با درخت حافظه آشنا هستید؟ تا به حال خلاصه نویسی های خود را با درخت حافظه انجام داده اید؟ یکی از مشکلاتی که بیشتر دانش آموزان و حتی دانشجویان دارند، شب امتحانی درس می خوانند و اشتیاقی به آماده کردن خلاصه و مطلب برای مرور شب امتحان ندارند.
درخت حافظه چیست؟
شاید اگر با درخت حافظه خلاصه نویسی کنید راحت تر بتوانید درس های خود را مرور کنید.
درخت حافظه، یکی از بهترین روش ها برای یادداشت برداری است که نام های دیگری هم دارد. «شبکه مغزی»، «طرح سازمانی» و «نقشه ذهنی» یا مایند مپ (mind map) نام های دیگر درخت حافظه می باشد. طرح شبکه مغزی يا نقشه‌ذهنی که برای اولين بار توسط «توني بوزان» معرفی گرديد از ساختاری شبيه شبکه های مغزی برخوردار بوده و در به خاطر سپاری مطالب کمک فراواني میکند.
بديهی است اين روش بيشتر برای مطالبي که قابل سازمان دهی می باشند مثل انواع آرايه های ادبی، صيغه های فعل، روش رفع ابهام و … کاربرد بسيار بالايی دارد. این درخت، ساختاری تصویر گونه و درختی دارد و برای ارتباط چند موضوع مرتبط با هم استفاده میشود.
میتوان درخت حافظه را قوی‌ترین تکنیک‌های یادداشت‌برداری است که در حفظ مفاهیم و به یادآوری سریع و انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه‌مدت به بلندمدت و حافظه کاری شما، بسیار کارآمد و مفید خواهد بود. می توان از این درخت برای تخلیه افکار نامنظم، تقویت حافظه، یادگیری تصویری مطالب، برنامه‌ریزی و تصویرسازی برنامه‌های کوتاه و حتی بلندمدت استفاده کرد.
خلاصه‌ها به سه منظور نوشته می‌شوند:
۱ـ بیان‌کننده درک و فهم شما از مطالب هستند.
۲ـ کار مرور کردن را آسان می‌سازند.
۳ـ نگهداری مطالب را در حافظه تقویت می‌کنند.
منابع خلاصه‌نویسی کتاب‌های درسی جزوه‌های معلم در صنف مجموعه‌های چهارگزینه‌یی موجود در بازار…اگرچه خلاصه‌نویسی کاری وقت‌گیر و مشکلی است؛ ولی موجب افزایش یادگیری و کاهش فراموشی میشود. از طرفی دانش‌آموزان و دانشجویان منابع مطالعاتی متعددی را دارند که باید به همه آنها توجه کرده و به دقت آنها را مطالعه کنند.
ترسيم درخت حافظهدرخت حافظه کشیدن، اصلا کار سختی نیست فقط کافی است هدف را در ریشه درخت قرار دهید و به وسعت کلمات کلیدی شاخه به آن بدهید. با هم روال کار را بخوانیم.
۱- موضوع اصلي مطالعه در گوشه‌ي سمت چپ و پايين صفحه نوشته شده و کادري به دور آن کشيده شود؛ سپس از اين قسمت، خطّي به طرف گوشه‌ي سمت راست و بالاي صفحه رسم شود.
۲- سپس از خطّ اصلي، خطوطي را مي‌توان انشعاب داد و نکات مهمّ مرتبط با موضوع را در کنار اين خطوط نوشت.
۳- اگر مطالب ديگري در ارتباط با نکات قبلي وجود دارد، خطوط قبلي را بار ديگر مي‌توان انشعاب داد و آن مطالب را به موارد قبلي اضافه کرد.
۴- به‌همين ترتيب مي‌توان خطوط قبلي را باز هم انشعاب داده و مطالب جزئي‌تر را در کنار آنها يادداشت کرد.
توصيه‌هاي کليدي۱٫ در بالاي صفحه، تاريخ رسم درخت حافظه را بنويسيد.
۲٫ همواره از کلمات و عبارات کوتاه و کليدي استفاده کنيد.
۳٫ مطالب را به‌صورت کلمات و عبارات کليدي بر روي درخت حافظه يادداشت کنيد و از درج توضيحات اضافي بپرهيزيد. نیازی به نوشتن کل مطالب بر روی درخت نیست. فقط کلمات کلیدی را بنویسید. بعد از مرور کردن ذهنتان به طور خودکار مطالب را به یاد می آورد.
۴٫ بهتر است مطالب را با خط خوش و خوانا بنويسيد؛ کلمات با فاصله و خوانا نوشته شود تا براي خواندن آنها در آينده، به مشکلي بر نخوريد.
۵٫ بهتر است براي مشخص کردن مطالب متفاوت، از رنگ‌هاي مختلف استفاده کنيد. اين کار از آشفتگي و سردرگمي جلوگيري کرده و به فهم مطلب کمک مي‌‌کند. ميتوانيد شاخه‌ي اصلي را با يک رنگ مشخّص کنيد و شاخه‌هاي منشعب شده را با رنگ ديگري نشان دهيد.
۶٫ ميتوانيد از نشانه‌ها و تصاوير استفاده کنيد. در جاهايي که لازم است ميتوانيد از نشانه‌ها و نقاشي‌هاي کوچکي که داراي معناي مشخصي است و با مطلب موردنظر مرتبط است، استفاده کنيد. اهميت اين امر از آن جهت است که به هنگام يادآوري مطالب، تصاوير سريع‌تر از کلمات به ذهن شما خطور مي‌‌کنند و راحت‌تر به ياد آورده مي‌‌شوند.
۷٫ درخت حافظه ی خود را در عین حال که کامل و بدون نقص می کشید، ساده و قابل فهم بکشید. درخت شلوغ، مغز را آشفته تر می کند.
کاربرد درخت حافظه علاوه بر یادداشت برداری خلاصه کردن مطالب تنظیم مطالبی که از منابع مختلف گردآوری شده است. بررسی مسائل دشوار و پیچیده ایجاد طرحی کلی از موضوع مورد مطالعه از کاربردهای دیگر این تکنیک میتوان به تصویر کشیدن ایده‌های هدف‌گذاری شده و زیرمجموعه‌های آن اشاره کرد،
به‌طوری‌که یک ایده یا هدف در قلب نمودار قرارگرفته و با گذر زمان به شاخ و برگ آن اضافه میشود تا به جایی رسیده که درخت تنومند آماده باروری و استفاده ذهنی می‌باشد.
نرم افزار های مناسب برای کشیدن درخت حافظهسعی کنید قبل از خواندن دروس، نحوه مطالعه درس های حفظی و نحوه مطالعه درس های فرمول دار را مطالعه کنید تا بهتر بتوانید خلاصه نویسی کنید.