برج تاریخی حسن در پایتخت مراکش

[ad_1]

برترین ها: در اواخر قرن دوازدهم، سلطان یعقوب المنصور، سومین خلیفه سلسله موحدون که بر غرب آفریقا و ایبریا حکومت می کرد، دستور داد یک مسجد عظیم و یک مناره به نام برج حسن در رباط، پایتخت مراکش بسازند. در طول سلطنت او تجارت، معماری، فلسفه و علوم رونق گرفت. مبارزات نظامی پیروزمندانه او در برابر مسیحیان باعث استقرار اعراب برای اولین بار در مراکش شد.

آخرین پروژه یعقوب المنصور جاه طلبانه ترینشان بود. برج حسن بلندترین مناره جهان بود و مسجد کنارش بزرگترین مسجد جهان. این پروژه بزرگ بر محوریت پایتخت جدیدش و به افتخار پیروزی سلطان بر مسیحیان اسپانیایی بود. متاسفانه یعقوب در سال 1199 درگذشت و پروژه به طور ناگهانی پس از تنها چهار سال از شروعش متوقف شد.

امروزه مناره ناقص، کف گسترده مرمرین، دیوارهای باقی مانده و حدود 200 ستون نشان دهنده ابعاد بزرگ مسجد است اگر به پایان می رسید. این مسجد می توانست همزمان 20 هزار نمازگزار را در خود جای دهد که بسیار بزرگتر از اندازه شهر در آن زمان بود. تنها در دوران مدرن رباط از نظر ابعاد و جمعیت به این اندازه رشد کرده و در آن زمان هنوز یک روستا بود. برج حسن 44 متر ارتفاع دارد، یعنی تنها حدود نیمی از ارتفاعی که قرار بود داشته باشد (80 متر). نمای خارجی مناره مستطیل شکل با الگوهای متمایزی تزئین شده است، هر طرف طرح مختلفی دارد. داخل آن به جای پله رمپ دارد که اجازه می دهد حیوانات سنگ های سنگین و مصالح مورد نیاز برای ساخت و ساز را از طریق آن ها به قسمت های بالایی برج حمل کنند. همچنین رمپ به موذن اجازه می داد با سرعت خود را به بالای برج برساند و اذان بگوید. برج حسن و سایت اطراف آن در سال 2012 در فهرست میراث جهانی قرار گرفتند.

 

 

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
ماجرای انتشار فیلم برهنه شدن یک زن در حاشیه برج …برهنه شدن یک زن ، برهنه شدن زن ، برهنه شدن یک زن در برج میلاد ، برهنه شدن زن در برج عصر ایران در زندگی اختیار بادها دست ما نیست، ولی اختیار بادبان ها دست ماستمجید سوزوکی واقعی به روایت کامبیز دیرباز عکسکامبیز دیرباز کامبیز دیرباز در اینستاگرامش عکسهایی از مجید سوزوکی واقعی که نقشش را سایت تفریحی و سرگرمی پارس ناز کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به پارس ناز می باشدعصر ایراندر جامعه ای که بی اخلاقی از در و دیوار می ریزد و از بام تا شام حرف از اختلاس و دریافتی ماجرای انتشار فیلم برهنه شدن یک زن در حاشیه برج میلاد برهنه شدن یک زن ، برهنه شدن زن ، برهنه شدن یک زن در برج میلاد ، برهنه شدن زن در برج میلاد عصر ایران در زندگی اختیار بادها دست ما نیست، ولی اختیار بادبان ها دست ماست مجید سوزوکی واقعی به روایت کامبیز دیرباز عکس کامبیز دیرباز کامبیز دیرباز در اینستاگرامش عکسهایی از مجید سوزوکی واقعی که نقشش را در فیلم سایت تفریحی و سرگرمی پارس ناز مواد خوراکی برای از بین بردن احساسات بد خنده دارترین اس ام اس جدید دی ماه خفن ترین اس ام اس و عصر ایران در جامعه ای که بی اخلاقی از در و دیوار می ریزد و از بام تا شام حرف از اختلاس و دریافتی های اطلاعات عمومی سیاسی،مذهبی،علمی و اگر اندکی دقت فرمایید عقاب که نماد پرنده زئوس خدای یونان باستان است در پنجه راست خود شاخه فرزندان امام حسن در کربلا مسجد امام حسن در کیش امام حسن در نهج البلاغه سیدحسن در کنارامام حسن در مسابقه فرمانده امام حسن در جنگ جمل عمو حسن در ماه عسل امام حسن در ایران

ابراز نگرانی نسبت به آلودگی هوا در پایتخت انگلیس

[ad_1]

ابراز نگرانی نسبت به آلودگی هوا در پایتخت انگلیس

دانش > محیط زیست جهان - همشهری آنلاین:
وزارت محیط زیست، غذا و امور روستایی انگلیس عصر پنجشنبه با انتشار گزارشی، از افزایش آلودگی هوا در لندن ابراز نگرانی کرد.

وزارت محیط زیست، غذا و امور روستایی انگلیس در این گزارش اعلام کرد که میزان آلودگی هوا در لندن از بین 1 تا 10 که عدد 1 بیانگر کم‌ترین و 10 بیش‌ترین میزان آلودگی هواست، عدد 7 گزارش شده است.

این وزارتخانه همچنین عنوان کرد که میزان آلودگی هوا در مناطق جنوب غربی لندن، عدد 9 گزارش شده است.

در همین حال دفتر شهرداری لندن نیز ساعت 4:30 بعد از ظهر پنجشنبه گذشته نسبت به آلودگی هوای شهر هشدار داد.

"صادق خان" شهردار لندن نیز متعاقبا طی اظهاراتی گفت: مردم ساکن لندن بایستی آگاه باشند که چه زمانی هوای شهرشان آلوده می‌شود تا اقدامات لازم را برای محافظت از خودشان صورت دهند. این مسئله به ویژه برای آنهایی که آسیب‌پذیر بوده و دارای بیماری‌های تنفسی هستند مهم است.

یک سخنگوی شهرداری لندن پیش‌بینی کرد که آلودگی هوای پایتخت تا دو روز آینده ادامه پیدا کند.

دکتر "کریس اینگلند" یک کارشناس امور هواشناسی در گفت وگو با شبکه اسکای نیوز بیان کرد که فقدان وزش باد سبب تراکم آلودگی هوای شده است.

به گزارش اسکای نیوز، شهرداری لندن تبلیغات گسترده‌ای را در سطح شهر برای افزایش آگاهی مردم نسبت به آلودگی هوا آغاز کرده است.

این شبکه خبری عنوان کرد که در حال حاضر روی 2 هزار و 500 اتوبوس شهری تبلیغات مرتبط با آلودگی هوا نصب شده؛ همچنین در 270 ایستگاه متروی شهری نیز تبلیغات آموزنده‌ای در ارتباط با راهکارهای کاهش آلودگی هوا درج شده است.

پیش از این یک کمیته پارلمانی مجلس عوام در گزارشی انتقادی ضمن هشدار نسبت به آثار سوء آلودگی هوا برای سلامتی مردم و محیط زیست انگلیس، گفت: این آلودگی سالانه باعث مرگ زودرس 40 تا 50 هزار تن از مردم این کشور می‌شود که از این میزان 9 هزار تن تنها مربوط به ساکنین لندن است.

در حال حاضر رسوایی آلودگی خودروهای ساخت برخی از شرکت‌های خودروسازی از جمله فولکس‌واگن سبب شده است که بحث آلودگی هوا در انگلیس و ضرورت کاهش سطح میزان انتشار آلایندگی خودروهای دیزل در این کشور بیش ‌از پیش از سوی افکار عمومی و سیاستمداران مورد توجه قرار گیرد.

بر اساس بررسی‌های صورت گرفته توسط کمیته محیط‌ زیست مجلس عوام انگلیس، ترافیک وسایل نقلیه موتوری سبب انتشار 42 درصد از مونواکسید کربن، 46 درصد از دی‌اکسید نیتروژن و 26 درصد از سایر گازهای خطرناک آلوده‌کننده در هوای شهرهای این کشور شده است.

دی‌اکسید نیتروژن، دی‌اکسید گوگرد و مونواکسید کربن ازجمله گاز‌های بسیار خطرناکی هستند که افزایش میزان آنها در هوا می‌توانند سبب ایجاد و تشدید بیماری‌های ریوی، قلبی، سرطان و عوارض شدید پوستی و چشمی شوند.

به گفته کارشناسان یکی از مهم‌ترین دلایل آلودگی هوا در لندن و سایر کلانشهرهای انگلیس تعداد بسیار زیاد خودروهای دیزلی در این کشور عنوان شده است.

برخی ارزیابی‌های صورت گرفته نشانگر آن است که هوای خیابان آکسفورد که از مهم‌ترین مراکز خرید در پایتخت انگلیس شمرده می‌شود، عمدتاً به دلیل تردد بیش ‌از حد خودروهای دیزلی (اتوبوس‌های شهری) از نظر میزان دی‌اکسید نیتروژن آلوده‌ترین مکان دنیا است.

انجمن سلطنتی پزشکان انگلیس چندی پیش در گزارشی اعلام کرد که آلودگی هوا سالانه حدود 40 هزار مرگ زودرس در انگلیس را منجر می‌شود که هر سال 20 میلیارد پوند برای این کشور هزینه در بردارد.

پروفسور "جاناتان کریگ"، یکی از نویسندگان این گزارش که متعاقب رسوایی شرکت فولکس‌واگن در دستکاری سیستم ارزیابی گازهای خروجی از اگزوز خودروهای دیزلش منتشر شد، عنوان کرده است که شواهد بسیار روشنی وجود دارد مبنی بر این که گازهای آلاینده منتشره توسط کارخانه‌ها و وسایل نقلیه با بیماری‌های قلبی و تنفسی از جمله آسم ربط دارد.

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
عصر خودرو آلوده ترین منطقه تهران، در شرایط اضطرارگرد و خاک در تهران آلوده ترین منطقه تهران، در شرایط اضطرار سه شنبه هوا بهتر می شودالف سرنوشت مبهم یک زن پس از سقوط به جوی آب در …سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران از سقوط‌زنی به جوی آب در پی بارندگی پول نیوز در همه جای جهان میزان درآمد یک فعالیت اقتصادی مهمترین علامت؟ شکل گرفته در ذهن مخاطب پارسی نیوزمشرق نیوز ارتش سوریه از ساعات اولیه جمعه شب در چندین منطقه در حومه دمشق و استان الف نجات عجیب یک زن و افشای جنایت در نیمه‌شباطمینان ظریف به نگرانی‌ ژاپنی‌ها درباره آینده برجام به نفع خود آمریکا نیز هست که به خبرگزاری تابناک اخبار،آخرین خبرها،خبر فوریهشدار حداد عادل به اصولگرایان روایت سی ان اس نیوز از انتصاب ضد ایرانی ترامپ روابط دیکتاتوری چیست؟ به چه کسی دیکتاتور می‌گویند؟دیکتاتوری و دیکتاتور در اصل مقامی بود در جمهوری روم باستان که برای هنگام بحران به کسی موتور جستجوی قطره نوع خودرو قیمت کارخانه قیمت بازار تیپ سانحه مرگبار رکاب زن ایرانی در پاراالمپیک پیام …تغییر استراتژی داعش در موصل اگر زنجانی همکاری می کرد به این روز نمی افتاد عربستان الف سرنوشت مبهم یک زن پس از سقوط به جوی آب در پاسداران سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران از سقوط‌زنی به جوی آب در پی بارندگی‌های عصر خودرو آلوده ترین منطقه تهران، در شرایط اضطرار گرد و خاک در تهران آلوده ترین منطقه تهران، در شرایط اضطرار سه شنبه هوا بهتر می شود پول نیوز دلار تومانی؛ زمینه‌ساز تصویب نرخ تسعیر بودجه بازده نیروگاهی در ایران؛ کمتر از ٣٦ درصد پارسی نیوز «خبرگزاری فارس» حجت‌الاسلام رنجبر شیرازی رایزن فرهنگی ایران در سوریه گفت یکی از تهمت الف نجات عجیب یک زن و افشای جنایت در نیمه‌شب اطمینان ظریف به نگرانی‌ ژاپنی‌ها درباره آینده برجام به نفع خود آمریکا نیز هست که به توافق خبرگزاری تابناک اخبار،آخرین خبرها،خبر فوری هشدار حداد عادل به اصولگرایان روایت سی ان اس نیوز از انتصاب ضد ایرانی ترامپ روابط بانکی دیکتاتوری چیست؟ به چه کسی دیکتاتور می‌گویند؟ دیکتاتوری و دیکتاتور در اصل مقامی بود در جمهوری روم باستان که برای هنگام بحران به کسی موتور جستجوی قطره نوع خودرو قیمت کارخانه قیمت بازار تیپ دوگانه سوز مشکلات‌ خود را با رئیس جمهور در میان بگذارید رییس جمهور محترم جناب روحانی سلام اینجانب با داشتن سال سابقه کار در شرف بازنشستگی و ماه

طعم شیرین توت درکوچه‌باغ‌های دیروز پایتخت

جام جم سرا:
درختان پر سایه‌ای که از آب و هوای خوشِ گذشته‌های این پایتخت 200 ساله حکایت می‌کنند، زمانی که تهران، این شهر پرهیاهو و شلوغ امروزی، باغی بزرگ بود و خانه‌هایش هم به پیروی از الگوی شهر، خانه‌باغ بودند، روزهایی که سراسر شهر کوه‌پایه‌نشین البرز، توتستان بود و مردمانش به نیت نذر، درخت توت می‌کاشتند.
درختان فراوان توت تهران خاطره‌های زیادی را به یاد می‌آورند. روزهای بهار در کوچه‌باغ‌های قدیمی تهران و توتستان‌های طرشت و کن و فرحزاد... مردمان آن روزگاران، کاشت درخت توت را آیینی نیکو می‌پنداشتند و فکر می‌کردند هدیه توت به رهگذران، گناهان‌شان را خواهد شست و رحمت درگذشتگان‌شان را در پی خواهد داشت. تاریخ را که وامی‌کاوی، به درخت توت روستای آدینه لواسان می‌رسی که دست‌کم 500 سال پیشینه دارد و سرانجام، تصویر جذاب شهروندانی که به یاد می‌آوری با شروع اردیبهشت ماه در جای‌جای این شهر بزرگ، زیر درختان توت، روی نوک پا بلند می‌شوند و دانه‌دانه توت‌های شیرین را پیش از افتادن روی زمین، می‌چینند.

تهران؛ توتستان، چنارستان، انارستان
تهران در کنار چنارها و انارهایش، در گذشته به توتستان‌هایش هم شهره بود؛ توتستان‌هایی که با آغاز فصل بهار، رونق و شادابی را به محله‌ها و مناطقی مانند طرشت، کن، فرحزاد، ده‌ونک و باغ فیض هدیه می‌داد و حال مردمان‌شان را خوب می‌کرد.
قدیمی‌ترهای تهران هنوز اردیبهشت‌ها و خردادهایی را به یاد دارند که روزهای تعطیل دسته‌جمعی به توتستان‌های این مناطق می‌رفتند، چادر زیر درختان بزرگ توت پهن می‌کردند، درختان را می‌تکاندند و خوش می‌گذراندند. از این‌ها امروز تنها تصویر جوانانی به یاد مانده که کنار بزرگراه همت، آنجا که به نزدیکی منطقه کن می‌رسی، توت‌های چیده شده را در ظرف‌هایی گذاشته و سرنشینان خودروهای گذری را به خریدن دعوت می‌کنند.
محله‌ها و مناطقی مانند طرشت، کن، فرحزاد و باغ فیض، توتستان‌های فراوانی را در خود جای می‌دادند. باغ‌های بزرگی در این مناطق بود که توت، بخش زیادی از درختان‌شان را دربرمی‌گرفت. بخشی زیاد از این توتستان‌ها در فرآیند توسعه ناموزون شهری در دهه‌های گذشته، ناگهان جای خود را به خیابان‌ها، بزرگراه‌ها و ساختمان‌های کوچک و بزرگ دادند؛ تک درختان توتی از آن توتستان‌ها به جای ماند، سرگشته و غریب در این شهر بزرگ. این‌ها ماندند تا شاید امروز گواهی بدهند که تهران، زمانی توتستان بوده است.
دکتر ناصر تکمیل‌همایون تاریخ‌نگار و تهران‌شناس درباره درختان تهران در سده‌ها و دهه‌های گذشته می‌گوید: «تهران در دوره‌های گوناگون تاریخی حتی پیش از پایتختی باغ‌هایی بسیار، پوشیده از درخت داشته است. طبیعت تهران مشخصاً با سه درخت چنار، انار و توت پیوندی تاریخی دارد. از این سه درخت، انار متأسفانه دیگر نیست. اگر از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های تهرانی بپرسید، هنوز به یاد دارند که تهران انار داشت».
وی می‌افزاید: «تهران در دوره‌هایی به اندازه‌ای خوش آب و هوا بود که درختان میوه به آسانی در اینجا رشد می‌کردند. توت از جمله درختان محبوب در این شهر به شمار می‌آمد. حتی در دوره‌های پیش از قاجار و صفویه، در بسیاری از مسیرهای کاروان‌روی تهران، مردم درخت توت می‌کاشتند و نذر می‌کردند. اگر امروز می‌بینیم که در منطقه کن و سولقان، توتستان‌هایی فراوان وجود دارد، به همان دلیل است زیرا این منطقه بر سر راه یکی از مسیرهای قدیمی ری به طبرستان و دیلمان قرار داشت و کاروان‌های زیادی از اینجا می‌گذشتند».
برخی از تهرانی‌های قدیم از فروش توت‌های توتستان‌ها، زندگی می‌گذراندند. توت‌فروش‌هایی بودند که در بهار و تابستان، در محله‌ها و کوچه‌باغ‌ها دوره می‌گشتند و توت تازه یا توت خشک می‌فروختند.
به گفته این تهران‌شناس، وجود درختان چنار، انار و توت در کنار دیگر درختان میوه در باغ‌های گوناگون تهران در سده‌های پی‌درپی بویژه در دوره پایتختی قاجار، نقشی چشمگیر در لطافت آب و هوای تهران تا همین چند دهه پیش داشت.

هوس چیدن توت در توتستان‌های فرحزاد و کن
اینجا که محله مسکونی نیست، یک باغ بزرگ است. باغی که در آن می‌توان همه گونه میوه‌ای دید؛ گیلاس، سیب، هلو، آلو، آلبالو، توت فرنگی، شاه توت، خرمالو، گردو و توت... به میوه توت که می‌رسی باید با دقت بیشتری به کوچه‌باغ‌های اینجا نگاه کنی. مگر نه این که اینجا زمانی یک توتستان بزرگ بوده و هنوز هم می‌توان باقی‌مانده‌هایشان را این‌سو و آن‌سو دید. درختان بلند توت این منطقه می‌توانند با رهگذران سخن بگویند. هنوز از درختان بلند اینجا می‌توان دریافت که توتستان‌های منطقه چه روزگاری برای خود داشته‌اند. یک منطقه ییلاقی با توتستان‌های بزرگ که سرسبزی درختان توت را می‌شد از جنوبی‌ترین نقطه پایتخت عصر ناصری هم دید. چه کاروان‌هایی از اینجا گذشته و از میوه شیرین توت بهره گرفته‌اند.
سفر به کن و سولقان و فرحزاد، این روزها می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش با عطر و طعم توت را به همراه داشته باشد. هنوز کوچه‌باغ‌‌هایی به جای مانده‌اند که در آن‌ها و در کنار خانه‌های قدیمی و خشتی، درختان توت و بازمانده‌های توتستان‌های قدیمی را دید.
درختان کهنسال زیبایی که سر به آسمان ساییده‌اند و بزرگی‌شان به بلندی‌های برج‌های بی‌خبر این شهر، تنه می‌زند. محله‌های محدوده بازار و بافت تاریخی منطقه 12 شهرداری هم از این حال و هوا بهره‌ای برده‌اند. در کوچه‌پس‌کوچه‌های امامزاده یحیی، پامنار و خیابان تاریخی ایران، درختان توت، رهگذران را دعوت می‌کنند تا لحظه‌ای را سرخوشانه زیر سایه درخت بایستند و کامشان را با توت‌های رنگارنگ شیرین کنند.
دکتر سودابه کروری متخصص تکنولوژی طبیعت و محیط زیست، توت را یکی از درختان کهن تهران می‌داند و معتقد است که توتستان‌های تهران، زمانی در زمره ویژگی‌ها و جاذبه‌های پایتخت به شمار می‌آمده‌اند: «ما در بررسی‌های خود دریافته‌ایم که پایه‌های فراوان کهنسال درختان توت در ایران و تهران وجود دارد.
مردمان بسیاری از جاهای مختلف ایران بویژه تهران، در گذشته به پیروی از یک آیین پسندیده، درخت توت نذر می‌کردند. اساس آن نذر این‌گونه بود که درختان توت را در راه رفت‌وآمد مسافران و در نزدیکی مسیر کاروانسراها می‌کاشتند تا هنگامی که مسافران و کاروان‌ها در فصل‌های بهار و تابستان از آن مسیرها می‌گذرند برای رفع گرسنگی و تشنگی‌ از میوه تازه توت روی درخت یا توت‌هایی که زیر درختان ریخته و خشک شده‌اند، بهره بگیرند».
وی می‌افزاید: « هنوز در باغ‌های قدیم تهران، پایه‌های کهنسال توت‌هایی وجود دارد که باید در زمینه تاریخچه آن‌ها مطالعه شود».

این پایتخت‌نشین کم‌توقع
توت، درختی مقاوم و کم‌نیاز است، در مناطق خوش آب و هوا رشد می‌کند و می‌زید، همه چیزش به کار می‌آید از میوه گرفته تا برگ و چوبش، شیرینی میوه‌اش زیان‌آور نیست و همچون بسیاری از شیرینی‌های دیگر، دل را نمی‌زند. درخت توت و میوه آن در گذشته‌های دور، حرمت داشت. روایت شده که حتی بریدن چوب درخت توت، در نگاه بسیاری، گناه به شمار می‌آمد و اگر شاخه‌ای از درخت توت خشک می‌شد یا بر زمین می‌افتاد آن را پس از تکه‌تکه کردن به مسجد محل می‌بردند و هنگام پختن غذای نذری، زیر دیگ غذا می‌سوزاندند.
دکتر سودابه کروری تأکید می‌کند: «درخت توت به روایت برخی منابع، در گذشته‌های دور از چین به ایران آمده است. بر این اساس، گویا توت به اندازه‌ای با اقلیم ایران بویژه مناطقی همچون تهران سازگاری یافته که مرغوبیت توت‌های ایران از توت‌های چینی هم بیشتر شده است. با وجود این می‌توان بر این روایت خدشه وارد کرد به این دلیل که درباره درخت گردو هم پیش از این چنین ادعایی شده بود.
بررسی‌های ما بویژه روی درختان منطقه یزد نشان می‌دهد، پایه‌های درختان چند هزار ساله گردو در آنجا وجود دارد که نشان می‌دهد این درخت از هزاران سال پیش بومی ایران بوده است. بنابراین ممکن است درباره توت‌ها هم همین گونه باشد یعنی درخت توت نیز مانند درخت گردو در ایران وجود داشته و فقط میوه توت در دوره‌ای نیز از چین به ایران آمده است».
به گفته این متخصص جنگل و طبیعت، مرغوبیت توت‌های ایران به اندازه‌ای بوده که فرانسوی‌ها در دوره‌ای درختان توت ایران را برای مناطق جنوبی آن کشور که هوای گرمی دارد، بردند و از آن‌ها برای تولید پارچه‌های ابریشم طبیعی بهره گرفتند.
سودابه کروری تأکید می‌کند: «درخت و میوه توت در فرهنگ ایرانی بسیار محترم و مبارک بوده است. نگاه گذشتگان ما به درخت توت و میوه آن، آیینی به شمار می‌آمده است. پیشنهاد می‌کنم همچون گذشته که مردم، خود درخت توت می‌کاشتند، امروز هم آن‌ها را تشویق کنیم که در حیاط یا جلوی خانه‌شان درخت توت بکارند».

بهار پایتخت، طعم توت دارد
تهران اردیبهشت و خرداد، شهری است که طعم توت می‌دهد. هم در میانه این همه شلوغی، اگر به محله‌های قدیمی‌تر شهر سربزنی، هنوز هم می‌توانی عطر توت را حس کنی؛ گویی با شامه‌ات بازی می‌کند و می‌نوازدش! درختانی که سایه‌شان را در روزهای آفتابی بهار به رهگذران هدیه می‌دهند و با میوه شیرین‌شان، آن‌ها را لحظه‌هایی سرخوش می‌کنند.
توت‌های تهران البته امروز با بی‌توجهی روبه‌رو شده‌اند. توت‌هایی را می‌بینی که پای درختان بر زمین افتاده‌اند و کسی نگاهی هم نمی‌کند؛ انگار نه انگار که این میوه پیش از این محبوب دل رهگذران و مسافران بود و دل می‌ربود. گزارش‌هایی هم در سال‌های اخیر از قطعی درختان توت در مناطقی مانند بزرگراه‌های بابایی، همت و صدر منتشر شده است. پیش از این ساکنان محله‌ها به درختان توت محله آب می‌دادند؛ امروز دیگر کمتر کسی را می‌توان یافت که این‌گونه باشد. شاید از یاد برده‌ایم که درخت توت هم یکی از ساکنان نجیب و دوست‌داشتنی و البته کم‌توقع این شهر بزرگ است.(مهدی یساولی/ایران)

طعم شیرین توت درکوچه‌باغ‌های دیروز پایتخت

جام جم سرا:
درختان پر سایه‌ای که از آب و هوای خوشِ گذشته‌های این پایتخت 200 ساله حکایت می‌کنند، زمانی که تهران، این شهر پرهیاهو و شلوغ امروزی، باغی بزرگ بود و خانه‌هایش هم به پیروی از الگوی شهر، خانه‌باغ بودند، روزهایی که سراسر شهر کوه‌پایه‌نشین البرز، توتستان بود و مردمانش به نیت نذر، درخت توت می‌کاشتند.
درختان فراوان توت تهران خاطره‌های زیادی را به یاد می‌آورند. روزهای بهار در کوچه‌باغ‌های قدیمی تهران و توتستان‌های طرشت و کن و فرحزاد... مردمان آن روزگاران، کاشت درخت توت را آیینی نیکو می‌پنداشتند و فکر می‌کردند هدیه توت به رهگذران، گناهان‌شان را خواهد شست و رحمت درگذشتگان‌شان را در پی خواهد داشت. تاریخ را که وامی‌کاوی، به درخت توت روستای آدینه لواسان می‌رسی که دست‌کم 500 سال پیشینه دارد و سرانجام، تصویر جذاب شهروندانی که به یاد می‌آوری با شروع اردیبهشت ماه در جای‌جای این شهر بزرگ، زیر درختان توت، روی نوک پا بلند می‌شوند و دانه‌دانه توت‌های شیرین را پیش از افتادن روی زمین، می‌چینند.

تهران؛ توتستان، چنارستان، انارستان
تهران در کنار چنارها و انارهایش، در گذشته به توتستان‌هایش هم شهره بود؛ توتستان‌هایی که با آغاز فصل بهار، رونق و شادابی را به محله‌ها و مناطقی مانند طرشت، کن، فرحزاد، ده‌ونک و باغ فیض هدیه می‌داد و حال مردمان‌شان را خوب می‌کرد.
قدیمی‌ترهای تهران هنوز اردیبهشت‌ها و خردادهایی را به یاد دارند که روزهای تعطیل دسته‌جمعی به توتستان‌های این مناطق می‌رفتند، چادر زیر درختان بزرگ توت پهن می‌کردند، درختان را می‌تکاندند و خوش می‌گذراندند. از این‌ها امروز تنها تصویر جوانانی به یاد مانده که کنار بزرگراه همت، آنجا که به نزدیکی منطقه کن می‌رسی، توت‌های چیده شده را در ظرف‌هایی گذاشته و سرنشینان خودروهای گذری را به خریدن دعوت می‌کنند.
محله‌ها و مناطقی مانند طرشت، کن، فرحزاد و باغ فیض، توتستان‌های فراوانی را در خود جای می‌دادند. باغ‌های بزرگی در این مناطق بود که توت، بخش زیادی از درختان‌شان را دربرمی‌گرفت. بخشی زیاد از این توتستان‌ها در فرآیند توسعه ناموزون شهری در دهه‌های گذشته، ناگهان جای خود را به خیابان‌ها، بزرگراه‌ها و ساختمان‌های کوچک و بزرگ دادند؛ تک درختان توتی از آن توتستان‌ها به جای ماند، سرگشته و غریب در این شهر بزرگ. این‌ها ماندند تا شاید امروز گواهی بدهند که تهران، زمانی توتستان بوده است.
دکتر ناصر تکمیل‌همایون تاریخ‌نگار و تهران‌شناس درباره درختان تهران در سده‌ها و دهه‌های گذشته می‌گوید: «تهران در دوره‌های گوناگون تاریخی حتی پیش از پایتختی باغ‌هایی بسیار، پوشیده از درخت داشته است. طبیعت تهران مشخصاً با سه درخت چنار، انار و توت پیوندی تاریخی دارد. از این سه درخت، انار متأسفانه دیگر نیست. اگر از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های تهرانی بپرسید، هنوز به یاد دارند که تهران انار داشت».
وی می‌افزاید: «تهران در دوره‌هایی به اندازه‌ای خوش آب و هوا بود که درختان میوه به آسانی در اینجا رشد می‌کردند. توت از جمله درختان محبوب در این شهر به شمار می‌آمد. حتی در دوره‌های پیش از قاجار و صفویه، در بسیاری از مسیرهای کاروان‌روی تهران، مردم درخت توت می‌کاشتند و نذر می‌کردند. اگر امروز می‌بینیم که در منطقه کن و سولقان، توتستان‌هایی فراوان وجود دارد، به همان دلیل است زیرا این منطقه بر سر راه یکی از مسیرهای قدیمی ری به طبرستان و دیلمان قرار داشت و کاروان‌های زیادی از اینجا می‌گذشتند».
برخی از تهرانی‌های قدیم از فروش توت‌های توتستان‌ها، زندگی می‌گذراندند. توت‌فروش‌هایی بودند که در بهار و تابستان، در محله‌ها و کوچه‌باغ‌ها دوره می‌گشتند و توت تازه یا توت خشک می‌فروختند.
به گفته این تهران‌شناس، وجود درختان چنار، انار و توت در کنار دیگر درختان میوه در باغ‌های گوناگون تهران در سده‌های پی‌درپی بویژه در دوره پایتختی قاجار، نقشی چشمگیر در لطافت آب و هوای تهران تا همین چند دهه پیش داشت.

هوس چیدن توت در توتستان‌های فرحزاد و کن
اینجا که محله مسکونی نیست، یک باغ بزرگ است. باغی که در آن می‌توان همه گونه میوه‌ای دید؛ گیلاس، سیب، هلو، آلو، آلبالو، توت فرنگی، شاه توت، خرمالو، گردو و توت... به میوه توت که می‌رسی باید با دقت بیشتری به کوچه‌باغ‌های اینجا نگاه کنی. مگر نه این که اینجا زمانی یک توتستان بزرگ بوده و هنوز هم می‌توان باقی‌مانده‌هایشان را این‌سو و آن‌سو دید. درختان بلند توت این منطقه می‌توانند با رهگذران سخن بگویند. هنوز از درختان بلند اینجا می‌توان دریافت که توتستان‌های منطقه چه روزگاری برای خود داشته‌اند. یک منطقه ییلاقی با توتستان‌های بزرگ که سرسبزی درختان توت را می‌شد از جنوبی‌ترین نقطه پایتخت عصر ناصری هم دید. چه کاروان‌هایی از اینجا گذشته و از میوه شیرین توت بهره گرفته‌اند.
سفر به کن و سولقان و فرحزاد، این روزها می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش با عطر و طعم توت را به همراه داشته باشد. هنوز کوچه‌باغ‌‌هایی به جای مانده‌اند که در آن‌ها و در کنار خانه‌های قدیمی و خشتی، درختان توت و بازمانده‌های توتستان‌های قدیمی را دید.
درختان کهنسال زیبایی که سر به آسمان ساییده‌اند و بزرگی‌شان به بلندی‌های برج‌های بی‌خبر این شهر، تنه می‌زند. محله‌های محدوده بازار و بافت تاریخی منطقه 12 شهرداری هم از این حال و هوا بهره‌ای برده‌اند. در کوچه‌پس‌کوچه‌های امامزاده یحیی، پامنار و خیابان تاریخی ایران، درختان توت، رهگذران را دعوت می‌کنند تا لحظه‌ای را سرخوشانه زیر سایه درخت بایستند و کامشان را با توت‌های رنگارنگ شیرین کنند.
دکتر سودابه کروری متخصص تکنولوژی طبیعت و محیط زیست، توت را یکی از درختان کهن تهران می‌داند و معتقد است که توتستان‌های تهران، زمانی در زمره ویژگی‌ها و جاذبه‌های پایتخت به شمار می‌آمده‌اند: «ما در بررسی‌های خود دریافته‌ایم که پایه‌های فراوان کهنسال درختان توت در ایران و تهران وجود دارد.
مردمان بسیاری از جاهای مختلف ایران بویژه تهران، در گذشته به پیروی از یک آیین پسندیده، درخت توت نذر می‌کردند. اساس آن نذر این‌گونه بود که درختان توت را در راه رفت‌وآمد مسافران و در نزدیکی مسیر کاروانسراها می‌کاشتند تا هنگامی که مسافران و کاروان‌ها در فصل‌های بهار و تابستان از آن مسیرها می‌گذرند برای رفع گرسنگی و تشنگی‌ از میوه تازه توت روی درخت یا توت‌هایی که زیر درختان ریخته و خشک شده‌اند، بهره بگیرند».
وی می‌افزاید: « هنوز در باغ‌های قدیم تهران، پایه‌های کهنسال توت‌هایی وجود دارد که باید در زمینه تاریخچه آن‌ها مطالعه شود».

این پایتخت‌نشین کم‌توقع
توت، درختی مقاوم و کم‌نیاز است، در مناطق خوش آب و هوا رشد می‌کند و می‌زید، همه چیزش به کار می‌آید از میوه گرفته تا برگ و چوبش، شیرینی میوه‌اش زیان‌آور نیست و همچون بسیاری از شیرینی‌های دیگر، دل را نمی‌زند. درخت توت و میوه آن در گذشته‌های دور، حرمت داشت. روایت شده که حتی بریدن چوب درخت توت، در نگاه بسیاری، گناه به شمار می‌آمد و اگر شاخه‌ای از درخت توت خشک می‌شد یا بر زمین می‌افتاد آن را پس از تکه‌تکه کردن به مسجد محل می‌بردند و هنگام پختن غذای نذری، زیر دیگ غذا می‌سوزاندند.
دکتر سودابه کروری تأکید می‌کند: «درخت توت به روایت برخی منابع، در گذشته‌های دور از چین به ایران آمده است. بر این اساس، گویا توت به اندازه‌ای با اقلیم ایران بویژه مناطقی همچون تهران سازگاری یافته که مرغوبیت توت‌های ایران از توت‌های چینی هم بیشتر شده است. با وجود این می‌توان بر این روایت خدشه وارد کرد به این دلیل که درباره درخت گردو هم پیش از این چنین ادعایی شده بود.
بررسی‌های ما بویژه روی درختان منطقه یزد نشان می‌دهد، پایه‌های درختان چند هزار ساله گردو در آنجا وجود دارد که نشان می‌دهد این درخت از هزاران سال پیش بومی ایران بوده است. بنابراین ممکن است درباره توت‌ها هم همین گونه باشد یعنی درخت توت نیز مانند درخت گردو در ایران وجود داشته و فقط میوه توت در دوره‌ای نیز از چین به ایران آمده است».
به گفته این متخصص جنگل و طبیعت، مرغوبیت توت‌های ایران به اندازه‌ای بوده که فرانسوی‌ها در دوره‌ای درختان توت ایران را برای مناطق جنوبی آن کشور که هوای گرمی دارد، بردند و از آن‌ها برای تولید پارچه‌های ابریشم طبیعی بهره گرفتند.
سودابه کروری تأکید می‌کند: «درخت و میوه توت در فرهنگ ایرانی بسیار محترم و مبارک بوده است. نگاه گذشتگان ما به درخت توت و میوه آن، آیینی به شمار می‌آمده است. پیشنهاد می‌کنم همچون گذشته که مردم، خود درخت توت می‌کاشتند، امروز هم آن‌ها را تشویق کنیم که در حیاط یا جلوی خانه‌شان درخت توت بکارند».

بهار پایتخت، طعم توت دارد
تهران اردیبهشت و خرداد، شهری است که طعم توت می‌دهد. هم در میانه این همه شلوغی، اگر به محله‌های قدیمی‌تر شهر سربزنی، هنوز هم می‌توانی عطر توت را حس کنی؛ گویی با شامه‌ات بازی می‌کند و می‌نوازدش! درختانی که سایه‌شان را در روزهای آفتابی بهار به رهگذران هدیه می‌دهند و با میوه شیرین‌شان، آن‌ها را لحظه‌هایی سرخوش می‌کنند.
توت‌های تهران البته امروز با بی‌توجهی روبه‌رو شده‌اند. توت‌هایی را می‌بینی که پای درختان بر زمین افتاده‌اند و کسی نگاهی هم نمی‌کند؛ انگار نه انگار که این میوه پیش از این محبوب دل رهگذران و مسافران بود و دل می‌ربود. گزارش‌هایی هم در سال‌های اخیر از قطعی درختان توت در مناطقی مانند بزرگراه‌های بابایی، همت و صدر منتشر شده است. پیش از این ساکنان محله‌ها به درختان توت محله آب می‌دادند؛ امروز دیگر کمتر کسی را می‌توان یافت که این‌گونه باشد. شاید از یاد برده‌ایم که درخت توت هم یکی از ساکنان نجیب و دوست‌داشتنی و البته کم‌توقع این شهر بزرگ است.(مهدی یساولی/ایران)

توفان سرخ و سیاه در پایتخت

جام جم سرا:
به‌گفته مسوولان سازمان هواشناسی، منشا وقوع این توفان، محلی و از جنوب‌غرب پایتخت بود. مدیرکل مرکز پیش‌بینی هواشناسی کشور در این‌باره به «ایسنا» گفت: «سامانه توفان محلی که با ابر «کومولونیمبوس» همراه است از ساعت چهار بعدازظهر از جنوب‌غرب تهران آغاز شده و دارای رشدی قائمی بوده که تغییرات شدیدی در جهت باد داشت.» وظیفه با بیان اینکه «سرعت این سامانه در ایستگاه مهرآباد 32متر در ثانیه برابر با 115کیلومتر در ساعت ثبت شده است» افزود: «این سامانه معمولا با باد شدید همراه است و سبب غلظت گردوخاک و رعد و برق می‌شود.»

حاصل این توفان کم‌سابقه برای شهر تهران، آسمانی بود که یکباره و بدون مقدمه از هوایی صاف و آفتابی و گرم، به آسمانی تیره و بارانی همراه با وزش بادهای شدید تغییر پیدا کرد. بر اساس گزارش‌ها و عکس‌های منتشرشده در خبرگزاری‌های رسمی کشور و شبکه‌های اجتماعی، لحظه وقوع این توفان با شکل‌گرفتن ابر بزرگی از گردوخاک همراه بود که به سرعت به همه نقاط شهر تهران تسری پیدا کرد و در حدود سه‌ساعت همه نقاط پایتخت وسیع ایران را درنوردید. در نتیجه وقوع این توفان، تعداد زیادی درخت در معابر شهری از ریشه کنده شد. همچنین مصالح ساختمانی و داربست‌های فلزی از بناهای در حال ساخت، ریزش کرد.

آنگونه که دکتر امین صابری‌نیا رییس اورژانس کشور شامگاه شب گذشته از تلفات این توفان مهیب خبر داده است: «براساس آخرین گزارشات دریافتی، شمار کشته‌های توفان بعدازظهر روز یکشنبه در پایتخت به چهار نفر افزایش یافته که سه نفر اول براثر سقوط درخت جان باختند و نفر چهارم نیز حوالی ساعت 17:20 از پشت‌بام یک ساختمان پنج طبقه به پایین پرت شد و جان باخت. سه نفر از هموطنان بر اثر سقوط درخت در مناطق نارمک و جنت‌آباد و یک نفر به دلیل سقوط از بالای یک ساختمان جان خود را از دست دادند و 27 نفر نیز مجروح شدند.» وی افزود: «17 نفر از مجروحان در سطح شهر تهران به‌دلیل وزش باد شدید به دلیل عدم تعادل مجروح شدند و 10 نفر دیگر نیز که مسافر یک دستگاه اتوبوس در مسیر قم بودند با وزش توفان و ازدست‌رفتن دید راننده در تصادف اتوبوس مذکور مجروح و روانه بیمارستان شدند.»

در همین رابطه همچنین سرهنگ تیمور حسینی، رییس‌پلیس راهور تهران نیز از بروز ترافیک سنگین در تمامی معابر اصلی پایتخت خبر داد. علت وقوع ترافیک نیز این بود که بسیاری از معابر به علت شکسته‌شدن درختان مسدود شده بودند.
اگرچه توفان روز گذشته در اولین لحظات وقوع اثرات بسیاری از خود برجای گذاشت اما گفته‌های مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی از تداوم توفان، رگبار و گرد و خاک به‌صورت پراکنده تا امشب در تهران و برخی استان‌های نیمه شمالی کشور خبر داد.

«احد وظیفه» با بیان این مطلب افزود: «شرایط ناپایدار تا سه‌شنبه‌شب نیز ادامه خواهد داشت و این حالت به‌ویژه از ساعت عصرگاهی تا اوایل شب در پایتخت و دیگر استان‌های نیمه شمالی کشور برقرار است.»
وظیفه تصریح کرد: «احتمال سیل در پایتخت در این مدت وجود ندارد اما وزش شدید باد، گرد و خاک و باران‌های مقطعی رگبارآسا و در پایتخت طی ساعات آینده به صورت پراکنده خواهیم داشت.» مدیر پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی کشور همچنین اعلام کرد در زمان وزش توفان میدان دید در فرودگاه بین‌المللی امام‌خمینی(ره) به حدود صفر رسید. در این رابطه نیز مدیرکل فرودگاه بین‌المللی مهرآباد اعلام کرد: با توجه به نامساعدبودن شرایط جوی بسیاری از پروازها تاخیر دارند و فرودگاه اصفهان به‌عنوان گزینه جایگزین در برنامه ثبت شده است که در صورت نیاز، پروازهایی که نتوانند در فرودگاه تهران بنشینند با برنامه‌ریزی قبلی در فرودگاه اصفهان فرود موقت داشته باشند.
نصرالله منصورشیرازی به ایسنا گفت: توفان عصر دوشنبه خسارت خاصی نداشته و پروازها طبق برنامه انجام می‌شود و شرایط تحت‌کنترل است.
یکی دیگر از اثرات توفان کم‌سابقه روز گذشته در تهران قطع برق در بسیاری از محله‌های شهر تهران بود. در همین رابطه مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ با اشاره به قطع خط 20کیلوولت در محدوده سعادت‌آباد – خوردین، گفت: «از چهارمیلیون مشترک در تهران، برق حدود 50هزار مشترک قطع شده که ظرف مدت یک‌ساعت وصل شد. بر اساس گفته‌های هاشمی سقوط درخت و وسایل اضافی بالکن‌ها روی شبکه برق بر اثر باد شدیدی که وزیده، باعث قطع برق شد که اکیپ‌های اعزامی برای ترمیم خطوط اقدام کردند.»
هاشمی در مورد مناطقی که دچار خاموشی شده‌اند، گفت: قطعی خطوط در تمام مناطق تهران دیده می‌شود، اما در حوزه آزادی و مناطق مرکزی تهران بیشتر خطوط قطع شده‌اند.
همچنین در خبری دیگر تسنیم به نقل از مشاور وزیر و مدیرکل روابط عمومی وزارت نیرو خبر داد «ما شاهد قطعی برق در مناطق مختلف شهر تهران بودیم و همچنین آسیب‌های بسیاری به دکل‌های برق رسیده است؛ دکل‌های فشار قوی و شبکه‌ها دچار آسیب شده است.»
معاون خدمات شهری شهردار تهران نیز از سقوط داربست، واژگونی تیر چراغ راهنمایی و ایستگاه اتوبوس در پی توفان رخ‌داده در شهر تهران خبر داد. مجتبی عبدالهی به تسنیم گفت: «توفان رخ‌داده در شهر تهران شکسته‌شدن برخی از درختان را در پی داشت همچنین در برخی نقاط شهر تهران تیر چراغ راهنمایی و رانندگی و یک ایستگاه اتوبوس واژگون شد.» وی ادامه داد: «نیروهای آتش‌نشانی بلافاصله در خیابان‌ها مستقر شدند و برخی از گروه‌های آتش‌نشانی به چند محل حادثه اعزام شدند. یکی از این حوادث در خیابان مدرس رخ داده و در پی آن داربست یک ساختمان در حال ساخت با پوشش‌هایش سقوط کرده است و همکاران ما با برش قطعات داربست آن را جمع کردند. در این حادثه چند خودرو زیر داربست خسارت‌ دیده‌اند اما تا این لحظه گزارشی از حوادث جانی منتشر نشده است.»

بر اساس اعلام سازمان هواشناسی ظرف امروز و فردا نه‌تنها تهران بلکه بسیاری دیگر از شهرها و استان‌های کشور شاهد وضعیت آب و هوایی غیرعادی خواهند بود. کارشناسان این سازمان می‌گویند براساس نقشه‌های پیش‌یابی تا چهارشنبه در مناطق شمال‌غرب، دامنه‌های البرز، دامنه‌های زاگرس، مرکز، شمال‌شرق و شرق کشور در بعدازظهر و شب رگبار، رعدوبرق و گاهی وزش باد شدید و در مناطق مستعد، بارش تگرگ رخ خواهد داد. از سه‌شنبه بعدازظهر بارش در سواحل شمالی کشور آغاز خواهد شد که با کاهش محسوس دما نیز همراه است. همچنین بارش‌ها در روز دوشنبه در استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، ‌اردبیل، خراسان شمالی، خراسان‌رضوی، خراسان‌جنوبی، سمنان، کردستان، کرمانشاه، زنجان، قزوین، تهران، البرز، قم، مرکزی، اصفهان و یزد خواهد بود که شدت بارش‌ها در استان‌های آذربایجان‌غربی، آذربایجان‌شرقی، اردبیل و خراسان‌رضوی پیش‌بینی می‌شود. همچنین در روز سه‌شنبه استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، ‌اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سمنان، زنجان، قزوین، تهران، البرز، قم، مرکزی، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، یزد و کرمان که شاهد بارش و کاهش دماست که شدت بارش‌ها روی آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان، سمنان، دامنه‌های البرز و جنوب خراسان رضوی خواهد بود. در روز چهارشنبه نیز استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، شرق گیلان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی، سمنان، شرق تهران، خراسان‌جنوبی، شرق اصفهان، شرق یزد و کرمان در وضعیت یاد شده هستند که شدت بارش‌ها در مازندران، گلستان، سمنان، شرق تهران و کرمان است. از سوی دیگر با توجه به ویژگی رگباری بارش‌های بهاری توصیه می‌شود برای پیشگیری از خسارات احتمالی، از توقف در حاشیه رودخانه‌ها و مسیل‌ها اجتناب شود.(صدرا محقق/شرق)

حکایتی تلخ اما واقعی از معابر پایتخت

جام جم سرا: میدان هفت تیر تهران، یکی از میدانهای شلوغ که هم محل گذر کارمندان دولتی و خصوصی است و هم مرکز خریدی برای خانمها. یکی از منظره های این میدان، کودکانی هستند که تابستان و زمستان مشغول دستفروشی هستند. کودکانی که همه ما عابرین آنها را جزیی از این میدان می پنداریم مانند بانکها و مغازه ها. گویی اصلا اتفاقی نیافتاده است.

دخترک شش یا هفت ساله است و برگه هایی از فال حافظ را در دست دارد. به انتخاب خودش یکی خرید می کنم، باران می بارد و هوا البته مطبوع است، هوای زیبای بهاری. التماس می کند که دو خرید دیگر هم از او داشته باشم چون ساعت نزدیکی های نه شب است و باید به خانه برود و اگر روزی بیست هزار تومان نفروشد حق ورود به خانه را ندارد.

سر و وضعش و شاید این حرفش برای برانگیختن حس ترحم باشد ولی آنچه مهم است این است که این کودکان از ساعت ده صبح تا ده شب در این میدان دیده می شوند. کافی است رهگذر هر روز این میدان باشید و بیشتر دقت کنید. قلمرو هر کودک مشخص است و شگردهای آنها نیز کاملا آموزش داده شده هستند، اگر حوصله بیشتر داشته باشید حتی می توانید به سرنخ ماجرا نیز برسید یعنی آنهایی که این کودکان را هر روز اینجا پیاده می کنند و سپس آنها را به استراحتگاههایی که وضعیت آنها معلوم نیست می برند.

به دخترک نگاه می کنم و دو فال دیگر از او خرید می کنم. مهم نیست راست می گوید یا دروغ. به آینده اش می اندیشم آینده مبهمی که در انتظارش است و ناکجا آبادی که ممکن است از آن سر درآورد. یادم می افتد از این میدان تا خیابان مطهری که معروف به تخت طاووس است راهی نیست. من هم مثل سایر عابرین می گذرم و شاید تا چند متر آنطرف تر به یاد دخترک هستم. جلوتر فروشگاه بزرگ زنجیره ای است که توجه من را به خود جلب می کند و افرادی که برای خرید در آن لول می خورند، حتی قیافه دخترک هم در ذهنم نیست تا تکراری دوباره.

روز جمعه پارکینگ پروانه خیابان جمهوری، جمعه بازار است، جمعه بازاری که در آن هر چیزی یافت می شود و جمعیتی از مردم که بیشتر برای دیدن می آیند و شاید خریدی هم کردند. من هم به قصد تغییر از یک هفته کسل کننده آمده ام ولی جلوی در پارکینگ صدای زیبای دخترکی مرا میخکوب می کند. دو دختر کوچک شاید هشت یا نه ساله، یکی آهنگهای قدیمی را می خواند و دیگری بر تنبکی که در دست دارد ضرب می گیرد. صدای دخترک حقیقتا دلنشین است و جماعتی را به خود فرا می خواند. همه تحسین می کنند.

یک زن حدودا 50 ساله توجه مرا جلب می کند، این زن اولین ده هزار تومانی را در جعبه دخترک می گذارد و به کناری می رود، کنجکاو می شوم که رابطه این زن با این دختران را بدانم، مردم سرازیر می شوند و اسکناسهای ده، پنج و دو تومانی را به دخترک تقدیم می کنند، بعد از پانزده دقیقه دختران این نمایش را به اتمام می رسانند همه می روند، هنوز آن زن را در نظر دارم، پس از چند دقیقه جلو می آید و در گوشی چیزی به دختر خواننده می گوید، آنها نیز جابجا می شوند و مقابل پاساژ کناری مجددا نمایش خود را شروع می کنند، از پول ها خبری نیست چون در کیف آن زن قرار گرفته است.

به همین سادگی، زنی میانسال مسئول نگهداری این دو دختر است و خدا داند آینده آنان را چگونه رقم خواهد زد. من نیز راه خود را در پیش می گیرم ولی یک سوال ته ذهنم مرا آزار می دهد: آیا مسئولین ما از کشف این گونه موارد که عملا رسوم «بردگی» را در کشور تداعی می کند عاجزند؟ آن هم مواردی که باندهایی گسترده در پشت آنها مشهود است و پیامدهای اجتماعی ناگوار امروز و فردا را در پیش دارد؟ پاسخی برای سوالم ندارم، من نیز در جمعیت گم می شوم و دخترکان و آن زن و سرنوشت آنها را فراموش می کنم، سرنوشتی که روزی پیامدهای آن گریبان جامعه را خواهد گرفت.(عطا افشاریان/بهار)

سرعت در بزرگراه‌های پایتخت: 80 کیلومتر

جام جم سرا:

* یکی از مهمترین برنامه های شما ساماندهی خطوط ویژه بود. در این دو ماه چه اقداماتی در این باره انجام شده است؟

-نمی توانم ادعا کنم که وضعیت خطوط ویژه به حد عالی رسیده است اما می توانم بگویم به طور میانگین وضعیت خطوط بی آر تی و ویژه در پایتخت خوب است. برخی از خطوط مانند آزادی تا تهرانپارس، رسالت، چمران، آزادی، بخش شمالی ولیعصر و آیت الله سعیدی وضعیت خوبی دارد و این در حالی است که از برخی خطوط مانند مولوی اصلاً راضی نیستم. هرچه به سمت منطقه 12 پیش می رویم به دلیل شرایط خاصی که در آنجا حاکم است حضور موتورسواران افزایش یافته که این حضور آزار دهنده است.

* در دوره جدید چه برنامه هایی برای استفاده از تجهیزات نوین دارید؟

- سعی می کنیم اقداماتمان علمی و هوشمندانه باشد چرا که ترافیک تهران بدون تفکر و بهره مندی از ابزارهای نوین قابل کنترل و مدیریت نیست. خوشبختانه در دو ماه گذشته آزمون سخت تمهیدات ترافیکی مراسم ارتحال را پشت سر گذاشتیم و به اذعان همگان طی چند سال گذشته این عملیات امسال به صورت منحصر به فرد و با حداقل محدودیت ها اجرا شد.

* چه برنامه ای برای کنترل تخلفات شبانه دارید؟

- خوشبختانه کار خوبی که در دوره سردار رحیمی در پایتخت کلید خورد و همچنان ادامه دارد برخورد با تخلفات شبانه است. در این طرح با تخلفاتی مانند سرعت، سبقت، حرکات مخاطره آمیز و تخلفات خودروهای سنگین برخورد می شود. خوشبختانه وضعیت ترافیکی تهران قابل مقایسه با شهرهای دیگر نیست اگرچه هنوز تا نقطه مطلوب فاصله داریم.

* یکی از مشکلات شبهای تهران کورس های شبانه است. آیا با این تخلف برخورد می شود؟

- زمانی در تهران اپیدمی به وجود آمده بود و اتوبان نیایش و غرب و شرق همت تبدیل به پیست اتومبیلرانی و نمایشگاه ماشینهای گرانقیمت شده بود. امروز به جرات می توانم بگویم که چنین موضوعی وجود ندارد و تخلفاتی هم اگر وجود دارد به صورت پراکنده است. در گذشته رانندگان به صورت باندی و سازماندهی شده در اتوبان ها کورس می گذاشتند. امروز چنین وضعیتی را نداریم. البته ادعا نمی کنم که تخلفی وجود ندارد چون اگر تخلف نبود پلیسی هم وجود نداشت. حضور پلیس در خیابان ها نشان می دهد که هنوز بی نظمی در رانندگی وجود دارد اما این ناهماهنگی مانند سابق نیست.

* یکی از علل شدت تصادفات در بزرگراه سرعت زیاد خودرو است آیا برنامه ای برای کنترل سرعت در بزرگراه ها دارید؟

- چندی قبل اعلام کردیم که سرعت باید در بزرگراه های شرقی غربی نیز کاهش پیدا کند و با اتفاق نظری که با شهرداری داریم حداکثر سرعت در تمامی بزرگراه های تهران به 80 کیلومتر در ساعت کاهش پیدا می کند. جلسات هماهنگی این موضوع تشکیل شده است و نظر ما این است که حداکثر سرعت تمام بزرگراه های پایتخت باید 80 کیلومتر در ساعت باشد. البته در نقاطی ممکن است به اقتضای شرایط این سرعت کمتر از حداکثر تعیین شود. به نظر من سرعت 100 کیلومتر در ساعت برای معابر درون شهری زیاد است.

* آیا در سال جدید محدوده طرح زوج و فرد به دوربین متصل می شود و اینکه چه برنامه ای برای استفاده از تجهیزات هوشمند دارید؟

- در حال حاضر 85 تقاطع پایتخت مجهز به دوربین ثبت تخلفات عبور از چراغ قرمز است که تا پایان امسال به 240 تقاطع افزایش می یابد. این در حالی است که محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد نیز به دوربین تجهیز می شود. یکی از برنامه های دیگر ما تجهیز خطوط ویژه به دوربین های ثبت تخلف است. در حال حاضر کمتر از 10 درصد از نیروهای پلیس راهور پایتخت وظیفه کنترل محدوده زوج و فرد را بر عهده دارند که با تجهیز این محدوده به دوربین می توانیم از این نیروها برای اقدامات دیگر استفاده کنیم. یکی دیگر از برنامه ای امسال افزایش دوربین های ثبت تخلف سرعت است که در دست اجرا است.

* چه میزان از تجربه سایر کشورها برای کنترل ترافیک پایتخت استفاده می کنیم؟

- استفاده و کپی برداری محض از طرح های دنیا برای ترافیک پایتخت جواب نمی دهد و باید ابتدا طرح های ترافیکی دنیا را بررسی و سپس با مدلهای داخلی بومی کرد. بومی سازی نیز نسخه واحدی ندارد و برای هر اقدام اساتید مختلفی از جمله جامعه شناسان، روانشناسان، مهندسین عمران و کارشناسان حمل و نقل باید نظر بدهند که اجرای یک طرح دیگر در کشور ما مستلزم چه اقداماتی است. در بومی سازی و اجرا زیرساخت ها حرف اول را می زند.

* چه برنامه ای برای کاهش حضور فیزیکی ماموران در سطح شهر دارید؟

- اگر بتوانیم هوشمندانه عملیات اجرا کنیم می توانیم حضور فیزیکی نیروها را کاهش دهیم. اگر روزی خواستم مسئولیت راهور تهران را تحویل دهم 50 درصد نیروهای پلیس و حضور فیزیکی آنها را کاهش داده باشم می توانم بگویم موفق بودم. معتقدیم باید با استفاده از تجهیزات نوین حضور فیزیکی پلیس را در سطح شهر کاهش دهیم.

* یکی از طرح هایی که در دوره گذشته اجرا می شد انتخاب مناطق نمونه ترافیکی بود. آیا این طرح در دوره جدید اجرا می شود؟

- شخصاً با این طرح مخالفم چرا که شاید یک درصد از تهرانی ها مرز بین مناطق را بشناسند. نمی توانیم در حوزه ترافیک جزیره ای و بخشی عمل کنیم و برای ایجاد انضباط ترافیکی باید تفکر گسترده باشد و حتی شهرهای همجوار تهران را نیز در نظر بگیریم. روزانه 5 تا 6 میلیون سفر از اطراف به تهران انجام می شود و ما نمی توانیم تنها با نصب یک بنر بگوییم که این خیابان از نظر یکی از تخلفات رانندگی نمونه است و نمی توان این تخلف را در این خیابان انجام داد.

* پس از حادثه واژگونی اتوبوس شرکت واحد در بزرگراه آزادگان بسیاری مدعی شدند ناوگان حمل و نقل عمومی پایتخت ایمن نیست و پلیس نیز سخت گیری های لازم را انجام نمی دهد.

- سختگیری ناوگان حمل و نقل عمومی بیشتر از خودروهای شخصی است چرا که این ناوگان از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. رانندگان اتوبوس مرتکب تخلف می شوند اما آمارهای پلیس نیز گویای برخورد قاطع و بدون اغماض است. پلیس نمی تواند بپذیرد که اتوبوسرانی پایتخت ناایمن و ناکارآمد است. انصافاً سهم اتوبوسرانی در جابجایی مسافران قابل توجه است و این سهم باید در پایتخت افزایش یابد.

* دو طبقه کردن اتوبان صدر چه تاثیری در ترافیک پایتخت داشت؟

- نباید موضوع پل صدر را به صورت نقطه ای ببینیم. زمانی که پل صدر افتتاح شد تاثیر زیادی در ترافیک اتوبان های همت، حکیم و رسالت گذاشت ضمن این که با افتتاح این مسیر شهروندان زیادی از آن به عنوان مسیر تردد استفاده کردند. قبل از افتتاح این پل هیچ ترافیکی در محدوده کردستان وجود نداشت اما در حال حاضر تردد در اتوبان کردستان متراکم شده است. این که بگوییم پل صدر و تونل نیایش توانسته است ترافیک صدر و مدرس را نقطه ای کاهش دهد درست نیست اما در مجموع در تهران تاثیر خوبی داشته است.

* تونل امیرکبیر چه تاثیری در ترافیک پایتخت گذاشته است؟

- به دلیل اینکه تونل هنوز کامل نشده است و دسترسی هایش باز نیست نمی توان زود قضاوت کرد اما تاثیر این تونل در هسته مرکزی شهر به ویژه سه راه امین حضور مشهود است.

* تخلفات موتورسواران یکی از مهمترین دغدغه های شهروندان و رئیس پلیس کشور است در این حوزه چه طرح هایی اجرا شده است؟

- موتورسیکلت سواران اولویت ویژه پلیس بوده و هستند. یکی از معضلات جدی ترافیک تهران موتورسیکلت ها هستند و پلیس علیرغم این که در دو ماه گذشته هیچ موردی را اعلام نکرده اما برخورد با تخلفات موتورسواران 23 درصد افزایش یافته است. ساماندهی موتورسیکلت ها تنها با ابزار پلیسی امکان پذیر نیست و همه باید در این چرخه وارد شوند.

* آیا پلیس طرحی برای حذف دوربرگردان های پایتخت دارد و این نقاط حادثه خیز هستند؟

- گردش همزمان در یک نقطه با حادثه همراه است اما یکی از مشخصه های حوادث حادثه ساز شدت برخورد است. غالباً تصادفات در دوربرگردان ها پهلو به پهلو و جلو به عقب بوده و بیشتر آنها خسارتی است. هیچ طرحی در کمیسیون ها برای حذف دوربرگردان ها مطرح نشده است و حذف آنها در دستور کار نیست. در یک زمانی دوربرگردانها با تفکری خاص ایجاد شدند که در برخی موارد جواب دادند. حذف آنها بدون فکر اشتباه است همان گونه که ایجاد دوربرگردان بدون فکر نیز اشتباه است. پلیس معتقد است ایده آل ترین روش ایجاد تقاطع های غیرهمسطح به صورت زیرگذر و رو گذر است که این موضوع نیاز به بودجه ویژه دارد. (مجید غمخوار/خبرگزاری مهر)

خودروهای کم‌مصرف در خیابان‌های پایتخت

جام جم سرا: سیدعباس حسینی از کاهش تعرفه واردات خودروهای کم مصرف و هیبریدی خبرداد و گفت: سود بازرگانی واردات این خودروها صفر است و به عبارت دیگر، این خودروها معاف از پرداخت سود بازرگانی در واردات هستند، این در حالی است که حقوق ورودی ترکیبی از سود بازرگانی و حقوق گمرکی است که بر این اساس، مجموع حقوق ورودی خودروهای کم مصرف، 4درصد تعیین شده است.

مدیرکل مقررات واردات و صادرات وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: هم‌اکنون نمایندگی‌های مجاز واردات خودرو در کشور اقدام به واردات خودروهای کم مصرف کرده‌اند و به زودی این خودروها در خیابان‌ها تردد خواهند کرد، ضمن اینکه مذاکره واردکنندگان رسمی با نمایندگان کمپانی‌های تولیدکننده مطرح دنیا برای واردات این نوع خودرو در حال انجام است.

وی تصریح کرد: برخی برندهای خودروهای وارداتی نیز به ایران واردات داشته‌اند و البته هنوز واردات به شیوه‌ای نیست که عمومیت در تمام مدل‌ها داشته باشد.

به گفته حسینی، انتظار دولت این است که بعد از صفر شدن سود بازرگانی واردات این خودروها، واردات خودورهای کم مصرف و سازگار با محیط زیست به کشور بیشتر شود و نمایندگی‌های مدل‌های موجود ابراز تمایل بسیاری به واردات این خودروها داشته‌اند. وی همچنین از مذاکره سازمان توسـعه تجارت ایران با واردکنندگان رسمی خودرو برای شتاب بخشیدن به واردات این نوع خودروها اشاره کرد و گفت: جلساتی با نمایندگان مجاز خودروهای وارداتی برگزار کردیم و از آنها خواسته شده است تا نمایندگی خودروسازان مطرح دنیا در رابطه با تولید خودروهای کم مصرف و سازگار با محیط زیست را در ایران دایر کنند.
به گزارش جام جم سرا، خودرو هیبریدی خودرویی است که برای حرکت کردن از ترکیب دو یا چند منبع مجزای قدرت استفاده می‌کند. در بیشتر موارد از این نام در اشاره به خودرو برقی دوگانه استفاده می‌شود که در سیستم پیشرانه آنها یک موتور احتراق داخلی (معمولا بنزینی) در کنار یک یا چند موتور الکتریکی قرار دارد و خودرو این قابلیت را دارد که فقط از یکی از این منابع انرژی یا هر دو آنها در کنار یکدیگر استفاده کند.

انواع دیگری از خودروهای هیبریدی هم وجود دارند که از سوخت‌های دیگری چون پروپان، سی‌ان‌جی، هیدروژن یا انرژی خورشیدی بهره می‌برند. نوع تکنولوژی به کار رفته در ساخت این خودروها بستگی به هدف طراحان خودرو دارد؛ اینکه آیا خودرو هیبریدی برای بهره‌وری بالاتر در مصرف سوخت، قدرت بیشتر، مسافت طولانی‌تر حرکت با یک بار سوخت‌گیری یا کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای طراحی شده است.(کسب و کار)

نوشابه‌های تریاکی در راه پایتخت ماند!

جام جم سرا: ماموران انتظامی مستقر در ایستگاه بازرسی شهید شرافت در راستای مبارزه با قاچاقچیان و سوداگران مواد مخدر حین کنترل خودروهای عبوری به یک دستگاه خودروی سواری پژو ۴۰۵ که ازایرانشهر عازم تهران بود مشکوک شده و دستور توقف آن را صادر کردند.
به نقل از ایسنا، پس از توقف این خودرو ماموران با هماهنگی مقام قضایی اقدام به بازرسی از آن کرده و و در جریان آن سه کیلوگرم تریاک را که به طرزماهرانه‌ای در هفت بطری نوشابه جاسازی شده بود کشف و ضبط کردند.
سرهنگ رجبعلی مختاری، فرمانده انتظامی شهرستان نایین با تائید این خبر گفت: راننده متخلف این خودرو توسط ماموران دستگیر و به مقر انتظامی منتقل شد که در این خصوص، پرونده برای وی نیز تشکیل داده شد.
وی خاطرنشان کرد: پس از تشکیل پرونده راننده خودرو به اتهام قاچاق مواد مخدر به همراه تریاک‌های مشکوفه برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی تحویل داده شد. (ابتکار)

مگس‌های سفید مهمانان ناخوانده پایتخت

جام جم سرا: احمدی اظهار می‌کند: مرجع رسیدگی به این مشکل شهرداری است، اما چون شهروندان زیادی در این باره با ما تماس می‌گیرند ما نامه‌ای به شهردار نوشتیم تا به این مشکل رسیدگی کند، زیرا در تهران شهرداری و اداره بهداشت استان باید به این مشکل رسیدگی کنند. به گفته وی چنانچه این دستگاه‌ها به این مشکل رسیدگی نکنند موضوع از طریق ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست به وزارت کشور ابلاغ خواهد شد.

این در حالی است که رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر نیز روز گذشته در این باره به خبرگزاری میزان گفته بود وجود مگس سفید در تهران بی‌سابقه است و این حشره موجب ابتلای شهروندان به مشکلات تنفسی می‌‌شود، بنابراین بهتر است شهروندان در مناطقی که این حشرات وجود دارد، از ماسک‌های معمولی استفاده کنند.

افزون بر این محمدرضا شیرزادی، رئیس اداره بیماری‌های مشترک بین انسان و دام نیز در این باره اظهارنظر کرده و یادآور شد: مگس سفید ناقل بیماری نیست، بنابراین تهرانی‌ها نباید در این زمینه نگرانی داشته باشند. به گفته او به همین علت نیازی به بررسی این موضوع از سوی کارشناسان این اداره نیست.

محمد شاعری، رئیس ستاد محیط‌زیست شهر تهران نیز درباره اقدامات شهرداری برای مقابله با مگس‌های سفید به جام‌جم می‌گوید: با کاهش و رسیدن دما به زیر 10 درجه این حشرات به خواب زمستانی می‌روند، با این حال چون استفاده از سموم در محیط‌های شهری مناسب نیست قرار است درختان آلوده با آب شسته شده و شاخه‌های آلوده نیز بریده شوند.

این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان چنین مشکلاتی به دلیل فعالیت بی‌ضابطه و نبود نظارت دقیق بر عملکرد کشاورزان حاشیه کلانشهرها، فعالیت و گسترش مراکزی مانند گلخانه‌های درون شهر و رعایت نکردن اصول استفاده از سموم و آفت‌کش‌ها در محیط‌های شهری است، زیرا استفاده افراطی از آفت‌کش‌ها سبب شده دشمن طبیعی این حشرات از بین بروند، علاوه بر این برخی نیز مدیریت نشدن درست پسماند‌ها را سبب بروز چنین مشکلاتی می‌دانند، نکته اینجاست که با توجه به اهمیت فضای سبز و کمبود چنین مناطقی در کلانشهری مانند تهران، مسئولان شهرداری باید آ‌ن‌قدر در این خصوص آمادگی داشته باشند که چنین آفاتی به یکباره طغیان نکرده و فضای سبز شهری را با چالش روبه‌رو نکند. بنابراین علت طغیان این حشرات باید به صورت علمی بررسی شده و با اطلاع‌رسانی بموقع نتایج آن در اختیار شهروندان قرار گیرد تا وقوع چنین مشکلاتی دغدغه‌های پایتخت‌نشینان را بیشتر نکند.

مهدی آیینی - گروه جامعه