سیستم صوتی جدید برای کمک به افراد کم‌شنوا

جام جم سرا به نقل از ایسنا: افراد سالمند یا کم‌شنوا در هنگام مشاهده تلویزیون یا گوش کردن به رادیو مجبور به بلند کردن بیش از حد صدا هستند که برای سایر افراد آزاردهنده است.

محققان دانشگاه ساوث‌هامپتون سیستم بلندگوی جدیدی طراحی کرده‌اند که صوت با حجم بالا را به یک نقطه از اتاق منعکس می‌کند. این سیستم شامل آرایه‌ای از هشت ساطع‌کننده صوتی است که در یک خط قرار گرفته و یک کانون یا هات‌اسپات (hotspot) صوتی در یک نقطه خاص ایجاد می‌کند.

عملکرد این سیستم صوتی با حضور تعدادی داوطلب سالم و چند سالمند بالای 70 سال کم‌شنوا مورد آزمایش قرار گرفت؛ افراد سالم در محیط خارج از کانون صوتی و سالمندان در مرکز کانون قرار گرفتند؛ هر دو گروه مورد آزمایش صداها را در یک حجم مناسب صوتی شنیدند.

برخلاف سایر آرایه‌های خطی موجود که به یک مجموعه دوم ساطع‌کننده صوتی برای خنثی کردن امواج صوتی سرگردان از مموعه اول نیاز دارند، سیستم صوتی جدید به مجموعه دوم نیاز نداشته و این مسئله تجاری‌سازی آن را تسهیل می‌کند.

پر‌استرس‌ها کم‌شنوا می‌شوند

دکتر مهدی خواجوی، متخصص گوش، حلق و بینی و رئیس انجمن جراحان گوش، گلو و سر و گردن ایران درباره بیماری مینیر می‌گوید: حملات مکرر سرگیجه، نداشتن تعادل همراه با حالت تهوع، استفراغ، احساس پری و گرفتگی گوش، کم‌شنوایی و وزوزگوش برای چند ساعت (‌کمتر از 24 ساعت‌) و پس از آن احساس گیجی و منگی و تا حدودی بی‌حالی که چند روز تا بیش از یک هفته ممکن است طول بکشد از نشانه‌های اصلی بیماری مینیر است.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: پس از حمله اولیه، سرگیجه از بین می‌رود و بیمار احساس بهبود می‌کند و شنوایی نیز بهبود می‌یابد، ولی وزوزگوش و درجاتی از افت شنوایی ممکن است باقی بماند. البته فاصله حمله بعدی در افراد مختلف کاملا متغیر و ممکن است بیمار از چند هفته تا چند سال، بی‌علامت باشد‌. در چنین شرایطی، شنوایی شخص بتدریج کاهش می‌یابد و تا زمان تشدید حملات، این کم‌شنوایی به طور پیشرونده تشدید می‌شود.

مینیر، بیماری افراد پر‌استرس

بررسی‌ها نشان می‌دهد بیماری مینیر به طور کلی در جوامع شهری و پر‌استرس بیشتر شیوع دارد.

به گفته دکتر خواجوی، علت دقیق ابتلا به بیماری مینیر مشخص نیست، ولی عوامل ارثی و ژنتیک، عوامل روحی و عصبی، رژیم غذایی، استرس‌های شغلی و اجتماعی، مشکلات ساختاری گوش داخلی، بیماری‌های عروقی، عفونت‌ها، بیماری‌های سیستم دفاعی و استعمال دخانیات در پیدایش آن موثر است.

این متخصص گوش، حلق و بینی درباره علت بیماری مینیر می‌گوید: علت بیماری، افزایش فشار مایع درونی گوش داخلی است که این افزایش فشار روی سلول‌های شنوایی و بخش تعادلی گوش، تاثیر سوء می‌گذارد و در سلول‌های شنوایی، کم‌شنوایی پیشرونده و وزوزگوش ایجاد می‌کند . فشار مایع گوش داخلی با هر حمله تشدید می‌شود، ولی در فاصله حملات گرچه این فشار باقی می‌ماند، ولی در بیمار علامتی بروز نمی‌دهد و فقط در وضع تعادلی دقیق آثار خود را نمایان می‌کند. وی تاکید می‌کند: عواملی که سبب افزایش فشار خون می‌شود مثل استرس یا مصرف نمک و چربی بر افزایش فشار مایع گوش داخلی نیز تاثیر می‌گذارد. همچنین تنگی عروق خونی و کاهش جریان خون نیز از عوامل موثر هم بر فشار خون و هم بر فشار مایع درونی گوش داخلی است.

کنترل مینیر با مصرف کم ‌نمک و چربی

اما چه ارتباطی بین مصرف نمک و چربی با بروز ناشنوایی وجود دارد؟ دکتر خواجوی پاسخ می‌دهد: مصرف نمک سبب افزایش غلظت یون سدیم در خون و سایر مایعات بدن می‌شود و جمع شدن سدیم، سبب افزایش فشار تمام این مایعات می‌شود. مصرف چربی نیز از طریق رسوب در دیواره عروق خونی و ایجاد تنگی در آنها و نیز از طریق بالابردن غلظت خون، خونرسانی به سلول‌های حساسه شنوایی و تعادلی گوش را کاهش داده، سبب به‌هم خوردن تعادل یونی و فشار این مایعات می‌شود.

رئیس انجمن جراحان گوش، گلو و سر و گردن ایران می‌افزاید: البته با توجه به این‌که علت اصلی بیماری مینیر مشخص نیست نمی‌توان به طور قطعی روشی را برای پیشگیری توصیه کرد، ولی با از بین بردن زمینه‌های مساعد‌کننده بیماری می‌توان بروز آن را تا حد زیادی کاهش داد. مهم‌ترین عوامل کمک‌کننده به کنترل بیماری مینیر به رعایت رژیم غذایی کم‌نمک، کم‌چربی، مواد محرک مثل کافئین، دخانیات، کنترل عفونت‌های تنفسی فوقانی و سر و جمجمه، دوری از فشارهای عصبی و استرس، ایجاد شرایط به‌وجود آورنده آرامش در زندگی و مصرف آب فراوان برای افزایش دفع سدیم از طریق سیستم ادراری، ورزش و فعالیت‌های بدنی باز‌می‌گردد.

درمان مینیر را کم‌اهمیت نشمرید

توجه داشته باشید در صورت بی‌توجهی به درمان مینیر، کم‌شنوایی ناشی از آن پیشرفت کرده و به ناشنوایی منجر می‌شود و از نظر تعادلی نیز، با وجود بی‌علامتی در فاصله حملات، حرکات تعادلی دقیق بیمار مختل می‌شود.

دکتر خواجوی با اشاره به این موضوع می‌گوید: درمان بیماری باید مرحله به مرحله و به صورت پله‌ای صورت بگیرد. در اولین مرحله از درمان، رعایت رژیم غذایی، رعایت بهداشت روانی و روحی، فعالیت‌های ورزشی و تفریحی و به طور کلی تغییر در روش زندگی باید مد نظر قرار بگیرد.

در مرحله دوم درمان دارویی که معطوف به کنترل حملات بیماری و درمان در فاصله حملات است، برای جلوگیری از بازگشت حملات صورت می‌گیرد. در مرحله بعدی درمان نیز، تزریق داخل گوش میانی برای کاهش اثرات التهابی و نیز کاهش فعالیت سیستم تعادلی اعمال می‌شود. گاهی نیز روش‌های جراحی از جراحی‌های ساده گرفته تا قطع عصب تعادلی گوش ضرورت پیدا می‌کند.

پونه شیرازی‌/‌ گروه سلامت

کودکان کم‌شنوا مثل شما می‌شنوند...

گرچه اختلالات شنوایی در چنین کودکانی تا حد زیادی با بهره‌گیری از روش‌ها و راهکارهای درمانی و بویژه استفاده از سمعک بهبود می‌یابد، اما رشدشناختی، اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی کودکان کم‌شنوا به میزان زیاد به حمایت‌های اعضای خانواده و سپس دایره دوستانی مربوط می‌شود که در بسیاری موارد شنوا هستند، چراکه چنین کودکانی می‌توانند در مدارس معمولی تحصیل و مراحل آموزشی را همچون دیگر کودکان طی کنند.

بی‌شک، شناخت باید‌ها و نبایدهای ارتباطی با کودکانی که از نظر شنوایی دچار آسیب هستند در روز جهانی ناشنوایان به پذیرش این دسته از افراد از سوی دیگر اعضای خانواده گرفته تا دوستان و همکلاسی‌ها در محیط‌های اجتماعی بزرگ‌تر همچون مدرسه بسیار کمک‌کننده است.

در این خصوص شاید مهم‌ترین مسائلی که باید دانسته شود آن است که چه نکاتی در ارتباطات معمول روزمره با کودک کم‌شنوا از هم‌صحبتی، هم‌غذایی و نیز همبازی شدن با وی باید مورد توجه و رعایت قرار بگیرد؟

دکتر سعید ملایری، متخصص شنوایی‌سنجی و رئیس انجمن شنوایی‌شناسی ایران در پاسخ می‌گوید: مهم‌ترین نکته در برقراری ارتباط با کودکان ناشنوا این است که به دلیل ضعف شنوایی، تسلط کافی بر یادگیری جملات و کلمات وجود ندارد و ممکن است نتوانند به اندازه دیگر کودکان به سرعت، جملات ناآشنا را درک کند. این مسأله، به‌ویژه در محیط‌های شلوغ و پرسروصدا بیشتر اتفاق می‌افتد. باید به کودکان دیگر بیاموزیم با ناشنوایان شمرده‌تر و واضح‌تر صحبت کنند و از به کار بردن جملات پیچیده به‌ویژه در محیط یادگیری و آموزشی پرهیز شود.

این مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: کودکان ناشنوا در برقراری ارتباط با کودکان شنوا از کلمات و جملات ساده‌تری استفاده می‌کنند، اما نوع ارتباط آنها بستگی به شیوه آموزشی آنها دارد. البته کودکانی که با روش شنیداری آموزش می‌بینند توانایی گوش دادن در آنها بهتر است و با جملات و کلمات روزمره آشنایی بیشتری دارند.

این کودکان به‌راحتی با خواهر یا برادر شنوای خود صحبت می‌کنند و از اشاره استفاده نمی‌کنند.

با کودکان شنوا، ورزش و بازی کنید

توجه داشته باشید برای کودکان کم‌شنوا بازی‌های تصویری مناسب‌تر است و بازی‌هایی که نیازمند اتکا به مهارت‌های گوش دادن و حافظه شنوایی است دشوارتر است.

این متخصص با بیان این مطلب تاکید می‌کند: کودکانی که با اختلالات شنوایی روبه‌رو هستند، می‌توانند همانند دیگر کودکان به ورزش بپردازند و تا وقتی از سمعک یا کاشت حلزون استفاده می‌کنند، ناشنوایی محدودیت خاصی برای آنها ایجاد نمی‌کند.

وی می‌افزاید: البته چون احتمال وارد شدن آسیب به سمعک یا کاشت حلزون وجود دارد، توصیه می‌شود در انتخاب ورزش‌های توپی سنگین احتیاط کنند. همچنین معمولا امکان استفاده از سمعک یا کاشت حلزون در ورزش‌های آبی نیز وجود ندارد. به خاطر داشته باشید بهترین تفریح برای کودکان کم‌شنوا انجام بازی‌هایی است که در آنها ارتباط کلامی با دیگر کودکان شنوا بیشتر است.

یادگیری زبان و گفتار از طریق کودکان شنوا

دبیر انجمن شنوایی‌شناسی ایران می‌افزاید: کودکان ناشنوا برای یادگیری بهتر زبان و گفتار نیازمند ارتباط وسیع و گسترده با دیگر کودکان شنوا هستند. بهترین فرصت برای یادگیری زبان از سوی این دسته از کودکان، حضور آنها در محیط اجتماع، پارک‌ها و مراکز بیرون از منزل است.

دکتر ملایری یادآوری می‌کند: فراموش نکنید افراد جامعه باید کودکان کم‌شنوا را همانند دیگر کودکان نگاه کنند و از توجه و محبت از سر دلسوزی یا ترحم به آنها بپرهیزند. کودکان کم‌شنوا و ناشنوا و خانواده‌های آنها از جامعه خود انتظار دارند با آنها رفتاری آگاهانه داشته باشند.

پونه شیرازی - ‌دانش و سلامت

اگر کودک کم‌شنوا دارید ...

توجه داشته باشید، کم‌شنوایی غیرقابل درمان که برای آنها به موقع اقدامات توانبخشی ارائه نشود، منجر به اختلال در برقراری ارتباط با دیگران و محیط پیرامون، همچنین اختلال در فهم و تولید گفتار می‌شود و از آنجا که بیش از 90 درصد کودکان دچار کاهش شنوایی دارای والدین شنوا هستند، مهم‌ترین رکن هر نوع برنامه مداخله توانبخشی شنوایی، حمایت عاطفی از والدین و ارائه اطلاعات مناسب و مورد نیاز خانواده برای پذیرش واقعیت کم‌شنوایی فرزند است، اما والدین کودک کم‌شنوا برای کمک به درمان موثر فرزندشان طی دوره‌های توانبخشی و باز شنوایی چه اقداماتی را باید انجام دهند و به چه نکاتی باید توجه کنند؟

دکتر فرنوش جاراللهی، متخصص شنوایی‌شناسی در پاسخ این سوالات با تاکید بر این که در صورت مداخله درمانی به موقع، کم‌شنوایی باعث صدمه به قوای عقلانی، مغزی و هوشی کودک نمی‌شود، به والدینی که کودک کم‌شنوا دارند توصیه می‌کند کودکشان را از همه موهبت‌های دوران کودکی بهره‌مند کنند و او را در همه ابعاد زندگی توانمند پرورش دهند.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: کم‌شنوایی یا ناشنوایی عاملی نیست که باعث شود والدین، خانواده‌ها یا افراد جامعه نسبت به چنین افرادی دچار حس ترحم و دلسوزی شوند، جز این که افراد باید یاد بگیرند با چنین کودکی چطور ارتباط برقرار کنند.

ابراز عشق و محبت به فرزند کم‌شنوا

«کودک کم‌شنوایتان را همان گونه که هست، بپذیرید و دوستش داشته باشید.»

این متخصص شنوایی‌شناسی با تاکید بر این مساله خطاب به والدین کودکان کم‌شنوا می‌گوید: فرزندتان را زیاد در آغوش بگیرید، نوازش کنید و مورد محبت قرار دهید. بگذارید عشق شما را نسبت به خودش با همه وجود درک کند. درباره احساس‌های مختلف مثل شادی، غم، محبت، تأسف و نگرانی با او صحبت کنید. به او یاد دهید احساسش را در چهره خود نشان دهد.

آموزش روش‌های بیان احساسات به کودک

والدین کودک کم‌شنوا باید به فرزندشان کمک کنند تا شیوه ابراز احساسات را بشناسد یعنی کودک باید یاد بگیرد احساسات خود را بنویسد، راجع به آن گفت‌وگو کند، نقاشی بکشد و در بازی‌های جمعی خوشحالی و ناراحتی خود را بروز دهد.

دکتر جاراللهی با تاکید بر این که هرگز نباید این کودکان را لوس کرد، می‌افزاید: باید اعتماد به نفس کودک را تقویت کرد و به وضع ظاهری و لباس او نیز توجه داشت. همچنین باید از امکانات و شرایط مناسب برای رشد و شکوفایی استعدادهای بالقوه‌اش استفاده کرد. والدین چنین کودکانی باید همواره به او بگویند که از داشتن فرزندی مانند او احساس غرور می‌کنند.

مقایسه و سرزنش ممنوع

یکی از مهم‌ترین توصیه‌ها به والدین کودک کم‌شنوا آن است که فرزندشان را در تصمیم‌گیری خانواده مشارکت دهند و شخصیت او را مستقل بار بیاورند.

به گفته این متخصص، نکته بسیار مهم دیگر آن است که او را مسخره، تحقیر، سرزنش یا با دیگران مقایسه نکنید بلکه موفقیت او را هر چند کوچک باشد مورد تشویق قرار دهید.

وی با تاکید بر این که والدین چنین کودکانی باید مدام با فرزندشان بازی کنند، می‌افزاید: باید چگونگی برخورد با غریبه‌ها به چنین کودکانی از سوی والدین آموزش داده شود.

پدر و مادرها باید درباره فعالیت خود به فرزندشان توضیح دهند و او را در جریان صحبت‌های خانوادگی قرار دهند. در مهمانی‌ها و جمع‌ها او را در گفت‌وگو داخل کنند و به دیگران نیز بیاموزند که چگونه با او ارتباط برقرار کنند. به جای او صحبت نکنند و به او فرصت دهند خودش منظورش را بیان کند.

تقویت روابط با همسالان شنوا

دکتر جاراللهی به والدین این کودکان توصیه می‌کند: فرزندتان را در جمع کودکان و همسالان شنوا و کم‌شنوا ببرید و بگذارید با آنها بازی کند. کمک کنید دوستان خوبی پیدا کند و با آنها رفت و آمد داشته باشد. قوانین، سنت‌ها، آداب و رسوم اجتماعی، ملی و مذهبی را به زبان ساده به او بیاموزید. خودتان الگوی خوبی برای او باشید. به او بیاموزید به حقوق دیگران احترام بگذارد، اما نگذارد حقش پایمال شود و پرخاشگری کند، بلکه با احترام و قاطعیت به خواسته‌هایش برسد.

بالاخره بگذارید فرزند کم‌شنوای شما از زندگی‌اش و از بودن با شما و دیگران لذت ببرد.

پونه شیرازی