بهرهبرداری رسمی از طرح ترابردپذیری شماره های تلفن همراه (MNP) فردا آغاز میشود.
فرآوری: آمنه اسفندیاری ـ بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
ریا به معنای نشان دادن و وانمود کردن چیزی از اعمال حسنه یا اخلاق پسندیده به مردم برای قدر و منزلت یافتن پیش آنهاست. ریا ممکن است در اعمال و عبادات واجب و یا اعمال مستحب باشد، در تمامی موارد ریا نکوهیده و مذموم شناخته شده و امام صادق علیه السّلام می فرماید: (وسایل الشیعه، ج 1، ص 67) هر ریایی شرک است. برای جلوگیری از ریا لازم است به درون خود مراجعه کرده و با شناسایی ریشه های ریا، راه را بر بروز ریاکاری ببندیم.
کسی که ریا می کند دنبال عزت می گردد و با نمایاندن کارهای خوب به این و آن می خواهد که بفهماند آدم خوبی است تا به او احترام کنند، دوستش بدارند و بر عزت و سر افرازیش افزوده گردد؛ در حالیکه عزت تنها از آن خداوند است که به هر کس که بخواهد عطا می نماید و از هر کس که بخواهد می گیرد.
١ـ تقویت ایمان
یکی از راه های اصلی جلوگیری از ریا، تقویت ایمان و باورهای مذهبی است. هر اندازه نیروی ایمان در افراد قوی تر شود، انجام اعمال ریاکارانه در آنها ضعیف تر می شود.
٢ـ اخلاص
دومین عامل جلوگیری از ریا، اخلاص است. اخلاص در واقع نقطة مقابل ریا است. اخلاص به معنای آن است که انسان، عبادات، اعمال و رفتارش را برای رضای خدا انجام دهد. علی علیه السّلام می فرماید: اخلاص در عمل، از نشانه های سعادت است» (محمدی ری شهری، ج 3، ص 59) و نیز فرمود: «خوشا به حال کسی که عبادت و دعایش را فقط برای خدا انجام دهد و قلبش را به آنچه چشمش می بیند مشغول نسازد (حر عاملی، بحار الانوار، بیروت، ج70، ص 229) تا وقتی انسان اخلاص نداشته باشد، نمی تواند خود را از ریا مصون نگه دارد.
از آن جا که هدف از عبادات، جلب رضایت خداوند و تقرب به درگاه الهی می باشد، هر نوع انگیزة دیگری برای انجام عبادات نکوهیده و ناپسند است؛ لذا خداوند در قرآن می فرماید: «فویلٌ للمصلّین، الذین هم عن صلاتهم ساهون، الذین هم یُرائون و یمنعون الماعون»؛[2] وای بر نمازگزاران! آن کسانی که نسبت به نماز خود مسامحه کارند، آنان که اعمال و عبادات خود را از روی ریا و خودنمایی انجام می دهند و از احسان به دیگران خودداری می کنند.
علی علیه السّلام نیز می فرماید: «آفةُ العبادةِ الرّیا»[3] آفت عبادت ریا است. ریا در عبادت ممکن است انواع مختلف داشته باشد. آن که می خواهد از ریا مصون بماند و در نماز حضور قلب داشته باشد، توجه به این نکات مفید است:
مثلاً فردی که در خلوت و تنهایی اهل نماز نیست، امّا در حضور دیگران علاقه دارد نماز بخواند یا فردی که در حضور دیگران با والدین خود رفتار شایسته و برخورد مناسب از خود نشان می دهد، امّا در غیاب دیگران و در منزل با ایشان بی ادبی و بی احترامی می کند، از مصادیق ریا در اعمال واجب محسوب می شود و حرام است.
یعنی هدفش رضای خدا باشد، امّا در عبادات مستحب خود مرتکب ریا شود، مثل این که در حضور مردم نماز مستحبی بخواند، تسبیح و صلوات بگوید؛ امّا در مواقعی که تنها است و کسی او را نمی بیند، علاقه به این اعمال نداشته باشد. یا رکوع و سجود و سایر افعال نماز را در حضور دیگران با کیفیت بهتر انجام دهد تا در نظر دیگران مذهبی جلوه کند. امّا در تنهایی نمازش را سطحی و بدون کیفیت بخواند. تمامی این موارد از مصادیق ریا است و می تواند اعمال و رفتار فرد را دچار مشکل کند.
یکی از اقسام ریا این است که شخص شهادتین را به زبان می آورد ولی در دل آن را انکار می کند که این قسم داخل در کفر و نفاق است. چنین اشخاصی از کافر ظاهری بدتر و پر عقبوت ترند؛ زیرا هر صفت نفاق را دارد و هم صفت کفر را.
کسی که در اصل عبادات ریا نکند؛ ولی در اجزای عبادات سعی در ریا نماید. مثلا رکوع، سجده، قرائت و... نماز را در حضور دیگران با آب و تاب بجا آورد تا جلب نظر دیگران را بنماید. یا در مراسم عزاداری گریه خود را پاک نکند یا به هیبتی بخصوص عزاداری کند تا دیگران جذب و جلب او شوند.
حضرت علی علیه السّلام می فرماید: «بر تو باد به اخلاص، در نیت و عمل، به راستی که پاکی نیت و عمل خالص، سبب قبولی اعمال و ارزشمند شدن عبادت و بندگی خدا است.»
مثل نظافت لباس به قصد خود نمایی یا پوشاندن عیبی از خود تا مردم او را پی عیب بدانند و یا در پنهان داشتن گناهان خود این قسم از ریا جایز است و از جهانی اگر انجام نشود انجام ندادنش حرام خواهد بود. مثل اینکه گناهان را از دید دیگران مخفی نکند و آنها را اظهار نماید. این کار قطعاً حرام است و خود یکی از گناهان کبیره به شمار می رود.
پس از آن که مفهوم ریا و مصادیق آن را در مورد عبادات شناختیم، برای این که عبادات به ریا آمیخته نشود، باید مواظب بود که نیت ما محض رضای خدا باشد و جز رضای خداوند هیچ هدف و نیت دیگری را در اعمال و رفتار خود مدّ نظر نداشته باشیم.
ملا مهدی نراقی در کتاب ارزشمند« معراج السعادة» می نویسد: «شیطان برای افساد کار بندگان و آمیخته نمودن عبادات آنان به ریا، افراد را در مورد نیت، قرائت یا طهارت به وسواس می اندازد. اگر چند دفعه کسی اعتنا نکند و به آن چه از شرع رسیده اکتفا کند، دست از او بر می دارد و موفق نمی شود که اعمال و عبادات او را به ریا آلوده کند؛ امّا اگر به وسوسه های شیطان گوش فرا دهد و در هر عملی شک کند، کارش به جایی می رسد که از عبادت بازماند و اعمالش به ریا آمیخته شود.»[4]
خلاصه برای رهایی از ریا باید نفس خود را به پنهان داشتن عبادات عادت داد و همان گونه که درها را بر روی اعمال زشت خویش بسته ایم باید بر فاش شدن عبادات و اعمال خویش نیز بسته نگهداریم و تا حدّ ممکن سعی کنیم که اعمال خود را فقط برای خدا انجام دهیم. و هیچ گاه هدف این نباشد که دیگران اعمال را ببینند و تعریف و تمجید کنند، توجه داشته باشید که اگر تصمیم قطعی بگیریم و هدف رضای خدا باشد، خداوند ما را در این زمینه یاری می کند؛ زیرا خداوند فرموده است: «و الذین جاهدوا فینا لنهدیّنهم سُبلَنا»[5]؛ و کسانی که در راه ما تلاش و کوشش می کنند، ما آنها را بر راه های خویش هدایت می کنیم. نکته ای که بیان آن بسیار مهم است این است که از آن جا که اسلام دینی اجتماعی است و بسیاری ار عبادات ما اجتماعی است با ید با «تمرین» تلاش کنیم که این عبادات با ریا از بین نرد.
علی علیه السّلام نیز می فرماید: «بر تو باد به اخلاص، در نیت و عمل، به راستی که پاکی نیت و عمل خالص، سبب قبولی اعمال و ارزشمند شدن عبادت و بندگی خدا است.»[6]
کسی که ریا می کند دنبال عزت می گردد و با نمایاندن کارهای خوب به این و آن می خواهد که بفهماند آدم خوبی است تا به او احترام کنند، دوستش بدارند و بر عزت و سر افرازیش افزوده گردد؛ در حالیکه عزت تنها از آن خداوند است که به هر کس که بخواهد عطا می نماید و از هر کس که بخواهد می گیرد.
تذکر: برای خودسازی فردا دیر است امروز اقدام کنیم که راحت تر به نتیجه مطلوب برسیم.
جام جم سرا:روابط عمومی ستاددیه کشوراعلام کرد ، بر اساس نصوص فقه دینی و مطابق با ماده 299 قانون مجازات اسلامی، ماه های رجب، ذی القعده، ذی الحجه و محرم به عنوان ماه های حرام اعلام شده است که در این ماه ها دیه افراد با افزایش یک سوم (تغلیظ دیه) محاسبه می شود.
در این باره سیداسدالله جولایی، مدیرعامل ستاد دیه گفت: هفتمین ماه سال قمری ماهی است که در اسلام به آن اهمیت خاصی شده و در شمار ماه های پرفضیلت و یکی از چهار ماه برخوردار از حرمت و قداست از آن یاد می شود، چه خوب است در این ماه پربرکت، ضمن زدودن غبار تیرگی از روح و جان و توجه بیشتر به معنویات یاد شده، دقت نظر بیشتری به ارزشمندترین ثروت و نعمت الهی که همان جان آدمی است داشته باشیم و با رانندگی نادرست و عدم توجه به قوانین، این موهبت بزرگ خود و دیگر انسانها را در معرض تهدید و خطر قرار ندهیم.
او گفت: امید است با رعایت کامل قوانین مربوط به راهنمایی و رانندگی ایام شیرین و معنوی این ماه بزرگ به کام هموطنان عزیز تلخ نشود و در این ایام شاهد کاهش چشمگیر حوادث رانندگی که هیچ گاه هم در شأن ملت شریف ایران اسلامی نبوده است، باشیم.
گفتنی است طبق تقویم هجری شمسی ماه شروع و پایان ماه های حرام در سال 93 به شرح ذیر است؛
11 اریبهشت تا 8 خرداد ماه ؛ ( متقارن با ماه رجب )
6 شهریور تا 3 مهر ماه ؛ ( متقارن با ماه ذی القعده )
4 مهر تا 3 آبان ماه ؛ ( متقارن با ماه ذی الحجه)
4 آبان تا 2 آذر ماه ؛ ( متقارن با ماه محرم)
جام جم سرا: یک روز مانتوی بلند و فردای آن مانتوی کوتاه مد میشود. امروز موهای آلمانی و فردا موهای فر کرده همهگیر است و حتی مادر خانواده دیگر مبلمان استیلی را که پارسال خریده دوست ندارد و فکر میکند اگر مبلمان خانهاش اسپورت میشد بهتر بود و پدر خانواده هم تصمیم میگیرد ماشین و موبایل خود را با هزار قرض و قوله عوض کند. وقتی از همه آنها میپرسی دلیل این همه تغییر چیست، میگویند مد است دیگر، همه میگیرند ما هم مثل بقیه، اما واقعا دلیل این امر چیست؟
نسرین سی و چهار ساله است. دو سال از زندگی مشترکش میگذرد، اما همسرش از دست او به امان آمده است. یکسره پشت ویترین مغازههاست و تمام تلاش خود را بهکار میبندد تا از دیگر دوستانش عقب نماند. همسر او یک کارمند ساده است که حقوق معمولی دریافت میکند، اما نسرین توجهی به این موضوع ندارد. او از گرانترین برندها خرید میکند و حتی برای آن که از مد عقب نماند هزینه دندانپزشکی خود را صرف خرید از فروشگاههایی میکند که پیامکهایش برای او آمده است. وقتی از او میپرسم سلامت مهمتر است یا مد، میگوید: میشود دندان را ماه دیگر درست کرد، اما فصل حراج فلان برند تمام میشود.
چنین قیاسی واقعا تعجببرانگیز است، اما این رفتارها تنها منحصر به خرید لباس یا لوازم منزل نیست.
در گفتوگو با مادر مهرانگیز که دانشجوست به نکتهای جالب بر خوردم. او که به سلامت دخترش اطمینان دارد با ناباوری به من میگوید: دخترم برای قبولی در دانشگاه مدتی خانهنشین شد و تحرک خود را از دست داد و همین موجب افزایش وزن او شد. زمانی که به دانشگاه رفت به جای این که به درس و تحصیلات خود دقت داشته باشد نگران افزایش وزن و شکل دماغ خود شد و به من گفت که حاضر است به جای رفتن به دانشگاه به شغلی ساده مشغول شود و دماغ خود را مانند دیگر دوستانش عمل کند.
وی با نگرانی میافزاید: دخترم شنیده بود با کشیدن شیشه لاغر میشود و همین مساله او را وسوسه کرد تا از این ماده شیطانی استفاده کند.
اما چه میشود که چنین تفکری در خانواده بخصوص در اقشار جوان آن شکل میگیرد؟ چرا برخی افراد عادت کردهاند رفتار و نوع و سبک لباسشان را طبق آخرین مدهای رایج تنظیم کنند؟ این سوالی است که بیشتر این افراد نمیتوانند پاسخی قانعکننده به آن بدهند.
اصلا مد چیست؟ واژه مد در لغت به معنای سلیقه، اسلوب، روش و شیوه به کار میرود ولی از نظر علم مردمشناسی، عبارت است از شیوههای قومی گذرا که اساس ذوق و سلیقه افراد یک جامعه و سبک زندگی ازجمله شکل لباس پوشیدن، نوع آداب پذیرایی و معاشرت و تزئین و معماری خانه را نشان میدهد. بنابراین میتوان گفت، مد به تغییر سلیقه ناگهانی و مکرر همه یا بعضی افراد یک جامعه اطلاق میشود و منجر به گرایش به انجام رفتاری خاص یا مصرف کالای بخصوص یا در پیش گرفتن سبکی خاص در زندگی میشود.
روانشناسان دلایل مختلفی را برای مدگرایی در خانواده ارائه میکنند. به گفته این گروه نیاز به آراستگی در سن خاصی طبیعی است و جوانان میکوشند در این سن با پوشیدن انواع خاصی از لباس و آرایش مو خودنمایی کنند.
اما این روزها مد و مدگرایی در خانوادهها به افراطیترین وضع خود رسیده که ازجمله دلایل آن میتوان به تنوعطلبی، نوگرایی، همانندسازی، رقابت و چشم و همچشمی، التزامهای ناشی از دوستی، تشخصطلبی و جلب توجه دیگران، تجملگرایی، کمبود محبت، تزلزل شخصیت و هویتیابی و غربگرایی تبلیغات رسانهای و ماهوارهای و استفاده از اینترنت اشاره کرد.
بعضی جامعهشناسان معتقدند امروزه کالاها صرفا کارکرد ارضای نیازهای ضروری را ندارد، بلکه کالاها به مقولههای فرهنگی و اجتماعی تبدیل شدهاند که نماینده طبقههای مختلف اجتماعی هستند و به نیازهای اجتماعی و روانی افراد پاسخ میدهند تا به نیازهای زیستی آنها. انواع مبلمان و دکوراسیون، نوع موسیقی مورد علاقه، لباسی که میپوشیم، نوع وسیله رفت و آمد و همه جنبههای فرآیند مصرف، میتواند به عنوان نشانههای تفاوت بین گروههای مختلف اجتماعی شناخته شوند. به این ترتیب برخی تلاش میکنند در این روند خود را در ردیف طبقات مرفه جامعه نشان دهند.
البته برخی دیگر از جامعهشناسان نیز مد را ساخته دست سرمایهداران میدانند و بر این باورند که این گروه با تقسیم مصرفکنندگان به طبقههای مختلف، به تولید کالا برای هر طبقه اقدام میکنند و با ایجاد نیازهای کاذب برای مصرفکننده، او را مغلوب بازی سرمایه داری خود میکنند تا به این وسیله، شرایط بقای خود را فراهم آورند.
تاثیر مدگرایی بر اقتصاد خانواده
در روایات اسلامی بارها تاکید شده است که فرزند زمان خود باش این امر به معنای آن است که از نظر سبک زندگی به زمان خود تأسی کن و از آن جدا و دور نباش. در زمانی که ندانستن رایانه، بیسوادی و استفاده از اینترنت و کار با رایانه دانش تلقی میشود، داشتن رایانه، کار با آن و استفاده از تلفن همراه و وسائل ارتباطی مدرن مدگرایی منفی و غیرسازنده تلقی نمیشود.
اما استفادههای افراطی از یک نوع وسیله یا طرز پوشش و تقلید کورکورانه مسالهای نیست که بتوان آن را مدرن بودن و همراه با زمان پیشرفتن دانست.
از آنجا که یک مدگرا باید بهروز باشد و «مرگ انواع مدهای قدیم» و «تولد مدهای جدید» بسرعت روی میدهد، شخص مدگرا ناچار است هزینههای زیادی برای پیروی از مد بپردازد. این مساله آنجا اهمیت بیشتری مییابد که مدگرا، توان مالی کافی برای «بهروز بودن» نداشته و برای رسیدن به خواستههایش ناگزیر باشد با گرفتن وامهای بانکی و قرضهای دوستانه از آینده خود خرج کند. گاهی فشار وارده به خانواده و سرپرست خانوار برای چنین اقدامی سبب بروز مشکلات روحی و ناهنجاریهای اجتماعی نیز میشود.
حمیدرضا ترکمندی کارشناس مسائل اجتماعی در این باره میگوید: در بسیاری از خانوادههایی که جذب مدگرایی شدهاند هزینههای بسیار بالایی به جای این که برای اموری چون مطالعه، علمافزایی و بهداشت مصرف شود، برای خرید مواد آرایشی، تغییر پوشش و لباس و اسراف صرف میشود.
وی با اشاره به اینکه هزینه مدگرایی به نحوی دور ریخته میشود، تصریح میکند: این هزینه به جای این که در خدمت اقتصاد خانواده قرار گیرد، مستقیما به جیب تولیدکنندگان یا کپی برداران از محصولات خارجی میرود و موجب آلودگی ظاهری جامعه، رواج تقلید کورکورانه و چشم و همچشمی، نگرانی و استرس، مقبولیت ظاهری و مطابق مد روز بودن، صرف وقت، حواسپرتی، نداشتن انگیزه و رغبت به تحصیل، گرفتار شدن در آسیبهای اجتماعی و غرور کاذب میشود.
شاید باور نکنید مدگرایی در همه جا خودنمایی میکند و علاوه بر پوشش و مدل آرایش مو و صورت، تغییر دکوراسیون لوازم منزل و خرید مبلمان چند ده میلیونی، ظرفهای تزئینی چند میلیونی و سرویسهای چینی میلیونی، خرید انواع لوازم خانگی و آشپزخانه نیز یکی از مواردی است که کمر اقتصاد خانوادهها را شکسته است. پیشترها وقتی به کابینتهای آشپزخانه برخی منازل سر میزدیم، میتوانســــتیم انواع سرخ کن، ساندویچساز، همهکاره، قهوهساز و غذاساز را ببینیم که مدتها از آن استفاده نشده و تنها با انگیزه به روز بودن خریده شدهاند، اما این روزها حتی مدلهای چند میلیونی کابینتهای آشپزخانه، انواع هود، فر، گاز رومیزی و حتی یخچالهای سایدبایساید است که محل تقاضای چشم و همچشمی و رو به مد بودن خانوادهها قرار گرفته و اگر خانوادهای به فرض یخچال ساید بای ساید نداشته باشد گویی از زندگی عقب است و خانه او امروزی نیست.
ماجرا به جایی رسیده که بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که صنعت لوازم خانگی بر رواج این گونه مدگرایی و تبلیغ جان میگیرد.
به گفته محمدرضا دیانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی، بازار لوازم خانگی ایران با کل بازار خاورمیانه برابری میکند. کار به اینجا تمام نمیشود؛ مد شدن سفرهای خارجی نیز یکی از این معضلات است. در حالی که کشورمان مناطق توریستی و دیدنی و منحصر به فرد زیادی دارد برخی افراد حتی برخلاف میلشان به سفرهای خارجی میروند تا از بقیه عقب نمانند. این سفرها نهتنها هزینه زیادی به اقتصاد خانواده تحمیل میکند، بلکه برخی از آنها به کشورهایی صورت میگیرد که آداب و رسومشان با ما یکی نیست و اختلاف فرهنگی موجب میشود افراد خانواده تحت تاثیر فرهنگ غلط غربی قرار گیرند.
شاید باورکردنی نباشد، اما مدهای جراحی زیبایی نیز حکایتی است که با تمام عجیب بودنش واقعیت دارد. رواج جراحیهای زیبایی که به دلیل مد صورت میگیرد، یکی از مسائلی است که این روزها هزینه بسیاری به خانوادهها تحمیل میکند.
جراحی بینی یکی از جراحیهای متداولی است که علاوه بر زنان، مردان نیز به آن روی آوردهاند. براساس آماری که از سوی انجمن جراحان فک و صورت ارائه شده، حداقل سالانه ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه جراحی بینی در ایران میشود. این درحالی است که بیشتر این جراحیها نه برای سلامت، بلکه به تبعیت از هنرپیشگان خارجی و مد سال انجام میشود و به قولی سر بالا یا سر پایین بودن بینی نوعی مد است.
جالب آنجاست که این جراحیها تنها منحصر به بینی نیست و این روزها گسترش بیشتری پیدا کرده است. از جمله این جراحیها میتوان به عمل زیبایی برداشتن موهای زائد با لیزر، گذاشتن گونه، کشیدن پوست صورت، ارتودنسی دندان و کلفت و نازک کردن لبها اشاره کرد.
اکرم عباسی روانشناس در این باره میگوید: در بسیاری موارد این عملها ضرورتی ندارد و فقط شخص به دلیل کمبود اعتماد به نفس و مد آنها را انجام میدهد، اما جالب آنجاست که اعتماد به نفس کاذبی که از طریق جراحی به دست میآید در کوتاهمدت از بین میرود و فقط هزینههای گزاف روی دست متقاضی باقی میگذارد. نکته قابل تامل اینکه تاثیر برخی از این اعمال جراحی مانند بوتاکس نهایتا شش ماه است و برای باقی ماندن این تاثیر به مدت دائم باید این تزریق هر ۴ ماه یکبار تا ۵ یا ۶ بار انجام شود و در نهایت شخص برای این که از دیگران عقب نماند هزینه گزافی به خانواده تحمیل میکند.
تشخّص و منحصر به فرد بودن
مدگرایی منحصر به مصرفگرایی نیست، بلکه اغلب رابطه مستقیمی با غربگرایی دارد. مدها و مدلها در حال تغییر و غربی شدن است و دنیای غرب با ایجاد مصرف زدگی و مدزدگی توانسته به بازار بسیاری از کشورهای در حال توسعه ازجمله ایران دست یابد و میتوان گفت مد یکی از ابزارهای جنگ نرم غرب به شمار میرود.
بسیاری بر این باورند که رفتار و منش غربیها یک برتری اخلاقی به حساب میآید و نهتنها باید در چگونگی پوشش و رفتار از آنها الگو گرفت بلکه حتی باید از مارکها و نشانهای غربی نیز در کالاهای مورد نیاز استفاده کرد و هر کالایی که مارکی خارجی و مطرح داشته باشد مقبول و باکیفیت محسوب میشود.
این الگوگیری تا آنجا پیش رفته که برخی محققان بازاریابی جهان، برند را یک امضا، آبرو و حاشیه امن برای مشتری میدانند و عدهای دیگر برند را خوشنامی و هویت معنا میکنند.
اکرم عباسی روانشناس در این باره میگوید: وقتی در خانواده لوازم خارجی را نمونهای از کیفیت و دوام میدانند و اطرافیان مدام از از بیکیفیتی کالاهای ایرانی و مقبولیت کالاهای خارجی سخن میگویند و برای خرید تنها برندهای خاصی انتخاب میشود و هیچ کس ارزیابی خاصی درخصوص ضرر و زیان خرید کالاهای غربی نمیکند، نمیتوان انتظار داشت توجه به مارک یا برند مطرح نباشد.
او برندگرایی را رفتاری مرتبط با پیروی از مدهای روز جهانی و مدگرایی میداند و در این باره عقیده دارد استفاده از این محصولات بین بسیاری از افراد بویژه افراد مرجع رفتاری مانند هنرپیشگان و ورزشکاران رواج پیدا کرده و همین موضوع باعث گرایش جوانان اعم از ثروتمند و غیرثروتمند به برند و مد شده است.
به نظر میرسد پرداخت ۳ میلیون تومان برای یک تیشرت یا ۱۰ میلیون تومان برای یک دست کت و شلوار تنها برای به رخ کشیدن ثروت و تمکن مالی است و با این هدف انجام میشود که فرد به دیگران ثابت کند توانایی خرید محصولاتی با این قیمت را دارد.
اکرم عباسی میافزاید: این گروه به دلیل کمبودهایی که دارند ابزاری بجز برند برای عرضه خود ندارند و تنها با صرف هزینههای هنگفت، در پی مطرح کردن خود در جامعه هستند. حتی چنین برخوردی باعث شده است که بسیاری از سوءاستفادهکنندگان اقتصادی یا حتی تولیدکنندگان داخلی برای فروش کالای خود دست به تقلب بزنند و جنس خود را با برند خارجی غربی به فروش برسانند.
برای مثال میتوان گفت بسیاری از فروشندگان و تولیدکنندگان ایرانی که در گسترش برند نقش مهمی ایفا میکنند با سفر به برخی کشورها و وارد کردن پوشاک قاچاق به داخل کشور یا الگوبرداری از مدلهای خارجی شروع به تولید میکنند و در نهایت با چسباندن یک مارک، لباس ایرانی را به لباس مارک دار خارجی تبدیل میکنند و این جنس را با قیمتی بالاتر به فروش میرسانند.
چنین مسائلی ناشی از ناآشنایی جوانان با موضوع برند و مارک یا بیاعتمادی آنها به کالای ایرانی است. بسیاری از کالاهای خارجی موجود در این برندها از تولیدات چین است که به کشور وارد میشود و کیفیت بسیاری از آنها نازلتر از محصولات ایرانی است و تنها در این میان این مارک است که بازار را تصرف میکند.
تاثیر ماهواره و اینترنت
اما فقط اینها نیست، این روزها مدگرایی ابزار تازهای هم یافته و آن گسترش وسایل ارتباط جمعی و فناوریهای جدید رایانهای و تلفن همراه و ماهواره است که باعث شده نهتنها جوانان و نوجوانان بلکه بزرگسالان نیز به رفتارها و هنجارهای متضاد با ارزشهای جامعه روی بیاورند.
کالای مد شده در ماهواره، با خود شیوههای جدید رفتاری، هنجاری و ارزشهای کاذب به همراه میآورد و فناوری علمی ابزاری برای انتقال این هنجار و ارزش شده است.
تبلیغات ماهوارهای برای همگان شناخته شده، اما این روزها استفاده از صفحات اینترنتی برای ارائه انواع مدلها براحتی رایج شده است. صفحات مد و فشن در قالب شبکههای اجتماعی یافت میشود و کافی است با یک جستجوی کوچک وارد دنیایی از مدلهای عجیب و غریب شد که به صورت اینترنتی به فروش میرسد. حتی خیلی از افراد، گروههای مجازی برای دستیابی به مد راه میاندازند و اینگونه مدگرایی را ترویج میکنند.
از سوی دیگر بسیاری از افراد نیز گوشیهای هوشمندی دارند که بسادگی میتواند با یک اپلیکیشن ساده، اتصال فرد به اینستاگرام را فراهم کند. ذات شبکه اجتماعی اینستاگرام که یک شبکه اجتماعی عکس محور است زمینه را برای عرضه لباس و مد فراهم میکند و کاربران در کنار دیدن و لایک کردن عکس دوست و آشنا در این شبکه اجتماعی، میتوانند فارغ از ترافیک شهر، آخرین مدهای سال را در صفحات مخصوص آن ببینند، پسند کنند و بخرند و حتی در منزل دریافت کنند. در این موارد هیچ گونه نظارتی وجود ندارد و افراد براحتی هر گونه کالایی را با هر کیفیت و ارزشی ارائه میکنند.
در حقیقت بسیاری از رسانههای گروهی به کمک تبلیغات و مدهای جدید نیازها و الگوهای جدیدی برای افراد ایجاد میکنند که بعضی از این الگوها با فرهنگ و ارزشهای جامعه ما هیچ تناسبی ندارد و باعث مشکلات اجتماعی و خانوادگی میشود. بنفشه حسنوند، روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه نیز در این باره میگوید: وظیفه نهادهای فرهنگی و رسانههای جمعی این است که هویت این مدها را برای خانوادهها شناسایی کنند و به آنها بگویند هر مدی نشاندهنده ویژگی چه نوع اشخاصی است. بسیاری از افرادی که به سمت گرایشهای ظاهری خاصی تمایل پیدا میکنند، از شناسنامه مد و دیدگاهی که پشت آن است آگاه نیستند و اگر این آگاهسازی صورت گیرد، افراد از انحرافهای رفتاری پشت پرده مد مطلع میشوند و چهبسا مدی را که قبلا استفاده میکردند کنار بگذارند و مدهای سادهتری را انتخاب کنند.وی ادامه داد: ما باید برای علاقه جوانان در مقابل این همه تبلیغات و مدلهایی که در برنامههای شبکههای ماهوارهای مختلف وجود دارد، پاسخی داشته باشیم و مدلهایی را به آنها ارائه دهیم که در عین آن که جذاب هستند مناسب با فرهنگ دینی و مذهبیمان نیز باشند.
مد خوب، مد بد
اما سوال این است آیا به روز شدن و متنوع بودن بد است یا خوب؟ نباید فراموش کرد مد به دلیل این که نوعی نوآوری محسوب میشود پیامدهای مثبتی به دنبال دارد، اما زمانی که مد با هنجارهای رایج در جامعه و فرهنگ آن در تضاد باشد، تنش به دنبال خواهد داشت و در نهایت تنش به فروپاشی هنجارهای مسلط یا جایگزینی ارزشها و هنجارهای جدید میانجامد.
دکتر عباسی، روانشناس در این باره معتقد است ایجاد نشاط و شادابی، بیرون آمدن از کسالت و یکنواختی و ارضای هیجانها، از پیامدهای مثبت مد است و پیامدهای منفی مدگرایی نیز، متکی شدن شدید فرد به دیگران، حتی در تعیین افکار و اعمال، تاثیرپذیری از گروههای مختلف و خدشهدار شدن هویت فردی خواهد بود. وی میافزاید: یکی از تبعات شوم و تخریبکننده مد وابستگی به بیگانگان و تهدید اصالت فرهنگی جامعه است. به بیان دیگر، غرب به عنوان یکی از اصلیترین و عمدهترین کانونهای ترویج و صدور مد علاوه بر تهدید و تهاجم فرهنگی ـ که رهبر معظم انقلاب از آن با عنوان ناتوی فرهنگی یاد کردند ـ وابستگی فرهنگی و اقتصادی جوامع را ایجاد میکند و برای خود بازار مصرف گسترده در کشورهای گوناگون بهوجود میآورد.
این روانشناس با بیان اینکه جوانی که دغدغه ذهنی او به روز بودن و تنوعطلبی در قالب تمایل و تهدید مارکها و برندهای گوناگون است، سرمایه شخصی و ملی خود و جامعه را به خارج تزریق میکند، اظهار میکند: این امر خیانت به کشور است که در هر صورت چه جاهلانه باشد و چه آگاهانه، اثرات مخربی برای فرهنگ و اقتصاد جامعه به همراه میآورد. این نوع مدگرایی پیش از آن که در چارچوب نوگرایی مطرح شود بیشتر مؤید دهن کجی به ارزشها و مصلحت خود و جامعه در میانمدت و درازمدت است. در حقیقت نباید فراموش کنیم که انسان روحیهای تنوعطلب دارد و از ضرورتهای زندگی و روابط انسانی تمایل به خودآرایی است، اما اگر این ضرورت از روی غفلت یا ضعف روحی از مسیر طبیعی و صحیح خود خارج شود به خودنمایی تبدیل میشود که در این صورت آثار مفید خودآرایی به آثار سوء خودخواهی بدل میشود.
بسیاری از کارشناسان معتقدند شرایط قابل قبول برای پذیرش مد عبارت است از متناسب بودن با فضا و موقعیت زمانی و مکانی، خارج نشدن از حدود الهی، متناسب با سن و جنس فرد، تبلیغ نکردن برای دشمن خدا و ضرر نداشتن برای بدن است و ایجاد آشفتگیهای روحی و روانی، ایجاد شهرت، آسیبرساندن به بدن، سستشدن پیوند صمیمی خانوادهها بر اثر خواستهها و خودخواهیها، تنوعطلبی کاذب و تحمیل هزینههای سنگین بر خانواده از آسیبهای مهم مدگرایی در جامعه محسوب میشود.
اکرم عباسی، روانشناس در این باره معتقد است: ما مسلمان هستیم و در جامعهای مذهبی زندگی میکنیم، بنیان خانوادههایمان نیز دینی است. پس باید از الگویی پیروی کنیم که متناسب با شخصیت و ظرفیت دینی و مذهبیمان باشد و اگر بخواهیم از آسیبهای مدگرایی غربی مصون و در امان بمانیم باید از آموزهها و الگوهای دینی و مذهبی بهره بگیریم و مهمترین بنیان در این زمینه خانواده است.
وی با بیان این که نمادهای مختلف مدها و آیینهای ساختگی ابتدا وارد زندگی افراد میشود، میافزاید: نمادهایی در شکلهای انگشتر، گردنبند، مدل مو، لباس و بسیاری چیزهای دیگر وارد خانواده میشود و وقتی خانواده با آن نماد و شکل خو گرفت، لاجرم به سمت آن گرایش سیاسی و اجتماعی هم سوق پیدا میکند. به هر حال مد تا آنجا که باعث تنوع، رفع خستگی، احساس آرامش، اعتماد به نفس و شادابی و نشاط شود بد نیست، اما فراموش نکنیم اگر مقهور این پدیده شویم، مد بر ما فرمان میراند و آرامش اولین چیزی است که در این راه از دست میدهیم چرا که همیشه باید بدویم تا از دنیای رنگارنگ مد عقب نمانیم. (ضمیمه چاردیواری)
گیتی آذری
جام جم سرا: این موزه، علاوه بر آنکه فرصتی برای آشنایی بازدیدکنندگان بویژه کودکان و نوجوانان با فرهنگهای متنوع کشورها فراهم میسازد، به گفته مسئولان برپایی آن قرار است پایههای صلح و دوستی بین کودکان ایران و جهان را به عنوان حاصل این شناخت استوار سازد.
به نقل از باشگاه خبرنگاران، بخش عروسکهای نمایشی، عروسکهای سایه و عروسکهای قومی ایران از جمله دیدنیهای موزه عروسک ملل است که تا جمعه ۱۰ مهر فعال خواهد بود. نشانی موزه عروسکهای ملل نیز خیابان پاسداران - نگارستان پنجم (حاج هادی) - پلاک ۴ است.
جام جم سرا: آنها حتی وقت ندارند به مهمانی بروند، که البته اگر هم بروند باز ماجرا همین است و همین.
گوشیهای موبایلشان را میگیرند دستشان و در سکوت شبکههای اجتماعی که دارند ما را کمکم غیراجتماعی میکنند، صفحات گوشیشان را چک میکنند و زیر و رو میکنند.
دارند تمرین میکنند اجتماعشان را مدام کوچک و کوچکتر کنند. آنقدر که حتی دیگر در جمع خانواده هم عضوی از جمع نباشند، عضوی از همین شبکههای اجتماعی باشند.
تو هم کمی که بزرگتر شوی برایت تبلت میخرند، بتمن و مرد عنکبوتی همدمت میشوند و تو هم مثل آنها بیشتر و بیشتر در خودت فرو میروی و در دنیایی غرق میشوی که مجازی بودنش تو را از دنیای واقعی اطرافت جدا میکند.
تنهایی دنیایت را پر میکند و تو آنقدر به تنهاییات عادت میکنی که قدم زدن در خیابانها و لبخند زدن به عابران برایت بیمعنی شود؛ هرچند همین حالا هم آن گوشه تنهایی آرام زیر پوستت خزیده و شاید بغضی نهفته در گلویت داشته باشی.
چقدر خوب که تو کوچکی و هنوز وابسته این شبکههای اجتماعی نشدهای که محکومم کنی به نادیده گرفتن خوبیهای آنها.
چقدر خوب که شاید همین لحظه دلت برای آغوش مادرت تنگ شده باشد و درک کنی که شبکههای اجتماعی با همه خوبیهایی که میتواند داشته باشد، حق ندارد آغوش مادر و دستهای پرمهر پدر را از تو دریغ کند.
چشمهایت را ببند و خوابی خوش ببین. خواب آغوش مادرت را، خندههای پدرت را. نه... نه.... چشمهایت را باز کن. نگاه کردن به دنیا را از خودت دریغ نکن. آرام و بیصدا به جهان اطرافت نگاه کن. به فضای سبز، به خیابانها، به آسمان و به آدمها. نگذار چشمهایت به ندیدن عادت کند. نگذار چشمهایت زیباییهای اطرافت را فراموش کند. نگاه کن و نگاه کن و فردا را مثل ما رقم نزن... .(زینب مرتضاییفرد - گروه فرهنگ و هنر)
جام جم سرا: تمامی اظهارات در حالی عنوان میشود که متخصصان این حوزه با انجام پژوهشهای گسترده به این موضوع رسیدهاند که تولید مواد غذایی بویژه در بخش کشاورزی، بشدت دستخوش تغییرات آب و هوایی هستند، بهگونهای که افزایش هر یک درجه دمای کره زمین، تقریبا 10 درصد از زمینهای حاصلخیز، کممحصولتر و نامرغوبتر خواهند شد.
جمعیت امروز جهان، حدود هفت میلیارد نفر است و تا سال 2050 به حدود 10 میلیارد نفر میرسد و شاید از همینروست که کارشناسان معتقدند در 50 سال آینده، محیطزیست و جنگلها قربانی کشاورزی خواهند شد. اما راهکار چیست؟
برخی توجه به خانوادههای کشاورز را در تامین امنیت غذایی کشور و ضرورت تامین الگوی کشاورزی پیشنهاد میکنند، عدهای مبارزه با مواد شیمیایی و کاربرد آن در مواد غذایی را راهکار میدانند و بعضی دیگر صرفهجویی را اساسیترین روش برای پیشگیری از فقر غذایی معرفی میکنند.
با این حال، نیمنگاهی به برنامه ششم توسعه چندساله ملی از سوی دولت و نیز تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر اقتصاد مقاومتی، باید به این مهم نیز توجه داشت که هر چند اهمیت کشاورزی خانوادگی در ایجاد امنیت غذایی و تغذیه، مدیریت منابع طبیعی و اقتصاد محلی ممکن است برخی از راهکارهای مقابله با این معضل باشند، اما راهکار اصلی نیست و عوامل ظریف دیگری در این مساله نقش اساسی ایفا میکند.
از اینرو با توجه به بهرهگیری از نهادههای کمتر در کشاورزی بویژه آب و مواد شیمیایی بهگونهای که کشاورزی ما را در مسیر بلندمدت پایدار قرار دهد، تامین ایمنی غذایی و سیری سلولی افراد جامعه، غنی سازی مواد غذایی بهخصوص موادغذایی پرمصرف مانند نان، یکی از بهترین راههای رفع کمبودهای ریزمغذیها در جوامع و با هدف دربرگیری طبقات کمدرآمد است.
چنانچه شاهد هستیم عرضه محصولات غنیسازی شده با موادی مانند انواع ویتامینها و املاح مدتی است در کشور آغاز شده و این گونه محصولات در فروشگاهها در دسترس است، اما معمولا این محصولات دارای قیمت بالاتری بوده و ممکن است طبقات کمدرآمد که اتفاقا به مصرف این مواد محتاجترند، نتوانند آنها را خریداری کنند.
بنابراین، هرچند که رفع فقر غذایی نهتنها برای کل جمعیت دنیا، بلکه برای جمعیت کشور نیز ناممکن به نظر میرسد، اما توجه به روشهای افزایش ماندگاری خوراکیها و فرآوردههای غذایی، آن هم بدون مواد افزودنی شیمیایی و مضر میتواند گامی تاثیرگذار برای مبارزه یا به تاخیر انداختن زمان برای این واقعیت تلخ باشد زیرا بر کسی پوشیده نیست که موادغذایی امروز با مشکلاتی نظیر: آلودگی مواد اولیه گیاهی و دامی به موادی مانند سموم دفع آفات، علفکشها، فلزات سنگین، سموم میکروارگانیسم، باقیمانده آنتیبیوتیکها و هورمونها و بسیاری مواد مضر دیگر از این دست روبهرو هستند و در صورتی که مواد اولیه ناسالم باشند، در کارخانههای فرآوریکننده نیز نمیتوان آلودگی را از آنها خارج کرد.
تمامی این موارد در شرایطی رخ میدهد که متاسفانه سازمانهای مسئول در زمینه کنترل و بازرسی موادغذایی بیشتر به مراکز تولید انبوه موادغذایی یا همان کارخانهها، میپردازند. بنابر این براحتی میتوان گفت برای کنترل و بازرسی سطح عرضههای خرد، ساختار لازم در کشور وجود ندارد و باید در این زمینه ساختارسازی شود.
استفاده از نظر نخبگان حوزه موادغذایی و دانشآموختگان این رشته و ارائه برنامههای کارشناسی شده علمی و تخصصی، بدون شک یکی دیگر از راهکارهای موجود برای رفع معضلات حوزه موادغذایی که ارتباط مستقیمی با سلامت جسمی و روحی افراد دارد، اعلام شده است.
مرتضی فغانی - جامجم
جام جم سرا به نقل از ایسنا: هفتمین یارانه نقدی در فاز دوم هدفمندی یارانهها در حالی بنابر اعلام نوبخت-معاون برنامه ریزی رییس جمهور- به روال ماههای قبل در بیست و دوم ماه جاری نیز به ازای هر متقاضی به حساب سرپرستان خانوار خواهد نشست که بنابر آخرین گزارش عملکرد از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها در نیمه ابتدایی سال تعداد یارانه بگیران در هر ماه حدود ۷۶ میلیون نفر تخمین زده میشود.
براین اساس برای پرداخت یارانه نقدی هزینهای بالغ بر ۳۵۰۰ میلیارد تومان در هرماه به دولت تحمیل میشود.
همچنین آبان ماه، سومین ماهی است که نوزادان متولد امسال همچنین تعدادی از جاماندگان از ثبت نام انجام شده در فروردین ماه یارانه نقدی دریافت میکنند. این درحالی است که در حال حاضر هستند متقاضیانی که هنوز اسامی آنها به لیست سازمان هدفمندی یارانهها وارد نشده و در فاز دوم یارانهای دریافت نکردهاند.
دکتر شهرام رفیعیفر در آستانه هفته مبارزه با سرطان گفت: یکی از راههای پیشگیری و مبارزه با سرطان کاهش وزن است. خطر بسیاری از بیماریها همچون سرطان در افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، افزایش مییابد. چنان که طبق برآوردها درصدی از کل موارد مرگ و میر ناشی از سرطان به دلیل اضافه وزن یا چاقی افراد است و برخی از انواع سرطانها از جمله سرطانهای ریه، پروستات، روده بزرگ، رحم، کلیه، مری و پستان (در زنان یائسه) رابطه تنگاتنگی با افزایش وزن بدن دارند.
سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت بیان داشت: علاوه بر سرطان، اضافه وزن و چاقی با بیماریهای دیگری نظیر بیماریهای قلبی، سکته مغزی، فشار خون و کلسترول بالا، دیابت نوع دو، آرتروز، آسم و آپنه (قطع تنفس در هنگام خواب)، بیماریهای کیسه صفرا، اختلالات قاعدگی و اختلالات روانی مانند افسردگی در ارتباط است.
رفیعیفر اظهار داشت: متاسفانه جامعه ما نیز به سمت پرخوری و کم تحرکی و در نتیجه افزایش وزن رو به حرکت است؛ به طوری که حدود نیمی از زنان و مردان ایرانی اضافه وزن دارند.
وی به نقش کاهش وزن در پیشگیری و بهبودی پس از ابتلا به سرطان اشاره کرد و گفت: شواهد موجود حاکی از آن است که حفظ وزن مناسب بدن در پیشگیری از سرطان مهم بوده و حتی در روند بهبود بیماران مبتلا به سرطان نیز تاثیرگذار است. علاوه بر افزایش وزن در دوران بزرگسالی که با افزایش خطر سرطان مرتبط است، بالا بودن وزن به هنگام تولد نیز احتمالا رابطه مختصری با افزایش خطر سرطان دارد.
رفیعیفر افزود: ممکن است تغییرات مکرر وزن (کاهش و افزایش مکرر وزن) رابطهای با افزایش خطر بروز سرطان داشته باشد. دور کمر بالای ۹۰ سانتیمتر برای زنان و مردان به طور همزمان خطر بیماریهای قلبی و عروقی و سرطان را افزایش میدهد. به دنبال شاخص توده بدنی بالای ۲۵ یعنی اضافه وزن و بالای ۳۰ یعنی چاقی نیز خطر بیماری قلبی عروقی و سرطان افزایش مییابد. بنابراین سبک زندگی خود را تغییر دهید و وزن خود را مدیریت کنید. (خبرگزاری ایسنا)
206