برخی والدین عادت کرده‌اند به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که شرایط سفر متناسب با نوع نگرش و حال و هوای آنان باشد، بدون آن که توجه داشته باشند، فرزندان هم نیاز دارند، بخشی از برنامه‌ریزی سفر مطابق با روحیات و خواسته‌های آنان باشد. بی‌توجهی به این نکته کلیدی و مهم باعث میشود از سفر چنان که باید لذت نبرند.
صدیقه بزازان، کارشناس ارشد مشاوره دراین باره به جام‌جم می‌گوید: برنامه‌ریزی برای تعطیلات نوروز باید متناسب با شرایط روحی، جسمی، اجتماعی و اقتصادی خانواده انجام گیرد و ازهمان ابتدا والدین و فرزندان لازم است به دستاوردهایی که از پایان تعطیلات انتظار دارند، توجه داشته باشند. بدون شک، سن رشد و تعداد فرزندان نیز در این برنامه‌ریزی و نتایج حاصل از آن تاثیر دارد.
وی با تأکید بر این که بهتر است خانواده‌ها به تعطیلات نوروز صرفا به عنوان یک دوره سفر و تفریح نگاه نکنند، ادامه می‌دهد: تعطیلات، فرصت خوبی برای افزایش موارد شناختی، مسئولیت‌پذیری و رشد نگرش بچه‌ها نسبت به واقعیت‌های زندگی و جامعه است که متاسفانه بسیاری از والدین، توجه به این نکات را فراموش می‌کنند.
تعطیلاتی ،کمتر با تکنولوژی
سن تقاضای بچه‌ها برای استفاده از موبایل، اینترنت و تبلت همچنان در حال کاهش است. این که چرا کودکان برای استفاده از تکنولوژی این همه مشتاق هستند، صرفا قرار داشتن ما در عصر اطلاعات و فناوری نیست، بلکه کمبود وقت والدین به واسطه مشغله‌های رنگارنگ و متعدد آنها باعث میشود، جای خالی شان با موبایل و تبلت پر شود.بزازان در پاسخ این پرسش که توصیه به پدر و مادرها برای این که بچه‌ها در ایام نوروز کمتر با تکنولوژی سرگرم باشند، چیست، می‌گوید: در گام اول، پدر و مادرها باید خود را از فضای مجازی و تلویزیون دور کنند تا شاهد دور ماندن بچه‌ها از این ابزار باشند. والدین، الگوی غیرگویا برای بچه‌ها هستند که از طریق دیداری می‌توانند در نگرش بچه‌ها تاثیر بگذارند.
برنامه‌ریزی مشارکتی برای سفر
کارشناسان معتقدند، در فعالیت گروهی، برنامه‌ریزی با نظر جمع به نتیجه مثبت و سودمند‌تری می‌رسد. نکاتی که رعایت آنها از نظر بزازان میتواند تعطیلات خوبی برای خانواده‌ها در پی داشته باشد.
این کارشناس مشاوره معتقد است مشارکت بچه‌ها در برنامه‌ریزی نه‌تنها باعث دلپذیر‌شدن سفر برای همه اعضای خانواده میشود بلکه روابط اعضای خانواده را نیز تقویت خواهد کرد.
وی با اشاره به پدر و مادرهایی که برای تعطیلات نوروز، برنامه‌ریزی خاصی ندارند و دلیل سهل انگاری خود را شرایط اقتصادی و اجتماعی خانواده و جامعه عنوان می‌کنند، می‌گوید: با توجه به این که نیاز به تفریح یکی از پنج نیاز اساسی زندگی است، این تفکر اشتباه است که سفر باید پرهزینه و رفتن به مسافت دور باشد. برگزاری سفرهای یکروزه در محدوده شهر و حضور در طبیعت نیز میتواند در ایجاد لحظات شاد و مفرح برای خانواده‌ها موثر باشد.
وی تأکید می‌کند: افرادی که در کودکی، نیاز آنها به تفریح پاسخ داده نشود در بزرگسالی معتاد به کار می‌شوند.بنابراین بهتر است خانواده‌ها با کمی صبوری و حوصله متناسب با میزان هیجان‌خواهی افراد خانواده برنامه‌ریزی مناسبی برای تفریح داشته باشند.
سفر ، فرصتی برای مهارت آموزی
آموزش مهارت، از الزامات گریز‌ناپذیر زندگی است که به دلیل پیچیدگی‌های دنیای امروز بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است. دکتر الهام شیرازی، فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و مرکز تحقیقات بهداشت روان معتقد است که تعطیلات نوروز و برنامه‌ریزی برای سفر، فرصتی برای آموزش و تقویت مهارت‌ها در فرزندان توسط والدین است.
بازی و برنامه‌های تفریحی در سفر
تشویق بچه‌ها به انجام بازی‌های فردی و گروهی در سفر با توجه به شرایط روحی آنها بسیار مهم است. دکتر شیرازی با بیان این مطلب می افزاید: والدین برای این که بتوانند فرزندان خود را به انجام بازی‌های مختلف تشویق کنند، باید همان جذابیتی را که بازی‌های کامپیوتری برای آنها دارد، در انجام سایر بازی‌ها نیز ایجاد کنند. در غیر این صورت با تهدید و سرزنش و اجبار، کاری از پیش نخواهند برد.
وی انجام بازی‌های مختلف در سفر را فرصت بسیار خوبی برای آموزش و تقویت مهارت می‌داند و می‌گوید: والدین اگر می‌خواهند کارهای خاصی در مسافرت به عنوان تفریح یا بازی صورت بگیرد، باید هنر ایجاد جذابیت در سفر را داشته باشند.
این فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان خاطرنشان می‌کند: والدین، متناسب با سن و سال بچه‌ها می‌توانند مسئولیت بخشی از سفر را به آنها بسپارند. در صورتی که کودکان، توانایی مراقبت از خود را دارند، می‌توانند به گروه‌هایی تقسیم شوند و هر گروه متناسب با نیاز خود به تفریح بپردازد.
سهیلا فلاحی