همزمان با 29 آذر ماه و آخرین روز از هفدهمین نمایشگاه پژوهش و فناوری و فنبازار، پروژه ملی آمایش دفاعی امنیتی مناطق کویری و بیابانی ایران با حضور مجریان طرح در سالن خلیچ فارس واقع در محل نمایشگاههای بینالمللی تهران تشریح میشود.
پروژه ملی آمایش دفاعی امنیتی مناطق کویری و بیابانی ایران با رویکرد توسعه متوازن دفاع و امنیت پایدار و با هدف تدوین الگوی بومی آمایش سرزمینی کشور در مناطق کویری و بیابانی انجام شده است.
این پروژه براساس اصول و چارچوب دفاعی و امنیتی و شناسایی نقاط قوت و ضعف ها و آسیب ها و تهدیدات احتمالی موجود در مناطق کویری و بیابانی تدوین شده است.
بر اساس این گزارش، بیش از 700 نفر از نخبگان علمی کشور در اجرای این طرح با دانشگاه عالی دفاع ملی و مرکز تحقیقات سیاست راهبردی دفاعی کشور همکاری کردهاند و دو نیم سال اجرای آن طول کشیده و توسط وزیر علوم در نمایشگاه پژوهش و فناوری رونمایی شده است.
گفتنی است، تدوین راهبردهای توسعه دفاعی و امنیت پایدار در مناطق کویری و بیابانی ایران متناسب با بخش های آب ،صنعت و معدن، کشاورزی، گردشگری، سلامت، محیط زیست، تجارت، حمل و نقل، دفاع و امنیت از ویژگیهای این طرح است.
در فضای گردشگری، بهرهوری و صرفهجویی در هزینه دو عامل بسیار مهم برای هر مقصد گردشگری هستند و در نتیجه کسب و کارهای گردشگری ناچارند مدیریت تامین و موجودی را در استراتژیهای توسعه محصولات و خدمات خود مدنظر قرار دهند. در مقاله امروز به این دو امر بسیار مهم میپردازیم.
مدیریت تامین
در تحقیقات بسیاری مدیریت تامینکنندگان یکی از عوامل کلیدی در افزایش کیفیت در زنجیره تامین برشمرده شده است. مدیریت تامین میتواند تاثیر بسیار زیادی بر عملکرد کیفیت کسب و کارها داشته باشد. از آنجا که تامینکنندگان بهعنوان یک عامل کلیدی در کیفیت محصولات و خدمات گردشگری مطرح هستند، مدیریت تامین بهعنوان یک عامل مهم میتواند منابع قابل اعتماد و باکیفیت را در اختیار شرکتها قرار دهد.
مدیریت تامین در زنجیره تامین گردشگری بهصورت یک رشته از فرآیندها و جریانهایی است که درون و بین مراحل مختلف تولید تا ارائه آن به کسب وکارها قرار میگیرد تا نیاز یک کسب وکار را با بهترین کیفیت برآورده کند. تامینکنندگان میتوانند تاثیر بسیار زیادی روی عملکرد شرکتها در مقولههای قیمت، کیفیت، تکنولوژی و تحویل داشته باشند. بهطور کلی یکی از مهمترین عوامل در مدیریت تامین، انتخاب تامینکننده است که بهطور اساسی به دو نوع تقسیم میشود:
1. انتخاب تامینکننده هنگامیکه هیچ محدودیتی ندارد.
به عبارتی هر کدام از تامینکنندگان به تنهایی قادرند نیازها و احتیاجات خریدار را از جمله نوع و میزان تقاضا، کیفیت، زمان تحویل و... برآورده سازند؛ بهعنوان مثال یک هتل میتواند تمام خدمات مورد نیاز خود را از یک تامینکننده فراهم آورد. 2. انتخاب تامینکننده در حالتی که محدودیتهایی در ظرفیت تامینکننده، کیفیت محصول تامینکننده و... وجود دارد. به تعبیری یک تامینکننده به تنهایی قادر به برآوردن احتیاجات خریدار نیست و خریدار به اجبار باید بخشی از تقاضای خود را از یک تامینکننده و بخش دیگر تقاضایش را از تامینکننده دیگر بهمنظور جبران کمبود ظرفیت یا کیفیت پایین تامینکننده اول برآورده سازد.
مدیریت موجودى
اما زنجیر تامین گردشگری بهطور کلی به دو دسته تقسیم مىشود: زنجیره تامین کششی و زنجیره تامین فشارى. در زنجیر تامین فشارى، تولید محصول بر اساس پیش بینىهاى تقاضا و در راس آن پیشبینی میزان خرید مشتری تنظیم مىشود. تقاضاى محصولات توسط مصرفکنندگان نهایى را مىتوان از روى موجودى بهدست آورد. در مقابل، در زنجیر تامین کششى، مونتاژ نهایى اجزاى محصول مبتنى بر سفارشهای خرید مشترى است.
در زنجیرههاى تامین کششى موجودی بهینه، در شرایطی است که کمترین میزان موجودی در انبار وجود داشته باشد؛ بهعنوان مثال از مجموع اتاقهای یک هتل کمترین میزان ممکن خالی باشند. در زنجیره تامین گردشگری ظرفیت پاسخگویی به نوسان تقاضا امری بسیار ضروری است. از آنجا که محصولات گردشگرى فسادپذیرند و در طول زمان کیفیت، اثربخشى و ماهیت محصولات گردشگرى ممکن است تضعیف شود و کاملا از بین برود و هزینههاى ثابت نسبتا بالایى براى ایجاد ظرفیت ثابت صرف مىشود، هزینههاى متغیر ایجاد شده در اجزای تولید و ارائه خدمات گردشگری نسبتا پایین است.
این امر به دلیل ظرفیت تولید متغیر، کار مدیران گردشگرى در ایجاد تعادل عرضه و تقاضا را در کوتاه مدت دشوار مىسازد. علاوهبر این، بسیارى از محصولات گردشگرى اغلب قبل از وجود تقاضا تولید مىشوند و تقاضا معمولا با موجودى مشخص مى شوند.
بر این اساس، نوسان و عدم قطعیت مىتواند با توجه به موجودىهایى که نشاندهنده هزینههاى مالى است، کنترل شود. در نتیجه در گردشگرى به این دلیل که معمولا کالاها مبتنى بر پیشبینى تقاضا میباشند، زنجیره تامین گردشگری مىتواند به مثابه یک سیستم فشارى طبقهبندى شود. بنابراین موجودى کالا نقشی کلیدی در یک زنجیره تامین گردشگری ایفا مىکند.
از این رو، توسعه استراتژىهاى مدیریت اثربخش تامین و موجودى براى دستیابى به مدیریت زنجیره تامین گردشگری که دارای کارآیی مطلوبی باشد، اقدامی ضرورى بهشمار میرود.
* کارشناس ارشد برنامهریزی گردشگری
بهعنوان مثال آژانسهای گردشگری نمیتوانند آنقدر گیشه داشته باشند تا مطمئن شوند که هیچیک از ما در صف نخواهیم ایستاد. اما از سوی دیگر، نمیتوانند تعداد گیشهها را خیلی کم کنند چون هزینه چنین تصمیمی، افزایش نارضایتی گردشگری است. یک هتل ساحلی نیز به نوعی با همین نوسان تقاضا روبهرو است؛ چراکه فصلهایی از سال، اتاق خالی وجود ندارد و زمانهای دیگری اتاقها خالی هستند و به زحمت میتوان یک اتاق را اجاره داد.
کسانی که متخصص مدیریت زنجیره تامین گردشگری یا مدیریت خدمات هستند، باید در مورد تعداد بهینه اتاق برای یک هتل، ظرفیت متوسط بهینه برای تولید انرژی، تعداد بهینه گیشهها در یک آژانس و تعداد مناسب صندلیها برای پروازها تصمیم بگیرند. از همینرو است که کارشناسان میگویند مدیریت تقاضا در اجرای موفق زنجیره تامین گردشگری بسیار موثر است. مدیریت تقاضا در زنجیره تامین گردشگری کمک میکند تا بتوان در مقابل رقبا برنامهریزی درستی انجام داد و منابع را به طور بهینه به هر بخش از کسب و کار تخصیص داد.
در نتیجه با توجه به نقش کلیدی تقاضا به مثابه یک عامل تعیینکننده سودآوری کسبوکارها، برآورد تقاضای آتی یک عنصر مهم در مطالعات زنجیره تامین گردشگری به حساب میآید.
روابط دوجانبه
در زنجیره تامین روابط دوجانبهای وجود دارد که طی آن همه کسبوکارهای گردشگری با تامینکنندگان، توزیعکنندگان، رقبا، شرکا و... برای رفع نیاز مشتریان در ارتباط هستند. این روابط در زنجیره تامین گردشگری شامل دو جریان میشود؛ یک جریان از تامینکننده اولیه به گردشگر و یک رابطه از گردشگر به تامینکننده که عکس رابطه اول است.
روابط در زنجیره تامین گردشگری به دلیل وجود ارائهدهندگان خدمات مختلف بسیار پیچیده است و ارتباطات بسیار زیادی وجود دارد. از جمله این روابط میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اولین ارتباط، آشنایی یک بازدیدکننده با مقصد است که از طریق سیستمهای اطلاعاتی فراهم میشود.
پس از آن حضور گردشگر در مقصد و ارتباط با یک فرهنگ جدید، عکس آداب و رسوم و... تا ارتباط گردشگر با جاذبهها، هتلها، سیستم حملونقل و... سایر ارتباطات در این صنعت را نشان میدهند.
این روابط به دو شکل افقی و عمودی در زنجیره تامین گردشگری وجود دارند. بهعنوان مثال روابط عمودی میان کسبوکارهایی است که از نظر نوع فعالیت همپوشانی ندارند؛ مثل رابطه یک هتل با تامینکنندهاش اما روابط افقی میان کسبوکارهایی است که با یکدیگر همپوشانی دارند؛ برای مثال میتوان به رابطه بین دو هتل اشاره کرد. به هر رو بررسی روابط در زنجیره تامین فواید بسیاری دارد و مزایای آن را میتوان در غالب موارد زیر مطرح کرد:
• حفظ ارزش و صرفهجویی
• کنترل بیشتر نسبت به فرآیندهای تدارک
• افزایش رضایت مشتریان به خاطر سرعت در ارائه تولیدات و خدمات و توسعه محصولات
• کاهش قیمت محصولات و خدمات با توسعه فرآیندهای کسب و کار در بین تامینکنندگان
• افزایش سود به وسیله کاهش هزینههای زنجیره تامین و بهبود کیفیت
• طولانی کردن و دوام بخشیدن به روابط تامینکنندگان از طریق یکپارچه کردن فرآیندها در داخل و خارج ازسازمان در طول زنجیره تامین.
* کارشناسی ارشد برنامهریزی توریسم