با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان چاقی آشنا شوید.
درمان چاقی و لاغری در روش طب سنتی
مانند یک آبشار درمانی است، عیوب بیمار به ترتیب برطرف میشود، بنابراین بیماری که خود را به پزشک طب سنتی میسپارد، هر روز شاهد معجزه ای جدید درمانی میشود.
چاقی در جامعه صنعتی امروز به یکی از معضلهای اساسی کشورها بخصوص کشورهای توسعه یافته تبدیل شده به طوری که افراد چاق با هر روشی سعی میکنند چربیهای اضافی بدن خود را از بین ببرند. شاید رژیم غذایی و ورزش، از معروفترین و موثرترین روشهای کاهش چاقی باشند ولی در این میان هستند افراد چاقی که فکر میکنند بهتر است بدون صرف زمان طولانی و تنها با پرداخت هزینه جراحی، به اندامی متناسب دست پیدا کنند، رویایی که شاید خیلیها آرزویش را داشته باشند.
اعمال جراحی کاهش وزن رفته رفته به یکی از پرطرفدارترین روشهای رسیدن به تناسب اندام تبدیل میشوند که به جراحیهای باری اتریک (Ebariatric) یا بایپس معده معروف هستند. به طور کلی این جراحیها به یک سری روشهایی گفته میشود که بیشتر در افراد دچار چاقی بیش از حد صورت میگیرد و هدف از این اعمال جراحی کاهش وزن سریع است. در واقع این نوع جراحیها روی معده و روده انجام میشود تا مصرف غذا در فرد کاهش یابد.
این روش با تغییر در سیستم گوارش، میزان غذای خورده شده و گوارش یافته را کاهش میدهد و مانع از بروز بیماریهای مرتبط با چاقی میشود.
پزشکان این نوع روشها را با توجه به عوارض و مشکلات کمتر نسبت به سایر اعمال جراحی دیگر توصیه میکنند. جراحیهای باری اتریک یا بایپس معده به صورت درازمدت انجام میشود و در صورتی که فرد رژیم غذایی و ورزش را در برنامه خود داشته باشد، کاهش وزن مناسبی خواهد داشت. جراحی بایپس معده صرفا حدود یکسوم از چاقی بدن را کاهش میدهد.
تخمین زده شده است که در آغاز قرن جاری میزان مرگ و میر ناشی از مشکلات مرتبط با چاقی بیش از مرگهای ناشی از بی غذایی باشد.
تناقض در وضعیت تغذیه در جهان، به خصوص در کشورهای در حال توسعه، نکتۀ قابل توجه و مهمی است. در حالی که کشورهای در حال توسعه در تلاش برای کاهش سوء تغذیه و گرسنگی هستند، از سوی دیگر با مشکلی پیچیده تر به نام چاقی و اضافه وزن مواجه میشوند.
افزایش میزان مبتلایان به چاقی در سالهای اخیر به حدی شده است که شمار آنان در این کشورها از شمار افراد مبتلا به کمبود تغذیه فراتر رفته و این امر نه به معنای بهبود وضعیت تغذیه بلکه به معنای بروز مشکلات قابل توجه در آینده است.
از سوی دیگر، بروز پدیدۀ افزایش وزن و چاقی به شکلی گمراه کنند موجب غفلت از کمبود ویتامینها و ریز مغذیها میشود و این امر باعث ایجاد کلاف سردرگمی از مشکل عمدۀ بهداشتی در جهان یعنی گرسنگی، چاقی و کمبود ویتامینها و ریز مغذیها می شود که هر سه آنها راه حل مشترکی به نام تغذیه مناسب دارند.
طب سنتی ایران علاوه بر چاقی سیستمیک برای چاقی موضعی نیز تعریف دارد و علاوه بر تحلیل چگونگی پیدایش آن، درمان مقتضی را نیز ارائه میدهد.
بر اساس دیدگاه طب سنتی ایران، معمولاً غذاهای گرم مزاج میتوانند لاغر کننده باشند ولی غذاهای سرد مزاج مانند ماست، دوغ، سوپ جو، و شیر برنج می توانند چاق کننده باشند.
اگر یک شخص سرد مزاج غمگین شده و غصه بخورد چاق میشود و در همان شخص زمانی که شاداب است، لاغرتر میشود. یعنی در روش طب سنتی درمان چاقی معانی دیگری هم میدهد و آن عبارت است از: درمان کم کاری تیروئید، درمان کیست تخمدان، درمان کبد چرب، درمان نزله، درمان اخلاط ریوی، درمان نازایی، درمان آلرژی پوستی، درمان فشار خون، درمان دیابت و زیرا ما در طب سنتی هدف از درمان، اصلاح طبع است و به همین دلیل وقتی طبع اصلاحی شد، چاقی و لاغری هم اصلاح می شود؛ بیماریهای همراه و بیماریهای زمینه ای هم تا حدود خیلی زیادی اصلاح میشود.
در حالیکه در طب نوین این اهداف خیلی مد نظر نیست، اگر هم مد نظر باشد، ابزار کار خیلی ضعیف است،
مثلاً شما میخواهید چاقی را درمان کنید تا دیابت هم درمان شود، به فرض چاقی هم برطرف شود میبینید که گاه حتی دیابت بدتر از قبل هم شده است و بیمار ترجیح میدهد همچنان چاق باقی بماند ولی تعداد قرصهای قندش را زیادتر نکند!
مثال دیگر اینکه چاقی از بین میرود ولی مریض دچار تاری دید هم میشود و از حالا به بعد باید عینک هم بزند!
راهکار های مناسب برای درمان چاقی
مصرف مخلفات همراه با غذا را کم کنید
مصرف مخلفات زیاد همراه غذا مانند سالاد, ماست, فلفل, ترشی, ... موجب ایجاد اشتهای کاذب و دروغین میشود و شما بیش از حد نیاز غذا را مصرف خواهید کرد.
مصرف نوشابه همراه با غذا بسیار مضر است و موجب اختلال در هضم غذا و چاقی میشود.
خود را بیش از حد گرسنه نگه ندارید. زمانی که بهشدت گرسنه هستید بیش از حد غذا مصرف میکنید بنابراین نباید خود را گرسنه نگه دارید.
غلبه بلغم موجب بروز چربیهای اضافی اطراف شکم و باسنها میشود و ورزش و تحرک موجب کاهش بلغم میشود؛ بلغم در واقع خلط خامی است که در خون روان است و اگر حرکت و فعالیت فرد زیاد شود بهدلیل تولید حرارت در بدن بلغم به خون تبدیل میشود.
یک پژوهشگر طب سنتی درباره درمان چاقی میگوید: در افراد چاق اثر دارو بهدلیل وجود مواد زائد بهراحتی و بهسرعت به عضو بیمار نمیرسد و این امر بر دشواری درمان بیماریهای این افراد میافزاید.
بهگفته وی در افراد چاق بهسبب وجود رطوبت و بلادت (کندذهنی) حواس و سیستم عصبی، بیمارهای بدنی بهسرعت علامتدار نمیشود و زمانی بیماری علامت نشان میدهد که مستحکم و پایدار شده و درمان آن مشکل است.
تنگی نفس و نازایی از عوارض چاقی است
تنگی نفس بهدلیل پُر بودن رگها, غش و سکته بهواسطه ریختن مواد و فضولات به قلب یا مغز, عقیمی یا ناباروری بهسبب کاهش تولید منی خوب و لغزنده شدن جدار رحم و کاهش احتمال چسبندگی جنین به رحم و افزایش احتمال سقط از عوارض چاقی است.
رژیمهای رنگانگ لاغری مؤثر نیستند, اول از همه لازم است بدانید که اگر اصول حفظ سلامتی رعایت نشود, هیچیک از رژیمهای لاغری که در مطبها و سایتها تبلیغ میشود, مؤثر نیست و اضافه وزن بهسرعت باز خواهد گشت.
افراشته 26ساله درباره درمان چاقی خود توسط طب سنتی عنوان میکرد: حدود 94 کیلو وزن داشتم که با مراجعه به متخصص تغذیه برای کاهش وزن خود چند ماه حتی یک گرم هم وزنم کم نشد و حتی روز به روز قوتم کمتر شده بود. در رژیم لاغریام روزانه چند بشقاب کاهو همراه با گوجه و خیار بود که باید یک ساعت قبل از ناهار آن را مصرف میکردم. در وعده صبحانه نیز کمی پنیر همراه با گردو و برخی از روزها نیز یک لیوان شیر با چند عدد بیسکویت میخوردم.
بسیار عصبی شده بودم و از بیرون رفتن انزجار داشتم، همیشه دوست داشتم تنها باشم. با وجود چاقی بیش از حدم قبل از رژیم لاغریام, بسیار شادابتر بودم.
افراشته بیان میکند: بهپیشنهاد یکی از دوستانم به یکی از متخصصان طب سنتی مراجعه کردم، پس از گذشت 2 ماه لاغر شدم و حدود 5 کیلو وزن کم کردم ولی بیشتر سایزم کم شده بود. بسیار خوشحال بودم.
پزشک طب سنتی به من گفت: "شما طبعتان سرد است و با غذاهای طبع گرم میتوان بهراحتی وزن کم کرد". در رژیم غذاییام بیشتر سیب پخته با ادویههای گرم مانند پونه یا ریحان خشکشده بود. رژیم غذاییام را خیلی دوست داشتم.
وی عنوان میکند: در طب نوین بیشتر از غذاهای سرد مانند کاهو, خیار یا گوجه استفاده میکردم که بهقول پزشک طب سنتی این مواد دارای طبع سرد هستند و مصرف آنها خود میتواند برای افرادی که دارای مزاج سرد هستند بیشتر منجر به چاقی شود تا آنها را لاغر کند. افراد با طبع سرد بیشتر باید غذاهای با طبع گرم مصرف کنند تا از تولید بلغم اضافی پیشگیری کنند.
آرام غذاخوردن و جویدن کامل غذا خود از عوامل لاغری است
در این باره محمد احمدی متخصص تغذیه درباره چاقی میگوید: آرام غذا خوردن و جویدن کامل غذا خود از عوامل لاغری است. افراد بهتر است که غذا را آرام بخورند، زیرا جویدن کامل غذا موجب ترکیب شدن غذا با بزاق دهان میشود و نیاز به مصرف آب همراه با غذا پیدا نخواهد شد.
بهگفته وی خوردن ناهار سنگین امروزه بسیار رایج است که خود عوارض بسیاری بر بدن میگذارد. همچنین مصرف آب یا سالاد همراه با غذا موجب تولید بلغم اضافی و چاقی میشود. همچنین یبوست از علل بروز بسیاری از بیماریهاست که رفع علل یبوست خود میتواند به درمان بیماریها کمک کند.
عثمتی درباره شیوه درمان چاقی در طب سنتی و مزیت آن نسبت به طب نوین میگوید: مبنای علمی اصلی تمام رژیم های چاقی و لاغری، در طب نوین بر اساس کالری است و اگر کسی بیش از حد کالری مصرف کند چربی بدنش زیاد و چاق میشود ولی باید گفت که در طب سنتی افراد چاق دارای طبیعتی سرد و تر(این افراد بدنشان از چربی انباشته شده است) ، گرم و تر ( که این افراد بدنشان از گوشت انباشته شده است) البته لاغر کردن این 2 طیف با هم تفاوت دارد.
به گفته وی افرادی که گرم تر هستند و بدنشان انباشته از گوشت است باید مواد غذایی سرد و خشک مخالف طبیعت بدنی خود مصرف کنند و افراد سرد و تر باید مواد غذایی گرم و خشک مصرف کنند که لاغر شوند این در حالی است که در رژیم های غذایی متخصصان تغذیه اغلب از موادغذایی سرد برای لاغرشدن استفاده میکنند مانند جوجه کباب، سالد فصل، ماهی و ... به کار برده می شود.
این کارشناس طب سنتی میافزاید: متخصصان تغذیه این جمله را که افراد در مراجعه به آنان که آب هم میخورم چاق میشوم را قبول ندارند ولی از دیدگاه طب سنتی مصرف بیش از حد آب خود موجب ورم اندام ها و ناراحتیهای مفصلی میکند.
عثمتی اضافه میکند: اگر مدتی خونریزی قاعدگی زنان کم یا قطع شود، حتّی اگر غذای کمتری بخورند، چاق می شوند. یعنی زنی که دچار چنین مشکلی است اگر تحت درمان قرار گیرد و عادت او به طور منظّم بر قرار شود؛ حتّی اگر غذای بیشتری نسبت به قبل بخورد هم لاغر می شود. همچنین اگر افراد مدّتی شکمشان خوب کار نکند و دچار یبوست باشند اگر بهترین رژیم های لاغری را رعایت کنند لاغر نمی شوند اگر یبوست خود را درمان کنند وزن کم می کند؛
این کارشناس طب سنتی بیان میکند: یک مثال جالب برای فهمیدن افزایش حجم بدن که اگر یک تیکه ابر را در آب بیاندازید دچار افزایش حجم میشود و اگر خشک شود دوباره کوچک و کاهش حجم پیدا می کند این اصل به عنوان مهمترین اصول لاغری و چاقی در طب سنتی است.
عثمتی میافزاید: اگر کسی میخواهد لاغر شود باید مواد غذایی دارای طبع خشک مانند زیره، آویشن، رازیانه، شوید، و .... به غذایشان اضافه کند و از مصرف زیاد آب پرهیز کنند.
وی عنوان میکند: طب سنتی افراد را به 4 دسته گرم و تر(دموی)، سرد و تر( بلغمی)، سرد و خشک (سوداوی) و گرم و خشک صفراوی تقسیم میکند که 2 دسته اول عموما درشت هیکل و دو دسته عموماً لاغر اندام هستند.
میرسعیدی 47 ساله به خبرنگار تسنیم میگوید: برای درمان بیماری دیابتم به متخصص تغذیه مراجعه کردم حدود 20 کیلو اضافه وزن داشتم متخصص تغذیه به من رژیم غذایی پر پروتئین و کربدهیدرات کم ارائه داد.
به گفته وی طبق تجویز این متخصص روزی 8 لیوان آب میخوردم و مصرف سالاد کاهو فراوان را به من توصیه کرد پس از گذشت تقریبا سه هفته خودم را وزن کردم، کاهش وزنی مشاهده نکردم با وجود اینکه به توصیه ها توجه کرده بودم و دچار درد های مفصلی شدم و صبح که از خواب بلند میشدم بدنم درد میکرد و از رژیم غذایی کهاده بودند نفع کمی بردم و نه تنها لاغر نشدم بلکه دچار دردهای مفصلی شدم.
این معلم آموزش و پرورش عنوان میکند: بعد از گذشت چند ماه به توصیه یکی از دوستانم به یکی از متخصان طب سنتی که از طریق تغذیه بیماری را درمان میکرد مراجعه کردم. ابتدا حسابی من را دعوا کرد که چرا کاهو و آب زیا مصرف کردم چرا که این من سرد مزاج بودم و این 2 ماده غذایی خیلی بر من تاثیر منفی گذاشته بود.
میرسعیدی خاطرنشان میکند: با توجه به مزاجم غذا تجویز کرد که پس از گذشت 6 ماه 10 کیلو وزن کم کردم و قند خونم کاهش پیدا کرد و الان حدود یک سال است که هیچ داروی شیمیایی مصرف نمی کنم و برای ماهش قند خونم طبق تجویز پزشک از غذاهایی که موجب کاهش قند خون میشود استفاده میکنم.
یکی از باورهای غلطی که در مورد رژیم های غذایی وجود دارد این است که بدون دغدغه و رعایت الگوی خاص می توان به هر میزان میوه مصرف کرد.
به گزارش گروه خواندنی های مشرق، باور غلطی که می توانیم به هر میزان میوه در رژیم غذایی روزانه قرار دهیم باعث می شود تا بسیاری افراد که به دنبال کاهش وزن هستند به هدف خود نرسند.
مصرف پرتقال بهترین داروی طبیعی برای درمان چاقی است و با مصرف آن کمبود عناصر فلزی بدن تامین و مقاومت طبیعی بدن زیاد می شود، همچنین میوه پرتقال، سرشار از ویتامین های آ، ب و ث است.
پرتقال دارای آهن، فسفر، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، مس، کلر، گوگرد روی و غیره است. آب پرتقال، اثر مقوی و نشاط آور دارد و با مصرف آن، غلظت خون کاهش پیدا می کند، لذا می توان پرتقال را محافظ سیستم عروقی به حساب آورد.
درمان چاقی , خواص آب پرتقال
اگر آب پرتقال بدون پوست کندن میوه تهیه شود اثر مفیدتری دارد. آب پرتقال نوشابه ای مفرح و با خاصیت مدر و دارای اثر ضدسم است و مقاومت محیطی بدن را زیاد می کند.
افرادی که چاق هستند، اگر رژیم پرتقال بگیرند، در رفع چاقی بسیار موثر است. در این رژیم باید چند روز پرتقال بخورند.
برای معالجه چاقی و گرفتن رژیم لاغری یک عدد پرتقال و 3 لیمو را به برش های نازکی ببرید و آن را مدت 10 دقیقه در نیم لیتر آب بجوشانید، 2 قاشق سوپ خوری عسل را به آن اضافه کنید و دوباره 5 دقیقه آن را بجوشانید، بعد آن را صاف و بگذارید سرد شود و هر روز 3 استکان کوچک از آن میل کنید....
آخرین راه برای کاهش وزن
برای رسیدن به تناسب اندام راههایی همچون رژیم غذایی و ورزش مداوم وجود دارد که از سادهترین و کمعارضهترین شیوهها به شمار میروند، ولی کمی صبر و تحمل میطلبد که اگر واقعا میخواهید خوشاندام باشید، باید آن را به جان بخرید. ولی دستهای از افراد هستند که علیرغم رعایت رژیمهای غذایی و فعالیت بدنی، به دلیل اضافه وزن زیادی که دارند، قادر نیستند به این راحتیها وزن کم کنند و همین چاقی باعث بروز مشکلات دیگری هم برای آنها شده است.
اگر نمایه توده بدنی (BMI) بدن شما بالای 40 است (به عبارتی مردان دارای 45 کیلو و زنان دارای 36 کیلوگرم اضافه وزن) یا نمایه توده بدنی (BMI) شما بین 35 و 9/39 بوده و دچار مشکلات مرتبط با چاقی مفرط مانند دیابت نوع 2، بیماری قلبی یا وقفههای تنفسی در خواب هستید، فرد مناسبی برای انجام جراحیهای باری اتریک به شمار میروید.
البته به یاد داشته باشید که این قبیل جراحیها هرگز نمیتواند نیاز به رعایت رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی را پر کنند. در واقع موفقیت پس از انجام این عمل با رعایت نکاتی همچون نوع تغذیه و فعالیت بدنی وابستگی مستقیم دارد. در واقع به طور کلی جراحیهای باری اتریک که به منظور کاهش وزن صورت میگیرند، گام بعدی برای افرادی به شمار میرود که حتی پس از اعمال روشهای درمانی غیرجراحی همچنان چاق هستند و این چاقی باعث بروز مشکل شده است.
تصمیمگیری برای انجام این نوع عمل بسیار مهم و حیاتی است، چراکه در برخی روشها غیرقابل برگشت بوده و میتواند زندگی را کاملا تغییر دهد. پس با چشم باز و با آگاهی کامل نسبت به تمامی روشهای جراحی باری اتریک، انتخاب نهایی خود را انجام دهید.
به همین دلیل به جراحیهای باری اتریک نباید به ابزاری برای زیبایی نگاه کرد، بلکه تنها به منظور بالا بردن کیفیت زندگی افراد مورد نظر مورد استفاده قرار میگیرد. چراکه چنانچه از این روشها در افراد واجد شرایط استفاده شود، میتواند باعث کاهش ابتلا به دیابت نوع 2 و حتی بهبود آن، جلوگیری از سرطانها، درمان وقفههای تنفسی حین خواب، بهبود فشار خون بالا و بیماریهای قلبی عروقی شود.
سالانه حدود 100 هزار بیمار چاق مبتلا به سرطان جان خود را از دست میدهند که عامل کلیدی آن چاقی مفرط است. در افرادی که در معرض خطر هستند، شانس ابتلا به سرطان پس از انجام این عمل تا 50 درصد کاهش مییابد و این آمار درخصوص کاهش مبتلایان به دیابت پایینتر هم میآید. در واقع حدود 80 درصد از بیماران دیابتی پس از عمل بایپس معده (باری اتریک) بهبود مییابند.
انواع مختلف جراحیهای بایپس معده
روشهای جراحی که به منظور کاهش وزن صورت میگیرد انواع مختلف دارد و به تنهایی یا ترکیب با روش دیگری به کار میروند. البته انتخاب بهترین روش مناسب هر فرد بستگی به شرایط جسمی و آمادگی آن فرد و نظر پزشک معالج او دارد. به طور کلی روشهای جراحی باری اتریک به دو گروه تقسیم میشوند که هر گروه نیز برای خود از روشهای مختلفی تشکیل شده است. گروه اول روشهای جراحی محدودکننده و گروه دوم روشهای جراحی ترکیبی محدودکننده و کاهشدهنده جذب غذا نامیده میشوند.
اعمال جراحی محدودکننده
اعمال جراحی کاهش وزن که به صورت محدودکننده انجام میگیرند تنها مصرف غذا را محدود میکنند و دخالتی در فرآیند طبیعی هضم غذا ندارند. در این اعمال جراحی، پزشکان کیسه کوچکی را در بالای معده در محل ورود غذا از مری به معده ایجاد میکنند. ابتدا این کیسه در حدود 28 گرم غذا را در خود نگه میدارد و بعد از مدتی تا ظرفیت 56 الی 85 گرم غذا منبسط میشود.
این کیسه خروجی بسیار کوچکی دارد که تخلیه غذا از کیسه را به داخل باقی مانده حجم معده به تاخیر میاندازد و همین باعث ایجاد احساس سیر شدن و در بسیاری از بیماران باعث کاهش وزن سریع میشود. پس از انجام این عمل، بیماران دیگر قادر به خوردن حجم بالای غذا در یک وعده نیستند و تنها میتوانند نهایتا تا یک فنجان غذا میل کنند که البته باید نرم و آبکی باشد و خوب هم جویده شود.
اعمال جراحی محدودکننده خود شامل 3 گروه میشوند:
نوار معدهای قابل تنظیم
در این روش، پزشک نواری توخالی از جنس سیلیکون را دور معده، نزدیک به سر آن قرار داده و به این طریق کیسه کوچک و نیز مسیر باریکی را به داخل معده ایجاد میکند. سپس این نوار را از طریق لولهای که آن را به مجرای زیر پوست متصل میکند با محلول نمکی باد میکند و به این روش میتوان با کم و زیاد کردن مقدار محلول نمکی، اندازه این مسیر را تنگ یا گشاد کرد.
این روش، روش سادهای است که عوارض کمتری به همراه داشته و هیچ قسمتی از معده یا روده فرد برداشته نمیشود و در آناتومی طبیعی بدن تغییری ایجاد نمیشود و فرد مدت زمان کمی پس از عمل بهبود مییابد ولی همانند هر روش دیگری دارای معایبی نیز هست. حدود 5 درصد از این نوع عملها به خاطر نشت بالن، فرسودگی نوار و عفونت عمیق با شکست مواجه میشود.
برش عمودی معده
در این روش محدودکننده که باعث کاهش وزن سریع بیمار میشود، پزشک با برداشتن قسمتی از معده به صورت عمودی، حجم معده را کاهش میدهد و در نتیجه مقدار غذای مصرفی نیز محدود میشود بدون این که انشعاب فرعی به روده داده شود یا فرد دچار سوءجذب مواد غذایی شود. در واقع معده به شکل یک لوله در میآید که تنها حجم غذایی که فرد میخورد را محدود میکند و بیشتر مواد مغذی غذا به مقدار کممصرف میشود و در اصل مقدار کالری مصرفی کم میشود.
در این روش، پزشک بخشی از معده را که هورمونهای تحریککننده گرسنگی را ترشح میکنند، برمیدارد و چون در آن از انشعاب فرعی به روده خودداری شده، خطر انسداد روده، کمخونی، پوکی استخوان، کمبود پروتئین و ویتامین بدن از بین رفته است. برای افراد چاق یا BMI بالای 55 یک مرحله انجام این عمل بسیار موثر است ولی در افرادی با 45تا BMI 35 به عنوان یک روش واحد، نتایج خوبی نمیدهد و نیز در افرادی که دچار چاقی مفرط هستند میتوان به صورت لاپاراسکوپی آن را انجام داد. ولی علیرغم این محسنات، این روش مضراتی هم دارد.
در این روش معمولا فرد کاهش وزن قابل توجهی ندارد یا مجددا به وزن قبلی برمیگردد. بیمارانی که BMI بالایی دارند ممکن است به جای یک مرحله، به دو مرحله از این روش جراحی نیاز داشته باشند تا وزن قابل ملاحظهای کم کنند. همچنین این روش به خاطر برداشتن بخشی از معده، غیرقابل برگشت بوده و ممکن است فرد مجبور شود به سایر روشهای جراحی کاهش وزن رو بیاورد.
نوار و بست عمودی معده
در این روش برای ایجاد کیسه معدهای کوچک هم از باند و هم از یک بست کوچک استفاده میکنند که منجر به کاهش وزن سریع میشود. در واقع در این روش جراح معده را به دو بخش بالایی و پایینی تقسیم کرده و فضای ذخیره غذا را محدود میکند.
در این روش فضای بالایی کوچک بوده و غذا را وارد فضای معده پایینی (باقیمانده معده) میکند. این روش زمانی بسیار پرکاربرد بود، ولی در حال حاضر زیاد طرفدار ندارد. این روش قابل برگشت است و آناتومی بدن سالم باقی میماند و فرد دچار هیچ گونه کمبود تغذیهای نمیشود. ولی فردی میتواند تحت این عمل قرار گیرد که رژیم غذایی را سخت دنبال کند. از طرفی اگر بیمار غذای خود را خوب نجود یا خیلی تند غذا بخورد، ممکن است غذا را برگرداند و استفراغ کند.
جراحیهای ترکیبی محدودکننده و کاهشدهنده جذب
روشهای جراحی کاهش وزن که به صورت ترکیبی صورت میگیرد به دلیل کاهش وزن بیشتر، نسبت به جراحیهای صرفاً محدودکننده رواج بیشتری دارند. این روشهای ترکیبی علاوه بر محدود کردن غای مصرفی، مقدار کالری و مواد مغذی را که بدن جذب میکند را نیز کاهش میدهد. این گروه از جراحیهای باری اتریک نیز مانند جراحیهای محدودکننده شامل 3 دسته میشود.
انشعاب فرعی معدی Roux-en-y
این روش جراحی معمولترین و موفقترین روشهای جراحی ترکیبی در آمریکا محسوب میشود. در این روش، جراح ابتدا برای محدود کردن غذای مصرفی یک کیسه کوچک معدی ایجاد میکند. سپس بخشی از روده کوچک را به شکل y به کیسه کوچک معدی متصل میکنند تا غذا از این طریق به قسمت پایینی معده و دوازدهه (اثنی عشر) وارد شود. این روش مقدار کالری و مواد مغذی جذب شده توسط بدن را کاهش میدهد.
در برخی موارد برای جلوگیری از بروز سنگ کیسه صفرا که بر اثر کاهش شدید وزن در این روش رخ میدهد، پزشکان کیسه صفرا را بر میدارند و بسیاری از بیماران برای حل مساله سنگ کیسه صفرا، پس از عمل دارو مصرف میکنند.
جراحیهای کاهش وزن، ابزار زیبایی نیستند بلکه در افرادی مورد استفاده قرار میگیرد که دچار چاقی مفرط هستند و با درمانهای معمول قابل درمان نیستند.
این روش جراحی با کنترل میزان غذایی که فرد مصرف میکند وزن را سریع پایین میآورد و نیز مصرف شیرینی را کاهش میدهد. به طوری که این دسته از افراد طی 10 سال پس از عمل حدود 60 تا 70 درصد از اضافه وزن خود را کم میکنند. در صورتی که این روش، روشی در ظاهر دائمی محسوب میشود ولی در مواقع اضطراری برگشتپذیر است. ولی علیرغم این، این عمل باعث باریک شدن و حتی انسداد روزنه تنفسی میشود و در صورت خوب نجویدن یا تند غذا خوردن موجب استفراغ فرد میشود. چنانچه بیمار در دراز مدت تغییرات رژیمی را رعایت نکند مجدداً به وزن قبلی برمیگردد.
برش عمودی معده همراه با تغییر جهت دوازدهه
در این روش جراح حدود 80 درصد از معده را بر میدارد و با باقیمانده آن معدهای به شکل یک لوله باریک ایجاد میکند. دریچهای که غذا را به سمت روده کوچک هدایت میکند در امتداد بخش محدودی از روده کوچک باقی میماند که به طور طبیعی به معده متصل میشود. در طول این عمل بیشتر روده کوچک از طریق اتصال به بخش انتهایی روده به دوازدهه، نزدیک معده، انشعاب میشود.
این روش، شیوه بسیار مؤثری در کاهش وزن به شمار میرود ولی به خاطر کاهش جذب مواد مغذی و کمبود ویتامینهای جذب شده نسبت به روشهای دیگر خطر بیشتری دارد و معمولاً در افرادی با BMI بالای 50 مورد استفاده قرار میگیرد. این روش را میتوان در برخی شرایط به صورت لاپاراسکوپی نیز انجام داد. ولی در کنار اینها خطر بروز اسهال و گاز معده و مدفوع بدبو را افزایش میدهد.
این روش به خاطر کاهش جذب مواد مغذی، میتواند منجر به بروز کم خونی، کمبود ویتامین و بیماریهای استخوانی در بیش از 5 درصد از بیماران شود. افرادی که تحت این عمل قرار میگیرند قادر هستند براحتی کربوهیدراتها را جذب کنند و همین مصرف بالای این مواد باعث عدم کاهش وزن مناسب آنها میشود. این روش یکی از پیچیدهترین روشهای باری اتریک به شمار میرود و ممکن است با عوارضی چون نارسایی قلبی و وقفههای تنفسی حین خواب همراه باشد.
انحراف دوازدهه و اتصال معده به روده
این روش هم جزو پیچیدهترین روشهای باری اتریک ترکیبی محسوب میشود که طی آن پزشک بخش پایینی معده را برداشته و کیسه کوچک باقیمانده معده را به صورت مستقیم به بخش انتهایی روده کوچک متصل میکند و به طور کامل برای دوازدهه مسیر انشعابی ایجاد میکند.
اگر چه این روش، کاهش وزن مطلوبی را برای بیمار ایجاد میکند ولی با توجه به عوارض و خطرات کمبود مواد مغذی که در پی آن رخ میدهد دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرد. در این روش فرد همچنان با خوردن مقادیر زیادی غذا میتواند وزن کم کند. از مهمترین عوارض این روش میتوان به بروز اسهال مزمن، زخمهای معدهای، گاز معده و مدفوع بدبو، خطر کمبود مواد مغذی و ویتامینها و کلسیم اشاره کرد.
جراحیهای ترکیبی
جراحیهای کاهش وزن که به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار میگیرد نسبت به جراحیهای محدودکننده تاثیر چشمگیرتری روی کاهش وزن و از دست رفتن وزن اضافه دارد، به طوری که بیمارانی که تحت این اعمال ترکیبی قرار میگیرند، حتی تا 18 تا 24 ماه پس از عمل هم به کاهش وزن خود ادامه میدهند. در کل، در این روشهای ترکیبی بیمار حدود 60 تا 80 درصد از اضافه وزن خود را از دست میدهد که موفقیت خوبی به شمار میرود.
از جمله فواید این گروه جراحیهای باری اتریک ترکیبی هم میتوان به بهبود بیماریهای مرتبط با چاقی همچون فشار خون بالا، وقفههای تنفسی در خواب، دیابت نوع 2 و التهاب مفاصل استخوانی اشاره کرد. ولی انجام این روشها نسبت به روشهای محدودکننده از پیچیدگی زیادی برخوردار است و به دلیل کاهش جذب ناشی از این جراحی ها، فرد ممکن است دچار سوءتغذیه و کمبود ویتامینها و مواد مغذی به خصوص آهن و کلسیم ضروری برای بدن شود.
در زنان قاعده کمبود جذب ویتامین B12 و آهن منجر به بروز کم خونی در آنها میشود و نیز کاهش جذب کلسیم میتواند باعث بروز پوکی استخوان و بیماریهای استخوانی شود. بنابراین این دسته از بیماران باید برای جبران کمبود مواد مغذی و ویتامینها حتماً از مکملها استفاده کنند. در روشهایی که کیسه کوچک معده به روده متصل میشود، چون مواد محتوی معده بسیار سریع در روده کوچک حرکت میکند، ممکن است باعث بروز حالت تهوع، نفخ، درد شکمی، ضعف، تعرق، بیحالی و نیز گاهی اسهال پس از صرف غذا شود.
بعد از عمل چه بخوریم؟
جراحی باری اتریک برای کاهش وزن مورد استفاده قرار میگیرد و موفقیت آن مستلزم رعایت اصول بعد از عمل و تغییر سبک زندگی و تغذیه است. در این میان مهمترین مساله تغییر میزان غذای مصرفی پس از عمل است. در ابتدا به خاطر کاهش حجم معده و مصرف غذاهای مایع و کم حجم ممکن است برای انجام فعالیتهای روزانه احساس کاهش انرژی کنید.
افراد معمولاً تا حدود 6 هفته پس از عمل به فعالیت عادی خود برمیگردند. رژیم غذایی بیمار بلافاصله پس از عمل دچار دگرگونی میشود. بهترین و مناسبترین غذایی که بیماران باید در این مدت استفاده کنند غذاهایی چون آبگوشت رقیق، آبمیوههای رقیق یا دسرهای ژلاتینی بدون شکر است.
این رژیمهای غذایی را باید تا بهبودی مجرای معدهای و رودهای ادامه داد که حدود 1 تا 3 روز ادامه مییابد. پس از آن باید تا 2 هفته تنها از غذاهای ملایم و خالص استفاده کنید. این غذاها میتوانند شامل شیر خامهدار، شیر گندم، کره، نوشیدنیهای پروتئینی، سوپ شیر و میوههای خالص و سیب زمینیهای خیس خورده همراه با آبگوشت باشند.
پس از عمل از خوردن غذای زیاد خودداری کنید، چرا که به خاطر افزایش حجم معده، حالت تهوع و استفراغ رخ میدهد. البته به خاطر کاهش مواد مغذی، بیماران باید از مواد پروتئینی و کم کالری استفاده کنند. رعایت تمام این نکات به داشتن یک زندگی سالم و کاهش وزن فوقالعاده کمک زیادی میکند.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
+ 1 - 0