روانشناسان بر این عقیده‌اند که “نه” گفتن مهارتی فراگرفتنی است. همه ما باید قادر باشیم به درخواست‌ها و پیشنهادهای دیگران در صورت لزوم “نه” بگوییم. در برخی موارد کاربرد این کلمه ساده دشوار است و نیاز به تمرین دارد.
امروزه افرادی که گرایشات مثبت دارند و آماده ورود به هر درگیری و چالش تازه‌ای هستند از احترام بیشتری برخوردارند؛ اما جلب رضایت دائمی افراد امری غیر ممکن است. ضمن این که ما وظیفه‌ای در قبال پذیرش همه خواسته‌های اطرافیانمان نداریم.
همه ما بارها در موقعیت‌هایی قرار گرفته‌ایم که «نه» گفتن برایمان دشوار بوده است. برای مثال وقتی رئیس کارهای بیشتری را به شما محول می‌کند، حال آنکه شما برنامه‌ای ازقبل تعیین کرده‌اید. کسی می‌خواهد از ما مبلغ قابل ملاحظه‌ای پول قرض کند و امکان دادن آن را نداریم. دوستی می‌خواهد خودروی ما را قرض بگیرد درحالی‌که خودمان به آن نیاز داریم. یا اینکه شخصی اصرار دارد ما را برای ناهار به منزلش دعوت کند، حال آنکه ما اصلا خیال رفت وآمد با او نداریم.
اگر شما به آن دسته از افراد تعلق دارید که بارها در مقابل چنین درخواست‌هایی سرتسلیم فرود آورده و با آنها موافقت می‌کنید و از این بابت احساس ناخوشایندی دارید، احتمالا می‌خواهید بدانید چرا به جای “نه” گفتن “بله”می‌گویید.
بر زبان آوردن واژه دو حرفی “نه” برای بسیاری از ما دشوار است زیرا شاید نگران از دست دادن ارتباطات مؤثر یا واردآمدن آسیبی به روابطمان هستیم. بنابراین تلاش می‌کنیم با اطاعت‌های پیوسته ارتباطات خود را حفظ کنیم. چه بسا در بسیاری از موارد از نه گفتن احساس گناه می کنیم؛ چون آموخته ایم برای آسیب نزدن به احساسات دیگران از خواسته‌های خود دست بکشیم. بنابراین بیش از آن که نگران خود باشیم، نگران احساسات دیگران هستیم.
اینها نمونه‌هایی از احساسات دست و پا گیر هستند که می‌توانند در آزادی عمل ما مداخله کنند.
به گزارش نشریه “روانشناسی امروز”، پژوهشگران علوم رفتاری معتقدند که ما بیش از هر چیز لازم است ابتدا گفتن “نه” به خود و سپس به دیگران را بیاموزیم زیرا بسیاری از افراد خوش‌نیت در زندگی ما می‌توانند به سادگی به افرادی تبدیل شوند که مانع از رسیدن به اهداف‌مان میشوند فقط به این خاطر که به پیشنهاداتشان مورد قبول واقع نشده است.
سوزان مک کیلان Susan McQuillan پژوهشگر بهداشت و روش زندگی می‌نویسد: «ما مجبور نیستیم همیشه به همه چیز “نه” بگوییم. اما اگر برای مثال با خود قرار گذاشته‌ایم که به وزن دلخواه برسیم باید قاطع و مصمم به پیشنهادات پاسخ منفی بدهیم. نه این که با گفتن ” فقط این بار” از مواضع خود سقوط کنیم و به عادات غذایی گذشته بازگردیم.»
هنگامی‌که خود را در موقعیت‌هایی می‌بینیم که تنها پاسخ ممکن ” نه” هست، می‌توانیم از روش‌های غیر‌مستقیم برای پاسخ منفی استفاده کنیم. عبارات زیر راههای غیرمستیقم کاربرد واژه “نه” است:
۱- متاسفم، نمی‌توانم.
۲- در حال حاضر شرایطش را ندارم.
۳- الان زمان مناسبی برای این کار نیست.
۴- ترجیح می‌دهم این کار را نکنم.
۵- این ایده چندان باب میلم نیست.
۶- نه ممنونم، شاید بار بعد.
۷- اجازه بدهید در موردش فکر کنم و بعد به شما اطلاع می‌دهم.
۸- آیا می‌توانیم بعدا در مورد آن صحبت کنیم؟
۹- مطمئن نیستم بتوانم این کار را انجام دهم ولی حتما به شما اطلاع خواهم داد.
ممکن است تمرین برخی از این عبارات، پیش از رویارویی با یک موقعیت حساس کمک موثری باشد. برخی موارد، تنها کافی است برای هر درخواستی پاسخی حاضر و آماده داشته باشید. تلاش کنید این پاسخ‌های حاضر و آماده را مرتب تمرین کنید.
به خاطر داشته باشید: با گفتن “نه” به کسی آسیب وارد نمی‌کنید، بلکه کاری مثبت در جهت حفظ سلامتی و شادی خود انجام می‌دهید.