جام جم سرا: البته روانشناسان معتقدند صرفا نداشتن نیروی اراده دلیلی بر نرسیدن به اهدافمان نیست، بلکه برای موفق شدن پیش از هر چیز انگیزه نیاز است و در مرحله دوم نظارت بر عملکرد و در نهایت کمک نیروی اراده شرط است. با این نیرو میتوان مطمئن شد کارها درست و بیکم و کاست پیش برود.
درواقع نیروی اراده، توانایی مقاومت در برابر وسوسههای کوتاهمدت برای رسیدن به اهداف بلندمدت است و خودداری در برابر وسوسههای گوناگون و داشتن اراده محکم به مراتب بسیار بهتر از ضریب هوشی بالا به رسیدن فرد به هدفش کمک میکند.
بنا بر گفته روانشناسان، انسان دارای دو نوع نظام کاملا متضاد باهم است و این دو نظام دلیل پیروزی یا شکست ارادهاش محسوب میشود: نظام داغ و سرد. طبیعت سرد، شناختی است و با قدرت فکر در ارتباط بوده و ترکیبی از احساسات، عواطف، اعمال و اهداف انسان است. معمولا نظام سرد است که دائم به فرد یادآوری میکند مثلا غذای ناسالم مصرف نکند، اما در مقابل نظام داغ بسیار هیجانی و هوسی و مسئول واکنشهای سریع ما نسبت به برخی تحریککنندههای خاص است. مانند انجام دادن برخی کارها به صورت ناگهانی بدون اینکه به عواقب طولانیمدت آن فکر کنیم. درواقع زمانی که تحت تاثیر نظام داغ هستیم، نیروی ارادهمان شکست میخورد و نظام سرد کاری از دستش برنمیآید. به نظر میرسد افراد با اراده محکم به تحریککنندههای داغ حساسیت کمتری نشان میدهند. این افراد در برنامهریزی، کنترل اضطراب و خودداری توانایی بیشتری دارند و در شرایط ناامیدکننده میتوانند روی اهدافشان بیش از دیگران بدون حواسپرتی متمرکز شوند.
نیروی محدود اراده
آیا منبع نیروی اراده محدود است؟ روانشناسان درباره فرضیهای به نام تخلیه نیروی اراده نیز سخن گفتهاند. درواقع آنها پیشبینی میکنند وقتی فرد در برابر وسوسههای مختلف مقاومت کند چه اتفاقی خواهد افتاد. انسان هر روز با شکلهای مختلف نیروی اراده خود را بروز میدهد. مثلا به جای اینکه ساعتها در اینترنت به تماشای برنامههای مختلف یا بازی بپردازد، کارهای مهم روزانهاش را انجام میدهد. یا به جای خوردن یک پیتزای خوشمزه، سالاد و غذاهای رژیمی مصرف میکند یا موقع عصبانیت نهایت تلاشش را میکند تا رفتار مناسبی داشته باشد. مقاومت پی در پی در برابر وسوسهها، هزینههای ذهنی دارد و از آنجا که نیروی اراده درست مانند یک ماهیچه عمل میکند، بر اثر کار زیاد دچار خستگی و مصرف بیش از حد میشود، اما میتوان جلوی تحلیل نیروی اراده را با بررسیهای دائم و مراقبت گرفت. مثلا اگر فرد سعی کند همیشه هدف و خواستهاش را در نظر بگیرد، میتواند از تخلیه نیروی ارادهاش جلوگیری کند و دیگر اینکه با ترتیب دادن برنامههای شاد و حفظ روحیه ـ با داشتن تفریحهای سالم یا دیدن فیلمهای طنز ـ میتواند ارادهاش را همیشه قوی و بدون تزلزل نگه دارد. البته اعتقاد فرد نیز در این زمینه بسیار موثر است. اگر فرد فکر کند نیروی ارادهاش تحلیلرفتنی است، خیلی سریعتر دچار فرسودگی اراده میشود. در مقابل اشخاصی که نسبت به ارادهشان چنین تصوری ندارند، معمولا ارادهشان را در کارها از دست نمیدهند.
نیروی اراده و رفتارهای سالم
ما برای سالم ماندن هر روز در برابر وسوسههای مختلف مقاومت میکنیم. بهطور مثال غذاهای پرکالری نمیخوریم، با هزار مکافات هر طور شده خودمان را به باشگاه میرسانیم و موارد مشابه دیگر. درواقع فردی که دچار اضافه وزن است، گرفتار بیارادگی است و در حقیقت نیروی اراده ناکافی موجب باقی نماندن او بر سر وزن مطلوب است. واضح است تنها دلیلی که میتواند جلوی خوردن غذاهای ناسالم را بگیرد قدرت اراده است. در محیطی که به هر گوشهاش نگاه کنید یک نوع غذای ناسالم، اما خوشمزه خودنمایی میکند، مقاومت در برابر وسوسههای دائم آن ممکن است به مرور نیروی اراده را تضعیف کند.
در چنین محیطی مقاومت در برابر پرخوری تلاش بسیار زیادی میطلبد. نیروی اراده در انتخاب سبک زندگی ما نقش بسیار زیادی دارد. معمولا افرادی که از این نیرو بهره کافی نمیبرند، بیش از دیگران به نوع زندگی ناسالم و بد گرفتار میشوند. افرادی که به مواد مخدر، الکل یا رفتارهای نامناسب روی میآورند معمولا نیروی اراده محکمی ندارند.
اراده، فقر و تصمیمگیریهای مالی
وسوسه در برابر خرید، چیزی است که همه با آن آشنا هستند. فرصتهای بسیار زیادی برای خرج کردن وجود دارد و دستگاههای خودپرداز همه جا در دسترس است. فروشگاههای اینترنتی هم بدون اینکه زحمت بیرون رفتن را به شما بدهند، بیدردسر شما را تشویق به هدر دادن پساندازتان میکند. تحقیقات نشان داده است تصمیمگیریهای مالی برای کسانی که در فقر زندگی میکنند و دچار ناامنیهای مالی هستند، بسیار سختتر از دیگران است. افراد کمبضاعت در برابر وسوسههای خرید، بیش از دیگران دچار ضعف اراده میشوند. البته این مساله به معنای این نیست که فقرا از اراده کمتری نسبت به اغنیا برخوردارند، بلکه به این مفهوم است که زندگی در فقر موجب میشود فرد در برابر هر تصمیمگیری خودداری از خود بروز دهد و تکرار این موضوع موجب خستگی و تضعیف ارادهاش میشود.
تقویت نیروی اراده
اما چگونه میتوان نیروی اراده را قوی کرد و اگر قدرت اراده منبعی محدود است چگونه میتوان آن را در وجود خود حفظ کرد.
در این بخش چند روش ساده، اما کاملا موثر عنوان شده است که با به کار بستن آنها میتوان تا حد زیادی نیروی اراده را تقویت و حفظ کرد:
ـ حواس پرتی
وقتی در مقابل خود چیزی میبینید که نسبت به آن اشتیاق دارید، مانند یک خوراکی خوشمزه یا یک کالای زیبا و گرانقیمت بسرعت رویتان را به طرف دیگر برگردانید. این اصل در حقیقت اصل دور از چشم یا ذهن است. از آنجا که همیشه در همه جا مواردی برای وسوسه شدن وجود دارد باید یاد بگیرید چگونه ذهن خود را به سمت دیگری معطوف کنید تا بتوانید خود را کنترل کرده و نیروی ارادهتان را حفظ کنید. با این روش پس از مدتی متوجه میشوید بسیار راحتتر از گذشته میتوانید در برابر وسوسهها مقاومت کنید.
ـ اگر ـ آنگاه
یکی از روشهای تقویت قدرت اراده موثر، گفتن این عبارت است که اگر این کار را انجام دهم چه میشود. درواقع با در نظر گرفتن عواقب بد کارهایی که انجام میدهید، میتوانید ارادهتان را محکم کنید. این روش حتی برای کسانی که از قدرت اراده کمی برخوردارند نتیجه مثبت دارد.
- انگیزه و تمرین مداوم
اگر میخواهید در برابر وسوسهها اراده بیشتری داشته باشید، باید برای خود انگیزه مثبت ایجاد کنید. مثلا با خود بگویید اگر بتوانم در برابر وسوسه خوردن غذاهای چرب پرکالری مقاومت کنم، میتوانم اندام متناسب و زیبایی داشته باشم، همچنین نیروی اراده مثل ماهیچه میماند. هنگام استفاده مداوم از آن دچار خستگی میشود، اما در تمرینهای طولانیمدت به قدرتش افزوده میشود. بنابراین خودداری مداوم میتواند نیروی ارادهتان را قوی کند.
ـ ورزش
یکی دیگر از روشهای بسیار مهم و عالی برای تقویت قدرت اراده، ورزش کردن است. در حقیقت داشتن بدنی سالم البته در کنار مصرف غذای سالم، ذهن را در بهترین حالت نگه میدارد و فرد میتواند تصمیمهای درست بگیرد و در برابر برنامههایی که برای رسیدن به اهدافش دارد، مصمم باشد و نیروی ارادهاش بیش از پیش قوی و محکم شود. چنین فردی کمتر در برابر وسوسهها شکست میخورد.
ـ تمرکز روی یک هدف
محققان معتقدند تهیه فهرست اهداف شب سال نو بدترین کاری است که افراد میکنند، زیرا وقتی در مدت زمان خاص انجام چند کار همزمان را در نظر میگیریم، احتمال اینکه احساس خستگی کنیم بسیار است و بیشتر مواقع نمیتوانیم نیروی ارادهمان را به درستی حفظ کنیم و در کارهایمان سست میشویم، اما بهترین کار متمرکز شدن روی یک هدف و به کار بستن کل نیرو روی آن هدف است. مثلا بدانید نمیتوانید در یک زمان دست از سیگار کشیدن بردارید، رژیم غذایی خاصی دنبال کنید و همچنین به جلسات منظم ورزشی بروید.
برای حفظ نیروی اراده، هریک از کارها و اهدافتان را یکی یکی دنبال کنید و وقتی در یکی از آنها بخوبی عادت کردید سراغ مورد بعدی بروید.
apa.org / مترجم: نادیا زکالوند
جام جم سرا:
اضافه وزن
اضافه وزن یکشبه اتفاق نمیافتد، وقتی کسی اضافه وزن دارد یعنی در طی یک دوره طولانی مقدار غذای او با فعالیت بدنیاش تعادل نداشته است.
وزن بدن هر فرد به عوامل مختلفی بستگی دارد:
۱) ارث یا سابقه خانوادگی: مثلاً پدر و مادرهای چاق احتمال بیشتری دارد که فرزندان چاق داشته باشند.
۲) نوع و مقدار غذای مصرفی: پرخوری و مصرف غذاهای چرب، سرخ کرده یا پرکالری احتمال اضافه وزن را بیشتر میکند.
۳) میزان فعالیت بدنی: کم تحرکی باعث مصرف نشدن انرژی و ذخیره شدن آن به صورت چربی در بدن میشود.
۴) عوامل روانی: بعضی از مشکلات از قبیل احساس دلتنگی، دلشوره، احساس عدم امنیت و افسردگی منجر میشود برخی از نوجوانان به پرخوری روی بیاورند و در نتیجه دچار اضافه وزن شوند.
خطرات اضافه وزن در نوجوانان
اضافه وزن هم در نوجوانی و هم در سنین بعدی مشکلاتی را ایجاد میکند. حدود ۷۰% نوجوانان دچار اضافه وزن، در بزرگسالی هم اضافه وزن دارند که خطر افزایش چربی خون، فشار خون بالا، دیابت، تنگی نفس در طی خواب و اختلالات استخوانی از عوارض اضافه وزن است. در دختران، احتمال بروز کیست تخمدان بیشتر میشود. به علاوه نوجوانان دچار اضافه وزن اغلب در برنامههای ورزشی و بازیهای گروهی، توان همراهی کمتری دارند بنابراین ممکن است کمتر به بازی گرفته شوند.
اگر اضافه وزن داشته باشم چه باید بکنم؟
اول از همه باید بدانید که نظر دیگران نسبت به شما تابع شخصیت و رفتارتان است و ارتباطی با اندازه بدنتان ندارد. شما باید خودرا قبول داشته باشید و سعی کنید توانائیهایتان را افزایش دهید. پس هدف اول تقویت اعتماد به نفس شماست. اگر اعتماد به نفس خود را کامل کنید، در دستیابی به وزن مناسب، موفقتر خواهید بود. برای شروع، باید علت داشتن اضافه وزن را مشخص نمائید، یعنی ببینید که آیا اضافه وزن شما با یک بیماری همراه است یا خیر. برای اطمینان از سلامتی، در اولین فرصت به پزشک معالجتان مراجعه کنید تا از نظر سوابق خانوادگی، فشار خون، کلسترول، تغییرات BMI و وزن بدن و بیماریهای همراه با اضافه وزن معاینه شوید.
در برنامه ریزی برای کنترل وزن، خانواده را با خود همراه کنید، زیرا با حمایت خانواده و تعدیل برنامه غذایی و تفریحی، تغییر رفتار خیلی راحتتر است. خانواده میتواند در انتخاب و تهیه وعدههای غذایی سالمتر، انجام فعالیتهای جسمانی مناسب و لذتبخش به شما کمک کند.
بیاشتهایی و پرخوری عصبی
بیاشتهایی عصبی یک اختلال غذا خوردن است که در نوجوانان شیوع بیشتری دارد. در این بیماری فرد برای کم کردن وزن به طور عمدی غذا نیم خورد یا در صورت خوردن غذا با روشهای نادرست، مانند استفراغ عمدی یا خوردن مسهل، آن را دفع میکند. این اختلال با وسواس برای لاغرتر شدن و توهم چاق بودن همراه است. بیشتر از ۷۵ درصد افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی برای سرعت دادن به کاهش وزن، بیش از حد ورزش میکنند.
در این افراد بیشتر وعدههای اصلی غذا، به مقدار کمی غذاهای کم چرب و کم کالری و آشامیدنیهای کم کالری محدود میشود. اغلب مبتلایان به بیاشتهایی عصبی، صبحانه نمیخورند. این افراد حدود ۸۵% وزن طبیعی خود را دارند. از عوارض این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد: کاهش وزن شدید، تحلیل عضلات، قطع عادت ماهیانه، یبوست فشارهای عصبی، بینظمی ضربان قلب، عدم تحمل سرما و در موارد بسیار شدید مرگ.
پرخوری عصبی اختلال دیگری از انواع اختلالات غذا خوردن است. خصوصیت اصلی پرخوری عصبی، جلسات پرخوری و عمدتاً مصرف غذاهای پر کالری است که راحت و با سرعت زیاد بلعیده میشود. پس از آن رفتارهای جبرانی مانند استفراغ عمدی یا دفع بوسیله مسهل و مدر به دلیل احساس گناه از پرخوری و بیزاری از خود و نیز برای پیشگیری از افزایش وزن انجام میشود. اغلب شروع پرخوری عصبی به دنبال دورهای از رژیمهای غلط کاهش وزن است.
عوامل اجتماعی فرهنگی مانند رژیمهای کاهش وزن مکرر همراه با فشارهای ج برای لاغر شدن در ایجاد این بیماری مؤثرند. این افراد معمولاً وزن طبیعی دارند.
از عوارض این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد: خستگی، ضعف، کاهش تمرکز حواس، عدم تعادل مایعات و الکترولیتهای بدن، بیماری دندان به دلیل تماس زیاد دندانها با اسید معده، اختلالات قاعدگی، یبوتس، پاره شدن عروق چشم به دلیل فشارهای ناشی از استفراغهای مکرر.
آکنه یا جوش غرور جوانی
جوش غرور جوانی یک بیماری پوستی است. در دوران بلوغ ترشح غدد چربی که در کنار مجرای خروجی موهای بدن قرار دارند، بیشتر میشود. ترشح بیشتر این مواد پوست را چربتر میکند. در منافذ این مجراها مادهای تولید میشود که میتواند آلوده و عفونی شده، موجب ایجاد التهاب یا قرمزی یا تورم شود، حدود ۸۰ درصد نوجوانان در شروع بلوغ، با جوش صورت روبرو میشوند. این حالت در پسران شدیدتر از دختران است. این جوشها معمولاً در صورت، پشت و سینه بیشتر از سایر نقاط بدن ظاهر میشوند.
درمان جوشهای غرور جوانی:
علائم خفیف آکنه را میتوانید به وسیله یک یا دو بار شستشوی روزانه با آب و صابون کنترل کنید. اگر این عمل مؤثر واقع نشد با مراجعه به پزشک عمومی یا متخصص پوست و اجرای درمانهای دارویی علائم خود را بهبود ببخشید.
توجه کنید که داشتن یک رژیم غذایی مقوی و متعادل برای سلامت کل بدن از جمله سلامت پوست و کاهش علائم آکنه خیلی مهم است، گرچه مهمترین نکته در درمان آکنه، حفظ بهداشت پوست و دست کاری نکردن جوشها است ولی مصرف کمتر غذاهای پرادویه و یا چرب و محرک و شیرینیها (با اینکه دلایل علمی قطعی وجود ندارد) برای کمتر کردن عوارض آکنه توصیه میشود.
مصرف برخی مواد غذایی که اثر تحریکی دارند مانند سس مایونز، خامه، شکلات، گردو، فندق، موز، نارگیل و ادویه بهتر است تا حد امکان محدود شوند.
بعضی از مواد غذایی که میتوانند در درمان آکنه مؤثر باشند، عبارتند از:
● منابع ویتامین A مانند جگر، هویج، اسفناج، گوجهفرنگی که علاوه بر درمان آکنه به رفع جای زخم نیز کمک میکنند.
● جوانه گندم و آواکادو که محتوی ویتامین E هستند و در سلامت پوست نقش دارند.
● سیر، پیاز و تخم مرغ که حاوی سولفور هستند.
● غلات سبوسدار که حاوی کروم بوده و سبب کاهش عفونت پوست میشوند.
کم خونی (آنمی)
آهن برای ساختن هموگلوبین (ماده قرمز خون) لازم است، هر وقت مقدار آهن غذا کمتر از حد موردنیاز باشد، در گلبولسازی خون اشکال به وجود میآید، در نتیجه، اندازه گلبولهای قرمز کم میشود و بنابراین مقدار اکسیژنی که میتواند در خون حمل شود، کاهش مییابد. به این حالت کم خونی یا آنمی میگویند. پس کم خونی به زبان ساده، کاهش ظرفیت حمل اکسیژن در گلبولهای قرمز خون است. انواع مختلف کم خونی وجود دارد که مهمترین آن، کم خونی به علت کمبود آهن میباشد.
عواملی که میتوانند باعث کم خونی فقر آهن شوند، عبارتند از: کمبود دریافت آهن از راه غذا، انگلهای رودهای، مشکل در جذب آهن یا دفع آهن از بدن به دلیل خونریزی. این مشکل در دختران نوجوان شایعتر است. فرد کم خون، معمولاً دارای حالاتی از جمله: بیحالی و خستگی، کم شدن درجه حرارت بدن، بیاشتهایی و احساس مداوم خستگی است. مطالعات نشان دادهاند که کمبود ذخایر آهن بدن میتواند موجب کاهش قدرت یادگیری، توانایی انجام کار و توانایی سیستم ایمنی گردد.
گیاهخواری یا مصرف کم گوشت، ماهی و ماکیان، مصرف ناکافی غذاهای غنی از ویتامین ث از عواملی هستندکه باعث کمبود آهن در بدن میشوند.
در دوران قاعدگی شدید و طولانی، رشد سریع، بارداری، ورزش شدید و آلودگی انگلی نیاز به آهن بیشتر است و مصرف کافی منابع آهن اهمیت بیشتری پیدا میکند.
پیشگیری و درمان کمخونی
برای پیشگیری از کمخونی مهمترین نکته، مصرف کافی منابع آهن و ویتامین C است. به همین دلیل استفاده از منابع حیوانی غنی از آهن مثل دل و جگر، گوشت، زرده تخم مرغ و منابع گیاهی (که البته جذب آهن آنها کمتر است) مثل اسفناج پخته، لوبیا چیتی، آب آلو و نخود سبز توصیه میشود.
آهن به دو شکل وجود دارد:
آهن با کیفیت جذب بالاتر یا «هم» (Heme) و آهن با کیفیت جذب پایینتر یا «غیرهم» (non Heme).
جذب آهن «هِم» بهتر بوده و کمتر تحت تاثیر سایر مواد خوراکی قرار میگیرد ولی آهن «غیرهم» جذب کمتری داشته و جذبش تحت تاثیر سایر مواد خوراکی است. به طور مثال، وقتی ویتامین C همراه با یک غذای آهندار وارد ورده شود، جذب آهن از آن غذا بیشتر خواهد بود.
در مقابل، موادی مانند اسید اگزالیک (در اسفناج خام و شکلات)، اسید فیتیک (در پوسته گندم و حبوبات)، تانن (در چای) و پلیفنلها (در قهوه) جذب آهن «غیرهم» را کم میکنند.
منابع غنی از آهن «هم» عبارتند از:
دل و جگر و قلوه، گوشت قرمز به خصوص گوشت گاو، مرغ و سایر پرندگان به ویژه آنها که گوشت قرمزتری دارند، ماهیهای تون و سالمون، حبوبات، تخم مرغ مخصوصاً زرده آن و میوههای خشک.
منابع غنی از آهن «غیرهم» عبارتند از:
دانههای کامل (شامل گندم، ارزن، جو) ف حبوبات (سویا، لوبیای چیتی و سفید و قرمز، نخود)، مغزها (بادام، آجیل)، میوههای خشک (آلو، کشمش و زردآلو) و سبزیهای تازه (بروکلی، اسفناج، کلمپیچ، مارچوبه). (سلامت نیوز)
این روزها ناشنوایان برای رفع نیازهای ابتدایی خود مانند ارتباط با همنوع، اشتغال و تحصیل مشکل دارند. امروز روز جهانی ناشنوایان و فرصتی است تا به نیازهای این افراد که در کنار ما زندگی میکنند و دیده و شنیده نمیشوند، بیشتر توجه کنیم.
هر سال در سراسر دنیا هفت روز پایانی ماه سپتامبر را به عنوان هفته ناشنوایان در نظر میگیرند و سعی میکنند مراسم مختلفی برای بازگو کردن نیازهای این افراد برگزار کنند، فدراسیون جهانی ناشنوایان امسال شعار «تقویت جایگاه ناشنوایان در جامعه» را برای این مناسبت انتخاب کرده تا توجه مسئولان و شهروندان به این حق طبیعی ناشنوایان بیشتر جلب شود. مسئولان فدراسیون جهانی ناشنوایان سعی دارند در این هفته افراد بیشتری درباره لزوم شناسایی ناشنوایان در جامعه، کمک به رفع نیازهای این افراد، آگاهی نسبت به خطراتی که ناشنوایان را تهدید میکند، ارتقای فرهنگ ناشنوایان، اهمیت زبان اشاره و تواناییهای ناشنوایان آگاهی پیدا کنند.
هزینه کاشت حلزون، 30 میلیون تومان
یحیی سخنگویی، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور درباره آمار ناشنوایان و کم شنوایان کشور به جامجم میگوید: آمار دقیقی از معلولان کشور در دست نیست، برخی آمار نیز که بهصورت کلی بیان میشود برحسب آمار سازمان بهداشت جهانی است که براساس آن میتوان نتیجه گرفت 15درصد افراد جامعه را معلولان تشکیل میدهند.
باید یادآور شد چنانچه آمار دقیقی از این افراد در دست باشد مسئولان و سازمانهای مردم نهاد بهتر میتوانند به این افراد کمک کرده و نیازهایشان را بر طرف کنند.
سخنگویی درباره عمده مشکلات ناشنوایان در کشور اظهار میکند: در حیطه ناشنوایان و کم شنوایان با دو مشکل عمده تهیه سمعک و کاشت حلزون رو به رو هستیم، چون سمعک دیجیتال حدود 800 هزار تومان است و هزینه عمل جراحی کاشت حلزون (که در خصوص برخی افراد ناشنوا از طریق تحریک عصب شنوایی حسی ـ عصبی سبب بهبود شنوایی فرد میشود) نیز برای ناشنوایان و کم شنوایان حدود 30 میلیون تومان میشود.
نکته اینجاست که تمام این هزینهها را نیز سازمان بهزیستی تقبل نکرده و افراد کم شنوا و ناشنوا با توجه به سن و سالشان میتوانند از کمکهای دولت بهره ببرند در واقع سازمان بهزیستی برای کاشت حلزون کودکان زیر چهار سال سه میلیون تومان پرداخت میکند که سه میلیون تومان سهم خانواده است و 24 میلیون تومان نیز از صندوق ذخیره ارزی به آنها کمک میشود.
این در حالی است که 24 میلیون تومان کمک صندوق ذخیره ارزی به افراد بزرگسال تعلق نمیگیرد و فقط میتوانند از سه میلیون تومان کمک هزینه سازمان بهزیستی استفاده کنند.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه سالانه حدود 500 عمل جراحی کاشت حلزون در کشور انجام میشود، عنوان میکند: بهزیستی برای بچهها غربالگری میکنند و حدود سه سال است که دیگر هیچ کودکی پشت نوبت کاشت حلزون نیست.سال گذشته سه میلیارد تومان اعتبار دراینزمینه اختصاص یافت و به هزار نفر در این خصوص کمک شد.
به گفته وی، امسال نیز چهارمیلیارد تومان اعتبار به کاشت حلزون افراد ناشنوا و کمشنوا اختصاص پیدا کرده است.
اکرم سلیمی، مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان ایران نیز در گفتوگو با جامجم با بیان اینکه کاشت حلزون برای همه ناشنوایان جوابگو نیست، میافزاید: نکته اینجاست که کاشت حلزون مشکلات خاص خودش را دارد. برای نمونه برخی افراد به دلیل سوختن یا تمامشدن باتری این قطعه دچار مشکل شدهاند یا عدهای نیز چون عمل جراحیشان بخوبی انجام نشده، مشکل حرکتی یا روحی پیدا کردهاند. این در حالی است که باید گفت عمل جراحی کاشت حلزون مانند سایر جراحیها خطرهای خودش را دارد.
اشتغال ناشنوایان
ناشنوایان نیز مانند دیگر معلولان کشور برای یافتن شغل با مشکل روبهرو هستند، اما نکته اینجاست که کیفیت کار این افراد مثالزدنی است؛ ناشنوایان چون صدای اطراف خود را نمیشنوند حین کار تمرکز بیشتری دارند بنابراین کیفیت کاری که آنها ارائه میکنند از سطح بالایی برخوردار است.
مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان ایران با اشاره به اینکه تعداد ناشنوایانی که در رشتههای گرافیک و فناوری اطلاعات تحصیلکرده و فارغالتحصیل شدهاند قابل توجه است، ادامه میدهد: وقتی نمونه کار ناشنوایان در اختیار مدیران شرکتهای مختلف قرار میگیرد آنها به استخدام این افراد علاقهمند میشوند، اما هنگام مصاحبه استخدام اغلب مدیران وقتی متوجه میشوند شخص ناشنواست و نمیتوانند با او ارتباط برقرار کنند از استخدام منصرف میشوند.
افزون بر این باید تاکید کرد زمانی که شخص ناشنوا در شرکت یا سازمانی مشغول کار میشود شانس ارتقای پست او تقریبا صفر است.
سلیمی ابراز میکند: ناشنوایان چون نمیتوانند با مدیران خود ارتباط برقرار کنند در سطح اولیه کار باقی میمانند یا با این استدلال که این اشخاص نمیتوانند پاسخگوی تلفن باشند پست مدیریتی نمیگیرند حتی در سازمان بهزیستی کشور. برای نمونه در این سازمان شخص ناشنوایی با 11 سال سابقه فعالیت هنوز در دبیرخانه مشغول کار است، همه همکاران او ارتقای شغلی داشتهاند، اما این شخص چون نمیشنود سالها در این پست باید کار کند.
زبان اشاره؛ نیاز ناشنوایان
ناشنوایان برای ارتباط برقرار کردن با سایر افراد باید از زبان اشاره استفاده کنند، اما برخی کارشناسان بر این باورند که این افراد باید از طریق لبخوانی مشکلات خود را بر طرف کنند. به همین علت آنها نمیگذارند ناشنوایان از زبان اشاره استفاده کنند. در مقابل این افراد کارشناسانی هستند که تاکید دارند چون ناشنوایان نمیتوانند کلمات را درست تلفظ و ادا کنند، ناخودآگاه از زبان اشاره استفاده میکنند.
مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان ایران بیان میکند: برخی میخواهند زبان اشاره را از ناشنوایان بگیرند. برای نمونه سازمان آموزش و پرورش استثنایی به این سمت حرکت میکند تا ناشنوایان در کنار افراد عادی قرار بگیرند و در مدارس عادی تحصیل کنند، اما ناشنوایان برای برقراری ارتباط با شخصی که به صدای آنها آشنا نیست باید در کنار لبزدن از زبان اشاره نیز استفاده کنند.
این در حالی است که پافشاری سازمان آموزش و پرورش استثنایی روی استفاده نکردن ناشنوایان از زبان اشاره سبب شده برخی ناشنوایان که در مدارس عادی مشغول تحصیل هستند، دوباره به مدارس باغچهبان برگردند.
سلیمی یادآور میشود: زبان اشاره زبان بینالمللی ناشنوایان است و بیشتر کشورهای دنیا از آن استفاده میکنند، بجز کشورمان که روی لبخوانی و گفتار درمانی ناشنوایان تاکید میکند. این مساله سبب شده کودکان ناشنوایی که در مدارس عادی درس خواندهاند تقاضای برگشت به مدارس باغچهبان را مطرح کنند یا برای شرکت در کلاسهای آموزشی زبان اشاره به انجمن بیایند. آنها با یادگیری زبان اشاره میخواهند با دوستان خود ارتباط برقرار کنند.
نیاز ناشنوا به رابط
افراد ناشنوا در کشورمان میتوانند در مدارس و دانشگاههای عادی تا هر مقطعی ادامه تحصیل دهند. در این میان این محدودیت که آنها باید از لب خوانی برای فراگرفتن نکات استفاده کنند مشکلساز شده است. به همین علت اشخاص ناشنوا ناچارند در کلاسهای درس به همراه رابط حاضر شوند.
رابط شخصی است که پل ارتباطی بین فرد شنوا و ناشنواست، به زبان اشاره تسلط دارد و گفتههای افراد شنوا را برای شخص ناشنوا به صورت زبان اشاره بازگو میکند، اما نکته اینجاست که بیشتر ناشنوایان قادر نیستند هزینههای رابط را پراخت کنند.
مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان ایران با تاکید بر اینکه ناشنوایانی که توان مالی ندارند، نمیتوانند از پس هزینههای رابط برآیند، خاطرنشان میکند: رابطها معمولا ساعتی 20 هزار تومان دستمزد میگیرند،البته با توجه به درس و سختی آن، دستمزد رابطها بیشتر نیز میشود، چون آنها باید مانند استاد تمام نکات را برای ناشنوایان شرح بدهند.
این در حالی است که باید تاکید کرد چنانچه لبخوانی شخص ناشنوا نیز در سطح خوبی باشد، او باز هم به رابط نیاز پیدا میکند، چون در برخی دروس اصطلاحات انگلیسی و علمی بهکار گرفته میشود و شخص ناشنوا قادر نیست مفهوم این لغات را از طریق لبخوانی درک کند.برای رفع این مشکل سازمان بهزیستی باید از رابطها حمایت کند، زیرا در برخی کشورها رابطها پست سازمانی دارند.
ناشنواها در شهر
یکی دیگر از مشکلات ناشنوایان مناسبسازی نشدن امکانات شهری با نیازهای این افراد است. برای نمونه این افراد هنگام استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو و اتوبوس به دردسر میافتند. بارها برای این افراد پیش آمده که نتوانستهاند در ایستگاه مورد نظرشان پیاده شوند،زیرا تمام اتوبوسها و بیشتر قطارهای مترو مجهز به تابلوهایی که نام ایستگاهها در آنها نوشته میشود، نیست. افزون براین زمانی که راهبران قطارهای مترو به هر دلیلی اعلام میکنند در برخی ایستگاهها توقف نخواهند داشت ناشنوایان متوجه موضوع نمیشوند و به همین دلیل وقت بیشتری از آنها گرفته میشود.
پای درد دل افراد ناشنوا که بنشینید متوجه خواهید شد اغلب آنها برای گرفتن گواهینامه رانندگی نیز مشکلات زیادی را تحمل کردهاند.
سلیمی در این باره بیان میکند: دو آموزشگاه برای آموزش رانندگی به معلولان در تهران وجود دارد، اما این آموزشگاهها برای ناشنوایان کمترین امکانات را درنظر گرفتهاند. چون دایره لغات ناشنوایان محدود است و معمولا مربیان در کلاسهایی مانند آیین نامه نکات را سریع تدریس میکنند، ناشنوایان در یادگیری این نکات با مشکل رو بهرو میشوند. در چنین شرایطی این افراد باید از شخصی به عنوان رابط استفاده کنند و از آنجا که این آموزشگاهها تمایلی به استفاده از رابطها ندارند شخص ناشنوا باید خودش هزینه رابط را پرداخت کند. مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان ایران یاد آور میشود: ما بارها با این آموزشگاهها مکاتبه کردیم، اما آنها تمایلی به استفاده از رابطها ندارند و این شرایط سبب شده برخی ناشنوایان در مدت چهار سال نیز نتوانند در آزمون آییننامه قبول شوند.
این درحالی است که چنانچه مسئولان به آموزشگاههای ویژه معلولان بیشتری اجازه فعالیت دهند رقابت بین این آموزشگاهها ایجاد میشود و در نتیجه آنها برای جذب متقاضی بیشتر به جذب رابطها اقدام میکنند و خدمات بیشتری به معلولان ارائه میدهند.
باید یادآور شد مشکلات ناشنوایان آن طور که باید و شاید تاکنون از سوی مسئولان جدی گرفته نشده، افزون براین سازمانهای مردم نهادی نیز که در این حوزه فعالیت میکنند به دلیل مشکلات مالی نتوانستهاند به نیازهای این افراد پاسخ دهند. به نظر میرسد برای رفع این مشکلات مسئولان باید از سازمانهای مردم نهاد حمایت کرده و با برنامههای فرهنگی زمینه را برای تغییر دیدگاه برخی نیکوکاران که تمایلی برای کمک به رفع مشکل معلولان ندارند فراهم و آنها را تشویق کنند در مراکزی که برای حمایت از معلولان تشکیل شده حضور پیدا کرده و برای کمک به نیازمندانی که توان بازگو کردن نیازهایشان را ندارند پیشقدم شوند.
مهدی آیینی / گروه جامعه
جام جم سرا: بد نیست بدانید گلودرد و آنژین گلو از جمله مهمترین این بیماریها در فصل مدرسه محسوب میشود. نکته مهم این که این گلودردهای به ظاهر ساده در صورت عدم درمان آنتیبیوتیکی مناسب میتواند به روماتسیم قلبی منجر شود و عوارض خطرناکی را به همراه داشته باشد، اما چقدر با بیماری روماتیسم قلبی آشنا هستید و از علائم، عوارض و راهکارهای درمانی آن چه میدانید؟
آنژینهای گلو به دو نوع اصلی ویروسی و باکتریال تقسیم میشود که نوع باکتریایی آن از اهمیت بیشتری برخوردار است، معمولا با آنژین چرکی شناخته میشود و علائمی مثل گلودرد شدید و تب دارد. متاسفانه بسیاری از والدین این گلودردها را علامت یک سرماخوردگی معمولی تلقی میکنند که خودبهخود درمان میشود به همین دلیل هم فکر میکنند مراجعه به پزشک ضروری نیست و مشکل با استامینوفن و داروهای ضدسرماخوردگی حل خواهد شد. این در حالی است که گلودرد بچهها در هر شرایطی باید جدی گرفته شود چون میتواند به روماتیسم قلبی منجر شود و سلامت قلب را نشانه بگیرد.
دکتر منوچهر قارونی، متخصص قلب و عروق و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با جامجم اظهار کرد: روماتیسم قلبی حاصل روماتیسم مفصلی است که در اثر ورود یک میکروب به نام «استرپتوکوک» به بدن و به دنبال یک گلودرد چرکی و آنژین در سنین کودکی تا پانزده سالگی ایجاد میشود. در واقع با ورود این میکروب، سیستم ایمنی ضعیف شده و علائمی مثل درد و ورم مفاصل، مشکلات قلبی، بیماری کره (حرکات پرشی و غیرارادی در مفاصل بزرگ)، برآمدگیهای زیر پوستی و قرمزی پوست جلوی شکم بروز میکند. البته درد ناشی از روماتیسم قلبی، پلی آرتریت است به این معنا که محل درد ثابت نیست و به صورت گردشی حس میشود. به عنوان مثال، مفصل زانوی راست متورم و دردناک شده و پس از بهبود این ناحیه تورم و درد در مچ دست چپ بروز میکند. بعد از مدت کوتاهی هم این درد در مچ پای چپ احساس میشود و با از بین رفتن درد این ناحیه کمکم پای راست درگیر خواهد شد. بسیاری از بیماران مبتلا به روماتیسم قلبی میپرسند که تا چه زمانی باید دارو مصرف کنند؟ در پاسخ به این افراد باید گفت مصرف داروهای قلبی مادامالعمر است و مانند مبتلایان به فشارخون، دیابت و سکته قلبی باید تا آخر عمر دارو مصرف کنند تا با مشکلی مواجه نشوند. بنابراین با بهبود موقتی دردهای ناشی از بیماری نباید مصرف داروهای تجویز شده را خودسرانه قطع کرد.
این علامت را در دانشآموزان جدی بگیرید
گاهی اوقات ممکن است در بیماری روماتیسم قلبی درگیری سیستم مغز و اعصاب نیز وجود داشته باشد که با حرکات پرشی و غیر ارادی و سریع اندامها، ضعف عضلانی و اختلالات خلقی مشخص میشود. حتی یکی از نشانههای بسیار مهم این بیماری در کودکان سنین مدرسه تغییر دستخط آنهاست که با پیشرفت بیماری عصبانیت، بی قراری و اختلال در راه رفتن هم بروز میکند.
به گفته دکتر قارونی در مواردی از روماتیسم قلبی، لایههای مختلف قلب درگیر شده و بسته به اینکه کدام لایه (داخلی، پرده قلب یا عضله قلب) آسیب دیده، علائم و به دنبال آن درمانها متفاوت خواهد بود. اگر لایه داخلی قلب درگیر شود، تنگی و نارسایی دریچه میترال و همچنین تنگی و نارسایی آئورت ایجاد میشود.
معمولا آسیبهایی که روی دریچههای قلبی ایجاد میشود دائم بوده و برگشتپذیر نیست، اما علائم و ناراحتیهای ناشی از این بیماریها را میتوان به وسیله درمان دارویی، جراحیهای ترمیمی یا تعویض دریچه یا استفاده از بالون و... کاهش داد. آسیب پرده قلب نیز بروز بیماری پریکاردیت را به همراه دارد. به این ترتیب غشایی که دور قلب را میپوشاند، دچار التهاب شده و این التهاب باعث محدودیت در کارایی عمل پمپاژ قلب خواهد شد. شایعترین علامت پریکاردیت یک درد تیز و شدید خنجر مانند در مرکز یا سمت چپ قفسه سینه (نزدیک قلب) است که گاهی اوقات این درد به سمت گردن یا شانه نیز انتشار مییابد. همچنین این درد ممکن است به آسانی با علائم یک حمله قلبی اشتباه گرفته شود و هنگام خوابیدن یا در زمان نفس کشیدن عمیق، درد معمولا بیشتر خواهد بود.
عرق کردن و خستگی نیز از دیگر علائم بیماری قلبی است.
به گفته دکتر قارونی در صورتی هم که عضله قلب درگیر شود، سلامت فرد به خطر میافتد و عوارض ناشی از آن میتواند به مرگ بیمار منجر شود. البته خوشبختانه در چند دهه اخیر آمار مبتلایان به تب روماتیسمی کاهش چشمگیری داشته و در موارد نادری خطرساز شده است، زیرا در صورت رعایت بهداشت شخصی، درمان به موقع گلودردهای چرکی و پیروی از یک رژیم غذایی سالم احتمال بروز این بیماری غیرمسری نزدیک به صفر خواهد بود.
در عین حال در صورتی که گلودرد فرزندتان بیش از دو هفته ادامه پیدا کرد و با درد مفصل و قرمزی شکم همراه بود باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرده تا از عوارض قلبی احتمالی ناشی از روماتیسم قلبی پیشگیری کنید.
درمان روماتیسم قلبی
در بیماران مبتلا به روماتیسم قلبی (تب روماتیسمی حاد) دو گروه درمان وجود دارد؛ درمان آنتیبیوتیکی ضداسترپتوکوکی و درمان تظاهرات بالینی بیماری. در مرحله اول درمان آنتیبیوتیک به سرعت آغاز میشود، اما اهمیت پیشگیریهای ثانویه را نباید نادیده گرفت تا از عفونت استرپتوکوکی مجدد در دستگاه تنفس فوقانی جلوگیری شود. معمولا دوره درمان بسته به شرایط بیمار و قسمتهای درگیر متفاوت است و این احتمال وجود دارد بیمار تا مدتها تحت نظر باشد و داروهای مختلفی دریافت کند.
آنتیبیوتیکهای به درد بخور
دکتر ابراهیم رزمپا، متخصص گوش، حلق و بینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز با تاکید بر درمان بموقع گلودردهای چرکی در گفتوگو با جامجم اظهار کرد: در بیماریهای ویروسی شرایط عمومی بیمار خوب بوده و معمولا تب، حالت ضعف و خستگی بروز میکند، اما در بیماریهایی با عامل میکروبی و باکتریایی بویژه گلودرد چرکی، علاوه بر این که حال عمومی بیمار مطلوب نیست، حالت ضعف شدید و خستگی نیز وجود دارد.
همچنین دوره بروز بیماریهای ویروسی معمولا کوتاه است و خودبهخود هم بهبود مییابد. این در حالی است که در بیماریهای عفونی میکروبی باید متناسب با نوع آن دارو استفاده شود. از طرفی در گلودردهای ویروسی نیازی به تجویز آنتیبیوتیک نیست، اما در گلودردهای چرکی کودک باید به صورت منظم و دورهای البته تحت نظر پزشک آنتیبیوتیک مصرف کند، زیرا روماتیسم قلبی از عوارض گلودردهای چرکی و آنژین استرپتوکوکی است.
بزرگسالان نگران نباشند
از آنجا که روماتیسم قلبی فقط تا پانزده سالگی بروز میکند، بزرگسالان در معرض این بیماری قرار ندارند. بنابراین حالا که در فصل سرماخوردگی و آنفلوآنزا و بیماریهای اینچنینی قرار داریم بهتر است بیشتر مراقب بچهها باشید و اگر دچار سرماخوردگی شدند خطر روماتیسم قلبی را با وجود شایع نبودن جدی بگیرید و به جای دادن انواع و اقسام داروها و درمانهای خانگی در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
پریسا اصولی / جامجم
جام جم سرا به نقل از خراسان: مشخص است که شرایط سختی را تجربه میکنید. با همسری که دوستش دارید به مشکل خوردهاید و از طرف دیگر مادری دارید که به جای کسب راهنمایی از او، باید رعایت بیماریاش را بکنید.
نگذارید مشکلاتتان بیشتر شود
احتمال دارد که ۶ سال تفاوت سنی شما با همسرتان، موجب بروز بعضی اختلاف نظرها و عقاید در زندگی مشترکتان شده باشد. به عبارت دیگر، ممکن است دنیای شما و دنیای همسرتان آن قدر با هم متفاوت باشد که نتوانستهاید آنها را با هم همسو کنید. با توجه به سنتان، احتمالا خدمت سربازی و یافتن شغل را هم پیش رو دارید که اینها هم در زمان خود میتواند، تنش آفرین باشد. پس قبل از اینکه مشکلاتتان بیشتر شود باید به دنبال رفع مشکلات و افزایش توانمندیهای خود باشید.
شناسایی چالشها
هر تغییری باید از خودتان شروع شود. در ابتدا باید تمامی مواردی را که موجب بروز مشکل در زندگیتان شده است، فهرست و بررسی کنید. این کار به شما کمک میکند تا دید وسیعتر و بهتری به آنچه که باید انجام دهید، به دست آورید؛ مثل این که: در حال حاضر در چه مواردی با همسر خود اختلاف نظر دارید؟ دیدگاه شخصی شما و همسرتان درباره زمینههای اختلافتان چیست؟ تاکنون چه اقدامی برای حل آنها انجام دادهاید؟ نقش شما در پدید آمدن و ادامه این تنشها چه بوده است؟ آیا خانواده خود یا همسرتان هم در این تنشها تأثیری داشتهاند یا خیر؟
شناسایی توانمندیها
برای اینکه بر تنشها غلبه کنید باید توانمندیهایی داشته باشید. ممکن است این توانمندیها از قبل در شما وجود داشته یا نیاز باشد آنها را به دست آورید و یاد بگیرید. علاقه شما به همسرتان تا چه اندازه به شما در کنترل اوضاع کمک کرده است؟ تاکنون چه تنشها و چالشهایی بوده که توانستهاید آن را حل کنید؟ آیا شخص قابل اعتمادی وجود دارد که مورد اعتماد شما و همسرتان باشد و بتواند به شما کمک کند؟ بعداز جواب دادن به این سوالها، باید مهارت حل مسئله را در خود افزایش دهید تا راحتتر بتوانید مشکلاتتان را حل کنید.
اطلاعاتتان را درباره زندگی مشترک بیشتر کنید
برای اینکه بهترین نتیجه را در این زمینه به دست آورید، همسرتان هم باید با شما در این موارد همراهی کند. باید بدانید که این زندگی مشترک شماست و هیچ فردی به اندازه خود شما دلسوز این زندگی نیست. پس باید با همدیگر برای نجات آن تلاش کنید. شما و همسرتان به دلیل ازدواج در سن پایین، خیلی زودتر از آنچه که باید با واقعیتهای زندگی زناشویی مواجه شدهاید و به همین خاطر تحمل و حل آن برایتان سخت و حتی غیرممکن به نظر میرسد. بنابراین لازم است در این مدت با مطالعه بیشتر یا با استفاده از کمک فردی با تجربه و متخصص در حوزه خانواده تجربهای کسب کنید تا از بروز مشکلات بزرگتر در آینده پیشگیری کنید. (جواد غفوری نسب - کارشناس و مشاور خانواده)
ناخنها شکل دیگری از پوستند که از یک پروتئین مرده، شفاف و سخت به نام کراتین ساخته شدهاند و از سلولهای زایا تولید میشوند. این سلولها در قسمت ابتدایی ریشه ناخن قرار دارند و فعالیت آنها باعث ساختن ناخن میشود، بنابراین سلامت سلولهای زایای کراتین، آسیب ندیدن و رسیدن مواد غذایی کافی به آنها مهمترین عوامل برای داشتن ناخنهایی سالم و زیبا است. هر عاملی که موجب اختلال در تولید سلولهای زایا شود، به طور قطع مشکلات ناخن را فراهم میکند.
مشکلات ناخن به ویژه در بین زنان متعدد است. بیماریهای ناخن به دو دسته کلی تقسیم بندی میشوند. دسته اول بیماریهایی هستند که باعث تغییر در شکل ناخن می شوند و دسته دوم بیماریهایی هستند که تغییر رنگ ناخنها را به همراه دارند. هر کدام از این دو دسته، علل و عوامل مختلف و بیماریهای مختلفی را در خود جای میدهند، اما از مهمترین و شایعترین مشکلات ناخن میتوان به ایجاد شیارهای طولی و عرضی در ناخن، شکنندگی، گوشه کردن، گود شدن و ضخیم شدن ناخن اشاره کرد.
به نقل از ایسنا، شیارهای طولی در ناخن به صورت خطوطی شبیه شیار است. این خطوط در بسیاری موارد طبیعی است و به نسبتهای بسیار خفیف در افراد زیادی دیده میشود، اما اگر این خطوط عمیق یا برجسته و بارز شوند و در تمام ناخنها وجود داشته باشند در آن صورت نشان دهنده بیماریهای جدیتری است و بیمار باید برای درمان به پزشک مراجعه کند تا از تخریب و تغییر شکل ناخنهایش پیشگیری شود.
اگر شیار عمودی فقط روی یک ناخن ایجاد شده باشد، بیشتر ناشی از تروما یا ضربه فیزیکی است. ضربههایی که به ناخنها وارد میشود لزومی ندارد که شدید باشند بلکه ضربات خفیف مکرر و دائمی هم میتوانند چنین مشکلاتی ایجاد کنند.
شیارهای عرضی که روی ناخنها ایجاد میشوند هم در اغلب موارد در اثر ضربه ایجاد میشود. هر عاملی که باعث توقف یا کم شدن فعالیت سلولهای زایای ناخن شود میتواند این مشکل را ایجاد کند.
بیماریهای تبدار شدید و مصرف برخی داروها از جمله داروهای شیمی درمانی میتواند باعث بروز شیار عرضی روی ناخنها شود. بنابراین وجود این علامت هشداری است برای اینکه بیمار به طور قطع باید به پزشک مراجعه کند تا علت واقعی آن مورد بررسی قرار گیرد. شیارهای عرضی اغلب با رشد ناخن برطرف میشوند.
شکنندگی ناخن با خشکی پوست در ارتباط است. چون زنان بیشتر در معرض عواملی هستند که خشکی پوست را تشدید میکند بیشتر هم دچار این مشکل میشوند. این عوامل شامل کار بیش از حد با آب و مواد شوینده بدون استفاده از دستکش، استفاده زیاد از مواد آرایشی به ویژه انواع لاکها یا پاک کنندهها به دلیل وجود مواد تحریک کننده در آنها است.
استعداد ژنتیکی افراد هم در تشدید این ضایعات بیتاثیر نیست. برخلاف باور عمومی در جامعه، کمبود مواد مغذی در بدن باعث ایجاد مشکل یا شکنندگی در ناخنها نمیشود. آنچه به ناخنها آسیب میرساند بیشتر عوامل محیطی است. استفاده از دستکش هنگام کار کردن و کرمهای مرطوب کننده در بهبود این مشکل موثر است.
انیکولیز نام دیگر جدا شدن ناخن از بستر خود است. این مشکل در برخی از بیماریهای سیستمیک دیده میشود. اگر تعداد ناخنهای درگیر بیش از ۲ یا ۳ ۳ مورد باشد، بیماریهای جدی و مهمی مطرح است که باید برای درمان آنها به پزشک مراجعه کرد.
بیشتر مواقع فقط یکی از ناخنها و آن هم ناخنهای بزرگ در شست پا به دلیل وجود عوامل محیطی از جمله فشار زیاد کفش دچار این عارضه میشوند.
بلند کردن زیاد ناخنها هم آنها را مستعد ضربههای مختلف و حتی جدا شدن ناخن از بستر خود میکند. گاهی اوقات تمیز کردنهای مکرر و شدید ناخن که با عنوان پدیکور و مانیکور شناخته میشوند ممکن است باعث ایجاد مشکل در ناخنها شوند.
یکی از دلایل شایع جدا شدن ناخن از بستر بخصوص اگر در تعداد زیادی از ناخنها اتفاق افتد، ابتلا به پسوریازیس ناخن است. این بیماری میتواند با سایر علائم پوستی یا سابقه مثبت در خانواده بیمار همراه باشد.
برخی اوقات جدا شدن ناخن از بستر خود با تغییر رنگ زرد، سفید یا سبز هم همراه است. در این شرایط باید عوامل مختلف عفونی را نیز در بیمار بررسی کرد.
گود شدن یا حفرهدار شدن ناخنها نیز مشکل شایعی است. حفرهها اغلب به دو صورت دیده میشوند. گاهی بسیار سطحی، منظم و یک شکل هستند و به علت اگزماهای سطحی و برخی بیماریهای خودایمنی که روی پوست تظاهر پیدا میکنند، ایجاد میشوند؛ مثل ریزش موی سکهای یا آلوپسی آرهآتا که تظاهرش روی ناخنها به شکل حفره است.
اگر علت گودی ناخن، اگزما باشد با درمانهای موضعی میتوان به مرور زمان آن را درمان کرد. اما گاهی هم حفرهها بسیار عمیق و بدشکل هستند و باعث نازیبا شدن ناخنها و دستها میشوند که ابتلا به بیماری صدف یا پسوریازیس یکی از علل ایجاد این مشکل است. در اینصورت مراجعه به یک متخصص پوست برای بررسی و درمان گودیهای عمیق الزامی است. ماهک ناخن منطقهای هلالی شکل در ریشه ناخن است که به طور معمول از زیر صفحه ناخن دیده میشود. این منطقه محل تجمع سلولهای زایای ناخن است.
گاهی اوقات با آسیبهایی که هنگام تمیز کردن ناخن و اقدامات زیبایی رخ میدهد به ماهک ناخن و سلولهای زایا آسیب وارد میشود. دیده شدن ماهک ناخن در افراد مختلف متفاوت است و از لحاظ ارثی و ژنتیکی ممکن است ماهک کمتر یا بیشتری در ناخن دیده شود. نبود ماهک ناخن بدون تغییراتی در شکل ناخن مشکل مهمی نیست و یک تغییر طبیعی محسوب میشود.
ناخن فرو رفته در گوشت یا ناخنک هم از دیگر مشکلات شایع است. این عارضه در بسیاری از افراد دیده میشود. این حالت بیشتر ناخن پا را گرفتار میکند، اما گاهی به دلیل کوتاه کردن نامناسب ناخنها، در دستها هم مشاهده میشود. مهمترین اقدام برای پیشگیری از فرو رفتن ناخن در گوشت این است که سعی کنید ناخنها را از ته و هلالی نگیرید. بلکه بهتر است ناخنها کمی بلند باقی بمانند و زاویه داشته باشند. استفاده از کرم مرطوب کننده در پوست اطراف ناخن و رعایت بهداشت در بهبود این مشکل موثر است.
چنانچه فرو رفتن ناخن باعث ایجاد عفونت در محل شود از خود درمانی بپرهیزید و به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید شاید لازم باشد جراحی سبکی در محل انجام شود تا از شدت عفونت و بدشکلی ناخن جلوگیری کند.
ضخیم شدن ناخن ناشی چند عامل مختلف دارد. یکی از این عوامل جمع شدن پوستههایی زیر ناخن است که اغلب به دلیل اضافه شدن عفونتهای قارچی در ناخن ایجاد میشود. البته برخی عوامل مانند اگزمای اطراف ناخن هم میتوانند این حالت را تشدید کنند.
افرادی که پوست خشکی دارند ممکن است در صورت ابتلا به اگزمای پوست، ناخنهایشان هم درگیر شود و همین امر باعث افزایش پوستههای زیر ناخن و ضخیم شدن ناخنها شود. عامل دیگری که باعث بروز این مشکل میشود ضربهها هستند. به هرحال برای تشخیص هر یک از این علل، مراجعه به پزشک متخصص پوست پیشنهاد میشود.
پوسته شدن یا ریش ریش شدن پوست اطراف ناخن به طور معمول به دلیل خشکی هوا و اغلب در فصول سرد سال ایجاد میشود. متاسفانه بسیاری از افراد با دستکاری و کندن پوستهها باعث تشدید مشکل و حتی باعث ایجاد عفونتهای ثانویه در آنها میشوند. پوشیدن دستکش تا حد زیادی در پیشگیری و درمان پوستهها موثر است، اما گاهی اوقات استفاده از دستکش به طور صحیح صورت نمیگیرد.
افرادی که با این مشکل مواجه هستند باید حتما از دو دستکش استفاده کنند. بهتر است دستکش زیرین از جنس نخ باشد و در بیشتر ساعات روز دستها را بپوشاند و هنگام شست وشو و استفاده از مواد شوینده، دستکش لاستیکی روی دستکش نخی پوشیده شود. دست کردن دستکش لاستیکی به تنهایی ممکن است حتی باعث تشدید پوسته شدن شود.
یکی دیگر از شایعترین مشکلات ناخن، عفونتهای اطراف ناخن است. این عارضه باعث تغییراتی در ظاهر ناخن به صورت تغییر رنگ یا تغییر شکل میشود. عفونتهای اطراف ناخن اغلب به دو دسته حاد و مزمن تقسیمبندی میشوند. اغلب سه دسته عوامل میکروبی شامل قارچها، باکتریها و ویروسها در عفونت اطراف ناخن نقش دارند.
بیماری قارچی اطراف ناخن به طور معمول در کسانی ایجاد میشود که استعداد ابتلا به آن را داشته باشند. این استعداد شامل عوامل محیطی و عوامل ارثی و مشکلات شخصی هر فرد است.
افرادی که در محیطهای مرطوب کار میکنند یا در طول روز زیاد با آب و رطوبت در تماس هستند، کسانی که ساعتهای طولانی کفش به پا دارند و پایشان زیاد عرق میکند، افرادی که در هفته چند بار استخر میروند، بیماران مبتلا به دیابت و بیمارانی که قندهای کنترل نشده دارند، افراد چاق و با اضافه وزن بالا بیشتر دچار این مشکل میشوند؛ بخصوص اگر بهداشت و شست وشوی مناسب پوستشان را هم انجام ندهند. مانند آشپزها، آرایشگران، ورزشکاران و دندانپزشکان.
عفونتهای قارچی میتواند باعث بدشکلی و تغییر رنگ ناخنها شود. زیر ناخن پوستههای ضخیمی ایجاد میشود و همه این موارد باعث بدشکلیهای پیشرونده در آینده میشود. از آنجا که عفونتهای قارچی واگیردار هستند، امکان سرایت عفونت از یک ناخن به سایر ناخنها یا انتقال عفونت از فردی به فرد دیگر وجود دارد.
مشکل تغییر رنگ ناخن ما را متوجه برخی از بیماریهای مهم میکند به همین دلیل هرگونه تغییر رنگ در ناخن باید حتما علت یابی شود. بنابراین مراجعه به یک متخصص پوست میتواند کمک کننده باشد.
سفید شدن یا بروز لکههای سفید در ناخن یک مشکل شایع است. گاهی این تغییر رنگ به صورت منطقهای و محدود و گاهی هم گستردهتر و یکدست است.
سفید شدن منطقهای ناخن که به صورت لکههای ریز و پراکنده دیده میشود بر خلاف باور عمومی که آن را با کمبودهای تغذیهای مرتبط میدانند، معمولا به دلیل ضربههای خفیف، مکرر و طولانی مدت ایجاد میشوند و از نظر پزشکی اهمیت چندانی ندارند.
اگر لکهها به صورت وسیع و گسترده ناخنها را درگیر کرده باشند به طوری که ناخنها بطور یکدست سفید شوند به برخی بیماریهای داخلی مثل بیماریهای کلیه و کبد شک خواهیم کرد. گاهی هم هیچ مشکلی در کار نیست و سفید شدن ناخنها جنبه ارثی و ژنتیکی دارد.
اگر سفید شدن ناخنها با تغییرات شکل ناخن مثل بدشکلی، پوسته شدن یا افزایش ضخامت همراه باشد در آن صورت از نظر بیماریهای قارچی مورد بررسی قرار میگیرد.
ممکن است تغییر رنگهای متنوعی در ناخنها ایجاد شود که هر کدام میتواند نشان دهنده مشکل خاصی در ناخن باشد. از این موارد، میتوان به سیاه شدن ناخن اشاره کرد که حتما باید به آن توجه کرد، زیرا یکی از علائم ملانوم یا سرطان پوست میتواند به صورت یک لکه سیاه رنگ در ناخن تظاهر پیدا کند. البته ناخنها بعد از ضربات شدید به دلیل خونریزی در بستر ناخن هم سیاه میشوند، اما این حالت اغلب طی یکی دو هفته کمرنگ میشود و بعد هم از بین میروند ولی اگر لکه سیاه با یا بدون ضربه ایجاد شود و طی دو هفته از بین نرود نیاز به بررسی دارد.
گاهی هم لکه سیاه روی ناخن حاصل خالی است که در بستر یا ریشه ناخن وجود دارد و جای نگرانی نیست، اما زرد شدن ناخن بخصوص اگر میزان اندکی از ناخن درگیر باشد باید از نظر بیماریهای قارچی بررسی شود. کم کاری یا پرکاری تیرویید هم ممکن است با تغییراتی در سطح ناخن همراه باشد که شایعترین آنها زرد شدن ناخنها یا جدا شدنشان از بستر است.
به هرحال مشکلاتی که در ناخنها ایجاد میشود، میتواند گویای بسیاری از بیماریهای داخلی در بدن باشد. بنابراین بهتر است با دیدن هر مشکلی در ناخن پزشک خود را از آن آگاه کنید. (دکتر سید مهدی طبایی- متخصص پوست و مو)
253
۱- تغذیه صحیح و مناسب خود را رعایت کنید. معمولا غذاهایی که برای قلب ضرر داشته باشند، موجب ناتوانی در نعوظ هم میشود. غذاهایی مانند چربیهای اشباع شده، گوشتهای سوخاری، غذاهای فرآوری شده و چند نوع سبزی و میوه نیز در این فهرست قرار دارد.
۲- وزن مناسب را حفظ کنید. فشار خون و یا چربی بالا به عروق صدمه میزند در نتیجه باعث کاهش توانایی جنسی میشود. بنابراین با کاهش وزن و تناسب اندام میتوانید بر این مشکل غلبه کنید.
۳- از چربی زیاد و فشار خون بالا بپرهیزید.
۴- از نوشیدن الکل بشدت پرهیز کنید.
۵- به طور مرتب ورزش کنید.
۶- میزان تستوسترون خون خود را در سطح قابل قبول حفظ کنید. برای این کار حتما با پزشک خود مشورت کنید.
۷- از داروهای بدن سازی پرهیز کنید.
۸- از روشهای مخاطره آمیز عمل جنسی پرهیز کنید. برخی از روشها به آلت تناسلی مرد ممکن است صدمه وارد کند.
۹- استرس و اضطراب را از خود دور کنید.
۱۰- رابطه عاطفی خود را با شیوههایی چون خرید هدیه و تفریح بیرون از خانه با همسرتان تقویت کنید.( مجله پزشکی مادر)
227
دکتر حمیدی مدنی ،دانشیار و عضو هیات علمی گروه ارولوژی دانشگاه علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه تستوسترون (هورمون جنسی مردانه) نقش مهمی در حفظ سلامت و کیفیت زندگی مردان ایفا میکند، اظهار کرد: آندروپوز یا یائسگی مردانه یک سندرم بالینی و بیوشیمیایی در مردان پا به سن گذاشته است که با کاهش تستوسترون، بیماریها و ناتوانیهای مرتبط با سن و تضعیف سلامت عمومی همراه است.
وی افزود: این رخداد ممکن است به کاهش قابل ملاحظه کیفیت زندگی انجامیده و روی عملکرد ارگانهای متعدد بدن عوارض و اثراتی را ایجاد کند. شیوع این بیماری در مردان بالای ۴۰ سال براساس سمپتومهای کلاسیک بیماری و سطح سرمی تستوسترون قابل ملاحظه بوده و حدود ۵ درصد بیان میگردد. اگرچه بنظر میرسد که میزان شیوع آن در جمعیت عام بیش از این باشد ولی تعداد زیادی از مبتلایان تشخیص داده نشده و درمان نشده باقی میمانند.
حمیدی مدنی با اشاره به اینکه پاتوفیزیولوژی این بیماری مختلط است، گفت: کاهش مرتبط با سن در سطوح سرمی تستوسترون ناشی از نقص در عملکرد بیضهها و همچنین محور هیپوتالاموس – هیپوفیز است. البته گوناگونی قابل ملاحظهای بین افراد، در سن آغاز و سرعت و شدت این کاهش وجود دارد. در حال حاضر تشخیص آندروپوز نیازمند وجود علائم و نشانههای بالینی موید کمبود تستوسترون است.
وی علائم و نشانههای آن را شامل کاهش انرژی، بیانگیزگی و عدم اعتماد به نفس، احساس غم و اندوه، کاهش تمرکز و اختلال حافظه، اختلالات خواب، آنمی (کم خونی) خفیف و کاهش توانایی انجام کارها بیان کرد و گفت: فاکتورهای خطر برای رویداد آندروپوز در مردان مسن شامل بیماریهای مزمن، دیابت قندی نوع ۲، اختلال عملکرد تیروئید، هیپرپرولاکتینمی، COPD، آرتریت روماتوئید، چاقی، سندرم متابولیک، استرس و هموکروماتوزیس هستند، کمبود ویتامین Dنیز ممکن است نقشی اساسی در پاتوژنز این بیماری ایجاد کند.
حمیدی مدنی ادامه داد: اگرچه غربالگری برای این بیماری در جمعیت عمومی توصیه نمیشود، اما بیماریابی در مردان با اختلالات بالینی کاهش لیبیدو، اختلال عملکرد جنسی، کاهش خلق و خستگی و ضعف، اختلالشناختی، مقاومت به انسولین، چاقی، سندرم متابولیک، دیابت نوع ۲، کاهش توده و قدرت عضلانی بدن، کاهش دانسیته استخوانی و اوستئوپروز، کاهش سر زندگی، کمبود ویتامین D و موارد مصرف گلوکوکورتیکوئیدها و اوپیوئیدها توصیه میشود.
وی تصریح کرد: پذیرفته شدهترین پارامتر برای اثبات وجود آندروپوز اندازه گیری سطح تستوسترون تام سرم است.
دکتر حمیدی مدنی با بیان اینکه هدف از درمان عبارت است از بهبود نشانههای بیماری و حصول سطوح فیزیولوژیک تستوسترون، گفت: تستوسترون تراپی برای مردان دارای نشانههای بیماری که مستعد درمانند و علائم و نشانههای کلاسیک کمبود تستوسترون را دارند توصیه میشود.
وی افزود: ترکیبات مختلف تستوسترون باید برای درمان جایگزینی تستوسترون بکار روند. در حال حاضر اشکال داخل عضلانی، زیر جلدی، روی جلدی، خوراکی و بوکال وجود دارند که بیخطر و موثرند. به دلیل احتمال ایجاد عوارض ناخواسته در حین درمان بویژه افزایش هماتوکریت که نیازمند قطع سریع درمان جایگزینی تستوسترون است، ترکیبات تستوسترونی کوتاه اثر بر انواع طولانی اثر در شروع درمان بیماران مبتلا ارجحند.
عضو هیات علمی گروه ارولوژی دانشگاه علوم پزشکی گیلان خاطرنشان کرد: بهبود در تظاهرات بیماری را به دنبال درمان باید رصد نمود. عدم رویداد بهبودی در یک دوره زمانی معقول منجر به قطع درمان و جستجو برای سایر علل نشانههای بیمار میشود. ارزیابی بیمار ۳، ۶ و ۱۲ ماه بعد از آغاز درمان و سپس سالیانه توصیه میشود تا مشخص شود که آیا نشانههای بیماری به درمان پاسخ دادهاند و آیا بیمار دچار عارضه درمان نشده و مایل به ادامه درمان میباشد یا خیر.
وی گفت: بهبودی در علائم و نشانههای آندروپوز یا هیپوگنادیزم برای ارگانهای مختلف در زمانهای مختلفی روی میدهد، مثلا بهبودی در لیبیدو ظرف سه هفته از شروع درمان جایگزینی با تستوسترون آغاز میشود، اما تا ۶ هفته از شروع درمان برای بروز بهبودی قابل ملاحظه در عملکرد جنسی، زمان لازم است. بهبودی در وضعیت استخوانی نیز بعد از ۶ ماه از شروع درمان آغاز میشود و در ۱۴ تا ۳۶ ماه به حداکثر میرسد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر هیچ شاهد قطعی مبنی بر اینکه درمان جایگزینی تستوسترون باعث افزایش ریسک ایجاد بزرگی خوش خیم پروستات یا بدتر شدن علائم ادراری گردد، وجود ندارد، گفت: از طرفی شواهدی وجود دارد که درمان جایگزینی با تستوسترون باعث بهبودی علائم ادراری در مردان هیپوگنادال مبتلا به BPHخفیف میشود.
حمیدی مدنی اضافه کرد: در عین حال شواهدی وجود ندارد که درمان جایگزینی با تستوسترون سبب تبدیل ضایعات ساب کلینیکال پروستات به سرطان پروستات آشکار بالینی شود. لذا شواهدی وجود دارد که تستوسترون میتواند سبب تحریک رشد و تشدید سمپتومها در مردان مبتلا به سرطان پروستات پیشرفته و متاستاتیک شود. پس قبل از شروع درمان جایگزینی با تستوسترون، باید ریسک سرطان پروستات در بیمار را با استفاده از معاینه پروستات و اندازهگیری PSA سرم ارزیابی کرد. پس از شروع درمان جایگزینی تستوسترون، باید بیمار را در ماههای ۳، ۶، ۱۲ و پس از آن حداقل سالیانه بررسی کرد و اگر به هر دلیل ریسک سرطان پروستات در بیمار بالا باشد، بیوپسی پروستات تحت هدایت سونوگرافی توصیه میشود.
وی خاطرنشان کرد: پیشگیری از چاقی و سندرم متابولیک و حفظ شیوه زندگی سالم، شامل فعالیت فیزیکی و مغزی کافی و مصرف غذای سالم ممکن است رویداد بیماری را به تاخیر انداخته یا از بروز آن پیشگیری کند.(دکتر سلام)
686
پاسخ مشاور: با توجه به اینکه شما فقط گفتهاید که مشکل زیاد دارید و هیچ اشارهای به این مشکلات نکردهاید، امکان ارائه راهکارهای موردی و دقیق وجود ندارد. اگر همسرتان برای جدا کردن محل زندگی شما تمکن مالی دارد، میتوانید با در نظر گرفتن همه جوانب و از طریق مذاکرات منطقی از وی بخواهید این کار را بکند، ولی اگر این امکان از لحاظ مالی برایش وجود ندارد، مطرح کردن این درخواست صحیح نیست. با این حال، در ادامه مطلب به صورت کلی نکاتی را برای کاهش مشکلات شما مطرح میکنم.
یکی از مهمترین عواملی که در بهبود روابط بین فردی میتواند بسیار اثرگذار باشد، در نظر گرفتن ملاحظات اخلاقی و حفظ احترام طرفین است؛ بنابراین در هر خانوادهای که حریم بین اعضا محترم شمرده شود، مشکلات ارتباطی کمتری وجود خواهد داشت و این مسئله درباره شما از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ زیرا حضور شما و همسر اول شوهرتان در یک محل باعث شده است که با یک رابطه چند سویه مواجه باشید.
به نظر میرسد که سن شما از زن اول شوهرتان کمتر است و اشارهای هم به داشتن یا نداشتن فرزند نکردهاید ولی لازم است که از یک طرف در حفظ احترام و جایگاه همسر اول شوهرتان و از طرف دیگر در رعایت احترام به شوهرتان بکوشید و هیچگاه در صورت عصبانیت، برای تسویه حساب یا تلافی کردن امور از بیاحترامی استفاده نکنید.
مقایسه نکنید
همان طور که میدانید تفاوتهای فردی در همه انسانها وجود دارد و همین امر باعث میشود که دیدگاهها، نظرات و رفتارهای انسانها با هم فرق کند و از طرفی قرار نیست که همه افراد یا حتی همه اعضای یک خانواده مانند هم بیندیشند یا مثل هم رفتار کنند؛ بنابراین اگر میخواهید در روابط خود با دیگران دچار مشکل نشوید هیچگاه خود را با دیگران مقایسه نکنید و به دنبال یکسان سازی در خریدها، مسافرتها، مهمانیها و... با همسر اول شوهرتان نباشید.
به هرحال هر کسی تصورات زیبا و جالبی از خودش در ذهن دارد و گاهی نیز ممکن است خود را در بعضی زمینهها برجستهتر از دیگران بداند و به همین دلیل سطح انتظارات خود از دیگران را بالا ببرد و به دنبال کسب امتیازات ویژه از آنها باشد که در این صورت اگر دیگران مانند او فکر نکنند، زمینه سرخوردگی و رفتارهای ضد اجتماعی در وی فراهم خواهد شد؛ بنابراین خودتان را نسبت به شریک اول شوهرتان برتر ندانید تا دچار توهم زیاده خواهی نشوید.
به تعادل همه جانبه فکر کنید
اگر شما و همسر اول شوهرتان هر کدام بخواهید مدیریت شوهر و خانواده را به عهده بگیرید، قطعا یک کشمکش ویرانگر در درون خانواده ایجاد خواهد شد؛ بنابراین بهتر است به برقراری آرامش در محیط خانواده کمک و از برهم خوردن تعادل فکری شوهرتان جلوگیری کنید؛ زیرا در صورتی که آرامش روانی وی سلب شود بدون تردید آسیبهای ناشی از سوء مدیریت وی دامنگیر همه اعضای خانواده خواهد شد و تا زمانی که در زمینههای فکری، عاطفی، اقتصادی و... به تعادل نسبی دست پیدا نکنید همین وضعیت آشفتگی و مشکلات در زندگیتان وجود خواهد داشت.
در پایان توصیه میکنم از مبادرت به کاری که انجام آن را از سوی دیگران نادرست میدانید، بپرهیزید و رفتاری را که نمیخواهید با شما داشته باشند، با دیگران نکنید. (حسین محرابی - کارشناس ارشد روانشناسی/خراسان)
*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر میشود.
275
این اجزای حیاتی بدن وظایف متعددی مثل دفع مواد زائد و مایعات اضافی از بدن، تصفیه خون، تنظیم فشار خون و... را به عهده دارند. البته باورهای درست و نادرستی هم درباره مشکلات کلیوی وجود دارد که به بهانه روز جهانی کلیه (20 اسفند) مهمترین آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
درباره سختی و درد بیماری سنگ کلیه حرف و حدیث بسیار است؛ اینکه دردش از سختترین دردهاست و اگر کسی مبتلا شد، همیشه خطر عود مجدد وجود دارد. حال این پرسش مطرح میشود که آیا به کمک رژیم غذایی خاصی میتوان از سنگ کلیه پیشگیری کرد؟
دکتر علی کشاورز، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با جامجم میگوید: برای تجویز رژیم پیشگیری از سنگ کلیه افراد به دو گروه تقسیم میشوند؛ آنها که مستعد ابتلا به این بیماری هستند و آنهایی که مستعد نیستند. اگر شما جزو آن دسته از افرادی هستید که تا به حال سنگ کلیه نداشتهاید و هیچ کدام از اعضای خانوادهتان هم سابقه این بیماری را ندارند فقط کافی است عادتهای غذایی نادرستی که ممکن است به ایجاد سنگ کلیه منجر شوند، کنار بگذارید. در این بین بدترین عادت غذایی که میتواند باعث سنگ کلیه شود، کم نوشیدن آب است. اگر عادت دارید برای نوشیدن مایعات آنقدر صبر کنید تا تشنگی به سراغتان بیاید، بدانید که کلیههایتان را در معرض خطر سنگسازی قرار دادهاید. در واقع باید آن قدر مایعات بنوشید که احساس تشنگی نداشته باشید، چون احساس تشنگی به این معناست که بدن دستکم 2 درصد آب از دست داده است.
آب نخوردن باعث بروز سنگ کلیه میشود؟
به گفته دکتر کشاورز گاهی احساس تشنگی کاملا طبیعی است ولی اگر در شرایط کاری یا محیطی خاصی قرار دارید که به علت فعالیت زیاد یا تعریق، مدام تشنه میشوید، این خطرناک است و میتواند باعث رسوب کردن املاح در کلیهها و ایجاد سنگ شود. این موضوع بویژه برای افرادی اهمیت دارد که به دلیل اجتناب از اجابت مزاجهای مکرر از نوشیدن مایعات خودداری میکنند؛ بخصوص آقایان در سنین بالا به خاطر مشکل پروستات، نوشیدن مایعات را کم میکنند تا شبها مجبور نباشند برای رفتن به دستشویی از خواب بیدار شوند در حالی که این کار هم خطر سکته را زیاد میکند و هم کلیهها را در معرض مشکلات فراوان قرار میدهد.
مصرف لبنیات و بروز سنگ کلیهها
کم نیستند افرادی که بر این باورند مصرف لبنیات زمینه بروز سنگ کلیه را فراهم میکند. به گفته دکتر کشاورز، پرهیز غذایی در بیماران سنگ کلیه بسیار مهم است. این موضوع به جنس و ترکیب سنگها بستگی دارد. عمده سنگهای کلیوی از جنس اگزالات کلسیم هستند و کسانی که این نوع سنگ را دارند یا قبلا داشتهاند، نباید در مصرف لبنیات افراط کنند. البته گاهی بیماران فکر میکنند که باید مصرف لبنیات را قطع کنند، اما این اشتباه است چون لبنیات بهترین منبع کلسیم مورد نیاز بدن است و اگر به بدن نرسد، پس از مدتی خطر پوکی استخوان و آسیب جدی به دندانها را در پی دارد. باید بدانید هر فردی روزانه دو واحد لبنیات احتیاج دارد و هر واحد لبنیات معادل یک لیوان شیر یا یک قوطی کبریت پنیر یا دو پیاله ماست است. با این حساب، کسانی که سنگ اگزالات کلسیم دارند یا قبلا دفع کردهاند و میترسند دوباره دچار این بیماری شوند، بهتر است به همان روزانه دو واحد لبنیات اکتفا کنند تا هم کلسیم بدنشان تامین شود و هم از خطرات سنگ کلیه در امان باشند.
مصرف مکمل کلسیم باعث سنگ کلیه میشود
آیا مصرف مکملهایی مثل قرص کلسیم، روی و آهن میتواند باعث ایجاد یا عود سنگ کلیه شود؟ این پرسش خیلیهاست. به گفته دکتر کشاورز اگر فرد، مستعد سنگ کلیه نباشد، خوردن قرص کلسیم به دستور متخصص هیچ مشکلی را ایجاد نمیکند. در واقع این مکملها برای کسانی است که لبنیات نمیخورند. این افراد اگر روزی سه عدد قرص کلسیم همراه با آب فراوان بخورند، خطری تهدیدشان نمیکند.
دستشویی رفتن شبانه و مشکل کلیه
وقتی کلیهها بدرستی کار نمیکنند و مشکلی دارند، نیاز بیشتری به دفع ادرار پیدا میکنید. در این صورت ادرار بیش از اندازه رقیق، کمرنگ (مانند آب) میشود و حجم آن نیز افزایش مییابد. این افزایش حجم ادرار و نیاز مکرر به دفع ادرار در شب اتفاق میافتد، به طوری که فرد از خواب بیدار میشود و باید به دستشویی برود. البته این مشکل حتی با کاهش مصرف مایعات نیز برطرف نمیشود و فقط تشنگی فرد را بیشتر میکند. دکتر رضا رسولی، متخصص کلیه و مجاری ادرار در گفتوگو با جامجم میگوید: افزایش حجم ادرار و نیاز مکرر به دفع آن، میتواند یکی از علائم نارسایی کلیه باشد که نیاز به بررسی و درمان دارد. با مشاهده این مشکل حتما به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایش خون و ادرار میزان کراتینین، اوره و آلبومین وضع کلیهها مورد بررسی قرار بگیرد.
پف؛ نشاندهنده نارسایی کلیوی است
پف و ورم در پلکها، قوزک پاها و خود پاها ممکن است نشاندهنده اختلال در عملکرد کلیهها باشد، اما هر نوع ورم و پفی را نمیتوان به این مشکل نسبت داد. به گفته دکتر رسولی، کلیههای سالم به حفظ تعادل میزان سرم خون و بافتها کمک زیادی میکنند، اما وقتی اختلالی در عملکرد این اعضای حیاتی رخ میدهد، راه عبور پروتئینها از خون به ادرار باز میشود. در نتیجه نداشتن تعادل رخ میدهد و سرم داخل خون به سمت بافتهای پیرامون نفوذ میکند و باعث پفکردگی میشود. اگر صبحها با چشمهایی پفکرده از خواب بیدار میشوید و شبها پاها و قوزک پاهایتان ورم میکنند، احتمال اینکه دچار بیماری کلیوی شده باشید، کم نیست. البته این مشکلات در برخی موارد با مشکلات دیگری مانند اضافهوزن و افزایش فشار خون همراه است.
بر اساس آمار، دیابت علت یکچهارم موارد نارساییهای کلیوی است. در واقع دیابت معمولا با پرفشاری و چربی خون بالا همراه است و این دو عامل، آسیبهای کلیوی را به همراه دارند. البته هر چه دیابت زودتر تشخیص داده و کنترل شود، احتمال بروز مشکلات کلیوی هم کاهش خواهد یافت.
پریسا اصولی / جامجم