جام جم سرا: دکتر بهمن محمدی با اشاره به اینکه کاهش وزن سریع با عوارض همراه است، گفت: ریزش موها، چین و چروک و شلی پوست صورت و بدن، ضعف اعصاب، افت فشار خون و ضعف و بی‌حالی، پوسیدگی دندان‌ها، بروز سنگ کیسه صفرا، ورم و زخم معده، یبوست و حتی افسردگی از عوارض کاهش وزن سریع محسوب می‌شوند.
وی با تاکید بر اینکه کم کردن سریع وزن، موجب مقاومت بدن در برابر لاغری میشود، گفت: کاهش وزن سریع که به طور معمول در جریان کم‌خوری و ورزش شدید روی می‌دهد، بدن را تحت فشار قرار داده و به همین سبب بدن در برابر لاغری مقاومت می‌کند. بدین ترتیب، سرعت کاهش وزن بتدریج کند و بالاخره در جایی هم کاهش وزن متوقف میشود. علت این رخداد، نیاز بدن به حفظ بافت چربی به عنوان ذخیره حیاتی انرژی بدن در مواقع گرسنگی و قحطی است و بدن تلاش می‌کند به هر صورت ممکن ذخیره چربی را حفظ کند.
بهمنی خاطر نشان کرد: شخصی که با انجام تمرینات ورزشی شدید و کم‌خوری لاغر شده است اگر به هر دلیلی نتواند به همان شدت سابق ورزش کند، ورزش را رها کرده یا غذای خود را افزایش دهد، بدن سریع واکنش نشان می‌دهد، مجددا وزن افزایش یافته و آن شخص چاق میشود. از طرف دیگر، کم خوردن و گرسنگی سرانجام مقاومت فرد را در هم شکسته و ممکن است باعث شود که حتی بیشتر از قبل غذا بخورد و چاق‌تر شود.
این متخصص تغذیه تاکید کرد: در دوران کاهش وزن باید عادات غذایی چاق‌کننده مانند خوردن غذاهای چرب و پرکالری و مواد غذایی کم‌خاصیت و چاق‌کننده، (نظیر هله هوله و شیرینی‌جات) را به تدریج کنار گذاشت و عادت‌های غذایی مناسب، مانند خوردن غذاهای مفید و کم‌کالری، نظیر سبزیجات، سالاد و مواد پروتئینی را جایگزین آنها کرد و لبنیات، میوه‌ها، نان و برنج نیز باید در حد متعادل مصرف شود.
بهمنی یادآور شد: پیاده‌روی در کاهش وزن بسیار موثر است و اگر همراه با رژیم غذایی باشد، تاثیر آن بیشتر است. البته پیاده‌روی باید با سرعت متوسط و روزانه به مدت نیم تا یک ساعت انجام شود و تا دو ساعت پس از اتمام آن تنها آب نوشیده شود. نوشیدن یک لیوان آب هر نیم ساعت یک بار توصیه میشود و لاغر شدن را سرعت می‌بخشد.
او افزود: بهترین زمان برای پیاده‌روی پس از صرف صبحانه است. کسانی که امکان پیاده‌روی در صبح را ندارند، می‌توانند عصرها پیاده‌روی کنند. بهتر است مدت پیاده‌روی از یک ساعت بیشتر نشود؛ چراکه ممکن است در بدن ایجاد مقاومت کند. در این حالت باوجود کاهش وزن بدن اما پس از مدتی روند کاهش وزن متوقف میشود. پیاده‌روی کمتر از نیم ساعت نیز تاثیر چندانی در لاغری ندارد. البته افرادی که وزن‌شان زیاد است و آمادگی جسمانی خوبی ندارند یا به کمر درد یا آرتروز مبتلا هستند، لازم است در ابتدا مدت و سرعت پیاده‌روی‌شان کمتر باشد و به تدریج بیشتر شود.
او گفت: اگر کسی امکان پیاده‌روی ندارد یا مایل است با ورزش و تمرینات ایروبیک وزن خود را کاهش دهد، لازم است برای حفظ وزن خود تمرینات ایروبیک را همواره ادامه داده و چنانچه به هر دلیل ورزش را قطع کند، لازم است از غذای مصرفی خود بکاهد. بدین ترتیب از افزایش مجدد وزن جلوگیری میشود. (ایسنا)
در صورتی که متخصصان می‌گویند تمام افراد و حتی کسانی که از نظر جسمی با محدودیت روبه‌رو هستند باید به فکر ورزش و فعالیت جسمی باشند. بر همین اساس آنها به معلولان و کسانی که از نظر جسمی مشکلی دارند، توصیه می‌کنند از میان ورزش‌های مناسب، بهترین فعالیت را انتخاب کنند.
مراقب بدن‌تان باشید
افراد معلول یا کسانی که از نظر جسمی با محدودیتی روبه‌رو هستند و براحتی نمی‌توانند از تمام اعضای بدنشان استفاده کنند نیز باید به فکر ورزش باشند و فعالیت جسمی را در برنامه روزانه‌شان بگنجانند. به همین دلیل هم پزشکان توصیه می‌کنند این افراد از ورزش‌های مناسب کمک بگیرند و فعالیت بیشتری داشته باشند.
یکی از نکاتی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد، این است که افراد معلول معمولا از دیگر اندام‌ها و بخش‌های دیگر بدنشان باید به صورت جبرانی کمک بگیرند تا کارهای عضوی از بدن که آسیب‌دیده یا دچار نقص است نیز انجام شود. به همین دلیل هم طبیعی است فشاری مضاعف به این قسمت‌ها وارد شود و مشکلاتی برای فرد ایجاد کند.
دکتر شهرزاد خسروی در گفت‌وگو با جام‌جم، ضمن بیان این مطلب توضیح می‌دهد: با توجه به اینکه دیگر اندام‌های بدن به طور جبرانی مشغول به کار می‌شوند تا کار عضو آسیب دیده را انجام دهند، دیگر بخش‌های بدن هم ممکن است دچار آسیب شده و در کل، بدن فشار بیشتری را تحمل می‌کند.
این متخصص پزشکی ورزشی تاکید می‌کند: با توجه به نکاتی که گفته شد باید توجه داشته باشیم نه تنها نقص و آسیبی که در یکی از اندام‌ها وجود دارد، مانع فعالیت و حرکت نمی‌شود که حتی این موضوع، اهمیت ورزش و تحرک را بیشتر نشان می‌دهد؛ بنابراین افراد معلول هم باید از فعالیت‌های جسمی مناسب کمک بگیرند تا اعضای بدنشان از تعادل و تناسب خوبی برخوردار شود.
وی در ادامه توضیح می‌دهد: به‌عنوان نمونه، کسانی که روی صندلی چرخدار می‌نشینند و پاهایشان دچار ضعف و مشکل است، معمولا بیشتر از دست‌ها و عضلات ناحیه شانه‌شان استفاده می‌کنند و در نتیجه آسیب‌ها و دردهای شانه در این افراد بیشتر مشاهده میشود. بنابراین توصیه می‌کنیم این افراد حتما از تمرینات و ورزش‌های شانه و اندام‌های بالا تنه کمک بگیرند تا احتمال روبه‌رو شدن با این دردها و مشکلات به حداقل برسد.
فعالیت‌های هوازی یا تمرینات قدرتی؟
معمولا کسانی که از نظر جسمی دچار محدودیت هستند یا یکی از اعضای بدنشان آسیب دیده است، تصور می‌کنند انجام فعالیت‌های قدرتی برایشان ممکن نیست. گروهی هم انجام فعالیت‌های هوازی را غیرممکن می‌دانند و براحتی آنها را کنار می‌گذارند.
دکتر خسروی می‌گوید: انجام فعالیت‌های قدرتی و عضلانی و همین‌طور فعالیت‌های هوازی برای این افراد ضروری است و آنها حتما باید از ورزش‌های مناسب با شرایطی که دارند، استفاده کنند.
این پزشک متخصص توضیح می‌دهد: کسانی که با معلولیتی روبه‌رو هستند، به کمک ورزش‌های قدرتی می‌توانند محدودیت و مشکلی را که در بدنشان وجود دارد، جبران کنند و به این ترتیب از ضعف و ناتوانی جسمی هم پیشگیری میشود. ورزش‌های هوازی هم باید در برنامه ورزشی این افراد وجود داشته باشد تا به کمک آن سلامت قلب و عروق حفظ شده و میزان قند، چربی و فشار خون نیز کنترل شود.
وی می‌افزاید: با توجه به اینکه محدودیت‌های جسمی باعث میشود این افراد در مقایسه با دیگران فعالیت کمتری داشته باشند، اهمیت انجام دادن فعالیت‌های هوازی هم بیشتر مشخص میشود و لازم است حتما در برنامه روزانه‌شان چنین تمریناتی گنجانده شود تا از اضافه وزن و چاقی و مشکلات دیگری که بر اثر بی‌تحرکی پیش می‌آید، جلوگیری کنند.
دکتر خسروی یادآور میشود: انجام همه تمرینات و فعالیت‌هایی که به افراد سالم و کسانی که معلولیت و محدودیتی ندارند، توصیه میشود برای این افراد هم متناسب با توانایی و شرایطی که دارند باید در نظر گرفته و انجام شود.
فعالیت‌های هوازی برای معلولان
خیلی‌ها فکر می‌کنند فعالیت‌های هوازی فقط مختص افرادی است که از نظر جسمی مشکلی ندارند و سالم هستند، اما به گفته دکتر خسروی، افراد معلول هم باتوجه به عضوی که دچار مشکل است، باید فعالیت هوازی مناسب را انتخاب کنند و آن را انجام دهند.
به‌عنوان نمونه کسانی که در اندام تحتانی دچار ضعف هستند و از صندلی چرخدار استفاده می‌کنند، می‌توانند با استفاده از دستگاه‌های مخصوصی که مانند یک دوچرخه دستی است و پدال‌های آن با دست حرکت می‌کند، فعالیت هوازی داشته باشند. انجام چنین تمریناتی کمک می‌کند فرد به اندازه کافی، فعالیت هوازی داشته باشد.
وی با اشاره به این فعالیت‌ها می‌گوید: کسانی که دست‌هایشان دچار ضعف است نیز می‌توانند براحتی از ورزش‌هایی مانند دویدن کمک بگیرند تا فعالیت‌های هوازی در برنامه‌شان قرار بگیرد.
نیلوفر اسعدی‌بیگی / گروه سلامت