نقش کمبود خواب در احتمال ابتلا به دیابت

محققان دانشگاه شیکاگو می‌گویند: این ماده در عملکرد هورمون انسولین برای تنظیم سطح قندخون تداخل ایجاد می‌کند.
آنها معتقدند نرخ بالای ابتلا به چاقی و دیابت می تواند از طریق افزایش ساعت خواب در افراد کاهش یابد.

در این بررسی از 19 مرد با شرایط جسمی سالم که در فاصله سنی 18 تا 30 سال بودند درخواست شد تاثیر دو الگوی خواب متفاوت را امتحان کنند. گروهی از این افراد چهار شب متوالی هر شب هشت ساعت کامل خوابیدند. هچنین از گروه دیگر درخواست شد تنها کمی بیش از چهار ساعت را در طول هر شب بخوابند. پزشکان مشاهده کردند پس از گذشت چند شب سطح اسید چرب خون مردان در گروه دوم افزایش پیدا کرده که با بالا ماندن میزان این ماده در خون در عملکرد هورمون انسولین اختلال پیدا می‌شود.

به نقل از هلث‌دی نیوز، کمبود خواب با ایجاد اختلال در سوخت و ساز چربی موجب بالا رفتن احتمال ابتلا به چاقی و دیابت می‌شود که می‌توان با افزایش مدت زمان خواب شبانه و رفع مشکل کمبود خواب، احتمال بروز آن را کاهش داد. (ایسنا)

424

پا در کفش دیابتی‌ها: ارتباط کفش، پا و دیابت

در سال 2013، شمار مبتلایان به دیابت حدود 382 میلیون نفر بود که 10 درصد آنها به دیابت نوع 1 و 90 درصد به دیابت نوع 2 مبتلا بودند. دیابت حاملگی نیز در دوران بارداری ممکن است زنان باردار را مبتلا کند.

از شایع‌ترین علائم بیماری می‌توان به تکرر ادرار، تشنگی و گرسنگی مفرط، افزایش وزن، کاهش وزن غیرعادی، خستگی، ایجاد جراحت‌هایی که براحتی درمان نمی‌شوند، اختلال در عملکرد جنسی مردان و سوزن‌سوزن شدن دست‌ها و پاها اشاره کرد؛ بویژه پا که با توجه به قرارگیری آن در دورترین نقطه از قلب و نقشش برای بازگشت خون به قلب با فشار به سیاهرگ (هنگام راه رفتن) به آن قلب دوم می‌گویند.

تاثیر دیابت بر تغییر شکل پاها

مشکلاتی که برای پاها پیش می‌آید از شایع‌ترین عوارض ناشی از ابتلا به دیابت است و مراقبت از متعادل نگه‌داشتن قند خون و حفظ بهداشت پا می‌تواند از ایجاد چنین عوارضی جلوگیری کند. تغییرات عصبی که به دنبال دیابت در برخی بیماران رخ می‌دهد، ممکن است به تغییراتی در شکل پا منجر شود.
اعصاب آسیب‌دیده قادر به ارسال پیام به ماهیچه‌های حرکتی پا نیستند و همین امر به مرور ماهیچه‌ها را ضعیف می‌کند و تعادل آنها را بر هم می‌زند. استخوان‌های پا و انگشتان به این دلیل ممکن است دچار تغییر شوند. علاوه بر این، آسیب عصبی ناشی از دیابت، مفاصل و بافت‌های نرم پا را به مرور از بین می‌برد.
در این بیماری، مفاصل پا سفت و مایعات در این ناحیه جمع می‌شود و به سرعت تشدید می‌یابد. استخوان‌ها ممکن است از جای خود خارج و دچار تغییرشکل شوند. بی‌توجهی به این تغییرات ممکن است باعث وارد آمدن صدمات جدی به مفاصل یا حتی شکستگی استخوان‌های پا شود. احساس حرارت و قرمزی روی پوست‌پا، تورم و درد در این ناحیه از علائم آن به شمار می‌رود.

مراقبت از پا را جدی بگیرید

مبتلایان به دیابت باید مدام از سلامت پاهای خود اطمینان حاصل و به این منظور سالی یک بار برای معاینه پا به پزشک مراجعه کنند. بررسی میزان حس لامسه و گردش خون در پاها برای سلامت پا از اهمیت بالایی برخوردار است. حفظ قند خون در حد متعادل و اندازه‌گیری روزانه آن به مهار بیماری کمک می‌کند.

علاوه بر این، از آنجا که درد پا در بیماران دیابتی کمتر احساس می‌شود، متخصصان توصیه می‌کنند که مبتلایان به دیابت باید هر روز پاهای خود را بررسی کنند تا در صورت بروز زخم، بریدگی، تاول، قرمزی، ناخن‌های عفونی و سایر مشکلات آن را سریع‌تر متوجه شوند. برای مشاهده بهتر اطراف پا می‌توان از آینه هم استفاده کرد تا تمام زوایای آن دیده شود.

بهتر است مبتلایان به دیابت هر روز پاهای خود را با آب گرم شست‌وشو دهند. دمای آب نباید خیلی بالا باشد تا باعث سوختن و آسیب‌رساندن بیشتر به پوست پا شود. بعد از شست‌وشو نیز باید پا و بین انگشتان بخوبی خشک شود تا از ایجاد قارچ ناشی از رطوبت جلوگیری شود. از پودر بچه بین انگشتان پا می‌توان برای کاهش تعریق استفاده کرد.

استفاده روزانه از کرم‌های مرطوب‌کننده روی پوست و کف پا بویژه بعد از شست‌وشو باعث نرمی و لطافت پا و مانع از خشکی و ترک‌خوردگی آن می‌شود.

ناخن‌ها را به‌موقع کوتاه کنید تا مانع از فرورفتن ناخن به داخل پوست کناره‌های انگشت پا شود. گوشه‌های ناخن را هم به گونه‌ای کوتاه کنید که به درون گوشت فرو نرود.

بیماران دیابتی باید همیشه از جوراب، کفش یا دمپایی به عنوان پوشش و محافظ پا استفاده کنند و از راه‌رفتن با پای برهنه حتی در داخل منزل خودداری کنند. چنین کاری به دلیل بیماری‌شان، پاها را در معرض آسیب‌دیدن و جراحت قرار می‌دهد. استفاده از جوراب‌های بدون درز و دوخت در اولویت هستند و باید از پوشیدن جوراب‌های تنگ خودداری کرد.
به خاطر داشته باشید که باید قبل از پوشیدن جوراب یا کفش حتما با دست داخل آن را چک کنید تا از نبود اشیای تیز و برنده در آنها مطمئن شوید؛ زیرا پای افراد دیابتی به دلیل کاهش حس ممکن است وجود اشیای برنده را احساس نکند.

بیماران دیابتی باید در انتخاب کفش دقت کافی داشته باشند و عصرها را برای خرید انتخاب کنند که پا در بزرگ‌ترین اندازه قرار دارد. کفش تنگ ممکن است باعث ایجاد زخم و تاول روی پا و در نتیجه عفونت آن ناحیه شود. خریدن کفش‌های پاشنه بلند و نوک باریک برای مبتلایان به دیابت به دلیل فشار زیادی که بر روی انگشتان وارد می‌کند، بدترین انتخاب ممکن است.
صندل و کفش‌های جلوباز به دلیل احتمال برخورد یا وارد آمدن آسیب هرگز توصیه نمی‌شود؛ بلکه استفاده از کفش‌های بسته‌ای که محافظت کاملی از پا و انگشتان به عمل آورد باید اصلی‌ترین نکته در انتخاب کفش باشد.
کفش‌های نایلونی یا پلاستیکی از آنجا که مانع از گردش هوای مناسب در داخل کفش می‌شود، احتمال تعریق پا و رشد قارچ را بین انگشتان پا افزایش می‌دهد.‌ دیابتی‌هایی که دچار کندی جریان خون در ناحیه پا می‌شوند بهتر است چند بار در روز انگشتان پا را هر بار به مدت پنج دقیقه حرکت دهند تا جریان خون برقرار یا تشدید شود. این کار را می‌توان روی مچ پا نیز تکرار کرد. انداختن پاها روی هم هنگام نشستن روی صندلی جریان خون ورودی به پاها را مختل می‌کند. (منابع: diabetes.niddk.nih.gov و Web MD)

748

مراقبت‌های دوران حاملگی در مبتلایان به دیابت بارداری

دکتر سارا مسیحی اظهار کرد: یکی از بیماری‌های بسیار شایع در دوره بارداری، دیابت بارداری است و یک درصد از زنان باردار به آن مبتلا می‌شوند.
وی افزود: دیابت بارداری نوعی از دیابت است که در خانم‌های باردار ایجاد می‌شود. علائم و عوارض این بیماری با شروع دوره بارداری آغاز شده و با اتمام آن به پایان می‌رسد و در واقع فرد تنها در دوره بارداری خود به دیابت مبتلا می‌شود.

مسیحی افزود: برخی از خانم‌ها قبل از بارداری مبتلا به دیابت بوده و از بیماری خود نیز اطلاع دارند، اما برخی دیگر پیش از بارداری به دیابت مبتلا نیستند و بدون اطلاع از بیماری خود مراجعه می‌کنند. خانم‌هایی که پیش از اقدام به بارداری به دیابت مبتلا شده‌اند باید چهار ماه قبل از اقدام، مراجعه کرده و کنترل دیابت خود را انجام دهند.

فوق تخصص زنان مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اهواز در خصوص دسته دوم از خانم‌های باردار مبتلا به دیابت توضیح داد: خانم‌های بارداری که به بخش زنان مراجعه می‌کنند، بررسی دیابت آن‌ها از اولین اقداماتی است که در مورد آن‌ها انجام می‌شود. در مرحله اول، تست قند خون ناشتا در مورد وی انجام می‌شود و اگر قند خون وی در محدوده نرمال باشد، چنانچه شرایط خاص، سابقه دیابت در حاملگی قبلی، سابقه دیابت خانوادگی یا مرگ جنین در رحم نداشته و مبتلا به چاقی نیز نباشد، در مرحله بعد در هفته ۲۴ تا ۲۸ یک آزمایش استاندارد تست تحمل دیابت در مورد او انجام می‌شود.

مسیحی ادامه داد: اما بیماری که سابقه دیابت خانوادگی، مرگ جنین در داخل رحم و دیابت در بارداری قبلی داشته یا چاق باشد، تست تحمل دیابت در‌‌ همان مرحله اول برای وی انجام خواهد شد.

این فوق تخصص زنان، وراثت را عامل اصلی ابتلا به دیابت بارداری دانست و گفت: عوامل بسیاری در ابتلا به دیابت دوره بارداری دخالت دارند، ولی عامل اصلی در ابتلا به این بیماری، وجود زمینه خانوادگی است.

وی با اشاره به عوارض ابتلا به دیابت در بارداری، تصریح کرد: عوارض این بیماری بیشتر مربوط به موارد کنترل نشده است و چنانچه دیابت در دوره بارداری کنترل نشود، حتی می‌تواند موجب مرگ جنین شود اما در صورت کنترل تقریبا هیچگونه عوارضی برای مادر یا کودک ندارد. (ایسنا)

استفاده از داروی سرفه برای درمان دیابت

پزشکان آلمانی در این مطالعه دریافتند که داروی دکسترومتورفان، ترشح انسولین را در تعدادی از موش‌های آزمایشگاهی افزایش داده و سپس این آزمایش روی نمونه‌های بافت پانکراس و همچنین روی تعداد محدودی از مبتلایان به دیابت آزمایش شد که در تمام موارد نتیجه مشابه داشته است. داروی دکسترومتورفان در مقایسه با داروهای سرماخوردگیِ مورد استفاده در درمان مبتلایان به دیابت نوع دو، عوارض جانبی کمتری دارد.

طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت (WHO) حدود ۳۵۰ میلیون نفر در جهان به دیابت نوع دو مبتلا هستند. این بیماری با شاخصی همچون افزایش سطح قند خون که سلول‌ها از آن به عنوان سوخت استفاده می‌کنند، شناخته می‌شود. انسولین هورمون تولید شده در پانکراس است که گلوکز را از خون جدا کرده و به سلول‌ها انتقال می‌دهد. اما در مبتلایان به دیابت نوع دو پانکراس، انسولین کافی تولید نمی‌کند یا سلول‌ها به درستی به هورمون واکنش نشان نمی‌دهند.

پزشکان آلمانی گفتند: محققان پیش از این تصور می‌کردند که دکسترومتورفان ترشح انسولین را در بیماران مبتلا به عارضه ترشح بیش از حد انسولین که نقطه عکس دیابت به حساب می‌آید، کاهش می‌دهد. اما در بررسی جدید مشخص شد دکسترومتورفان در واقع ترشح انسولین را افزایش می‌دهد.

داروی دکسترومتورفان از طریق جلوگیری از فعالیت گیرنده «اِن متیل-دی-آسپارتیک اسید» در پیاز مغز سرفه را متوقف می‌کند. گیرنده اِن-متیل-دی-آسپارتیک اسید در سلول‌های تولید کننده انسولین در پانکراس نیز وجود دارد. یافته‌های جدید حاکی از آن است که از بین بردن این گیرنده در پانکراس، ترشح انسولین را افزایش می‌دهد هرچند هنوز مشخص نیست چرا این فرآیند اتفاق می‌افتد.

به گزارش لایوساینس، متخصصان با توجه به نتایج این مطالعه به بیماران مبتلا به دیابت هشدار می‌دهند که از مصرف خودسرانه داروی دکسترومتورفان خودداری کنند. مطالعه انجام شده روی نمونه انسانی با وجود آنکه رضایت بخش بوده اما فقط روی ۲۰ نفر انجام گرفته‌ و انجام مطالعات گسترده‌تر در این زمینه ضروری است. (ایسنا)

49

راز پیشگیری از دیابت

کارشناسان با بیان اینکه این اولین بررسی در مورد فوائد مصرف تخم مرغ در کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع دو بوده، اظهار داشتند: مصرف منظم این ماده غذایی می‌تواند نشانه‌ای از یک سبک زندگی سالم‌تر باشد و خطر ابتلا به دیابت نوع دو را تا یک سوم کاهش می‌دهد.

متخصصان علوم پزشکی دانشگاه فنلاند شرقی به بررسی تاثیر مصرف تخم مرغ در کاهش احتمال ابتلا به دیابت نوع دو پرداختند و این در حالی است که کارشناسان پیش‌تر مصرف خوراکی‌هایی همچون تخم مرغ را که حاوی میزان فراوانی کلسترول هستند به عنوان عامل افزاینده خطر ابتلا به این بیماری فرض کرده بودند.

در این بررسی عادات غذایی 2332 مرد 42 تا 60 سال در دهه 1980 مورد مطالعه قرار گرفت و دو دهه بعد مشخص شد 432 نفر از آنان به بیماری دیابت نوع دو مبتلا شده‌اند.

نتایج به دست آمده حاکی از آن است که مصرف تخم مرغ نه تنها کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع دو را به همراه دارد بلکه سطح گلوکز خون را نیز پایین می‌آورد. در این مطالعه مشخص شد مردانی که در هفته حدود چهار عدد تخم مرغ مصرف کرده‌اند 37 درصد کمتر نسبت به مردانی که تنها یک عدد تخم مرغ در هفته مصرف کرده‌اند در معرض ابتلا به این عارضه هستند.

به گزارش روزنامه دیلی‌میل، همچنین این ارتباط پس از در نظر گرفتن فاکتورهای دیگری همچون ورزش کردن، کنار گذاشتن سیگار، کنترل وزن بدن و مصرف میوه و سبزی به قوت خود باقی بود. (ایسنا)

471

کنترل دیابت زندگی را شیرین می‌کند

به همین دلیل، غربالگری برای تشخیص بیماران دیابتی بسیار ضروری تلقی ‌شده و به تمام افراد بالای 45 سال به طور جدی توصیه می‌شود که برای اندازه‌گیری قند خون به آزمایشگاه مراجعه کنند.

دکتر علیرضا استقامتی، فوق‌تخصص غدد و عضو هیات علمی دانشگاه تهران در این خصوص توصیه می‌کند: نه‌‌تنها افراد بالای 45 سال، بلکه در سنین زیر چهل و پنج سالگی نیز کسانی که جزو گروه‌های پرخطر تلقی می‌شوند باید برای اندازه‌گیری قند خون مراجعه کنند. گروه‌های پرخطر، شامل افراد چاق، کسانی که سابقه خانوادگی بیماری دیابت در فامیل درجه یک دارند، مبتلایان به فشار و چربی خون بالا، بیماران‌ قلبی ـ عروقی، دخترانی که سابقه سندرم تخمدان‌های پلی‌کیستیک دارند، خانم‌هایی که بچه‌هایی با وزن بیش از 5‌/‌4 کیلوگرم به دنیا آورده‌اند و افرادی می‌شود که قند خون ناشتای مختل دارند.

آیا بیماری دیابت قابل پیشگیری است؟

تاکنون هیچ گونه روش پیشگیری موثر برای دیابت نوع یک شناخته نشده، اما دیابت نوع دو با استفاده از تغییر شیوه زندگی، رژیم غذایی مناسب و ورزش قابل پیشگیری است.

به گفته دکتر استقامتی، ورزش کردن مداوم به میزان بیش از 150 دقیقه در هفته در پیشگیری از دیابت بسیار موثر است. البته در موارد خاص نیز با استفاده از داروهایی مانند متفورمین می‌توان از پیشرفت قند خون ناشتای مختل یا ابتلا به دیابت نوع دو پیشگیری کرد.

این فوق‌تخصص غدد تاکید می‌کند: یک رژیم غذایی تعریف شده ثابت برای همه افراد مبتلا به دیابت وجود ندارد، بلکه متناسب با وزن، قد و فعالیت افراد، رژیم غذایی آنان متفاوت است، اما بدون شک مبتلایان به دیابت باید در رژیم غذایی خود بیشتر از میوه‌ها و سبزیجات استفاده و سعی کنند مصرف چربی‌ها، بویژه چربی‌های اشباع‌شده را کاهش دهند، ولی مصرف روغن‌هایی چون زیتون، هسته انگور و کلزا برای آنان مجاز است. از سوی دیگر، مصرف مواد شیرین و نمک هم در دیابتی‌ها باید بسیار محدود و کنترل شده باشد.

رژیم غذایی و ورزش؛ درمان دیابت

در مبتلایان به دیابت نوع دو که بیشتر بزرگسالان را درگیر می‌کند، رژیم غذایی در کنار ورزش و فعالیت بدنی،‌ پایه اساسی و اصلی درمان را تشکیل می‌دهد.

دکتر قیاسی در این باره توضیح می‌دهد: از آنجا که اکثر کسانی که دیابت نوع دو دارند، چاق هستند یا اضافه وزن دارند باید ابتدا به کاهش و کنترل وزن خود اقدام کنند. به خاطر داشته باشید که نیمی از کالری مورد نیاز روزانه در دیابتی‌ها باید از طریق مواد نشاسته‌ای تامین شود چون در غیر این‌صورت، تامین انرژی از طریق مواد چربی یا پروتئین صورت خواهد گرفت که مشکل‌ساز خواهد بود.

وی می‌افزاید: نان و برنج، غذای اصلی دیابتی‌ها را تشکیل می‌دهد، البته مصرف آن باید کاملا کنترل‌شده باشد. در این خصوص توصیه می‌شود میزان برنج برای وعده ناهار بین شش تا هشت قاشق باشد. البته استفاده از سبزیجات نیز در وعده‌های غذایی دیابتی‌ها ضروری است. بی‌شک ۲۰ تا ۳۰ درصد انرژی روزانه نیز باید از طریق پروتئین‌های کم چرب تامین شود. فراموش نکنید که رژیم غذایی سالمندان دیابتی بستگی به میزان فعالیت آنها دارد.

کنترل سختگیرانه دیابت

منظور از کنترل سختگیرانه دیابت، انجام منظم و پیگیرانه اموری است که مبتنی بر تمام اهداف درمانی دیابت است. به بیان دیگر، کنترل سختگیرانه دیابت روشی است که در آن پایه‌های اصلی درمان دیابت یعنی آموزش، کنترل روزانه، تغذیه صحیح، فعالیت جسمانی و داروها به طور همزمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و لازمه آن مشارکت فعال فرد دیابتی در طرح درمانی ارائه شده از سوی تیم مراقبت از دیابت یعنی پزشک معالج، پرستار آموزش دیده و متخصص تغذیه است.

بی‌شک یکی از ضرورت‌های این روش انجام منظم آزمایش‌های مکرر قند خون در منزل و به‌کارگیری نتایج آنها در تنظیم داروها و نحوه تغذیه و فعالیت بدنی است. انجام تزریقات متعدد انسولین نیز یکی از روش‌های شناخته شده درمانی در کنترل سختگیرانه دیابت نوع یک است.

دکتر استقامتی می‌گوید: مطالعات گسترده و دقیق علمی نشان داده است که در هر دو نوع دیابت، میزان عوارض مزمن در افرادی که تحت کنترل دقیق قرار داشته‌اند نسبت به افرادی که به شکل معمولی کنترل می‌شوند، کاهش قابل ملاحظه‌ای دارد. بر این اساس توصیه می‌شود همه بیماران تحت کنترل دقیق قرار گیرند. بر مبنای معیارهای موجود، قند خون ناشتا در حد 80 تا 130 میلی‌گرم و میزان قند خون، دو ساعت بعد از غذا باید کمتر از 160 یا 180 میلی‌گرم و میزان هموگلوبین «A1C» کمتر از 7 درصد باشد. البته باید توجه داشت که در سنین کودکی و افرادی که در دهه هفتم یا هشتم زندگی هستند میزان هموگلوبین «A1C» بین 8 تا 8.5 درصد به عنوان ملاک کنترل مناسب قند خون شناخته می‌شود.

باورهای غلط دیابتی را از ذهن پاک کنید

باورهای اشتباهی درباره دیابت در بین مردم وجود دارد که ضروری است مورد توجه قرار بگیرد و اصلاح شود. این باورها عبارت است از:

ـ انسولین ایجاد اعتیاد می‌کند.

ـ در صورت تزریق انسولین نیاز به رژیم غذایی نیست.

ـ مصرف مواد نشاسته‌ای در افراد دیابتی ممنوع است.

ـ مصرف قندهای طبیعی در بیماران دیابتی بلامانع و آزاد است.

ـ بیماران دیابتی نوع یک نباید هیچ‌وقت ورزش کنند.

ـ حتی در صورت افت قند نباید ماده شیرین مصرف کنند.

ـ دیابتی‌ها با تزریق انسولین مجاز هستند به میزان دلخواه غذا بخورند.

ـ در صورت تزریق انسولین هیچ‌گاه دیابتی‌ها دچار عارضه نمی‌شوند.

پونه شیرازی ‌/ ‌گروه سلامت

بارداری و خطرات ابتلا به دیابت

مادرانی که دچار دیابت بارداری هستند دوران بارداری پرخطری دارند و نوع آن با دیابت نوع 1 و 2 تفاوت دارد از این جهت که دیگر پای یک فرد در میان نیست و پای نفر دومی هم در کار است که از همان قند خون زیاد تغذیه می‌کند. قند خون بالا مشکلات زیادی را برای مادر فراهم می‌کند، ولی تاثیری که روی جنین می‌گذارد بمراتب خطرناک‌تر است، بنابراین افزایش قند خون باید خیلی زود مشخص و کنترل شود تا از عوارض بعدی جلوگیری به‌عمل آید.

دیابت بارداری معمولا بدون علامت است و از مهم‌ترین دلایل آن سن بالای 25، وجود سابقه بیماری در بستگان درجه یک، اضافه‌وزن، سابقه مرده‌زایی در بارداری قبلی، سابقه دیابت در بارداری قبلی و وجود پلی‌هیدروآمنیوس (مایع آمنیون زیاد) است. البته ممکن است فرد هیچ کدام از این مشکلات را نداشته باشد، ولی به دیابت بارداری مبتلا شود. بنابراین بهتر است همه خانم‌های باردار تست‌ غربالگری دیابت را انجام دهند.

افزایش ناهنجاری‌های جنینی

دیابت بارداری اگر بموقع تشخیص داده نشود، می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد و اگر در سنین پایین بارداری ایجاد شود احتمال ناهنجاری‌های جنینی را بالا می‌برد. ناهنجاری‌های جنینی ممکن است کلیوی، قلبی، عصبی و... باشند.

این مادران معمولا نوزادانی با وزن بالا به دنیا می‌آورند. نوزادانی که اغلب بیشتر از 4000 گرم وزن دارند که چنین نوزادانی بندرت با زایمان طبیعی متولد می‌شوند و زایمان معمولا از نوع سزارین است و به دلیل بزرگ شدن بیش از حد رحم احتمال عارضه‌ای به نام آتونی یا شل شدن رحم و متعاقب آن خونریزی‌های بعد از زایمان بیشتر می‌شود. همچنین این نوزادان بعد از تولد دچار افت شدید قند خون هستند که به تشنج آنها منجر می‌شود، تشنج نیز ممکن است عوارض مغزی ایجاد کند.

در دیابت کنترل نشده در دوران بارداری احتمال سقط جنین، افزایش مایع آمنیون و خطر پیچیدن بند ناف دور گردن و خفگی جنین درون رحم وجود دارد. اگر خانمی در دوران بارداری دچار دیابت شود احتمال این‌که در آینده جزو بیماران دیابتی شود زیاد است. در مادران باردار مبتلا به دیابت، خطرات دیگری مانند افزایش فشار خون و ابتلا به پره‌آکلامپسی یا مسمومیت حاملگی نیز افزایش‌می‌یابد.

بنابراین خانم‌های مبتلا به دیابت شش ماه قبل از اقدام به بارداری باید برای آن برنامه‌ریزی کنند و حتی داروهایشان با نظر پزشک تنظیم شود. بعضی از داروها در دوران بارداری منع مصرف دارند و برای جنین خطرناکند. اگر خانمی متوجه بارداری خود نباشد ممکن است به مصرف داروهای قبلی در طول دوران بارداری ادامه دهد، بعلاوه این‌که زمان طلایی برای کنترل قند خون همان یک ماه اول بارداری است.

کارهایی که باید مادران باردار انجام دهند

امروزه همه مادران باردار که برای اولین بار جهت انجام آزمایش‌های روتین به آزمایشگاه مراجعه می‌کنند باید در همان ابتدا تست قند خون ناشتا را انجام دهند. بر همین اساس می‌توان تصمیم‌گیری کرد که آیا احتمال ابتلا به دیابت در این مادران وجود دارد یا نه. در خانم‌های باردار قند خون ناشتا باید کمتر از 92 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد و اگر بیشتر از این میزان باشد نیاز به انجام تست‌های تکمیلی دارد.

اگر هم قند خون ناشتا کمتر از 92 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، نشان می‌دهد که فعلا مادر باردار مبتلا به دیابت بارداری نیست، ولی با توجه به این‌که احتمال ابتلا به دیابت بارداری با افزایش سن وجود دارد به همین دلیل چنین مادرانی باید در سنین 24 تا 28 دوباره مراجعه کنند و تست تحمل گلوکز را انجام دهند. در این آزمایش ابتدا قند خون ناشتا چک می‌شود سپس مقدار مشخصی از گلوکز به مادر خورانده می‌شود، یک تا دو ساعت بعد دوباره قند خون چک می‌شود و براساس مقادیر به‌دست آمده در آزمایشگاه درمان آغاز می‌شود.

انسولین؛ بهترین داروی کنترل

قند خون بالا در تمام طول بارداری باید کنترل شود، ولی دو زمانی که بیشتر برای جنین و مادر اهمیت دارد ابتدا ـ چند هفته اول ـ و انتهای بارداری است. اگر قند خون در این دو مرحله بالا باشد خیلی سریع باید برای کنترل آن اقدام کرد. گاهی لازم است از انسولین استفاده کرد، ولی در اواسط بارداری که قند خون زیاد هم بالا نیست، می‌توان به بیمار رژیم غذایی مناسب داد.

در رژیم غذایی بیمار باید سبزیجات، میوه‌های تازه و لبنیات کافی وجود داشته باشد، میزان فیبر افزایش یابد و کالری محدودتر شود. همچنین بهتر است مادران باردار با نظر پزشک معالج نرمش‌های آرام و بی‌خطر را انجام دهند، زیرا ورزش نقش مهمی در کاهش قند خون دارد. در هر صورت بیمار باید تحت نظر گرفته شود و اگر دیابت کنترل نشد باید انسولین تجویز شود. داروهای خوراکی معمولا تجویز نمی‌شوند، گرچه تاکنون عارضه زیادی در اثر مصرف این داروها دیده نشده است ولی هنوز به شکل روتین برای درمان دیابت بارداری توصیه نمی‌شوند.

کنترل قند خون بعد از اتمام بارداری

بلافاصله بعد از خروج جنین و جفت، قند خون مادر به حالت طبیعی خود برمی‌گردد، ولی چون احتمال خطر هنوز برای این مادران وجود دارد، تحت نظر گرفته می‌شوند و اگر نیاز به دارو یا انسولین داشته باشند، درمان ادامه می‌یابد تا کاملا وضع بیمار به حالت عادی برگردد. به مادران توصیه می‌کنیم تا هشت الی 12 هفته بعد، برای انجام تست تحمل گلوکز دوباره به پزشک مراجعه کنند. (جام جم سرا/ دکتر محمدرضا مهاجری تهرانی - فوق‌تخصص غدد و متابولیسم درونی/ سیب، ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)

افزایش خطر ابتلا به دیابت با مصرف استاتین‌ها

دانشمندان مرکز مطالعات بازماندگان جنگ در آمریکا اعلام کردند بررسی آنان روی نزدیک به ۲۶ هزار نفر نشان می‌دهد افرادی که داروهای استاتینی مصرف می‌کرده‌اند ۸۷ درصد بیشتر از کسانی که این دارو‌ها را مصرف نمی‌کرده‌اند در خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع دوم قرار دارند.
این مطالعه در واقع نشان‌دهنده ارتباط قوی بین استاتین و دیابت است.
به نقل از ساینس دیلی، بیماری قند یا دیابت نوعی اختلال در سوخت و ساز است که به علل مختلف تظاهر می‌کند و با درجات مختلف از کمبود انسولین، یا عدم پاسخ به انسولین همراه است. طبق این تعریف نقش مهم انسولین و تغییرات مهمی که بدنبال کمبود آن در سوخت و ساز ایجاد می‌شود بهتر مشخص می‌شود. این نوع دیابت تقریبا ۸۵ یا ۹۰ درصد کل بیماران دیابتی را تشکیل می‌دهد. در این نوع دیابت، زمینه ارثی دخالت دارد و در مقایسه با دیابت وابسته به انسولین بیشتر به صورت فامیلی مشاهده می‌شود.

در کشورهای غربی ابتلا به دیابت به میزان ۶۰ تا ۹۰ درصد مربوط به عامل دریافت کالری اضافی، چاقی و در نتیجه مقاومت نسبی به انسولین است.
دیابت نوع دوم نیز، اغلب در بین افراد میانسال دیده می‌شود. در دیابت نوع دوم، کمبود انسولین به طور نسبی وجود دارد ولی مقاومت به انسولین می‌تواند در پیدایش بیماری اهمیت بیشتری داشته باشد. (خبرگزاری صدا و سیما)

ارتباط ضربان تند قلب با دیابت

پزشکان چینی پس از انجام یک مطالعه در مدت زمان چهار سال دریافتند تند بودن ضربان قلب می‌تواند نشانه‌ای برای شناسایی افرادی باشد که به دیابت یا پیش‌دیابت مبتلا هستند.
در شروع این مطالعه ضربان قلب ۷۳ هزار و ۳۵۷ فرد بزرگسال چینی ثبت شد. در طول این چهار سال هر دو سال تست گلوکز از آنان گرفته و مشخص شد ۴۶۴۹ نفر از آنان به دیابت مبتلا شده و ۱۷ هزار و ۴۶۳ بیمار مبتلا به پیش‌دیابت نیز شناسایی شدند.
«شیانگ گائو» یکی از متخصصان این مطالعه گفت: افرادی که ضربان قلب سریعی داشتند بیشتر در معرض ابتلا به دیابت و پیش دیابت بودند. همچنین ۱۰ ضربان قلب بیشتر در هر دقیقه با افزایش ۲۳ درصدی ابتلا به دیابت همراه بوده است.
به نقل از خبرگزاری یونایتدپرس، به گفته گائو یافته‌های این مطالعه حاکی از آن است که تند بودن ضربان قلب می‌تواند شاخص پیش‌بالینی یا فاکتور خطرزا برای ابتلا به دیابت باشد. (ایسنا)

سوء تغذیه اجداد موجب چاقی و دیابت نسل های بعد

این مطالعه که توسط محققان استرالیایی بر روی موش انجام شد نشان می دهد که اگر اجداد این حیوانات برای چند سال تحت سوء تغذیه قرار گرفته باشند، نسل بعدی به رغم رعایت یک رژیم غذایی عادی اما به دلیل تطابق ژنتیکی بدن آنها با بدن اجدادشان ر کنترل روش ذخیره چربی ، چاق می شوند.

محققان اعلام کردند، این پتانسیل برای این تغییرات علت ابتلا به دیابت نوع دو، 70 درصد مردم کشورهای در حال توسعه تا سال 2030 است.

محققان در این مطالعه که در مجله «Cell Metabolism» منتشر شده است، نوشتند: مردم کشورهای در حال توسعه با سوء تغذیه چند نسلی مواجه شده اند و در حال حاضر سر گرم ایجاد تغییرات عمده ای در شیوه زندگی خود هستند که با ایجاد یک همه گیری در بیماری های سوخت و سازی ارتباط دارد.

محققان دانشگاه سیدنی در استرالیا در این مطالعه موش ها را به دو دسته تقسیم کردند، به یک گروه برای 52 نسل یک رژیم غذایی عادی دادند و گروه دوم را برای 50 نسل تحت سوء تغذیه قرار دادند و به دو نسل آخر رژیم غذایی عادی دادند.

در انتهای این مطالعه موش هایی که برای 50 نسل سوء تغذیه تحمل کرده بودند خطر ابتلا به دیابت و سایر نقص های سوخت و سازی در آنها بیشتر بود زیرا بدن آنها در طول زمان در معرض بیان ژن هایی قرار گرفته بود که از طرق مختلف چربی ذخیره می کردند.

واردهان هاردیکار استاد دانشگاه سیدنی در یک بیانیه مطبوعاتی اعلام کرد، وضعیت سوخت سازی در دو نسلی که رژیم غذایی عادی داشتند، تغییر نکرد.

وی افزود: بدن این نسل از موش ها نیز به ذخیره مواد غذایی اضافی به عنوان چربی عادت کرده بود که این امر خطر ابتلا به چاقی، بیماری قلبی و عروقی و خطر سوخت و سازی ابتلا به دیابت را افزایش می دهد.

هاردیکار گفت: سطوح کم B12 در موش هایی که تحت سوء تغذیه قرار گرفته بوند با افزایش خطر ابتلا به چاقی، دیابت ارتباط داشت.

با این وجود محققان اذعان داشتند، لازم است مطالعات بیشتری انجام شود تا تعیین شود که آیا مکمل B12 می تواند خطر ابتلا به بیماری های سوخت و سازی را در نسل های بعدی برطرف سازد یا خیر.(ایرنا)