جام جم سرا: یکی از دغدغه‌های هر خانواده‌ای برای داشتن فرزند دوم تصمیم‌گیری درخصوص فاصله سنی، شیوه‌های برخورد با کودک اول و حسادت‌های او و این که آیا والدین به دلیل افزایش وظایف و نقش‌هایی که با تولد فرزند دوم بر دوششان دارند، عملکرد مطلوبی خواهند داشت یا نه، است.
دکتر شیوا دولت‌آبادی، روان‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در گفت‌وگو با جام‌جم، درباره کارهایی که باید قبل از به دنیا آمدن فرزند دوم انجام داد، می‌گوید: اولین اقدام، قبل از به دنیا آمدن فرزند دوم، آماده کردن عاطفی فرزند اول برای اضافه شدن نوزاد به خانواده است، که این کار میتواند با تعریف داستان در این باره با خوشحالی و انتقال یک نوع مسئولیت عاطفی به فرزند اول باشد.
وی می‌افزاید: بعد از به دنیا آمدن فرزند دوم هم، باید والدین با کودک بالای سه سال گفت‌وگوی صادقانه‌ای داشته باشند؛ وقتی به فرزند اول با صداقت بگویند که این فرزند تازه متولد شده نیاز به توجه دارد، باید تو هم در تعویض لباس و کارهای مربوط به او کمک کنی، کودک اول بسیار راحت‌تر میتواند این مساله را بپذیرد و با اهمیت دادن به او و سپردن کارهایی از قبیل لالایی خواندن و گفتن قصه برای کودک دوم می‌توان حس مهم بودن و مفید بودن را به فرزند اول القا کرد و همین طور کودک میتواند به درک متفاوت‌تر و لطیف‌تری نسبت به وقتی که توسط والدین بویژه مادر از او گرفته و صرف فرزند کوچک‌تر میشود، برسد.
وقت بیشتری برای فرزند اول بگذارید
به طور قطع زمانی که فرزند دوم در خانواده‌ای به دنیا می‌آید، مادر به دلیل ناتوانی این نوزاد و نیاز به زمان زیاد برای برطرف کردن نیازهای او، وقت کمتری را میتواند برای کودک بزرگ‌تر که زمانی مادر، تمام وقت در اختیار او بوده است، صرف کند که همین مساله اگر به طور صحیح مدیریت و برنامه‌ریزی نشود، میتواند مشکلات بسیار زیادی را همراه داشته باشد.
دکتر شیوا دولت‌آبادی، روان‌شناس می‌گوید: وقتی مادر وقت کمتری را برای فرزند اول دارد یعنی به نسبت گذشته زمان کمتری را میتواند صرف فرزند اول کند، بهتر است این زمان‌های کم را از نظر کیفی تقویت کند و با دل دادن، توجه، دقت بیشتر و صحبت کردن‌های عاطفی در آن زمان‌های کم، کیفیت این رابطه را بالاتر ببرد و با کمک پدر و توجه بیش از پیش او به فرزند اول، این کم شدن وقت برای وی جبران شود.
دکتر دولت‌آبادی می‌افزاید: اگر به این مساله توجه شود و توجه کیفی و گفت‌وگو، جایگزین کم‌توجهی و صرف وقت کم از سوی مادر برای فرزند اول شود می‌توانیم شاهد کم شدن مشکلات ناشی از به دنیا آمدن فرزند دوم و اضافه شدن یک فرد جدید به خانواده باشیم.
اگر منتظر فرزند دوم هستید
تولد فرزند دوم، علاوه بر فرزند اول روی بقیه اعضای خانواده و حتی خویشاوندان نزدیک تاثیراتی را دارد و این تاثیر بیشتر از همه روی مادر مشهود است، اگر تا قبل از به دنیا آمدن دومین فرزند مادر فقط به دنبال رفع خواسته‌های تنها فرزندش بوده است، اما اکنون باید علاوه بر کارها و وظایف قبلی، به رفع نیازهای کودک تازه متولد شده، از قبیل شیردهی و تعویض پوشک که در ماه‌های اول تولد، بدون کمک و همکاری بسیار سخت است، اقدام کند.
اما از همه مهم‌تر این است که در این زمان پدر و مادر و اطرافیان نکاتی را رعایت کنند؛ اول از همه مادر باید مراقب باشد کودک اول از جانب او دچار کم‌توجهی و کمبود محبت نشود؛ دقت کنید، اگر وقت کمی در این باره دارید می‌توانید از کارهایی استفاده کنید که موجب نزدیک شدن او به خودتان در زمان رفع نیازهای کودک دوم، میشود مثلا اگر مایل است، او را در زمان شیردهی در کنار خودتان نگه دارید.
مراقب باشید که اطرافیان فقط به نوزاد تازه متولد شده توجه نکنند و اگر هدیه‌ای برای به دنیا آمدن نوزاد تازه متولد شده می‌آورند حتما برای کودک اول هم هدیه‌ای در نظر بگیرند.
پدرها نیز دقت کنند که می‌توانند با سرگرم کردن فرزند اول هم به مادر کمک کنند و هم از حس کودک در این مورد که کسی دیگر او را دوست ندارد، بکاهند. (ضمیمه چاردیواری)
الهام طباطبایی