به گزارش جام جم آنلاین به نقل از مجله سیب سبز، کلی وزن کم کرده‌اید، خوشحالید و منتظرید هر بار روی ترازو می‌روید عدد کمتری ببینید اما ترازو با شما راه نمی آید و هر بار روی یک عدد گیر می‌کند. انگار دیگر دلش نمی‌خواهد تکان بخورد و هر روز که خودتان را وزن می‌کنید باز هم همان عدد دیروز را می‌بینید. اینجاست که می‌گویند بدن‌تان ایست کرده و دیگر وزن کم نمی‌کنید. این جمله بدترین چیزی است که پس از یک رژیم سخت و طاقت‌فرسا می‌شنوید.
این مشکلی است که خیلی از کسانی که رژیم لاغری گرفته‌اند آن را تجربه کرده‌اند. همان موقع است که ناامیدی رخ نشان می‌دهد و خیلی‌ها دوباره بر می‌گردند سر خانه اول و همان وزن اولیه. اما دلیل این ایست کاهش وزن چیست و چه عواملی باعث میشود دیگر بدن وزن کم نکند؟ دکتر نیاز محمدزاده‌هنرور، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی به ما درباره این موضوع و اصول درست رژیم گرفتن توضیح می‌دهد.
چرا بدن می‌ایستد؟
چاقی و اضافه وزن از جمله مشکلات شایعی است که در اکثر جوامع می‌توان این معضل را به وضوح دید چراکه رژیم‌های غذایی مختلف، مکمل‌ها و حتی روش‌های نادرست در بسیاری موارد برای سریع‌تر لاغر شدن یا تسریع در رسیدن به وزن ایده‌آل مورد استفاده قرار می‌گیرند. نکته حائز اهمیت اینکه افراد با محدود کردن بی‌حد و حساب دریافت کالری سعی می‌کنند به وزن ایده‌آل خود دست پیدا کنند؛ غافل از اینکه وضعیتی به نام کفه یا plateau effect در آنها به وجود می‌آید. تئوری‌های مختلفی درباره ایجاد این شرایط مطرح میشود، یکی از فرضیه‌ها ایست وزنی است.
پلکانی وزن کم کنید
در ارتباط با ایست وزنی این مساله را می‌توان بیان کرد که این حالت نشانگر این است که رژیم غذایی به دلیل افت شدید متابولیسم دیگر نقشی در کاهش وزن افراد ندارد. بهترین راهکار برای مقابله با این روند، کاهش وزن به شکل پلکانی است. به عبارت ساده‌تر افراد باید انرژی دریافتی‌شان را به‌طور منطقی محدود کنند که به میزان 500 تا 1000 کیلوکالری در روز (بسته به میزان و شدت چاقی افراد) است. شما با کمک این روش می‌توانید تا حدود زیادی از افت متابولیسم پیشگیری کنید. این محدودیت باعث میشود تا شما بین دو تا چهار کیلوگرم در ماه کاهش وزن داشته باشید.
از ویتامین ها کمک بگیرید
از جمله موارد مهم دیگری که میتواند در جلوگیری از عارضه‌های کاهش وزن موثر باشد، توجه به پیشگیری از کمبودهای ویتامینی و مواد معدنی مورد نیاز است. در صورتی که میزان انرژی روزانه دریافتی در زنان و مردان به ترتیب کمتر از 1800 و 1200 کیلوکالری در روز باشد، مصرف مکمل برای پیشگیری از کمبودها ضروری است.
زمان بندی را جدی بگیرید
• کمبود آهن در زنانی که در سنین باروری هستند، بسیار شایع است. خانم‌هایی که مبتلا به کم‌خونی هستند توصیه میشود از مکمل استفاده کنند. مصرف مکمل آن هم با معده خالی بهترین جذب را ایجاد خواهد کرد ولی ممکن است این نوع مصرف منجر به عوارض گوارشی شود. در صورت بروز چنین عوارضی توصیه میشود مکمل را همراه با غذا مصرف کنند که باعث کاهش قابل توجهی در کیفیت جذب آن خواهد شد.
• کلسیم هم از جمله مهمترین مکمل‌های مصرفی در زنان و مردان به‌ویژه در سنین بالای 40 سال است که در اکثر موارد برای پیشگیری از استئوپورز یا پوکی استخوان مصرف میشود. بهترین زمان مصرف این مکمل همراه غذا به‌ویژه بعد از شام است.
• مکمل‌هایی که حاوی ویتامین‌های گروه B نیز هستند، بهتر است بعد از اولین وعده غذایی یعنی صبحانه خورده شوند تا بهترین عملکرد را برای بدن به وجود آورند.
فعالیت بدنی را چاشنی کار کنید
ورزش و فعالیت فیزیکی هم میتواند به‌طور اصولی و در راستای حفظ سلامت، برای رسیدن به وزن ایده‌آل بسیار موثر باشد. چراکه فعالیت فیزیکی باعث حفظ عضلات میشود و از تحلیل رفتن آنها در حین پروسه کاهش وزن پیشگیری می‌کند. ورزش و فعالیت جسمانی نه‌تنها از تحلیل رفتن عضلات پیشگیری می‌کنند بلکه مانع افت سوخت و ساز بدن در حین کاهش وزن می‌شوند.
حواستان فقط به کاهش وزن نباشد!
تا به حال شده که با خود فکر کنید چرا به دنبال کاهش وزن هستید؟ خیلی از افراد جنبه سلامت آن را در نظر می‌گیرند و بعضی‌ها به فکر ظاهر هستند. اما فراموش نکنید اگر وزن‌تان بدون پایه و اساس کاهش پیدا کند نه خبری از سلامت خواهد بود و نه از ظاهری زیبا. با رسیدن به وزن دلخواه‌تان و عدم توجه به کمبودهای محتمل طی رژیم‌های کاهش وزن بدون شک دچار عوارضی نظیر ریزش مو، خشکی پوست، یبوست شدید، زخم‌های گوشه‌لب، التهاب زبان و حتی تاری دید خواهید شد.
تیروئید یا سموم آزاد شده!
روی بافت‌های چربی ترکیبات سمی وجود دارد که اگر وزن به‌شدت کاهش پیدا کند، این سموم از بافت آزاد می‌شوند. با آزاد شدن سموم اختلالی در متابولیسم بدن ایجاد میشود که عواقبی مانند کاهش سوخت و ساز بدن به دنبال دارد. برای همین روند کاهش وزن را دچار اختلال و حتی متوقف می‌کند. از سوی دیگر بعضی از افراد معتقدند محدودیت شدید انرژی به‌شدت باعث کاهش عملکرد تیروئید و به دنبال آن کاهش متابولیسم بدن میشود که این امر نقش موثری در ایجاد وقفه در کاهش وزن افراد دارد.
1+12 راهکار برای کاهش وزن حرفه‌ای
توصیه متخصصان تغذیه برای افرادی که مبتلا به اضافه وزن و چاقی هستند، رعایت اصول زیر برای داشتن وزنی مطلوب و حفظ سلامت بدن است:
1. از رژیم غذایی متنوع و متعادل که به صورت اختصاصی برای شما توسط یک متخصص تغذیه طراحی شده است، استفاده کنید.
2. از حذف گروه‌های غذایی بپرهیزید و در طول روز مقادیر مشخصی از تمام گروه‌ها مثل نان و غلات، میوه و سبزیجات، لبنیات کم‌چرب، گوشت‌ها و حتی روغن‌ها استفاده کنید.
3. فعالیت فیزیکی با یک برنامه مشخص و تعیین شده در طول هفته داشته باشید.
4. در صورت عدم ابتلا به پرفشاری خون و بیماری کلیوی حداقل روزانه هشت لیوان آب بنوشید.
5. فکر نکنید با کاهش دریافت انرژی به وزن دلخواه‌تان می‌رسید بلکه این کار شما را دچار ایست وزنی خواهدکرد.
6. کاهش وزن مجاز در طول ماه داشته باشید و از رژیم‌های پروتئینی و غیر اصولی که باعث از دست دادن آب بدن می‌شوند، پرهیز کنید چراکه اثر این نوع رژیم‌های غذایی بسیار کوتاه است و به سرعت وزن از دست رفته حتی بیشتر قبل باز خواهد گشت.
7. در رژیم‌های کاهش وزن از ادویه‌جات به میزان متعادل استفاده کنید. مصرف ادویه‌ها در افزایش سوخت و ساز بدن شما بسیار موثر هستند.
8. رژیم‌های تک‌خوری کمکی به کاهش وزن شما نمی‌کنند و حتی باعث کمبودهایی در بدن می‌شوند که گاهی اوقات عوارض جبران‌ناپذیری را در پی دارند.
9. چای سبز به دلیل تاثیر قابل توجه در افزایش سوخت و ساز بدن و سوزاندن چربی‌ها میتواند در رژیم‌های کاهش وزن موثر باشد؛ به‌ویژه در زمان ایجاد توقف در روند کاهش وزن یا به عبارت ساده‌تر ایست وزنی.
10. در صورتی که در طول رژیم‌های کاهش وزن دچار حالت ایست وزنی شدید، سعی کنید با افزایش فعالیت فیزیکی و تغییر در نوع رژیم زیر نظر یک متخصص تغذیه هرچه سریع‌تر از این حالت رهایی یابید و روند کاهش وزن مناسبی را تجربه کنید.
11. سبزیجات بخش مهمی از رژیم‌های کاهش وزن است. مصرف نوع خام یا بخارپز آنها به منظور تامین فیبر یا حفظ آب بدن میتواند در کاهش عوارض رژیم‌های کاهش وزن مانند یبوست بسیار موثر عمل کند.
12. میوه‌ها را به مقدار تعیین شده در رژیم غذایی‌تان مصرف کنید و از زیاده‌روی در مصرف میوه‌ها بپرهیزید. هر واحد میوه حاوی 60 کیلوکالری است و زیاده‌روی در مصرف آنها نیز میتواند یکی از علل عدم موفقیت در کاهش وزن باشد. در عین حال سعی کنید میوه‌هایی متنوع با رنگ‌های مختلف استفاده کنید.
داروهای کاهش وزن معجزه نمی‌کنند
13. استفاده از داروها و جراحی‌های کاهش وزن فقط با صلاح دید متخصص مجاز است و استفاده خودسرانه و بدون علت از هر دارو یا اصرار در جراحی به منظور رسیدن به هدف میتواند باعث به وجود آمدن عوارض جدی در سلامت شما باشد. سعی کنید با طبیعی‌ترین روش ممکن یعنی رژیم‌های کاهش وزن همراه فعالیت فیزیکی به وزن مطلوب برسید و فقط در صورتی سراغ داروهای مجاز بروید که پزشک معالج شما توصیه‌ای در این زمینه داشته باشد.