جام جم سرا: دکتر مسعود قاسمی، متخصص قلب و عروق در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر این که پرولاپس دریچه میترال معمولا علامتی ندارد، می‌گوید: فقط در زمانی که این عارضه همراه با اختلال ضربانی قلب باشد، به صورت تپش قلب یا به هم خوردن ریتم قلب بروز پیدا می‌کند.
دریچه میترال دو پره دارد و بین حفره‌های سمت چپ قلب یعنی دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد. در حین انقباض دهلیز چپ، این دریچه باز و خون از دهلیز وارد بطن میشود و در چنین شرایطی بطن چپ بسته و مانع ورود خون به دهلیزها میشود. ولی در برخی افراد یکی از این پره‌ها یا هر دوی آنها بزرگ‌تراست یا بافت نرم‌تری نسبت به شرایط طبیعی دارد. به همین دلیل، هنگامی که بطن چپ منقبض میشود، پره‌های دریچه میترال دچار خمیدگی غیرمعمول میشود که به آن پرولاپس یا پس‌زدن خون از دریچه میترال به داخل دهلیز گفته میشود. البته بررسی‌ها نشان داده است که در اکثر موارد، پرولاپس دریچه میترال یا بدون نارسایی قلبی است یا با نارسایی و عوارض خفیف دریچه قلبی همراه است.
علائم اختلال دریچه میترال
گرچه پرولاپس دریچه میترال معمولا علامتی ندارد، اما به گفته دکتر قاسمی در مواقع نادری، پرولاپس پیشرفته دریچه میترال، موجب بروز نارسایی قلبی میشود.
این متخصص قلب و عروق با تاکید بر این که پرولاپس دریچه میترال، اکتسابی نیست و از ابتدای کودکی وجود دارد، اما اغلب بدون علامت است، می‌گوید: البته آمارها نشان می‌دهد زنان قدری بیشتر به این عارضه دچار می‌شوند که معمولا طی یک معاینه ساده از سوی متخصص قلب از روی صدای تپش قلب، قابل شناسایی است، اما یک اکوکاردیوگرافی، مفید‌ترین آزمون برای تشخیص پرولاپس دریچه میترال است.
البته متخصصان قلب تاکید می‌کنند که گاهی این عارضه در موارد شدیدتر با علائمی نیز همراه است که شامل درد سینه یا ناراحتی قفسه سینه، تپش قلب و اضطراب، احساس سبکی سر هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، خستگی و تنگی نفس میشود. علت بروز این اختلال همچنان در بسیاری موارد ناشناخته است، اما از آنجا که ریشه ژنتیکی دارد ممکن است با برخی بیماری‌های مادرزادی قلب نیز همراه باشد.
اختلالی که معمولا درمان نمی‌خواهد
پرولاپس دریچه میترال اختلالی قابل پیشگیری نیست، اما خوشبختانه اغلب بیماران مبتلا به آن می‌توانند زندگی طبیعی و بدون علامتی را داشته باشند. البته در موارد معدودی نیز بیماران دچار این اختلال، علائمی دارند که کیفیت زندگی‌شان را تغییر می‌دهد.
دکتر قاسمی با تاکید بر این که پرولاپس دریچه میترال معمولا نیاز به درمان خاصی ندارد مگر آن که فرد دچار بی‌نظمی در ضربان یا نارسایی قلب شود، می‌افزاید: در چنین شرایطی نیز درمان دارویی مطرح میشود. فقط در موارد بسیار نادر و در صورت پیشرفت قابل توجه نارسایی دریچه میترال، ترمیم یا تعویض دریچه از طریق جراحی باز یا بسته ضروری خواهد بود.
زندگی کم محدودیت با اختلالی قلبی
افرادی که مبتلا به نوع خفیف پرولاپس دریچه میترال هستند و عارضه جدی قلبی نیز ندارند، می‌توانند بدون هیچ ملاحظه خاصی به فعالیت‌های روزمره بپردازند و حتی بارداری را مانند افراد معمولی تجربه کنند.
دکتر قاسمی در این باره توضیح می‌دهد: افراد مبتلا به نوع خفیف اختلال پرولاپس دریچه میترال، ملاحظات خاص تغذیه‌ای و محدودیت تحرکی نیز ندارند و رعایت بهداشت عمومی، تغذیه و سلامت در این دسته افراد نیز مشابه سایر توصیه‌های پزشکی برای عموم افراد است. البته در مورد افرادی که اختلال شدید پرولاپس دریچه میترال و عوارضی چون درد سینه یا تپش قلب دارند، قطع مصرف مواد حاوی کافئین، قهوه، نسکافه، شکلات، کاکائو، چای پررنگ و نیز مشروبات الکلی توصیه میشود.
وی یادآور میشود: تنها نکته مهم در مبتلایان به این اختلال، پیشگیری از عفونت است که بر این اساس به مصرف آنتی‌بیوتیک قبل از اعمال جراحی و دندانپزشکی با نظر پزشک تاکید میشود.
پونه شیرازی/ گروه سلامت