جام جم سرا: چنین اشخاصی که با درگیری‌های چشمی ناشی از بیماری تیروئید روبه‌رو هستند، معمولا بیش از هر موضوع دیگری به زیبایی فکر می‌کنند و این وضعیت را مانع زیبایی‌شان می‌دانند. در صورتی‌که چنین اختلالات چشمی میتواند عوارض خطرناک‌تر و جدی‌تر مانند نابینایی هم در پی داشته باشد. برهمین اساس هم متخصصان توصیه می‌کنند در صورت روبه‌رو شدن با هر یک از علائم و نشانه‌های درگیری چشمی ناشی از بیماری تیروئید به چشم‌پزشک مراجعه کنید و بسادگی از این موضوع نگذرید.
مشکلات چشمی ناشی از اختلالات تیروئید میتواند ساختمان‌های چشم یا اطراف آن را که شامل حدقه، غدد اشکی و مجاری اشکی میشود، درگیر کند که چنین اتفاقی هم معمولا و نه در تمام موارد، در بیماری‌های تیروئید و به خصوص پرکاری تیروئید رخ می‌دهد. دکتر محسن بهمنی کشکولی، چشم‌پزشک در گفت‌وگو با جام‌جم در این‌باره یادآور میشود: گاهی ابتدا بیماری تیروئید تشخیص داده میشود و پس از آن، نشانه‌های تیروئید چشمی بروز می‌کند و در بعضی موارد هم ابتدا تیروئید چشمی نمایان شده و بعد، بیماری تیروئید خودش را نشان می‌دهد.
به گفته این فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم، علائم بیماری در مراحل مختلف با شدت متفاوت بروز می‌کند به طوری‌که در مراحل اولیه نشانه‌هایی مانند خشکی چشم، احساس ناراحتی هنگام پلک زدن و احساس جسم خارجی در چشم وجود خواهد داشت و پس از آن با پف پلک‌ها، باز شدن پلک‌ها و ایجاد حالت خیرگی و بیرون‌زدگی چشم از داخل حدقه به سمت بیرون ادامه می‌یابد.
وی با تاکید بر اهمیت مراجعه به چشم‌پزشکان در مراحل اولیه بیماری توضیح می‌دهد: در مراحل شدیدتر چنین مشکلی میتواند باعث بروز دوبینی و کاهش دید بیمار شود که در نهایت، در برخی موارد با فشار وارد کردن به عصب بینایی منجر به نابینایی فرد خواهد شد.
آن‌طور که دکتر بهمنی کشکولی می‌گوید و براساس مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، شایع‌ترین نشانه‌ای که در چشم این بیماران می‌توان مشاهده کرد خیرگی چشم است و البته وی تاکید می‌کند هرچه این علائم شدیدتر باشد، نشان می‌دهد فرد دیر به پزشک مراجعه کرده است. برهمین اساس این چشم‌پزشک توصیه می‌کند در همان مراحل اولیه و زمانی که احساس جسم خارجی یا خیرگی برای‌تان ایجاد شد، به چشم‌پزشک مراجعه کنید تا درمان‌های لازم انجام شده و جلوی پیشرفت بیماری گرفته شود.
وی با اشاره به اینکه علائم بالینی درگیری‌های چشمی ناشی از تیروئید موضوع اصلی در تشخیص این بیماری است، ادامه می‌دهد: در حال حاضر، توصیه میشود متخصصان غدد از تمام بیمارانی که دچار پرکاری تیروئید هستند در مورد این نشانه‌ها هم سوالاتی را بپرسند و منتظر تشخیص خود بیمار نمانند زیرا گاهی بیماران ارتباط میان اختلالات تیروئید و مشکلات چشمی را تشخیص نمی‌دهند و همین موضوع میتواند موجب پیشرفت بیماری‌شان شود.
در صورتی‌که با مطرح کردن این سوالات، اگر مشکلی وجود داشته باشد می‌توان بلافاصله بیمار را به چشم‌پزشک و به خصوص جراحان پلاستیک و ترمیمی چشم ارجاع داد تا این بخش از بیماری هم به موقع درمان شود.
درمان‌های مختلف در مراحل متفاوت
دکتر بهمنی کشکولی می‌گوید در مراحل اولیه گاهی توضیحاتی درباره تغییر سبک زندگی به بیمار داده میشود و به کمک قطره‌ها، پمادها و ژل‌ها کار درمان صورت میگیرد. زمانی که بیماری پیشرفت می‌کند و به مراحل شدیدتر راه می‌یابد هم به استفاده از داروهای ضدالتهابی و ضدایمنی نیاز داریم که براساس تجویز پزشک باید آنها را مصرف کرد. گاهی هم به تزریق داروها با دوزهای بالاتر نیاز داریم و در بعضی از موارد هم انجام عمل جراحی برای بیمار ضروری میشود.
این چشم‌پزشک با اشاره به اینکه جراحی این بیماران فقط در دو صورت باید انجام بگیرد، توضیح می‌دهد: یکی از موارد جراحی این است که به هر دلیلی دید بیمار تغییر کند. بنابراین زمانی که چشم به شدت بیرون زده، قرنیه زخم شده یا فشار زیادی روی عصب بینایی است صرف نظر از اینکه بیمار در چه مرحله‌ای قرار دارد باید عمل جراحی برایش انجام شود.
اما آنچه شایع‌تر است جراحی‌های زیبایی است که برای این افراد صورت میگیرد و خیلی‌ها و بخصوص خانم‌ها از همان مراحل اولیه به دنبال این موضوع هستند، اما به گفته دکتر بهمنی کشکولی به هیچ عنوان نباید بیمار را در مرحله‌ای که بیماری فعال است، درگیر جراحی‌های زیبایی کرد.
وی تاکید می‌کند: حداقل باید شش تا 9 ماه از از زمانی که هم غده تیروئید و هم بیماری تیروئید چشمی به ثبات رسیده و دیگر تغییری در آن به وجود نیامده بگذرد، تا بتوانیم جراحی‌های زیبایی را انجام دهیم و چشم بیمار را به حالت اولیه برگردانیم. البته این جراحی‌ها هم معمولا در چند مرحله انجام میگیرد و کار با یک مرحله تمام نمی‌شود.
بنابراین هم بیماران و هم جراحان باید به این نکته توجه داشته باشند که بیماری تیروئید چشمی باید به مرحله‌ای از ثبات برسد و پس از آن با صبر و تحمل می‌توان طی چند مرحله این جراحی‌ها را انجام داد.
کدام یک مهم‌تر است: کم‌کاری یا پرکاری؟
دکتر بهمنی می‌گوید: ثابت شده تمام بیمارانی که دچار پرکاری تیروئید هستند، درجات مختلفی از تیروئید چشمی را هم دارند. بنابراین اگر در سطح رادیوگرافی و ام‌آر‌آی این بیماران را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم هیچ بیماری با پرکاری تیروئید وجود ندارد که درجاتی از درگیری چشمی نداشته باشد، اما خوشبختانه اکثر این موارد خفیف است و نیازی به معاینات و درمان‌های شدید هم ندارد. علاوه بر این، 7 تا 12 درصد بیمارانی که دچار کم‌کاری هستند یا تیروئیدشان مشکلی ندارد هم ممکن است علائم درگیری‌های چشمی را داشته باشند.برهمین اساس در صورت روبه‌رو شدن با نشانه‌هایی مانند خشکی چشم، قرمزی مکرر چشم‌ها احساس جسم خارجی توصیه میشود حتما به چشم‌پزشکان مراجعه کنید تا با درمان به موقع، از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
نیلوفر اسعدی‌بیگی / گروه سلامت