مجله مطالب خواندنی

سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....

مجله مطالب خواندنی

سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....

فنآوری تازه: دوربینی برای ورود به رگ‌های بدن [+عکس]

این دوربین بسیار کوچک می‌تواند ۵۶۰۰ بار در ثانیه بچرخد و با استفاده از هشت میلیون پالس لیزری در ثانیه و آینه‌های چرخشی می‌تواند تصاویر دقیق و واضحی بگیرد.


به گفته محققان ساخت این وسیله می‌تواند به درمان بیماران قلبی کمک کند. دانشمندان اعلام کردند دو تا سه سال طول می‌کشد تا این دوربین مجوز استفاده برای بیماران را بگیرد. (شبکه خبر)

630


ادامه مطلب ...

درگذشت پیر‌ترین زن جهان [+عکس]

براساس اظهارات مسئولان سرای سالمندان اوزاکا در ژاپن پیر‌ترین زن این کشور بود. او دارای ۳ فرزند، ۴ نوه، ۶ نتیجه بود و از جمله معدود افرادی است که در قرن نوزدهم به دنیا آمده‌اند.
اوکاوا در ۵ مارس ۱۸۹۸ به دنیا آمد، دوران نوجوانی وی با وقوع جنگ جهانی اول و هفتاد سالگی‌اش با فرود انسان بر کره ماه همزمان شد. گینس، کتاب ثبت رکوردهای بین المللی وی را در سن صد و چهارده سالگی به عنوان پیر‌ترین زن جهان معرفی کرد.


ژاپن، به دلیل عمر طولانی مردمانش خانه پیر‌ترین افراد در جهان شناخته می‌شود. همچنین میزان امیدواری به زندگی در ژاپن پس از هنگ کنگ، ایسلند و سوئیس با ۸۰ سال و ۲۱ روز درمرتبه چهارم قرار دارد.
گفته می‌شود که اکنون پیر‌ترین فرد جهان با ۱۱۶ سال عمر، ساکن آمریکاست. (باشگاه خبرنگاران)


ادامه مطلب ...

طبیعتگردی: روستای «هرانده» در نزدیکی تهران [+عکس]

این روستا در جاده دماوند - فیروز کوه - نرسیده به روستای نمرود واقع شده (در ۱۲۰ کیلومتری شرق تهران و ۱۲ کیلومتری جنوب غربی فیروزکوه) جاذبه‌های گردشگری فراوان مثل غارهای متعدد و رودخانه‌های پرآب و دره‌های زیبا و مردمی خونگرم دارد و دشت بورنیک، مزارع منطقه و رودخانه نمرود نیز از دیگر دیدنی‌های روستای هرانده هستند.


آثار به جا مانده از دوره‌های مختلف تاریخی سابقه روستای هرانده را به قبل از اسلام مربوط می‌سازد. غار تاریخی بورنیک، تپه باستانی، برج‌های دیده بانی و بنای امامزاده نشانگر قدمت تاریخی این روستاست.


در ضلع جنوبی این روستا برج سنگی مدوری وجود دارد که به امامزاده یحیی مشهور است. این امامزاده روی تپه‌ای به ارتفاع ۲ متر قرار دارد. قدمت امامزاده یحیی روستای هرانده به قرون ۶ و ۷ هجری می‌رسد و بنای آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
روستای کوهستانی هرانده بافت مسکونی متمرکز دارد و در شیب دامنه کوهستانی استقرار یافته است. مصالح به کار رفته در ساخت خانه‌های روستا شامل لاشه سنگ، گل، کاهگل، چوب و مانند این‌هاست؛ البته در ساخت خانه‌های جدید از مصالح سیمان، آهن و امثالهم استفاده می‌شود.
درختکاری در حاشیه رودخانه و کوچه‌های روستا، چشم انداز عمومی آن را بسیار سرسبز و جالب توجه کرده است.


روستای هرانده به دلیل موقعیت جغرافیایی ممتاز، جاذبه‌های طبیعی جالب توجهی دارد. جریان رودخانه‌های قزقان چای و نمرود طراوت و زیبایی ویژه‌ای به سیمای عمومی آن بخشیده است و باغ‌ها و قلمستان‌های انبوه بید و تبریزی در مسیر رودخانه گسترده شده و چشم اندازهای زیبایی به وجود آورده‌اند. ارتفاعات البرز در فصول مختلف سال مناظر و چشم اندازهای جالبی را پیش روی گردشگران این روستا قرار می‌دهد. انواع گل‌ها و گیاهان طبیعی با تنوعی از رنگ‌های دلپذیر بویژه در بهار دیدار کنندگان را بر سر شوق می‌آورد.


منظره کوچ عشایر و اقامت ییلاقی آن‌ها نیز علاوه بر دیدنی‌های روستای هرانده بسیار زیبا است و از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این روستا محسوب می‌شود.
غار بورنیک در فاصله ۵ کیلومتری روستای هرانده و در حد فاصل این روستا با روستای حمزه واقع شده است. این غار طبیعی و تاریخی به احتمال زیاد، محل سکونت انسان‌های اولیه بوده است و قدمت آن به دوره پیش از تاریخ می‌رسد.


تپه باستانی شیردره در فاصله ۱۵۰۰ متری ضلع جنوب شرقی روستا قرار دارد که در اوایل دوره اسلامی به عنوان قلعه نگهبانی مورد استفاده بوده است.

حفظ بافت قدیمی و سنتی هم از ویژگی‌های بارز روستای هرانده فیروزکوه است چنان که هنوز و با گذشت زمان، دری با قدمت بیش از ۳۰۰ سال در این روستا وجود دارد. روی این در ۲ حلقه تعبیه شده که حلقه با صدای زیر از حضور مهمان زن و حلقه با صدای بم از حضور مهمان مرد در پشت در به صاحبخانه خبر می‌دهد.
رودخانه قزقان چای از میان روستا عبور می‌کند و منشاء برکت و آبادانی آن است. (بزنیم بیرون)

58


ادامه مطلب ...

۷ آبشار زیبای ایران برای روز سیزده به در [+عکس]


شاید برایتان جالب باشد که بدانید در سرزمین زیبایمان استان مازندران با ۷۸ آبشار کوچک و بزرگ بیشترین تعداد آبشار‌ها را دارد و و پس از ان لرستان با ۴۵ ابشار در ردیف دوم قرار گرفته است. در این گزارش به معرفی هفت آبشار بی‌نظیر این سرزمین زیبای ۴ فصل می‌پردازیم:


آبشار لاتون

آبشار لاتون، بلند‌ترین آبشار کشور است و فاصله آن از روستای کوته کومه، حدود شش کیلومتر است. ارتفاع در این مسافت در حدود ۷۵۰ متر زیاد می‌شود. در مسیر صعود به آبشار لاتون به روستای قدیمی آسیو شوان نیز می‌رسید که تقریبا خالی از سکنه است.
به زبان تالشی، آسیو به معنی آسیاب و شوان به معنی کنار رودخانه است. حجم آب آبشار در فصول مختلف سال متفاوت است ولی در تمام فصول آب دارد. اگر به لاتون رسیدید باید خیلی مراقب باشید چون آبشار خطرناکی است و چند وقت پیش کوهنوردی هنگام بالارفتن از این آبشار پرت شد و جان خود را از دست داد.
ارتفاع: ۱۰۵ متر- نشانی: استان گیلان، ۱۵ کیلومتری جنوب شهرستان آستارا، شهر لوندویل روستای کوته کومه.


آبشار شاهاندشت

آبشار شاهاندشت بزرگ‌ترین آبشار استان مازندران است که در فهرست آثار طبیعی کشور به ثبت رسیده است. در بالای آبشار شاهاندشت قلعه ملک بهمن که به قلعه ملکه قلاع یا ملک بهمن مشهور است و نام تاریخی آن قلعه فرشته بوده است، واقع شده و از عظیم‌ترین قلاع کوهستانی البرز ایران است که از سنگ و نوعی ساروج که مخلوطی از شیر و تخممرغ و نوعی خاک است ساخته شده و استحکام زیادی دارد که قدمت آن به سه هزار سال پیش می‌رسد. مسیر رسیدن به قلعه و آبشار گذر از پل روستای وانا، جاده روستای شاهاندشت، پارکینگ شاهاندشت، گذر از روستای شاهاندشت و حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی است.
ارتفاع: ‌۵۱ متر - نشانی: روستای شاهاندشت، کیلومتر ۹۶ جاده هراز، ۶۵ کیلومتری شهر آمل، استان مازندران


آبشار بیشه

این آبشار که یکی از آبشارهای پرطرفدار استان لرستان است در دل کوههای زاگرس قرار گرفته و فاصله آن تا شهر خرم‌آباد ۶۵ کیلومتر است. در کنار این آبشار امکانات گردشگری حتی برای اقامت گردشگران وجود دارد؛ مانند ۱۷ پلاژ، بازارچه محلی، تلفن، آب، برق، خانه بهداشت و پاسگاه انتظامی. این آبشار با چشم اندازی زیبا یکی از نادر‌ترین و زیبا‌ترین آبشارهای استان لرستان است که ارتفاع آن ۴۸ متر تا نقطه برخورد با زمین است و ۱۰م‌تر نیز از آنجا تا وصل شدن به رودخانه سزار فاصله دارد. عرض تاج آبشار نیز ۲۰ متر است.
ارتفاع: ۵۸ متر - نشانی: استان لرستان، کنار ایستگاه راهآهن تهران - خوزستان، در نزدیکی ایستگاه بیشه، در شهرستان دورود


آبشار نوژیان

آبشار نوژیان یکی دیگر از مرتفع‌ترین آبشارهای ایران است که در استان لرستان و در کوهستان واقع شده است. همچنین گردشگاه جنگلی نوژیان نیز بالای کوه تاف قرار دارد. در کوه تاف انواع گیاهان دارویی می‌رویند و دارای طبیعتی زیبا و دیدنی است. مردم و گردشگران زیادی برای تماشای این آبشار زیبا و برای جمع‌آوری گیاهان دارویی به این ناحیه می‌آیند. راه ارتباطی آن از طریق خرم‌آباد به گردنه نوژیان جاده آسفالته یا از راه‌آهن به ایستگاه کشور و از آن طرف هم با پای پیاده حدود دو ساعت پیاده‌روی به سمت آبشار است.
ارتفاع: ۹۵ متر - نشانی: ۳۸ کیلومتری جنوب شرقی خرم‌آباد (بخش پاپی)، استان لرستان


آبشار سنگان

مسیر دسترسی به روستای سنگان از طریق جاده کن در شمال غرب تهران است. این جاده‌‌ همان جاده جدید امامزاده داوود است که با عبور از کن و روستای سولقان، دو راهی را سمت چپ و به سمت روستای سنگان پایین ادامه می‌دهید. پس از پشت سر گذاشتن روستاهای سنگان پایین، سنگان نو و سنگان بالا نیز به امامزاده قاسم می‌رسید. این آبشار که بلند‌ترین آبشار استان تهران است، در زمستان با یخ زدن، شکلی بسیار زیبا به خود می‌گیرد اما اوج شکوه و زیبایی آبشار سنگان در فصل پرآبی یعنی بهار و اوایل تابستان است.
ارتفاع: ۶۰ متر - نشانی: نزدیکی روستای سنگان، حدود ۲۰ کیلومتری شمال غرب تهران و در دامنه‌های قله پهنه حصار


آبشار مارگون

آبشار مارگون یکی از زیبا‌ترین آبشارهای کشور است که یکی از تفریحگاههای شیرازی‌ها و یاسوجی‌ها به صورت مشترک است. این آبشار در حقیقت سرچشمه رودخانه است و در بالای کوه هیچ رودخانه‌ای نیست، بلکه از بدنه دیواره صخرهای کوه، بیش از چند هزار چشمه وجود دارد که آب از آن‌ها به بیرون ریخته می‌شود. از این نظر این آبشار بزرگ‌ترین و مرتفع‌ترین آبشار چشمه‌ای جهان است. حتی به گفته شاهدان در مواقعی از زمستان در این آبشار قندیل‌هایی از یخ تشکیل می‌شود و زیبایی خاصی به آن می‌دهد.
ارتفاع: ۷۰ متر- نشانی: مرز استان فارس با کهگیلویه و بویر احمد. نزدیکی شهر سپیدان، روستای مارگون


آبشار شوی

آبشار شوی یکی از بزرگ‌ترین و زیبا‌ترین آبشارهای ایران در رشته کوههای زاگرس واقع است. چون چندین ساعت تا رسیدن به محل آبشار پیاده‌روی لازم است و این مسیر در میانه روز هوای گرمی دارد بنابراین بهترین زمان برای رفتن به شوی، از اواخر اسفندماه بخصوص در ایام عید تا اواخر اردیبهشت ماه است ضمن اینکه در این موقع از سال این منطقه بسیار سرسبز و زیباست. در مسیر پیاده‌روی رسیدن به آبشار شوی، بعد از عبور از دره سرتنگ دزفول، سه آبشار کوچک‌تر با ارتفاعهایی بین ۵ تا ۲۰ متر، قبل از رسیدن به آن قرار دارند که این مسیر را برای عابران بسیار فرحبخش می‌کند.
ارتفاع: ۸۵ متر - نشانی: دهستان شوی، از توابع شهرستان دزفول و در نزدیکی کوه سالن، یکصد کیلومتری دزفول، استان خوزستان


***

آنقدر آبشار‌های بی‌نظیر ایران متعدد و زیادند که گلچین کردنشان کار آسانی نیست، باید بنشینی و پیش خودت مدام بالا و پایین کنی که کدامش را انتخاب کنی، حالا فکرش را بکنید این همه انتخاب بی‌نظیر دارید و این همه مکان برای رفتن به طبیعت؛ پس بشتابید و بار و بندیل سفرتان را محیا کنید تا روزهای پایانی عید نوروز برای شما همچنان سبز و خرم سپری شود.
راستی یادتان نرود با خودتان لباس‌های گرم و مناسب به همراه ببرید، هوای این روز‌ها کمی دزد شده است و گاهی بهاری می‌شود و گاهی دوباره سرمای زمستانی هجوم می‌آورد. (صبحانه)

285


ادامه مطلب ...

نقاشی‌هایی که فقط زیر باران دیده می‌شوند! [+عکس]

یک هنرمند اهل سیاتل باتوجه به هوای همیشه ابری آسمان شهرش در سطح شهر طراحی‌هایی را انجام داده که فقط زمان بارش باران قابل مشاهده است. این طراحی‌ها که به «Rainwork» معروف شده است در روزهای آفتابی و با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند و فقط زمانی دیده می‌شوند که باران زمین را خیس کند. طراحی‌های او حاوی تصاویر و پیام‌هایی هستند که به گفته خالقش حال مردم را در روزهای بارانی بهتر می‌کند. این طرح‌ها با استفاده از رنگ‌هایی پدید آمده که آب‌گریزند و خیسی را از خود دور می‌کنند؛ در نتیجه هنگام بارش باران قسمتی که نقاشی شده خشک می‌ماند و همین امر باعث پدید آمدن تصاویری زیبا می‌شود.


طرح‌های مذکور دربردارنده پیام‌هایی روحیه‌بخش، شنای قورباغه‌ها در برکه‌ای خیالی و بازی‌هایی مانند «لی‌لی» در سطح خیابانند و مردم بویژه کودکان در روزهای بارانی با تماشای این طرح‌ها اثری لذتبخش را در چهره خود ظاهر می‌کنند. جنس رنگ‌های این نقاشی‌ها سازگار با طبیعت است و هیچ گونه آسیب زیست محیطی ندارد و بعد از حدود ۴ ماه کاملا محو می‌شود و می‌توان طرح‌های جدیدتری را جایگزین آن‌ها کرد. (نامه به نقل از مهر)

53


ادامه مطلب ...

انفجار خانه‌ای دو نفر را سوزاند [+عکس]

ساعت ۲۲:۲۴ دقیقه شب گذشته در پی تماس شهروندان با سامانه ۱۲۵ مبنی بر انفجار منزل مسکونی، ستاد فرماندهی آتش نشانی ماموران خود را به محل حادثه در خیابان شاهین شمالی، بالا‌تر از خیابان مخبری اعزام کرد و آتش‌نشانان مشاهده کردند که در طبقه همکف یک ساختمان مسکونی ۴ طبقه ۱۶ واحدی بر اثر نشت گاز شهری انفجاری رخ داده است و به علت شدت انفجار در و پنجره‌ها و دیوارهای این واحد مسکونی از جا کنده و تخریب شده است.
به گفته فرمانده آتش‌نشانان، شدت انفجار به حدی بود که به واحد مجاور آن نیز خساراتی وارد شده بود.


آتش نشانان با قطع جریان برق و گاز اقدامات اولیه ایمنی را انجام داده و سپس مرد ۵۳ ساله و زنی ۶۰ ساله را که داخل منزل دچار سوختگی و مصدومیت شده بودند برای مداوا و انتقال به مرکز درمانی تحویل عوامل اورژانس دادند.
به گفته محمود مقصودی که فرماندهی آتش‌نشانان را بر عهده داشت، نیروهای امدادی ۸ نفر از ساکنان واحدهای دیگر نیز از داخل ساختمان خارج کردند. (۱۲۵)

52


ادامه مطلب ...

۴۰ سال پنهان کردن هویت جنسی: ماجرای زن مردنما [+عکس]


«صیصه ابودوح» زنی مصری است که پس از گذشت چند ماه از عروسی، به سبب مرگ شوهرش، در حالی که باردار بود، بیوه شد: «پس از مرگ همسرم در دهه هفتاد قرن گذشته، مشغول به کار شدم. عرف و شرایط حاکم بر جامعه، در آن زمان به گونه‌ای بود که اجازه اشتغال به زن نمی‌داد و این کار را نه تنها هنجارشکنی؛ بلکه حتی جرم تلقی می‌کرد، به همین سبب تصمیم گرفتم لباس مردانه بپوشم و سر کار بروم».


وی افزود: با تغییر ظاهر دادن، مجبور شدم برخی از عادت‌ها و رفتارهای مردان را نیز تقلید کنم تا بتوانم کار کنم، این مساله آن قدر ادامه یافت که برخی از مسائل در وجود من نهادینه شد. به عنوان مثال پس از سال‌ها کار در آجرپزی و کارخانه سیمان، صدایم خش دار شد و اکنون دیگر صدایم برای همیشه خش دار و مردانه شده است.

صیصه که در داخل خانۀ محقر خود با پایگاه اینترنتی «دات مصر» گفت‌و‌گو می‌کرد، خاطر نشان کرد: هر روز ساعت شش صبح، لباس مردانه به تن می‌کنم و از خانه بیرون می‌زنم و در خیابان‌ها در پی کار راه می‌افتم، گاهی عملگی می‌کنم و گاهی کفش واکس می‌زنم، تا بتوانم روزی دختر یتیمم را که حالا ۴۲ ساله است، تهیه کنم. زندگی تلخ است و برای سر کردن ِ زندگی تلخ در میان رجّاله‌ها و مردنمایانی که مردانگی و اخلاق را به یک سو نهاده‌اند، چاره‌ای جز این وجود ندارد که لباس مردانه بپوشی تا بتوانی زنده بمانی. پس از مرگ شوهرم، از مسئولان استانداری تقاضای کمک کردم، اما آن‌ها به گونه‌ای مرا در اوج بدبختی به حال خود‌‌ رها کردند که گویی اصلا وجود نداشتم.

صیصه، با مشخص شدن هویتش از «عبدالفتاح سیسی» رئیس جمهور مصر خواست، مغازه‌ای برای او فراهم کند تا در اواخر عمر بتواند کمی بیاساید و بار سنگین «کار مردانه» را زمین بگذارد و به «طبیعت زنانه» خود برگردد. (نیک صالحی به نقل از العالم)

95


ادامه مطلب ...

عملیات مهار خودروی معلق بین زمین و آسمان [+عکس]

بعد از ظهر روز گذشته در پی تماس تعدادی از شهروندان با سامانه ۱۲۵ ماموران آتش نشانی تهران به محل حادثه در شهرک تهرانسر اعزام شدند و مشاهده کردند در قسمت پارکینگ یک ساختمان پنج طبقه ۳۵ واحدی راننده یک خودروی سواری پراید به دلیل عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه خود در زمان ورود به پارکینگ پس از برخورد با نرده‌های حفاظ در قسمت کف پارکینگ و رمپ، معلق مانده و هر لحظه ممکنن است خودرو به به کف پارکینگ سقوط کند.


در شرایطی که تلاش ساکنین برای خارج کردن خودرو از وضعیت مذکور بی‌نتیجه مانده بود آتش نشانان با ایمن‌سازی محل حادثه خودرو را بدون خسارت به محیط امن انتقال دادند. (۱۲۵)


ادامه مطلب ...

ریزش حیاط مدرسه، ۳ دانش‌آموز تهرانی را بلعید [+عکس]

سه شنبه 25 فروردین 1394 ساعت 15:31

جام جم سرا- فرو ریختن ناگهانی کف حیاط مدرسه‌ای در جنوب غرب تهران موجب سقوط سه دانش‌آموز به داخل گودال و مصدومیت آنان شد.


ادامه مطلب ...

آداب و رسوم عروسی در لرستان [+عکس]

گوشم به ضرب‌آهنگ‌ها، ترانه‌ها و رقص‌های لری آشنا بود. بیت‌های تکرار شده ترانه‌ها را بلندبلند با نوازنده‌ها تکرار می‌کردم. به یاد دارم که در عروسی‌ها و پیشاپیش عروس، زمانی که او را به‌سوی خانه داماد می‌بردند، کسانی که او را همراهی می‌کردند ترانه «سیت‌بیارم، سیت بیارم...» را برای او نجوا می‌کردند.
اجرای رقص‌های بومی و گروهی زنان و مردان در این آیین‌ها معمول بود اما امروز دیگر نه کمانچه‌ای در کار است و نه رقص‌های محلی با لباس‌های محلی رنگارنگ و شاد. حتی رفتن به جشن‌های عروسی دیگر حال و هوای گذشته را ندارد. کمتر خانواده لری را می‌بینی که سنت‌های قدیمی را در جشن‌های عروسی دختران و پسرانشان اجرا کنند.
جشن‌های سه یا چهارروزه‌شان در یک شب جمع و جور شده آن هم در تالارهای مجلل شهر فرقی هم نمی‌کند شهرنشین باشند یا روستانشین. دیگر از خانه‌هایشان صدای ساز و دهل نمی‌آید، همه چیز مدرن شده حتی رقص‌های محلی هم به قول خودشان کمرنگ شده و جایش را به رقص‌های امروزی و بی‌محتوا داده که هیچ یک از حرکات آن معنایی ندارد.
البته این سنت‌ها به دلیل تغییر فرهنگ و سبک زندگی افراد دستخوش تغییرات شده که تنها این سنت‌ها را دچار تغییر نکرده بلکه بسیاری از سنت‌ها در جشن‌های عروسی نیز به طور کلی کنار گذاشته شده‌اند که در ادامه به گوشه‌ای از آن‌ها نیز اشاره‌ای می‌کنیم.


نوای ساز و دهل در جشن‌ها به گوش نمی‌رسد

از جهازبرون دیروز تا جهیزیه‌های امروز در گذشته‌های نه‌چندان دور، پس از پایان مراسم عروسی جهیزیه‌ای که خانواده عروس برای او تهیه کرده بودند توسط چند نفر از مردان خانواده داماد به همراه او به خانه داماد در طبق‌های بزرگ و هلهله‌کنان حمل می‌شد ولی امروز این سنت دستخوش تغییرات اساسی شده و حدود یک ماه قبل از شروع زندگی عروس و داماد جهیزیه‌ای سنگین که آن را با تمام سختی تهیه کرده‌اند به خانه خودشان می‌برند و بعد از چیدن وسایل تدارکات لازم برای برگزاری جشن عروسی را فراهم می‌کنند.


از انتخاب عروس تا «کیخایی»

لرستان با قدمتی چند هزار ساله دارای آداب و رسوم و آیین‌های سنتی فراوانی است که مراسم جشن عروسی آن‌ها نیز از این سنت‌ها کم ندارد و جذاب بودن این جشن نه تنها افراد بومی بلکه غیر بومی‌ها را نیز مجذوب خودش می‌کند.
مراسم عروسی لرها قبل از هر چیز با انتخاب عروس خانم از سوی خانواده داماد آغاز می‌شود که این مراسم به «سرنجه» معروف است که بعد از انتخاب دختر، خانواده داماد مراسم خواستگاری که به‌اصطلاح خودشان مراسم «کیخایی» را با چندین نفر از ریش‌سفیدان و افراد بزرگ طایفه خود انجام می‌دهند. البته قبل از مراسم «کیخایی» بزرگان طایفه لر با پادرمیانی و بنوعی تضمین دادن و تایید داماد در مورد خصوصیات فردی و اجتماعی وی نزد خانواده عروس می‌روند و زمانی که نظر خانواده عروس را جلب کردند، مقدمات «کیخایی» فراهم شده و خانواده و فامیل داماد پس از چند روز رسماً به خواستگاری از عروس خانم می‌روند.
هر چند دیگر مراسم «سرنجه» و «کیخایی» در میان طوایف لر رنگ باخته و مانند دیگر نقاط کشور دختر و پسر بزرگان را تنها در مرحله نهایی که همان مراسم خواستگاری است دخالت می‌دهند.


«شیربها» و صورت «سیاهه»

پس از «کیخایی» دیگر نوبت مهریه عروس خانم است که معمولاً با توافق هر دو خانواده تعیین می‌شود و مبلغی نیز به رسم خودشان به عنوان «شیربها» به مادر عروس اهدا می‌شود تا از زحمات چندساله‌اش تشکر کرده باشند.
حالا دیگر نوبت به صورت جهیزیه یا به قول خودشان «سیاهه» می‌رسد که خانواده عروس آن را از قبل آماده و به آقا داماد تحویل می‌دهند البته این سیاهه به امضای افراد فامیل حاضر در مراسم نیز می‌رسد.
در پایان مراسم بعد از خواندن چند آیه از قرآن، یک نفر از مردان فامیل داماد دست پدر عروس را به نشانه تشکر می‌بوسد و پس از آن اعلام می‌شود که عروس و داماد به صورت رسمی نامزد شده‌اند. فردای آن روز آقا داماد گوسفندی را به در خانه عروس خانم آورده و با اهدای آن رسماً از خانواده عروس تشکر می‌کند.


حنابندان سنتی فراموش‌شده

«حنابندان» از جمله سنت‌های رایج در عروسی‌هاست که مردم این دیار نیز یک شب مانده به مراسم عروسی در منزل عروس خانم این جشن را برپا می‌کنند و به نشانه خوشبختی دست و پای عروس خانم را حنا می‌گیرند و همچنین هدایایی نیز به او هدیه می‌دهند. اما این آیین دیگر مانند گذشته برگزار نمی‌شود و در بسیاری از خانواده‌ها به طور کلی فراموش شده است.


عروس برون به همراه رقص و پایکوبی

فردای حنابندان، مادر عروس حلوایی را که با روغن حیوانی تهیه کرده با مراسم خداحافظی دخترش به خانواده داماد می‌دهد و عروس را آماده رفتن به خانه خودش می‌کند. در این میان گروه‌های موسیقی شروع به نواختن می‌کنند و رقص و پایکوبی گروه‌های مختلف به همراه بازی‌های سنتی و محلی آغاز می‌شود.
به محض بلند شدن صدای ساز همه از زن و مرد گرفته تا پیر و جوان دست در دست یکدیگر داده و به قول خودشان شروع به «باختن» یا بازی کردن، می‌کنند.
معمولاً این رقص بومی با ریتمی آرام توسط نوازندگان محلی با نواختن سرنا و دهل در میان عشایر و روستاییان و کمانچه و تنبک در شهرها اجرا شده و به صورت دوپا، سه پا، شانه شکی به اوج خود می‌رسد. البته زنان نیز ترانه‌هایی را بدون همراهی ساز و تنها با هم‌آوایی یکدیگر اجرا کرده که از جمله آن‌ها می‌توان به «سیت بیارم، سیت بیارم...» و «بینابینا و برزان برزان...» اشاره کرد که هر کدام از این نواها در نوع خود شورانگیز و زیبا است.
حالا دیگر خبری از این سنت‌ها و رقص‌های محلی نیست به طوری که بسیاری از هنرمندان پیشکسوت نیز از نحوه برگزاری جشن‌های عروسی با موسیقی‌های جدید گلایه داشته و این شعرهای امروزی و بدون محتوا که در عروسی‌های لرستان می‌خوانند را در شأن مردم ندانسته و معتقدند، اگر از گروه‌های موسیقی لری اصیل در مجالس عروسی استفاده شود به حفظ موسیقی لری کمک فراوانی می‌شود.


بز برنج غذای رایج عروسی‌ها

در روز عروسی خانواده داماد غذایی که معمولاً از برنج و گوشت گوسفند تهیه می‌شود و در اصطلاح عامیانه به «بز برنج» معروف است مهیا کرده و از میهمانان پذیرایی می‌کنند. اما نوع پذیرایی نیز متفاوت با گذشته است و به رسم امروزی‌ها از میهمانان با زرشک‌پلو با مرغ به همراه یک یا دو نوع کباب پذیرایی می‌شود که مزه آن غذای دودی پز و لذیذ قبل را نمی‌دهد.


اما در پایان...

چرا این سنت‌ها و آواها و نواها در حال فراموشی است؟
به گفته کارشناسان مردم‌شناسی به این دلیل که تغییر سبک زندگی و فرهنگ مردم در گوشه و کنار کشور و همچنین اینکه نواها و سرودها به صورت سینه‌به‌سینه نقل شده و در قالب کتابی حفظ نشده‌اند و آرام‌آرام جای خود را به ترانه‌ها و خوانندگان امروزی داده‌اند. برخی از مردم‌شناسان بر این باورند که حفاظت از ترانه‌ها و سروده‌های محلی به این دقت و درستی نبوده و همچنین ممکن است برخی از شعرها به دلیل بدفهمیدن و یا فراموش‌شدن در اصالت آن‌ها تردید شده باشد.
متأسفانه برخی افراد به دلیل ندانستن دست به درهم‌ریختن بعضی از ترانه‌های لری و یا لکی زده و در شکل یا محتوا و معنای یک ترانه تغییراتی ایجاد کرده‌اند و همچنین در حرکات رقص‌ها نیز جابه‌جایی‌هایی را انجام داده‌اند که نتیجه‌اش آنچه شده که امروز شاهد آنیم. (سمیه بهمنی/ هفت)

817


ادامه مطلب ...