زاویه دخول در بیشترین و میزان خروج اسپرم در پایینترین حد خود باشد.
بعد از نزدیکی دراز بکشید
بعد از اتمام نزدیکی بلافاصله از جای خود بلند نشوید و به مدت 10 دقیقه به پشت بخوابید و در گرفتن دوش عجله نکنید.
تغذیه سالم داشته باشید
بیشک تجربهاش را داشتهاید که تغذیه نامناسب و رژیمهای لاغری سفت و سخت روی عادت ماهانه شما تاثیر میگذارد. رژیمهای سخت لاغری باعث کمبود ویتامین در بدن میشود و علاوه بر آن شما را خسته و افسرده میکند؛ البته اضافهوزن نیز بهطور مستقیم روی باروری تاثیر میگذارد؛ بنابراین لازم است که تغذیه سالم و متنوعی داشته باشید. روزانه پنج واحد میوه و سبزیجات، دو سهم غذایی پروتئینهای حیوانی و گیاهی (ماهی، گوشت، تخممرغ، عدس، سویا و...)، سه سهم غذایی قندهای دیرجذب (غلات کامل، پاستا، برنج، نان تهیهشده از آرد کامل)، سه محصول لبنی (ماست، شیر، پنیر) و چربیهای سالم (ماهی، روغنهایگیاهی، دانهها و مغزها) داشته باشید. فراموش نکنید که از مصرف مواد غذایی چرب و قندی بکاهید و روزانه آب کافی بنوشید.
ورزش کنید
برای افزایش احتمال باروری لازم است وزن خود را مهار کنید و احساس سلامت زیادی داشته باشید. وقتی بدن شما از نظر جسمی و روحی در آمادگی کامل باشد، میلتان به برقراری رابطه بیشتر افزایش مییابد و احتمال باروریتان نیز بیشتر میشود. ورزشهای مناسب و سبکی انجام دهید. نرمشهای آرامتنی کمک زیادی به شما خواهد کرد.
استرستان را مهار کنید
استرس باعث افزایش هورمون کورتیزول میشود که به هورمون استرس معروف است. این هورمونها روی هیپوتالاموس تاثیر میگذارند و باعث کاهش ترشح هورمون GnRH (هورمون تاثیرگذار روی هیپوفیز و تحریککننده ترشح هورمونهای جنسی FSH وLH) میشود. این تاثیر باعث بروز اختلال در تخمکگذاری میشود تا جایی که حتی به قطع قاعدگی هم منجر میشود.
مصرف ماست کمچرب را کاهش دهید
نتایج یک پژوهش آمریکایی نشان میدهد خانمهایی که روزانه بیش از دو محصول لبنی کمچرب مصرف میکنند بیشتر در معرض ناباروری قرار میگیرند. مصرف بیش از اندازه ماست و شیر کمچرب باعث افزایش اختلال در تخمکگذاری میشود. شیر کمچرب در مقایسه با شیر کامل حاوی بیشترین میزان آندروژن، پرولاکتین و فاکتور رشد است. در نتیجه لازم است که روزانه دو محصول لبنی کامل میل کنید.
ترکیبات سمی ممنوع
همه ما بدون اینکه بدانیم، در معرض ترکیباتی سمی قرار داریم که روی باروری تاثیر منفی میگذارد. در عرض کمتر از 50 سال که تولید ترکیبات شیمیایی در سراسر جهان با افزایش 85 درصدی همراه بوده است، کمیت منیدانهها به میزان 50 درصد کاهش و میزان ابتلا به سرطان بیضه نیز 50 درصد افزایش یافته است. قرارگیری در معرض ترکیبات سمی موجود در هوا، مصرف مواد غذایی آلوده به آفتکشها، نوشیدن آب حاوی ترکیبات شیمیایی یا تماس با شویندهها و... باعث کاهش احتمال باروری میشود.
مایعات سالم بنوشید
آبمیوههای طبیعی یا آب معمولی جزو بهترین گزینههاست. توجه داشته باشید که مصرف زیاد قهوه یعنی بیش از شش فنجان در روز نیز باعث کاهش باروری میشود.
سیگار دشمن سلامت و باروری
مصرف دخانیات احتمال باروری را بهطور چشمگیری کاهش میدهد. لازم است قبل از بارداری سیگار را ترک کنید. باید بدانید که مصرف دخانیات در طول بارداری خطر سقطجنین و ناهنجاریهای جدی در نوزاد را بالا میبرد.
تاثیر گرما در اسپرم
منیدانهها از گرما بیزار هستند. بیضهها داخل کیسه بیضه و با فاصله از بدن قرار دارند و دمای آنها 4ـ2 درجه کمتر از دمای بدن است. افزایش دمای بیضهها حتی به میزان یک تا دو درجه، کمیت و کیفیت منیدانهها را به خطر میاندازد؛ در نتیجه لازم است که آقایان از سونا، حمام و جکوزیهای خیلی گرم بپرهیزند. از نشستنهای طولانیمدت و بخصوص انداختن پا روی هم و نشستن طولانیمدت روی صندلیهای گرمکننده اتومبیل بپرهیزید. از پوشیدن لباسهای تنگ با جنس الیاف مصنوعی خودداری کنید. جنسهای کتان و نخی را انتخاب کنید. انجام برخی از ورزشها را محدود کنید. لپتاپ را روی پاهایتان قرار ندهید. استفاده طولانیمدت از تلفنهای همراه به سلامت شما آسیب میزند و احتمال پدر و البته مادر شدن را کاهش میدهد.
مترجم: فاطمه مهدیپور
منبع: topsante و Espacesanteleslucioles - (ضمیمه سیب روزنامه جام جم)
خیلیها تصور میکنند مبتلایان به صرع باید قید بچهدار شدن را بزنند، اما دکتر طاهره افتخار، متخصص زنان و زایمان و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران به جامجم میگوید: اگر بیماری خانمهای دچار «اپیلپسی» یا صرع کنترل شود، زیر نظر پزشک و با اجازه او و البته تغییر داروها، میتوانند مادر شوند. البته باید در تمام دوران بارداری تحت نظر باشند.
دکتر افتخار میگوید: صرع، احتمال بروز خطر را در دوران بارداری بالا میبرد، یعنی هم خودش و هم داروهایی که برای کنترل آن مصرف میشود، خطر بروز آنومالیهای (ناهنجاری) جنینی را افزایش میدهد، بنابراین خانمهای مبتلا به صرع باید به نکتههایی توجه داشته باشند. این متخصص زنان و زایمان توضیح میدهد: بهتر است زمانی که این بیماران میخواهند برای بارداری اقدام کنند، دو سال از آخرین تشنجشان گذشته باشد و بیماریشان با حداقل دارو تحتکنترل باشد و بعد برای بارداری اقدام کنند و به هیچ وجه نباید بدون برنامهریزی بچهدار شوند.
دکتر افتخار با بیان این که مراقبتهای دوران بارداری این خانمها با خانمهای دیگر تفاوت دارد، ادامه میدهد: خانمهای دچار صرع باید حتما از سه ماه قبل از بارداری مصرف اسیدفولیک را شروع کنند. این استاد دانشگاه میافزاید: هر چقدر میزان دارویی که این خانمها مصرف میکنند بیشتر باشد، خطر ابتلای جنینشان به این ناهنجاریها بیشتر است و نکته مهم این که هیچ دارویی وجود ندارد که برای درمان و کنترل صرع مصرف شود و هیچ خطری در دوران بارداری نداشته باشد. دکتر افتخار تاکید میکند: با توجه به این خطرها، خانمهای مبتلا به صرع در تمام دوران بارداری باید پایش شوند و آزمایشهای بررسی سلامت بارداری مرحله اول و دوم حتما انجام بگیرد و سونوگرافیای که برای رد احتمال اختلالهای مادرزادی در سنین 18 تا 22 هفتگی صورت میگیرد، ضروری است تا اگر در جنین نقص سیستم مغزی و نخاعی وجود داشت با اجازه پزشکیقانونی بارداری خاتمه یابد.
اگر بارداری بیبرنامه بود
این متخصص زنان میگوید: اگر خانم مبتلا به صرع ناخواسته و بیبرنامه باردار شود، خطر زیادی خواهد داشت مخصوصا اگر بیماریاش کنترل نشده و اسیدفولیک هم مصرف نکرده باشد. البته با سونوگرافیهای جدیدی که انجام میگیرد و تشخیص زودرس اختلالها و بررسی فیتوپروتئین تا حدی اختلالها زودتر تشخیص داده میشود و میتوان اقدامهای لازم را انجام داد. به گفته دکتر افتخار خانمهای مبتلا به صرع باید دقت زیادی در این مورد داشته باشند چون شاید با مصرف دارو و اسیدفولیک بتوان خطر را کمتر کرد، اما این خطر به صفر نمیرسد. او در ادامه به نکته مهمی اشاره میکند و میگوید: تمام داروهای صرع، ممکن است خطر ناهنجاریهای مغزی ـ نخاعی و دیگر اختلالهای مادرزادی را افزایش دهند. برخی داروها مثل «والپروئیکاسید» هم خطرناکتر است و برخی خطر کمتری دارند، ولی هیچکدام بیخطر مطلق نیستند.
دکتر افتخار میگوید: با وجود آنچه گفته شد، بارداری برای این خانمها ممنوعیت مطلق ندارد چون سلامت بارداریشان به خیلی از عوامل بستگی دارد که میتوانند خودشان در آن نقش داشته باشند؛ مثلا همانطور که گفتم اینکه بیبرنامه و بدون مصرف اسیدفولیک باردار نشوند. علاوه بر این به تغذیه صحیح، این که دچار بیماری دیگری باشند یا نه، بیماریشان کنترل شده باشد و تحتنظر باشند و... بستگی دارد و با توجه به این عوامل خطر بسیار کمتر خواهد شد.
اگر پدر دچار صرع باشد چطور؟
دکتر افتخار در پاسخ به این پرسش میگوید: معمولا صرع آقایان و داروهایی که مصرف میکنند روی فرزندشان تاثیر نمیگذارد و فقط امکان دارد بیماریشان از طریق ارث به او منتقل شود. داروهای ضدصرع روی اسپرم و جنین تاثیری ندارند. البته انتقال بیماری از مادر به جنین، به دوز داروهایی که مصرف میکند و وضع سلامتش بستگی دارد. از سوی دیگر این مساله به جفت هم مربوط است چون جفت قدرت این را دارد که مواد تراتوژن و آسیبزا را از بین ببرد، ولی اگر جنین مادرزادی مشکل داشته باشد، خطر ابتلایش بالا میرود.
او در ادامه به نکته مهمی هم اشاره میکند و میگوید: علت تشنج در دوران بارداری همیشه صرع نیست و خود بارداری و مسمومیت بارداری میتواند باعث تشنج شود. گاهی هم در بدن خانمها توموری وجود دارد که باعث تشنج میشود و ناشی از صرع نیست.
قبل از بارداری تحت نظر باشید
خانمهای دچار صرع، قبل از بارداری باید زیر نظر متخصص مغز و اعصاب باشند و تا حد ممکن داروهایشان به داروهای کمخطرتر تبدیل یا دوز آنها کم شود و وقتی به جایی رسیدند که حداقل دوز و تعداد ممکن دارو را مصرف میکردند، برای بارداری اقدام کنند تا خطر کمتر شود. دکتر افتخار با بیان این مطلب ادامه میدهد: اگر خانمی تشنج فعال دارد، بیماریاش کنترل نشده و علتش تشخیص داده نشده، نباید باردار شود چون ممکن است در دوران بارداری تشنج کند و همان کاهش اکسیژنی که در این زمان اتفاق میافتد، باعث اختلالهای مادرزادی و ناهنجاری مغزی و نخاعی جنین و حتی مرگ او شود. علاوه بر این، سونوگرافیشان باید دقیق بررسی شود و شاید لازم باشد جنینشان از نظر قلبی هم بررسی شود و آزمایشهای بیشتری برایشان درخواست شود و در زمان زایمان و سزارین داروهایشان تغییر کند.
به خاطر داشته باشید مبتلایان به صرع هم میتوانند طبیعی زایمان کنند و هم سزارین شوند و آنچه اهمیت دارد مراقبتهای قبل از بارداری و سه ماهه اول بارداری در این دسته از بیماران است.
زهراسادات صفوی سهی / جامجم
151
***
بدون شک سلامت غذا و رژیم غذایی سالم برای خانمهای باردار از اهمیت زیادی برخوردار است، اما در این میان باورهای زیادی درباره مصرف مواد غذایی وجود دارد که با هم به چهار باور غذایی شایع دوران حاملگی میپردازیم.
یخ زدهها خوب است یا بد؟
آیا شما هم جزو افرادی هستید که فکر میکنید مصرف خوراکیهای فریز شده در مقایسه با محصولات تازه ارزش غذایی کمتری دارند و مناسب خانمهای باردار نیستند؟ فریز کردن مواد غذایی شرایط خاص خود را دارد که اگر رعایت نشود روی ارزش غذایی آنها تاثیر منفی میگذارد. در مورد گوشت هم باید گفت فریز کردن یک روش مناسب برای نگهداری طولانیمدت این ماده غذایی است. البته طی فرآیند انجماد مقدار بسیار کمی از مواد مغذی مثل ویتامینها، املاح و پروتئین گوشت از بین میرود، اما در حدی نیست که قابل توجه باشد و با مصرف مناسب آن پروتئین مورد نیاز خانمهای حامله تامین خواهد شد. البته بر خلاف باور عموم، فریز کردن گوشت، تمام میکروبهای آن را از بین نمیبرد، اما با انجماد میتوان از رشد میکروبها جلوگیری کرد. پس هیچگاه غذاهای منجمد را در آشپزخانه و در دمای اتاق، از حالت انجماد خارج نکنید، چون باکتریها در دمای اتاق به سرعت رشد کرده و تکثیر میشوند و با ایجاد عفونتهای گوارشی در مادر روی سلامت جنین تاثیر میگذارند.
ماهی، جیوه و حاملگی
ماهی یک منبع غنی و بسیار مفید از پروتئین، آهن، روی و البته اسیدهای چرب امگا ۳ است که باعث رشد مغزی جنین میشود، اما خیلیها میگویند مصرف ماهی در دوران حاملگی به دلیل ترکیبات سمی جیوهای ممنوع است. بد نیست بدانید ماهی آزاد، قزلآلا، ساردین و میگو از جیوه کمتری برخوردارند و انتخاب خوبی برای دوران بارداری هستند، اما کوسه ماهی و از همه مهمتر تن ماهی معمولا حاوی مقدار جیوهای است که میتواند سلامت جنین را تهدید کند، اما در حدی نیست که برای افراد عادی مشکلزا باشد.
اعتدال کافئینی
به گفته متخصصان در دوران بارداری باید مصرف کافئین را به کمتر از 300 میلیگرم در روز محدود کنید. بد نیست بدانید یک فنجان قهوه به طور میانگین حاوی 150 میلیگرم کافئین و یک فنجان چای سیاه حدود 80 میلیگرم کافئین دارد.
کنسرویها ممنوع
بیسفنول یا BPA یک ماده شیمیایی مصنوعی است که در ترکیب قوطیهای کنسرو، ظروف پلاستیکی یا یکبار مصرف نگهداری غذا و... یافت میشود و خطر بروز نارساییهای مادرزادی را در نوزادان افزایش میدهد. به همین دلیل خانمهای باردار باید از مصرف غذاهای کنسروی و نگهداری مواد غذایی در ظروف گفته شده خودداری کنند.
لیلا رضازاده، چاقی فراوان، بارداری در سن بالای ۳۵ سال و همچنین سابقه وجود دیابت در فامیل درجه اول را از جمله دلایل بروز دیابت بارداری بیان و اظهار کرد: برای افراد مبتلا به دیابت بارداری دارو، ورزش و رژیم غذایی مناسب همزمان توصیه میشود.
وی افزود: زنان دارای دیابت بارداری باید از مصرف غذاهای حاوی سدیم بالا و پر نمک از جمله سوسیس و کالباس، انواع کنسرو و چیپس و پفک خودداری کنند و برنج را نیز همراه با حبوبات بخورند.
رضازاده همچنین مصرف چربی و کلسترول فراوان را برای این افراد مضر خواند و تصریح کرد: غذاهای سرخ شده، گوشت قرمز پرچرب، پوست مرغ، سس مایونز، کله پاچه، شیر و لبنیات پرچرب و... از جمله مواد غذایی است که برای زنان مبتلا به دیابت بارداری توصیه نمیشود. این افراد باید از مصرف قندهای ساده از جمله کیک، شیرینی، قند و شکر، مربا و بستنی فراوان نیز پرهیز کنند و به جای آنها از قندهای پیچیده، نان سبوسدار و نان جو استفاده کنند.
به گفته این کارشناس تغذیه، مصرف میوه و سبزیجات نیز برای این افراد لازم است، اما باید از مصرف زیاد میوه خودداری کنند، چون قند خون آنها را بالا میبرد. (ایسنا)
273
نکته مهم اینجاست که خیلی از این باورها درست نیست و فقط باعث اضطراب مادر باردار میشود.
دکتر سولماز پیری، متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ طب مادر و جنین، با اشاره به این که اگر زیاد گرمی بخوری، نوزادت یرقان میگیرد به عنوان رایجترین این باورها به جامجم میگوید: علت اینکه نوزادان زردی میگیرند، این است که جنین خودش تنفس نمیکند، مادر تنفس میکند و جنین از طریق بندناف، این اکسیژن را میگیرد؛ بنابراین محتوای اکسیژن که به جنین میرسد، کم است. برای جبران این کمبود، خون جنین خیلی غلیظ میشود؛ غلیظتر از خون یک انسان بالغ و مقدار هموگلوبین و گلبول قرمزی که در خون او وجود دارد، در واحد حجم بیشتر است.
این متخصص زنان میافزاید: وقتی جنین به دنیا میآید، دیگر خودش نفس میکشد و اکسیژن هوا را که درصدش بالاتر از خون بندناف است، مستقیم دریافت میکند، بنابراین دیگر به آن خون غلیظ نیاز ندارد و باید غلظت آن از بین برود. نوع هموگلوبین جنین هم با بزرگسالان متفاوت است و باید با هموگلوبینی مثل دیگر آدمها و خون جدید جایگزین شود.
به گفته او، این روند از بین رفتن خون قبلی با تولید رنگدانهای به اسم بیلیروبین همراه است که رنگ زردی دارد و باعث زردی پوست میشود. اگر سطح بیلیروبین در حد طبیعی بالا برود، نوزاد کمی زرد میشود و نیاز به بستری، ماندن در دستگاه و تعویض خون نخواهد داشت، اما اگر از حدی بالاتر باشد نوزاد باید بستری شود و اقدامهای درمانی طبق نظر متخصص اطفال برایش انجام شود.
اگر موهایت را رنگ کنی، فرزندت نابینا میشود!
رنگها اصولا اکسیدان دارد و اکسیدان ماده مطلوبی برای بدن نیست. دکتر پیری با بیان این مطلب ادامه میدهد: در مطالعهها نشان داده نشده رنگکردن موها باعث ایجاد نقص در جنین میشود، ولی چون اکسیدانها مواد چندان بیضرری برای بدن نیستند، توصیه میشود مادران باردار، بخصوص در سه ماهه اول بارداری از رنگکردن موهایشان، چه رنگ طبیعی و چه رنگ مصنوعی خودداری کنند چون حتی رنگهای طبیعی و بدون آمونیاک هم خاصیت اکسیدانی دارند.
این فلوشیپ طب مادر و جنین توصیه میکند: بهتر است مادران اگر تمایل به رنگ کردن مو دارند، با استفاده از کلاه یا فویل، موهایشان را مش یا هایلات یا همان رنگ معمولی بزنند تا مواد رنگی و اکسیدان بههیچوجه با پوست سر در تماس نباشد. در این صورت میتوان با اطمینان گفت این کار ضرری نخواهد داشت. چون مواد اکسیدانی از پوست جذب میشوند. در غیر این صورت، حداقل باید برای اطمینان بیشتر، مخصوصا در سه ماه اول بارداری، از رنگ کردن مو خودداری کنند و بهترین حالت هم این است که در کل بارداری از انجام این کار صرفنظر کنند. پس این باور که رنگ کردن مو در بارداری باعث نابینایی کودک خواهد شد، نادرست است.
از حرکات نادرست مادر تا چرخش بندناف
دکتر پیری میگوید: پیچیدهشدن بندناف دور گردن جنین اصلا ربطی به حرکات مادر ندارد و توضیح میدهد: جنین از همان ابتدای بارداری مثل هر موجود زنده دیگری در حال حرکت است و علت اینکه مادر دیرتر متوجه این حرکات میشود، این است که قدرت جنین ابتدا کم است.
بندناف هم که مثل جنین در مایع آمنیوتیک وجود دارد، به جفت وصل است. علت پیچیده شدن بندناف به دور بدن جنین هم حرکات اوست، اما آنچنان گره و پیچیدگی محکمی دور بدنش ایجاد نمیشود، چون آب خاصیت ضربهگیر دارد و اصلا بندناف آنقدر سفت نمیشود که مثلا جریان خون جنین را مختل کند. این اتفاق خیلی بندرت میافتد که گرهای به وجود بیاید که برای بندناف مشکل ایجاد کند.
به گفته دکتر پیری، پیچیدن بندناف دور بدن جنین مشکلی برای او به وجود نمیآورد مگر اینکه مشکلات دیگری هم داشته باشد. مثلا به عللی، آب دورش کم باشد. در این صورت امکان اینکه بندناف دور بدن جنین محکم شود و ایجاد مشکل کند، وجود دارد؛ ولی این اتفاق هم نه به ماهیت بندناف ربط دارد و نه ماهیت حرکات مادر.
باید به پهلو بخوابی وگرنه جنین صدمه میبیند!
دکتر پیری با اشاره به اینکه برخی معتقدند مادر باردار برای هر بار پهلو به پهلو شدن باید بنشیند، ولی این کار اصلا لزومی ندارد، ادامه میدهد: درست این است که خانمهای باردار از پنج ماهگی به پهلوی چپ بخوابند، به این دلیل که وقتی وزن جنین و رحم زیاد میشود، اگر مادر به پشت و طاقباز بخوابد، رحم سنگین به رگهای خونرسان فشار میآورد و جریان خون مختل میشود. مختلشدن جریان خون هم باعث افت فشارخون مادر میشود که به طور ثانویه امکان دارد خونرسانی به جنین را مختل کند.
این فلوشیپ طب مادر و جنین تاکید میکند: علت اینکه میگویند خانمهای باردار به پهلوی چپ بخوابند هم این است که کبد در سمت راست وجود دارد و خوابیدن به پهلوی راست، به این اندام فشار وارد میکند. با این حال، خیلی سخت است خانمی بخواهد 9 ماه فقط به پهلوی چپ بخوابد، بنابراین خوابیدن به پهلوی راست هم چندان اشکالی ندارد. مساله مهم این است که فشار رحم از عروق برداشته شود.
شکم را در هوای سرد نپوشانی جنین قولنج میکند!
این متخصص زنان و زایمان با بیان اینکه چنین باوری بههیچوجه جنبه علمی ندارد، میافزاید: اصلا لازم نیست خانم باردار شکمش را در هوای سرد بیش از حد بپوشاند و باید به اندازهای که احساس میکند راحت است، لباس بپوشد. او در پاسخ به این سوال که به فرض سرد شدن بدن مادر، امکان قولنج یا سرماخوردگی جنین وجود دارد یا نه، میگوید: اگر مادر دچار هر ویروسی شود، امکان انتقال آن به جنین هم وجود دارد، بنابراین باید مراقب باشد مریض نشود مثلا کنار یک فرد بیمار ننشیند، مدام دستهایش را بشوید، با افراد دچار بیماریهای ویروسی روبوسی نکند و با توجه به دمای هوا، لباس مناسب بپوشد. دکتر پیری تاکید میکند: حتی اگر مادر سردش شود، جای جنین گرم است چون درجه حرارت محیط جنین 37 درجه سانتیگراد است.
بارداران باید شلوار بارداری و لباس گشاد بپوشند!
برخی معتقدند اگر کمر شلوار خانم باردار کمی تنگ باشد، جنین یا بالا نمیرود یا ممکن است صدمه ببیند و اذیت شود. دکتر پیری درباره این اعتقاد میگوید: این باورها درست نیست. خانم باردار میتواند هر لباسی که در آن احساس راحتی میکند، بپوشد. البته وقتی شکم بزرگ میشود، مسلما نباید فشار بیش از حد به آن بیاید.
مادر باید به اندازه دو نفر و فقط غذای مقوی بخورد!
این باور اشتباه را خیلی از بزرگترها دارند و به خانم باردار میگویند تو الان دو نفر هستی پس باید بیشتر بخوری و خیلی از خوراکیها را از برنامه غذاییاش حذف میکنند. دکتر پیری در مورد تغذیه خانمهای باردار توضیح میدهد: بهطور کلی این خانمها باید سه خوراکی را از برنامه غذاییشان حذف کنند؛ اول جگر، چون ویتامین A آن بیش از حد مورد نیاز آنهاست و اضافهاش از بدن خوب دفع نمیشود. دوم، تمام خوراکیهایی که تخممرغ خام دارند، مثل سس مایونز یا برخی دسرها که قنادیها میفروشند. سوم، ماهیهای اقیانوسی مثل ماهی جنوب و تن ماهی چون مقدار جیوه آنها از حدی که برای خانم باردار مناسب است، بیشتر است.او میافزاید: خوردن بقیه خوراکیها برای بارداران آزاد است و فقط باید اصول تغذیه را رعایت کنند. علاوه بر این لازم نیست خوردنیهای به نظرشان مقوی مثل خاویار و... که تا حالا اصلا خیلی هم نخوردهاند، مصرف کنند. واقعیت این است که این خوراکیها تاثیر چندانی در رشد و هوش جنین ندارند و داشتن رژیمغذایی سالم حاوی موادغذایی تازه و باکیفیت و نه فستفود و کنسرو کافی است. این متخصص زنان میگوید: برخی خانمها تمایل بیش از حدی به خوردن ترشی پیدا میکنند و خوردن ترشی اشکالی ندارد، ولی نه ترشیای که پر از نمک است. او تاکید میکند: مصرف قند و نشاسته بیش از حد هم خوب نیست، چون تمام خانمها به دلیل تغییر هورمونها مستعد ابتلا به دیابت بارداری هستند، بنابراین نباید مغزها، عسل، خرما و... بخورند و خوردن این خوراکیها هم اندازه دارد چون کل افزایش وزن در دوران بارداری باید هشت تا 12 کیلوگرم باشد و اگر حواسشان به تغذیهشان نباشد، اضافهوزن زیاد میشود که اصلا مطلوب نیست. اگر در هر وعده غذایی در نهایت دو قاشق بیشتر از قبل غذا بخورند، کافی است، زیرا جنین به یک بشقاب غذای اضافی نیاز ندارد.(زهرا سادات صفوی سهی/ جام جم)