سعید رضایی اظهار کرد: اختلال وسواس فکری و عملی در کودکان یکی از انواع اختلالات اضطرابی مزمن است که ریشه وراثتی و خانوادگی داشته و به اشکال مختلف دیده میشود.
وی با بیان اینکه وسواس یکسری افکار، اعمال یا حتی تصویرهای ذهنی، قالبی، تکراری و مزاحم است که به صورت مستمر و اجبار تجربه میشود، افزود: فرد مبتلا هرگز قادر به مهار و کنترل آن نبوده و نمی‌تواند بر آن غلبه کند.
رضایی خاطر نشان کرد: تاکنون علت دقیق و روشنی برای وسواس و حتی زمان تظاهر نشانه‌های وسواس گزارش نشده اما گفته میشود که عوامل مختلفی از جمله وراثت، تبار خانوادگی، نقص در کارکرد سیستم عصبی و آشفتگی‌های خلقی در پدیدایی وسواس در کودکان دخالت دارند.
این دکترای روانشناسی کودکان با بیان اینکه وسواس فکری و عملی اختلالی بوده همچون سایر بیماریهای عادی، تغذیه‌ای، خواب و جسمی که کودک هیچ کنترلی بر آن ندارد، افزود: والدین و اعضای خانواده باید به این نکته توجه کنند که بروز این گونه افکار و اعمال به هیچ عنوان تقصیر کودک نبوده و کاملاً با افکار عادی کودک تفاوت دارد. به طور مثال کودکی که فکر باز بودن شیر گاز او را به ستوه آورده است، بار‌ها و بار‌ها با امتحان کردن شیر گاز سعی می‌کند اضطراب و تشویش خود را کاهش دهد، و یا کودکی که نگران کثیف بودن دست‌هایش بوده ممکن است چندین بار دستهای خود را بشوید تا حدی که پوست دست‌هایش حساس و قرمز شوند.
عضو انجمن روانشناسی کودکان اظهار کرد: کودکانی که وقت زیادی برای انجام کارهای معمولی روزمره صرف می‌کنند از جمله شستن دست، لباس پوشیدن، چیدن کتاب‌ها، تکرار کردن، مرتب کردن، چک کردن و پرسش‌های مکرر نمونه‌هایی از علائم و نشانه‌های وسواس در کودکان است.
وی به رایج‌ترین افکار و رفتار وسواسی در کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: احساس کثیف بودن، ترس از مواجه با ویروس‌ها و میکروب‌ها، احساس تنهایی و بی‌کسی، ترس از گم شدن، توجه بیش از حد به سر وضع خود، اشتغالات ذهنی و باورهای عجیب و غریب، داشتن ایده‌ها و افکار مزاحم و ناخودآگاه نمونه‌هایی از افکار و رفتارهای وسواسی شایع در بین آنان است.
عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره با بیان اینکه روشهای درمانی مختلفی برای رفع افکار و رفتار وسواسی کودکان و نوجوانان وجود دارد، افزود: روش رفتاردرمانی که در آن درمانگر، کودک وسواسی را تشویق می‌کند تا افکار و آئین‌های وسواسی خود را به طور دقیق و جزءبه جزء شرح دهد تا او بتواند اجزای مهم این رفتار‌ها را شناسایی کند، آنگاه از او می‌پرسد که انجام دادن کدام یک از رفتارهای وسواسی‌اش ضروری نیست و آیا میتواند بدون آنکه نگران و مضطرب شود آنها را حذف کند؟.
رضایی ادامه داد: در روش شناخت درمانی، به کودک آموزش داده میشود که چگونه میتواند احساسات و افکارش را درباره فکر و عملی که انجام می‌دهد تغییر دهد. کودکی که وسواس شستن دست دارد از او می‌خواهد که دست‌هایش را با چیزهای مختلف کثیف کند و سعی کند بدون آنکه چندین بار دست‌هایش را بشوید به بازی خود ادامه دهد و فقط یکبار در انتهای بازی دستش را بشوید.
این متخصص روانشناسی اضافه کرد: روش درمان تلفیقی‌شناختی و رفتاری، خانواده درمانی و دارو درمانی نمونه‌های دیگر از روشهای درمانی برای کودکان و نوجوانان وسواسی است.
رضایی با تاکید بر نقش والدین و دیگر اعضای خانواده به عنوان نزدیک‌ترین و آگاه‌ترین افراد از ویژگی‌ها و فرایند رشدی کودک تصریح کرد: از این رو والدین هر چه قدر بتوانند فضای خانواده را منسجم، متعادل و متناسب با حال وهوای روان‌شناختی کودک تنظیم کنند، در کاهش و بهبود نشانه‌های وسواسی کودک خود موثر خواهند بود. (ایسنا)
312