[ad_1]
آیا بدون نقد می‌توان زندگی کرد؟
اشاره
هرچند که شهرها بزرگ‌تر و زندگی‌ها مدرن‌تر میشود، به نظر می‌رسد که اعتنای افراد به همدیگر کمتر میشود. به این صورت که دیگر کسی کاری با دیگری ندارد و تا جایی که مزاحمتی برای او نداشته باشد، برایش مهم نیست دیگران چگونه رفتار می‌کنند. به این معنا ارتقای زندگی دیگران برای افراد جامعه مهم نیست و حتی در بسیاری موارد، دخالت در حریم خصوصی و کاری ناپسند تلقی میشود. اما با این وجود می‌توان نوع دیگری از اعتنای جدی افراد به یکدیگر را مشاهده کرد. آنجا که هر فردی در قیاس با زندگی دیگران، زندگی خودش را رقم می‌زند. مراد از «نقد» در این نوشتار، همان مفهوم رایج از نقد اســت که مترادف «اعتراض» قرار می‌گیرد.
***
رفتارها و حساسیت‌های زندگی ما در دوران جدید، از شکل تذکر به دیگران (که بعضاً در امر به معروف و نهی از منکر متجلی می‌شد) و رعایت و پای‌بندی به اصول ازلی و ابدی و ذاتاً مطلوب خارج شده اســت. اما به این معنا، فهم ما از زندگی، کنش‌ها و رفتارهای متناسب، کاملاً دل‌بخواهانه و فارغ از دیگر افراد جامعه رخ نمی‌دهد، بلکه فرم‌های رعایت آداب اجتماعی همچنان راهنمای زندگی کنونی ماست. فرم‌های رفتارهای اجتماعی در زمانه‌ی جدید، درون یک فرآیند توسعه‌ی قدرتِ اجتماعی برای هر فرد، تولید و بازتولید میشود. در واقع وقتی ما نتوانیم یک بهترین حالت را از بیرون برای رفتار و زندگی تصور کنیم، شکل زندگی مطلوب از درون شبکه‌ی روابط اجتماعی مشخص میشود. نکته این اســت که اولاً این شبکه‌ی مطلوبیت‌ها یا ساختارهای ارزشی برخلاف اصول ازلی می‌توانند شامل انواع متکثری از دُرست‌ها باشد. ثانیاً امکان انتخاب نحوه‌ی زندگی برای افراد فراهم میشود. اما چه چیزی تعیین می‌کند که کدام نحو از زندگی انتخاب شود؟ نسبت زندگی من با زندگی دیگران محور اصلی تعیین کننده در زندگی جدید اســت. لذا زندگی خوب چیزی بیرون از تنظیم رابطه‌ی من با دیگران نیست. به این ترتیب دیگران در زندگی من حضور می‌یابند. در این حالت، بهترین رابطه‌ی من با دیگران و برعکس، در حالتی رخ می‌دهد که من قدرتمندتر باشم. لذا زندگی مطلوب، در دوران سبک زندگی، زندگی در جهت توسعه‌ی قدرت اجتماعی فرد اســت. به این ترتیب حساسیت و واکنش به رفتارهای دیگران از حالت تطبیق بیرونی رفتارهای دیگران با اعتقادات و اصول مثلاً الهی، به درون یک ساختار کنش و واکنش‌های اجتماعی پیچیده در جهت توسعه‌ی قدرت اجتماعی خود فرد منتقل شده اســت. در واقع در دوران سبک زندگی حساسیت ما نسبت به رفتار دیگران با توصیه‌ی اخلاقی و تلاش برای رساندن رفتار این فرد به ویژگی‌ها مطلوب نخواهد بود، بلکه تنظیم رفتارمان با دیگران بر اساس جایگاه و شخصیت فرد (جایگاهی که بر اساس مواجهه‌ی با طرف مقابل درک کرده‌ایم) شکل می‌گیرد. اینجاست که موضع من برای زندگی بهتر نسبت به دیگران، همواره موضع نقد و اعتراض به دیگران خواهد بود. با نبود اصول ثابت در زندگی، جایگاه دیگری به نسبت من، موقعیت من را مشخص می‌کند.
در دوران جدید وقتی زندگی ما از رفتارهای ذاتاً درست تهی شد، پرسش زندگی ما این شد که کدام شکل از زندگی قدرت بیش‌تری دارد؟ کدام تعامل، قدرت بیش‌تری به ما می‌دهد؟ حرف زدن با چه کسی و در کجا و به چه نحوی امکان‌های قدرت بیش‌تری برای ما ایجاد می‌کند؟ چه کار اقتصادی و به چه نحوی قدرتمندتر اســت؟ دل‌بستگی به رفتارهای رایج و همگانی شده و تبعیت از مُد، در جهت همین هماهنگی و همرنگی با نوع «زندگیِ قدرتمند» در جامعه اســت. وقتی واکنش یا رفتار زندگی ما در نسبت با دیگران و فقط به جهت قدرتمندتر بودن از دیگران صورت می‌گیرد، اعتراض به رفتارهای دیگران، نشانه‌ی قدرت رفتار ما میشود. وقتی زندگی دیگران را نقد میکنیم، پیش از آنکه اِشکالی به زندگی دیگران داشته باشیم، زندگی ما برتر از دیگران ساخته و معنادار میشود. وقتی ساختار زندگی، «بهتری» را در بهتر بودن از زندگی دیگران رقم زده، تلاش برای زندگی بهتر، مستلزم اعتراض به زندگی دیگران و استعلای زندگی ما از زندگی دیگران اســت. این استعلا با هر وسیله و هر استدلالی میتواند باشد. اما لازمه‌ی قطعی تمام آنها نوعی اعتراض به زندگی دیگران اســت.
اساساً در لایف استایل، رفتار ذاتاً مطلوب غیرقابل تصور به نظر می‌رسد. اگر هم بتوان گفت که رفتاری مطلوب اســت، هرگز نمی‌توان آن را جدای از واکنش دیگران نسبت به این رفتار تصور کرد. مثلاً اگر واکنش‌های دیگران نسبت به بخشندگی توهین‌برانگیز باشد، دیگر این بخشندگی رفتار مطلوب نمی‌تواند باشد. شرط لازم رفتار مطلوب این اســت که واکنش مثبتی از سوی دیگران به همراه داشته باشد. نتیجه اینکه نقد و اعتراض به دیگران، صرفاً در ساحت نظر نیست، بلکه نوع نگاه ما و نحوه‌ی فکر کردن ما به زندگی و واکنش‌ها و تصمیم‌گیری‌ها و حرف زدن‌هایمان، آمیخته‌ی با نقد زندگی دیگران اســت و از این مسیر زندگی مطلوب ممکن میشود؛ زندگی مطلوبی که در نحوه‌ی راه رفتن هم به فکر نگاه دیگران اســت؛ زندگی مطلوبی که برگزاری یک مهمانی خانوادگی را همچون یک معادله‌ی شش مجهولی سخت و دشوار می‌کند.
در این شرایط لباس پوشیدن من وقتی بهتر خواهد بود که با نفی لباس پوشیدن دیگران، یک مد و پوشش اجتماعی جدید را به ارمغان بیاورد. ابزار ارتباطی من وقتی بهتر اســت که هماهنگ با پروگاندای تبلیغات، تکنولوژی‌های قبلیِ ارتباطی را نفی کرده و افرادی که از تکنولوژی قدیمی استفاده می‌کنند را به هر نحوی به تمسخر بگیرد.
پی‌نوشت‌ها:
1- کارشناسی ارشد مدیریت دولتی از دانشگاه علامه طباطبایی.
منبع مقاله : ماهنامه فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه، شماره 86 و 87، مهر و آبان ماه 1394 [ad_2]
لینک منبع بازنشر:
مفیدستان
عبارات مرتبط
کلماتی برای این موضوع نامِ من عشق است، آیا می شناسیدم؟نامِ من عشق است، آیا می شناسیدم؟ نسترن وثوقی ادبیات و هنر و فرهنگ استفاده از مطالب شعرناب سایت شعر سایت ادبی نقد شعر فروش …مجموعه اشعار شاعران معاصروجوان،بزرگترین سایت شعر و ادب فارسی،نقد شعر،داستان،شعر دانشطلب نقد مسعود فراستی بر فیلم هامون …نقد مسعود فراستی بر فیلم هامون داریوش مهرجویی روشنفکرم، پس هستمهمیشه حرف از رفتن هاست کاش کسی با آمدنش …شعراز دور روزگار خزانها به من رسید با لطف دوست زخم زبان ها به من رسید ابروی یار با دل استفتائات فروعات مسئله س آیا پرداخت خمس واجب فوری است؟ یعنی اگر شخص، سر سال خمسی، خمس اموالش را جدا نموده خوابگرد نگاه انتقادی به فرهنگ، هنر و ادبیاتنگاه انتقادی به فرهنگ، هنر و ادبیات آقای نویسنده زنده است نخستین فیلم مستند زندگی شعر نو نقدکارگاه کوتاه نویسی ۱۱ مشاعره یک پیاله شعر یک حبـه نقد قسمت ششم بررسی اجمالی سه بهانه های دلتنگی غزلهای نابهمین عقلی که با سنگ حقیقت خانه می سازد زمانی از حقیقت های ما افسانه می سازد سر مغرور من حمید گودرزی بعد از طلاق از همسرش زندگی جدیدی را …حمید گودرزی عکس حمید گودرزی طلاق حمید گودرزی از همسرش زندگی حمید گودرزی عکس جدید پاسخی بر نقد حافظ ناظری – گفتگوی هارمونیک …با فاصله کمی از انتشار مطلبی که به بررسی فعالیت های هنری حافظ ناظری و بهرام تاج
ادامه مطلب ...
جمعه 22 اردیبهشت 1396 ساعت 05:38