دکتر ملیحه میر شه پناه، جراح ومتخصص زنان، در این باره می گوید: فیزیولوژی سیکل قاعدگی طبیعی عبارت است از تکثیر دیواره داخلی رحم و آمادگی آن برای لانه گزینی تخم بارور شده، که در صورت عدم باروری و لانه گزینی دیواره رحم نازک می شود و در انتهای سیکل ریزش می کند که همین امر باعث خونریزی قاعدگی می شود و تمام این وقایع تحت تاثیر هورمون های جنسی صورت می گیرد.
به گزارش سلامت نیوز، سیکل قاعدگی طبیعی ۳۵-۲۸ روز طول می کشد و جریان خون 2 تا 6 روز است و متوسط خون دفعی cc 60-20 است. این تعریف در مورد دو سوم زنان بالغ صدق می کندوهرگونه تغییر در این روند نشانه ای از وجود یک مشکل است؛ به خصوص وقتی که این تغییر تکرار شود و ادامه یابد. تغییر در یک سیکل در بسیاری از موارد ممکن است تحت تاثیر مسائل گذرا اتفاق بیفتد و ارزش پیگیری ندارد. خونریزی های غیرطبیعی رحم از نظر منشاء به 2 دسته هورمونی و غیرهورمونی (آناتومیک) تقسیم می شود:
موارد هورمونی
* یکی از شایع ترین دلایل هورمونی استفاده نادرست از قرص های پیشگیری از بارداری و قرص های اورژانسی است.
* استرس و مسائل روحی با تاثیر بر هیپوتالاموس که منشاء تولید هورمون های جنسی است می تواند به تغییرات سیکل قاعدگی منجر شود.
* ورزش های شدید و حرفه ای
* رژیم های غذایی بر ذخیره چربی بدن و میزان هورمون های جنسی تاثیر می گذارد و تغییر در قاعدگی ایجاد می کند (رژیم های شدید چاقی یا لاغری، روزه در ماه رمضان و...).
* تاثیر هورمون شیری (پرولاکتین) و یا هورمون تیروئید (کم کاری – پرکاری) و یا کورتیزول از منشاء آدرنال یا استفاده از داروهای حاوی این هورمون ها به هر دلیل.
* انتهای دوران باروری (ابتدای بلوغ و نزدیک یائسگی) و ضعف هورمونی ناشی از تحلیل تخمدان یا عدم بلوغ کامل تخمدان و محورهای هورمونی مربوطه.
لذا نامنظمی اولین و آخرین سیکل های قاعدگی به صورت کم یا زیاد شدن حجم خونریزی یا افزایش و کاهش تعداد روزهای خونریزی یاتغییر فاصله بین سیکل ها، می تواند امری کاملاً طبیعی و شایع باشد.
* مصرف بعضی از لوازم جلوگیری از باروری مثل آمپول های جلوگیری یا کپسول های جلوگیری زیر جلدی که عموما به صورت لکه بینی های نامرتب و قطع قاعدگی موقت همراه است.
* خونریزی های مربوط به دوران بارداری:
* خطر سقط
* جفت سر راهی
* جدا شدن زودرس جفت
* حاملگی خارج از رحم
* خونریزی های رحمی تحت تاثیر مشکلات سایر ارگان ها
* لوسمی (سرطان خون)
* اختلالات انعقاد خون
* استفاده از بعضی داروها مثلا داروهای ضد انعقاد آسپرین و هپارین و...
موارد غیر هورمونی یا آناتومیکال
* غدد خوش خیم رحم که شایع ترین آن فیبروم رحم یا میوم هاست در 30 درصد زنان در سنین عموماً بالای 30 سال ایجاد می شود و احتمال تبدیل آن به بدخیمی بسیار کم است. معمولاً اگر خونریزی های زیاد که به کم خونی منجر می شود، نباشد و این غدد فشاری بر اندام های مجاور نداشته باشد یا در موقعیتی در رحم نباشد که به سقط جنین یا ناباروری منجر شود، نیاز به عمل جراحی و درمان ندارد و فقط باید با سونوگرافی کنترل شود. ازدیگر غدد خوش خیم رحمی پولیپ های رحم است. زخم های دهانه رحم از دیگر دلایل خونریزی رحم است که عموما به صورت لکه بینی و بعضاً بعد از تماس جنسی است که باید با انجام پاپ اسمیر و درمان زخم کنترل شود و در صورت ادامه خونریزی باید نمونه برداری از دهانه رحم انجام شود.
*غدد بد خیم رحم هر گونه لکه بینی یا خونریزی غیر از حالت طبیعی سیکل قاعدگی است و باید سریع توسط پزشک بررسی شود.
* غدد بدخیم یا کیست های بدخیم یا خوش خیم تخمدان.
*غدد بدخیم در سایر اعضای بدن که دارای ترشحات شبه هورمون جنسی است.
* یکی از شایع ترین علل خونریزی غیر طبیعی رحم وجود IUD است. به طور کلی هر گونه تغییر در روند طبیعی سیکل های قاعدگی در خانم ها باید توسط متخصص زنان بررسی شود تا از رسیدن به مراحل جبران ناپذیر پیشگیری شود. به امید اینکه با داشتن زنانی سالم، خانواده ای سالم و بالطبع جامعه ای سالم و پویا و شکوفا داشته باشیم.