برخلاف شرکتهای فرهنگی دارندگان VOD باید مالیات دهند
ضمن اینکه برخلاف شرکتهای دیگر فرهنگی که از پرداخت مالیات معاف هستند اما ما باید حداقل 25 درصد از سودمان را مالیات دهیم.
شرکت سفیر ریل با اعلام این خبر افزود: بلیت همه قطارهای مسیر مشهد شرکت های ریلی مجموعه سفیر ریل، در برنامه زمستانی با تخفیف تا ٣٠ درصد به فروش می رسد.
پیش فروش بلیت قطارهای زمستانی برای بازه زمانی یکم آذر ماه تا 24 اسفند ماه امسال از ساعت ١٠ فردا (چهارشنبه 24 آذر ماه) از طریق سایت اینترنتی www.safirrail.ir و مراکز فروش سراسر کشور آغاز می شود.
ابراهیم کریمی که به همراه هیاتی تجاری، اقتصادی و فرهنگی به ریاست استاندار گلستان در قزاقستان به سر می‌برد، اظهار کرد: «در این سفر، مذاکراتی با بخش خصوصی و دولتی آکتائو داشته‌ایم. این مذاکرات در سه محور برقراری پرواز گرگان به آکتائو، قطار گردشگری و تبادلات گردشگری دو کشور و خصوصا دو استان انجام شد.»
وی در تشریح مذاکرات انجام شده در مورد قطار گردشگری گفت: «با توجه به زیرساخت‌های منطقه گردشگری اینچه برون، طرف قزاقستانی موافقت خود را اعلام کرد. بر این اساس مقرر شد در صورت موافقت ترکمنستان، قطار گردشگری از قزاقستان به اینچه برون راه‌اندازی شود.»
وب سایت خودروبانک: بیشتر از 2 هفته نیست که حادثه‌ای فاجعه بار و بسیار دردناک در خطوط ریلی کشور رخ داد و منجر به داغدار شدن بسیاری از هموطنان عزیز تبریزی و سمنانی در این حادثه شد. برخورد دو قطار مسافربری در حوالی «ایستگاه هفت خوان» در محور سمنان- دامغان که در ساعت ۷:۲۲ صبح روز جمعه ۵ آذر ۱۳۹۵ به وقوع پیوست که در این حادثه قطار "سمنان به مشهد" از پشت به قطار "تبریز به مشهد" که در همان ریل متوقف شده بود، برخورد کرد و منجر به خروج چهار واگن از ریل و همچنین آتش گرفتن پنج واگن شد که متاسفانه ۴۷ نفر کشته و ۱۰۳ نفر هم مصدوم شدند، حادثه‌ای که پس از انفجار قطار نیشابور که منجر به کشته شدن 320 نفر و همچنین زخمی شدن 460 نفر در 29 بهمن سال 1382 شد (البته همگی کشته شدگان مسافرین قطار نبودند و اکثر کشته شدگان از نیروهای امدادی و انتظامی و همچنین مردمی بودند که برای تماشای تصادف دو قطار با هم آمده بودند)، قطعا به عنوان یکی از مرگبارترین حوادث ریلی ایران به شمار خواهد رفت.
در دنیای امروزی، حمل و نقل ریلی قطعا یکی از ایمن ترین خطوط حمل و نقل عمومی در جهان است، ولی اخیرا در اقسانقاط جهان بخصوص هند و پاکستان، حوادث متعددی برای خطوط ریلی رخ می دهد که منجر به کشته شدن صدها نفر می شود، ولی گویا این حادثه به صنعت خودروسازی هم رخنه کرده و یک قطار حامل محصولات BMW در جنوب شرق آمریکا را دچار حادثه کرده است.
براساس اطلاعات گزارش شده، چند روز پیش یک قطار 12 واگن به شهر اسپارتنبورگ واقع در ایالت کارولینای جنوبی ایالات متحده آمریکا می آید تا محصولات شرکت خودروسازی BMW واقع در این شهر را بارگیری کند و سپس برای صادرات آنان به کشورهای دیگر، به سمت بندر چارلستون و کشتی صادر کننده محصولات BMW حرکت کند، اما درست چند مایل دورتر از نقطه شروع دچار حادثه شده و از ریل خود خارج می شود.
با خارج شدن قطار از ریل، تقریبا 120 اتومبیل BMW دچار خسارت های جدی می شوند که عموم آنان شامل خودروهای X3، X4، X5 و X6 می شوند تا هیچوقت به دست صاحبانشان نرسند و فرصت جولان و خودنمایی در خیابان ها را به دست نیاورند. منابعی دیگر هم تنها به 97 دستگاه خودروی آسیب دیده اشاره می کنند، ولی فیلمی که از این حادثه تهیه شده و توسط گروه خودروبانک در انتهای مقاله بارگذاری شده است، تعداد بسیار بیشتر از 97تا را نشان می دهد که عموما توسط ماشین آلات حمل اتومبیل های غراضه از کنار واگن های قطار و یا از داخل واگن های قطار برداشته شده و در یک فضای بزرگ چیده می شوند.
البته همانند سخن های برخی ها در کشور پس از حادثه فاجعه بار قطار، برای محصولات BMW نیز هیچ جای نگرانی وجود ندارد، چون تمامی آنان تحت پوشش بیمه قرار گرفته اند و خسارت مربوطه به شرکت حمل و نقل ریلی و شرکت خودروسازی BMW پرداخت می شود.
در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید:
1
در جهان امروز سریعترین قطارها متعلق به اروپایی‌ها و آسیایی‌ها مانند مگلو شانگهای و هارمونی CRH 380A هست؛ در حالیکه این دو قطار رکورد سریعترین قطار جهان را یدک می‌کشند قطارهای دیگری در کشورهای مختلف مسافران زیادی را بین شهرهای جهان جابجا می‌کنند. بر اساس وب‌سایت railway-technology.com ده تا از پر سرعت‌ترین قطارهای موجود در حال سرویس دهی عبارتند از:
۱) شانگهای مگلو
سریعترین وسیله حمل و نقل ریلی در جهان در کشور چین و شهر تجاری شانگهای قرار دارد که حداکثر و متوسط سرعت آن برابر ۴۳۰ و ۲۵۱ کیلومتر بر ساعت هست. مگلو شانگهای در آوریل ۲۰۰۴ میلادی شروع به کار کرد. خط ریلی آن از ایستگاه مترو خط ۲ Longyang شروع میشود و به فرودگاه بین‌المللی شانگهای پودانگ می‌رسد که طولی برابر ۳۰.۵ کیلومتر دارد. این خط زیر نظر شرکت حمل و نقل شانگهای SMTDC کار می‌کند و با همکاری زیمنس و ThyssenKrupp ساخته شدهاست.
۲) هارمونی CRH 380A
این قطار در جایگاه دوم سریعترین وسیله نقلیه ریلی در جهان قرار می‌گیرد که حداکثر سرعت آن ۳۸۰ کیلومتر بر ساعت است. در آزمایشات اولیه حداکثر سرعت ۴۸۶.۱ کیلومتر بر ساعت را در دسامبر ۲۰۱۰ میلادی این خط توانست از آن خود ثبت کند. شروع به کار این قطار از اکتبر سال ۲۰۱۰ میلادی بوده که هم اکنون دو شهر پکن و شانگهای را از مسیرهای ووان و گوانگژو متصل می‌کند. طراحی و ساخت این قطار حاصل نتایج کاریی دانشگاه‌های چین و دانش‌آموختگان آنهاست.
۳) ایتالو AGV
ایتالو AGV اولین قطار از سری AGV است که در آوریل سال ۲۰۱۲ میلادی شروع به سرویس دادن کرد که حداکثر سرعت آن ۳۶۰ کیلومتر بر ساعت هست. رکورد سرعت این قطار در آزمایشات آوریل ۲۰۰۷ میلادی ۵۷۴.۸ کیلومتر بر ساعت ثبت شدهاست. مدرن‌ترین قطار اروپا ساخته شده توسط Alstom هست که از شهرهای ناپل، رم، فلورانس، بولونیا و میلان گذر می‌کند. این قطار اساس استاندارد TSI اروپا شامل امنیت، در دسترس بودن، کاهش آلاینده‌های خروجی و منطبق با استانداردهای محیط زیستی و تکنولوژی روز هست.
۴) زیمنس ولارو AVS103/ E
ولارو E متعلق به AVE S 103 در اسپانیا هست که قطارهای سریع‌السیر را در جهان تولید می‌کند. در آزمایشات انجام شده برای این قطار حداکثر سرعت ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت ثبت شده که در حال حاضر در ریل‌های اسپانیا سرعتی معادل ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت را دارد. این قطار دو شهر بارسلونا و مادرید را به هم متصل می‌کند و از ژوئن سال ۲۰۰۷ میلادی شروع به کار کرده؛ همچنین طراحی‌های اخیر و موفق برای این قطار توسط حمل و نقل آلمان Deutsche Bahn انجام گرفته‌است.
۵) تالگو ۳۵۰ (T350)
تالگو ۳۵۰ با اسم RENEFE AVE کلاس ۱۰ وارد خطوط ریلی اسپانیا شد که در آزمایشات اولیه حداکثر سرعت ۳۶۵ کیلومتر بر ساعت را برای خود ثبت کرد که در حال حاضر حداکثر سرعت آن در خطوط ریلی ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت هست. این قطار توسط شرکت Patentes Talgo و همکاری حمل و نقل Bombardier ساخته و گسترش پیدا کرد. این قطار شبیه اردک از شهرهای مادرید-زاراگوزا-لریدا می‌گذرد و از سال ۲۰۰۵ میلادی شروع به سرویس‌دهی به مردم کرده؛ این نوع قطار در ۴۶ خط ریلی اسپانیا فعال هستند.
۶) شینکاسن هایابوسا سری E5
راه‌اندازی این قطارها در مارس سال ۲۰۱۱ میلادی با سرعت اولیه ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت بود که در خط شینکانسن توهوکو با حداکثر سرعت ۳۲۰ کیلومتر بر ساعت به کار خود از آن زمان ادامه می‌دهد و در حال حاضر سریعترین قطار در ژاپن هست که توانسته رکورد سرعت ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت را هم بزند. این قطارها ساخته هیتاچی و صنعت سنگین کاوازکی هستند که زیر نظر کمپانی خط آهن ژاپن شرقی کار می‌کند. این قطار کمترین آلودگی صوتی را در فضای اطراف بیرون و داخل ایجاد می‌کند.
۷) یورو دوبلکس Alstom
این قطار سومین نسل از TGV دوبلکس در دسامبر ۲۰۱۱ وارد خطوط ریلی اروپا شد. این قطارهای دو طبقه در خطوط ریلی پرسرعت کشورهای اروپایی سرعتی حدود ۳۲۰ کیلومتر بر ساعت را دارند. اولین سری این قطارها در آلمان شروع به کار کرد. هر قطار قابلیت جابجایی ۱۰۲۰ مسافر را دارد و در حال حاضر این قطارها در خطوط ریلی فرانسه، آلمان، سوئیس، اسپانیا و لوکزامبورگ فعال هستند.
۸) TGV دوبلکس
این قطارها بین سال‌های ۱۹۹۶ الی ۲۰۰۴ تولید و توسط شرکت حمل‌ونقل SNCF فرانسه اداره شدند. حداکثر سرعت این قطارها ۳۰۰ الی ۳۲۰ کیلومتر بر ساعت هست که سومین نسل از قطارهای دو طبقه موجود در دنیا را قطارهای تولیدی دوبلکس TGV با جنسی از آلومینیوم برای کاهش وزن و سرعت بیشتر در اختیار دارد. خط اصلی این قطارها در حال حاضر مابین پاریس و مارسی کار می‌کند ولی بیش از ۴۵۰ قطار TGV در حال جابجایی مسافران در ۲۳۰ مقصد هستند.
۹) ETR 500 Frecciarossa
دیگر قطارهای تندرو ETR 500 Frecciarossa از سال ۲۰۰۸ وارد خطوط ریلی ایتالیا شدند که سرعت حداکثر و متوسط سرعت آنها به ترتیب ۳۶۰ و ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت هست. Frecciarossa به معنی تیرکمان قرمز در زبات ایتالیایی ورژنی از قطارهای سریع‌السیر ETR 500 هست که دو شهر رم و میلان را به هم متصل می‌کند. از امکانات این قطار تهویه هوا واگن‌ها و صندلی‌های ارگونومیک با راحتی فوق‌العاده هست.
۱۰) THSR 700T
این قطار تندرو مسافران را از ژانویه ۲۰۰۷ میلادی بین دو شهر تایپه (پایتخت تایوان) و کاوهسیونگ جابجا می‌کنند؛ این قطار با حداکثر سرعت۳۰۰ کیلومتر بر ساعت مسافرت ۴ ساعته را به ۹۰ دقیقه کاهش می‌دهد. این قطار محصولی از هیتاچی، نیپون شاریو و کاوازاکی است که در سری ۷۰۰ قطارهای شینکانسن قرار می‌گیرد که از تکنولوژی ریلی پرسرعت ژاپن وارد تایوان شدهاست. تایوان در حمل و نقل ریلی برای خرید ۳۰ دستگاه از این قطار چیزی معادل ۳.۴ میلیارد دلار تا به امروز بودجه کشور را استفاده کرده‌است.
1
شنبه 17 خرداد 1393 ساعت 07:59
حادثه تصادف قطار مسافربری تهران-مشهد و قطار باری که روز جمعه در سمنان رخ داد، یک کشته و ۳۷ مجروح بر جای گذاشت. به گفته مسئولان، قطار باری، بار خود را خالی کرده و در حال برگشت بود که بنا به دلائلی تغییر مسیر ریلی انجام نشد و در نتیجه به صورت شاخ به شاخ با قطار مسافری تصادف کرد. تصاویری از این حادثه را در ادامه ببینید.
یکشنبه 8 تیر 1393 ساعت 11:01
در ایستگاه راه آهن گوآنگ زو واقع در چین نگهبان به زنی برای خارج کردن نیمی از بدنش از پنجره قطار هشدار می‌دهد.
جام جم سرا: حادثه واژگونی واگن مخزندار گاز مایع قطار باربری مقارن با ساعت ۲۴ شنبه شب (اولین دقایق بامداد امروز) در منطقه بهشتی شهرستان ری موجب شد یکصد خانوار از ساکنین شهرک راه آهن مجبور به تخلیه منازل خود شوند.
پس از اطلاع رسانی این حادثه به ستاد فرماندهی آتش نشانی تهران، آتش نشانان سه ایستگاه، در محل حاضر شدند و با انجام اقدامات پیشگیرانه، خانواده‌های ساکن در شهرک راه آهن را از منطقه دور کردند.
به گفته یک منبع آگاه در پی وقوع این حادثه، برخی از مسئولان شرکت راه آهن جمهوری اسلامی، و همچنین ستاد بحران فرمانداری ویژه شهرستان ری، در محل حادثه حضور یافتند.
بر اساس گزارش نیمه شب ایرنا، خوشبختانه پس از واژگونی واگن، مخزن گاز مایع هیچ نشتی نداشته و کار‌شناسان آتش نشانی تنها نگران عملیات جدا سازی تانکر واژگون شده از زمین توسط جرثقیل بودند.
معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان ری، در این خصوص گفت: پس از کسب اطلاع از واژگونی قطار باربری حامل سوخت ستاد حوادث مترقبه شهرستان تشکیل و نیروهای عملیاتی به محل حادثه اعزام شدند.
هدایت الله جمالی پور افزود: تمهیدات و تدابیر لازم برای پیشگیری از بروز حادثه و کاهش خسارت‌های احتمالی ناشی از واقعه واژگونی تانکر قطار باری حامل سوخت در منطقه انجام شده است و علت واژگونی تانکر حامل سوخت توسط کار‌شناسان در دست بررسی است.
به گفته وی، گزارشی در خصوص تلفات جانی این حادثه ارسال نشده است
جام جم سرا: از اول مردادماه شرکت راه آهن جمهوری اسلامی قیمت بلیت قطارهای مسافری را بابت «خدمات ایستگاهی» ۱۰ درصد افزایش داد.
در این رابطه شرکت قطارهای بخش خصوصی با انتقاد از شرکت راه آهن اعلام کردند که دریافت این مبلغ و افزودن آن به بهای بلیت مسافری، اقدامی نادرست و مخالف با قانون دسترسی آزاد به شبکه حمل و نقل ریلی است.
بر این اساس، انجمن صنفی شرکتهای حمل و نقل ریلی نامه‌ای را به محسن پورسیدآقایی مدیرعامل شرکت راه آهن ارسال کرده است که در آن ذکر شده:
متاسفانه شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در اقدامی یکجانبه از تاریخ اول مردادماه جاری اقدام به افزایش متوسط حدود (۱۰%) درصدی در بهای بلیت قطارهای بخض خصوصی تحت عنوان «خدمات ایستگاهی» کرده و از مسافرین اخذ و به حساب مستقیم شرکت راه‌آهن برداشت می کند، این در حالی است که اخذ مبلغ مزبور و افزودن آن به بهای بلیت مسافری بنا به دلایل ذیل نادرست و مخالف با قانون دسترسی آزاد به شبکه حمل و نقل ریلی و «آئین‌نامه» تاسیسی و فعالیت شرکتهای حمل و نقل ریلی است و در تضاد آشکار با منافع بخش خصوصی و حقوقی قانونی آنها میباشد:
۱- به موجب ماده (۱) قانون دسترسی آزاد به شبکه حمل و نقل ریلی مصوب ۱۳۸۴، شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران موظف شده است تا امکان دسترسی آزاد شرکتهای حمل و نقل ریلی به خطوط ریلی کشور را فراهم نماید و به شرکتهای حمل و نقل ریلی اجازه داده شده است تا «با رعایت این قانون و مقررات و ضوابط مربوطه بهره‌برداری کنند». براین اساس شرکت راه‌آهن با نمایندگی شرکت قطارهای مسافری رجاء سابق (قبل از واگذاری این شرکت در روند خصوصی‌سازی) از سال ۸۴ اقدام به انعقاد قراردادهای بهره‌برداری از خطوط ریلی با شرکتهای حمل و نقل ریلی نموده است که پس از واگذاری شرکت قطارهای مسافری رجا به بخش خصوصی به موجب توافق سه جانبه فی‌مابین رجاء، راه‌آهن و شرکتهای حمل و نقل ریلی قراردادهای مرزوب عینا به شرکت راه‌آهن منتقل گردیده است. تردیدی نیست که کلیه ضوابط قانونی مربوط به بهره‌برداری از خطوط ریلی در این قرارداد‌ها مورد اشاره قرار گرفته و در طی ۹ سال گذشته همواره به عنوان ستاد مشترک و فصل‌الخطاب طرفین مورد عمل قرار گرفت است.
۲- براساس قراردادهای بهره‌برداری مزبور سهم درآمدی شرکت راه‌آهن از فعالیت شرکتهای حمل و نقل ریلی مسافری به صورت درصد مشخصی از بهای فروش بلیت در بخش مسافری تامین می‌گردد که درصدمزبور در شرکتهای حمل و نقل ریلی بخش خصوصی به صورت مشخص تعیین گردیه است و در عین حال در متن قرارداد مزبور به صراحت تصریح شده که شرکت راه‌آهن سایر خدمات از قبیل خدمات ایستگاهی را به صورت رایگان فراهم می‌نماید.
۳- به موجب بخش اخیر ماده ۹ قانون دسترسی آزاد به شبکه ریلی بهای بلیت قطارهای مسافری با توجه به نوع قطار و درجه خدمات قابل ارائه شرکتهای حمل و نقل ریلی تعیین می‌گردد که باید به تایید هیئت مدیره راه‌آهن برسد. بنابر این تعیین بهایه بلیت قطارهای مسافری جزو حقوق مسلم و قانونی شرکتهای حمل و نقل ریلی بخش خصوصی است و اقدام شرکت راه‌آهن در افزایش حدود (۱۰%) قیمت بلیت مسافری مربوط به قطارهای شرکتهای بخش خصوصی تحت عنوان «خدمات ایستگاهی» با توجه به اینکه موجب افزایش قیمت بلیت گردیده است.
اولا مخالف صریح قسمت دوم ماده ۹ قانون دسترسی آزاد به شبکه ریلی است که حق تعیین قیمت بلیت مسافری را به عهده شرکتهای حمل و نقل ریلی قرار داده است و شرکت راه‌آهن رسا حق افزایش مزبور را ندارد.
ثانیا هرگونه افزایش در قیمت بلیت مسافری منحصرا می‌بایست در حساب شرکتهای حمل و نقل ریلی منظور گردد و شرکت راه‌آهن طبق مفاد قراردادهای بهره‌برداری حق دریافت مستقیم هرگونه وجهی از محل فروش بلیت را ندارد.
ثالثا به مجوب ماده (۵) قراردادهای بهره‌برداری، شرکت راه‌آهن کلیه خدمات مربوط به ایستگاه‌ها و خطوط ریالی و... را به صورت رایگان فراهم می‌نماید و لذا حق اخذ وجهی از این بابت از مسافر و شرکتهای حمل و نقل ریلی را ندارد.
رابعا هرگونه حق برای راه‌آهن صرفا در قالب درصد تعیین شده درآمدی برای راه‌آهن در قراردادهای بهره‌برداری قابل مطالبه است.
بنابراین اقدام یکجانبه شرکت راه‌آهن در افزایش بهای بلیت مسافری تحت عنوان خدمات ایستگاهی و واریز آن به حساب درآمد راه‌آهن بدون ملاحظه منافع بخش خصوصی و آثار و تبعات روانی ناشی از افزایش غیرقانونی بهای بلیت در تضاد آشکار با ضوابط بهره‌برداری و قراردادهای فی‌مابین بوده و نقض صریح قرارداد تلقی میشود که موجب تضییع حقوق شرکتهای حمل و نقل بخش خصوصی است که استدعای رسیدگی و اتخاذ تصمیم مبنی بر توقف اخذ وجوه یاد شده از مسافرین را دارد. (دنیای اقتصاد)
جام جم سرا: سرخوشی‌ات چندان دوام نمی‌آورد، بوی بدی به مشامت می‌رسد، خیلی بد. تفحصی می‌کنی و منبع این شمیم نفس بندآور را می‌یابی. مسافر بغل دستی‌ات پاها را از کفش‌های قیصری پاشنه تخم مرغی‌اش درآورده و باد می‌دهد. می‌خواهی تذکر بدهی که سبیل‌های آویخته دسته دوچرخه‌ای‌اش منصرفت می‌کند.
***
قطار در ایستگاه می‌ایستد و درها باز میشود. به محض بازشدن در و قبل از آن‌که مسافران پیاده شوند، عده‌ای بی‌ملاحظه به امید یافتن صندلی خالی به داخل واگن هجوم می‌آورند و آن بیچاره‌ها را حسابی می‌تکانند. بازار فریاد و اعتراض و ناله و متلک و حتی دشنام گرم میشود.
***
با گوشی تلفن همراهت مشغولی و برای عزیزی پیامک می‌فرستی. ناخودآگاه سنگینی نگاه‌هایی را احساس می‌کنی. سرت را بالا می‌گیری، مسافران کناری‌ات از چپ و راست و بالا چنان با لذت غرق در صفحه تلفن همراهت شده‌اند که حتی متوجه نمی‌شوند مبهوت و معترض نگاه‌شان می‌کنی. بعد از لحظاتی هم که از آن حالت سکرآور خارج میشوند تنها لبخندی تحویلت می‌دهند و خودشان را به آن راه می‌زنند.
***
در ساعت‌های اوج شلوغی مترو در همان لحظاتی که فشار بی‌امان، کلید موفقیت در سوارشدن است آقایی همسر یا نامزدش را در حالی که با دست‌هایش کاملا احاطه کرده به زور به داخل واگن مردانه می‌آورد. این مسافر که نمی‌خواهد لذت همصحبتی با یار را حتی برای لحظه‌ای از دست بدهد، اما متعصب و حساس و غیرتی نیز هست و کوچک‌ترین نگاه و نیم‌نگاه و حتی مجاورت تا فاصله نیم‌متری را نمی‌تواند تحمل کند و مترصد فرصتی است تا این تعصب و تعلق خاطر را به همراه خود نیز نشان دهد، گیرم به قیمت سیاه‌شدن پای چشمی و شکستن بینی و دندانی و پاره‌شدن لب و دهانی.
***
و باز در همان ساعات نهایت ازدحام در ایستگاه‌ها مسافران هجوم می‌آورند و تو ناگاه رانده می‌شوی به میان جمعیت و سرت می‌رود زیر بغل یک مسافر عزیز. رفتن سر همانا و تا مرز بیهوشی رفتن همان. دنیا جلوی چشمانت تیره و تار میشود. هرچند وقت یکبار روی شانه‌های مسافران دیگر سوار می‌شوی، نفس می‌گیری و دوباره زیر می‌روی و باز بالا می‌آیی و نفس ذخیره می‌کنی برای روز مبادا.
***
در قطار در حال بسته شدن است که مسافری دوان‌دوان از پله‌ها پایین می‌آید و تا به واگن می‌رسد پایش را لای در می‌گذارد تا مانع بسته‌شدنش شود. در باز میشود و او سوار. اما تا در واگن می‌خواهد دوباره بسته شود باز پایش را میان لنگه‌هایش می‌گذارد تا رفقایش هم سر برسند. صدها مسافر، معطل چند آدم عجول که حاضر نیستند چند دقیقه، شاید دو یا سه دقیقه، منتظر بمانند تا وقت دیگران گرفته نشود و حقوق‌شان ضایع.
***
پلک‌هایت سنگین میشود. چشمانت را خواب برده؛ همه وجودت در آرزوی چرتی هر چند کوتاه. به ناگهان فریادی بند دلت را پاره می‌کند. اول به تصور دیدن دعوایی و هیجانی، گردن می‌کشی، اما دلت بی‌جهت گمان به بدی داده. مسافری است که یاد ولایت کرده و با صدای بلند، خیلی بلند، سلام و احوالپرسی می‌کند با همولایتی‌هایش از طریق تلفن همراه. به دعا و سلام رساندن که می‌رسد خوابت یکسره پریده است.
***
همه واگن به جنب و جوش افتاده است؛ از صدایی که در هوا موج می‌زند و گوش‌ها را می‌خراشد. منبع صدا اما، یک هدفون است که در گوش مسافری جوان جاخوش کرده. حجم صدا آنچنان بالاست که تقریبا تمام مسافران یک واگن توفیق اجباری کسب کرده و از نعمت شنیدن یک موسیقی خالتور برخوردار شده‌اند. حالا دیگر همه می‌دانند شراره موهایش را عروسکی شانه کرده است.
***
روبه‌رویت ایستاده و گهگاه لبخندی تحویلت می‌دهد. بعد یکباره نفسش را پر باد رها می‌کند به طرف صورتت. پاهایت آرام آرام سست میشود. آرزو می‌کنی ای‌کاش داخل هر واگن غیر از چکش اضطرار، یک کپسول اکسیژن هم قرار داده بودند. مطمئنی صاحب این بوی دهان ماه‌ها است که با واژه‌های نامانوسی همچون مسواک و خمیردندان غریبه و بیگانه است.
***
خانمی که داخل واگن آقایان آمده، بر سر هیچ با یک فروشنده بحث‌شان میشود و تا بخواهید وساطت کنید بدترین کلمات را بر زبان می‌آورد و به فروشنده بیچاره نسبت می‌دهد و تهدیدش می‌کند در ایستگاه بعد به مامور انتظامی تحویلش خواهد داد. فروشنده که حسابی ترسیده و دهان به دهان شدن با یک خانم آن هم در میان آن همه مرد را صلاح نمی‌داند، می‌خواهد زودتر از آن محدوده خارج شود که خانم مسافر ناگهان سیلی محکمی به گوشش می‌نوازد و چون با اعتراض فروشنده که تا بناگوش سرخ شده مواجه میشود در حالی که از نبودن حتی یک مرد در واگن گلایه می‌کند و در اصل طعنه می‌زند، این‌بار با لگد به جان آن بیچاره می‌افتد و مردهای حاضر در میدان، همه شگفت‌زده و حیران از عملیات محیرالعقول این شیرزن. بالاخره چند ریش‌سفید پادرمیانی می‌کنند تا مگر فروشنده را که همچنان نجیبانه سکوت کرده، از ضربات پی در پی نجات دهند و زن همچنان سرکوفت می‌زند که یک مرد اینجا پیدا نمی‌شود. و شما مانده‌اید چگونه به آن خانم بگویید که با وجود او دیگر نیازی به مرد نیست و البته آنچه از وجاهت و نجابت یک زن محافظت می‌کند سنگینی و وقار اوست، نه هتاکی و لگدپرانی‌‌اش.
فقدان سیستم پاداش و تنبیه منطقی در جامعه
کمتر پایتخت‌نشینی را میتوان سراغ گرفت که سروکارش به مترو نیفتاده باشد. قطار زیرزمینی تهران روزانه چهار میلیون شهروند را جابه‌جا می‌کند و نقش بی‌بدیلی در حمل و نقل عمومی دارد. متاسفانه در طول روز کاری مترو بخصوص در ساعت‌هایی که ازدحام و شلوغی‌هایش به اوج می‌رسد، ناهنجاری‌ها و اختلالات رفتاری بسیاری در آن مشاهده میشود که تک‌روایت‌های ذکر شده در بالا، مشتی است نمونه خروار.
به اعتقاد یک روان‌شناس، مهمترین عامل در بروز ناهنجاری‌های رفتاری در مترو یادگیری‌های مشاهده‌ای غلط است؛ به این معنی که وقتی مردم می‌بینند هنجارشکنان نهی و تنبیه نمی‌شوند و از طرفی کارشان هم زودتر راه می‌افتد، احساس می‌کنند خودشان هم اگر مرتکب این اشتباهات نشوند از دیگران عقب خواهند ماند.
عزیزالله قربانی، فقدان یک سیستم پاداش و تنبیه منطقی در جامعه را از دیگر عوامل بروز سوءرفتارها می‌داند و می‌گوید: نوع تربیت خانوادگی، خودخواهی، خودبینی، خودمحوری، احترام قائل نشدن برای حقوق دیگران و سست‌شدن باورهای مذهبی در خانواده‌ها از دیگر عوامل موثر در بسط و گسترش این ناهنجاری‌ها است.
این پژوهشگر مرکز تحقیقات صدا و سیما با تاکید بر احیای امر به معروف و نهی از منکر در جامعه تاکید می‌کند: این فرضیه، ارزشی است که حافظ دیگر ارزش‌ها نیز هست و باید هر چه بیشتر در سطح جامعه رواج پیدا کند، اما متاسفانه در حال حاضر ناهیان از منکر حتی کشته هم میشوند.
وی اظهار می‌کند: باید دید چه میزان فرهنگسازی برای مترو صورت گرفته است. همراه هر پدیده اجتماعی باید یک بسته فرهنگی نیز لحاظ شود که در این زمینه کار زیادی صورت نگرفته است.
فقط حاکمیت مسئولیت ندارد
متاسفانه یک بی‌تفاوتی عمومی در سطح جامعه مشاهده میشود و می‌رود تا به یک اپیدمی خطرناک تبدیل شود؛ مردم نه‌تنها در برابر ناهنجاری‌ها و عاملانش نمی‌ایستند که گاهی با متخلفان همراهی نیز می‌کنند و همرنگ جماعت میشوند.
قربانی درباره دلایل این ضدرفتارهای عمومی می‌گوید: گروهی از مردم به اشتباه تصور می‌کنند فقط حاکمیت مسئول برقراری نظم اجتماعی است و به نوعی از خودشان رفع مسئولیت می‌کنند، در حالی که فرهنگ عمومی کشور به فرهنگ عامه باز می‌گردد.
این روان‌شناس جهل و ناآگاهی را از جمله دلایل مشاهده ناهنجاری‌ها در سطح جامعه ذکر می‌کند و می‌گوید: بسیاری از اختلالات رفتاری و به تعبیر دینی، گناه به علت لذت‌های آنی و پاداش‌های زودرس است. باید مردم را آگاه کرد که این خطاها در طول زمان حتی به خود فاعل هم آسیب‌های جدی می‌رساند. البته گاهی هم پیش می‌آید که مردم بعمد اصرار بر انجام و تکرار ناهنجاری دارند تا به‌وسیله آن اعتراض خود را به حاکمیت نشان دهند.
وی جهل، ترس، پاداش‌های زودرس و مجازات را چهار عاملی برمی‌شمرد که در حرکت و توقف جامعه به سوی لغزش‌های رفتاری موثر است.
مترو، قوانین خودش را می‌خواهد
قربانی، نسبت به آسیب دیدن نهاد خانواده از این اختلالات روانی قابل مشاهده در سطح جامعه هشدار می‌دهد و می‌گوید: مهمترین یادگیری‌ها در خانواده به‌عنوان اساسی‌ترین واحد اجتماعی و تربیتی جامعه اتفاق می‌افتد و از آنجا که اعضای آن بشدت از هم الگوبرداری می‌کنند، هنجارشکنی میتواند از پدر به فرزند منتقل شود و ناهنجاری‌ها از جامعه به خانواده‌ها تعمیم پیدا کند.
این پژوهشگر مرکز تحقیقات صدا و سیما فرهنگسازی را بهترین راهکار برای مقابله با خطاهای رفتاری می‌داند و یادآور میشود: البته امکانات فرهنگسازی هم یک شرط است. رسانه‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها، وزارت آموزش و پرورش و آموزش عالی و بخصوص صدا و سیما در این فرهنگسازی نقش موثری دارند. برنامه «ماه عسل» هر ساله در نظرسنجی‌ها در رتبه‌های بالای کسب رضایت مردم قرار می‌گیرد، چرا که بخشی از مشکلات جامعه را واکاوی می‌کند و با درد و مصائب مردم درگیر است.
قربانی با تاکید بر این که مترو هم باید قوانین خودش را داشته باشد، متذکر میشود: لازم است افراد منضبط و قانونمدار معرفی شوند و مورد تشویق قرار گیرند و هنجارشکنان نیز به‌عنوان تنبیه و مجازات از برخی امکانات و تسهیلات اجتماعی و عمومی محروم شوند.
محسن محمدی / جام‌جم