جام جم سرا: شاید توجه به این چند نکته ساده برای کنکوری‌های فردا و پس‌فردا کمی استرس‌زدا باشد:
1- به‌عنوان یک «رتبه یک» کنکور سابق و نالایق عرض می‌کنم خیال اینکه رتبه برتر کنکور شوید از تجربه خودش بهتر است. به خیالش اکتفا کنید. واقعا نمی‌صرفد این دو روز برای کسب تجربه رتبه بالاتر استرس داشته باشید.
2- کنکور شاید هنوز از بدیل‌هایش فساد و تبعیض کمتری داشته باشد و در رتبه‌بندی علمی دانش‌آموزان و ارتقای اجتماعی شایستگان در سطح کشوری با این سطحِ از توسعه‌یافتگی نسبتا کارآمد عمل کند، اما نظام ارزشیابی پیشرفته و کیفی‌ای نیست و رتبه بهتر در آن لزوما و همیشه نشانگر شایستگی علمی بیشتر نیست. در همان سالی که کنکور دادم شخصا دوستانی را می‌شناختم که هم هوش و دانش بیشتری داشتند و هم مطالعه و تلاش بیشتری برای نتیجه‌گیری در کنکور کرده بودند، ولی رتبه‌های پایین‌تری کسب کردند. و اتفاقا اکثرشان در مقاطع بعدی میوه‌های بهره هوشی بالا، شایستگی علمی و همت بلندشان را چیدند.
3- موفقیت در کنکور همان‌قدر سرنوشت‌ساز است که ناکامی در کنکور. شاید در دانشگاه مطلوب‌تان قبول نشوید و بهترین تجربه‌های وجودی، انسان‌های دیدنی، درس‌های تجربی، مبارک‌ترین حادثه‌ها (مثلا عشق) و خواستنی‌ترین نعمت‌های ظاهری و باطنی از همین مسیر ناکامی در کنکور در انتظارتان باشد. ناکامی در کنکور میتواند آغاز مسیری باشد که با جدیت و اقبال در بلندمدت به توفیقات علمی و حرفه‌ای بیشتری بینجامد و لزوما نشانه کم‌استعدادی یا ضعف علمی شما نیست.
4- بر اساس مجموع مشاهدات شخصی‌ام می‌توانم بگویم میزان لذت و بهره دوران دانشجویی در مقطع کارشناسی در ایران بیشتر تحت‌تاثیر عواملی غیراز رتبه دانشگاهی است که در آن تحصیل می‌کنید. عوامل دیگری مثل هم‌کلاسی‌ها و دوستان نزدیک، نزدیکی به خانواده، آب‌وهوا و محیط فیزیکی دانشگاه، رشته تحصیلی و امکان فعالیتِ جمعی دانشجویی، در خوشی و خیرِ تجربه دوره کارشناسی تاثیر بیشتری دارند؛ چه‌بسا دوران دانشجویی در دانشگاه خوش‌آب‌وهوا و ساحلی بابلسر یا واحد علوم‌وتحقیقات دانشگاه آزاد تهران خاطره‌انگیزتر و خوش‌تر از سال‌های دانشجویی در برق شریف و پزشکی تهران باشد.
5- اگر اهداف بلند آکادمیک دارید، دوره کارشناسی‌ارشد و دکترای‌تان سرنوشت‌سازتر از دوران کارشناسی‌تان است. اگر به قدر کافی اهل مطالعه بابرنامه، جدی و هدفمند باشید، مهارت‌های پایه و زبانی و شبکه روابط علمی-دانشگاهی‌تان را تقویت کنید و توصیه‌نامه‌های قوی داشته باشید، صرف‌نظر از اینکه امروز چقدر برای کنکور آماده‌اید و کجا لیسانس می‌گیرید، می‌توانید در مقاطع بالاتر در دانشگاه‌های برترِ ایران و جهان ادامه تحصیل دهید.
6- در ساعات باقیمانده تا کنکور نمی‌توانید به نحو تعیین‌کننده‌ای آموخته‌هایتان را بیشتر یا مهارت‌های تست‌زدنتان را تقویت کنید، اما می‌توانید به شیوه موثری وضعیت روانی، عاطفی و هیجانی‌تان را بهبود ببخشید و با آرامش، تمرکز، اعتمادبه‌نفس، نشاط و امیدِ بیشتر، نتیجه آزمون‌تان را بهتر کنید. برای افزایش آرامش‌‌تان شاید توجه به این واقعیت کارساز باشد: کنکور (و اساسا دانشگاه) اتفاقا آن‌چنان که اکثرا فکر می‌کنند مهم و سرنوشت‌ساز نیست! و هر نتیجه‌ای داشت می‌توانید بگویید: «به درک!» و همچنان با فرصت‌‌شناسی و خودسازی؛ زندگی شکوفا، خلاق، معنادار، خوش، اخلاقی و اصیلی داشته باشید.
کیفیت زندگی شما بیش از آنکه وابسته به نام دانشگاهتان و عوامل و منابع بیرونی باشد، به نشاط فیزیکی و عاطفی خودتان و منابع درونی، مهارت‌ها و امکانات ذهنی، هنر لذت‌بردن، قدرت خیال، دوستی‌ها و روابط نزدیک، ارزش‌ها، باورها، آموخته‌ها، تجارب و نیکی‌هایتان بستگی دارد که نتیجه کنکور در حدی که تصور می‌کنید در آنها موثر نیست. منکر تاثیر و اهمیت آمادگی علمی بیشتر برای نتیجه بهتر در کنکور نیستم، اما حالا که کمتر از دو روز به کنکور مانده و به تعبیری کار از کار گذشته، بد نیست برای آرامشِ بیشتر و نتیجه‌گیری بهتر این نکته را به خودتان یادآوری کنید: میزان لذتی که در طول عمرتان می‌برید و می‌رسانید و نیز خیری که می‌بینید و می‌رسانید چندان وابسته به نتیجه کنکور فردا و پس‌فردا نیست. اگر خیالتان راحت باشد، هم در کنکور بهتر عمل می‌کنید و هم تا اعلام نتایج و بعد از آن شادی، آرامش و امید بیشتری دارید. (محمدرضا جلایی‌پور/شرق)