دانش > پزشکی - همشهری آنلاین:
یک فوق تخصص غدد و متابولیسم گفت: بعضی از سالمندان مبتلا به پرکاری تیروئید، نه تنها کاهش وزن پیدا نمیکنند، بلکه وزنشان بیشتر هم میشود.
دکتر حسن گنجیزاده زواره در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: گاهی اوقات باورهای رایجی درباره تیروئید وجود دارد که کاملا اشتباه است.
وی با بیان اینکه بیشتر بیمارانی که تیروئیدشان مشکل دارد، گواتر (بزرگی غیر طبیعی تیروئید) ندارند، اضافه کرد: در بسیاری از موارد گواتر در بیمارانی دیده میشود که تیروئیدشان نه کمکار است و نه پرکار، اما به هر حال گواتر علامت مهمی است و برای شناخت علت و درمانش باید هر چه زودتر به پزشک متخصص مراجعه کرد.
گنجیزاده تصریح کرد: چنانچه فردی دارای تیروئید کمکار است، به آسانی نمیتواند وزن کم کند، اما اگر مشکل تیروئید در این افراد درمان شود، با نظر پزشک خود رژیم بگیرند و تحرکشان را بیشتر کنند، نه تنها اوضاع تیروئید آنها بهتر میشود، بلکه اضافه وزنشان نیز کاهش مییابد.
وی با بیان اینکه برخی افراد معتقدند چون به عارضه پرکاری تیروئید مبتلا هستند به افزایش وزن دچار نمیشوند، افزود: این موضوع نیز درست نیست؛ چرا که بعضی از سالمندان مبتلا به پرکاری تیروئید، نه تنها کاهش وزن پیدا نمیکنند، بلکه وزنشان بیشتر هم میشود.
گنجیزاده بیان کرد: خیلیها مشکل تیروئیدشان موقتی است و طبیعتا درمان آنها کوتاه مدت است؛ به عنوان مثال بعضی خانمها بعد از حاملگی دچار التهاب تیروئید میشوند و بعد از یک درمان موقت، حالشان خوب میشود و دیگر نیازی به مصرف دارو ندارند.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم با تاکید بر اینکه توده سرطانی فقط در بین ۵ تا ۱۰ درصد بیمارانی که تودهای در تیروئیدشان لمس میشود وجود دارد، اضافه کرد: این که آیا جنس آن توده، سرطانی هست یا نه، فقط پزشک با نمونهبرداری از توده آن را تشخیص میدهد.
وی با اشاره به اینکه برخی افراد معتقدند که بیماریهای تیروئید مختص خانمهای مسن است، افزود: البته احتمال بروز مشکلات تیروئید بین ۲۰ تا ۲۵ درصد در زنان بالای۶۰ سال وجود دارد، اما دلیلی نیست که مابقی بانوان از این عارضه در امان باشند.
گنجیزاده با تاکید براینکه بیماریهای تیروئید در زنان بیشتر دیده میشود، یادآور شد: بیماری تیروئید در بانوانی که سنشان بالا میرود یا سیگار میکشند و مخصوصا پس از زایمان بیشتر دیده میشود.
وی افزود: بیشتر مشکلات تیروئید، مادرزادی است و طبیعتا احتمال این که یک مشکل تیروئیدی را بین اعضای یک خانواده ببینیم، زیاد است؛ ضمن این که اگر در منطقهای دسترسی به ید کم باشد، احتمال بروز مشکلات تیروئیدی بین ساکنان آن منطقه نیز بیشتر میشود. مسائل اینچنینی بعضیها را به این اشتباه انداخته که بیماریهای تیروئیدی بین اعضای یک خانواده یا بین ساکنان یک منطقه، از یکی به دیگری سرایت میکند، اما جامعه پزشکی قاطعانه عنوان میکند که بیماریهای تیروئید واگیر ندارند.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم خاطرنشان کرد: برای اطمینان از سلامت، بهترین کار این است که از سن ۳۵ سالگی به بعد، هر پنج سال یکبار آزمایش خون بدهیم تا هورمونهای تیروئیدمان کنترل و معلوم شود تیروئیدمان مشکلی دارد یا خیر.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایسنا ، دکتر حسن گنجیزاده زواره، اظهار کرد: گاهی اوقات باورهای رایجی درباره تیروئید وجود دارد که کاملا اشتباه است.
وی با بیان اینکه بیشتر بیمارانی که تیروئیدشان مشکل دارد، گواتر (بزرگی غیر طبیعی تیروئید) ندارند، اضافه کرد: در بسیاری از موارد گواتر در بیمارانی دیده میشود که تیروئیدشان نه کمکار است و نه پرکار، اما به هر حال گواتر علامت مهمی است و برای شناخت علت و درمانش باید هر چه زودتر به پزشک متخصص مراجعه کرد.
گنجیزاده تصریح کرد: چنانچه فردی دارای تیروئید کمکار است، به آسانی نمیتواند وزن کم کند، اما اگر مشکل تیروئید در این افراد درمان شود، با نظر پزشک خود رژیم بگیرند و تحرکشان را بیشتر کنند، نه تنها اوضاع تیروئید آنها بهتر میشود، بلکه اضافه وزنشان نیز کاهش مییابد.
وی با بیان اینکه برخی افراد معتقدند چون به عارضه پرکاری تیروئید مبتلا هستند به افزایش وزن دچار نمیشوند، افزود: این موضوع نیز درست نیست؛ چرا که بعضی از سالمندان مبتلا به پرکاری تیروئید، نه تنها کاهش وزن پیدا نمیکنند، بلکه وزنشان بیشتر هم میشود.
گنجیزاده بیان کرد: خیلیها مشکل تیروئیدشان موقتی است و طبیعتا درمان آنها کوتاه مدت است؛ به عنوان مثال بعضی خانمها بعد از حاملگی دچار التهاب تیروئید میشوند و بعد از یک درمان موقت، حالشان خوب میشود و دیگر نیازی به مصرف دارو ندارند.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم با تاکید بر اینکه توده سرطانی فقط در بین ۵ تا ۱۰ درصد بیمارانی که تودهای در تیروئیدشان لمس میشود وجود دارد، اضافه کرد: این که آیا جنس آن توده، سرطانی هست یا نه، فقط پزشک با نمونهبرداری از توده آن را تشخیص میدهد.
وی با اشاره به اینکه برخی افراد معتقدند که بیماریهای تیروئید مختص خانمهای مسن است، افزود: البته احتمال بروز مشکلات تیروئید بین ۲۰ تا ۲۵ درصد در زنان بالای۶۰ سال وجود دارد، اما دلیلی نیست که مابقی بانوان از این عارضه در امان باشند.
گنجیزاده با تاکید براینکه بیماریهای تیروئید در زنان بیشتر دیده میشود، یادآور شد: بیماری تیروئید در بانوانی که سنشان بالا میرود یا سیگار میکشند و مخصوصا پس از زایمان بیشتر دیده میشود.
وی افزود: بیشتر مشکلات تیروئید، مادرزادی است و طبیعتا احتمال این که یک مشکل تیروئیدی را بین اعضای یک خانواده ببینیم، زیاد است؛ ضمن این که اگر در منطقهای دسترسی به ید کم باشد، احتمال بروز مشکلات تیروئیدی بین ساکنان آن منطقه نیز بیشتر میشود. مسائل اینچنینی بعضیها را به این اشتباه انداخته که بیماریهای تیروئیدی بین اعضای یک خانواده یا بین ساکنان یک منطقه، از یکی به دیگری سرایت میکند، اما جامعه پزشکی قاطعانه عنوان میکند که بیماریهای تیروئید واگیر ندارند.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم خاطرنشان کرد: برای اطمینان از سلامت، بهترین کار این است که از سن ۳۵ سالگی به بعد، هر پنج سال یکبار آزمایش خون بدهیم تا هورمونهای تیروئیدمان کنترل و معلوم شود تیروئیدمان مشکلی دارد یا خیر.
مفهوم طلاق در جامعه به شکلی نادرست جا افتاده است و متاسفانه آمار طلاق روز به روز در حال افزایش است در این مقاله می خواهیم در مورد برخی از رایج ترین باورهای غلط درمورد طلاق صحبت کنیم:
به گزارش آلامتو و به نقل از سپیده دانایی؛ بسیاری از افراد در مورد طلاق باورهایی دارند که تحقیقات روانشناسان آنها را غیرواقعی میداند. این باورهای اشتباه که ما آنها را افسانه مینامیم، ممکن است بسیار زیادتر از آن چیزی باشند که ما در زیر آوردهایم؛ ولی به نظر میرسد افسانههایی که بیشتر افراد در اغلب کشورهای دنیا از جمله جامعه خودمان به آنها اعتقاد دارند، نمونههای زیر هستند و افسانههای دیگر که روانشناسان غربی در تحقیقاتشان به آنها دست یافتهاند مربوط به فرهنگ غربی باشد که ارتباطی با فرهنگ ایرانی و اسلامی ما ندارد. ما در اینجا تنها به افسانههایی اشاره میکنیم که در این تحقیقات به دست آمدهاند و با فرهنگ ما نیز در تناقض نیست و میتوان در میان مردم جامعهمان نیز آنها را دید.
در سالهای اخیر ما تغییری سریع در فراوانی طلاق داریم و در کنار آن تغییر نگرشش نسبت به طلاق نیز داریم؛ حتی نگرشمان نسبت به ازدواج هم تغییر یافته است. در طول قرنها، ازدواج و طلاق مسئلهای بود که تنها بر اساس اقتصاد و جایگاه اجتماعی افراد صورت میگرفت؛ اما از شروع قرن ۲۰ میلادی، بنیان دو پدیده ازدواج و طلاق بر اساس عشق قرار گرفته است. از آن زمان تا امروز، انتظار افراد از ازدواج و زندگی زناشویی به عنوان یک منبع رضایت شخصی، عشق و صمیمیت شد؛ اما وقتی که ما انتظار داریم در ازدواج همه نیازهایمان را برآورده کنیم، اگر اینچنین نشود، کمتر تحمل میکنیم.
از طرف دیگر، اکنون دلایل عمده طلاق عبارتند از صمیمیت کمتر، احساس بیاعتمادی، ملال و تفاوتها در سبک زندگی و ارزشهای دو فرد. امروزه نهتنها احتمال بیشتری دارد که ما بهدلایلی طلاق بگیریم که برای مادربزرگها و پدربزرگهایمان مسخره مینمود، بلکه ما سریعتر از آنها از هم طلاق میگیریم. بیشتر نمودارهای طلاق در اغلب کشورها نشان میدهد بزرگترین زمان خطر وقوع طلاق، نقطه اوج، در حدود سال چهارم زندگی مشترک است. این نمودارها به معنای این است که عشق اولیه هرچند قوی است، اما اساسی سست برای ازدواج بلندمدت است. در ازدواجهایی که تنها بر اساس عشق صورت میگیرد، عشق اغلب بعد از مدتی ناپدید میشود و جای آن را نقشهای جنسیتی همچون کار در بیرون و سرپرستی خانواده برای مردان و مادری و مراقبت از کودکان و همسر برای زنان میگیرد و بعد از به دنیا آمدن کودک، همهچیز این نوع زندگیها بر محور کودک قرار میگیرد.
درصد بالایی از همسران در سنین بالا و سابقه بالای زندگی مشترک از هم جدا میشوند. این میزان بالا به این معناست که برخی افراد در ابتدای زندگی مشترکشان وقتی با مشکلات غیرقابل حل مواجه میشوند، تنها به این دلیل که طلاق برایشان بهمثابه یک تابو است و آن را شرمآور میدانند، به این کار اقدام نمیکنند؛ اما بعد از چند سال زندگی مشترک که با افزایش مشکلاتشان مواجه میشوند، به این نتیجه میرسند که چارهای جز طلاق برایشان باقی نمانده است.
دوستی پیش از ازدواج در زمان حاضر در سراسر دنیا مسئله رایجی است. این مسئله با این توجیه تبیین میشود که اگر دوستی پیش از ازدواج وجود داشته باشد، طلاق کمتر اتفاق خواهد افتاد. از جمله دلایلی که برای این پیشبینی ذکر میکنند، آشنا شدن دو طرف با همدیگر است. اما محققان دریافتهاند که دوستی میان دختر و پسر نهتنها احتمال طلاق را کاهش نمیدهد، بلکه آن را افزایش میدهد. ازدواج مسئلهای است که دو طرف تا به آن وارد نشده باشند نمیتوانند با هیچ جایگزین دیگری آن را امتحان کنند و مسئلهای است که به گفته اغلب روانشناسان حوزه خانواده، شبیهسازیپذیر نیست. محققان در سالهای اخیر تلاش کردهاند تا به این پرسش مهم پاسخ بدهند که چرا دوستی قبل از ازدواج طلاق را افزایش میدهد. یک فرضیه محققان این است که عموماً افرادی که به دوستی با جنس مخالف اقدام میکنند، نسبت به افرادی که این کار را نمیکنند از لحاظ دینی و اخلاقی ضعیفتر و سهلگیرترند و کمتر احتمال دارد که بر اساس قواعد اجتماعی عمل کنند. تابوی طلاق برای این افراد شکنندهتر و نرمتر است. روانشناسان معتقدند که افراد در زمان دوستی قبل از ازدواج نیز همان مسائلی که موجب طلاق افراد میشود تجربه میکنند، مسائلی از قبیل مشکلات ارتباطی، تفاوت در ارزشها، تفاوت خلق و خود و صفات شخصیتی و سطح پایین تعهد نسبت به یکدیگر. بیشتر این افراد انتظار دارند که این مشکلات با ازدواج برطرف شود. علاوه بر این مشکل، موضوع دیگر این است که این افراد دوستیشان را بهعنوان عشق به هم توجیه میکنند، در حالیکه این توجیه همچون توجیه ازدواج فقط بر مبنای عشق، یک مسئله کاملاً خیالی است و پایداری ندارد.
به این افسانه افرادی اعتقاد دارند که طلاق برایشان دردناک و توجیهناپذیر است. این افراد برای آنکه بتوانند وضعیت خودشان را عادی جلوه دهند و کینه و خشمشان را نسبت به همسر سابقشان فرو بنشانند، تلاش میکنند تا به خود و دیگران بقبولانند که این اتفاق یک خیانت بوده است. جملاتی از قبیل «همسر سابقم از اول هم نمیخواست با من زندگی کند و دلش پیش فرد دیگری بود» یا «او با جداشدن از من از زیر بار مسئولیت همسری و والدینی شانه خالی کرد»، در حرفهای این افراد تقریباً رایج است و بهوفور میتوان آنها را شنید.
شواهد نشان میدهند که در اغلب کشورها از جمله کشور ما، قوانین سختگیرانهای که ماهیتش جلوگیری از افزایش آمار طلاق است، تنها برای مدتی کوتاه مؤثر است و در بلندمدت نمیتواند تأثیر چندانی بر رشد آمار طلاق بگذارد. افرادی که به تصمیم طلاق میرسند، در صورتی که با سختگیری قوانین برای طلاق مواجه شوند، سعی میکنند با دور زدن قوانین و یا خودداری از زندگی مشترک، به هدفشان که طلاق است، دست یابند. شواهد باز هم نشان میدهد که معمولاً موفق هم میشوند.
برای لاغری و تناسب اندام شایعه های بسیاری در جامعه وجود دارد که اصلا پایه و اساس علمی ندارد و بی ارزش است. ما طبیعتمان این است که گول بخوریم! هر چه که در مجلات بخوانیم و یا در یک شبکههای اجتماعی ببینیم را باور میکنیم، بدونی اینکه حتی تحقیقی انجام دهیم.
افسانههای تناسب اندام و کاهش وزن به طور عجیبی محبوبند، اما خیلیهاشان واقعا در حد یک افسانهاند. با برخی از احمقانهترین آنها آشنا شوید:
اشتباه شماره ۱: باید دراز نشستهای زیادی انجام دهید تا شکمتان شش تکه شود
حقیقت: شکم شما همین حالا هم شش تکه است! به آن عضله راست شکم گفته میشود، و در زیر لایهای از چربی پنهان شده است. برای اینکه شش تکهی شکم شما نمایان شود، باید چربیهای شکمتان را کاهش و در عین حال عضلاتتان را هم تمرین دهید.
اگر چربی سوزی نکنید، هیچ مقدار تمرینات شکمی، شکمتان را شش تکه نخواهد کرد. پس باید مراقب میزان مصرف کالریتان باشید، تمام عضلات بدنتان را بپرورانید، و بیشتر ورزش کنید. این تنها راهی است که واقعا میتوان چربی سوزی کرد.
اشتباه شماره ۲: کار بر روی عضلهی خاصی، چربیهای اطرافش را خواهد سوزاند
حقیقت: شما نمیتوانید انتخاب کنید که کدام چربی بدنتان را بسوزانید. این بدن شماست که این انتخاب را انجام میدهد، و آن هم فقط زمانی که دیگر گلوکزی برای سوزاندن وجود نداشته باشد. شما باید تمام بدنتان را به کار بگیرید، تا کل بدنتان چربی سوزی کند. سرانجام بدنی با چربی پایینتر خواهید داشت، نه فقط اندامی که بدون چربی است.
اشتباه شماره ۳: چربیهات رو به عضله تبدیل کن!
حقیقت: این کلمات را تقریبا در اکثر تمرینات اینترنتی و کتابهای الکترونیکی دیدهاید، اما حقیقت این است که شما نمیتوانید چربیها را به عضله تبدیل کنید. چربی، ذخیرهی اسیدهای چرب است، در حالی که عضلات از فیبرهای ماهیچهای ساخته شده است. شما میتوانید از شر چربیها خلاص شوید، و عضله بسازید تا جای آنها را بگیرد. اما نمیتوانید چربیها را به عضله تبدیل کنید.
(تذکر: هرچه عضلانی تر باشید، بیشتر چربی خواهید سوزاند.)
اشتباه شماره ۴: چربی نخورید، شما را چاق میکند!
حقیقت: این حرف کمی صحیح است و کمی نه. هر گرم چربی ۹ کالری دارد، یعنی دو برابر بشتر از کربوهیدرات و پروتئینها. اما با اینحال خوردن چربی شما را چاق نخواهد کرد! تنها چیزی که میتواند شما را چاق کند مصرف مقدار زیادی کالری است. دو هزار کالری چربی، پروتئین و کربوهیدرات بهرحال مساوی با ۲۰۰۰ کالری خواهد بود، مهم نیست که به چه تناسبی تقسیمش کنید.
حقیقت همانی بود که گفته شد، خوردن چربی (چربی غیر اشباع و سالم) میتواند در حقیقت چربی سوزی را برایتان سادهتر کند، نه اینکه شما را چاق کند.
اشتباه شماره ۵: کربوهیدرات و چربی را کاهش دهید و پروتئین بیشتری بخورید
حقیقت: اگر میخواهید چربی بسوزانید، تعادل، یک باید است. بدن شما به اسیدهای چرب محتاج است، و کاهش زیادش در برنامهی غذاییتان باعث خواهد شد تا بدن شما به چربیهای ذخیره شدهاش وفادار بماند.
کربوهیدراتها هم به انرژی تبدیل میشوند، که برای بدنسازی و تمرینات کاردیوتان به آن احتیاج دارید. البته باید میزان مصرف پروتئینتان را هم مقداری افزایش دهید، اما چربی و کربوهیدرات را بیش از اندازه کم نکنید.
البته عدهای هم هستند که وقتی متوجه میشوند بچهها باید ورزش کنند تا سالم بمانند، باز هم راه را اشتباه میروند و به خیال و تصور خودشان، بهترین ورزش را برای آنها انتخاب میکنند تا تاثیر بیشتری بر سلامتشان داشته باشد غافل از این که خیلی از این باورها درست نیست و گاهی فقط والدین را به دردسر میاندازد، بدون این که هیچ تاثیر مثبتی بر زندگی و سلامت کودک داشته باشد.
بچهها ورزش کنند یا نه
چرا فکر میکنید بچهها به ورزش نیازی ندارند و همین فعالیتهای روزمره برای آنها کافی است؟ این یکی از باورهای اشتباهی است که متاسفانه بعضیها آن را قبول دارند ولی دکتر شهرزاد خسروی، متخصص پزشکی ورزشی نظر دیگری دارد و در گفتوگو با جامجم در این باره چنین توضیح میدهد: تمام فوایدی که درباره ورزش بزرگسالان بیان میشود، برای کودکان نیز مطرح است. علاوه بر اینها، دو موضوع استخوانسازی و عادت به سبک زندگی سالم همراه با تحرک، از نکاتی است که درباره نقش ورزش در سلامت حال و آینده کودکان اهمیت دارد.
وی ادامه میدهد: همه پدر و مادرها باید بدانند، استخوانسازی و تراکم استخوان در سنین پایین شکل میگیرد و به همین دلیل اگر بتوانند همراه با یک برنامه غذایی مناسب در این سنین، کودک را به انجام فعالیت بدنی تشویق کنند، فرزندشان در آینده از نظر تراکم استخوان با مشکلی روبهرو نخواهد شد.
ورزش حرفهای خوب است یا تفریحی
اگر فکر میکنید ورزش فقط هنگامی مفید است که به صورت حرفهای و بسیار سنگین انجام شود، باید بدانید نظرتان اشتباه است. دکتر خسروی نهتنها میگوید ورزشهای دوران کودکی نباید جنبه رقابتی و حرفهای داشته باشد که حتی توصیه میکند بیشتر به فکر ورزشهایی باشید که برای کودک حالت بازی و تفریح دارد. البته از سنین 8 یا 9 سالگی به بعد میتوانید به فکر ورزشهای رقابتی باشید، اما در سنین پایین بهتر است فعالیتهای ورزشی به شکل تفریحی انجام شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی یادآور میشود: ورزش تفریحی به حفظ سلامت بچهها کمک میکند و علاوه بر این که از نظر روحی به نفعشان است، میتواند موجب تقویت عضلات شود و ظرفیت قلبی ریوی آنها را نیز افزایش دهد.
ورزش قد را بلند میکند یا نه
ورزشهایی مانند بسکتبال و والیبال معمولا طرفداران زیادی دارد، چون خیلی از افراد فکر میکنند این ورزشها قد بچهها را افزایش میدهد؛ والدینی که انتظار دارند همه خوبیها یکدفعه و یکجا در کودکشان جمع شود اغلب به دنبال این نوع شایعات هستند و برنامه سلامت جسم و روح فرزندشان را براساس آنها تنظیم میکنند. این متخصص پزشکی ورزشی اما میگوید: انجام ورزشهایی مثل بسکتبال نمیتواند باعث افزایش قد بچهها شود یا ورزش کشتی قدشان را کوتاه نمیکند.
به گفته وی، عاملی که میتواند قد نهایی کودک را مشخص کند، اندازه قد پدر و مادر اوست. پس ورزش کردن فقط میتواند کمک کند فرد به نهایت قدی که از نظر ژنتیک برایش تعیین شده، برسد.
از طرف دیگر، کسانی که قد بلندتری دارند در ورزشهایی مانند والیبال و بسکتبال موفقتر عمل میکنند و این به اشتباه باعث میشود مردم تصور کنند ورزش عامل افزایش قد این افراد بوده، در حالی که در واقعیت چنین نیست.
چه ورزشهایی انرژی کودک را تخلیه میکند
اگر فکر میکنید فرزندتان انرژی زیادی دارد و باید او را در کلاس ورزشهای رزمی ثبتنام کنید تا انرژیاش تخلیه شود، باید بگوییم این موضوع صحیح نیست و باوری اشتباه به حساب میآید. دکتر خسروی با اشاره به این مطلب، میگوید: هر فعالیت ورزشی که کودکان انجام میدهند، میتواند انرژیشان را تخلیه کند و موجب میشود خواب راحتتری داشته باشند. همچنین باعث تقویت سیستم عضلانی و بهبود ظرفیت قلبی ریوی آنها خواهد شد.
بنابراین برای تخلیه انرژی کودکان فقط نباید به ورزشهای رزمی فکر کنید بلکه هر نوع فعالیتی برای رسیدن به این هدف مفید است؛ حتی دویدن در پارک محل زندگی یا یک حیاط مناسب.
بدون کلاس ورزشی هم میشود ورزش کرد
استفاده از کلاسهای ورزشی تنها راه افزودن فعالیت جسمی به برنامههای روزمره زندگی کودکان نیست. این پزشک متخصص با بیان این مطلب، یادآور میشود: والدین باید برای افزایش تحرک بچهها و تضمین سلامت آنها، فضای مناسب برای ورزش و فعالیت در اختیار آنها قرار دهند، اما این مطلب به این معنی نیست که بدون ثبتنام در باشگاه و کلاس نمیتوان ورزش کرد.
دکتر خسروی در اینباره توضیح میدهد: هماکنون اغلب پارکها، فضا و تجهیزات خوبی برای بازی و ورزش بچهها دارد که خانوادهها میتوانند از این موقعیت استفاده کنند. کرایه کردن دوچرخه، پیادهروی و دویدن هم ازجمله ورزشهایی است که بدون نیاز به باشگاه و کلاس میتواند به افزایش فعالیت بدنی کودک کمک کند. البته بعضیها نهتنها تصور میکنند کلاس ورزش ضروری است که فقط به فکر کلاسهایی هستند که آموزش خصوصی داشته باشد در حالی که به گفته وی، کلاسهای خصوصی و حتی نیمهخصوصی نهتنها موجب علاقهمند شدن بچهها به ورزش نمیشود که میتواند برعکس عمل کرده و آنها را دلزده و خسته کند؛ چون بچهها بیشتر دوست دارند در جمع همسالان خود بازی و فعالیت کنند. به همین دلیل توصیه میشود برای این که ورزش جنبه تفریحی پیدا کند، اگر دوست دارید فرزندتان را در کلاسی ثبتنام کنید، کلاسی را انتخاب کنید که حداقل 8 تا 9 نفر در آن شرکت داشته باشند.
چطور بهترین ورزش را انتخاب کنیم
دکتر خسروی درباره انتخاب فعالیت مناسب برای سلامت کودکان توضیح میدهد: همه ورزشها مفید است و به حفظ سلامت بچهها کمک میکند. بنابراین اولین و مهمترین عامل برای انتخاب بهترین ورزش، در نظر گرفتن علاقه کودک است.
زمانی که ورزش مورد علاقه او را پیدا کردید، از نظر ایمنی نیز شرایط مناسب را برایش فراهم کنید. وی با اشاره به اهمیت این موضوع، ادامه میدهد: با توجه به این که بچهها در سنین رشد هستند، اگر هنگام ورزش صدمهای به آنها وارد شود، ممکن است باعث بروز اختلال در رشد اندامها شود بنابراین نباید فراموش کنیم لوازم ایمنی جنبه تزئینی و تجملاتی ندارد و برای حفظ سلامت کودک باید مورد استفاده قرار گیرد.
نیلوفر اسعدیبیگی / گروه سلامت
جام جم سرا: کابین خودرو در هوای گرم به شدت گرم میشود، به طوری که در برخی ساعات روز واقعاً نمیتوان بیش از چند دقیقه در آن تاب آورد. عدم استفاده از کولر در چنین شرایطی خطر «گرمازدگی» در پی دارد و به خصوص کودکان، سالخوردگان و آنها که بنا به شغلشان ساعاتی طولانی را در خودرو به سر میبرند بیشتر در معرض چنین عارضهای قرار دارند.
گرمای شدید همچنین خیلی زود راننده و دیگر سرنشینان خودرو را عصبی میکند و این ممکن است بر کیفیت رانندگی و احتمال بروز تصادف اثر منفی بگذارد. گرمای شدید همچنین به بخشهای داخلی خودرو، مانند روکش داشبورد، یا وسایلی چون گوشی تلفن همراه آسیب میرساند.
در برابر این شرایط دشوار و عوارض منفی آن، توجیه اصلی برای عدم استفاده از کولر خودرو افزایش مصرف سوخت است.
به گزارش جام جم سرا، شکی نیست که کولر خودرو هم هنگام کارکرد مانند هر بخش دیگری از خودرو، مانند چراغها و سیستم رادیو پخش- مصرف سوخت را افزایش میدهد، اما در مورد میزان این افزایشگاه مبالغه شده است. مثلا اگر شما در شرایط عادی هفتهای یک بار باک بنزین خودرویتان را پر میکنید، استفاده از کولر شما را مجبور نمیکند که هر ۳ یا ۴ روز یک بار این کار را تکرار کنید. از سوی دیگر، بهتر آن است که هنگام استفاده از کولر– دستکم این چند ماه سال را- آرامتر برانید و فشار کمتری به خودرو وارد کنید، تا اینکه در این روزهای گرم کولر را خاموش کنید و تند و پرفشار برانید.
آنچه در زیر میخوانید نکاتی ساده و کوتاه برای استفاده مناسب از کولر خودروست:
۱. در ابتدای فصل گرما از سالم بودن کولر خودرو و کافی بودن فشار گاز آن مطمئن شوید. کولر خودرو فضایی مناسب برای رشد باکتریهای و قارچهاست و بنابراین تمیز یا تعویض کردن فیلترهای تصفیه هوای سیستم تهویه، هم برای کاهش ابتلا به مشکلات ریوی و پوستی و هم برای بیشترین بهرهگیری از سرمای کولر ضروری است. استفاده از کولر در فضای داخلی خودرو میزان قارچها و آلودگیها هوا را تا ۸۰ درصد کاهش میدهد.
۲. تا آنجا که ممکن است خودرو خود را زیر آفتاب شدید پارک نکنید. اگر مجبور شدید، موقع بازگشت ابتدا چند دقیقهای شیشهها را پایین بکشید، دستگاه تهویه (بدون کولر) را روشن و حتی کمی حرکت کنید تا هوا عوض شود و گرمای شدید داخل خودرو کمی تعدیل شود. در این صورت وقتی کولر را روشن کنید فشار کمتری به آن وارد خواهید کرد.
۳. هنگامی که کولر مشغول کار است -به خصوص در خودروهای کمتر از ۶ سیلندر- به هر حال قدری از توان خودرو کاسته خواهد شد. در این شرایط از حرکت با سرعت بالا، به خصوص در مسیرهای طولانی، بپرهیزید و بیجهت پدال گاز را فشار ندهید. در غیر این صورت نه تنها به موتور خودرو فشار بیشتری وارد میکنید، بلکه مصرف سوخت را هم افزایش میدهید.
۴. هنگام رانندگی در ترافیک شدید یا سربالاییهایی با شیب تند شاید بهتر باشد کولر را چند دقیقهای خاموش کنید یا از درجات کمتر آن استفاده کنید. در این شرایط موتور خودرو معمولا بیشتر تحت فشار است و استفاده طولانی از کولر به هر دو آسیب میرساند و بر افزایش تصاعدی مصرف سوخت هم مؤثر است. این مشکل البته در خودروهای ۶ سیلندر به بالا به دلیل قدرت بالای موتور و نیز خودروهای جدید به دلیل طراحی پیشرفته آنها تقریبا بروز نمیکند.
۵. هنگام فعالیت کولر، حرکت با پنجرههای باز توصیه نمیشود. بسته بودن پنجرهها فشار کمتری به کولر وارد میکند و موجب کاهش چشمگیر مصرف سوخت میشود. ضمن آنکه هوای خنک داخل خودرو در صورت باز بودن حتی یک پنجره به راحتی و به سرعت از دست میرود. اگر باد کولر شما را آزار میدهد یا حساسیتی ایجاد میکند، یکی از پنجرهها، ترجیحا نزدیک به خودتان را کمی پایین بکشید یا دریچههای کولر را رو به سمت دیگری تنظیم کنید.
۶. گاز کولر خودرو همان گاز فرئون مورد استفاده در یخچال است و مادهای کاملا سمی است. بنابراین هرگز خود اقدام به شارژ گاز کولر نکنید و این کار را به مکانیک بسپارید. اگر کولر خودرویتان بلافاصله پس از روشن شدن خنک میکند و به تدریج هوایش گرم و مرطوب میشود، ایراد از ترموستات کولر است و نیاز به رگلاژ دوباره دارد. (دنیای اقتصاد)
جام جم سرا: دکتر محمدصادق صبا گفت: حدود ۷۰ درصد نوزادان پس از روز سوم تولد دچار زردی میشوند. والدین باید درباره این بیماری آگاهی داشته باشند و به موقع برای درمان اقدام کنند. زردی در نوزادان درصدهای مختلفی دارد و با توجه به عدد زردی، نوزاد مربوطه در زمانی معین تحت درمان قرار میگیرد.
وی افزود: به طور معمول زردی در نوزادان از روز سوم به بعد بروز میکند و کودکانی که وزن کمتری دارند حساسیت بیشتری به زردی نشان میدهند.
صبا ادامه داد: بیماری زردی در کودکان به علت ناسازگاری و عدم همخوانی RH خون مادر و جنین بروز میکند. در چنین شرایطی مادران قبل از تولد نوزاد، تزریقی خاص را انجام میدهند اما در برخی موارد بدن نوزاد برای دفع مواد سمی آماده نمیشود و بنابراین زردی بروز میکند. در چنین شرایطی نوزاد باید تحت درمان قرار گیرد.
این متخصص اطفال تاکید کرد: در صورتی که زردی در کودکان بیشتر از ۱۸ باشد باید در بیمارستان مقابل نورهای مخصوص درمان شوند و نورهای معمولی و خانگی هیچ تاثیری در درمان زردی ندارند.
به گزارش جام جم سرا، وی به باورهای غلط جامعه درباره درمان زردی نوزادان اشاره کرد و گفت: برخی افراد غیر متخصص برای جلوگیری از زردی در نوزاد، مادران را به انجام برخی موارد توصیه میکنند؛ به عنوان مثال از تاثیر غذاهای سرد و گرم در جلوگیری از زردی میگویند؛ درحالی که زردی در نوزادان به هیچ یک از این موارد ارتباط نداشته و مادران باردار بهتر است به افراد متخصص گوش فرا دهند.
این متخصص اطفال گفت: درصورت عدم توجه والدین به درمان زردی در کودکان احتمال بالا رفتن عدد زردی وجود داشته و در صورت افزایش آن احتمال عقب افتادگی ذهنی و تاثیر آن در مغز نوزاد بسیار زیاد میشود. در مواردی که زردی بسیار بالا باشد باید خون نوزاد تعویض شده تا بیماری او درمان شود.(ایسنا)
جام جم سرا: به گفته متخصصان حوزه روانشناسی داشتن یک موقعیت مالی مناسب یا رسیدن به موفقیتهای چشمگیر در زندگی حس شادمانی را بر نمیانگیزند بلکه شادی به چشمانداز انسان از زندگی بستگی دارد که باید آن را در نحوه زندگی کردن جستوجو کنیم.
پیمان رحیمینژاد متخصص روانشناسی مثبت نگر در تعریف شادی میگوید: «زمانی که افراد به دنبال زندگی خوشایندی هستند، سعی میکنند نیازهایشان را ارضا و به چیزهای مورد علاقهشان دست پیدا کنند. این موضوع باعث ایجاد احساس و هیجان در انسانها میشود که ما در زندگی فردی خود به آن شادمانی میگوییم و با واژههایی مانند شادمانی، سرور، خوشی، خوشحالی و مسرت آن را هممعنا میدانیم. ارسطو عالیترین صفات و خصایص انسانی را شادمانی میداند این بدان معنا است که شادی لزوماً در لذتهای مادی گذرا خلاصه نمیشود بلکه شادمانی واقعی و پایدار در نزدیک شدن به هدف والای زیستن و آراسته شدن به خصلتها و توانمندیهای انسانی است به همین واسطه همه ما دوست داریم شاد باشیم حتی اگر به ظاهر آن را نپذیریم.»
راز شادمانی
فکر میکنید چه عاملی شما را شادتر میکند؟شاید یک یا چند تا از موارد زیر پاسخ شما باشد: داشتن یک رابطه خوب، اختیار و آزادی بیشتر در محیط کار، شغل بهتر، همسر مورد علاقه، جوانتر به نظر رسیدن، داشتن یک فرزند، موفقیت تحصیلی، پول بیشتر و... اگر پاسخهایتان شبیه موارد بالاست باید به شما بگویم که هیچ یک از اینها نمیتواند معنی شادمانی پایدار را برایتان رقم بزند این بدان معنی نیست که هدف یافتن شادمانی و شادی غیرواقعی است بلکه موضوع اصلی این است که در جایی اشتباه شادمانی را جستوجو میکنیم.
در تمام کشورها افراد در پاسخ به این سؤال که مهمترین خواسته شان در زندگی چیست؟ شادمانی را به عنوان مهمترین خواسته خود عنوان میکنند. همه دوست دارند راز شاد بودن را بدانند بنابراین همه ما به نوعی به دنبال شادی در زندگی هستیم پس اگر بخواهیم شادی را تعریف کنیم باید بگوییم که واژه شادمانی را میتوانیم به عنوان تجربه لذت، رضایت و بهزیستی همراه با این احساس که زندگی پرمعنا و ارزشمند است تعریف کنیم.
کن، دیوید و لیوبومرسکی به عنوان محققان سرشناس در زمینه شادمانی پس از سالها پژوهش و تحقیق عوامل تعیینکننده میزان شادمانی فرد را 50 درصد عوامل تغییر ناپذیر، 10درصد شرایط و 40درصد فعالیتهای ارادی معرفی کردهاند. طبق پژوهشهای به عمل آمده 50درصد از عواملی که در شادی نقش دارند ژنتیکی هستند این عوامل در پژوهشهای مختلفی که برگروههای دو قلوهای یکسان و غیر یکسان انجام شده بخوبی خود را نشان داده است. این بدان معناست که در میزان شادمانی عوامل ژنتیکی نقش مهمی را ایفا میکند.
10درصد از تفاوت شادمانی به تفاوت در شرایط زندگی یعنی ثروتمند یا فقیر، سالم یا بیمار، زیبا یا زشت، متأهل یا مطلقه یا غیره باشیم، مربوط میشود بدان معنا که اگر تمام حاضران و افراد در یک تئاتر را در یک شرایط مشابه مانند داشتن همسر، یک محل تولد و دردهای یکسان قرار دهیم تفاوت در میزان شادی آنها تنها 10درصد است.
همانطور که ملاحظه کردیم 40درصد عوامل باقی مانده به نحوه زندگی کردن شما برمیگردد گذشته از ژنها و شرایط زندگی رفتار ما و سبک زندگی ما در این گروه نهفته است بنابراین راز رسیدن به شادمانی نه در گرو تغییر ساختار ژنتیکی ما و نه در گرو تغییر شرایط است بلکه به فعالیتهای ارادی روزانه ما بستگی دارد بنابراین، این 40 درصد بیانگر استعدادی است که تحت کنترل ما است و ما میتوانیم با کارهایی که بهطور روزانه انجام میدهیم و موضوعاتی که به آنها فکر میکنیم میزان شادمانی را کمتر یا بیشتر کنیم.
رحیمینژاد عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، رسیدن به شادی با استفاده از فعالیتهای ارادی روزمره را یک خبر فوقالعاده دانست و بیان داشت: «رسیدن به شادی بدان معناست که بیشتر به رفتارها و افکارمان دقت کنیم تا شادتر باشیم. افراد شاد ویژگیهای روشنی دارند. این ویژگیها در بین همه افراد وجود دارد آنها بخش زیادی از وقت شان را به خانوادهشان و برقراری روابط و لذت بردن از آنها اختصاص میدهند، آنها براحتی به خاطر تمام داشته هایشان قدردانی میکنند، اغلب در کمک کردن به اطرافیان پیشقدم میشوند و خوشبینی را در زندگی بهجد دنبال میکنند، به عبارتی این افراد منتظر اتفاقات مثبت هستند و برای رسیدن به آن تلاش میکنند. آنها لذتهای زندگی را درک کرده و سعی میکنند در زمان حال زندگی کنند. ورزش عادت هفتگی یا روزانهشان است حتی شادترین افراد نیز مضطرب و نگران میشوند اما میکوشند در رویارویی با چالشها به شکل متفاوتی رفتار کنند.»
باورهای اشتباه درباره شادی
مهم نیست در شادمانی و افسردگی کجا هستید باید یاد بگیریم برای داشتن یک زندگی شاد، باورهای اشتباه درباره موضوع شادی را بشناسیم، نخستین گام برای تجربه شادی شناخت باورهای غلط است. این باورها از گذشته با ما عجین و در میان دوستان و اقوام و اطرافیان ما رایج شده است.
سه مورد از مهمترین این باورها عبارتند از: باور به اینکه1: شادمانی باید پیدا شود. باور2: شادی به تغییر شرایط مان بستگی دارد. باور3: شما یا شادی را دارید یا ندارید.
باور شماره 1
نخستین باور اشتباه درباره شادمانی این است که فکر میکنیم شادی را باید پیدا کنیم چون فکر میکنیم شادی جایی دور از دسترس ما قرار دارد و ما خود را باید به آنجا یا آن مکان برسانیم به شرطی که همه چیز خوب پیش برود مثلاً با عشق واقعیمان ازدواج کنیم، شغل رؤیایی مان را صاحب شویم یا خانهای مجلل بخریم. وقتتان را با انتظار کشیدن هدر ندهید اگر امروز شاد نیستید باید بدانید که دلیل این موضوع به نداشتن کنترل در زندگیتان برمیگردد پس باید کنترل امور را در دست بگیرید و خودتان وارد عمل شوید تا بتوانید فردایی شادتر را برای خود بسازید. اگر بخواهیم 40 درصد شادمانی را در زندگیمان داشته باشیم که مربوط به فعالیتهای ارادی مااست باید بدانیم که نیاز داریم استراتژیهای درستی برای بالا بردن کیفیت زندگی مان داشته باشیم.
یکی دیگر از باورهای اشتباه این است که اگر شرایط مان تا حدودی تغییر کند زندگیمان نیز تغییر کرده و شادتر خواهیم بود این یک تله فکری است و اینگونه میتوان آن را توصیف کرد «من انسان شادی میشوم اگر...» یا (من فقط هنگامی شادتر خواهم بود که...) بیشتر ما چنین طرز فکری داریم و فکر میکنیم شادمانی گذشته مان درگرو شرایطی بوده که هرگز نمیتوانیم آن را دوباره به دست بیاوریم مطمئناً این شرایط به زمانی بر میگردد که ما خیلی آماده نبودیم بنابراین باید این را بدانیم عوامل شادی در گذشته و آینده ما همواره هست این ما هستیم که باید از آنها بخوبی بهره ببریم. در پژوهشها نیز اثبات شده است که تغییر در شرایط هر اندازه هم مثبت باشد تأثیر ناچیزی بر بهزیستیمان خواهد داشت.
باور شماره 3
شما شادی را یا دارید یا ندارید این باور که ما افرادی شاد یا غمگین متولد میشویم، بسیار فراگیر است بسیاری از ما بویژه آنهایی که خیلی شاد نیستند باور داریم که ناراحتیمان ژنتیکی است و در مورد آن کاری از دستمان برنمیآید. اما تحقیقات دانشمندان اثبات کرده است که ما میتوانیم بر عوامل ژنتیکی غلبه کنیم. یکی از بزرگترین اشتباهات ما در تلاش برای شاد کردن این است که بسیاری از ما با امیدی واهی و اشتباه بر تغییر شرایط تمرکز میکنیم و انتظار داریم این تغییرات شادمانی را برایمان به ارمغان بیاورد. متأسفانه این افراد با رسیدن به این خواستهها تنها شادمانی زودگذری را تجربه میکنند.
روانشناسان علت کم اهمیت بودن تغییر شرایط زندگی مانند فارغالتحصیل شدن، داشتن یک شغل پر درآمد، داشتن خانه زیبا یا اتومبیل گرانقیمت را در پدیدهای جالب و مؤثر به نام «سازگاری لذت باورانه» میدانند بدین معنا که انسانها در سازگار شدن با تغییرات احساسی یا فیزیولوژیکی بسیار ماهر هستند یعنی اینکه وقتی از محیطی با هوای سرد وارد محیطی با هوای گرم میشویم ابتدا ممکن است گرما دلچسب باشد اما بلافاصله به آن گرما عادت میکنیم حتی ممکن است برایمان عذاب آور باشد. هنگامی که با این پدیده مواجه میشویم مانند این است که بوی عطر ملایمی در اتاق تان پخش میشود ابتدا توجه شما را به خود جلب میکند اما آن تا زمانی است که اتاق را ترک نکردهاید.
این تجربهها سازگاری فیزیولوژیکی یا احساسی، تغییراتی مانند جابهجایی محل زندگی، ازدواج، تغییرات شغلی و... برای مدتی شما را شاد میکند اما این دوران برای شما بسیار کوتاه خواهد بود.
«سنجی لیو بومرسکی» به عنوان یکی از روانشناسان مثبت نگر موفق دنیا سازگاری لذت باورانه را یک اتفاق مثبت در نظر میگیرد و میگوید:«انسانها به دلیل داشتن این حس سازگاری بسیار خوش شانس هستند زیرا میتوانند با همین سرعت به اتفاقهای تلخ و ناگوار نیز عادت کنند اما سازگاری لذت باورانه باعث اتفاقات بد هم میشود بدین معنا که پس از یک اتفاق مثبت یا پیشرفت بزرگ در زندگی حس شادمانی و رضایت ما تبدیل به یک عادت میشود.»
تحقیقات نشان میدهد ما این توانایی را داریم که پس از بیماری یا تصادف بخش زیادی از حس شادمانیمان را به دست بیاوریم پس نتیجه میگیریم شرایط زندگی، 10درصد شادی ما را به وجود میآورد، ویژگیهای ژنتیکی 50درصد از شادی ما را به همراه خواهد داشت اما مؤلفه کلیدی در زمینه 40 درصدی است که عواملی مانند شرایط زندگی و ویژگیهای زندگی را تحت تأثیر قرار میدهد و آنها عوامل ارادی زندگی ما هستند.
شادی و افزایش احساس تعلق سازمانی
رحیمینژاد متخصص حوزه روانشناسی مثبت نگر نقش شادی را همچنین در افزایش بهرهوری و عملکرد کارکنان مهم دانسته و اظهار میدارد: «از زمانی که روانشناسی مثبتنگر به عنوان یک جریان انقلابی در روانشناسی با حضور «مارتین سلیگمن» استاد دانشگاه پنسیلوانیا و پدر روانشناسی مثبت نگر در سال 1998 معرفی شد پژوهشگران علاقهمند به روانشناسی مثبت نگر در زمینههای مختلف دست به کار شدند. سهم زیادی از این پژوهشها در دنیای روانشناسی رقم خورد. بخشی دیگر در دنیای مدیریت خود را نشان داد بدین معنا که ما زمان زیادی را در زندگیمان صرف کار میکنیم پس داشتن یک محیط کاری شاد و مثبت نقش مهمی در بهرهوری فردی و سازمانی دارد. متخصصان روانشناسی مثبت نگر در حیطه سازمانها مفهومی تحت عنوان رفتار سازمانی مثبت را معرفی کردهاند.
رفتار سازمانی مثبت بر جنبههای مثبت و نقاط قوت افراد در محیط کار تمرکز دارد. در رفتار سازمانی مثبت مؤلفه بسیار مهمی به نام سرمایه روانشناختی وجود دارد. در پژوهشهایی که در دنیا و در ایران توسط روانشناسان صنعتی و سازمانی انجام شده است به این نتیجه رسیدهایم که سرمایه روانشناختی نقش مهمی در بهرهوری نیروی انسانی و افزایش عملکرد کارکنان و افزایش احساس تعلق و تعهد سازمانی را ایفا میکند.
سرمایه روانشناختی شامل چهار عنصر اساسی خودکارآمدی، خوشبینی، امیدواری و تابآوری است. افراد یا سازمانهایی که تلاش میکنند علاوه بر برنامههای مدیریتیشان برای کارکنان خود برنامههای خاصی را دنبال کنند، سرمایه روانشناختی نقش مهمی را در این زمینه ایفا میکند.
در پژوهشهایی که در ایران نیز انجام دادهایم ثابت شده است که مدیران حمایتگر و اخلاقگرا و تحول خواه در توسعه مؤلفههای روانشناسی مثبت یا رفتار سازمانی مثبت نقش پر رنگ تری را ایفا میکنند.»
امروزه از سرمایه روانشناختی به عنوان یک مزیت رقابتی در شرکتهای موفق نام میبرند پس اگر میخواهیم سازمان شادی را داشته باشیم نخستین گام تغییر سبک مدیریت از مدیریتهای خودمحورانه و ستمگرانه و تک بعدی به سبکهای مدیریت اخلاقی، حمایتی، خدمتگزار، تحولگرا و مشارکت جویانه است. در گام دوم فرهنگ سازمان را باید با استفاده از سمبلها، پیامها و ایجاد جو مثبت در سازمان به سمت مثبت نگری و شادمانی سوق دهیم و در گام سوم ارزشهای سازمانی را به سمت مثبت نگری مانند قدردانی، صمیمیت، تواضع، همدلی، خلاقیت، سپاسگزاری، امیدواری، روحیه تلاش گری و... سوق دهیم. (فریبا خاناحمدی/ایران)
بیشتر خانمها بعد از باردار شدن حرفهایی را از اطرافیانشان میشنوند که درست یا غلط بودن آنها چندان مشخص نیست. با هم پنج باور مهم بارداری را بررسی میکنیم.
ماه گرفتگی و لکهای پوستی
حتما شما هم شنیدهاید که میگویند خانمهای باردار نباید به ماهگرفتگی نگاه کنند، چون روی پوست جنین لکه بزرگی ایجاد میشود.
بد نیست بدانید براساس بررسیهای متعدد متخصصان، این تصورات کاملا بیپایه بوده و هیچ مبنای علمی ندارند و وجود خالهایی که به صورت لکههای قرمز یا آبی یا بنفش روی پوست هنگام تولد و گاهی روزهای اول پس از تولد پیدا میشود ناشی از یک ضایعه عروقی است که به دلیل گشاد ماندن عروق پوست بروز میکند و راهحلی جز لیزردرمانی ندارد.
استخر و سقط جنین
بسیاری از پزشکان به خانمهای باردار توصیه میکنند برای داشتن زایمان طبیعی راحتتر به استخر بروند و در آب پیادهروی کنند، اما کم نیستند افرادی که این توصیه را رد میکنند و بر این باورند عفونتهای احتمالی از طریق واژن مادر به جنین منتقل میشود و خطر سقط جنین را افزایش میدهد.
باید بدانید رفتن به استخر بویژه در ماههای پایانی بارداری بسیار آرامشبخش است، روی روند زایمان تاثیر مثبت دارد و مانع اضافه وزن بیش از حد مادر میشود.
هرچند باید مراقب بهداشت شخصیتان باشید، اما در صورت رعایت نکات لازم مشکلی ایجاد نخواهد شد، چون جنین در پوششی مخاطی در کیسه آمنیوتیکی قرار گرفته و سلامتش به همین راحتیها به خطر نمیافتد.
بچه شبیه کی میشه؟
حتما شما هم شنیدهاید که خانم باردار در دوران حاملگی به صورت هر کسی بیشتر از همه نگاه کند، فرزندش شبیه او میشود یا مثلا اگر سیب و هلو بخورد بچه خوشگلی به دنیا میآورد. در پاسخ به افرادی که چنین باوری دارند باید گفت تمام ویژگیهای ظاهری جنین از طریق ژنهای مادر و پدرش به او منتقل میشود و براساس قوانین علم ژنتیک بجز ژنها هیچ عامل دیگری در ترکیببندی چهره تاثیری ندارد.
شکم گرد یعنی بچه دختره!
اگر چربیهای خانمی در ناحیه پهلو یا باسن جمع شده، این موضوع ربطی به جنسیت جنینش ندارد چون اگر باردار هم نبود و چاق میشد، اضافه وزنش در این نواحی بیشتر بود. درواقع این موضوع که خانمی در کدام ناحیه از بدن بیشتر چاق میشود، ژنتیکی و از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
یک اشتباه شیری
اگر شما هم فکر میکنید شیردهی باعث بدشکلی سینهها میشود، سخت در اشتباه هستید. درواقع اگر روند شیر دادن به کودک به صورت تدریجی و مداوم باشد مانع تغییر اندازه ناگهانی سینه و بدشکلی آن میشود. پس به این بهانه فرزندتان را از شیر مادر محروم نکنید.
پریسا اصولی - جامجم
جام جم سرا: اگر به شما گفته شود اصلاح نوع تغذیه یعنی کاهش مصرف شیرینی و تنقلات، نقش اساسی در کاهش پوسیدگی دندانتان خواهد داشت، باور میکنید؟ چرا فکر میکنید اگر مسواک را بسیار سفت روی دندانتان بکشید تمیزتر میشود؟
اینها پرسشهایی است که پاسخ به آنها براساس باورها و تصوراتی که درباره حفظ بهداشت و سلامت دندانها در ذهن بسیاری از ما به درست یا غلط جا افتاده، متفاوت است.
دکتر کیوان ساعتی، متخصص دندانپزشکی ترمیمی در گفتوگو با جامجم درباره این که چگونه میشود از پوسیدگی دندان برای زمانی طولانی پیشگیری کرد، توضیح میدهد: رعایت بهداشت مناسب دهان، یعنی استفاده از مسواک، نخ دندان و دهانشویههای فلوراید دار در کنار داشتن عادات مناسب تغذیهای چون کاهش مصرف شیرینیها و میان وعدههای شیرین در کاهش پوسیدگی دندانها بسیار موثر است. گرچه نباید نقش ژنتیک را در این زمینه نادیده گرفت. یعنی دندانهای برخی افراد به صورت ژنتیکی بسیار مقاوم است و دیرتر از دیگران دچار پوسیدگی و دیگر آسیبهای دندانی میشود.
دندان سالم با کاهش مصرف شیرینی و تنقلات
نیازی نیست مصرف شیرینی و شکلات را بر خود حرام کنید تا دندانهای سالمی داشته باشید، بلکه به گفته دکتر ساعتی، برای حفظ سلامت دندانها و پیشگیری از پوسیدگی آنها کاهش مصرف شیرینیجات کافی است. یعنی نه تنها بهتر است شیرینیجات، کمتر مصرف شود بلکه کاهش مصرف میانوعدههایی نظیر پفک و چیپس نیز که از عوامل پوسیدگیزای دندانی است باید مورد توجه قرار بگیرد.
این استادیار دانشگاه تاکید میکند: پوسیدگی دندانی در واقع یک بیماری با منشا باکتریایی است. عامل پوسیدگی دندان در واقع در دهان همه وجود دارد، اما در اثر بیتوجهی به رعایت بهداشت دهانی، محیط برای رشد و تکثیر آنها فراهم میشود. در حالی که با رعایت دقیق بهداشت دهانی و اصلاح تغذیهای به این عوامل بیماریزا فرصت رشد و ایجاد پوسیدگی داده نخواهد شد.
جرمگیری، مفید یا آسیبرسان؟
خیلیها تصور میکنند جرمگیری به دندانشان صدمه میزند و آن را در برابر آسیبهای دندانی ضعیف و آسیبپذیر میکند، در حالی که عکس این قضیه صادق است. در واقع، جرم یک پلاک میکروبی است که از تجمع میکروبهای مردهای شکل میگیرد که مواد معدنی ناشی از تغذیه و بزاق روی آن تجمع کرده است. به این ترتیب، سطح ناهمواری که بر اثر تجمع جرم در سطح دندان ایجاد میشود، محلی برای اقدامات تخریبی میکروبهای عامل بیماریهای لثه یا پوسیدگی دندان میشود.
بر این اساس، دکتر ساعتی میگوید: جرمگیری صدمهای به دندان وارد نمیکند و برای سلامت لثهها نیز بسیار مفید است، اما مانند هر کار دیگر، افراط در این کار نیز آسیب زننده است، ولی اگر با دستور دندانپزشک و در فواصل مناسب زمانی انجام شود به هیچ وجه مضر نخواهد بود. بر این اساس، بسیاری از دندانپزشکان انجام دو بار جرمگیری در سال را توصیه میکنند.
این دندانپزشک در پاسخ به این سوال که آیا دندانهای عصب کشی شده زودتر میمیرند، میگوید: واقعیت آن است که دندانهایی که درمان ریشه شدهاند از چند نظر بیشتر در معرض آسیب هستند. در واقع، تخریب زیاد نسج دندان عصبکشی شده، دلیلی بر کاهش استحکام بافت باقیمانده دندان و در نتیجه پتانسیل بالای شکستن آن است. از سوی دیگر به دلیل کاهش حس بیمار در این دندانها، به طور ناخودآگاه فشار جویدن در این دندانها بالاتر است. ناگفته نماند با ترمیمهای صحیح و اصولی، آسیبپذیری دندانهای عصبکشیشده تا حدی کاهش مییابد.
یک دندان پوسیده در هر بارداری
بسیاری از خانمها تصور میکنند بارداری با پوسیده شدن دندانها و بروز مشکلات دندانی رابطه مستقیم دارد، اما تاکنون هیچ تحقیقاتی، ارتباطی بین پوسیدگی دندان و بارداری را به طور قطعی تائید نکرده است. در واقع پوسیدگی دندان، مشکلی است که در هر مقطع از زندگی در صورت کمتوجهی به رعایت بهداشت دهان و دندان و داشتن رژیم غذایی پرکربوهیدرات اتفاق میافتد.
دکتر ساعتی نیز در این باره میگوید: در دوران بارداری به دلیل شرایط فیزیولوژیک و افزایش سطح بعضی هورمونها، سیستم دفاعی بدن ضعیف میشود و این مساله به باکتریهای پوسیدگیزا اجازه فعالیت میدهد، اما تحت نظر دندانپرشک بودن در کنار رعایت مناسب و دقیق بهداشت میتوان از پوسیدگی دندانی ممانعت به عمل آورد. حتی این تصور که طی بارداری، کلسیم دندانهای مادر به تامین نیاز جنین اختصاص مییابد، اشتباه است؛ زیرا نیاز کلسیمی جنین فقط از طریق ذخیره استخوانی مادر تامین میشود.
عمر دندانهای شیری فقط تا هفت سالگی نیست
خیلیها تصور میکنند دندان شیری فقط تا هفت سالگی در دهان کودک باقی میماند و پس از آن این دندانها میافتد. به همین دلیل، به حفظ سلامت و بهداشت دندانهای شیری توجه کافی نمیکنند.
برخلاف این تصورات، دکتر ساعتی تاکید میکند: دندانهای شیری تا دوازده سالگی یا شاید بیشتر در دهان میمانند، اما اولین دندان دائمی در شش سالگی در دهان رویش مییابد. جالب آنکه اگر حجم پوسیدگی در دوران شیری زیاد باشد این حجم باکتری در دوره مختلط شیری و دائمی مانده و پوسیدگی در دوره دندانهای دائمی نیز بروز خواهد کرد. همچنین اگر دندانهای شیری بدون تجویز دندانپزشک و زودتر کشیده شوند، آثار بدی در دوره دندانهای دائمی از نظر بههمریختگی دندانی به جا خواهد گذاشت. به همین دلیل، رسیدگیهای دندانپزشکی به دندان شیری بسیار ضرورت دارد.
پستانک، باعث نامرتبی دندانهای کودک میشود
این باور درست است. در واقع، بررسیها نشان داده است مکیدن پستانک در بروز عفونت گوش میانی، جلوزدگی فک و پوسیدگی دندانها در کودکان موثر است. همچنین مکیدن پستانک، خطر ابتلا به عفونت قارچی دهان و برفک را افزایش میدهد. به بیان دیگر، پستانک سبب حرکات غیرطبیعی و تداخل در رشد طبیعی فک و دهان شده و در نتیجه موجب رشد دندانی نامناسب و چفت نشدن دندانها میشود.
دکتر ساعتی میافزاید: در سنین خاصی، زیادهروی در مکیدن پستانک باعث نامرتبی دندانهای کودک میشود. در مواردی که والدین بروز چنین مشکلی را مشاهده میکنند باید به دندانپزشک مراجعه کنند.
قطره آهن، چای و قهوه دندان را نمیپوساند
خیلی از والدین تصور میکنند قطره آهن به پوسیدگی دندان فرزندشان منجر میشود در حالیکه به گفته دکتر ساعتی، قطره آهن فقط به تغییر رنگ دندانها میانجامد و هیچ خطری از نظر ابتلا به پوسیدگی دندانی ایجاد نمیکند. اما توصیه میشود در صورت استفاده از قطره آهن، سطح دندان کودکان با گاز استریل مرطوب تمیز شود.
وی درباره مضرات نوشیدن چای برای دندان میافزاید: اگر چای به تنهایی و نه با قند یا شکر مصرف شود، هیچ آسیبی به دندانها نمیرساند، اما در طولانی مدت باعث تغییر رنگ دندانها به سمت زردتر شدن میشود.
خیلیها فکر میکنند مسواکهای برقی بهتر دندانها را تمیز میکند، اما دکتر ساعتی معتقد است چنانچه روش استفاده از مسواک، صحیح باشد هیچ تفاوتی بین مسواک ساده و برقی در برداشت پلاک غذایی از روی دندانها وجود ندارد، اما برای برخی افراد مانند کسانی که دچار عقبماندگی ذهنی یا معلولیت هستند و برای کودکان که توانایی کمتری در استفاده از مسواک معمولی دارند، مسواک برقی پیشنهاد مناسبتری است.
این دندانپزشک با تاکید بر این که استفاده از دهانشویه برای تمیزی دندان کافی نیست، میگوید: اما در کنار استفاده صحیح از مسواک و نخ دندان، دهانشویه به پیشرفت بهداشت دهان کمک میکند. همچنین سفت مسواک زدن دندانها نه تنها باعث تمیزتر شدن آنها نمیشود بلکه به مینای دندانها آسیب میزند. البته باید در نظر داشت تمیز کردن سطح زبان از طریق کاهش حجم باکتریها نیز به بهبود بهداشت دهان کمک میکند.
پونه شیرازی / گروه سلامت