مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، برخی از مهمترین نکات و سؤالاتی که ممکن است برای مخاطبان مطرح شود را اعلام کرده است:
*آیا واکسن و یا تزریق آمپول در ماه رمضان برای روزه اشکال دارد؟
نظر امام خمینی و آیت‌الله شبیری زنجانی:
واکسن و تزریق آمپولی که به جای دارو استعمال میشود و یا عضو را بی حس می‌کند، اشکال ندارد. احتیاط واجب آن است که روزه‌دار از استعمال آمپولی که به جای غذا به کار می‌رود، خودداری کند.(1)
نظر آیت‌الله خامنه‌ای:
احتیاط واجب آن است که روزه‌دار از آمپول‌های مقوّی یا مغذّی و هر آمپولی که در رگ تزریق میشود و نیز انواع سرم‌ها خودداری کند، لکن آمپول‌های دارویی که در عضله تزریق میشود و نیز آمپول‌هایی که برای بی‌حسّ کردن به کار می‌رود، مانعی ندارد.(2)
نظر آیت‌الله سیستانی:
آمپول و سرم روزه را باطل نمی‌کند هر چند آمپول تقویتی یا سرم قندی نمکی باشد، روزه را باطل نمی‌کند.(3)
نظرآیت‌الله وحید خراسانی:
تزریق آمپولی که به جای دوا استعمال میشود و یا عضو را بی حس می‌کند، اشکال ندارد. احتیاط مستحب آن است که روزه‌دار از استعمال آمپولی که به جای غذا به کار می‌رود، خودداری کند.(4)
نظر آیت‌الله صافی گلپایگانی:
احتیاط مستحب آن است که روزه‌دار از استعمال آمپول خودداری کند و فرقی بین آمپول‌ها نیست، ولی اگر لازم شد و تزریق کرد، روزه باطل نمی‌شود. (5)
نظرآیت‌الله مکارم:
تمام انواع آمپول‌های دارویی و تقویتی که به صورت عضلانی تزریق می‌شوند و همچنین واکسن برای افراد روزه‌دار اشکالی ندارد، ولی تزریق آمپول و سرم‌هایی که در رگ استعمال میشود، جایز نیست و مبطل روزه است.(6)
پی‌نوشت:
1. توضیح المسائل مراجع، ج1، مسأله1576.
2. آیت‌الله خامنه‌ای، رساله اجوبه الإستفتائات، مسأله767.
3. توضیح المسائل، مراجع، ج1، ذیل مسأله1576.
4. آیت‌الله وحید، توضیح المسائل، مسأله1584.
5. آیت‌الله صافی گلپایگانی، مسأله 1585.
6. آیت‌الله مکارم، توضیح المسائل، مسئله 1339.
*آیا آزمایش خون روزه را باطل می‌کند؟
آزمایش خون روزه را باطل نمی‌کند و از مبطلات روزه شمرده نشده است. (1)
پی‌نوشت:
1. توضیح المسائل مراجع، ج1، مسئله 1572.
*حکم اسپری که برای تنگی نفس استعمال میشود، در ماه رمضان چیست؟
نظر امام خمینی و آیت‌الله شبیری زنجانی:
استفاده از اسپری برای باز کردن راه تنفس که به صورت بخار به حلق می‌رسد، اشکال ندارد و روزه را باطل نمی‌کند. (1)
نظر آیت‌الله خامنه‌ای:
اگر ماده مذکور هوای فشرده همراه با دارویی هر چند به صورت گاز یا پودر باشد و وارد حلق شود، صحت روزه اشکال دارد. در صورتی که روزه گرفتن بدون استعمال آن، ممکن نیست یا مشقّت دارد، جائز است از آن استفاده کند، لکن احتیاط آن است که مبطل دیگری انجام ندهد. در صورت تمکّن (بدون استفاده از آن) روزه‌ها را قضا کند.(2)
نظر آیت‌الله مکارم:
اگر به صورت گاز رقیق وارد بدن میشود، مانعی ندارد و روزهاش صحیح است. نمونههای معمول آن را که دیدهایم، اشکالی ندارد. (3)
آیت‌الله وحید:
اگر بخاری که از اسپری وارد حلق میشود، غلیظ نباشد، اشکال ندارد، ولی اگر بخار آن غلیظ باشد، به احتیاط واجب جایز نیست، هم چنین اگر قطرات آب یا ذرات دارو وارد حلق شود، روزه را باطل می‌کند. (4)
نظر آیت‌الله سیستانی:
استفاده از اسپری اشکال ندارد، ولی اگر ماده اسپری وارد دستگاه هاضمه شود، روزه را باطل می‌کند. (5) اگر دارو را فقط داخل ریه می‌کند، برای روزه اشکال ندارد. (6)
نظر آیت‌الله صافی:
اگر چیزی از آن وارد حلق شود، روزه باطل میشود. اگر وارد دهان شود و روی دستگاه تنفسی اثر بگذارد، اما وارد حلق نشود، اشکال ندارد. (7)
پی‌نوشت:
1. امام خمینی، استفتائات، ج1، احکام روزه، س 7 .
2. آیت‌الله خامنه‌ای، اجوبة الإستفتائات، سؤال 762.
3. آیت‌الله مکارم، استفتائات جدید، ج1، سؤال 285.
4. رساله توضیح المسائل مسأله 1362؛ آیت‌الله وحید، توضیح المسائل، مسأله 1613.
5. سایت آیت‌الله سیستانی، احکام روزه، سؤال 40.
6. استفتآات جامعه الزهرا، احکام روزه، ص 39.
7. آیت‌الله صافی، استفتائات واحد پاسخ به سؤالات جامعه الزهرا، احکام روزه، ص 64.
* حکم استفاده از شیاف برای روزه‌دار چیست؟
نظر امام خمینی، (نظر رهبری مطابق نظر امام خمینی است):
استفاده از شیاف‌هایی که برای معالجه است، اشکال ندارد و احتیاط واجب آن است که از استعمال شیاف‌هایی که برای کسب لذت است- مثل شیاف تریاک- یا برای تغذیه از این مجراست، خودداری نمایند.(1)
نظر آیت‌الله مکارم:
استعمال شیافها برای معالجه اشکال ندارد و احتیاط واجب آن است که از استعمال شیاف‌هایی که برای تغذیه است خودداری شود. (2)
نظر آیات عظام، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی:
استعمال شیاف روزه را باطل نمی‌کند، ولی کراهت دارد. (3)
پی‌نوشت:
1. امام خمینی، توضیح المسائل، مسأله 1645.
2. آیت‌الله مکارم شیرازی، توضیح المسائل، مسأله 1388.
3. توضیح المسائل، مراجع، ج1، ذیل مسأله 1657.
* گاهی از لثه‌هایم خون بیرون می‌آید و با آب دهان مخلوط میشود؛ اگر آن را فرو ببرم، روزه باطل میشود؟
همه مراجع (بجز گلپایگانی و صافی و نوری):
اگر خون لثه در آب دهان مستهلک شود، فرو بردن آن روزه را باطل نمی‌کند.(1)
آیت‌الله صافی:
اگر خون لثه در آب دهان مستهلک شود ؛ بنابر احتیاط واجب فرو نبرد و بیرون بریزد.(2)
آیت اللَّه نوری:
فرو بردن آن بنابر احتیاط جایز نیست؛ هر چند در آب دهان مستهلک شود.(3)
پی‌نوشت:
1. امام، سیستانی، فاضل و مکارم، تعلیقات علی العروه، الفصل الرابع، م 1 ؛ خامنه‌ای، اجوبه الاستفتاءات،763 .
2. دفتر آیت‌الله صافی.
3. نوری، تعلیقات علی العروه، الفصل الرابع، م 1.
* مسواک زدن در ماه رمضان اشکال دارد؟
همه مراجع مذکور بجز آیت الله صافی:
مسواک زدن در ماه رمضان اشکال ندارد، ولی نباید آب خارج دهان و خمیر دندان وارد حلق شود، حتی اگر مسواک را از دهان بیرون آورد و دوباره به دهان ببرد و رطوبت آن را فرو ببرد، روزه ی او باطل میشود، مگر آن که رطوبت مسواک در آب دهان به طوری از بین برود که رطوبت خارج به آن گفته نشود.
نظر آیت‌الله صافی:
اگر رطوبت مسواک در آب دهان به طوری از بین برود که رطوبت خارج به آن گفته نشود، ولی بداند که در دهان باقی است، بنا بر احتیاط لازم نباید آن را فرو برد.(1)
پی‌نوشت:
1. توضیح المسائل، مراجع، ج1، مسأله 1573.
* استفاده از کرم‌های حاوی ویتامین و املاح معدنی و پماد ویتامینی و تقویتی روزه را باطل می‌کند؟
استفاده از کرم از مبطلات روزه شمرده نشده است و روزه را باطل نمی‌کند.(1)
پی‌نوشت:
1. توضیح المسائل مراجع، ج1، مسئله 1572.
اگر در ایام ماه مبارک رمضان خلط بینی و دماغ وارد فضای دهان شود و روزه‌دار آن را فرو برد، روزه چه حکمی دارد؟
نظر آیات عظام امام خمینی(ره)، خامنه‌ای، مکارم شیرازی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی:
فرو بردن اخلاط سر و سینه، تا به فضای دهان نرسیده، اشکال ندارد، ولی اگر داخل فضای دهان شود، احتیاط واجب آن است که آن را فرو نبرد. اگر عمداً فرو برد، به احتیاط واجب روزه باطل میشود.(1)
نظر آیت‌الله سیستانی و آیت‌الله زنجانی:
فرو بردن اخلاط سر و سینه، تا به فضای دهان نرسیده ، هیچ اشکالی ندارد، ولی اگر داخل فضای دهان شود، احتیاط مستحب آن است که آن را فرو نبرد . اگر عمدا فرو برد، روزه صحیح است.(2)
پی‌نوشت:
1. امام خمینی، توضیح المسائل، مسأله 1580؛آیت‌الله خامنه‌ای، اجوبة الإستفتائات، سؤال 799؛ آیت‌الله مکارم، استفتائات جدید، ج1، سؤال 550؛ آیت‌الله وحید خراسانی، توضیح المسائل، مسأله1588؛ آیت‌الله صافی گلپایگانی، توضیح المسائل، مسأله 1589.
2. آیت‌الله سیستانی، توضیح المسائل، مسأله1561؛ آیت‌الله شبیری زنجانی، توضیح المسائل، مسأله 1589. (فارس)