آیا روزه میتواند قدرت مغز را افزایش دهد؟ تحقیقات نشان می‌دهد هورمون معده که باعث تحریک اشتهای انسان میشود، میتواند رشد سلول‌های مغزی جدید را سرعت ببخشد و آنها را از تاثیرات پیری محافظت کند.
هورمون گرسنگی، رشد سلول‌های مغزی جدید را سرعت می‌دهد
افراد زیادی معتقدند روزه باعث میشود آنها از نظر هوشی و ذهنی قوی‌تر باشند و حالا تحقیقات علمی این مسئله را ثابت کرده است.
زمانی که آنزیم گرلین برای اولین بار کشف شد، این هورمون با عنوان هورمون گرسنگی معروف شد. در واقع این هورمون در زمان خالی بودن معده ترشح میشود و زمانی که برای چندین ساعت غذایی میل نکنید، سطح این آنزیم در خون بالا می‌رود.
اما محققان به شواهدی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد آنزیم گرلین میتواند قدرت تشخیص فرد را نیز بالا ببرد. حیواناتی که تحت رژیم‌های غذایی کم کالری هستند از توانایی‌های ذهنی بهتری برخوردار هستند و گرلین میتواند دلیل اصلی این مسئله باشد. طی تحقیقاتی، تزریق این هورمون به موش‌ها عملکرد آنها را در آزمایش‌های یادگیری و حافظه بهبود بخشید و به نظر می‌رسید تعداد اتصالات نرون را در مغز آنها افزایش داده است.
دکتر «جفری دیویس» و گروه تحقیقاتی او از دانشگاه سوانزی بریتانیا شواهد بیشتری یافته‌اند که نشان می‌دهد آنزیم گرلین میتواند سلول‌های مغزی را تحریک کند تا تقسیم و تکثیر شوند. این فرایند نوروژنز نامیده میشود. زمانی که آنها این هورمون را به سلول‌های مغزی موش کشت شده در آزمایشگاه تزریق کردند، این کار باعث فعال شدن ژن معروف به شروع کننده نرونوژنز شد که فاکتور رشد فیروبلاست نامیده میشود.
خاطرات جدید
دکتر دیویس می‌گوید: «با توجه به تأثیر و عوارض یکسان در حیوانات، تکثیر نورون‌ها میتواند پاسخی برای چگونگی تأثیر گرلین بر روی حافظه باشد. نتیجه تحقیقات این گروه تحقیقاتی در کنفرانس اتحادیه علوم عصبی بریتانیا ارائه شده است.
دانشمندان بر این باورند سلول‌های مغزی جوان امکان تشکیل خاطرات جدید را تقویت می‌کنند. این مسئله به این دلیل است که آنها تحریک پذیرتر هستند و در نتیجه احتمال فعال شدن آنها در محیط‌های جدید بسیار زیاد است. دیویس می‌گوید: «این نورون‌های جدید در مقایسه با نورون‌های پیر تحریک پذیری بیشتری دارند و خاطرات جدیدی را ایجاد می‌کنند.»
ممکن است نتایج به دست آمده از این تحقیقات کاربردهایی در درمان بیماری‌های تخریب اعصاب (neurodegenerative) نظیر پارکینسون که در اثر فقدان نوع خاصی از سلول‌های مغزی ایجاد میشود، داشته باشد. تحقیقات پیشین دکتر دیویس و همکارانش نشان می‌دهد آنزیم گرلین میتواند از گسترش نوعی از بیماری پارکینسون در حیوانات جلوگیری کند.
این گروه در بیشتر آزمایش‌های خود به این نکته پی بردند که گرلین میتواند از مرگ سلول‌های مغزی کشت شده در آزمایشگاه که نشانه‌های بیماری پارکینسون را داشتند، جلوگیری کند. همچنین «آماندا هورنسبای» همکار دکتر دیویس طی مطالعه ۲۸ داوطلب مبتلا به زوال عقل که نوعی اختلال شناختی ناشی از بیماری پارکینسون است دریافت که این افراد در مقایسه با افراد سالم از سطح گرلین کمتری در خون خود برخوردار هستند.
به عقیده هورنسبای این نتایج حاکی از این هستند که می‌توان از گرلین یا هر آنزیم شیمیایی دیگری که چنین تأثیری دارد به عنوان درمانی برای بیماری زوال عقل پارکینسون استفاده کرد.
روزه داری متناوب
افرادی که به طور متناوب رژیم غذایی با ۲۵ درصد کالری کمتر نسبت به مقدار پیشنهاد شده را رعایت می‌کنند، از چندین امتیاز برای حفظ سلامتی و از آن جمله کنترل بهتر سطح قند خون برخوردار هستند. این کار توانایی‌های شناختی آنها را بهبود می‌بخشد، با این حال این یک موضوع بحث برانگیز است زیرا بعضی از مطالعات حاکی از تحلیل و اختلال در توانایی‌های مغزی افراد بر اثر گرسنگی هستند.
بعضی از افراد برای رسیدن به امتیازهای درمانی و سلامتی رژیم‌های کم کالری سعی به روزه داری‌های متناوب می‌کنند. برای مثال آنها یک رژیم غذایی ۵ به ۲ را رعایت می‌کنند. به این صورت که در طی ۵ روز به صورت معمولی غذا می‌خورند و در دو روز دیگر هر روز ۵۰۰ کالری مصرف می‌کنند تا سطح گرلین خونشان افزایش یابد.
دکتر «نیکولاس کونات» از دانشگاه تکنیکال مونیخ آلمان می‌گوید شروع فعالیت سلول‌های مغزی جدید از چند روز تا چند هفته طول می‌کشد، بنابراین نباید انتظار داشت روزه داری تاثیرات سریع و فوری بر توانایی ذهنی داشته باشد.